Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego Open Finance, 5 grudnia 2008 r. NAJWAśNIEJSZE WYDARZENIA Z RYNKÓW Banki centralne na całym świecie drastycznie obniŝają stopy procentowe w strefie euro z 3,25 proc. do 2,50 proc., w Wielkiej Brytanii z 3 proc. do 2 proc. Zamówienia w niemieckich fabrykach spadły w październiku o 17,3 proc. w odniesieniu do poziomów sprzed roku. PKB w strefie euro spadł w III kw. 2008 r. o 0,2 proc., w ujęciu rocznym wzrósł o 0,6 proc. RYNEK WALUTOWY KURSY NBP KUPNO SPRZEDAś USD/PLN 3,0144 3,0752 EUR/PLN 3,8257 3,9029 CHF/PLN 2,4907 2,5411 JPY/PLN 3,2527 3,3185 Tabela obowiązująca od dnia 05.12.2008 r. Rynek walutowy powoli się stabilizuje, co jest po części konsekwencją wcześniejszych silnych wahań oraz pory roku grudzień to czas mniejszej aktywności banków ze względu na bliski juŝ czas zamknięcia rocznych budŝetów. W ostatnich dniach ta stabilizacja oznaczała powolny lecz uporczywy ruch złotego w dół. Dolar podroŝał o 3,2 proc. do 3,065 PLN, euro o 2,8 proc. do 3,88 PLN, a frank o 2,4 proc. do 2,51 PLN. Kolejne dane makroekonomiczne odsłaniają obraz szkód, jakie gospodarce światowej przyniósł kryzys finansowy. W tej sytuacji trudno oczekiwać specjalnie duŝego zainteresowania inwestycjami w Polsce. W miarę spokojnie było teŝ na rynku eurodolara. Para nie wykazywała większej zmienności, pomimo historycznych decyzji ECB (obniŝka stóp) czy prognoz dotyczących tempa spowolnienia gospodarczego w strefie euro. RównieŜ dane z USA nie nastrajają optymistycznie słowem, szykuje się długotrwała recesja. Ale tyle rynek wiedział juŝ wcześniej, a poniewaŝ nie wiadomo, czy większy wymiar będzie miała ona w USA czy w Europie, to trudno o zaangaŝowanie w jedną z tych walut. Na koniec tygodnia euro wyceniano na 1,267 USD o 0,1 proc. mniej niŝ w zeszły piątek. Jen zyskał 3,7 proc. do dolara i 3,8 proc. wobec euro, co dodatkowo ilustruje niechęć inwestorów do podejmowania ryzyka.
RYNEK OBLIGACJI Polskie obligacje kontynuowały dobrą passę w tym tygodniu. Rynek zakłada coraz odwaŝniejsze działania ze strony Rady Polityki PienięŜnej, zwłaszcza po głębokich cięciach stóp w światowych bankach centralnych. To oczywiście pomaga obligacjom, które silnie droŝały drugi tydzień z rzędu. Na koniec tygodnia rentowność obligacji dwuletnich wyniosła 5,62 proc. (spadek o 35 pkt), a 10-letnich 5,73 proc. (spadek o 18 pkt). Trzymiesięczna stopa WIBOR, która jest podstawą naliczania oprocentowania większości złotowych kredytów hipotecznych, spadła o 2 punkty do 6,54 proc. W Europie ceny obligacji rosły ze względu na oczekiwania dotyczące dalszego spadku inflacji (prognoza obligacji zdaje to potwierdzać). W piątek rentowność obligacji 