Prewencja powodziowa w ramach planów w zagospodarowania przestrzennego z punktu widzenia Województwa Lubuskiego Poczdam, dnia 08.06.2011 r.
Główne akty prawne DYREKTYWA POWODZIOWA DYREKTYWA 2007/60/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 23 października 2007r. PRAWO WODNE Ustawa z dnia 18 lipca 2001r. z późniejszymi zmianami USTAWA O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. (Dz.U. Nr 80, poz. 717)
Dokumenty Studium ochrony przeciwpowodziowej określającej granice zasięgu wód powodziowych o określonym prawdopodobieństwie występowania oraz kierunki ochrony przed powodzią. Ustala zasięgi wód powodziowych z podziałem na: obszary bezpośredniego zagrożenia powodziowego obszary potencjalnego zagrożenia powodziowego Tereny o marginalnym znaczeniu społecznym, gospodarczym lub kulturowym
Obszary zagrożenia powodziowego uwzględnia się przy sporządzaniu planu zagospodarowania przestrzennego województwa, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Oraz decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzji o warunkach zabudowy
Dyrektywa Powodziowa(harmonogram wdrożenia) wstępna ocena ryzyka powodziowego 2011 mapy ryzyka powodziowego 2013 plan zarządzania ryzykiem powodziowym 2015
Dyrektywa Powodziowa: wyniki powyższych opracowań wprowadzone będą do planów i studiów zagospodarowania przestrzennego odpowiednio gmin i województwa od chwili ujęcia w planie zagospodarowania przestrzennego map ryzyka powodziowego w decyzjach o lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzjach o warunkach zabudowy uwzględnia się poziom zagrożenia powodziowego wynikający z wyznaczenia tych obszarów
PRAWO WODNE Ochrona przed powodzią jest zadaniem organów administracji rządowej i samorządowej. Użytkownicy wód współpracują z organami administracji rządowej i samorządowej w ochronie przed powodzią w zakresie ustalonym ustawą i przepisami odrębnymi
Instytucje zajmujące się ochroną przeciwpowodziową obszaru województwa lubuskiego. Wojewoda Lubuski Marszałek Województwa Lubuskiego Starosta Wójt, Burmistrz, (Prezydent miasta) Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej
Zadania Marszałka w kontekście prewencji powodziowej Programowanie, planowanie, nadzorowanie, wykonywanie urządzeń melioracji wodnych podstawowych Opiniowanie rozwiązań i lokalizacji inwestycji mających istotny wpływ na ochronę przeciwpowodziowa
Utrzymanie, eksploatacja rzek i kanałów oraz urządzeń wodnych W tym: budowa i modernizacja wałów przeciwpowodziowych
Docelowy program przedsięwzięć inwestycyjno modernizacyjnych oraz wytyczne dla potrzeb planowania przestrzennego w zakresie zagospodarowania zlewni opierać się będą na zasadach zrównoważonego rozwoju
Główne zagrożenia powodziami stanowią: rzeka Odra od 409 619km zasilana licznymi dopływami: największe z nich to: Bóbr, Nysa Łużycka, Warta, Noteć
Prewencja powodziowa Inwestycje w latach 1999 2010 Rodzaj inwestycji Zakres rzeczowy Wartość [mln zł] Wały p.pow. 107,78 km 133,37 Rzeki i kanały 184,87 km 28,56 Pompownie 7 szt 32,42 Zbiorniki retencyjne 1,326 mln m 3 1,04 Łącznie 202,61
Prewencja powodziowa Inwestycje bieżące Rodzaj inwestycji Zakres rzeczowy Wartość [mln zł] Wały p.pow. 22,72 km 95,05 Rzeki i kanały 59,60 km 39,55 Pompownie 108,3 tys. m 3 10,45 Łącznie 145,05
