AUTOREFERAT Armand Cholewka Przydatność termowizji w ocenie skuteczności terapii fizykalnej Spis treści Dane personalne i krótki opis osiągnięć naukowych 2 Omówienie osiągnięć naukowo - badawczych 3 Wskazanie oraz tytuł osiągnięcia naukowego 5 Omówienie celu naukowego 6 Zainteresowania naukowe 9 Literatura 13 Katowice 2014 1
Dane personalne i krótki opis osiągnięć naukowych 1. Imię i Nazwisko. Armand Cholewka 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/ artystyczne z podaniem nazwy, miejsca i roku ich uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej. Doktor nauk fizycznych, (specjalność fizyka medyczna) 2005 Zakład Fizyki Medycznej Wydział Matematyki Fizyki i Chemii Uniwersytet Śląski w Katowicach Tytuł rozprawy: Oddziaływanie niskich temperatur na organizm badania in-vivo i in-vitro Promotor: Prof. zw. Dr hab. Zofia Drzazga Mgr Fizyki (specjalność fizyka medyczna) 2000 r. Zakład Fizyki Medycznej Wydział Matematyki Fizyki i Chemii Uniwersytet Śląski w Katowicach Lic. Fizyki medycznej 1998 r. Zakład Fizyki Medycznej Wydział Matematyki Fizyki i Chemii Uniwersytet Śląski w Katowicach 3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych/ artystycznych. 2006 - nadal Adiunkt w Zakładzie Fizyki Medycznej, Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach 2004-2006 r. Asystent w Zakładzie Fizyki Medycznej, Instytut Fizyki, Uniwersytet Śląski w Katowicach 2
4. Omówienie osiągnięć naukowo - badawczych. Mój dorobek naukowy obejmuje 47 prac, dla których łączna punktacja wynosi: IF = 11,938 MNiSW = 358 Liczba cytowań: 65 Index Hirscha: 5 Dorobek ten tworzy: - 11 prac oryginalnych posiadających Impact Factor = 11,938 (MNiSW = 192) - 9 prac w czasopismach bez Impact Factor (MNiSW = 50) W pracach oryginalnych 13 razy byłem pierwszym autorem, z czego 4 prace tworzą osiągnięcie naukowe. Ponadto do mojego dorobku zalicza się: - 18 rozdziałów w podręcznikach (MNiSW = 116) - 4 prace popularnonaukowe - 4 streszczenia ze zjazdów międzynarodowych - 1 streszczenie za zjazdu krajowego W pozostałych 27 pracach w skład których wchodzą rozdziały w podręcznikach i monografiach oraz streszczenia i inne prace popularnonaukowe, w których 19 razy byłem pierwszym autorem. 3
Niemal wszystkie moje prace obejmują zagadnienia diagnostyczne związane głównie z zastosowaniem diagnostyki termowizyjnej w medycynie fizykalnej. Ze wszystkich 47 prac, aż 44 to prace poświęcone wykorzystaniu metod fizycznych w szeroko rozumianej medycynie fizykalnej. Dla wymienionych powyżej pozycji liczba cytacji według Web of Science wynosi 65, a liczba cytowanych prac wynosi 18. Obliczony współczynnik Hirscha wyniósł 5. 4
Wskazanie oraz tytuł osiągnięcia naukowego 5. Wskazanie osiągnięcia* wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. nr 65, poz. 595 ze zm.): a) tytuł osiągnięcia naukowego/artystycznego, Przydatność termowizji w ocenie skuteczności terapii fizykalnej b) (autor/autorzy, tytuł/tytuły publikacji, rok wydania, nazwa wydawnictwa), 1. A. Cholewka, Z. Drzazga, A. Sieroń, A. Stanek, Thermovision diagnostics in chosen spine diseases treated by whole body cryotherapy, Journal of Thermal Analysis and Calorymetry, 2010, Vol 102, 113-119 IF = 1,752 MNISW: 27 pkt 2. A. Cholewka, G. Knefel, A. Stanek, M. Kawecki, M. Nowak, A. Sieroń, Z. Drzazga: Thermal imaging and TC oximetry measurements of hyperbaric oxygen therapy (HBO) effects on trophic ulceration of the crura. J J Therm Anal Calorim 2012; 108(1), 