Rok XXI. wów, w październihu 1907. X r. l O. PSZ V09N1X P O Z f l R H l C Z y Jeden za w$zyjtl!i<h - wszyscy za jednego! = Wolny, walny, wierny, wasz! Organ Krajowego Związku Ochotniczych Straży Pnżarnych w Gallcyi i Lodomeryi z Ullielkiem Księstwom Krakowskiem. W ychodzi każdego 1-go dnia w m iesiącu. lr,ed.a,lkcya, i - k.d.m.i:n.istra,c3ra, tve L^wo-wie (ttlica, Piekarska 1. 26. X. piętro). Przedpłata: W miejscu: rocznie 4'80 koron [ Z przesyłką: rocznie 5'60 koron,, półrocznie 2 4 0 półrocznie 2'80 Ula członków zw iązkow ych straży pożarnych z przesyłką roczn ie 1 koronę. - ;a n V* całej stronicy n Ogrłoszerria.: Jednorazowe umieszczenie ogłoszenia 12 koron na i/g stronicy. 7*,i 2 5 0 koron 1-40 L. 2015. I. Część urzędowa. Rozkaz! W skutek uchwały X II. Krajowego Zjazdu strażackiego we Lwowie, poleca się związkowym strażom pożarnym, aby najdalej do końca marca 1908. r. przedłożyły Krajowemu Związkowi ochotniczych straży pożarnych zamknięcia rachunkowe wedle stanu z dniem 31. grudnia 1907. i bilans majątku, według umieszczonej w II. części niniejszego czasopisma instrukcyi. Zamknięcia te i bilans należy przedkładać także na przyszłość, corocznie w tym sam ym terminie. N aczeln ik : D r. A lfred Zgórski. S e k r e ta r z : A ntoni Szczerbowski. Wykaz zaległych wkładek. (W edług stanu z dnia 25. września 1907). Brzuehowice....,... 4- N iź n ió w..... 1-20 B u c z k o w ic e...,.. 4-SO O lesk o..... 4.80 C h o ło jó w..... 3-60 Oleszyce....... 3, Cieszanów..... i- O ł p i n y... Czarny Dunajec..... 2-60 O s t r ó w..... 8- C z e r m i n..... 5- Paszczyna.... D ę b o w ie c..... 2-80 -Peczeniżyn...... 5- G ro d zisk o...... 13-20 Piekary... 4- Grybów..... 5- P ilz n o... G w oździec........ 4-40 P ła w o..... 4-60 H a l i c z...,.. 3-60 Podwołoczyska... Harbutowice........ 3-80 Posada sanocka.... 5 - H u c z k o..... 4-80 Prusy........ 1 0 - H u s i a t y n..... 2-80 Przeworsk...... 4-40 H u ssa k ó w..... 3-40 Babka..... 9 - Izdebnik... 2 40 R a d ł ó w..... 6 - - J a b ło n ó w..... 3-20 Badziechów...... 3-40 Jasienica solna..... 4-80 Rybotycze...... 2-20 J a ślisk a.... 3 R y g l i c e..... 2-20 Jaryczów nowy... 9-20 R z e s z ó w..... 7-40 Jawornik polski..... 3 - - S k a w in a... J a z ło w ie c..... 6-20 S o k a l..... 13-20 J e z u p o l.... 4 40 Sołotwina..... 5-60 K a ł u s z... Straconka...... 7- Kamionka wielka.... 8-40 Starasói..... 10-80 K a ń c z u g a..... 1-80 Starawieś...... 9-60 K nihinin wieś...... 6 ' - StojanóW... K o lb u szo w a..... 5-60 Strzałki..... 12- K ołom yja..... 8- Tarnawica polna... 6-40 Kopyezyńce...... 8- Tartaków..... 2- Korośeiatyn.... T ym b ark..... 4- K o s s ó w..... 2-80 Tarnobrzeg...... 4-40 K o z o w a..... 6-40 ( J i m ó w..... 5-60 K r y g..... 5. - U l a n ó w..... 4- Lanckorona.... W ilkowice.... Lubaczów...... 4 W iśnicz k. Bochni... 5-20 Ludźmierz...... 3, W ojniłów..... 2- Lutowiska...... 9. - Wola mielecka..... 16-20 Lubień wielki..... 2.20 W ola wadowska.... 5 - M a k ó w..... 5.80 Zakliczyn n. D.. 2-80 Monasterzyska..... 3.60 Żydaczów...... 5-20 Mościska...... 6-80 Z a w a łó w..... 2 - Niemirów...... 5-60 A n d r y c h ó w...fi-80 B a l i g r ó d... 2-40 Bierzanów.... 8' B o b o w a...7 20 B r z e s k o...10' B o łsz o w c e... 3' B o r o w a...6 Breń O suchowski...5-
II. Z nauki o strażach i pożarnictwie. len ia p rze z R a d ę g m in n ą re jo n ó w b u d o w la n y c h, w c z e ś n ie js z e g o zn iszcze n ia g m in y lub je j c z ę ś c i p rze z p o żar, co do o g ło s z e n ia p rze z W y d z ia ł k r a jo w y r e jo n ó w i zm ia n ty c h rejo n ów. USTAW Y BUDOWNICZE o ile d o t y c z ą b e z p i e c z e ń s t w a o g n i o w e g o. W ra z ie p o w z ię c ia p r z e z R a d ę g m in n ą p r a w o m o c n e j u c h w a ły, w p r o w a d z a ją c e j o b o w ią z e k s ta w ia n ia w ca łe j g m in ie b u d y n k ó w t y lk o z o g n io trw a łe g o m a te r y a łu, o d b u d o w n ic z y c h, a p ad a c z y n n o ść W y d z ia łu p o w ia to w e g o, p rz e w id z ia n a n i n ie js z y m p a ra g ra fe m. A. U s ta w ą N r. 55. (D z. u. kr.) zm ien io n e z o s ta ły n ie k tó r e p o sta n o w ie n ia u s ta w y z d n ia 28. k w ie tn ia 1 8 8 2. D z. u. k r. N r. 7 7. 28. Schody i klatka schodowa. W d om ach p ią tr o w y c h p o w in n a istn ieć za p o m o cą s c h o d ó w k o m u n ik a c y a do w s z y s tk ic h m ie sz k a ń na strych, do p iw n ic y, n a p o d w ó rze i n a u lic ę. S c h o d y m ają b y ć Ustawami z dnia 15. m a j a z o s ta ły n ie k tó re p o sta n o w ie n ia m ia n o w ic ie : u s ta w 1 90 7. zm ien io n e B. U sta w ą N r. 5 6. (Dz. u. kr.) z m ie n io n e z o s ta ły n ie k tó r e p o sta n o w ie n ia u s ta w y z d n ia 4. k w ie tn ia 1 889. D z. u. kr. N r. 3 1. w b rzm ien iu u s ta w y z d n ia 1 4. lip c a 1 89 8. D z. u. kr. N r. 7 0. C. U s ta w ą N r. 5 7. (D z. u. kr.) zm ien io n e zaś z o s ta ły n ie k tó re p o sta n o w ie n ia u s ta w y z d n ia 1 3. p a źd zie rn ik a 1 89 9. D z. u. k r. N r. 1 33. P o n iż e j p o d a je m y w o b o w ią zu ją ce m b rzm ie n iu w s z y s tk ie te p a r a g r a fy k r a jo w y c h u s ta w b u d o w n ic z y c h, k tó r e d o ty c z ą b e z p ie c z e ń s tw a o g n io w e g o. U S T A W A z d n ia 2 8. k w ie tn ia 1 882, D z. u. kr. N r. 7 7. o b o w ią z u ją c a w n a s tę p u ją c y c h g m in a c h m ie js k ic h : B ia ła, B o ch n ia, B r o d y, B r z e ż a n y, B u c z a c z, D ro h o b y cz, G o rlice, G r ó d e k J a g ie llo ń s k i, J a ro sła w, J a sło, K o ło m y ja, K r o s n o, N o w y S ą c z, P o d g ó r z e, P r z e m y ś l, R z e sz ó w, S a m b o r, S a n o k, Ś n ia ty n, S o k a l, S ta n is ła w ó w, S t r y j, T re m b o w lą, T a r n o p o l, T a r n ó w, W a d o w ic e, W ie lic z k a, Z a le s z c z y k i, Z ło c z ó w i Ż ó łk ie w.. 2 1. Materyał (lo budowy. t y lk o o g n io W y d z ia ł p o w ia to w y o b o w ią z a n y je s t w te rm in ie u sta n o w io n y m w. 6 2. zb a d a ć i o ile m ożności r ó w n o cze śn ie z p la n em r e g u la c y jn y m p r z e d ło ż y ć W y d z ia ło w i k r a jo w e m u do o sta te c z n e g o r o z s t r z y g n ię cia o p a r te na o p in ii R a d y g m in n ej w n io s k i sw o je, c z y i w k t ó r y c h c z ę śc ia c h g m in y m o żn a s ta w ia ć b u d y n k i ta k ż e z p ru s k ie g o m uru, a w k t ó r y c h n a w e t z d rzew a. N a p la n ie r e g u la c y jn y m ( 62 ) u w id o c 2 n ic m a k o m isy a czę ści g m in y (rejo n y) d la b u d y n k ó w o g n io t r w a ły c h, z m u ru p r u s k ie g o, a e w e n tu a ln ie ta k ż e z d rz e w a J e ż e li R a d a gm in na in a c z e j n ie p o s