Wykład 6 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 8 września 2016 1 / 27
Konformacje łańcuchów Budowa amylozy i amylopektyny http://polysac3db.cermav.cnrs.fr/home.html 2 / 27
Konformacje łańcuchów Jak zachowuje się łańcuch biopolimeru w roztworze? Phys. Chem. Chem. Phys., 2012,14, 14450-14459 DOI: 10.1039/C2CP42454A 3 / 27
Konformacje łańcuchów 4 / 27
Konformacje łańcuchów Średni promień bezwładności R g średnia odległość poszczególnych segmentów łańcucha od środka ciężkości biopolimeru. Średni promień hydrodynamiczny R h to średni promień sfery, która porusza się po tej samej drodze co makrocząsteczka. 5 / 27
Struktura kłębka Jak zachowuje się łańcuch biopolimeru w roztworze? http://dx.doi.org/10.4236/aces.2015.52015 6 / 27
Struktura kłębka Jak klasyfikuje się roztwory? rozcie czony stężony redniorozcie czony 7 / 27
Struktura kłębka Jak rodzaj rozpuszczalnika wpływa na konformację łańcuchów? Phys. Chem. Chem. Phys., 2012,14, 14450-14459 DOI: 10.1039/C2CP42454A 8 / 27
Struktury wstęgowe a żelowanie Zjawisko żelowania agregaty sferycznych cz steczek sie a cuchów wst gowych el fizyczny fragmenty krystaliczne el chemiczny wi zania kowalencyjne 9 / 27
Biopolimery hydrokoloidy to m. in. biopolimery tworzące w wodzie roztwory koloidalne. roztwór koloidalny to układ najczęściej dwufazowy. Rozmiary cząsteczek fazy rozproszonej mieszczą się w zakresie 1-200nm. Roztwory koloidalne sprawiają wrażenie jednorodnych. W przypadku makrocząsteczek, czyli cząsteczek o rozmiarach dużo większych w stosunku do rozpuszczalnika, pojedyncze łańcuchy mieszczą w wymaganym zakresie wymiarów. W tym przypadku mówimy o koloidach cząsteczkowych. Do tej grupy zaliczyć możemy większość omawianych. 10 / 27
Konformacje łańcuchów Budowa amylozy http://polysac3db.cermav.cnrs.fr/home.html 11 / 27
Konformacje łańcuchów Rekrystalizacja amylozy (retrogradacja) 12 / 27
Konformacje łańcuchów Budowa amylopektyny http://polysac3db.cermav.cnrs.fr/home.html 13 / 27
Kleikowanie skrobi niekompatybilność amyloza - amylopektyna - woda ogrzewanie ch odzenie przechowywanie 14 / 27
Konsekwencje różnic w budowie niekompatybilność układ polimer 1 - polimer 2 - woda amyloza - amylopektyna - woda 15 / 27
Niekompatybilność - dlaczego? Oddziaływania z cząsteczkami rozpuszczalnika i innymi składnikami decydują o konformacji biopolimeru i w konsekwencji o obrazie makroskopowym roztworu. Możemy zatem obserwować roztwór koloidalny (pseudo-jednorodny) albo separację faz czyli podział na dwie lub więcej faz bogatszych w wybrany składnik. 16 / 27
Hydrokoloidy hydrokoloidy pochodzenia roślinnego - polisacharydy to m. in. guma guar (E412), guma arabska (E414), karagen (E407), pektyny (E440). hydrokoloidy pochodzenia zwierzęcego - białka to m. in. żelatyna (E441) czy też białka serwatkowe. hydrokoloidy pochodzenia mikrobiologicznego - polisacharydy to m. in. guma ksantanowa (E415) i guma gellan (E418). 17 / 27
Konformacje hydrokolidów w wodnych roztworach Guma ksantanowa - polisacharyd jonowy helisa kłębek ogrzewanie 50 o C nie żeluje - tworzy strukturę pseudo-żelową 18 / 27
Konformacje hydrokolidów w wodnych roztworach Guma ksantanowa - zmiana średniego promienia hydrodynamicznego 1 20 o C 30 o C znormalizowana intensywnosc rozkladu 0.8 0.6 0.4 0.2 0 R h (40 o C) R h (30 o C) 10 pm 100 pm 1 nm 10nm 100nm 1 um 10 um R h um 19 / 27
Konformacje hydrokolidów w wodnych roztworach guma guar - polisacharyd niejonowy - sieć splątań HO H CH 2 OH H O H OH H HO H O CH 2 OH HO O H H H H H HO O CH 3 CH H H 3 H H H O O O H O H H H OH HO H OH HO OH HO H OH HO H O H H O O H H O H H CH 2 OH H H CH 2 OH 20 / 27
Konformacje hydrokolidów w wodnych roztworach guma guar - polisacharyd niejonowy 1.2 30 o C 40 o C 1 znormalizowana intensywnosc rozkladu 0.8 0.6 0.4 0.2 R h (30 o C) R h (40 o C) 0 10 pm 100 pm 1 nm 10nm 100nm 1 um 10 um R h 21 / 27
Konformacje hydrokolidów w wodnych roztworach Karagen - polisacharyd jonowy doi:10.3390/md14030042 22 / 27
Konformacje hydrokolidów w wodnych roztworach Żele alginianowe doi: 10.1039/c3sm52285g 23 / 27
Konformacje hydrokolidów w wodnych roztworach Żelowanie pektyn http://it.silvateam.com 24 / 27
Konformacje hydrokolidów w wodnych roztworach Żel pektynowy 25 / 27
Konformacje hydrokolidów w wodnych roztworach Żelowanie a rozpraszanie światła na łańcuchach II. III. I. Liczba zlicze w tys. 400 300 200 100 0 20 40 60 80 100 120 140 Czas elowania, min 26 / 27
Konformacje hydrokolidów w wodnych roztworach Żelowanie a rozpraszanie światła na łańcuchach 27 / 27