2-letnich niemieckiego rządu wyniosła 2,13 proc. (wzrost o 4 pkt w skali tygodnia), a 10-letnich 3,25 proc. (spadek o 15 pkt). RYNKI AKCJI W ostatnich dniach GPW przeplatała spadki ze wzrostami jak moŝna było zaobserwować w nieco chaotyczny sposób. Dominowały próby przewidzenia jak teŝ moŝe zachowywać się giełda amerykańska i w zaleŝności od trafności tych przewidywań wyznaczano rytm notowań. W efekcie WIG stracił 0,5 proc. przy obrotach niewiele poniŝej 5 mld PLN. WIG20 takŝe stracił 0,5 proc., mwig o 0,3 proc., a swig o 0,4 proc. MoŜna więc mówić o stabilizacji notowań, co w świetle naprawdę złych danych makro napływających kaŝdego dnia na rynki, moŝna uznać za sukces posiadaczy akcji. EUROPA. Dla inwestorów lokujących kapitał w akcje w normalnych warunkach niŝsze stopy procentowe są dobrą wiadomością, bo mniej atrakcyjne oprocentowanie lokat bankowych sprawia, Ŝe więcej osób poszukuje ponadprzeciętnych zysków w ryzykownych aktywach np. przenosząc kapitał na giełdę. O tym, Ŝe obecne warunki są dalekie od normy moŝe świadczyć skala działań podejmowanych przez banki centralne czy fakt, Ŝe jedyna hossa ma miejsce na rynku bezpiecznych obligacji rządowych. Najdrastyczniejszej obniŝki dokonał Bank Szwecji, który zmniejszył koszt pieniądza o 175 punktów z poziomu 3,75 proc. do 2 proc., Bank Anglii i Europejski Bank Centralny równieŝ nie przebierają w środkach, bo obserwując malejące wydatki konsumentów, zapowiedzi zwolnień i brak inwestycji, nikt juŝ nie ma wątpliwości, Ŝe recesję moŝna co najwyŝej złagodzić, ale nie uniknąć. USA. Dane z amerykańskiego rynku pracy mówią same za siebie w biegłym miesiącu w gospodarce ubyło 533 tys. etatów (analitycy oczekiwali spadku o ok. 320 tys.). Ostatni raz więcej osób straciło pracę w grudniu 1974. Co więcej wynik zatrwaŝającego odczytu z października zweryfikowano w dół, a stopa bezrobocia w USA podskoczyła z 6,5 proc. do 6,7 proc. W Kongresie o pieniądze podatników prosili szefowie trzech największych koncernów motoryzacyjnych, których bankructwo moŝe zepchnąć w przepaść gospodarkę Stanów Zjednoczonych. rak większości potrzebnej dla przegłosowania pakietu pomocowego skłonił prezesów Chryslera i General Motors do rozwaŝania połączenia firm w celu restrukturyzacji. Indeksy giełdowe zyskały po kilka proc. AZJA. W tym tygodniu silne obniŝki stóp procentowych kontynuowały banki centralne z Australii, Nowej Zelandii i Wietnamu. Chińscy regulatorzy rynku spotkali się z przedstawicielami USA i zdecydowali, Ŝe dwa giganty będą ściśle współpracować ze sobą, aby jak najszybciej przywrócić zdrową koniunkturę na świecie. Inwestorzy pozbywali się akcji na japońskiej giełdzie, natomiast w Szanghaju indeksy szły w górę.