ta n o w iła, m o żn a a ż do ch w ili p o w z ię c ią d e c y z y i p rze z W y d z ia ł k r a jo w y, u ż y w a ć m a te r y a łu n ie o g n io tr w a łe g o p r z y b u d o w a ch p a r te r o w y c h na o d le g le js z y c h u lic a c h i p rzed m ieścia ch, g d z ie za b u d o w a n ia n ie łą c z ą się b e z p o śr e d n io, le c z są o d d z ie lo n e o d s ie b ie d z ie d z iń c a m i, o g ro d a m i lu b w o ln y m i p la cam i. Ś c ia n y b u d y n k ó w, p r z y k tó r y c h sta n ą ć m ają k o m i n y, p ie ce i o g n is k a, m uszą b y ć m u ro w a n e. O d n o śn e p o sta n o w ie n ia. 62. n a le ż y ło w a p zry jm u je się w o d stę p ie 45 cm. o d śc ia n y. P o r ę cze m u szą b y ć ta k u rzą d zo n e, a ż e b y ze su w a n ie s ię po n ich b y ło n ie m o żliw e. W d om ach p ią tr o w y c h m u ro w a n y c h g łó w n e sc h o d y w in n y b y ć o g n io trw a łe. p rzy n a jm n ie j W ła d z a m oże w e d łu g p r z e z n a c z e n ia i r o z m ia r ó w b u d y n k u z a r z ą d z ić w y b u d o w a n ie je d n y c h lu b k ilk a o g n io tr w a ły c h sc h o d ó w u b o czn y c h. S c h o d y zasklep io n e z g ó r y i z d o łu m o g ą m ieć s to p n ie d rew n ia n e. A. D o b u d o w y n a le ż y u ż y w a ć z r e g u ły t r w a łe g o m a te ry a łu. p rzy n a jm n ie j jed e n m etr szero k ie. W y so k o ś ć - sto p n i na sc h o d a ch p o w in n a m ie r z y ć w ięc ej ja k 16 cm., s z e r o k o ś ć n iem n iej ja k 29 cm. w lin ii p o d z ia ło w e j. L in ia p o d z ia a n a lo g ic z n ie z a s to so w a ć ta k ż e do w y p a d k ó w w c z e ś n ie js z e g o u c h w a W z b ro n io n e są k o m ó r k i p o d sch o d a m i, tu d z ie ż o g n is k a, o tw o r y k o m in o w e i t. p. w k la t c e s c h o d o w e j. K la t k ę sc h o d o w ą o d d z ie la ć m a o d s tr y c h u p o w a ła u d o łu w y p r a w io n a a na str y c h u w y ło ż o n a c e g łą a lb o p o le p ą z g lin y 8 cm. g ru b ą, d rz w i na s tr y c h p r o w a d z ą c e p o w in n y b y ć że la zn e, alb o że la zn ą b la ch ą o d s tr o n y s tr y c h u p o b ite i w o g n io trw a łe j o sa d z ie ; do p o d n o sze n ia są w zb ro n io n e. 29. d rzw i le żą ce Powala. W b u d y n k a c h m ie sz k a ln y c h p o w a ła s tr y c h o w a p o w in n a b y ć u rzą d zo n a o g n io tr w a łe z c e g ł y a lb o p o le p y z g lin y 8 cm. g ru b e j. P o d ło g a w ty c h b u d y n k a c h m u si b y ć na k a ż d y m p ię trz e o d d zie lo n a od n iższej p o w a ły w a r s tw ą s u c h e g o n a syp u. 30. Pomieszkania na poddaszu. P o m ie s z k a n ia w o b rę b ie p o d d a sza c z y li s tr y c h u są w zb ro n io n e. W y ją t e k sta n o w ią p o je d y n c z e p o k o je w d o m ach, k t ó r y c h d a c h y m ają stro m e k s z t a łt y i tw o rz ą p rze s tro n n e p o d d a sza, je d n a k t y lk o w te d y, je ż e li te d o m y są na m ie sz k a n ie d la jed n ej ro d zin y u rzą d zo n e, od n a jb liż sz zj g r a n ic y s ą s ie d n ie j najm n iej 10 m. o d d a lo n e, a p o k o je te od s tr y c h u i sie n i m u ro w a n em i lu b p r z y najm n iej r y g lo w e m i i ty n k o w a n e m i śc ia n a m i o d d zielo n e i o d p o w ia d a ją w a ru n k o m sa n ita rn y m.. 3 1. Latarnie w dachu. L ą ta r n ie c z y li k la t k i o k ie n w d ach u do o ś w ie tle n ia sc h o d ó w z g ó r y, p o w in n y b y ć w b u d y n k a c h m u ro w a n y c h c a łk o w ic ie z c e g ł y m u ro w a n e i o g n io tr w a łe, o d p o d d a sz a za m k n ięte. R a m y i p r ę ty p r z e d z ia ło w e u ta k ic h o k ie n n a le ż y z że la za sp o rzą d zić.
. 32. Kominy. K o m in y m uszą b y ć m u ro w a n e. Ś c ia n y k o m in ów p o w in n y b y ć n a jm n iej 15 cm. g ru b e. W n ę tr z e k o m in a m a b y ć g ła d k o w y tyn k o w a n e, a w o b rę b ie str y c h u z e w n ę trz n a c z ę ś ć w y p r a w io n a. Z a k ła d a n ie k o m in ó w na b e lk a c h lu b p o d k ła d a c h d re w n ia n y c h jest w zb ro n io n em, a w s z e lk ie d rz e w o p o w in n o b y ć najm n iej o 15 cm. o d d a lo n e o d w e w n ę t r z n e g o o b w o d u k o m in a. W p u s z c z a n ie d r z e w a w ś c ia n y k o m in o w e je s t w zb ro n io n e. 33. Otwory kominów. O tw ó r w e w n ę trzn y k o m in ó w p r z e ła z o w y c h w y n o s ić m a najm n iej 48 cm. w k w a d ra t, a o tw ó r k o m in ó w w ą sk ic h (c y lin d r o w y c h ) najm niej 15 cm. w ś r e d n ic y ; je ż e li zaś do je d n e g o p rze w o d u w ch o d zi d y m z d w ó ch lu b w ię c e j o g n is k, ś r e d n ic a k o m in ó w w ą s k ic h m a w y n o s ić n ajm n iej 20 cm. K a ż d y ko m in p o w in ie n s ię g a ć ponad g r z b ie t d a ch u o g n io t r w a łe g o p rzy n a jm n iej 50 cm., a d ach u nieo g n io tr w a łe g o p rzy n a jm n ie j je d e n m etr. 34- Kierunek kominów. W s z y s t k ie k o m in y a sz c z e g ó ln ie j w ą s k ie ( c y lin d r o w e) p o w in n y b y ć ile m o żn o ści w p io n o w y m k ie r u n k u sta w ia n e. W ię k s z e p o c h y le n ie do p o zio m u nad 60 sto p n i je s t zab ro n io n e. P o c h y ło ś ć n ie m oże s ię g a ć pon iżej 60 sto p n ia. J e ż e lib y z k o n ie c z n o ś c i n a ta k ie w y ją tk o w e p o c h y le n ie k o m in ó w w ą s k ic h ze z w o lo n o, w te d y n a le ży w m iejscach, g d z ie się k ie r u n e k ko m in a zm ien ia, u rzą d zić o tw o r y do c z y s z c z e n ia i m ur ta k z a b e z p ie c z y ć, a że b y g o k u le do c z y s z c z e n ia k o m in ó w nie u s z k a d z a ły. 35. Kominy fabryczne. K o m in y fa b r y c z n e i w o g ó le k o m in y d la w ie lk ic h o g n is k m ają b y ć ta k u rz ą d z o n e, a b y d y m i sa d za n ie z a n ie c z y s z c z a ły p o w ie trz a w sp o só b d la z d ro w ia s z k o d liw y a lb o d la s ą s ia d ó w d o k u c z liw y. W ą s k ie (cy lin d ro w e) k o m in y p o w in n y p o c z y n a ć się w p iw n ica c h, a g d z ie p iw n ic n iem a, w p a rterze. N ad p o d ło g ą, g d z ie się te k o m in y p o c z y n a ją, r ó w n ie ż p o w in n y o n e b y ć 1 lj2 m e tra nad p o s a d z k ą lu b p o le p ą z a o p a trzo n e w p o d w ó jn e ż e la żn e, sz c z e ln ie n a k lu c z z a m y k a ć się d a ją c e d r z w ic z k i do c z y s z c z e n ia. J eże li w p o b liż u ty c li d rz w ic z e k zn a jd u je się m a te r y a ł w n ia n y, p o w in ie n b y ć o g n io c h ro n n ie o s ło n ię ty. d re 37. Ilość kominów. on się 38. Pieee piekarskie, wędzarnie. P ie c e p ie k a r s k ie i w o g ó le p ie c e m y ś lo w y c h, p o w in n y b y ć u m ie szczo n e d la c e ló w p r z e. w lo k a lu s k l e p io n