Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7; Kossobudzkiego 12 ZABURZENIA PRZETWARZANIA SENSORYCZNEGO Dzieci z Zaburzeniami Przetwarzania Sensorycznego (zaburzeniami Integracji Sensorycznej) nieprawidłowo interpretują odbierane codziennie informacje sensoryczne, takie jak dotyk, dźwięk, czy ruch. Jedni mogą czuć się nadmiernie bombardowani ilością bodźców, inni poszukiwać intensywnych doznań sensorycznych. Wyróżnia się kilka rodzajów Zaburzeń Przetwarzania Sensorycznego i chciałabym pokrótce przedstawić każde z nich. Mają Państwo przed sobą kolejny numer naszego miesięcznika Gadułka i szkółka. Zamieściliśmy w nim tym razem informacje jak zaobserwować u dziecka zaburzenia integracji sensorycznej i zaburzenia mowy. PAMIĘTAJMY: Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości związane z rozwojem swojego dziecka, zgłośmy się do specjalisty. W numerze zestaw ćwiczeń ruchowych, które możecie Państwo wykonywać z dzieckiem w warunkach domowych. Życzymy miłej lektury! Posłuchaj bajeczki, wykonuj z rodzicami ćwiczenia przed lustrem, pokoloruj rysunek. Dzieci unikające wrażeń sensorycznych Dzieci takie mogą: Reagować na dotyk agresją lub wycofaniem się Bać się wysokości i ruchu, Niechętnie ryzykować oraz próbować nowych rzeczy Czuć duży dyskomfort w zatłoczonych miejscach Jeść mało zróżnicowane jedzenie i/lub mieć dużą wrażliwość na zapachy Być nadmiernie pobudzone i aktywne Często mówi się, że dzieci te mają nadwrażliwość sensoryczną.
Dzieci poszukujące wrażeń sensorycznych Dzieci te mogą: Prezentować nadmierną aktywnością ruchową Nie reagować na ból i nie zauważać innych bodźców dotykowych; często i zbyt mocno dotykać inne osoby (co może wyglądać jak zachowanie agresywne) Uczestniczyć w niebezpiecznych zabawach np. zbyt wysokie wspinanie się Preferować intensywne, długo trwające zabawy typu huśtanie, kręcenie, często bez objawów dyskomfortu Lubić bardzo głośne dźwięki np. głośno grająca muzyka, telewizor Mieć opóźnioną mowę Często mówi się, że dzieci te mają podwrażliwość/niedowrażliwość sensoryczną Dzieci mające obniżone umiejętności ruchowe Dzieci te mogą; Mieć trudności z różnego rodzaju aktywnością np. manualną, pisaniem, zapinaniem guzików itp. Mieć słabe umiejętności z zakresu dużej motoryki np. kopanie, łapanie, rzucanie piłki Mieć trudności z naśladowaniem ruchów np. w zabawie Ojciec Wergiliusz Mieć trudności z utrzymaniem równowagi, wykonaniem sekwencji ruchów lub obustronną koordynacją Preferować znane aktywności i zabawy Preferować aktywności statyczne, siedzące np. oglądanie telewizji, czytanie książki Mieć trudności z wymową Dzieci te łatwo ulegają frustracji i mogą próbować manipulować i kontrolować otoczenie. Niektóre z tych dzieci mogą uciekać w świat fantazji. Mogą również próbować ukrywać swoje problemy planowania ruchowego pajacując i popisując się przed innymi lub unikając nowych aktywności wykonywanych w grupie. PAMIĘTAJMY: Jeżeli mamy jakiekolwiek wątpliwości związane z rozwojem swojego dziecka, zgłośmy się do specjalisty. NIGDY NA TO NIE JEST ZA WCZEŚNIE A MOŻE BYĆ ZA PÓŹNO!!!! mgr Magdalena Kołodziejska pedagog, terapeuta integracji sensorycznej MOTORYKA DUŻA Potrzeba ruchu jest zjawiskiem biologicznym człowieka. Dziecko stopniowo doskonali swoje podstawowe ruchy lokomocyjne oraz ruchy warunkujące wykonanie różnych czynności. Dziecko poprzez ruch poznaje siebie, innych, otocznie. Zdrowy trzylatek samodzielnie
