WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY I LICEUM Nauczyciel : Małgorzata Kopek Klasy: 1A, 1B, 1C, 1D, 1E, 1F, 1G Podręcznik: Oblicza geografii zakres podstawowy R. Uliszak, K. Wiedermann Wyd. Nowa Era Kryteria stopni szkolnych: Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania przedmiotu w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, rozwiązuje także zadania wykraczające poza program nauczania tej klasy samodzielnie selekcjonuje, analizuje i interpretuje zjawiska geograficzne, ocenia i wyciąga wnioski na podstawie materiałów źródłowych, samodzielnie rozwiązuje postawione mu problemy, proponuje rozwiązania nietypowe, posiada umiejętność myślenia geograficznego osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych i innych, kwalifikując się do finałów na szczeblu wojewódzkim (regionalnym) albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania przedmiotu w danej klasie sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne lub praktyczne ujęte programem nauczania, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania problemów w nowych sytuacjach sprawnie posługuje się terminologią geograficzną oraz mapami geograficznymi, umiejętnie ocenia, interpretuje i analizuje zjawiska geograficzne, dostrzega związki i zależności zachodzące w środowisku geograficznym, posiada zdolność myślenia geograficznego. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: nie opanował w pełni wiadomości określonych programem nauczania w danej klasie, ale opanował je na poziomie przekraczającym wymagania w minimum programowym poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje (wykonuje) samodzielnie typowe zadania teoretyczne lub praktyczne. zna zasady myślenia geograficznego, nie zawsze jednak potrafi je wykorzystać w celu rozwiązania zadanych mu problemów. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności określone programem nauczania w danej klasie na poziomie nieprzekraczającym wymagań zawartych w minimum programowym 1
rozwiązuje (wykonuje) typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o średnim stopniu trudności. posiada słabą umiejętność analizy przyczynowo skutkowej zjawisk geograficznych, ma trudności z dostrzeganiem związków i zależności zachodzące w środowisku geograficznym, potrafi wyjaśnić podstawowe pojęcia i terminy geograficzne. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: ma braki w opanowaniu minimum programowego, ale braki te nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z danego przedmiotu w ciągu dalszej nauki rozwiązuje (wykonuje) zadania teoretyczne lub praktyczne typowe o niewielkim stopniu trudności posiada braki w znajomości i rozumieniu zjawisk geograficznych, znajomości terminologii geograficznej, posługiwaniu się mapami i materiałami źródłowymi Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w minimum programowym przedmiotu nauczania w danej klasie, a braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy z tego przedmiotu nie jest w stanie rozwiązać (wykonać) zadań o niewielkim (elementarnym) stopniu trudności nie potrafi korzystać z mapy, zlokalizować głównych obiektów geograficznych na mapie, błędnie analizuje zjawiska geograficzne PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII Przedmiotowy system oceniania jest zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania. Formy sprawdzania wiadomości i umiejętności: testy, sprawdziany; odpowiedzi ustne; odpowiedzi pisemne (kartkówki, mapy konturowe); zadania domowe; aktywność na lekcji; praca samodzielna (referaty, prezentacje, plakaty itp.); znajomość mapy obejmująca zakres materiału obowiązujący w podstawie programowej; prowadzenie zeszytu przedmiotowego oraz zeszytu ćwiczeń. Sprawdzanie wiedzy i umiejętności odbywa się przy pomocy ustalonych kryteriów oceniania i standardów wymagań zgodnych z planem dydaktycznym na dany rok szkolny. Kryteria oceny prac pisemnych: 0% - 39 % - ocena niedostateczna 40% - 50% - ocena dopuszczająca 2
