METODYKA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO Autor: Tomasz Frołowicz
INTENSYFIKACJA ZAJĘĆ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO RZECZYWISTA INTENSYWNOŚĆ ZAJĘĆ PŁASZCZYZNY INTENSYFIKACJI PRZYKŁADY INTENSYFIKACJI ZAJĘĆ Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie, jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułożyć. Jędrzej Śniadecki
200 180 160 140 HR 120 100 80 60 7.30 8.00 8.30 9.00 9.30 10.00 10.30 B1 B2 B3 B4 czas w trakcie pobytu w przedszkolu 11.00 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.00 14.30 15.00 Zmiany tętna w czasie pobytu dziecka w przedszkolu (wg Iwony Bonisławskiej, Włocławek)
7.30 7.50 8.10 8.30 8.50 9.10 9.30 9.50 10.10 10.30 10.50 11.10 11.30 11.50 12.10 12.30 12.50 13.10 13.30 13.50 14.10 14.30 14.50 HR Tomasz Frołowicz AF dziecka w przedszkolu 190 177 181 179 170 150 130 110 129 130 127 104 98 125 127 122 114 120 108 105 118 106 124 114 110 100 98 126 109 126 108 106 112 109 114 109 107 106 109 115 128 132 127 126 126 127 135 142 137 127 90 Zmiany HR w czasie pobytu dziecka 6-letniego w przedszkolu średnie z obserwacji czworga dzieci (wg Iwony Bonisławskiej, Włocławek)
kcal dziewczęta chłopcy 120 100 80 60 40 20 0 104 96 70 75 35 30 24 26 lekcja lekcja wf przerwa przerwa-suma Całkowity wydatek energetyczny podczas lekcji i przerw w szkole (w kcal) uczniów pierwszej klasy szkoły podstawowej (wg Doroty Grofik i Krzysztofa Skalika, Katowice)
lekcja w terenie lekcja w sali Zmiany tętna w czasie lekcji WF średnie z obserwacji 55 tych samych uczniów w wieku do 11 do 15 lat w czasie lekcji w sali i w terenie (wg Władysława Pańczyka, Zamość)
w.c. w.d.c. wg nauczyciela w czasie lekcja w terenie wg nauczyciela w czasie lekcja w sali wg ucznia w czasie lekcja w terenie w.ś. wg ucznia w czasie lekcja w sali Subiektywne odczucie intensywność wysiłku fizycznego w czasie lekcji WF w ocenie uczniów i nauczycieli (wg Władysława Pańczyka, Zamość)
225 200 175 150 125 100 75 0 10 20 30 40 min. Zmiany tętna w czasie lekcji WF 13-letnich chłopców piłka koszykowa, średnie HR = 163 (wg Michała Bronikowskiego, Poznań)
225 200 175 150 125 100 75 0 10 20 30 40 min. Zmiany tętna w czasie lekcji WF 13-letnich dziewcząt atletyka terenowa, średnie HR = 165 (wg Michała Bronikowskiego, Poznań)
AF uczennicy w szkole - uczennica, 16 lat - lekcja piłki siatkowej - sala sportowa - HR śr. 138 bpm - HR max 174 bpm - 380 kcal/45 min. - uczennica, 16 lat - lekcja atletyki terenowej - w terenie - HR śr. 164 bpm - HR max 197 bpm - 470 kcal/45 min. Części czasu lekcji WF o różnej intensywności AF (wg Michała Bronikowskiego, Poznań)
AF ucznia w szkole - uczniowie, 16 lat - lekcja piłki siatkowej - sala sportowa - HR śr. 130 bpm - HR max 169 bpm - 225 kcal/45 min. - uczniowie, 16 lat - lekcja atletyki terenowej - w terenie - HR śr. 161 bpm - HR max 194 bpm - 520 kcal/45 min Części czasu lekcji WF o różnej intensywności AF (wg Michała Bronikowskiego, Poznań)
Czas lekcji WF, w którym tętno osiągało określoną wartość (wg Władysława Pańczyka, Zamość) HR lekcje w terenie lekcje w sali do 140 26% 47% 141-159 23% 27% Od 160 51% 26% Średnie tętno uczniów w czasie lekcji WF w świetle badań w Polsce i zagranicą waha się między 130 a 150. Czas AF uczniów i uczennic podczas lekcji WF jest często poniżej 50% czasu lekcji, a intensywność wysiłków nie stymuluje układu krążeniowo-oddechowego. (Simons-Morton i inni, 1993)
AF nastolatka w szkole i poza szkołą Ilość obowiązkowego WF dla uczniów 13-16-letnich w tygodniu oraz odsetek dziewcząt i chłopców, którzy wykazują zadawalający poziom AF (wg Bronikowskiego, González-Gross, Kleiner, Knisel i innych) Kraj WF (min) w tygodniu Polska 180 Hiszpania 100 Austria 90 Czechy 90 Odsetek uczniów uczestniczących w AF nie mniej niż 5 razy w tygodniu dziewczęta chłopcy 29 41 26 39 35 48 36 50
Płaszczyzny intensyfikacji fizycznej 1. Intensyfikacja zajęć, np. lekcji WF: usprawnienia organizacyjne prowadzące do redukcji czasu martwego, dotyczące m.in. form organizacji aktywności uczniów, form podziału uczniów, elementów organizacji lekcji (posługiwania się środkami dydaktycznymi, wykorzystania miejsca ćwiczeń), usprawnienia organizacyjne prowadzące do redukcji czasu trwania czynności organizacyjnych, dotyczące m.in. form podziału i ustawienia uczniów, elementów organizacji lekcji (kierowania grupą, doboru treści, posługiwania się środkami dydaktycznymi), zwiększanie motywacji uczniów w trakcie zajęć, dzięki zastosowaniu np. treści lubianych lub atrakcyjnych, wzmocnień (nagród, odznak, ocen itp.),
Płaszczyzny intensyfikacji fizycznej 2. Intensyfikacja ćwiczeń w czasie zajęć WF (zwiększenie obciążenia fizycznego): wydłużenie czasu trwania ćwiczenia, zwiększenie intensywności ćwiczenia, zwiększenie trudności ćwiczenia,
Umiejętność odpowiedniego dobierania obciążeń fizycznych wraz ze zdolnością do kreowania pozytywnej atmosfery i motywacji do podejmowania wysiłku fizycznego mogą być kluczowymi elementami warsztatu nauczyciela determinującymi jego sukcesy wychowawczo-dydaktyczne (albo przynajmniej zapewniającymi zmniejszoną liczbę kłopotów wychowawczych). (Michał Bronikowski)
Przykładowe rozwiązania intensyfikujące zajęcia i ćwiczenia w czasie zajęć 1. Forma frontalna a ćwiczenia w zespołach 2. Odznaka Maratończyka a wyścigi rzędów
Koniec