wchodzi i schodzi po schodach krokiem dostawnym. Już jako czterolatek doskonali tę funkcje stawiając nogi naprzemiennie. W czwartym roku życia dziecko skacze, biega pokonuje przeszkody. Chętnie rzuca piłką i doskonali czynność łapania jej całymi przedramionami. Trzy-czterolatki potrafią jeździć na trój lub czterokołowym rowerku. Piąty i szósty rok życia to czas dużej aktywności ruchowej i rozszerzanie umiejętności w zakresie motoryki dużej. Następuje znaczny wzrost siły, koordynacji ruchów oraz zdolność powtarzania sekwencji ruchowych. W tym wieku dzieci zaczynają jeździć na nartach, łyżwach, wrotkach, tańczyć, pływać. Nie sprawia im kłopotu stanie na jednej nodze czy nawet skakanie na niej Ćwiczenia dla trzy- czterolatków 1. Konkursy biegowe, 2. Wspinanie się na drabinki, 3. Kopanie piłki, 4. Łapanie i rzucanie piłki, lub miękkiej zabawki do celu 5. Chodzenia do przodu na boki, do tyłu, 6. Skakanie obunóż 7. Chodzenie z omijaniem przeszkód 8. Klaskanie, 9. Tupanie, 10. Uderzanie rękoma o podłogę, 11. Kreślenie dużych ruchów ręką 12. Krążenie ramion Ćwiczenia dla pięcio- sześciolatków 1. Wykonywanie sekwencji ruchów np. sekwencje ruchów przy ubieraniu kurtki, podczas mycia zębów, 2. Odgadywanie sekwencji ruchów charakterystycznych dla jakiejś czynności. Np. terapeuta pokazuje jak zmywa naczynia a dziecko odgaduje, 3. Skakanie obunóż, na jednej nodze, jestem bocianem, 4. Skakanie ze skakanką obunóż i na jednej nodze, 5. Naśladowanie ruchów przy muzyce, tańczą same ręce, tańczą same nogi, sama głowa, itd., 6. Tworzenie dowolnych układów tanecznych, 7. Pokonywanie toru przeszkód w biegu lub marszu, 8. Podrzucanie i łapanie różnych przedmiotów, 9. Przerzucanie przedmiotów nad przeszkodą. mgr Katarzyna Gano Zaburzenia rozwoju mowy u dzieci oligofrenopedagog Zaburzenia rozwoju mowy dziecka mogą dotyczyć poszczególnych procesów wchodzących w skład złożonych funkcji mowy lub
obejmować całokształt jej rozwoju. Niektóre zaburzenia mają charakter izolowany, inne wiążą się z różnymi zaburzeniami rozwojowymi. Do najczęstszych zaburzeń rozwoju mowy u dzieci należy bełkotanie, jąkanie oraz opóźnienie rozwoju mowy. 1. Bełkotanie. Bełkotanie to zaburzenie mowy polegające na nieprawidłowym wymawianiu dźwięków mowy. Wyróżniamy następujące rodzaje bełkotania: reranie - nieprawidłowe wymawianie dźwięku r seplenienie i szeplenienie - nieprawidłowe wymawianie dźwięków s i sz kappacyzm - nieprawidłowe wymawianie dźwięku k Stosuje się także inny podział zaburzeń mowy dziecka, wyodrębniający zaburzenia mowy pochodzenia słuchowego oraz ruchowokinestetycznego, a także pochodzenia obwodowego i ośrodkowego. Zaburzenia pochodzenia obwodowego to takie, których przyczyną jest nieprawidłowa budowa aparatu artykulacyjnego lub zniekształcenia w obrębie receptora słuchowego. Natomiast u podstaw zaburzeń pochodzenia ośrodkowego leżą zakłócenia struktury oraz funkcji ośrodkowego układu nerwowego. 2. Jąkanie Jąkanie jest jednym z często występujących zaburzeń mowy u dzieci. Jest ono przejawem zakłóconej struktury bądź funkcji układu nerwowego. Podstawowe objawy jąkania to: kloniczne - wielokrotne powtarzanie tej samej sylaby, spółgłoski lub samogłoski, toniczne - zatrzymanie wypowiedzi przy jednoczesnym dużym wysiłku oraz emocjonalnym i mięśniowym napięciu. Wyróżnia się dwa rodzaje jąkania: a) czynnościowe jest spowodowane funkcjonalnymi zaburzeniami mózgu. W jąkaniu tym można wyróżnić jąkanie ewolucyjne (rozwojowe) oraz jąkanie urazowe (traumatyczne). b) organiczne jest ono rezultatem uszkodzenia mózgu. Przyczyny jąkania można podzielić na dwie grupy: 1) Czynniki stwarzające swoistą podatność układu nerwowego dziecka na występowanie tego rodzaju zaburzenia i są to: obniżenie siły układu nerwowego, zachwianie równowagi procesów nerwowych.