25-31. IF = 1,982 MNISW: 25 pkt 3. A. Cholewka, A. Stanek, S, Kwiatek, A. Sieroń, Z. Drzazga: Does the temperature gradient correlate with the photodynamic diagnosis parameter numerical colour value (NCV)?, Photodiagnosis and Photodynamic Therapy 02/2013; 10(1):33-38 IF = 2.524 MNISW: 20 pkt 4. Armand Cholewka, Zofia Drzazga, Aleksander Sieroń, Monitoring of whole body cryotherapy effects by thermal imaging preliminary report, Physica Medica Vol. XXII N. 2, 57-62, 2006 IF: 0,313 MNISW: 13 pkt Suma IF = 6,571 Suma MNISW: 85 pkt 5
c) omówienie celu naukowego/artystycznego ww. pracy/prac i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich ewentualnego wykorzystania. We współczesnej medycynie jest coraz więcej metod zaliczanych do terapii fizykalnej, dlatego też niezbędne wydaje się stosowanie technik diagnostycznych, zwłaszcza nieinwazyjnych, których zadaniem jest weryfikacja stosowanych metod terapii fizykalnej. Jedną z tych technik z pewnością jest termowizja. Celem osiągnięcia naukowego pt. Przydatność termowizji w ocenie skuteczności terapii fizykalnej było pokazanie przydatności termowizji jako nieinwazyjnej techniki obrazowania, w diagnostyce oraz ocenie skutków leczenia wybranych schorzeń. Gradient temperatury powierzchni ciała uzależniony jest nie tylko od lokalizacji badanego miejsca, ale również od ukrwienia i lokalnych przepływów krwi, a więc także od aktywności metabolicznej tkanek. Wyniki badań prezentowane w osiągnięciu naukowym są związane z krioterapią ogólnoustrojową, tlenoterapią hiperbaryczną oraz metodą fotodynamiczną. Przeprowadzone badania pokazały, iż wpływ takich czynników jak ekstremalnie niska temperatura stosowana w krioterapii ogólnoustrojowej, czy też podwyższone ciśnienie tlenu w hiperbarii na tkanki miękkie zmieniają rozkład temperatury pozwalając na uwidocznienie wielu dodatkowych szczegółów, nie widocznych na termogramach wykonanych za pomocą termografii klasycznej. Otrzymane w ten sposób termogramy mają większą wartość diagnostyczną i dają dodatkowe informacje w ocenie skuteczności leczenia. Badania termowizyjne przeprowadzone dla pacjentów z różnymi schorzeniami kręgosłupa, leczonych za pomocą krioterapii ogólnoustrojowej (zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa spondyloartroza, oraz rwa kulszowa) pokazały istotne różnice w mapach termicznych otrzymanych po schłodzeniu ciała dla chorych oraz grupy zdrowych ochotników. W przypadku rwy kulszowej zauważono charakterystyczne obszary podwyższonej temperatury zarówno w odcinku lędźwiowo-krzyżowym w linii kręgosłupa jak i dotyczące tkanek miękkich po obu stronach, symetrycznie rozmieszczone względem linii kręgosłupa również w okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Inaczej wyglądał gradient temperatury dla chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. W tym przypadku wzdłuż niemal całej długości kręgosłupa zaobserwowano obszary o 6
podwyższonej temperaturze. Również spondyloartroza manifestuje się w sposób jednoznaczny w termowizji. W tym przypadku termogramy ujawniły obszary podwyższonej temperatury, występujące niemal w całym zakresie lędźwiowo krzyżowym kręgosłupa. Dla zobiektywizowania przydatności diagnostyki termowizyjnej w ocenie schorzeń kręgosłupa leczonych za pomocą krioterapii ogólnoustrojowej wprowadzono dodatkowe parametry termiczne (kontrast temperaturowy oraz względną zmianę współczynnika kontrastu temperaturowego). Analiza statystyczna kontrastu