Prewencja powodziowa Inwestycje planowane Rodzaj inwestycji Zakres rzeczowy Wartość [mln zł] Wały p.pow. 25,5 km 230,66 Rzeki i kanały 13,54 km 16,3 Pompownie 3 szt 7,2 Zbiorniki retencyjne 129 tys. m 3 10,45 Łącznie 264,61
Prewencja powodziowa Usuwanie skutków powodzi 2010 Rodzaj zadania Liczba zadań Wartość [mln zł] Źródło finansowania Wały p.pow. 18 12,03 MSWiW, NFOŚiGW Rzeki i kanały 76 4,45 MSWiA Pompownie 11 szt. 1,63 WFOŚiGW Łącznie 18,11 Zadania zrealizowane i rozpoczęte roku 2010
Prewencja powodziowa Usuwanie skutków powodzi 2010 Rodzaj zadania Liczba zadań Wartość [mln zł] Źródło finansowania Wały p.pow. 16 4,44 MSWiA Rzeki i kanały 24 4,56 MSWiA Łącznie 9 Zadania zaplanowane na rok 2011
Usuwanie skutków powodzi Wały p.pow. Stan realizacji Zakres rzeczowy [km] Wartość [mln zł] wykonano 53,183 8,78 w trakcie 13,913 7,8 planowane 111,626 4,44 Łącznie 178,722 21,02
Usuwanie skutków powodzi Rzeki i kanały Stan realizacji Zakres rzeczowy [km] Wartość [mln zł] wykonano 457,3 4,45 planowane 119,33 4,56 Łącznie 576,63 9,01
Ochrona przeciwpowodziowa w Zapisach Projektu Zmiany PZPWL Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi Obszary zalewowe dla województwa lubuskiego zostały wyznaczone w oparciu o istniejące mapy, z naniesionymi obszarami potencjalnych zalewów dla przepływów Q p=1% oraz metodą interpolacji rzędnych zwierciadła wód prawdopodobnych, obliczonych dla przekrojów wodowskazowych. Obliczenia wykonywano przy pomocy modelu hydraulicznego MIKE 11 HD. Na mapach przedstawione zostały obszary zalewu wody Q p=1% dla następujących obszarów: rzeka Odra na obszarze województwa lubuskiego, rzeka Nysa Łużycka na obszarze województwa lubuskiego, rzeka Bóbr na obszarze województwa lubuskiego, rzeka Szprotawa na obszarze województwa lubuskiego, rzeka Warta na obszarze województwa lubuskiego, rzeka Noteć na obszarze województwa lubuskiego.
Rys. Przedstawia obszary narażone na podtopienia w obszarze dorzecza odry mapa nr 2 projektu zmiany planu zagospodarowania przestrzennego województwa lubuskiego
Rys. Przedstawia obszary narażone na podtopienia w obszarze dorzecza odry i przymorza zachodniego. Źródło danych: Rys. Państwowy Instytut Geologiczny, Obszary narażone na podtopienia, 2009 r. KOLOR CZERWONY oznacza strefę zagrożenia bezpośredniego p1% KOLOR NIEBIESKI oznacza strefę zagrożenia pośredniego
Ryc. Przedstawia główne inwestycje poczynione dla poprawy drożności cieków wodnych na obszarze dorzecza odry w ramach programu Programu Odra 2006. Źródło danych: Główne zadania inwestycyjne, Program Odra 2006 r.)
Ochrona przeciwpowodziowa w Zapisach Projektu Zmiany PZPWL Ze względu na genezę powodzi, na obszarze tym występują: powodzie opadowe występujące głównie w miesiącach letnich, spowodowane lokalnymi, bądź frontalnymi deszczami o dużym natężeniu; powodzie roztopowe tzw. wiosenne, spowodowane gwałtownym topnieniem i spływem pokrywy śnieżnej nagromadzonej na obszarze zlewni przy jednocześnie zamarzniętej powierzchni terenu (np. Warta, Noteć); powodzie zatorowe tzw. zimowe spowodowane zatorami śryżowymi lub spiętrzeniem wody na zatorze w czasie spływu lodów (np. Odra, Warta, Noteć).