2) Czynniki wywołujące bezpośrednio objawy jąkania. Należą do nich silne wstrząsy emocjonalne. Stwierdzono, iż jąkanie częściej pojawia się u dzieci, które we wczesnym okresie rozwoju mowy ujawniły jej opóźnienie. 3. Opóźnienie rozwoju mowy Opóźnienie rozwoju mowy może się przejawiać w: późniejszym pojawieniu się gaworzenia; późniejszym pojawieniu się pierwszych słów; ubóstwie słownika dziecka; późniejszym pojawianiu się w mowie dziecka zdań prostych oraz złożonych; dłuższym utrzymaniu się w wypowiedziach dziecka nieprawidłowych struktur gramatycznych; dłużej utrzymującym się wadliwym wymawianiu różnych dźwięków mowy. Opóźnienie rozwoju mowy może wynikać z wielu różnorodnych czynników takich jak: brak sposobności mówienia, upośledzenie słuchu, niski poziom inteligencji, opóźnienie dojrzewania układu nerwowego, uszkodzenie mózgu, zaburzenia psychiczne, dysfunkcje ruchowe oraz uszkodzenia narządów mowy. Czynnikami hamującymi rozwój mowy mogą być: mówienie do dziecka po dziecinnemu, stosowanie kar za niepoprawne mówienie, nierealne aspiracje otoczenia w stosunku do dziecka i inne. Niekorzystnie na rozwój mowy może wpływać przebywanie dziecka w otoczeniu osób źle mówiących, jąkających się lub głuchych. Rozwój mowy mogą hamować pojawiające się we wczesnym dzieciństwie zaburzenia mowy na tle nerwicowym jak na przykład jąkanie, a także niechęć do mówienia spowodowana wadliwą artykulacją głosek. Ze względu na relacje istniejące między okresem pojawienia się pierwszych słów i zdań w mowie dziecka, a sposobem wymawiania poszczególnych dźwięków mowy wyodrębnia się trzy grupy dzieci, które wykazują nieprawidłowy rozwój mowy: I grupa - dzieci, które zaczęły mówić z opóźnieniem, ale wymowa ich była od razu prawidłowa; II grupa - dzieci, które zaczęły mówić we właściwym czasie, ale wymowa ich była zbyt długo nieprawidłowa; III grupa - dzieci, które zaczęły mówić z opóźnieniem i długo wymawiały różne dźwięki nieprawidłowo.
Opóźnienie rozwoju mowy dziecka wiąże się zazwyczaj z opóźnieniem rozwoju jego myślenia słowno-pojęciowego. Opóźnienie rozwoju mowy oraz słowno-pojęciowego myślenia występuje często u dzieci z zaburzoną lateralizacją. mgr Grażyna Mikołajewska logopeda Dzieciom polecamy kolorowankę. Miłego rysowania.