ym. P o s a d z k a p rze d o g n is k ie m p o w in n a b y ć o g n io tr w a łe u rząd zon a. W w ę d z a r n ia c h ś c ia n y m u szą być 39. Stawianie kotłów parowych. K o t ł y p a ro w e p o w in n y ile m ożn o ści s ta ć w o d rębnem za b u d o w a n iu. S ta n o w cz o w z b ro n io n e je s t u s t a w ia n ie k o tłó w p a r o w y c h p o d lo k a lem m ie s z k a ln y m lu b r o b o cz y m, n iem n ie j u rzą d zen ie sk le p ie ń lu b p o w a ł n ad n im i i ty lk o w r a z ie u d o w o d n io n ej k o n ie c z n o śc i m oże b y ć d op u szczo n em u rz ą d z e n ie le k k ie j p o w a ły. 40. Piece pokojowe. P ie c e p o k o jo w e, sto ją ce b ezp o śred n io na p o d ło d z e n ie o g n io tr w a łe j, p o w in n y b y ć p o d m u ro w an e n a 30 cm. a p ie c e na n ó ż k a c h s to ją c e na 15 cm. P r z e d d rz w ic z k a m i p ie c ó w n a le ż y p o d ło g ę o d o g n ia z a b e z p ie c z y ć. W zb ro n io n e je s t u ż y w a n ie p ie c ó w że la zn y ch tam, g d z ie s ię w y r a b ia lu b g ro m a d z i m a t e r y a ł ła t w o za p a le n iu p o d le g a ją c y. W zb ro n io n e m je s t ta k ż e za s tę p y w a n ie m u ro w a n y ch k o m in ó w ru ra m i b ia sz a n e m i w e w n ą trz b u d y n k u i p ro w a d z e n ie ta k ic h ru r p rzez ś c ia n y d re w n ia n e lu b d a c h y n ie o g n io tr w a łe. R u r y do o d p r o w a d z a n ia d ym u, n ie m o g ą w y c h o d zić n a d zie d zin ie c lu b inne m iejsce o tw a rte. 41. Kuchnie. P o d ło g a w k u ch n i p o w in n a być d o k o ła o g n is k a k a m ien iem lu b c e g łą w y ło ż o n a. N a d o g n is k ie m o tw a rte m u m ie ś c ić n a le ż y m u ro w a n ą a lb o b la sza n ą k a p ę ta k, b y po w s z y s tk ic h stro n a c h o 30 cm. p o z a k r a w ę d z ie w y s ta w a ła. D y m z o tw a r ty c h o g n is k w o ln o o d p ro w a d z a ć ty lk o k o m in a m i p r z e ła z o w y m i. W k u ch n ia ch ta k z w a n y c h a n g ie ls k ic h m a ją u rzą d zo n e celem o d p ro w a d za n ia p a ry, o tw o r y być w e n t y la c y jn e z d rz w ic z k a m i żelazn em i. 42. Stodoły, szopy, drewutnie i t. p. rod za ju b u d yn k i, je ż e li są zb u d o w a n e z m a te r y a łu n ie o g n io tr w a łe g o (ch o ćb y o g n io tr w a łe k r y te ), m u szą b y ć o d b u d y n k u m ie sz k a ln e g o, a w z g lę d n ie o d k u ch n i d zie s ię ć m e tró w o d d a lo n e, a m o g ą b y ć ty lk o w ta k im r a z ie p rz y b u d o w a n e, je żeli p r z y le g łe iz b y m ie sz k a ln e, a w z g lę d n ie k u ch n ie o d d zielo n e b ę d ą o d n ich t r w a ły m m urem o g n io ch ro n n y m. D o ta k ie j s to d o ły, szopy, d re w u tn i i in n y c h te g o rod zaju b u d y n k ó w n ie m o g ą b y ć d o b u d o w a n e iz b y m ie sz k a ln e lu b k u ch n ie. W b u d y n k a c h p ią tr o w y c h do je d n e g o i te g o sam e g o p rze w o d u k o m in o w e g o n ie p o w in ie n w c h o d z ić d y m z o g n is k n a le ż ą c y c h do k ilk u p ię tr. J e ż e li k a żd e p ię tro m oże zw olo n e. S to d o ły, s z o p y, d re w u tn ie i in n e te g o 36. Kominy wąskie (cylindrowe). m a s w ó j w ła s n y p rze w ó d k o m in o w y, p o c z y n a ć n a d o ty c z ą c e m p ię trz e. zn e lu b c o n a jim r e j b la c h ą od śro d k a o b ite. Z a w ie s z a n ie w ę d lin je s t t y lk o na h a k a c h lu b p rę ta c h że la zn y ch d o sp o rzą d zo n e z o g n io tr w a łe g o m a te ry a łu i za o p a trzo n e w d r z w i ż e la 43. Suszarnie, cegielnie i piece do wypalania wapna. S u sza rn ie n a o w o c e, len lu b k o n o p ie, p o w in n y b y ć od in n y c h lo n e. budyn ków C e g ie ln ie i p ie c e p rzy n a jm n ie j do w y p a la n ia 30 m e tró w o d d a w apna, p o w in n y za w s ze sta ć p o za o b rę b em o b szaru m ie jsk ie g o. 44. Pokrywanie dachów. D a ch y b u d y n k ó w n a le ż y z r e g u ły p o k r y w a ć ty lk o o g n io tr w a ły m m a te ry a łem. K t ó r y m a te r y a ł u w a ż a ć n a le ż y z a o g n io t r w a ły, o rz e k n ie W y d z ia ł k r a jo w y p o d łu g s w e g o u zn an ia.
ф. Wyjątek od obowiązku pokrywania dachów ogniotrwałym materyałem. W y d z ia ł k r a jo w y na w n io se k W y d z ia łu p o w ia to w e g o, o p a rty na o pin ii R a d y g m in n e j, m oże w w y p a d k a c h u w z g lę d n ie n ia g o d n y c h u w o ln ić na p e w ić n ś c iś le o k r e ś lo n y czas p o je d y n c ze c z ę ści g m in y, nie o b ję te rejo n em d la b u d y n k ó w o g n io trw a ły c h, od o b o w ią z k u k r y c ia b u d y n k ó w m a te ry a łe m o g n io tr w a ły m. Pokrywanie dachów słomą. 46. D a c h ó w n ie szu w a rem. w o ln o p o k ryw ać lub Mury ogniochronne. W b u d y n k a c h m u ro w a n y ch, k t ó r y c h d łu g o ś ć w y nosi w ięcej ja k 25 m. s tr y c h p o w in ie n b y ć p r z e d z ie lo n y o g n io c h ro n n y m m urem. M u r o g n io ch ro n n y p o w in ie n o d d z ie la ć ta k ż e d a c h y b u d y n k ó w, łą c z ą c y c h s ię ze so b ą lu b o d d zie lo n y ch o d s ie b ie p rze strz e n ią n ie p r z e w y ź s z a ją c ą d z ie s ię c iu m e trów. M ur o g n io c h ro n n y p o w in ie n s ię g a ć ponad d ach o 35 cm. P rz e jś c ia zn a jd u ją c e się w m urze o g n io c h r o n n ym, w o b rę b ie s tr y c h u m u szą b y ć z a o p a tr z o n e w d rz w i ż e la zn e, o g n io tr w a łe o sa d zo n e, k tó r e s ię sam e z a m y k a ją, 48. Wiązanie dachów. W ią z a n ie d ach o w e n a le ż y b u d o w a ć o d d zie ln ie od p o w a ły s tr y c h o w e j i od rnuru o g n io c h r o n n e g o. A n i w p o w a łę a n i w m ur n ie w o ln o w p u s zc z a ć ż a d n y c h d re w n ia n y c h c z ę ś c i k o n s tr u k c y i d a ch ó w. O d te g o p rze p is u m ożna p r z y u ż y c iu p o trz e b n y ch ś r o d k ó w b e z p ie c z e ń s tw a o d s tą p ić w ó w c za s, jeżeli w e d łu g 2 1. n in ie jszej u sta w y do b u d o w y d om u m oże b y ć u ży ty m m a te r y a ł n ie o g n io tr w a ły lu b tam lo n e są iz b y p o d d ach em (poddasze) 52. g d z ie dozw o Balkony i ganki. P r z y b u d o w ie b a lk o n ó w i g a n k ó w n y je s t o b o w ią z a n y c z u w a c nad tem, u c ie r p ia ła an i k o m u n ik a c y a p u b liczn a, k ie r u n e k u lic y. n a cz e ln ik g m i a ż e b y n ic n ie a n i r e g u la r n y G a n k i w b u d y n k a c h m u ro w a n y ch, je ż e li słu żą za w y łą c z n ą k o m u n ik a c y ę do p o m ie s zk a li, m u szą b y ć o g n io tr w a łe u rządzon e. 62. g m in y lu b je g o za stę p ca z d w o m a a seso ra m i. S tr o n y in te re so w a n e n a le ż y o g ło s z e n ie m ze str o n y za