EUROPA USA AZJA BUX -2,5% CAC40-8,8% FTSE -5,9% DJIA -7,6% NASDAQ -8,2% S&P500-8,3% Tygodniowe zmiany wartości indeksów na światowych giełdach, 05.12.2008 r. (godz. 16.45) HANG SENG +11,5% B-SHARES SHANGHAI -0,5% NIKKEI -7,0% RYNEK SUROWCÓW Po spadku o 14 proc. cena ropy obniŝyła się w tym tygodniu o kolejne 17 proc. W piątek za baryłkę ropy płacono 42 USD. Analitycy banku Merrill Lynch szacują, Ŝe w przyszłym roku cena ropy osiągnie 25 USD za baryłkę i gdyby taka opinia ujrzała światło dzienne w pierwszej połowie roku, kiedy inny eksperci oczekiwali nawet rychłego przekroczenia 200 USD, byłaby najprawdopodobniej potraktowana jako forma prima aprilisowego Ŝartu branŝowego. Kilkuletnie minima osiągnęła równieŝ miedź oraz inne metale przemysłowe, a widmo deflacji sprawiło, Ŝe z rynku zniknęli chętni do nabywania kontraktów terminowych na złoto. SUROWIEC ZMIANA miedź -15,2% ropa naftowa -17,7% złoto -7,9% Tygodniowe zmiany wartości cen surowców na światowych giełdach, 05.12.2008 r. (godz. 16.45) FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH TYGODNIOWE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (03.12.2008) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich ING FIO Średnich i Małych Spółek -0,20% papierów dłuŝnych SEB FIO Subfundusz SEB 2 Obligacji i Bonów Skarbowych 2,42% rynku pienięŝnego KBC Portfel VIP Subfundusz PienięŜny SFIO 0,32% stabilnego wzrostu UniFundusze FIO subfundusz UniStabilny Wzrost 0,67% mieszane PKO/Credit Suisse Parasolowy - SFIO Subfundusz ZrównowaŜony Plus 0,63% akcji zagranicznych UniFundusze FIO subfundusz UniSektor Nieruchomości: Nowa Europa 6,51% papierów dłuŝnych zagr. UniFundusze FIO subfundusz UniDolar Obligacje 5,35% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, tydzień
ROCZNE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (03.12.2008) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich SKOK Parasol FIO Subfundusz SKOK Akcji -41,68% papierów dłuŝnych PKO/Credit Suisse Obligacji Długoterminowych - FIO 19,32% rynku pienięŝnego Idea Premium SFIO 6,21% stabilnego wzrostu Fundusz Własności Pracowniczej PKP SFIO 21,21% mieszane PKO/Credit Suisse Parasolowy - SFIO Subfundusz ZrównowaŜony Plus -26,33% akcji zagr. PKO/Credit Suisse Światowy Fundusz Walutowy - SFIO Subf. Japońskiego Rynku Akcji -18,27% papierów dłuŝnych zagr. Millennium FIO Subfundusz Dolarowa Lokata 27,63% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, rok BANKIER W CZAPCE ŚW. MIKOŁAJA FINANSE OSOBISTE Od ostatnich świąt BoŜego Narodzenia kredyty gotówkowe dość znacznie podroŝały. Sklepy promieniują juŝ świątecznymi wystawami i kuszą licznymi promocjami. MoŜe się jednak okazać, Ŝe w tym roku wydamy na święta nieco mniej i nie będziemy tego robić tak chętnie na kredyt. Dwa lata temu w grudniu zadłuŝenie Polaków z tytułu poŝyczek konsumpcyjnych (kredyty gotówkowe, ratalne, samochodowe) wzrosło o ok. 1,1 mld zł, rok temu o 1,6 mld zł. W tym roku trudno będzie jednak przekroczyć ten poziom. Polacy bombardowani doniesieniami o kryzysie i nadchodzącym spowolnieniu gospodarczym mogą stracić nieco zapał do zakupów. Nawet jeśli większość nie odczuła jeszcze na własnej skórze skutków tych wydarzeń, to gorsze nastroje i tak zrobią swoje. Do tego kredyty gotówkowe w ciągu ostatniego roku dość znacznie podroŝały. Przeanalizowaliśmy ofertę 19 banków i w 14 z nich wzrosło oprocentowanie, a