temperaturowego ( T) otrzymanego po krioterapii i definiowanego jako ( T=T max po krioterapii - T min po krioterapii ) oraz względnej zmiany współczynnika kontrastu temperaturowego określonego jako stosunek T do średniej temperatury charakteryzującej wybrany zakres kręgosłupa (T śred. po ) pokazała znamienne statystycznie różnice między pacjentami a grupą kontrolną. Przy czym dla kontrastu temperaturowego otrzymano różnice na poziomie istotności p=0,02 pomiędzy wszystkimi grupami pacjentów a grupą zdrowych osób. Największą wartość T~4,6 otrzymano dla chorych na spondyloartrozę. Wartość kontrastu temperaturowego dla osób zdrowych nie przekraczała 3. Podobne zależności otrzymano dla względnej zmiany współczynnika kontrastu temperaturowego ( T/T śred po) przy współczynniku istotności statystycznej p=0,02. W przypadku termowizyjnej oceny efektów całego cyklu krioterapii termogramy jednoznacznie pokazały zmniejszenie stanu zapalnego, jednakże główny stan zapalny pozostaje widoczny na termogramach. Mapa termiczna pokazała miejsce na powierzchni ciała, które jest związane ze zmianami chorobowymi konkretnych kręgów. W przypadku badań obrazowania termicznego owrzodzeń troficznych podudzi leczonych za pomocą tlenoterapii hiperbarycznej otrzymano, iż różnica temperatur (kontrast temperaturowy) na całej powierzchni goleni zmniejsza się po zabiegu tlenoterapii hiperbarycznej. Jest to związane ze stopniowym uruchomieniem procesów odtworzenia unaczynienia i prawidłowej macierzy pozakomórkowej jak również zmniejszeniem obrzęku wokół zmiany. Procesy te prowadzą do zmniejszenia stanu zapalnego tkanek miękkich, a to poprawia mikrokrążenie, co z kolei poprawia termoregulacje. Ponadto badania wpływu tlenoterapii hiperbarycznej na zmianę ciśnienia parcjalnego tlenu w tkankach związanych z owrzodzeniem pokazały wzrost ciśnienia tlenu w częściach dalszych kończyny, poniżej owrzodzenia. Otrzymane wyniki potwierdzają znaczenie tlenoterapii w leczeniu owrzodzeń podudzi. 7
Z kolei badania, w których zastosowano termografię u pacjentów diagnozowanych metodą fotodynamiczną pokazały możliwości wykorzystania termowizji jako narzędzia pomocnego w diagnostyce, które można wykorzystać do badań przesiewowych zmian skórnych. Otrzymany gradient temperatury dla zmian niezłośliwych wskazał niższą średnią temperaturę zmiany skórnej w porównaniu z temperaturą skóry potencjalnie zdrowej. Odwrotnie prezentuje się gradient temperatury dla zmian złośliwych (w przeprowadzonych badaniach był to rak podstawnokomórkowy), gdzie obszar o wyższej temperaturze w wielu przypadkach obejmował również obszar potencjalnie zdrowy, który jest stwierdzony w badaniu dermatoskopem. Zastosowane parametry termiczne pokazały bardzo wysoką korelację (r=0,9) z parametrem Numerical Colour Value (NCV) stosowanym w diagnostyce fotodynamicznej. Wyniki z cyklu prac pt. Przydatność termowizji w ocenie skuteczności terapii fizykalnej pokazują możliwości zastosowania termowizji w diagnostyce i terapii fizykalnej, jako nieinwazyjnej techniki obrazowania wspomagającej stosowane techniki diagnostyczne w terapii fizykalnej, którą również można wykorzystać do oceny efektów leczenia. W prezentowanym celu naukowym konieczne było ustalenie odpowiedniej metodyki diagnostycznych badań termowizyjnych dla danego schorzenia, która w połączeniu ze standardowo wykorzystywanymi technikami terapeutycznymi i diagnostycznymi daje dodatkowe informacje diagnostyczne dla lekarza. Wykonane