STRESZCZENIE Mowa ciała jest waŝną częścią przemówienia, poniewaŝ wzmacnia przekaz i powoduje, Ŝe jesteś bardziej wiarygodny. Pozwala takŝe pokonać tremę, którą moŝesz odczuwać. Postawa, sposób poruszania się, gesty, wyraz twarzy i kontakt wzrokowy pomagają w przekazaniu komunikatu i osiągnięciu celu przemówienia. Mowa ciała powinna być swobodna, naturalna i przekazywać ten sam komunikat, który słyszą słuchacze. Przeczytaj broszurkę: Gesty: Twoje ciało mówi ( Gestures. Your body speaks ) (nr 210 w katalogu), którą otrzymałeś w Pakiecie Startowym (New Member Kit). CELE Przyjmij właściwą postawę, poruszaj się, stosuj gesty, wyraz twarzy, a takŝe utrzymuj kontakt wzrokowy, aby by osiągnąć cel przemówienia Postaraj się, aby mowa ciała była swobodna i naturalna. CZAS: pięć do siedmiu minut Gdy rozmawiasz z przyjaciółmi lub współpracownikami poruszasz rękami i dłońmi, chodzisz, utrzymujesz z nimi kontakt wzrokowy i zmieniasz wyraz twarzy. Ta aktywność nazywa się mową ciała. Mowa ciała jest równie waŝna podczas wystąpień publicznych, jak w trakcie codziennej konwersacji. Wyobraź sobie mówcę, który mówi szczerze, ale przez cały czas stoi sztywno przed słuchaczami, nie poruszając się, ani nie patrząc na nikogo. Jego słowa mówią, Ŝe powaŝnie podchodzi do tematu, ale ciało komunikuje coś przeciwnego. Rezultat? Publiczność wątpi w jego przekaz. Mowa ciała nie tylko komunikuje pewność siebie i siłę, wzmacnia takŝe wiarygodność, ilustruje i podkreśla przekaz oraz pomaga poradzić sobie z tremą, którą moŝesz odczuwać. Mowa ciała wyraŝana jest poprzez postawę ciała, sposób poruszania się, gesty, wyraz twarzy i kontakt wzrokowy. Postawa ciała ChociaŜ powinieneś poruszać się podczas przemówienia, to od czasu do czasu przystajesz w jednym miejscu, zwykle w trakcie wypowiadania słów otwierających i kończących lub, gdy mówisz coś szczególnie waŝnego. Postawa, którą przyjmujesz w tym momencie jest waŝna, poniewaŝ wskazuje na pewność siebie i swobodę. JeŜeli pochylisz ramiona i utkwisz wzrok w podłodze, publiczność pomyśli, Ŝe jesteś nieśmiały i słaby. JeŜeli wielokrotnie będziesz przenosił cięŝar ciała z jednej nogi na drugą, wydasz się zagubiony i nerwowy, a słuchacze mogą zareagować na te ruchy rozproszeniem uwagi. Natomiast, gdy stoisz wyprostowany stopy nieco rozsunięte a cięŝar ciała równo rozłoŝony na obie stopy i patrzysz śmiało na słuchaczy, przekazujesz pewność i opanowanie. Poruszanie się Poruszanie się zapewnia słuchaczom róŝnorodność. Przechodząc z jednego miejsca w drugie przyciągasz uwagę słuchaczy i zyskujesz ich zaangaŝowanie, poniewaŝ ich oczy i głowy podąŝają za Tobą.
