Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej PS.IV.0931-1-5-10 Protokół z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Domu Dziecka w Jasieniu, ul. Ks. Mazurkiewicza 171, 32-800 Brzesko, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie inspektora Agnieszkę Górską oraz starszego inspektora Teresę Marynowicz, na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) i upoważnienia do kontroli z dnia 3 lutego 2010 r. (znak: PS.IV.0939-9-10), wydanego z upoważnienia Wojewody przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej MUW w Krakowie. Czynności kontrolne w Jednostce przeprowadzono w dniach od 3 do 5 marca 2010 roku. Funkcję Dyrektora Jednostki w okresie objętym kontrolą pełniła Pani Anna Chwalibińska. Przed rozpoczęciem czynności kontrolnych zespół inspektorów, zgodnie z art. 127 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, wylegitymował się oraz przedstawił imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli. Kontrolę przeprowadzono w oparciu o analizę zastanej dokumentacji oraz wyjaśnienia Dyrektora Placówki Pani Anny Chwalibińskiej oraz pracowników Domu Dziecka w Jasieniu. Ponadto, Pani Dyrektor 7 kwietnia 2010 roku przesłała do Wydziału Polityki Społecznej dodatkowe pisemne wyjaśnienia. Do protokołu załącza się: 1. Kserokopię Planu Pracy na rok 2009/2010, 2. Kserokopię Planu Pracy III Grupy Mieszkaniowej 2009/2010, 3. Kserokopię Zarządzenia nr 2/2010 Dyrektora Domu Dziecka w Jasieniu z dnia 25 luty 2010 r. w sprawie: utworzenia systemu oceny pracowników pedagogicznych w ramach prowadzonego przez Dyrektora Domu Dziecka w Jasieniu nadzoru pedagogicznego oraz systemu oceny pracy psychologa i pracownika socjalnego, 4. Kserokopię Regulaminu oceny pracowników pedagogicznych, psychologa i pracownika socjalnego Domu Dziecka w Jasieniu, 5. Kserokopię Arkusza oceny wychowawcy (psychologa) pracownika socjalnego Domu Dziecka w Jasieniu, 6. Kserokopię Arkusza samooceny wychowawcy (psychologa) pracownika socjalnego Domu Dziecka w Jasieniu, 1
7. Kserokopię harmonogramu nadzoru Dyrektora Domu Dziecka w Jasieniu nad kadrą pedagogiczną na rok 2010, 8. Kserokopię Regulaminu Organizacyjnego Domu Dziecka w Jasieniu, 9. Kserokopię Reguły życia w grupie III, 10. Kserokopię Grafiku za miesiąc luty 2010 r., 11. Kserokopię protokołu z posiedzenia Zespołu do Spraw Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka z dnia 10 lutego 2010 r., 12. Indywidualny Plan Pracy z wychowankiem wzór formularza, 13. Kserokopię IPP na rok szkolny 2009/2010, 14. Kserokopię Karty Pobytu dziecka, 15. Kserokopię Karty udziału dziecka w zajęciach specjalistycznych, 16. Kserokopię Karty kontakty z rodziną, 17. Kserokopię Umowy użyczenia lokalu mieszkalnego, 18. Kserokopię Arkusza obserwacji psychologiczno pedagogicznej o wychowanku, 19. Kserokopię Kontakty z instytucjami w sprawach wychowanka/ki, 20. Kserokopię Regulaminu lokatorów mieszkań chronionych przy Domu Dziecka w Jasieniu, 21. Kserokopię Kontraktu określającego zasady pobytu i obowiązki lokatora mieszkania chronionego, 22. Kserokopię Spisu wyposażenia zakupionego do mieszkania chronionego w Łysej Górze, 23. Kserokopię Zarządzenia 11/2009 Dyrektora Domu Dziecka w Jasieniu z dnia 16 grudnia 2009 r. w sprawie ustalenia regulaminu przyznawania kieszonkowego w 2010 r. oraz wyrównania wypłaty kieszonkowego od września do grudnia 2009 r., 24. Kserokopię Regulaminu przyznawania kieszonkowego dla wychowanków III grupy mieszkaniowej, 25. Kserokopię List wypłat kieszonkowego grupy I, II, III luty 2010 r., 26. Kserokopię Pisma skierowanego do MOPS w Brzesku w sprawie przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, 27. Kserokopię Upoważnienia dot. leczenia oraz przetwarzania danych dziecka,, 28. Kserokopię Umowy o pracę Dyrektora, 29. Kserokopię Dokumentacji pracownika socjalnego: Dyplomu uzyskania tytułu zawodowego, Dyplomu uzyskania I Stopnia Specjalizacji w zawodzie Pracownik Socjalny, Zaświadczenia o ukończeniu Kursu Specjalizacji I stopnia w zawodzie pracownik socjalny, przydziału czynności pracownika socjalnego, przydziału czynności i obowiązków specjalisty pracy socjalnej, porozumienia stron w sprawie zmian wynikających z umowy warunków pracy i płacy, Aneksu nr 2/2009 do umowy o pracę zawartej dnia 01 września 1999 r., 30. Kserokopię Dokumentacji starszej pokojowej Pani R. K.: zakresu czynności, świadectwa ukończenia Szkoły Podstawowej, wypowiedzenia warunków umowy o pracę, porozumienia stron w sprawie zmian wynikających z umowy warunków pracy i płacy, 31. Kserokopię Dokumentacji starszej pokojowej Pani B. S.: zakresu czynności, świadectwa otrzymania tytułu robotnika wykwalifikowanego w zawodzie kucharz, zaświadczenia o zdaniu egzaminu z wynikiem pozytywnym z zakresu przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji żywności i w obrocie żywnością pochodzenia zwierzęcego, zaświadczenia o ukończeniu kursu dot. aktualizacji i poszerzenia wiadomości z zakresu racjonalnego żywienia, umowy o pracę, porozumienia stron w sprawie zmian wynikających z umowy warunków pracy i płacy, 32. Kserokopię Dokumentacji starszej pokojowej Pani K. H.: zakresu czynności, świadectwa ukończenia szkoły policealnej, Dyplomu potwierdzającego kwalifikacje 2