badania stanowią wkład w ustalenie nowych parametrów termicznych próbujących obiektywnie ocenić zmiany chorobowe lub też określić wpływ terapii fizykalnej dzięki zaproponowanym ilościowym wskaźnikom termicznym takim jak różnica temperatur, gradient temperatury, kontrast cieplny czy też względnej zmiany współczynnika kontrastu temperaturowego. Zaproponowana metodyka badań w połączeniu z ilościową analizą termogramów daje lekarzowi nowe możliwości nieinwazyjnej oceny efektów terapii oraz diagnostyki różnych schorzeń leczonych za pomocą metod fizykalnych. Otrzymane wyniki poszerzają wiedzę z zakresu wykorzystania nowych metod fizycznych w diagnostyce medycznej i mają szansę stać się w niedalekiej przyszłości nowatorską, całkowicie nieinwazyjną, szybką metodą diagnostyczną. 8
Moje zainteresowania naukowe obejmują: 1. Zastosowanie termowizji w diagnostyce oraz ocenie efektów terapii 2. Modelowanie transportu ciepła w układach tkankopodobnych poddanych działaniu czynników fizycznych. 3. Nanocząstki magnetyczne i ich wykorzystanie w terapii nowotworów. Ad. 1 Zastosowanie termowizji w diagnostyce oraz ocenie efektów terapeutycznych metod stosowanych w medycynie W pracach poświęconych wykorzystaniu obrazowania termicznego w krioterapii opisano efekt poszerzenia zakresu temperaturowego (2-krotnego zwiększenia kontrastu temperaturowego) otrzymany na termogramach wykonanych po krioterapii ogólnoustrojowej. Zwiększenie różnicy między temperaturami maksymalnymi i minimalnymi z danego obszaru znacząco poprawia wartość diagnostyczną termowizji [1-13]. Wykorzystanie termowizji w ocenie wpływu krioterapii ogólnoustrojowej na zmiany średniej temperatury całej powierzchni ciała pokazało zależność obniżenia temperatury ciała w funkcji Body Mass Index, co może mieć znaczenie terapeutyczne w punktu widzenia efektów leczniczych nie tylko krioterapii ale również kinezyterapii wykonywanej bezpośrednio po schłodzeniu ciała [1, 12]. Z kolei zastosowanie termowizji do diagnostyki schorzeń kręgosłupa pokazało, iż dla różnych schorzeń tzw. bolesnego grzbietu termogramy wykonane bezpośrednio po schłodzeniu ciała prezentują różne mapy termiczne charakterystyczne dla danego schorzenia. Aby zobiektywizować przydatność diagnostyki termowizyjnej w ocenie schorzeń kręgosłupa wprowadzono nowe parametry termiczne takie jak kontrast temperaturowy ( T) definiowany jako ( T=T max po krioterapii -T min po krioterapii ) oraz względną zmianę współczynnika kontrastu temperaturowego określonego jako stosunek T do średniej temperatury charakteryzującej wybrany zakres kręgosłupa (T śred. po ). Zaproponowane parametry pomogły w sposób obiektywny zróżnicować pacjentów ze schorzeniami kręgosłupa a grupą kontrolną, co jest nowością w diagnostyce termowizyjnej [8]. 9
W przypadku badań dotyczących wykorzystania termografii w podczerwieni w obrazowaniu owrzodzeń troficznych podudzi leczonych za pomocą tlenoterapii hiperbarycznej otrzymane wyniki pokazały zmniejszenie gradientu temperaturowego między zmianą chorobową a tkankami potencjalnie zdrowymi - wokół owrzodzenia po zabiegu tlenoterapii hiperbarycznej. Ponadto badania wpływu tlenoterapii hiperbarycznej na zmianę ciśnienia parcjalnego tlenu w tkankach związanych z owrzodzeniem pokazały wzrost ciśnienia tlenu w częściach dalszych kończyny, poniżej owrzodzenia, co ma znaczący wpływ na leczenie tkanek. Wymienione procesy, a właściwie wynik ich działania odzwierciedlony na powierzchni ciała jako