Tak naprawdę rozpoczynasz swoją prezentację, gdy wstajesz z miejsca i idziesz do mównicy lub na podium. W tym momencie masz teŝ pierwszą moŝliwość wykorzystania mowy ciała. Jeśli chcesz zaprezentować się jako osoba pewna siebie i chętna do przemawiania, to idź na miejsce, z którego będziesz przemawiać, zdecydowanie, wyprostowany i z podniesioną głową. Obróć się i stań twarzą do publiczności, następnie zacznij mówić. Po zakończeniu przemówienia w ten sam sposób powróć na swoje miejsce. Wszelkie ruchy podczas przemówienia powinny równieŝ być zdecydowane. Unikaj nerwowego kręcenia się, kiwania się, czy kołysania spowodowanego wspinaniem się na palce raz za razem. Te nerwowe nawyki rozpraszają słuchaczy. Zamiast tego powiedz część przemówienia z jednego miejsca, a następnie - gdy przechodzisz do kolejnego punktu przemówienia - zrób dwa, trzy kroki wzdłuŝ audytorium i przedstaw tę część z tego nowego miejsca. śeby podkreślić jakiś waŝny punkt prezentacji, zrób krok w przód w kierunku słuchaczy. JeŜeli chcesz udramatyzować określoną informację, wykorzystaj ruchy ciała. Na przykład, gdy opisujesz ruch taki, jak rzut piłką lub trzęsienie się z zimna, pokaŝ odpowiednimi ruchami ciała to, o czym mówisz. Ruch powinien zacząć się nieco wcześniej niŝ słowa, które ilustruje. Gesty Gesty są najbardziej ekspresyjnym elementem mowy ciała. Składają się na nie ruchy głowy, ramion, rąk i niektórych innych części ciała. Niektóre z podstawowych gestów pokazują: Wielkość, cięŝar, kształt, kierunek i połoŝenie. Te wielkości fizyczne podkreślamy zwykle ruchem ręki. Poszedł tędy! moŝesz krzyknąć, jednocześnie wskazując kierunek. WaŜność lub pilność. PokaŜ publiczności jak waŝne jest to co mówisz. Uderz pięścią w otwartą dłoń. Porównanie lub kontrast. Dla pokazania podobieństw poruszaj obiema dłońmi tak samo; dla podkreślenia róŝnicy poruszaj nimi w przeciwnych kierunkach. Aby gesty były bardziej efektywne, powinny być wykonywane powyŝej poziomu łokci i z dala od ciała. Powinny teŝ być dynamiczne i wyraziste tak, by pokazać zaangaŝowanie i entuzjazm. Szeroki gest ręką, pokazujący odległość, oraz szybkie, powtórzone kiwnięcia głową, podkreślające aprobatę, uczynią więcej dla przemówienia, niŝ machnięcie dłonią, czy ledwie zauwaŝalne skinienie głowy. Gesty powinny być raczej pełne i róŝnorodne, niŝ częściowe i powtarzające się stale ten sam ruch powoduje utratę uwagi publiczności. W sytuacji, gdy masz licznych słuchaczy, gesty powinny być zamaszyste. To spowoduje, Ŝe ostatnie rzędy na pewno je dostrzegą. Gesty mogą mieć róŝne znaczenie i moŝe ono być róŝne w róŝnych kulturach, czy środowiskach zwracaj więc uwagę na to, do kogo przemawiasz. Zaciśnięte pięści zwykle oznaczają siłę lub złość. JeŜeli chcesz zachęcić słuchaczy do przyłączenia się do walki, np. o sprawiedliwość, moŝesz zacisnąć pięść, aby nakłonić ich do podjęcia działania. Otwarcie dłoni wskazuje na wspaniałomyślność i troskę. MoŜesz więc pokazać otwarte dłonie, opisując, jak uprzejmy turysta pomógł komuś potrzebującemu.