zawodowe (opiekunka medyczna), zaświadczenia, zaświadczenia o ukończeniu kursu dot. aktualizacji wiedzy z zakresu racjonalnego żywienia dzieci i młodzieży, zaświadczenia o zdaniu egzaminu z wynikiem pozytywnym z zakresu przestrzegania zasad higieny w procesie produkcji żywności i w obrocie żywnością pochodzenia zwierzęcego, umowy o pracę, 33. Ankietę wypełnioną przez Dyrektora Placówki, która stanowi integralną część niniejszego protokołu, 34. Protokołu przyjęcia pisemnych wyjaśnień w sprawie urlopowania wychowanków placówki z dnia 29.03.2010 r., 35. Protokołu przyjęcia pisemnych wyjaśnień w sprawie samorządu wychowanków z dnia 29.03.2010 r., 36. Protokołu przyjęcia pisemnych wyjaśnień w sprawie współpracy Domu Dziecka ze środowiskiem lokalnym z dnia 29.03.2010 r., 37. Protokołu przyjęcia pisemnych wyjaśnień w sprawie sposobu organizowania wypoczynku letniego i zimowego wychowanków z dnia 29.03.2010 r., 38. Protokołu przyjęcia pisemnych wyjaśnień w sprawie mieszkań chronionych z dnia 29.03.2010 r. Zakres kontroli obejmował: ocenę standardu wychowania i opieki. Ustalenia z kontroli: Dom Dziecka w Jasieniu, ul. Ks. Mazurkiewicza 171 jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej, prowadzoną przez Starostwo Powiatowe w Brzesku. Jest placówką opiekuńczo-wychowawczą o charakterze socjalizacyjnym. Dom Dziecka w Jasieniu nie dysponuje dokumentem powołującym placówkę, gdyż zgodnie z wyjaśnieniami poprzedniego Dyrektora Pana Zbigniewa Żydka, akt założycielski zaginął przed 1996 rokiem najprawdopodobniej podczas przeprowadzanych remontów. Placówka została wpisana do Rejestru Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych prowadzonego przez Wojewodę Małopolskiego pod nr 0070. Pani Anna Chwalibińska pełni funkcję Dyrektora Domu Dziecka w Jasieniu od 1 stycznia 2009 roku (umowa o pracę na czas określony do 21 grudnia 2010 r.). Pani Dyrektor ukończyła Akademię Medyczną w Krakowie, Wydział Pielęgniarstwa i uzyskała tytuł magistra pielęgniarstwa. Ponadto posiada również specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej, tj. ukończyła studia podyplomowe na Uniwersytecie Łódzkim w zakresie organizacji pomocy społecznej, a także ukończyła studia podyplomowe w Akademii Pedagogicznej w Krakowie w zakresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej. Pani Dyrektor posiada 1 rok i 2 miesiące stażu pracy w placówce opiekuńczo-wychowawczej, wcześniej zatrudniona była w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Dąbrowie Tarnowskiej od 1 marca 1999 r. do 31 grudnia 2004 r. na stanowisku kierownika. Tym samym Pani Dyrektor Anna Chwalibińska nie posiada kwalifikacji określonych w art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362) oraz 37 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 roku w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. z 2007 r. Nr 201, poz. 1455). Działania Placówki określa Statut Domu Dziecka w Jasieniu, stanowiący załącznik do Uchwały Nr XXIX/257/06 Rady Powiatu Brzeskiego z dnia 30 czerwca 2006 roku. Statut zawiera informacje ogólne na temat przedmiotu i zakresu działania Placówki, struktury organizacyjnej oraz gospodarki finansowej. Rada Powiatu w Brzesku Uchwałą Nr XXI/188/08 z dnia 18 grudnia 2008 roku wprowadziła zmiany aktualizujące do Statutu. 3
Dom Dziecka w Jasieniu działa w oparciu o Regulamin opracowany przez Panią Dyrektor w porozumieniu z Zarządem Powiatu Brzeskiego i przyjęty do realizacji Uchwałą Nr 553/09 Zarządu Powiatu Brzeskiego z dnia 4 czerwca 2009 r. w sprawie: uchwalenia Regulaminu Organizacyjnego Domu Dziecka w Jasieniu. Regulamin określa: zasady gospodarki finansowej, cele i zadania oraz strukturę organizacyjną Placówki. Ponadto, Regulamin określa organizację pracy Domu Dziecka, prawa i obowiązki wychowanków, rodzaj prowadzonej dokumentacji oraz system kontroli wewnętrznej. Regulamin został opracowany w sposób szczegółowy, jednak w Rozdziale V pn. Organizacja pracy w Domu Dziecka 8 ust. 4 widnieje zapis mówiący, iż W skład Zespołu wchodzą: 1) dyrektor lub koordynator pracy pedagogicznej, 2) psycholog, 3) wychowawca bezpośrednio kierujący procesem wychowawczym dziecka, 4) pracownik socjalny 5) zaproszone osoby z zewnątrz, których obecność może mieć znaczący głos w poruszanych sprawach wychowanka. Powyższy zapis wymaga dostosowania do aktualnie obowiązujących przepisów prawa, zgodnie z którymi w skład stałego zespołu wchodzą przedstawiciele właściwego centrum pomocy oraz ośrodka adopcyjno-opiekuńczego - 10 ust. 