rzą d u gminy z a w ia d o m ić o term in ie k o m is y i. N a p o d staw ie w y n ik u o g lę d z in i p r o to k o la r n e g o o ś w ia d c z e n ia z n a w c ó w i z a s tę p c ó w g m in y, ew e n tu a ln ie zaś i stro n in te r e s o w a n y c h, sp o rz ą d z i k o m is y a p lan r e g u la c y jn y ( 63 ) o b e jm u ją c y c a łą g m in ę. W y d z ia ł p o w ia to w y z a w e z w ie n a stę p n ie R a d ę g m in ną do w y d a n ia w c ią g u sło m ą, trz c in ą W y ją t e k sta n o w ią b u d y n k i p rze z n a cz o n e w y łą c z n ie n a p r z e c h o w y w a n ie zboża, sia n a i t. p. p ło d ó w r o ln i c z y c h, jeżeli b u d y n e k p o d o b n y s ta n ie w o d le g ło ś c i co najm niej 200 m e tró w od za b u d o w a n e j c z ę ś c i g m in y. 47. c y : te c h n ic y, sa n ita rn y i o g n io w y,* ) w r e s z c ie n a c z e ln ik Plan regulacyjny. W y d z ia ł p o w ia to w y o b o w ią z a n y je st do d w ó c h la t od w e jś c ia w ż y c ie n in iejszej u s t a w y p r z e d ło ż y ć W y d z ia ło w i k ra jo w e m u do o sta te c z n e g o z a tw ie r d z e n ia p lan r e g u la c y jn y g m in y na je j k o s z t sp o r z ą d z ić się m a ją cy. W ty m c e lu za rzą d zi W y d z ia ł p o w ia to w y k o m is y o n a ln e d o ch o d ze n ie n a m iejszu. W s k ła d k o m is y i w e jść m a ją : d e le g a t W y d z ia łu p o w ia to w e g o, p o w o ła n i p rzez W y d z ia ł p o w ia to w y z n a w dni trz y d z ie stu o p in ii sw o je j 0 p r o je k to w a n y m p la n ie. P la n r e g u la c y jn y, w n io s k i sw o je i o p in ię R a d y g m in n e j o ile w p o w y ż s z y m te rm in ie w y d a n ą zo stan ie, p r z e d s ta w i W y d z ia ł p o w ia to w y W y d z ia ło w i k ra jo w e m u do o sta te c z n e j d e c y z y i. J e ż e li R a d a g m in n a u c h w a liła ju ż p rze d te m p lan r e g u la c y jn y o b o w ią z a n y je st W y d z ia ł p o w ia to w y m im oto p rze p ro w a d z ić na k o s z t g m in y c a łe n in ie jszem w s k a z a n e p o s tę p o w a n ie d la e w e n tu a ln e g o u zu p ełn ien ia lub e w e n tu a ln e j zm ia n y is tn ie ją c e g o p lan u, o ra z p o s tą p ić n a stę p n ie w sp o só b w s k a z a n y w tym p a ra g ra fie. W ra z ie zn iszczen ia g m in y lu b je j c z ę śc i p rzez p o ża r, o b o w ią z a n y b ę d zie W y d z ia ł p o w ia to w y p r z y s tą p ić w c ią g u d n i o śm iu do sp o rzą d ze n ia, w z g lę d n ie r e w iz y i p lan u r e g u la c y jn e g o g m in y. Z a tw ie r d z o n y p rze z W y d z ia ł k r a jo w y plan r e g u la c y jn y m a Z a rzą d g m in y p o d a ć do p u b liczn e j w ia d o m o śc i z o zn ajm ien iem, źe t y lk o n a p o d s ta w ie te g o p lan u b ę d zie m ożna u z y s k a ć z e z w o le n ie na b u d o w ę lub r o b o ty, w y m a g a ją c e k o n sen su na b u d o w ę.. W s z e lk a zm ia n a z a tw ie r d z o n e g o p rze z k r a jo w y p lan u r e g u la c y jn e g o m o że n a s tą p ić W y d z ia ł t y lk o za ze zw o le n ie m W y d z ia łu k r a jo w e g o na p o d s ta w ie u c h w a ły R a d y gm in n ej i w n io sk u W y d z ia łu p o w ia to w e g o. 6 3-. P r z y sp o rzą d za n iu p la n u r e g u la c y jn e g o n a le ży p r z e s tr z e g a ć : 1. A ż e b y r o z k ła d i p o ło ż e n ie b u d y n k ó w o d p o w ia d a ły w z g lę d o m o g n io w y m, sa n ita rn y m, k o m u n ik a c y jn y m 1 w O góle b e z p ie c z e ń s tw a p u b lic z n e g o. 2. A ż e b y o p a d y a tm o sfe ry c z n e, k a n a ły i ś c ie k i m ia ły n a le ż y t y o d p ły w, w z g lę d n ie a ż e b y m ożna je u ją ć w n a le ż y ty sy ste m. 3. A ż e b y d r o g i i u lic e b y ł y ró w n e, p ro ste s z e r o k ie, iż b y je o b sa d zić m ożna d rz e w a m i. i ta k 6 4. Sadzenie drzew między budynkami. B u d y n e k z m a te ry a łu n ie o g n io t r w a łe g o, c h o ć b y o g n io tr w a łe k ry ty, n a le ż y o b sa d zić d rzew a m i liś c ia stem u 72. Naprawa daehów. Is tn ie ją c e d a c h y g o n to w e n a le ż y do lat d zie s ię c iu *) Przyp. Red. W skutek uchw ały W alnego Zjazdu strażackiego we Lwowie w r. 1907. odn iósł się Krajowy Związek ochotniczych straży pożarnych do W ydziału Krajowego z prośbą o w ydanie rozporządzenia, aby na znawców pow oływ ano ludzi fachowych i doświadczonych w po żarnictw ie, a przynajmniej takich, którzy mogą się wykazać zdany mi egzam inam i krajowego kursu pożarnictwa
li? o d w e jś c ia w ż y c ie n in iejszej u s ta w y z a s tą p ić o g n io trw a łem p o k r y c ie m ( 44 ). Ł a ta n ie ta k ic h d ach ó w w p o w y ż s z y m o k re sie la t 1 0. m oże Z w ie rz c h n o ś ć g m in n a d o z w o lić ty lk o w ó w c z a s je ż e li w ią z a n ie s to lc a je s t z d r o w e i n ie w ię c e j ja k c z w a r ta c z ę ś ć c a łe g o p o k r y c ia w y m a g a o d n ow ie n ia. W y ją t e k sta n o w ią w y p a d k i p r z e w id z ia n e w : 45 i 46. 73. Naczelnik gminy i Zwierzelmość gminna. N a c z e ln ik g m in y, w z g lę d n ie Z w ie rz c h n o ść g m in n a c z u w a n ad p r z e s trz e g a n ie m p r z e p is ó w tej u sta w y, a p r z e d e w s z y s tk ie m nad tem, a ż e b y n ik t b ez p ise m n e g o k o n se n su Z w ie rz c h n o ś c i g m in n e j n ie b u d o w a ł lub n ie w ykonyw ał ro b ó t, ażeb y stro n y s t o s o w a ły się 82. Wykonanie prawomocnych poleceń. J e ż e li w ła ś c ic ie l b u d y n k u, m im o n a ło ż e n ia g r z y w n y p ie n ię żn e j za n ie d o trzy m a n ie p ie r w s z e g o term in u, n ie u c z y n i w d ru gim, p rze z Z w ie rz c h n o ść g m in n ą o zn a c z y ć się m ającym te rm in ie, za d o ść p ra w o m o cn e m u p o le ce n iu o rg a n ó w p o w o ła n y c h do w y k o n a n ia tej u s ta w y, Z w ie r z c h n o ść g m in n a w y k o n a to p o le c e n ie na je g o k o s z t i stra tę. do w a r u n k ó w w y d a n e g o im k o n sen su, o ra z ż e b y śc iśle p r z e s trz e g a n o plan u r e g u la c y jn e g o, re jo n ó w b u d o w la n y c h i k r y c ia d a ch ó w m a te r y a łe m o g n io tr w a ły m. O d ro zp orząd zeń N a c z e ln ik a g m in y w z g lę d n ie Z w ie r z c h n o ś c i g m in n e j m o żn a w te rm in ie do dni 14 od d n ia d o r ę c z e n ia o d n o śn e g o ro z p o rz ą d ze n ia, w n ieść r e k u rs do W y d z ia łu p o w ia to w e g o n a r ę c e P r z e k r o c z e n ia te k a ra n e b ę d ą sto so w n ie d o sto p n ia w in y i w y n ik a ją c e g o z n iej n ie b e z p ie c z e ń s tw a p u b lic z n e g o, p ie n ię żn ie w w y s o k o ś c i o d 10 K do 200 K, a lb o w ra z ie niem ożn ości u iszcze n ia k a r y p ie n ię żn e j, a re s zte m od 24 g o d z in do 20 d ni. N a c z e ln ik a g m in y. 74. ltada gminna. 