W USA uniesiony w górę palec wskazujący oznacza, Ŝe ludzie powinni zwrócić uwagę na to, co mówisz. SkrzyŜowanie ramion na klatce piersiowej oznacza siłę i determinację. Ściśnięcie razem dłoni przed klatką piersiową komunikuje jedność. Oczywiście, mowa ciała i jej znaczenie będą róŝne w róŝnych krajach i kulturach. Wyraz twarzy Twarz w sposób nieświadomy przenosi sygnały świadczące o tym, jak słuchacze powinni reagować lub co odczuwać. JeŜeli, mówiąc o tragicznym wypadku samochodowym, uśmiechasz się potakując głową, publiczność będzie zdezorientowana, nie smutna. Wyraz twarzy musi odpowiadać emocjom lub informacji, które przekazujesz. Oczy, ruchy oczu, brwi i usta odgrywają waŝną rolę w okazywaniu smutku, strachu, szczęścia, znudzenia, zainteresowania, zdziwienia, wyczerpania, agresywności, pewności i niepewności. Kiedy okazujesz takie uczucia, publiczność będzie je naśladować. Okazując smutek opuść wzrok, opuść nieco kąciki ust i pochyl głowę. Pokazując zaskoczenie lub niedowierzanie otwórz szeroko oczy i podnieś brwi. Okazując szczęście uśmiechnij się szeroko. Kontakt wzrokowy Czy rozmawiałeś kiedykolwiek z kimś, kto nie patrzył ci w oczy? Zapewne osoba ta patrzyła ci przez ramię lub ponad twoją głową, na podłogę lub nawet na kogoś innego wszędzie tylko nie na ciebie. Co o tym sądziłeś? Najprawdopodobniej wątpiłeś w zainteresowanie tej osoby, jej szczerość i pewność siebie. MoŜliwe teŝ, Ŝe poczułeś się wykluczony lub zignorowany. Kontakt wzrokowy odgrywa zasadniczą rolę we wzajemnym postrzeganiu się ludzi. Jako mówca musisz zwracać na to szczególną uwagę. W kulturach Zachodu ludzie chętniej wierzą tym, którzy patrzą im w oczy podczas mówienia. JeŜeli utrzymujesz kontakt wzrokowy ze słuchaczami, będą uwaŝali cię za szczerego, wiarygodnego, przyjaznego i uczciwego. Odczucia te mają wielki wpływ na Twoje przesłanie i chęć słuchaczy zaakceptowania go. Kontakt wzrokowy daje jeszcze jedną korzyść. Pozwala na powstanie więzi ze słuchaczami. Patrząc na nich wymuszasz ich uwagę i będzie im trudno cię ignorować. Przemawiając patrz na osoby z audytorium. Nie chodzi o to, byś po prostu ślizgał się wzrokiem po słuchaczach. Patrz prosto na jedną z osób do chwili, gdy zakończysz jedną myśl, potem spójrz na kogoś innego. Utrzymuj kontakt wzrokowy z osobami w róŝnych częściach sali i unikaj zwracania głowy z jednej strony na drugą, niczym oscylujący wiatrak. Spoglądaj na ludzi w tylnych rzędach i na tych, którzy siedzą z przodu.. UwaŜaj, Ŝeby nie patrzeć na kogoś zbyt długo moŝesz niechcący sprawić, Ŝe osoba ta poczuje się nieswojo. Z kolei patrząc na kogoś zbyt krótko moŝesz byś postrzegany jako nerwowy bądź fałszywy. JeŜeli publiczność jest nieliczna, utrzymanie kontaktu wzrokowego jest o dosyć łatwe, poniewaŝ będziesz w stanie popatrzeć na kaŝdą z osób. Ale, gdy publiczność jest duŝa, nie będziesz w stanie tego zrobić. Staraj się więc utrzymać kontakt wzrokowy z osobami w kaŝdej z sekcji sali, zarówno z przodu jak i z tyłu.
Bądź naturalny Mowa ciała powinna być naturalna i nie wyglądać na wyćwiczoną, a takŝe być zgodna ze znaczeniem wypowiadanych słów. Stosowanie mowy ciała tak, byś czuł się odpręŝony, a publiczność słuchała cię z przyjemnością, wymaga wysiłku i praktyki. Po naszkicowaniu przemówienia przeczytaj je i zaznacz wszystkie miejsca, w których mowa ciała mogłaby być przydatna i mogłaby pomóc przekazać treść. Wypróbuj kilka róŝnych sposobów wykorzystania rąk, dłoni i mimiki twarzy. Dopasuj gesty do słów. Powinieneś posłuŝyć się gestem i mimiką, gdy treść tego wymaga. Oznacza to, Ŝe po to, Ŝeby wyglądały one naturalnie, powinny mieć miejsce przed lub w momencie wypowiadania odnoszących się do nich słów, nie zaś po nich. Nie obawiaj się, jeŝeli początkowo twoje ruchy będą sztywne i niezgrabne. Wraz z ćwiczeniem przemówienia oraz coraz lepszym przyswojeniem go postawa stanie się naturalna, a ruchy swobodne. JeŜeli masz dostęp do kamery wideo, uŝyj jej podczas prób, by łatwiej było Ci robić postępy. Twoje zadanie Projekt ten koncentruje się na mowie ciała. Twoje zadanie to: Wybrać temat, który umoŝliwia wykorzystanie mowy ciała. Wykorzystać postawę, poruszania się, gesty, wyraz twarzy i kontakt wzrokowy do wyraŝenia przekaz i osiągnięcia celu przemówienia. Sprawić, by mowa ciała podkreślała i wyjaśniała słowa oraz pomogła publiczności wizualizować twoje myśli i całą treść. Przekaz, który widzą słuchacze, dzięki Twojej mowie ciała, powinien być identyczny z tym, który słyszą. Wykorzystaj to, czego nauczyłeś się w poprzednich projektach na temat celu, organizacji przemówienia i języka, a takŝe uwzględnij odpowiednie uwagi z oceny, którą otrzymałeś. Przygotowując przemówienie przejrzyj Zadania dla mówcy przed i po kaŝdym wystąpieniu. oraz broszurkę Gesty: Twoje ciało mówi. ( Gestures. Your body speaks ) (nr 210 w katalogu), którą otrzymałeś w Pakiecie Startowym (New Member Kit). MoŜesz takŝe wykorzystać informacje zawarte w programie Using body language ( Wykorzystywanie mowy ciała (nr 279 w katalogu) z serii Lepszy Mówca ( The Better Speaker Series.