zmiana temperatury był analizowany za pomocą termowizji, która w przypadku owrzodzeń leczonych za pomocą tlenoterapii hiperbarycznej okazała się przydatną techniką mogącą służyć nieinwazyjnej i całkowicie bezpiecznej ocenie efektów hiperbarii [14-17]. Z kolei ocena gradientu temperaturowego i jego zmian w diagnostyce i terapii fotodynamicznej pokazała możliwości zastosowania termowizji jako metody nie tylko diagnostycznej wspomagającej diagnostykę fotodynamiczną ale i metody, którą można wykorzystać jako narzędzie monitorujące zmiany gradientu temperatur w obszarze leczonej zmiany. Przeprowadzone badania pokazały, iż zmiany skórne charakteryzujące się niższą temperaturą niż potencjalnie zdrowe tkanki - otaczające tkanki są niezłośliwe, a gradient przeciwny wskazuje na zmiany złośliwe. W przypadku terapii fotodynamicznej zastosowanie obrazowania termicznego w terapii nowotworów skórnych miało na celu zbadanie zmian gradientu temperatury powierzchni ciała przed i po terapii fotodynamicznej. Otrzymane wstępne wyniki pokazały zmiany gradientu temperaturowego w trakcie trwania terapii, co może dać informacje dotyczące efektu terapeutycznego i rozległości procesu nowotworowego. W badaniach pokazano, że termowizja umożliwia nie tylko prezentację zmian gradientu, ale także obliczenie zmian powierzchni scharakteryzowanej podwyższoną temperaturą, co może wskazywać na zasięg reakcji w terapii dając informacje dla lekarza dotyczące wielkości zmiany nowotworowej [18, 19]. Podjęto także próbę wykorzystania termografii w podczerwieni jako techniki diagnostycznej w przewlekłej niewydolności żylnej nie tylko z punktu widzenia jakościowego, ale przede wszystkim ilościowego i określenia korelacji między zaproponowanymi parametrami termicznymi a otrzymanymi ze standardowo wykorzystywaną techniką diagnostyczną USG - duplex. Otrzymane przeciętne 10
korelacje między poszczególnymi parametrami mogą wskazywać na potencjał diagnostyki termowizyjnej w chorobach żylnych kończyn dolnych [20, 21]. Diagnostyka termowizyjna została także wykorzystana w próbie oszacowania i porównania parametrów termicznych obliczonych na podstawie termogramów wykonanych w trakcie badań wydolnościowych sportowców z parametrami standardowo ocenianymi w tego typu badaniach. Skupiono się na obliczeniu i porównaniu mocy radiacyjnej liczonej według wzoru Stefana Boltzmanna z parametrami uzyskanymi z aparatury używanej w testach progresywnych. Wyniki pokazały wysoką korelację między średnią mocą radiacyjną organizmu liczoną zgodnie ze wzorem Stefana-Boltzmanna a średnią mocą ustawioną na kontrolerze ergometru. Ponadto dla współczynnika wymiany oddechowej i średniej mocy radiacyjnej emitowanej z organizmu podczas treningu otrzymano również prawie pełną korelację. Pozostałe liczone w podobny sposób parametry takie jak średnia wartość metabolizmu w funkcji średniej wartości poboru tlenu (V O2max ), średniej mocy podanej na sterowniku cykloergometru, średnich wartości współczynnika wymiany oddechowej oraz średnia moc obliczona na podstawie rozkładu temperatury powierzchni ciała od średniego poboru tlenu również wykazały wysokie współczynniki korelacji. Otrzymane wysokie korelacje między porównywanymi parametrami mogą świadczyć o dużym potencjale możliwości zastosowania termowizji w sporcie, nie tylko jako techniki diagnostycznej, ale również jako metody służącej do analizy wydatku energetycznego ciała [22]. Ad. 2 Modelowanie transportu ciepła