1. Z a r z ą d z a sp o rz ą d z e n ie o g ó ln e g o p lan u g m in y i czu w a n a d je g o p e r y o d y c z n e m u zu p e łn ia n ie m ze s tr o n y n a c z e ln ik a g m in y. 2. Z a tw ie r d z a p la n y b u d y n k ó w, p r z e z n a c z o n y c h na c e le g m in n e lu b je j z a k ła d ó w. 3. U c h w a la p o s ta n o w ie n ia, w z g lę d n ie w y r a ż a o p i n ię w w y p a d k a c h p rzew id zia n y ch w : 2 1, 4 5, 62 i in n ych. 4. U c h w a la, w k tó re j c z ę ś c i g m in y n o w y c h b u d y n k ó w s ta w ia ć n ie w o ln o. U c h w a ły n a le ż y w g m in ie o g ło s ić. P r z e c iw u c h w a le R a d y g m in n ej m oże str o n a w te r m in ie dni 14 od d n ia o g ło s z e n ia u c h w a ły lu b je j d o r ę c zen ia w n ie ść re k u rs do W y d z ia łu p o w ia to w e g o na r ę c e Jak zachowują się materyały budowlane w ogniu? (Dokończenie.) W p r z e c iw s ta w ie n iu do te g o j a k ż e z a c h o w u je się d rzew o w o g n iu? 0 te m u tr z y m u ją się n a z b y t n ie k o r z y s tn e w y o b r a ż e n ia, O c z y w iś c ie d rze w o sp a lo n e z o s ta je w o g n iu c a łk o w ic ie, le c z n a m id z ie o to je d y n ie, c z y ono j e s t n a t y l e odporne, ż e b y s tr a ż p o ż a rn a m ia ła c z a s p r z e p ro w a d z ić a k c y ę r a to w n ic z ą. O tó ż w t y m w z g lę d z ie d rze w o p r z e w y ż s z a n ie p o k r y te że la zo. D r z e w o b o w iem z a p a la się d op iero p r z y g o rą c u 400 sto p n i R., a w ię c p r z y ta k ie j te m p e ra tu rz e, k ie d y że la zo t a k d a le ce j u ż u tr a c a sw o ją siłę n o śn ą, iż n a s tę p u je n ie b e zp ie c ze ń stw o ru n ięcia, p o d c za s g d y d rz e w o n a jm n ie js z e g o u sz c z e rb k u ze s w o je j s p rę ż y s to ś c i n ie p on osi, p ó k i n ie z a p ło n ie. N a le ż y te ż z a u w a ż y ć, że sp a la n ie się d r z e w a od z e w n ą tr z do w n ę tr z a n ie p o stę p u je w ró w n e j m ie rze. S k o ro się t y lk o u tw o r z y c z a rn a, z w ę g lo n a sk o ru p a, to o n a s ta je się o ch ro n ą d la rd z e n ia, ta k, ż e sp a la n ie do w n ę trz a s ta je się p o w o ln iejsze m. A d a le j, p o d c za s g d y n a c z e ln ik a gm iny. o b le w a n ie p rą d e m s ik a w k i r o z p a lo n y c h k o n s t r u k c ji ż e 75- W ydział powiatowy. la z n y c h g r o z i n o w e m n ie b e z p ie c z e ń stw e m, ta k ie ż o b le 1. C z u w a nad w y k o n a n ie m n in ie jszej u s ta w y. 2. W y k o n u je c z y n n o ś c i w s k a z a n e w : 2 1, 45 i Ó2 _ w a n ie p ło n ą c y c h c z ę śc i d rz e w n y c h, w c z ę ści j u i z w ę g lo n y c h, p o d tr z y m u je o d p o rn o ść ty c h o s ta tn ic h p r z e z c z a s 3. R o z s t r z y g a r e k u rs y, p rz e w id z ia n e w : 73 i 7 4. d łu ż s z y. T r z e b a w p r a w d z ie m ieć n a u w a d z e, i e części P rz e c iw o rz e cz e n iu W y d z ia łu p o w ia to w e g o lub z w ę g lo n e n ie p o s ia d a ją te j s iły n o śn ej, co d rzew o n ie p r z e c iw je g o u c h w a le m oże stro n a do d n i 14 od d nia n a ru szo n e, je d n a k ż e g łó w n y c ię ż a r z a w s z e d ź w ig a rd ze ń d o r ę c z e n ia lu b o g ło s z e n ia o rze cze n ia, w z g lę d n ie u c h w a ły d rz e w a, a d łu ż s z e g o c z a s u p o tr z e b a, a ż i te n b ę d zie n a w n ieść re k u rs do W y d z ia łu k r a jo w e g o na r ę c e W y d z ia łu ty le s tr a w io n y, ż e p o w s ta n ie n ie b e zp ie c ze ń stw o ru n ię cia. p o w ia to w e g o. G o łe d rz e w o z r e s itą n a p o ty k a się d ziś t y lk o w w i ą z a 76. W ydział krajowy. n iu d a ch o w e m i sch o d a ch n a n iż s z y c h p ię tra ch, za ś 1. C z u w a n ad w y k o n a n ie m n in ie jszej u sta w y. b e lk o w a n ie i p o d s u fitk i są n a t y le o ch ro n io n e p rze z 2. W y k o n u je c z y n n o ś c i w sk a za n e w 2 1, 45 i 6 2. t y n k, ż e r o z p r z e s tr z e n ie n ie się o g n ia j e s t o g ra n ic zo n e. 3. R o z s t r z y g a w o sta tn ie j in s ta n c y i re k u rs y p r z e Z n a n y p r z e c ie ż j e s t fa k t, ż e d ach się sp ali, a p o ło żo n a c iw o rz e c z e n io m i u ch w a ło m W y d z ia łu p o w ia to w e g o. tu ż pod n im p o w a ła c z ę s to k ro ć z o s ta je n ie n a ru szo n a. 77. Władze polityczne. P r z y w c ze sn e m p r z y b y c iu, n a jc z ę ś c ie j u d a je się s tr a ż y P r a w a, za s trze żo n e w ła d zo m p o lity c z n y m p o s ta n o w ta k ic h w y p a d k a c h o g r a n ic z y ć p o ż a r do z n is z c z e n ia w ien ia m i o d n o śn y ch u sta w g m in n y c h, p o z o s ta ją n ie n a sa m eg o p o d d a sza. ru szo n e. 79- Inne przekroczenia. C o do in iy c h p rze k ro cze ń p rze p is ó w, w tej u sta w ie z a w a r ty c h, p ra w o k a ra n ia w z g lę d n ie je g o z a s tę p c y. s łu ż y n a c z e ln ik o w i g m in y, A te r a z je s z c z e k ilk a u w a g o za c h o w a n iu się cegły pod względom ogniotrwałości. Tu p r z e d e w s z y s tk ie m z a z n a c z y ć n a le ż y, ż e z pośród k a m ien i b u d o w la n y c h, n a t u r a l n y c h, w ła ś c iw ie ty lk o
je d e n p ia sk o w ie c z z a p r a w ą ż y w ic z n ą, u w a ż a n y b y ć m oże ja k o o g n io tr w a ły. W ię k s z a c z ę ść s z tu c z n y c h k a m ien i p r z e w y ż s z a pod t y m w z g lę d e m k a m ie n ie p r z y r o d zon e, z w ła s z c z a, ż e fa b r y k a n c i z a w s z e s ta r a ć się b ę d ą, a b y w y t w a r z a ć m a te r y a ł, k t ó r y b y ł ą c z y ł w sobie w ie lk ą w y t r z y m a ło ś ć ra z e m z o g n io trw a ło śo ią. W s z e lk ie k a m ie n ie n a tu ra ln e, k t ó r y c h u ż y w a ją n a fila r y, sc h o d y i t. d.; n ie m o g ą b y ć u w a ż a n e ja k o o g n io tr w a łe i w r a z ie p o ż a r u d o p r o w a d z a ją do z n a c z n y c h n ie b e zp ie c ze ń stw. W s z e lk ie k a m ien ie, j a k np. w a p ie n n y, k tó re z a w ie r a ją w sobie k w a s w ę g la n y, o ra z p ia s k o w ie c z z a p r a w ą w a p ien n ą, z n is z c z o n e z o s ta ją w o g n iu w s k u te k t e jż e z a p r a w y. T a k sam o n ie p e w n y m j e s t g ra n it. G r a n it w s ta n ie siln e g o r o z g r z a n ia, o b la n y p rąd em z im n e j w o d y, p ę k a, g d y p r z e c iw n ie m u r c e g la n y z z a p r a w ą c e m e n to w ą o k a z a ł się n a d er tr w a ły m. W iele b a rd z o sm u tn y ch d o św ia d cz e ń p o czy n io n o ze sc h o d a m i g r a n ito w y m i. W i e lo k ro tn ie z d a rz a ło się, że t a k ie sch o d y, w s k u te k g o r ą c a n a g le z a p a d a ły się n a