Wskazówki dla Oceniającego Tytuł Oceniający Data. Uwagi dla oceniającego: Zadaniem mówcy jest to, by odpowiednią postawą, poruszaniem się, gestami, wyrazem twarzy i utrzymaniem kontaktu wzrokowego zilustrować i wzmocnić przekaz słowny. Sposób poruszania się, gestykulacja, wyraz twarzy i kontakt wzrokowy powinny być swobodne i naturalne. Mowa ciała powinna wzmacniać i wyjaśniać słowa mówiącego oraz pomagać słuchaczom wizualizować zarówno poszczególne kwestie mówcy, jak i cały przekaz. Przekaz wizualny powinien być zgodny z przekazem werbalnym. Przemówienie powinno mieć jasny cel i odpowiednią strukturę. Mówca powinien takŝe uŝywać słów i składni, która efektywnie komunikuje słuchaczom jego przekaz. Oprócz dokonania oceny ustnej, wypełnij poniŝszy formularz, zaznaczając odpowiednie oceny dla kaŝdego z punktów. Dodaj komentarz do tych punktów, w których potrzebne są sugestie dotyczące poprawy lub tych, które zasługują na pochwałę. Wybór tematu Przygotowanie Sposób prezentacji Postawa Gestykulacja Sposób poruszania się Kontakt wzrokowy Mimika twarzy - umoŝliwiał zastosowanie mowy ciała - celujące - satysfakcjonujące - pewny, entuzjastyczny - nerwowy, z napięciem - prosta, zrównowaŝona - naturalna, wyrazista - celowy, swobodny - niezgrabny, rozpraszający - stworzył wieź - Ŝywa, przyjazna, naturalna
Cel przemówienia Struktura przemówienia - jasny - logiczna, jasna Co mówca mógłby zmienić by przemówienie było bardziej efektywne? Co podobało Ci się w przemówieniu?
Zadania dla mówcy Przynieś tę ksiąŝkę na spotkanie, kiedy tylko masz wystąpienie. Przejrzyj prezentację z mentorem. Przedyskutuj kilka najwaŝniejszych punktów przemówienia z twoim oceniającym, zanim będziesz miał przemówienie. Daj oceniającemu twoją ksiąŝkę przed prezentacją, tak aby ona lub on mogli zapisać komentarze na temat twojego wystąpienia. PokaŜ swojemu vice prezydentowi ds. edukacji tabelę ze strony 78 Zapis wygłoszonych przemówień, aby wpisywał do niej kaŝde twoje wystąpienie. To otworzy ci drogę do uzyskania certyfikatu Competent Toastmaster (CTM). Nie zniechęcaj się, jeŝeli twój oceniający pominie jakiś punkt. Oceniający mają róŝny poziom doświadczenia w przemawianiu, a ocenianie jest umiejętnością, której uczymy się przez praktykowanie w działaniu, tak jak i przemówienia. JeŜeli nie jesteś gotowy do zrobienia tego, przeczytaj Efektywne Ocenianie Wystąpień (Katalog nr 202). To pomoŝe ci zrozumieć, jak najlepiej korzystać z programu Toastmasters.