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 roku w sprawie placówek opiekuńczo wychowawczych. Doprecyzowania wymaga również 8 ust. 5 Regulaminu, zgodnie z zapisem 10 ust. 7 cytowanego rozporządzenia: Po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka zespół formułuje na piśmie opinię dotyczącą zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce. W Rozdziale V Regulaminu należy także dokonać zmiany w 8 ust. 10, dot. wolontariuszy uzupełniających działalność placówki poprzez wykonywanie świadczeń odpowiadających świadczeniu pracy. Szczegółowe informacje dot. wolontariatu określa 24 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych. Aktualizacji wymaga również zapis 6 Regulaminu (Rozdział IV Struktura organizacyjna Domu Dziecka), gdyż wśród pracowników opieki bezpośredniej zatrudnionej w Domu Dziecka wymienieni zostali opiekunowie nocni, co jest niezgodne z zapisem 25 ust. 6 ww. rozporządzenia. Wychowankowie: Placówka dysponuje 30 miejscami statutowymi. W dniu przeprowadzania czynności kontrolnych w Domu Dziecka przebywało fizycznie 28 wychowanków. Dwoje dzieci zwolnionych było pod opiekę osób bliskich: jedno do wujka (przed usamodzielnieniem), drugie do opiekuna prawnego. Z wyjaśnień pani Dyrektor wynika, iż urlopowanie wychowanków Placówki na dłuższy okres odbywa się na podstawie zezwoleń sądu wydanych na piśmie. Wyjazd wychowanków odnotowywany jest w zeszycie wyjazdów. Rodzice 10 wychowanków pozbawieni byli praw rodzicielskich, jedno dziecko było sierotą naturalną. W bieżącym roku zdarzyła się jedna ucieczka wychowanki z Placówki. Z analizy dokumentacji znajdującej się w Domu Dziecka wynika, iż Placówka nie w pełni realizuje zapis rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych ( 23 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia), który stanowi, iż w przypadku samowolnego opuszczenia placówki przez dziecko lub niezgłoszenia się dziecka w wyznaczonym terminie po usprawiedliwionej nieobecności, dyrektor placówki powiadamia o tym w ciągu 24 godzin rodziców, opiekunów prawnych dziecka, Policję, sąd rodzinny nadzorujący wykonanie orzeczenia, centrum pomocy, a także wojewodę w przypadku dziecka cudzoziemców. Placówka powiadamia tylko policję. W kontrolowanym Domu Dziecka nie działa samorząd wychowanków, natomiast funkcjonuje społeczność grupowa. Dzieci w grupach opracowały zasady funkcjonowania (zasady życia w grupie), regulamin wypłaty kieszonkowego z uwzględnieniem potrąceń. 4
Wychowankowie w grupach decydują o zakupach w ramach posiadanych środków oraz sporządzają jadłospisy. W opinii Pani Dyrektor jest to forma samorządności, która odnosi się do najbliższego otoczenia i osób najbliżej ze sobą współpracujących. W przypadku wyrażenia przez wychowanków chęci utworzenia samorządu, wychowawcy podejmą w tym kierunku działania. Plan pracy placówki: Dom Dziecka w Jasieniu funkcjonuje w oparciu o Plan pracy, który opracowywany jest na rok szkolny. Dokument składa się z pięciu części: - przygotowanie do nowego roku szkolnego, - dbanie o prawidłowy rozwój fizyczny i zdrowotny, - organizacja czasu wolnego, - współpraca z rodzinami, - współpraca z innymi organizacjami i instytucjami działającymi na rzecz dzieci, udzielanie innej pomocy dzieciom. Plan Pracy został podpisany przez pracowników Placówki, co stanowi potwierdzenie zapoznania się oraz przyjęcia do realizacji. W trakcie czynności kontrolnych ustalono, że w każdej grupie opracowany jest również Plan pracy grupy mieszkaniowej na rok szkolny 2009/2010 zawierający główne kierunki działań w grupie oraz ustalane są Reguły życia w grupie mieszkaniowej. Obydwa dokumenty podpisane są przez wszystkich wychowanków oraz wychowawców grupy. Zatrudnienie: Z informacji udzielonych przez Panią Dyrektor oraz ankiety przesłanej do Wydziału Polityki Społecznej, a także analizy akt osobowych wynika, iż Placówka, w okresie przeprowadzania czynności kontrolnych, zatrudniała: w pionie pedagogicznym 18 osób (w wymiarze 17 etatów): Dyrektora Placówki (1 etat), psychologa (1/2 etatu), pedagoga (1 etat), wychowawców (13,5 etatu), pracownika socjalnego (1 etat). w pionie administracji i obsługi ogółem zatrudniono 7 osób (w wymiarze 7 etatów): głównego księgowego (1 etat), głównego specjalistę (1 etat), pokojowe (3 etaty), starszego konserwatora (1 etat), robotnika gospodarczego (1 etat). Kwalifikacje kadry pedagogicznej: B. K. psycholog (KP) ½ etatu posiada wykształcenie wyższe magisterskie w zakresie psychologii stosowanej; U. G. pedagog (KN) - posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pedagogika w zakresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej; J. B. młodszy wychowawca (KP) posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pedagogika; A. D. wychowawca (KN) posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pedagogika w zakresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej; I. M. młodszy wychowawca (KP) posiada wykształcenie wyższe licencjackie na kierunku pedagogika w zakresie resocjalizacji z profilaktyką społeczną; A. Ś. wychowawca (KP) posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku teologia oraz studia podyplomowe w zakresie oligofrenopedagogiki; 5
