Gatunek w systematyce

Taksonomia studium nazw i nazywania

alfa-taksonomia identyfikacja, opisywanie i nadawanie formalnych nazw nowym taksonom beta-taksonomia ustalanie stosunków między gatunkami oraz jednostkami wyższych kategorii i ustalanie prawidłowej klasyfikacji gamma-taksonomia poszukiwanie zmienności wewnątrzgatunkowej, badanie przyczyn różnorodności, synonim systematyki

gatunek jest falsyfikowalną hipotezą naukową

alfa-taksonomia foka grenlandzka foka pospolita

beta-taksonomia jak odróżnić fokę grenlandzką charakterystyczny układ plam na ciele różnice w budowie czaszki itp.

gamma-taksonomia dlaczego istnieją różne gatunki fok mechanizmy specjacji foka grenlandzka foka pospolita Phoca vitulina kapturnik Cystophora cristata foka obrączkowana Pusa hispida foka wąsata Erignathus barbatus

Zasady tworzenia, stosowania i publikacji nazw ICZN www.iczn.org International Commission of Zoological Nomenclature International Code of Zoological Nomenclature 4th ed., 2000

Zasady tworzenia, stosowania i publikacji nazw IAPT http://www.botanik.univie.ac.at/iapt/ International Association for Plant Taxonomy International Code of Botanical Nomenclature St. Louis code, 2000 adopted by the 16th International Botanical Congress St. Louis, Missouri, USA

Zasady tworzenia, stosowania i publikacji nazw foka pospolita = Phoca vitulina Linnaeus, 1758 foka grenlandzka = Phoca groenlandica Erxleben, 1777 nowy rodzaj Pagophilus Gray 1844 foka grenlandzka = Pagophilus groenlandicus (Erxleben, 1777)

Zasady tworzenia, stosowania i publikacji nazw prawo priorytetu gatunek opisywany wielokrotnie pod różnymi nazwami zachowuje ostatecznie nazwę nadaną przez pierwszego autora data publikacji decyduje o pierwszeństwie późniejsze nazwy pozostają synonimami

plujka rudogłowa Calliphora erythrocephala (Meigen, 1826) Musca erythrocephala Meigen, 1826 plujka rudogłowa Musca erythrocephala De Geer, 1776 nie-plujka rudogłowa Musca vicina Robineau-Desvoidy, 1830 plujka rudogłowa plujka rudogłowa Calliphora vicina (Robineau-Desvoidy, 1830) = Musca erytrocephala Meigen, 1826, non de Geer, 1776

prawo priorytetu w botanice Cistus aegyptiacus L. (1753) Helianthemum Mill. 1768 H. aegyptiacum (L.) Mill. (1768)

nomenklatura podgatunku gatunki monotypowe brak pogdatunków gatunki politypowe podgatunki obecne Graelsia isabellae (Graells, 1849) (Attacidae) Graelsia isabellae isabellae (Graells, 1849) Graelsia isabellae galliaegloria (Oberthur, 1922) G. i. isabellae (Graells, 1849) G. i. galliaegloria (Oberthur, 1922)

typ pojęcie prawne wzorzec odniesienia określający zastosowanie nazwy naukowej

typ gatunku nominalnego jeden jedyny okaz onomatofor obiektywny i niezmienny holotyp

Holotyp cały okaz część ciała preparat mikroskopowy sekwencja DNA żywy okaz rysunek (w botanice)

Holotyp Etykieta musi zawierać wszystkie niezbędne informacje dotyczące okoliczności jego zebrania: datę dokładnie określone (GPS) miejsce zebrania (locus typicus) opis środowiska: podłoże, roślina żywicielska, żywiciel (u pasożytów), warunki fizyko-chemiczne, pogodowe itd. stadium życiowe imię i nazwisko zbierającego

Izotyp (tylko w botanice) duplikat holotypu np. inny klon tego samego osobnika (rośliny)

podstawowe kategorie okazów typowych paratyp inny okaz wymieniany w oryginalnym opisie gatunku allotyp okaz płci przeciwnej do holotypu pedotyp okaz w stadium larwalnym seria typowa zbiór okazów wymienianych w oryginalnym opisie gatunku (hipodygmat)

pomocnicze kategorie okazów typowych neotyp okaz wyznaczony w przypadku zniszczenia holotypu syntypy zbiór okazów wymienianych w oryginalnym opisie gatunku, gdy nie wyznaczono holotypu lektotyp równoważnik holotypu wyznaczony spośród syntypów paralektotyp pozostałe syntypy

Okazy typowe powinny być składowane w instytucjach naukowych i odpowiednio oznaczone holotypus