Ochrona przeciwpowodziowa w Zapisach Projektu Zmiany PZPWL Dla bezpieczeństwa mieszkańców województwa ważne jest obniżenie poziomu zagrożenia powodzią. Należy w pierwszej kolejności zadbać o: naprawę, odbudowę i modernizację urządzeń melioracji wodnych oraz urządzeń ochrony przeciwpowodziowej, poprawę stabilności obwałowań na odcinkach wysokiego ryzyka; zwiększenie przepustowości sekcji mostowych obwałowań; przebudowę istniejących polderów i wykonanie nowych; usunięcie zakrzewień i zadrzewień z trasy wody brzegowej; zwiększenie zdolności retencyjnej zlewni poprzez małą retencję zbiornikową, zalesienia, właściwe zabiegi agrotechniczne i melioracyjne.
Ochrona przeciwpowodziowa w Zapisach Projektu Zmiany PZPWL Ograniczanie skutków wystąpienia powodzi należy także osiągać metodami nietechnicznymi, poprzez takie przygotowanie się do sytuacji ekstremalnych, aby w przypadku ich pojawienia się, wszystkie działania odpowiednich służb, instytucji, struktur zmilitaryzowanych i ludności, były szybkie, odpowiedzialne i o wysokim stopniu pewności.
Ochrona przeciwpowodziowa w Zapisach Projektu Zmiany PZPWL Niezwykle ważnym elementem ograniczenia skutków wystąpienia powodzi jest dobrze zorganizowana i aktywna osłona przeciwpowodziowa. Należy pozyskiwać jak największą ilość informacji o terenach, na których może wystąpić powódź. Gromadzenie danych dotyczyć powinno przede wszystkim ukształtowania dolin rzecznych, zagospodarowania przestrzennego i sposobu użytkowania obszarów zagrożonych, inwentaryzacji obiektów infrastruktury przeciwpowodziowej. Aby prawidłowo określić obszary zagrożone zalaniem i ściśle wyznaczyć zagrożone obiekty, niezbędne jest zastosowanie zaawansowanej techniki cyfrowej tj. sporządzenie cyfrowego modelu terenu oraz topograficznych map cyfrowych dolin rzecznych.
Ochrona przeciwpowodziowa w Zapisach Projektu Zmiany PZPWL Powyższe zagadnienia zostały zawarte w Programie dla Odry 2006. W ramach Programu podejmuje się zadania dotyczące: zbudowania systemu biernego i czynnego zabezpieczenia przeciwpowodziowego, ochrony środowiska przyrodniczego i czystości wód, usunięcia szkód powodziowych, prewencyjnego zagospodarowania przestrzennego oraz renaturyzacji ekosystemów, zwiększenia lesistości, utrzymania i rozwoju żeglugi śródlądowej energetycznego wykorzystania rzek.
Ochrona przeciwpowodziowa w Zapisach Projektu Zmiany PZPWL Celem realizowanego od 2003r. programu Odra 2006 jest m.in. usunięcie szkód popowodziowych, budowa systemu zabezpieczenia przeciwpowodziowego, ochrona przyrody oraz utrzymanie i rozwój żeglugi śródlądowej.
Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi a środowisko przyrodnicze Skuteczne i przyjazne środowisku metody ochrony przeciwpowodziowej najefektywniej można uzyskać po przez odpowiednie zagospodarowanie terenu tj: strefowanie. Oznacza to oddanie rzekom i przestrzeni co wiąże się bezpośrednio z zakazami m.in. Lokalizacji nowych budynków, elementów infrastruktury oraz uznanie terenów zalewowych rzek jako obszary retencji. Przykładem uwzględniającym najnowsze rozwiązanie jest realizacja inwestycji: Wężyska Chlebowo budowa lewostronnego wału przeciwpowodziowego rzeki Odry w km 528,6 532,0, gm. Maszewo, Gubin, Krosno Odrzańskie.
Rys. Przedstawia realizację inwestycji Wężyska Chlebowo budowa lewostronnego wału przeciwpowodziowego rzeki Odry. wał do rozbiórki rki projektowany wał
Dziękuję za uwagę