M. S. młodszy wychowawca (KP) posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pedagogika w specjalności pedagogika resocjalizacyjna; M. K. młodszy wychowawca (KP) posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pedagogika w specjalności pedagogika resocjalizacyjna; M. S.-K. wychowawca (KP) posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pedagogika w zakresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej; S. M. wychowawca (KN) posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pedagogika w zakresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej; A. S. wychowawca (KN) posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku historia oraz studia podyplomowe w zakresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej; I. C. wychowawca (KN) - posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku pedagogika; A. L. specjalista pracy socjalnej (KP) posiada dyplom w zawodzie pracownik socjalny, dyplom I stopnia specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny; A. B. młodszy wychowawca (KP) posiada wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku nauki o rodzinie w zakresie pracy socjalnej; K. P. młodszy wychowawca (KP) ½ etatu posiada wykształcenie wyższe magisterskie w zakresie pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej; A. N. młodszy wychowawca (KP) posiada wykształcenie wyższe licencjackie na kierunku pedagogika w zakresie resocjalizacja z profilaktyką społeczną; I. Ł. wychowawca (KP) posiada wykształcenie wyższe magisterskie w zakresie pedagogiki; W toku kontroli ustalono, że wszyscy pracownicy pedagogiczni spełniają wymogi określone w 38 ust. 1 pkt 1-5 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych. Z analizy akt osobowych pracowników pedagogicznych wynika, iż w latach 2009-2010 część kadry pedagogicznej uzupełniała swoją wiedzę i kwalifikacje systematycznie w trakcie kursów i szkoleń. W okresie przeprowadzania czynności kontrolnych Placówka nie korzystała z pomocy wolontariuszy. W trakcie przeprowadzenia czynności kontrolnych ustalono, że Pani Dyrektor sprawuje nadzór pedagogiczny nad zatrudnioną kadrą. Założenia nadzoru obejmują: kontrole prowadzenia Indywidualnego programu pracy z dzieckiem, współpracę wychowawcy z rodziną i instytucjami, realizację i zaangażowanie wychowawcy w realizację programu działania placówki. Nadzór nad pracownikami Domu Dziecka w Jasieniu został wprowadzony Zarządzeniem nr 2/2010 Dyrektora i prowadzony jest w oparciu o Regulamin oceny pracowników pedagogicznych, psychologa i pracownika socjalnego Domu Dziecka w Jasieniu oraz na podstawie Arkusza oceny, zgodnie z harmonogramem nadzoru. Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż dokumentacja sporządzona przez Panią Dyrektor potwierdzała sposób prowadzenia nadzoru nad kadrą pedagogiczną, a więc realizację zapisów art. 80 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.). Sposób organizacji opieki nad wychowankami grafik dyżurów wychowawców: Zgodnie z informacjami zawartymi w ankiecie sporządzonej przez Panią Dyrektor, opieka w Domu Dziecka sprawowana jest w następujący sposób: 6
- w godzinach rannych (od 6.00. do 8.00.) opiekę sprawuje 2 wychowawców, - w godzinach dopołudniowych do godziny 14.00. dyżur sprawuje jeden wychowawca, - w godzinach popołudniowych (od godziny 14.00. do godziny 20.00/22.00.) opiekę sprawuje minimum 3 wychowawców, - w godzinach nocnych (od 22.00. do 6.00.) opieka sprawowana jest przez 2 wychowawców, oprócz dyżurów nocnych w weekend, gdyż wtedy dyżur często pełni jeden wychowawca. Z analizy grafików dyżurów (od stycznia do marca 2010 roku) wynika, iż w godzinach nocnych wychowankowie nie mają zapewnionej w dostatecznym stopniu opieki, gwarantującej im bezpieczeństwo. Zgodnie 25 ust. 6 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych W godzinach nocnych w placówce, w której przebywa do 14 dzieci, opiekę sprawuje jeden wychowawca, a w placówce, w której przebywa powyżej 14 dzieci, opiekę sprawuje co najmniej dwóch pracowników, o których mowa w 37 i 38, w tym jeden wychowawca, natomiast w przypadku, gdy warunki lokalowe nie pozwalają na szybki kontakt wychowawcy z dzieckiem, liczba wychowawców sprawujących opiekę w placówce musi gwarantować bezpieczeństwo każdego dziecka. Z analizy harmonogramu pracy opiekuńczo-wychowawczej wynika, iż podczas dyżurów nocnych m.in. w dniach 23.01.2010 r., 24.01.2010 r., 20.02.2010 r., 21.02.2010 r., 26.02.2010 r., 27.02.2010 r., opiekę pełnił jeden wychowawca. Zespół do spraw Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka: