WYKORZYSTANIE PORTALU ALLEGRO W E-BIZNESIE SKIEROWANYM DO ROLNIKÓW

Oeconoma 9 (2) 2010, 211 222 WYKORZYSTANIE PORTALU ALLEGRO W E-BIZNESIE SKIEROWANYM DO ROLNIKÓW Anna Seczko, Leszek Seczko Szko a G ówna Gospodarstwa Wejskego w Warszawe Streszczene. W artykule podj to prób oszacowana welko c poda y produktów oraz ukazana regonalnej zmenno c e-commerce skerowanego do rolnków poprzez portal aukcyjny Allegro.pl. W celu okre lena welocechowego podobe stwa pom dzy regonam Polsk przeprowadzono welowymarow analz skupe grupuj c je na podstawe lo c warto c wystawonych produktów w poszczególnych podkategorach. Produkty w poszczególnych podkategorach wykazywa y znacz ce zró ncowane w zale no c od województwa zarówno pod wzgl dem warto c oferowanego asortymentu jak równe poszczególnym ch zró ncowanem. S owa kluczowe: e-commerce, rolncy, Allegro.pl, regony WST P Bznes elektronczny (e-bznes) ma ju d ug hstor ne jest ona zw zana tylko z Internetem. Rola sec jest na pewno du a, nektórzy nawet uto samaj bznes nternetowy z elektroncznym, podczas gdy bznes nternetowy jest tylko jedn z form e-bznesu. Z poj cem bznesu elektroncznego cz s równe zagadnena: elektroncznego handlu (e-commerce), elektroncznego przeds borstwa (e-enterprse), elektroncznej gospodark (e-economy), spo ecze stwa (e-socety), jak równe bardzej szczegó owe poj ca jak e-bankng, czy e-learnng [Nojszewsk 2004]. Wraz z rozwojem Internetu coraz powszechnym dost pem gospodarstw domowych do nego przeds borcy wykazuj dynamczny wzrost wykorzystana e-bznesu w swojej dza alno c gospodarczej. W latach 2004 2007 przeds borstwa zw kszy y swój udza w e-handlu, mkroprzeds borstwa o 19,5%, ma e przeds borstwa o 18,7%, a redne o 26%. Znamenne jest, ponad 60% przeds borstw MSP prowadz o e-handel za pomoc w asnego skle- Adres do korespondencj Correspondng author: Anna Seczko, Leszek Seczko, Szko a G ówna Gospodarstwa Wejskego w Warszawe, Wydza Nauk Ekonomcznych, Katedra Poltyk Europejskej, Fnansów Publcznych Marketngu, ul. Nowoursynowska 166, 02-787 Warszawa, e-mal: leszek_seczko@sggw.pl

212 A. Seczko, L. Seczko pu nternetowego, 41,1% za po rednctwem aukcj nternetowych, jak Allegro, 24,5% badanych za pomoc og osze elektroncznych, a 16,6% za po rednctwem platformy handlu elektroncznego [Fls 2009]. Internauc staj s klentam takch przeds wz, jak e-handel e-us ug. W 2009 roku, a 67% Polaków (ok. 25,8 mln osób) zdeklarowa o, e kup o kedykolwek co przez Internet, a 23% (ok. 8,8 mln) w weku 16 74 lat dokona o w c gu ostatnch 12 mes cy zakupu przez se [Gemus 2010b]. We w sferze dost pu do Internetu okre lana jest manem luk cyfrowej [Dolgalsk 2009]. Poj cem tym okre la s sytuacj, w której osoby z pewnych grup spo ecznych w mnejszym stopnu korzystaj z Internetu technolog telenformatycznych. W 2008 roku tylko oko o 30% meszka ców ws korzysta o z sec, jednak z roku na rok ch udza w ca ej populacj wzrasta [Gemus 2009]. Zacz l dostrzega to równe przeds borcy poprzez e-handel skerowany do rolnków. Od lstopada 2007 roku w serwse Allegro zosta a wyró nona w dzale Frma Przemys kategora Rolnctwo. W lutym 2010 roku w tej kategor znajdowa o s ponad 25 tys. aukcj w nast puj cych dza ach: maszyny rolncze, meloracja gleb, nawozy, rodk ochrony ro ln, rodk ywena zwerz t, wyposa ene budynków nwentarskch, odze ochronna BHP, oferty hurtowe pozosta- e. Serws Allegro jest w Polsce najw kszym najbardzej znanym serwsem aukcyjnym, w grudnu 2009 roku zanotowa on 700 mln z otych obrotu [Gemus 2010a]. Celem artyku u jest próba oszacowana welko c poda y oraz ukazana regonalnej zmenno c e-handlu skerowanego do rolnków poprzez portal Allegro.pl. Za o ono, wyst puj znaczne ró nce regonalne w pozome sprzeda y nternetowej wynkaj ce z ekonomcznego rozwoju poszczególnych regonów. MATERIA I METODY Do bada wykorzystano dane pochodz ce z portalu Allegro pobrane w dnu 22 lutego 2010 roku. Przedmoty wystawane na aukcjach wy wetlane s w w kszo c przez 14 dn. W tym czase u ytkowncy dodaj nowe aukcje, nne za po ustalonym termne lub po doj cu do transakcj zostaj przenoszone do aukcj zako czonych, które to ne s wdoczne na stronach z produktam. Ponewa proces dodawana aukcj ko czena ch ne ma jednej ustalonej pory dna zale y tylko do czasu wystawena (+14 dn lub nny okre lony czas), zako czene te odbywa s o ró nych porach dna. Przyj to, jednorazowe pobrane rekordów sprzeda y jest pod wzgl dem ch lczby warto c zbl one do warto c przec tnej w okrese dwutygodnowym. Cz stsze n raz na 14 dn poberane u rednane danych mog oby zachwa statystykam aukcj. Analza przypadku ne pozwala jednak wychwyc aukcj o charakterze sezonowym jest tylko obrazem sprzeda y w drugej po owe lutego 2010 roku. Do analzy wybrano matera pochodz cy z kategor Przemys Rolnctwo, który pobrano za pomoc programu napsanego w j zyku Vsual Basc for Apllcaton w rodowsku Mcrosoft Excel 2003. Dane poberane by y wg podkategor województw, które to de nuje sam sprzedaj cy. Proces poberana rekordów z serwerów Allegro.pl trwa oko o godzny. Tak zebrane dane surowe zosta y poddane wery kacj pod k tem poprawno c cenowej. Jako kryterum przyj to cen wy- Acta Sc. Pol.