Typem gatunku jest okaz Typem rodzaju jest gatunek nominalny Typem rodziny jest rodzaj nominalny itp...

nomenklatura ogólna zwierzęta Królestwo (Regnum) Typ (Phylum) Gromada (Classis) nazwy zwyczajowe Rząd (Ordo) Nadrodzina (Superfamilia): oidea np. Muscoidea Rodzina (Familia): idae np. Muscidae Podrodzina (Subfamilia): inae np. Muscinae Plemię (Tribus): ini np. Muscini Podplemię (Subtribus): ina np. Muscina Rodzaj (Genus): np. Musca

nomenklatura ogólna rośliny Królestwo (Regnum) Oddział, Typ (Divisio, Phylum) Klasa, Gromada (Classis) Rząd (Ordo) Podrząd (Subordo) Rodzina (Familia): Plemię (Tribus): phyta, mycota opsida, mycetes, phyceae ales ineae aceae eae Rodzaj (Genus): Sekcja (Sectio): Seria (Series):

nomenklatura ogólna rośliny Gatunek (Species): Odmiana (Varietas): Forma (Forma):

Nomenklatura hybryd rośliny Rodzaj hybrydowy (Nothogenus) Ericalluna Krüssm. (= Calluna Salisb. Erica L.) Sophrolaeliocattleya Hurst (= Cattleya Lindl. Laelia Lindl. Sophronitis Lindl.) Beallara Moir (= Brassia R. Br. Cochlioda Lindl. Miltonia Lindl. Odontoglossum Kunth)

Nomenklatura hybryd rośliny Gatunek hybrydowy (Nothospecies) Fumaria salmonii (= F. densiflora F. officinalis)

Opisywanie gatunku Procedura według ICZN (zoologia) lub ICBN (botanika) Opiera się na wyznaczonym przez badacza holotypie

Nazwa rodzajowa Jest rzeczownikiem np. Felis (kot) Jest pisana z dużej litery Jest słowem łacińskim lub zlatynizowanym Jest unikatowa w obrębie królestwa zwierząt

Nazwa gatunkowa Jest przymiotnikiem lub rzeczownikiem w formie przymiotnikowej np. domesticus (domowy), leo (lew) Jest pisana z małej litery Jest słowem łacińskim lub zlatynizowanym Musi zgadzać się rodzajem z nazwą rodzajową np. Felis domesticus (kot domowy) rodzaj męski np. Musca domestica (mucha domowa) rodzaj żeński

Nazwa gatunkowa jest unikatowa w obrębie rodziny może pochodzić od miejsca znalezienia gatunku np. Lepus europaeus, Gammarus varsoviensis być łacińską (grecką) nazwą zwierzęcia Ficus carica, Rattus rattus, Pica pica od koloru, wzoru na ciele np. Lacerta viridis, Trichophyton rubrum, Gammarus tigrinus od środowiska życia Triturus alpestris,

Nazwa gatunkowa od rośliny żywicielskiej (lub żywiciela) Biston betularia, od wyglądu ciała Uvularia grandifolia od cech biologii np. Lacerta vivipara dla upamiętnienia jakiejś osoby np. Gymnodiastylis jazdzewskii, Apseudes tuski, Carabus linnei, Membranipora annae gry słowne Dziwneono etcetera, Gaudeamus igitur

Nazwa gatunkowa należy zawsze podawać etymologię (pochodzenie) nazwy gatunkowej

Diagnoza gatunku krótki tekst: 1-10 linijek zawiera cechy odróżniające opisywany gatunek od innych podobnych gatunków są to tzw. cechy diagnostyczne są podstawą do pisania kluczy do oznaczania w botanice musi być napisana po łacinie

Opis gatunku (deskrypcja) dłuższy tekst mający za zadanie przedstawić wiernie wygląd danego gatunku powinien być zaopatrzony w ilustracje (szczególnie cech diagnostycznych) jeśli to możliwe, powinien zawierać informacje o zmienności morfologicznej, cyklu życiowym, biologii, środowisku życia

Ilustracja holotypu

Ilustracja holotypu Ilustracja zachowania terytorialnego samca (częstość wykonywania ruchów głową)

Ilustracja holotypu

Dyskusja taksonomiczna Szersze omówienie podobieństw i różnic z innymi gatunkami Dywagacje na temat filogenezy, ewolucji i zróżnicowania genetycznego

Dane o ekologii Wszystko co wiadomo na temat środowiska życia opisywanego gatunku

Rozmieszczenie Dane na temat rozmieszczenia geograficznego opisywanego gatunku

Ilustracja obszaru występowania

Opracowany materiał Dane na temat przeanalizowanych kolekcji

Klucz do oznaczania