W Placówce, zgodnie z 10 ust. 1 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych, działa Stały Zespół do Spraw Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka. Ostatnie posiedzenie odbyło się 10 lutego 2010 roku. Na posiedzeniach Zespołu omawiana jest aktualna sytuacja rodzinna dziecka, stosowane metody pracy z dzieckiem i rodziną, sytuacja edukacyjna i szkolna dziecka, stan zdrowia dziecka i jego aktualne potrzeby oraz modyfikacja indywidualnego planu pracy z dzieckiem. Z analizy protokołów Zespołu, wynika, iż Stały Zespół po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka dokonuje oceny zasadności dalszego pobytu dziecka w Placówce w formie opinii, co jest zgodne z zapisami 10 ust. 7 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych z dnia 19 października 2007 roku. Protokoły w pełni obrazują sytuację każdego z wychowanków, protokoły są podpisywane przez wszystkie osoby biorące w nim udział. Jak wynika z analizy kontrolowanych protokołów, w skład Stałego Zespołu wchodzili Dyrektor Placówki, pedagog, psycholog, pracownik socjalny, indywidualny wychowawca dziecka. Należy dodać, iż na posiedzenia Stałego Zespołu zapraszani byli przedstawiciele, instytucji oświatowych, przedstawiciele Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, rodzice dziecka bądź opiekunowie prawni oraz przedstawiciele Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego. Szczegółowa analiza protokołów z posiedzeń Stałego Zespołu, które odbyły się w 2009 i 2010 roku wykazała także, iż dotrzymywany był termin dokonywania okresowej oceny sytuacji dziecka, nie rzadziej niż co pół roku, określony w 10 ust. 3 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Ocena prowadzonej w placówce dokumentacji, w tym dokumentacji wymienionej w 26 ust. 1 pkt 1-4 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych: Dom Dziecka w Jasieniu, prowadzi m.in. następującą dokumentację: Księgę ewidencyjną wychowanków która jest opracowana formie tabelarycznej i zawiera następujące dane: lp.; nazwisko i imię oraz datę i miejsce urodzenia wychowanka; dane o rodzicach opiekunach imiona, nazwiska, adresy; data skierowania lub postanowienia sądu; adres dotychczasowego miejsca pobytu lub skąd 7
przybył; data przyjęcia do placówki; nazwa organu oraz data i nr decyzji o skreśleniu, data skreślenia z ewidencji; nazwa i adres placówki do której wychowanek został przeniesiony. Podczas przeprowadzania czynności kontrolnych ustalono, że księga ewidencji prowadzona jest na bieżąco. Teczki osobowe wychowanków, które zawierają: kartę wychowanka placówki opiekuńczo-wychowawczej, potwierdzenie zameldowania na pobyt czasowy, odpis aktu urodzenia, skierowanie, postanowienia sądu, korespondencję z sądem, korespondencje z instytucjami, dokumentację dot. pracy z rodziną, zgłaszanie ucieczek, dokumenty szkolne, wywiady oraz diagnozę sytuacji rodzinnej, diagnozę psychologiczno-pedagogiczną dziecka, dokumentację medyczną, IPP, kartę pobytu wychowanka. Zeszyt Raport dyżurów wpisy wychowawców dot. aktualnych spraw i ustaleń (zeszyt przekazywania informacji). Każdy wpis opatrzony jest datą i podpisem wychowawcy. Zeszyt wyjść prowadzony w układzie tabelarycznym: data; nazwisko i imię wychowanka; gdzie zwolniony; godzina wyjścia/powrotu; podpis wychowawcy. Karty Kontakty z instytucjami w sprawach wychowanka prowadzone przez specjalistę pracy socjalnej oraz wychowawców. Karta prowadzona w układzie tabelarycznym: data, przedstawiciel instytucji, treść ustaleń, podpisy. Karty Kontakty z rodziną prowadzone przez specjalistę pracy socjalnej oraz wychowawców. Karta prowadzona w układzie tabelarycznym: data, imię i nazwisko osoby/osób spokrewnionych z dzieckiem, treść ustaleń, podpisy. Indywidualne Plany Pracy (IPP): W trakcie czynności kontrolnych przeanalizowano IPP wychowanków Placówki. Na stronie tytułowej Indywidualnego Planu Pracy z wychowankiem znajdują się dane wychowanka oraz opiekuna. Każdy wzór IPP zawiera następujące części: I. Informacje ogólne o wychowanku, II. Diagnoza sytuacji zdrowotnej wychowanka, planowane działania dotyczące tej sfery, III. Diagnoza sytuacji szkolno/intelektualnej, planowane działania dotyczące tej sfery, IV. Diagnoza sytuacji społecznej wychowanka, planowane działania dotyczące tej sfery, V. Diagnoza sytuacji rodzinno/emocjonalnej wychowanka, planowane działania dotyczące tej sfery. 8