w 12 skoczyła wysokość miesięcznej raty. W niektórych bankach mimo wzrostu oprocentowania na korzyść klientów mogły zmienić się niektóre parametry, związane z prowizją albo ubezpieczeniem (stąd róŝnica). W rzeczywistości zmian w ofertach kredytów gotówkowych moŝe być więcej, bo nie wszystkie banki chętnie podają warunki swojej oferty, zasłaniając się propozycjami dla najlepszych klientów czyli znanym z reklam oprocentowaniem od x procent. Takie stawki są jednak zarezerwowane dla nielicznej grupy. Na szczęście zmiany warunków oprocentowania nie są drastyczne. MoŜna powiedzieć, Ŝe średnio banki podniosły oprocentowanie kredytów gotówkowych o ponad dwa punkty procentowe. Z pozoru wydaje się, Ŝe to duŝo, ale wpływ na wysokość miesięcznej raty jest niewielki. W przypadku rocznej poŝyczki na kwotę kilku tysięcy złotych jej wysokość w wyniku tej zmiany wzrośnie zaledwie o kilka złotych. PodwyŜka cen kredytów nie będzie więc miała duŝego wpływu na popyt na takie poŝyczki. WaŜniejsze będzie wspomniane pogorszenie nastrojów. W większości przypadków grudniowe propozycje banków nie róŝnią się od tego, co proponują one w trakcie całego roku. Nawet jeśli świąteczne elementy pojawiają się w nazwie kredytu czy widoczne są w reklamach, to i tak często jest to tylko marketingowe opakowanie. Czasami pojawiają się jednak dodatkowe promocje. I tak na przykład w Lukas Banku klient zaciągający kredyt gotówkowy moŝe wygrać laptopa. Z kolei ING wprowadził specjalną ofertę gwiazdkowych produktów w swoim programie lojalnościowym, a w Pekao świąteczna promocja polega na zniesieniu prowizji za udzielenie kredytu. Jeśli chodzi o tegoroczną ofertę kredytów gotówkowych (przeanalizowaliśmy roczną poŝyczkę na kwotę 3 tys. złotych), w oczy rzuca się duŝa róŝnica w stawkach oprocentowania, które zaczynają się od 7,9 proc. a kończą nawet na 20 proc.
Podobnie jest z wysokością prowizji wahającej się od 0 do 5 proc. Dodatkowym kosztem, o którym trzeba pamiętać, jest obowiązkowe ubezpieczenie. Porównując oferty kredytów lepiej więc zwrócić uwagę na całkowity koszt kredytu, czyli to ile musimy bankowi oddać ponad to co poŝyczyliśmy. MoŜna teŝ kierować się wysokością miesięcznej raty. bank oprocentowanie miesięczna rata (PLN) 2007 2008 2007 2008 Bank Pocztowy 15,90 20,00 283,24 312,00 Bank BGś 14,50 14,50 270,00 270,07 BOŚ Bank 11,52 12,66 279,65 267,47 BZ WBK od 7,99 11,99 262,98 268,61 DnB NORD 12,35 13,50 265,62 266,59 Euro Bank 5,90 6,90 271,64 269,05 (ost. rata 318,79) GE Money Bank 15,90 18,90 281,92 291,27 GETIN Bank 12,90 21,40 278,97 294,65 ING Bank 12,50 17,50 279,35 287,96 Kredyt Bank 10,90 12,00 265,00 264,39 Lukas Bank 16,50 16,50 297,00 295,41 mbank 15,45 16,45 289,24 290,75 Bank Millennium 12,90 od 7,9 288,23 280,71 MultiBank 15,25 16,25 271,13 280,72 Nordea Bank 16,00 16,00 272,00 272,19 Pekao od 10,99 16,50 272,90 272,90 PKO BP 14,50 od 9,75 270,09 271,84 Polbank 15,90 17,90 272,18 275,01 VW Bank direct 9,90 11,95 272,31 275,32 Porównanie ofert kredytów świątecznych grudzień 2008 r. ZałoŜenie: kredyt w wysokości 3 tys. zł na 12 miesięcy, rodzina 2+1, dochód 5 tys. zł; oferty dla osób nie będących klientami banku Źródło: Open Finance TYGODNIOWY PRZEGLĄD RYNKU FINANSOWEGO: przygotowanie Łukasz Wróbel, Emil Szweda; Mateusz Ostrowski (finanse osobiste) wyniki funduszy na podstawie danych Analizy Online. Kontakt z redakcją: analizy@open.pl