w układach tkankopodobnych poddanych działaniu czynników fizycznych. Dla potrzeb badań wykonano kilka układów tkankopodobnych wielowarstwowych, w których każda warstwa była dobierana w taki sposób aby swoją budową (grubość i geometria) i właściwościami termicznymi odpowiadała właściwym tkankom ludzkim. Fantom poddawano działaniu niskiej temperatury o wartości stosowanej w krioterapii ogólnoustrojowej. Zmiany temperatury w różnych warstwach fantomu na różnych jego głębokościach badane były przy wykorzystaniu termometrii kontaktowej jak i termowizji. Analizę uzyskanych wyników doświadczalnych przeprowadzono w oparciu o teorię przewodnictwa cieplnego. Dla porównania wyników doświadczalnych z modelowaniem komputerowym został napisany program symulujący zmiany temperatury w czterowarstwowym układzie tkankopodobnym. Numeryczne 11
rozwiązania równania Fouriera dla modelu czterowarstwowego dało jakościową zgodność z doświadczeniem. Przeprowadzone badania nasunęły pewne wnioski - w modelowaniu wymiany ciepła organizmem a otoczeniem należy nie tylko uwzględnić wewnętrzne źródło ciepła ale także promieniowanie i konwekcję oraz odbicie energii cieplnej na granicy ośrodków gdyż te procesy mogą poprawić zgodność z doświadczeniem a tym samym przyczynić się do lepszej analizy nie tylko jakościowej, ale również ilościowej wymiany ciepła między organizmem żywym a otoczeniem podczas ekspozycji na niską temperaturę [23]. Ad. 3. Nanocząstki magnetyczne i ich wykorzystanie w chorobach nowotworowych. Przeprowadzone badania są częścią realizowanego wspólnie z Politechniką Śląską i Śląskim Uniwersytetem Medycznym grantu poświęconemu zjawisku hipertermii magnetycznej. W ramach badań opracowano własną metodę otrzymywania próbek tlenku żelaza(iii) γ-fe 2 O 3 oraz Fe 3 O 4, o wymiarze rzędu nanometrów. Doświadczenia w układzie megahercowym wykazały niewielki wzrost temperatury otrzymanych ferrofluidów. Jednakże otrzymana zmiana temperatury poszczególnych próbek jest daleka od zamierzonej. Planowane są pomiary zmian temperatury w innych zakresach częstotliwości i z wykorzystaniem różnych wielkości nanocząstek. 12
Literatura 1. Armand Cholewka, A. Stanek, A. Sieroń, Z. Drzazga, Thermography study of skin response due to whole-body cryotherapy, Skin Research and Technology, 2011. 2. Armand Cholewka: Znaczenie diagnostyczne analizy termograficznej schłodzenia całego ciała w krioterapii. W: Zastosowanie niskich temperatur w medycynie, Redakcja: Anna Skrzek i Halina Podbielska 2012 3. Armand Cholewka, Z. Drzazga, Diagnostic value of thermal imaging due to whole body cryotherapy, IFMBE Proceedings of 3rd EMBEC 2005. 4. Armand Cholewka, Z. Drzazga, B. Wiśniowska, A. Sieroń, The temperature changes of the skin surface during whole body cryotherapy, IFMBE Proceedings of 2nd EMBEC 2, 2002, 1330-31. 5. Armand Cholewka, Z. Drzazga, B. Kajewski, A. Sieroń, B. Wiśniowska, Termograficzna ocena skutków krioterapii ogólnoustrojowej, VI Konferencja Krajowa TTP2004 Ustroń-Jaszowiec, Proceedings, 143 148. 6. Armand Cholewka, Z. Drzazga, A. Sieroń, Monitoring of whole body cryotherapy effects by thermal imaging preliminary report, Physica Medica Vol. XXII N. 2, 57-62, 2006. 7. Armand Cholewka, Z. Drzazga, B. Kajewski, R. Bogucki, B. Wiśniowska, The thermal imaging of skin body surface due to whole body cryotherapy preliminary report, Physica Medica Vol. XX Suppl. I, 2004, 70-72. 