Do każdej ze sfer została opracowana tabelka zawierająca: cel, zadania do realizacji, sposób realizacji, termin realizacji oraz dane osoby odpowiedzialnej za realizację zadania, modyfikację. Indywidualny Plan Pracy podlega modyfikacji, co pół roku, zgodnie z 12 ust. 6 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Indywidualne Plany Pracy nie zawierają celów krótkoterminowych, prowadzone są dla każdego wychowanka, jednak nie wszystkie wpisy są wyczerpujące, a także różna jest forma prowadzenia IPP. Pani Dyrektor wyjaśniła, iż planuje zmodyfikować wzór Indywidualnego Planu Pracy, w taki sposób, aby zawierał wszystkie wymagane elementy (w tym cele długo i krótkoterminowe). Ponadto, zobliguje wychowawców do rzetelnego prowadzenia dokumentacji. Karty pobytu dziecka: Prowadzone są w oparciu o wzór stanowiący załącznik do nieobowiązującego już Rozporządzenia MPiPS z dnia 1 września 2000 r. w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych, a więc w formie tabelarycznej (w skali od oceny negatywnej do pozytywnej (0-5). Comiesięcznej ocenie w karcie pobytu tabelarycznej podlegają następujące obszary: stosunek rodziców (rodziny) do dziecka, relacje dziecka z rodzicem (rodziną), funkcjonowanie społeczne dziecka w placówce, nauka szkolna dziecka, funkcjonowanie społeczne dziecka poza placówką, samodzielność, umiejętność samoobsługi, funkcjonowanie emocjonalne, stan zdrowia dziecka, szczególne potrzeby dziecka, znaczące dla dziecka wydarzenia, komentarz.. Ponadto, w dokumencie dokonywane są krótkie wpisy. Analiza kart pobytu wykazała, iż dokumenty wypełniane są na bieżąco, zgodnie z zapisami 26 ust. 2 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Zgodnie z aktualnie obowiązującym rozporządzeniem w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych istnieje możliwość dokonywania wpisów w formie opisowej w zakresie ww. obszarów, bowiem rozporządzenie nie wprowadza wymogu dokonywania ocen, a jedynie konieczność uzupełniania, co miesiąc informacji. Karty udziału w zajęciach specjalistycznych z opisem ich przebiegu: Karta udziału w zajęciach specjalistycznych opracowana została w formie tabelarycznej dla każdego wychowanka i zawiera: - datę, - temat i przebieg zajęć, - krótki opis, - podpis osoby prowadzącej zajęcia. Karty udziału w zajęciach specjalistycznych prowadzone są przez psychologa i pedagoga oraz wychowawców. W kartach odnotowywany jest temat zajęć, krótki opis przebiegu zajęć oraz uwagi i wnioski dot. uczestnictwa wychowanka w zajęciach. Arkusze badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych: W kontrolowanej Placówce arkusze prowadzone są dla każdego wychowanka i zawierają następujące informacje: imię, nazwisko wychowanka, datę urodzenia, miejsce zamieszkania. Poniżej dokonywane są zapisy obserwacji opatrzone datą oraz podpisem psychologa lub pedagoga. Arkusze badań i obserwacji psychologicznych oraz pedagogicznych prowadzone są systematycznie, wpisy dokonywane są kilka razy w miesiącu. 9
Ocena standardu wychowania i opieki: Z informacji zawartych w ankiecie oraz wyjaśnień uzyskanych od Pani Dyrektor podczas kontroli wynika, iż wychowankowie wdrażani są w codzienne obowiązki głównie poprzez sprzątanie zajmowanych przez siebie pomieszczeń własnych pokoi, łazienek, porządkowanie terenu wokół budynku. Starsze dzieci dbają również o czystość ubrań i rzeczy osobistych. Dzieci pod opieką wychowawców piorą i prasują odzież. Wychowankowie mają także możliwość przygotowywania posiłków (pod opieką wychowawców) podwieczorków, sałatek na zaplanowane przez siebie małe uroczystości np. urodziny. Ponadto wychowankowie wraz z wychowawcami przygotowują kolacje, a w dni wolne od nauki, wszystkie posiłki. Każda grupa mieszkaniowa spożywa posiłki w swoim aneksie kuchennym, w miejscu przeznaczonym do tego celu. Starsi wychowankowie samodzielnie dokonują zakupów odzieży, obuwia, przedmiotów codziennego użytku oraz żywności. Najstarsi wychowankowie załatwiają samodzielnie sprawy urzędowe np. wyrobienie dowodu osobistego. Wychowankowie mają organizowane różnego rodzaju zajęcia: - plastyczne, - muzyczne, - kulinarne, - sportowe na basenie, - spotkania ewangelizacyjne. Placówka nie prowadzi socjoterapii grupowej, ani też terapii indywidualnej. Na terapię indywidualną wychowankowie jeżdżą do ośrodków poza placówka OIK Bochnia, ZOZ Brzesko. Terapia prowadzona jest przez psychologa Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Bochni oraz psychologa Poradni Zdrowia Psychicznego ZOZ w Brzesku. W ciągu ostatniego półrocza z terapii korzystało 4 wychowanków. Wychowankowie urlopowani są z Placówki na podstawie zgody sądu rodzinnego. W teczkach akt wychowanków znajdują się zgody sądowe, natomiast wyjazd dziecka odnotowywany jest w Zeszycie wyjazdów, prowadzonym w formie tabelarycznej: imię i nazwisko wychowanka, kto zabiera dziecko lub do kogo się udaje, czas wyjazdu i czas powrotu, podpis wychowawcy oraz podpis osoby biorącej wychowanka. Zgodnie z 27 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych, dzieciom w placówce zapewnia się kwotę pieniężną do własnego dysponowania przez dzieci od 5. roku życia, której wysokość, nie niższą niż 0,5% i nie wyższą niż 5% kwoty, o której mowa w art. 78 ust. 2 ustawy, ustala co miesiąc dyrektor placówki w porozumieniu z samorządem placówki, o którym mowa w 13. Wychowankowie w kontrolowanej Placówce