W }'sokość w s z y s tk ic h p ię tr. M ia n o w icie n ie b e z p ie c z n y m i się o k a z a ły t a k z w a n e sc h o d y k a m ie n n e w o ln e, k tó r y c h p ł y t y ty lk o je d n y m b o k iem w p u s z c z a n e są w śc ia n ę. T a k ie sc h o d y, w r a z ie o g n ia g r o ż ą zn a czn e m n ie b e z p ie c z e ń stw e m ru n ięcia. (-* -) Warszawska straż pożarna. P ię k n e św ię to o b ch o d z iła w a r s z a w s k a stra ż p o ża rn a w d n iu 28-go sierp n ia. W d n iu t y m b o w iem sp e łn io n e zo s ta ło g o rą c e p ra g n ie n ie, k tó r e p a rę j e j p o k o le ń p ia s to w a ło w sw em se rcu p o sia d ła p r z y b y t e k P a ń s k i ; n ie w ie lk i w p r a w d z ie, a le w ła s n y, b e z b o g a t y c h d ek or a c y i, a le z o b ra z e m u w ie lb ia n e j p r z e z n a ró d c a ły K ró le n ie s t r a ż a c k ie n ie u ro n iło a n i je d n e j, a je ż e li z d y s t a n so w a n ą z o s ta ła p r z e z a m e ry k a ń s k ie i n ie k tó re e u r o p e j s k ie stra że, n ie sta ło się to w s k u te k b r a k u u zd o ln ie n ia o so b iste g o, le c z sk u tk ie m o r g a n ic z n y c h b r a k ó w w c a łe m u rz ą d z e n iu tu te js z e j s tr a ż y p o ża rn e j o k tó r y c h n ie p o ra m ó w ić. S z u m n o i g w a rn o b y ło w o k o ło su to z a s ta w io n y c h s to łó w w u d e k o ro w a n e j rem izie, c z a s o w o za m ie n io n e j n a sa lę ja d a ln ą ; s ło w ia ń sk a g o ś cin n o ś ć g o s p o d a rz y m ia s ta i in s ty tu c y i, z a c h ę c a ła g o ś c i do k o r z y s ta n ia z d a ró w B o ż y c h. W ię c t e ż n ie rz a d k o p u k n ą ł k o re k, s tr z e lił d o w cip i w y b u c h a ła e lo k w e n o y a. K u u ro z m a ic e n iu p r z e d łu ż a ją c e g o się ś n i a d a n i a, p o s łu ż y ły w y s t ę p y je d n e g o po d ru g im z a a la r m o w a n y c h o d d zia łó w s tr a ż y w p e łn y m r y n s z tu n k u, w r a z z c a ły m tab o rem, o ra z z d ję c ia fo to g r a fic z n e. W u ro c z y s to ś c i, o p ró cz osób u rz ę d o w y c h b ra ła u d z ia ł sp o ra g a r ść o b y w a te li m ia s ta W a rs z a w y, a n a d to p e w n a lic z b a p r z e d sta w ic ie li o c h o tn ic z y c h s t r a ż y p o ż a r n y c h z p ro w in c y i. P o w ia d a m y p e w n a lic z b a - - ale w is to c ie n a z b y t m a ła, w sto su n k u do r o z e s ła n y c h z a p roszeń, j a k i do z n a cze n ia, ja k ie m y p r z y w ią z y w a liś m y do te g o d n ia u r o c z y s te g o. W s z a k S tr a ż w a r s z a w s k a m a zn a c ze n ie n ie ty lk o m ie js c o w e ; z n iej w y c h o d z ą c z ę s to in s tr u k to r z y i m a js tr o w ie k o m in ia r sc y n a p r o w in c y ę ; o n a p o z a g łó w n e m sw o je m p o w o ła n iem, ja k ie m j e s t g a sze n ie p o ż a r ó w p ra w ie k a ż d e g o ro k u, a cza sem i c z ę śc ie j, w y s t ę p u je ja k o ra to w n ic a p r z y w y le w a c h n a sze j n ie s fo rn e j W isły. Z r e s z tą to s tr a ż warszawska, stra ż n a sza, k r e w ze k r w i, k o ść z k o ści n a sze j! W z a k o ń c z e n iu d o d a ć w in n iśm y, że in ic y a to re m zb u d o w a n ia k a p lic y, a w p r z e w a ż n e j c z ę ś c i fu n d a to re m te jż e, j e s t n a c z e ln ik i za ra z e m o p ie k u n s tr a ż y, p. A n a lo w e j P o ls k i, N a jś w ię ts z e j M a ry i P a n n y C z ę sto c h o w s k ie j. I w ła ś n ie w p ie rw szą ro czn icę n a z n a c z o n e g o na J e j c z e ść ś w ię ta, s tr a ż w a r s z a w s k a ś w ię c iła ro czn icę sw e g o z a ło ż e n ia w sposób u r o c z y s ty, d otąd so b ie n ie to l S u d ra w s k i. z n a n y. A b y ła to 7 2 -g a p o ża rn e j w a r s z a w s k ie j. o s tr a ż y p o ża rn e j w a r s z a w s k ie j. W e d łu g o sta tn ie g o w y k a z u (za I-sze p ó łro c z e r. 1907.) stra ż p o ż a rn a w a r s z a w s k a p o z o sta je p o d n a c z e l- ro c z n ic a A k o m p a n io w a n a u d a tn y m od z a ło ż e n ia s tr a ż y śp ie w em so lo w y m i g rą n a fo r te p ia n ie m s z a św. o tw o r z y ła p a m ię tn e g o d la s tr a ż y dnia. szereg u ro c z y ś c ie D ru gim ep izod em obch o d u b y ło r o z d a w a n ie p r z e z p. o b e r p o lic m a js tr a n a g ró d z a s łu ż o n y m czło n k o m s tr a ż y i b r y g a d y k o m in ia r s k ie j, a p o m ię d z y in n y m i w e te ra n o m p o d m a js trz y m D r z e w ie c k ie m u i K u b ick ie m u, lic z ą c y m so b ie po 44 la t a s łu ż b y. M iało to m ie js ce p rze d stro jn y m fro n te m k o rp u su s tr a ż a c k ie g o, p r z y fa n fa r a c h m u z y k i w ła s n e j o rk ie s tr y, pod w o d z ą k a p e lm is tr z a p. S ie lsk ie g o. C e re m o n ia ln y m arsz w o k o ło p o d w ó rca z a k o ń c z y ł tę cz ę ść u ro c z y s to ś c i, p o cze m n a s tą p iły ć w ic z e n ia z n a rzę d zia m i r a to w m cze m i. C ó ż m a m y m ó w ić o t y c h o s ta tn ic h? S ły n n a z od w a g i, sa m o o fia rn o ści, b o h a te r s tw a i zręczn o ści, stra ż w a r s z a w s k a, do n ie d a w n a n a le ż a ła do lic z b y n a jle p s z y c h w E u r o p ie, a w y c h o w a ń o y j e j z a jm u ją d o tą d w ie le poc z e s tn y c h m ie js c w s tr a ż a c h p o ż a r n y c h C e s a rs tw a. Z ty c h, ź e ta k p o w iem, w r o d z o n y c h z a le t, o b ecn e p o k o L. Sz. R. * P rzy te j * sp osob oości * podam y n ieco s z c z e g ó łó w n em d o w ó d ztw e m p o d p u łk o w n ik a A n a to la S u d ra w s k ie g o, d d d zia ła m i za ś d z ie ln ic o w y m i z a r z ą d z a ją p o ża ro m istrzo w i e : I -y m (n a le w k o w sk im ) p. S ta n is ła w D u n i n ; Il-im (ra tu szo w y m ) p. P io tr-c e le s ty n Ł o s i e w s k i ; IH -im (n o w o św ia to w y m ) p. K o n s ta n t y [ s a je n k o ; I Y - y m (miro w sk im ) p. I l j a P ie c z k o ; Y - y m (p rask im ) p. J ó z e f H ła sk o, n a js t a r s z y o ficer w s tr a ż y. N a d to z a r z ą d r e z e r w o w y m o d d zia łe m s t r a ż y s p ra w u je p. S ta n is ła w A d a m J e lsk i. S e k re ta rz e m n a c z e ln ik a s tr a ż y i za ra z e m n a c z e ln ik ie m b iu ra j e s t p. K o n s ta n t y K o w a le w s k i. S łu żb ę z d r o w ia p e łn ią ; s ta r s z y le k a rz -c h ir u rg dr. E w a r d F r a n z k e, a s y s te n t dr. F e lik s K o n (d e n ty sta ), n a d to m ierz D ę b iń sk i. K o m u a ld G u tk o w s k i i dr. le k a r z w e te r y n a r y i K a z i Personal s tr a ż y c z y n n e j ( w s z y s tk ic h o d d zia łó w ) l i c z y : 5 m a js tr ó w k o m in ia rsk ich, 6 w a c h m istrz ó w, 8 m a sz y n istó w, 17 p o d o ficeró w, 295 s tr a ż a k ó w i 132 k o m in ia rz y.