51% - 74% - ocena dostateczna 75% - 90% - ocena dobra 91% - 100% - ocena bardzo dobra Kryteria oceny odpowiedzi ustnych: Oceny bardzo dobry dobry dostateczny dopuszczający niedostateczny Kryteria odpowiedź bezbłędna, samodzielna, wyczerpująca odpowiedź bezbłędna, samodzielna, niepełna odpowiedź nie w pełni samodzielna, pojawiają się błędy merytoryczne odpowiedź niesamodzielna, pomijająca istotne treści merytoryczne odpowiedź niesamodzielna, poważne błędy merytoryczne lub brak odpowiedzi Zasady obowiązujące na lekcji geografii: Sprawdziany są zapowiadane i zapisywane w dzienniku elektronicznym z wyprzedzeniem minimum 1 tygodnia. Sprawdziany są obowiązkowe. Uczeń, który nie zgłosił się na sprawdzian z przyczyn usprawiedliwionych, musi przystąpić do niego w ciągu dwóch tygodni od daty powrotu do szkoły, w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. Jeśli obecność ucznia na sprawdzianie jest nieusprawiedliwiona, uczeń przystępuje do sprawdzianu na pierwszej lekcji, na którą przyszedł. Poprawa oceny niedostatecznej ze sprawdzianu możliwa jest w ciągu 2 tygodni od momentu rozdania prac przez nauczyciela. Przy wystawianiu oceny końcowej pod uwagę brane są wszystkie uzyskane oceny w ciągu okresu/ roku szkolnego. Kartkówki mogą być przeprowadzane bez wcześniejszej zapowiedzi i obejmują materiał trzech ostatnich tematów lekcyjnych ( nie jednostek lekcyjnych). Oceny z nich uzyskane nie podlegają poprawie. Odpowiedzi ustne obejmują materiał trzech ostanich tematów lekcyjnych ( nie jednostek lekcyjnych), oceny z odpowiedzi ustnych nie podlegają poprawie. Uczeń ma prawo być nieprzygotowanym do odpowiedzi ustnej bez usprawiedliwienia jeden raz w półroczu. W przypadkach losowych na prośbę rodzica, może być nieprzygotowany po raz drugi. O powyższym fakcie uczeń jest zobowiązany poinformować nauczyciela na początku lekcji. Brak podręcznika i atlasu (1 na dwoje uczniów) lub innych koniecznych materiałów uniemożliwiający pracę na lekcji jest równoznaczne z nieprzygotowaniem do zajęć. Każdy uczeń jest zobowiązany zaliczyć w formie ustnej lub pisemnej opanowanie znajomości mapy. Ocenę semestralną i końcowo roczną nauczyciel ustala na podstawie wszystkich ocen cząstkowych ucznia ( aktywność na lekcjach, umiejętność samodzielnego, logicznego myślenia, systematyczne przygotowanie do zajęć, z tym że oceny za sprawdziany odgrywają rolę najważniejszą), jednak nie jest to średnia arytmetyczna. 3
PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU GEOGRAFIA DLA KLASY PIERWSZEJ LICEUM IV etap edukacyjny zakres podstawowy Cele kształcenia wymagania ogólne I. Wykorzystanie różnych źródeł informacji do analizy i prezentowania współczesnych problemów przyrodniczych, gospodarczych, społecznych, kulturowych i politycznych. II. Formułowanie i weryfikowanie hipotez dotyczących problemów współczesnego świata. III. Rozumienie relacji człowiek-przyroda-społeczeństwo w skali globalnej i regionalnej. Treści nauczania wymagania szczegółowe Współczesne problemy demograficzne i społeczne świata. Uczeń: 1) wyróżnia i charakteryzuje obszary o optymalnych i trudnych warunkachdo zamieszkania w skali globalnej i regionalnej; formułuje prawidłowości rządzące rozmieszczeniem ludności na świecie; 2) charakteryzuje główne procesy demograficzne (fazy przejścia demograficznego i przejścia epidemiologicznego) na przykładzie całego świata i poszczególnych kontynentów; 3) klasyfikuje migracje, podaje ich przyczyny i ocenia skutki tego zjawiska; charakteryzuje współczesne kierunki emigracji Polaków i czynniki wpływające na atrakcyjność niektórych państw dla imigrantów; 4) wyjaśnia zróżnicowanie procesów urbanizacji na świecie; opisuje procesy tworzenia się aglomeracji miejskich oraz ich formy; 5) identyfikuje i wyjaśnia procesy wzrostu liczby ludności oraz ekspansji przestrzennej wielkich metropolii świata (np. poznaje przyczyny powstawania dzielnic nędzy, wzrostu przestępczości, degradacji środowiska przyrodniczego, problemów komunikacyjnych); 6) wyjaśnia znaczenie kultury i tradycji regionalnych w procesie różnicowania się regionów pod względem rozwoju społecznego i gospodarczego (np. wyjaśnia rolę tradycji w rozwoju przedsiębiorczości w państwach Azji Południowo-Wschodniej). 