otrzymują kieszonkowe w oparciu o Regulamin przyznawania kieszonkowego, który został wprowadzony Zarządzeniem nr 11/2009 Dyrektora Domu Dziecka w Jasieniu z dnia 16 grudnia 2009 roku. Ponadto, każda grupa mieszkaniowa opracowała swój Regulamin przyznawania kieszonkowego, który jest podpisany przez wychowanków oraz wychowawców grupy. Kieszonkowe wypłacane jest w ostatnim tygodniu miesiąca, w wysokości od 24,00 do 44,00 zł. Wychowankowie podpisują się na Liście wypłat, która zawiera następujące dane: nazwisko i imię wychowanka; kwotę do wypłaty; potwierdzenie odbioru (podpis) oraz datę i dane osoby sporządzającej dokument. Lista wypłat przechowywana jest w dokumentacji księgowej Placówki. Kontrolowana jednostka organizuje wychowankom wypoczynek zimowy i letni. W ramach wypoczynku zimowego dzieci wyjeżdżały na wycieczki do Krakowa, natomiast 10
w Placówce organizowane były różne atrakcyjne zajęcia. Latem 25 wychowanków wyjechało na kolonię nad morze do Pogorzelicy, 3 wychowanków wyjechało do Francji, do zaprzyjaźnionych rodzin w ramach współpracy ze Stowarzyszeniem Cassiopee. Ponadto, dzieci korzystały z basenu w Brzesku (darmowy wstęp), przy współpracy ze Stowarzyszeniem Samarytanin zorganizowany został wyjazd do Zatora (park dinozaurów). Współpraca z rodziną biologiczną: Regularny i systematyczny kontakt z dziećmi utrzymuje 10 rodzin. Z informacji zawartych w ankiecie wynika, że za podtrzymywanie kontaktów z rodzinami wychowanków odpowiedzialny jest pracownik socjalny oraz wychowawcy i pedagog. Podczas kontroli ustalono, iż do zadań pracownika socjalnego należą m.in. kontakty z instytucjami w sprawach wychowanków oraz wszelkie sprawy dotyczące zdrowia dzieci (wyniki badań, leczenie szpitalne, skierowania do specjalistów i poradni) Ponadto, w każdej teczce wychowanka znajdowała się karta Kontakty z rodziną, w której odnotowywane są wszelkie kontakty dziecka z rodziną (odwiedziny, telefony) z krótkim opisem i ustaleniami oraz podpisem osoby, przy której odbyło się spotkanie. Pracownik socjalny nie przeprowadza wywiadów środowiskowych w związku z powyższym, poinformowano Panią Dyrektor, iż rodzinny wywiad środowiskowy winien przeprowadzać pracownik socjalny (jego aktualizację) nie rzadziej, niż co 6 miesięcy, zgodnie z art. 107 ust. 1 pkt 4 ustawy o pomocy społecznej. Pracownik socjalny powinien, również zintensyfikować działania podejmowane na rzecz pracy z rodziną biologiczną dziecka niezbędne do unormowania sytuacji rodziny i umożliwienia powrotu dziecka do rodziny, zgodnie z 8 ust.4 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Placówka prowadzi zajęcia edukacyjne dla rodziców w ramach spotkań indywidualnych, nie prowadzi grupy wsparcia dla rodziców. Współpraca placówki ze środowiskiem lokalnym: Współpraca Domu Dziecka ze środowiskiem lokalnym oraz sponsorami opiera się na organizowaniu kiermaszy świątecznych w Jasieniu oraz Brzesku, organizowaniu drogi krzyżowej w Jasieniu, przygotowywaniu wystroju Kościoła w Jasieniu na uroczystości np. I komunia. W ramach obchodów Dnia Dziecka zorganizowano piknik integracyjny dla dzieci z Jasienia i Domu Dziecka, przy współpracy sponsorów oraz osób zaprzyjaźnionych. Dyrekcji oraz pracownikom udało się pozyskać przyjaciół: osoby prywatne i firmy oraz lekarzy, co owocuje m.in. finansowym i rzeczowym wsparciem. Bardzo ważnym elementem jest współpraca ze szkołami: pedagogami, wychowawcami dzieci, nauczycielami którzy są zapraszani do placówki by przybliżyć im problemy wychowanków. Opieka medyczna: Dzieci przebywające w Domu Dziecka w Jasieniu mają zapewniony dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej, świadczonej przez lekarza i pielęgniarkę środowiskową oraz poradnie specjalistyczne. W nagłych przypadkach wzywane jest pogotowie ratunkowe. Jak wynika z danych zawartych w ankiecie, wychowankowie korzystają z pomocy poradni specjalistycznych: laryngologicznej (2 dzieci), endokrynologicznej (2 dzieci), psychiatrycznej (7 dzieci), kardiologicznej (2 dzieci), dermatologicznej (4 dzieci), neurologicznej (2 dzieci) oraz chirurgii dziecięcej (2 dzieci). Ponadto, 21 wychowanków 11
korzysta z usług poradni stomatologicznej. W Placówce umieszczonych jest troje dzieci z upośledzeniem umysłowym oraz dwoje dzieci ze zdiagnozowanym ADHD. Jedna wychowanka leczona była w szpitalu psychiatrycznym, w okresie od 15 lipca do 28 sierpnia 2009 r., z powodu zaburzeń osobowości. Wychowanka jest osoba pełnoletnią i sama podpisywała stosowne dokumenty dotyczące zgody na leczenie. Usługi edukacyjne: W Domu Dziecka w Jasieniu dwoje dzieci uczęszcza do przedszkola środowiskowego, dziesięciu wychowanków uczy się w szkole podstawowej, jeden w specjalnej szkole podstawowej, sześciu w gimnazjum, dwóch w gimnazjum specjalnym, czterech w zasadniczej szkole zawodowej, jeden w technikum, jeden w liceum, a do szkoły przyuczającej do zawodu uczęszcza