Tabor s tr a ż y w a r s z a w s k ie j sta n o w i: 8 m a s z y n y p a row e, 25 s ik a w e k rę c z n y c h, 35 b e c ze k, 8 d ra b in m e c h a n ic z n y c h, 11 o m n ib u só w, 1 1 w o z ó w r e k w iz y t o w y c h i 192 k o n ie. S z o p y n a n a r z ę d z ia i b e c zk i o ra z sta jn ie, z n a jd u ją się w e w s z y s t k ic h o d d zia ła ch. W r. 190 6-ym b y ło w y ja z d ó w s t r a ż y do p o ża ró w 299, a la rm ó w 28, p r z y p r a c y u le g ło s z w a n k o w i ze s tr a ż y c z y n n e j 29 osób. K o s z t u tr z y m a n ia s tr a ż y w r. 1906-ym w y n ió s ł In stra k c y a dla skarbników Towarzystw ocliotniezycli straży pożarnych. sp o r z ą d z a się n a p o d sta W d zie n n ik u k a s o w y m w p is u je s k a r b n ik ch ro n o lo g ic z n ie w s z y s tk ie p r z y c h o d y i w y d a tk i. T y t u ły p o s z c z e g ó ln y c h r u b r y k u w id o c z n ia ją i p o d a ją tre ś ć te g o, co się m a w p is y w a ć. R u b r y k a 6. p. t. K a t e g o r y a p o trzeb n ą j e s t do n o ta tk i p r z y s p o rzą d za n iu z e s ta w ie n ia k a so w e g o. T u ta j r z y m s k ie m i lic z b a m i o z n a c z a się rod za j k a te g o r y i, c z y li p o d a je się pod k tó r ą r u b r y k ą p r z y c h o d u lu b ro zch o d u, d o ty c z ą c ą p o z y c y ę z a lic z o n o. B y w a ją z a z w y c z a j n a s tę p u ją c e k a te g o r y e : (R ó żn ica p o m ię d z y p rzy c h o d e m a roz I I. W k ła d k i c z ło n k ó w w s p ie r a ją c y c h. III. Su w e n c y e (gm in n e, p o w ia to w e, od t o w a r z y s t w z a lic z k o w y c h, a s e k u r a c y jn y c h i t. d.) I V. Z a p o m o g i po p o ża ra ch (od to w a r z y s tw a se k u r a c y jn y c h i t. d.) V. Zapom ogi ż a c k ie j. d la u sz k o d z o n y c h w słu ż b ie VI. Z p rze d sta w ie ń te a tr a ln y c h, w y c ie c z e k, b a w i t. d. V I I. O d se tk i od g o tó w k i, od w a lo ró w, z z y s k u k u p n ie w a lo ró w, ic h sp rze d a ż. V III. N ie p rz e w id zia n e. s tr a za na Rozchód. I X. Z a k u p n o p r z y r z ą d ó w i p r z y b o ró w. X. N a p r a w a p r z y r z ą d ó w i p rzy b o ró w. X I. M ie szk a n ie, św ia tło, o p a ł i o b słu g a. X I I. W k ła d k a do Z w ią z k u. X III. g a z e t. Zakupno k s ią ż e k, X I V. K o s z t a in s tr u k to r a, Z ja z d y i p o sied zen ia. i V III. N ie p r z e w id z ia n e m o g ą b y ć t a k ż e w ro z ch o d z ie.) W z o r y d z ie n n ik a k a s o w e g o, z e s ta w ie n ia k a so w e g o i b ila n su z n a jd u ją się w p o d r ę c z n ik u p. t. S e k r e ta rz s t r a ż a c k i n a stro n ica ch 94 do 99, 100 i 104. III. Ruch Towarzystw strażackich. s e k re ta r z e m : J a n a K lim u s a, sk a rb n ik ie m : W a w r z y ń c a S ig ło w e g o, m a g a z y n ie r e m : J ó z e fa S ig ło w e g o. N a d to w y b r a n i z o s ta li je d n o g ło ś n ie n a c z ło n k ó w S ą d u h o n o ro w e g o : F e d k o D a w y d k o, W a w r z y n ie c S ig ło w y, J ó z e f S ig ło w y, Z d z is ła w U rse l, S e m k o G u to. IV. Kronika pożarów. Olbrzymi pożar. W p o ża rze w ie lk ie g o m ły n a i m a g a z y n ó w z b o ż o w y c h w G y ó r (W ę g r y ) z g in ę ło 12 lu dzi, a p r z e s z ło 30 je s t t a k cię ż k o u sz k o d zo n y c h, że m a ła j e s t n a d z ie ja u tr z y m a n ia ic h p r z y ż y c iu. S z k o d ę o b li c z a ją n a p rze s zło 2 m ilio n y ko ro n. Z a s tę p c a d y r e k to r a ryzyk ow n em u sk o k o w i W g m in ie J a s t r z ę b i e y, p o w ia tu so k a ls k ie g o, w y b u c h ł g r o ź n y p o ża r, k tó r y o b ró cił w p e r z y n ę 45 z a g ró d w ło śc ia ń s k ic h, w y r z ą d z a ją c szk o d ę n a 165.100 k o ron. P o g o r z e lc y b y li u b e z p ie c z e n i n a 40.980 k. P o w o d e m w y b u c h u p o ża ru z o gn iem. b y ło n ie o stro ż n e o b ch o d z e n ie się Pożar w Husiatynie. D. 3. z. m. o g. 12. w p o łu d n ie o k o ło s z p ita la w H u s ia ty n ie w y b u c h ł p o ża r i z n is z c z y ł 4 d om y. W iatr b y ł siln y. P o ż a r z b ły s k a w ic z n ą s z y b k o ś c ią p r z e d o s ta ł się n a in n e b u d y n k i w k ie ru n k u m ia s ta. M ie szk ań co m ty lk o z a w d z ię c z y ć m ożn a, że p o ż a r n ie r o z s z e r z y ł się d a le j, bo o r a tu n k u z e stro n y s t r a ż y p o ża rn e j m o w y niem a. B r a k w o d y w o g ó le d a je się o d c z u w a ć m ieszk a ń co m t a k p o d c za s p o ża ru, j a k i w co d zien n em ż y c iu. S tu d n i niem a. W m ieście ta k ż e bru d i n ie c h lu js tw o, bo b u rm is trz o b e c n y o n ic się nie tro s z c z y. N ie m a o b ecn ie a n i w o d y, a n i s tr a ż y p o ża rn e j, a n i r e k w iz y t ó w do g a s ze n ia. sp rz ę tó w, p re n u m e ra ta p o d ró ży d e le g a tó w n a X V. D ro b n e k a n c e la r y jn e, d ro b n e po w y d a t k i n a z a b a w y i w y c ie c z k i stra ż a c k ie. X V I. Z a k u p n o w a lo ró w i o szczęd n o ści. X V I I. Z a p o m o g i stra ża k o m. S a ld o W e is s u r a to w a ł się ty lk o d zię k i z d r u g ie g o p ię tra. Przychód. I. S a ld o ch odem ). I. P ła z ó w. N a w a ln e m z e b ra n iu c z ło n k ó w s t r a ż y o ch o tn ic ze j p o ża rn e j z d n ia 28/7 1907 w y b r a n o je d n o g ło ś n ie : P reze se m W. K s. J a n a S to ja k a, n a c z e ln ik ie m J a n a G a je w s k ie g o, z a s tę p c ą n a c z e ln ik a D e m k a K r y la, 187.820 rb. Z a m k n ię c ie r a c h u n k o w e w ie d z ie n n ik a k a so w e g o. (R u b r y k a p o ża rach, lo k a c y e n a k s ią ż e c z k i Pożar w Stryju. W n o c y z 3. n a 4. z. m., o g o d z. 1-30, z p r z y c z y n n ie z n a n y c h w y b u c h ł p o ża r w g a z o w n i m ie js k ie j, k tó r y, d zię k i p rzy to m n o ś c i u m y s łu p. A k sm a n a, m a js tr a k o tla rs k ie g o, w p o b liż u g a z o w n i m ie s z k a ją c e g o, n ie sp o w o d o w a ł e k s p lo z y i n a g ro m a d zo n e g o g a z u w z b io r n ik u. P ie r w s z a a k c y a r a tu n k o w a s p o c z y w a ła b o w iem w r ę k u p. A k s m a n a, a p o le g a ła g łó w n ie n a tem, że w c z a s je s z c z e zd o ła ł p o z a m y k a ć p r z e w o d y g a z o w e. R e szty d o p e łn iła p o ża rn a. z zu p e łn e m p o w o d zen iem stra ż