2. Zróżnicowanie gospodarcze świata. Uczeń: 1) klasyfikuje państwa na podstawie analizy wskaźników rozwoju społecznego i gospodarczego; wyróżnia regiony bogate i biedne (bogatą Północ i biedne Południe) i poda je przyczyny dysproporcji w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego regionów świata; 2) ocenia i projektuje różne formy pomocy państwa i organizacji pozarządowych państwom i regionom dotkniętym kryzysem (klęskami ekologicznymi, wojnami, głodem); 3) opisuje główne obszary upraw i chowu zwierząt na świecie, wyjaśnia ich zróżnicowanie przestrzenne; 4) wyjaśnia, z czego wynikają różnice w wielkości i strukturze spożycia żywności na świecie (uwarunkowania przyrodnicze, kulturowe, społeczne i polityczne, mechanizmy wpływ jące na nierównomierny rozdział żywności w skali globalnej); 5) opisuje zmiany w funkcji obszarów wiejskich na wybranych przykładach (np. w Unii Europejskiej, w regionach turystycznych w państwach rozwijających się); potrafi wy jaśnić szanse i zagrożenia dla środowiska przyrodni czego i mieszkańców poszczególnych regionów, wynikające z procesów przemian zachodzących na terenach wiejskich; 6) charakteryzuje kierunki zmian w powierzchni lasów na świecie (w wyniku procesów wylesiania i zalesiania) i podaje przykłady gospodarowania zasobami leśnymi (pozytywne i negatywne); 4
7) charakteryzuje cechy gospodarki morskiej i podaje przykłady wykorzystania oceanu światowego oraz zagrożeń wynikających ze zbyt intensywnej eksploatacji zasobów morskich; 8) charakteryzuje i ocenia zróżnicowanie i zmiany struktury wykorzystania surowców energetycznych na świecie; dokonuje oceny zjawiska uzależnienia produkcji energii na świecie od źródeł zaopatrzenia surowców nieodnawialnych, potrafi wyjaśnić twierdzenie ropa rządzi światem ; 9) wyjaśnia, na czym polegają zmiany zachodzące na rynku pracy w skali globalnej i regionalnej, wynikające z rozwoju nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych; 10) przedstawia cechy przemysłu wysokiej technologii i podaje przykłady jego lokalizacji na świecie; poznaje nowe funkcje ośrodków przemysłowych i nowe formy przestrzenne technopolie, klastry i dystrykty przemysłowe; 11) charakteryzuje wybrane obszary intensywnie zagospodarowywane turystycznie na świecie; wyjaśnia, dlaczego zmieniają się kierunki wyjazdów turystycznych Polaków; identyfikuje skutki rozwoju turystyki dla środowiska przyrodniczego; 12) ocenia rolę nowoczesnych usług komunikacyjnych w funkcjonowaniu gospodarki i w życiu codziennym; 13) wyjaśnia zmiany zachodzące w kierunkach i natężeniu ruchu osób i towarów; wskazuje przykłady lokalizacji nowoczesnych terminali i ich rolę w rozwoju regionów; 14) podaje przykłady procesów globalizacji i ich wpływu na rozwój regionalny i lokalny; 15) wyjaśnia współczesne zmiany na mapie politycznej świata; 16) wyjaśnia na wybranych przykładach (w skali lokalnej, regionalnej i globalnej) przy czyny procesów integracyjnych i ich skutki gospodarcze, społeczne i polityczne. 3. Relacja człowiek-środowisko przyrodnicze a zrównoważony rozwój. Uczeń: 1) formułuje problemy wynikające z eksploatowania zasobów odnawialnych i nie odnawialnych; potrafi przewidzieć przyrodnicze i pozaprzyrodnicze przyczyny i skutki zakłóceń równowagi ekologicznej; 2) charakteryzuje obszary niedoboru i nadmiaru wody na świecie i określa przyczyny tego zróżnicowania (w tym zanieczyszczenia wód); przedstawia projekty rozwiązań stosowanych w sytuacjach braku lub niedoborów wody w różnych strefach klimatycznych; 3) rozróżnia przyczyny zachodzących współcześnie globalnych zmian klimatu (ocieplenia globalnego) i ocenia rozwiązania podejmowane w skali globalnej i regionalnej zapobiegające temu zjawisku; 4) wykazuje na przykładach, że zbyt intensywne wykorzystanie rolnicze gleb oraz nie umiejętne zabiegi agrotechniczne powodują w wielu częściach świata degradację gleb, co w konsekwencji prowadzi do spadku produkcji żywności, a w nie których regionach świata do głodu i ubóstwa; 5) wykazuje na przykładach pozaprzyrodnicze czynniki zmieniające relacje człowiek-środowisko przyrodnicze (rozszerzanie udziału technologii energooszczędnych, zmiany modelu konsumpcji, zmiany poglądów dotyczących ochrony środowiska). SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE DO REALIZOWANYCH TEMATÓW DOSTĘPNE SĄ W BIBLIOTECE ORAZ PRACOWNI GEOGRAFICZNEJ (303) 5