jedno dziecko. Jedna wychowanka korzystała z indywidualnego nauczania. Wychowankowie w Placówce mają zapewnioną pomoc w nauce, w szczególności przy odrabianiu zadań domowych przez wychowawców, oraz przez korepetytorów opłacanych przez sponsorów. Czternastu wychowanków uczęszcza na zajęcia wyrównawcze organizowane przez szkołę. Wizja lokalna placówki: Placówka socjalizacyjna znajduje się w starym dworku. Wychowankowie maja do dyspozycji: 2 pokoje trzyosobowe oraz 12 pokoi dwuosobowych. Placówka dysponuje również: 3 pomieszczeniami do wypoczynku, pokojem terapeutyczno-rehabilitacyjnym, (gabinetem psychologa i pedagoga), 3 aneksami kuchennymi z jadalniami, pokojem pracownika socjalnego oraz miejscem do cichej nauki. W Placówce zlokalizowane są również: 3 łazienki (w każdej 2 lub 1 toaleta oraz odpowiednio 2 lub 1 prysznice), toaleta dla personelu, pomieszczenia gospodarcze i magazyn. Ponadto, placówka posiada bibliotekę, która wkrótce zostanie przekształcona w pokój gościnny, tak aby Dom Dziecka w Jasieniu spełniał wszystkie standardy określone w 27 ust. 3 pkt 9. Mieszkania chronione W strukturach Domu Dziecka w Jasieniu, funkcjonują mieszkania chronione, które znajdują się w internacie Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Łysej Górze. W budynku zlokalizowane 2 mieszkania składające się z pokoju, kuchni, łazienki i przedpokoju. Mieszkanie jest kompletnie wyposażone w meble i pozostałe sprzęty. W okresie przeprowadzania czynności kontrolnych jedno mieszkanie zajmowała usamodzielniająca się wychowanka Domu Dziecka. Z osobą, która korzysta z mieszkania chronionego został podpisany kontrakt określający zasady pobytu i obowiązki lokatora mieszkania chronionego. Nadzór nad mieszkaniami chronionymi sprawuje pedagog Domu Dziecka w Jasieniu. Zgodnie z wyjaśnieniami Pani Dyrektor obecnie trwają prace związane z wysuszaniem mieszkań chronionych, które zostały zalane w lipcu 2009 roku. Przebywająca w nim wychowanka posiada umowę do końca kwietnia 2010 r. Ponieważ na bazie byłego internatu ma być utworzony Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii, Placówka poszukuje nowego budynku przeznaczonego na ten cel, obecnie istnieje możliwość pozyskania budynków znajdujących się w zasobach starostwa w miejscowości Jadowniki. Jednak, powyższe budynki wymagają gruntownego remontu wraz z doprowadzeniem mediów, co jest związane z odpowiednio wysokimi nakładami finansowymi. 12
Art. 22 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej Ocena stopnia realizacji programu naprawczego Z informacji zawartych w ankiecie wynika, iż obecnie w Domu Dziecka funkcjonują 3 grupy mieszkaniowe liczące 8, 10 i 12 osób. Nowy regulamin organizacyjny placówki uwzględniający najnowsze założenia wynikające z rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych został uchwalony przez Zarząd Powiatu Uchwałą Nr 553/09 z dnia 4 czerwca 2009 r. W celu zapewnienia wychowankom opieki i wychowania w placówce zatrudnionych jest obecnie 14 wychowawców na 13,5 etatu. Realizując założenia wynikające z 6, pkt 1-7 Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455 z późn. zm.) zatrudniono trzech wychowawców. Opiekę nocną nad wychowankami sprawuje 2 wychowawców. W celu zapewnienia pomocy psychologicznej zatrudniono psychologa na 0,5 etatu, który udziela dzieciom i młodzieży pomocy i wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów ( 8, ust. 1-8 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych ). Ponadto dzieci korzystają indywidualnie z pomocy psychologa terapeuty. Placówka zatrudnia pracownika socjalnego, który ukończył policealną szkołę pracowników służb socjalnych, natomiast w 2009 r. ukończył specjalizację I stopnia z pracy socjalnej ( 38 ust. 1 pkt 1-7 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych). Dom Dziecka wyposażony jest w wymagany sprzęt, zgodnie ze standardami zawartymi w 27 ust. 3 pkt 1-10 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczowychowawczych. Należy jednak wyremontować część pomieszczeń i pokoi wychowanków oraz wymienić część wyposażenia na nowe, co będzie realizowane systematycznie w ramach posiadanych środków finansowych. Na tym protokół zakończono Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej kontroli. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) Kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia kierownikowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono (wniesiono) zastrzeżenia. 13
Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz otrzymuje Kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Data otrzymania protokołu: 29.04.2010 r. Data i miejsce podpisania protokołu: Jasień, 29.04.2010 r. DYREKTOR Inspektor (-) mgr Anna Chwalibińska (-) mgr Agnieszka Górska Starszy Inspektor (-) mgr Teresa Marynowicz...... /podpis Dyrektora jednostki /podpisy osób kontrolujących/ kontrolowanej/ 14
15