Pożar w Swirzu. (koło P rze m y śla n ). D n ia 19 zm. z g o r z a ło 1 2 z a g ró d w ło ś c ia ń s k ic h, z k tó r y c h ty lk o 2 b y ł y a se k u ro w a n e. Z p o w o d u siln e g o w ia tr u s y tu a o y a b y ła g ro ź n ą d la c a łe g o m ia s te c z k a. S tr a ta w b u d y n k a c h i z b o ż u do BO.OOO k. P r z y r a to w a n iu m ie n ia z g in ą ł z u d u sze n ia g o s p o d a rz K a c z y ń s k i, o siero cił 6 d ro b n y ch d zie ci. P r a c a stra ż y p o ża rn e j b y ła o r y g in a ln ą, g d y ż za m ia st w ła ś c iw y c h p r z y r z ą d ó w u ż y w a ła t y c z e k od fa so li do g a s z e n ia z a g r o ż o n y c h z a g ró d, g m i n a bowiem, mimo już powtórnego znacznego pożaru n i e m o ż e z d o b y ć się, a b y z a k u p i ł a p o t r z e b n e p r z y r z ą d y, c h o ć j u ż o d k i l k u l a t p ie n i ą d z e s ą n a t o u c h w a l o n e. P o w tó r n a ta n a u c z k a m o że z b u d z i sz a n o w n ą rą d ę g m in n ą z u śp ie n ia do p r a c y. Z p ie r w s z ą ofiarą p o s p ie s z y ł m a r s z a łe k p o w. p. S ta n is ła w W y b ra n o w s k i z K im ir z a i o fia ro w a ł w ią z u ją c k o m ite t r a tu n k o w y. 100 k. za b e z p ła tn e j w y s y łk i w y d a w n ic tw sw o ich o fia r u je n a te n ce l rb. 5. U. Se. R. Ś w ię ta. K a ż d y o d d z ia ł s tr a ż y p o ża rn e j w a r s z a w sk ie j o b ch o d zi u r o c z y ś c ie d zie ń s w e g o p a tro n a, m ian o w ic ie : 1. N a r o d z e n ie N. M a r y i P a n n y (8 w r z e ś n ia ) ; 2. św. T r ó jc y (ru ch o m e ), 3. św. M ik o ła ja (6. g ru d n ia ); 4, św. P lo r y a n a (4 m a ja ) ; 5. św. A n to n ie g o (13 cze rw ca ). W ro k u b ie ż ą c y m p o sta n o w io n o o b c h o d z ić u r o c z y s to ś ć M a tk i B o sk ie j C z ę sto c h o w sk ie ) (28 sie rp n ia ruchom e) ja k o św ię to ca łe j s t r a ż y p o ża rn e j w a r s z a w s k ie j. Automobil dla straży pożarnej. K r a k o w s k a s tr a ż p o ża rn a o tr z y m a ła j u ż z W ie d n ia a u to m o b il w ie lk ic h ro zm ia ró w, p r z e z n a c z o n y d la c e ló w o g n io w y c h. A u to m ob il ten sta n o w ić b ę d zie p ie r w s z e p o g o to w ie, k tó re w sile 9 lu d z i b ę d z ie ru s z a ło do p o ża ru. O b e cn ie o d b y w a ją się ć w ic z e n ia z e sam o ch od em i p r z y g o to w a n ie o d p o w ie d n ie j lic z b y ch a u fferó w, p r z e z s p e c y a ln e g o in s tr u k tora, k t ó r y p r z y b y ł w t y m c e lu z W ie d n ia. V. Rozmaitości. INiowa i n s t y t u c y a. W cza so p iśm ie Strażak c z y t a m y : Z d n iem 1 -g o p a ź d z ie r n ik a r. b., ro z p o c zn ie d z ia ła ln o ść sw o ją w U rs y n o w ie p ie r w s z e se m in a ry u m p o l s k ie d la n a u c z y c ie li lu d o w y c h. B r a k ta k ie g o z a k ła d u od d a w n a u c z u w a ć się d a w a ł, lu d z ie b liż e j s t o ją c y sp ra w w y c h o w a n ia lu d o w e g o d z ie s ią tk i la t z u p ra g n ie n ie m c z e k a li n a tę ch w ilę. N a r e sz c ie!... Z e sz cz e g ó ln e m z a d o w o le n iem m y, i ś w ia t s tr a ż a c k i z n am i, w it a m y ten n o w y z a k ła d u ż y te c z n o ś c i p o w s z e c h n e j, p o n ie w a ż obok in n y c h n ie z b ę d n y c h d la n a u c z y c ie la lu d o w e g o n au k i p r a k ty k, w y k ła d a n a w n im te ż b ę d zie nauka pożar nictwa. W łą c z a ją c w sw ó j p ro g ra m te n d z ia ł p o w a ż n y, S e m in a ry u m s t a je n a w y s o k o ś c i p ie r w s z o r z ę d n y c h z a k ła d ó w te g o r o d z a ju w E u ro p ie. M ie jm y n a d z ie ję, ż e z te j n o w e j u c z e ln i w y c h o d z ić b ęd ą lu d zie d zieln i, k t ó r z y w n io są m ię d z y lu d p o ch o d n ię ś w ia t ła r o z p r a s z a ją c e g o za b o b o n y, a m ię d z y t y m i p rze - Niebezpieczeństwo w fabrykach bronzu proszko wanego. P r z y p o le ro w a n iu i so rto w a n iu p ro s zk u a lu m in io w e g o c z ę ś c ie j p o w s ta ją p o ż a r y i ek sp lo z y e. W ła ś c iw o ś ć tę p r o s z k u a lu m in io w e g o p o tw ie r d z ił n ie d a w n o w y p a d e k, z a k o ń c z o n y p o ża re m i u tr a tą ż y c ia r o b o tn ik a, p o d cza s, g d y to w a r z y s z o w i je g o u d a ło się u m k n ą ć z p o m ie s zc ze n ia, w którem o d b y w a ło się p ro s z k o w a n ie. W y p a d e k b y łb y się m o że n ie z d a r z y ł, g d y ż p r z y tłu c z e n iu a lu m in iu m p y ł się n ie w y d z ie la, ale z a c h o d z iła ta o k o liczn o ść, że, j a k stw ie rd zo n o, n ie d a w n o p rzed tem p ro s zk o w a n o w t y c h s a m y c h stęp a ch m a g n e z y ę, k tó r a b a r d z ie j je s z c z e j e s t e k s p lo d u ją c ą, n iż a lu m in iu m. W szela k o n a p e w n o tw ie r d z ić n ie m o żn a, iż w y m ie n io n a o k o lic z n o ść s ta ła się p o w o d e m w y b u c h u. P ro w a d z o n e śle d z tw o są d o w e m o że to w y ja ś n i. W k a ż d y m r a z ie p r z y fa b r y k a c y i p r o s z k u a lu m in io w e g o n a le ż y z a c h o w a ć w s z e lk ą o stro żn o ść, g d y ż w fa b r y k a c h p od N o r y m b e r g ą, w p r z e c ią g u k r ó tk ie g o c z a s u z a s z ło 15 w y p a d k ó w e k s p lo z y i, a w p e w n e j fa b r y c e p a ry s k ie j n a w e t 3 w y b u c h y w c ią g u je d n e g o k w a r ta łu. W e d łu g b a d ań p e w n e g o u c zo n e g o, p r z y tłu c z e n iu a lu m in iu m m a ją p o w s ta w a ć n a p ię c ia e le k tr y c z n e, k tó r e n a s tę p n ie w y w o łu ją zn ó w e le k tr y c z n e w y ła d o w a n ia w e w n ą tr z a p a ra tu. d e w s z y stk ie m, zabobony tyczące się pożarów. L e c z n ie d o s y ć c ie s z y ć eię, u ja w n ia ć rad o ść sw o ją z d o k o n a n eg o d zie ła, n a le ż y te ż p o m y ś le ć o śro d k a ch d la u tr w a le n ia b y t u in s ty tu c y i p o ż y te c z n e j. W p ra w d z ie p o m ię d z y z a ło ż y c ie la m i j e j, ob ok p rzo d o w n ik ó w p ióra, j a k S ie n k ie w ic z i P ru s, w id z im y p o te n ta tó w m a ją tk o w y c h, ja k : o r d y n a t A d am hr. K ra siń sk i, L e o p o ld b ar. K r o n e n b e rg, o rd y n a t M a u r y c y hr. Z a m o y s k i, J ó z e f h r O stro w sk i, a p o m ię d z y w s p ie r a ją c y m i h rabiostw o S o b a ń s k ich, a to li n ie m o g ą s p o c z y w a ć t y lk o na b a r k a c h o b y w a te li p o je d y ń c z y c h, in s ty tu c y e, m a ją c e s łu ż y ć c a łe m u o g ó ło w i. W p o c z u c iu p r z y n a le ź y to ś c i do te g o O g ó łu w z y w a m y n a s z y c h c z y t e ln ik ó w do s k ła d a n ia w n a s z e j re d a k c y i d a tk ó w c h o ć b y n a sk ro m n iej s z y c h na Seminaryum w Ursynowie 1 R e d a k c y a Strażaka o b o k VI. Poczta Redakcyi. Ż a r t s c e n ic z n y w 1 o d sło n ie p. t. Naczelnik straży w y jd z ie ja k o N r. 62. B ib lio te k i s t r a ż a c k ie j. C e n a 20 h. Kalendarz strażacki w y jd z ie w g ru d n iu b. r. B iu ro Z w ią z k u N a jle p s z e S I K A W K I i lis to p a d z ie lu b p r z y jm u je za m ó w ie n ia. P R Z Y B O R Y P O Ż A R N E dostarcza najtaniej z G W AEAN CYĄ i na sp łaty ratalne L W O W S K I E B IU R O H A N D L O W E L w ó w, ul. Ko śc iu s zk i 1. 4. ^ Ilustrow ane cenniki i szczegółow e oferty w y sy ła się odwrotnie. шшшаш i