8. Armand Cholewka, Z. Drzazga, A. Sieroń, A. Stanek, Thermovision diagnostics in chosen spine diseases treated by whole body cryotherapy, Journal of Thermal Analysis and Calorymetry. 9. Armand Cholewka, Z. Drzazga, Krioterapia ogólnoustrojowa w kriokomorze dwu-stopniowej oraz kriokomorze z zaleganiem zimna, Acta Bio-Optica et Informatica Medica, 2005, 57-63. 10. Armand Cholewka, Z. Drzazga, A. Sieroń, B. Wiśniowska, Temperature effect of whole body cryotherapy determined by thermography, Thermology International, 2004 57-63. 11. Armand Cholewka, Z. Drzazga, A. Sieroń, A. Stanek, G. Knefel, M. Kawecki, M. Nowak, Some Applications Of Thermal Imaging In Medicine. W: Some aspects of medical physics in vivo and in vitro studies (eds. Z. Drzazga and K. Ślosarek), Monographs of Polish Journal of Environmental Studies, 2010. 12. Armand Cholewka, Z. Drzazga: Comparison of some parameters of two-stepped cryogenic chamber and chamber with lingering cold. W: Whole body cryotherapy. eds. H. Podbielska, W. Stręk, G. J. Muller, Wrocław, 2006, 103-110. 13. Armand Cholewka, Wojciech Ciszek, Zofia Drzazga: Kriokomory stosowane w medycynie Fizykalnej i ich porównanie. W: Zastosowanie niskich temperatur w medycynie, redakcja: Anna Skrzek i Halina Podbielska 2012 14. Armand Cholewka, G. Knefel, A. Stanek, M. Kawecki, M. Nowak, A. Sieroń, Z. Drzazga: Thermal imaging and TC oximetry measurements of hyperbaric oxygen therapy (HBO) effects on trophic ulceration of the crura. J Therm Anal Calorim DOI 10.1007/s10973-011-1934-6, 2011. 15. Armand Cholewka, Z. Drzazga, G. Knefel, M. Kawecki, M. Nowak, Thermal Imaging In Hyperbaric Oxygen Therapy (HBO), Inżynieria Biomedyczna, 2010. 13
16. Armand Cholewka, G. Liszka, T. Walentek: Medycyna hiperbaryczna podstawy fizyczne. W: Zarys medycyny hiperbarycznej. Pod red. Aleksandra Sieronia i Grzegorza Cieślara ; przy współpr. red. Marka Kaweckiego. Bielsko-Biała, α-medica Press, 2006, s. 23-48. 17. Armand Cholewka, Z. Drzazga, G. Knefel, A. Ciba, M. Kawecki, M. Nowak, Thermal imaging In hyperbaric oxygen therapy (HBO) - preliminary report, SYMBIOSIS 2008, 10-12 18. Armand Cholewka, A. Stanek, S, Kwiatek, A. Sieroń, Z. Drzazga: Does the temperature gradient correlate with the photodynamic diagnosis parameter numerical colour value (NCV)?, Photodiagnosis and Photodynamic Therapy, 2012, DOI: 10.1016/j.pdpdt.2012.07.001 19. Armand Cholewka, A. Stanek, S. Kwiatek, A. Sieroń, Z. Drzazga: Zastosowanie termografii w diagnostyce wybranych zmian nowotworowych skóry badania wstępne. Application of thermovision to diagnosis of chosen skin cancer changes preliminary studies. PAK, 2011 20. Armand Cholewka, A. Stanek, A. Klimas, A. Sieroń, Z. Drzazga Thermal imaging application in chronic venous disease: pilot study, J Therm Anal Calorim. DOI 10.1007/s10973-013-3356-0 2013 21. Armand Cholewka, Agata Stanek, Aleksander Sieroń, Zofia Drzazga: Zastosowanie termowizji w chorobach naczyń krwionośnych. W: Biomedyczne zastosowania termowizji, pod redakcją H. Podbielska i A. Skrzek, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2013 [w druku]. 22. Armand Cholewka, Agata Stanek, Teresa Kasprzyk, Paweł Urbańczyk, Leszek Jagodziński, Aleksander Sieroń, Zofia Drzazga Zastosowanie termowizji w badaniach wydolności sportowców badania pilotażowe PAK 2013 23. Armand Cholewka, Z. Drzazga, W. Borgieł, M. Kurpas, Cold penetration of the fourth layer tissue model in the whole body cryotherapy conditions, IFMBE Proceedings of 3rd EMBEC, 2005. Armand Cholewka 14