Wykorzystane portalu Allegro w e-bznese skerowanym do rolnków 213 wo awcz poszczególnych aukcj, wykluczaj c te, których cena welokrotne przewy sza a cen rynkow danego przedmotu. Po wery kacj do dalszych bada pozostawono 25 468 aukcj. Ponewa województwa ró n s m dzy sob powerzchn, lczb ludno c, zatrudnenem, w celu unkn ca tego wp ywu zastosowano loraz, dzel c warto c lczby oraz sumaryczn warto aukcj przez lczb osób pracuj cych na rol [GUS 2009a]. Iloraz ten elmnuje wp yw welko c województwa, pozwalaj c porówna dane wzgl dem grupy docelowej, do której s kerowane aukcje z kategor Rolnctwo. Tak otrzymane dane wej cowe przed wykonanem herarchcznej analzy skupe zosta y przekszta cone na zakres od 0 do 1wg wzoru: x mn(x ) max(x ) mn(x ) Transformacja ta, zwana untaryzacj, pozwol a na znwelowane wp ywu cech, których warto c by y o rz d lub klka rz dów w ksze od pozosta ych. Dane transformowane zachowa y swoje zró ncowane, pozostaj c w tych samych zakresach co nne, pozwalaj c na równomerne zbadane wp ywu welu zmennych jednocze ne. Do klasy kacj województw pod wzgl dem kategor analzowanych aukcj zastosowano metod herarchcznej analzy skupe. Metody te s cz sto stosowane do wyznaczana podobe stwa badanych obektów pod k tem welu cech jednocze ne [Surówka 2008, Wojnar n. 2008]. Pozwalaj one oprócz wydzelena grup na przeanalzowane odleg o c pom dzy badanym obektam na ró nych pozomach w zana. Do wyznaczena odleg o c pom dzy badanym województwam na podstawe welu cech zastosowano kwadrat odleg o c eukldesowej. Odleg o d wyznaczana jest m dzy obektam x y, opsana jako suma kwadratów warto c badanych -tych cech ró nc pom dzy obektam. Mara ta naczej jest zwana norm eukldesow jest równowa na z warancj, a w c umo lwa statystyczn ocen otrzymanych skupe [Marek 1989]. d(x,y)= (x y ) 2 Aglomeracj wykonano z zastosowanem metody Warda. Odleg o m dzy skupenam A oraz B traktowana jest jako kwadrat odleg o c m dzy rodkam c ko c skupe a obektam poszczególnych skupe, tzn. metoda ta do oszacowana odleg o c m dzy skupenam wykorzystuje podej ce analzy warancj: n 2 n 2 A A 1 j 1 B B d A,B A d O,x B d O,x j gdze A B x,x s rodkam c ko c odpowedno dla skupe A B. Metoda ta zmerza do mnmalzacj sumy kwadratów dowolnych dwóch skupe, które mog zosta uformowane na ka dym etape [Ward 1963]. Oeconoma 9 (2) 2010

214 A. Seczko, L. Seczko WYNIKI Analzuj c lczb aukcj na portalu Allegro.pl we wszystkch kategorach, mo na zauwa y du e dysproporcje (tab. 1). Z województwa welkopolskego wystawono 19% wszystkch aukcj, w dalszej kolejno c znajduj s mazowecke (14%), kujawsko- -pomorske (10%), ódzke (8%), dolno l ske lubelske (7%), pozosta e regony ne przekroczy y 7%. Lczba aukcj w kategor maszyny rolncze to oko o 91% wszystkch, dlatego te kolejno udza procentowy by to samy z aukcjam ogó em opsanym powy ej. Kolejn grup produktów przedstawono czne. By y to nawozy, rodk ochrony ro ln (do dalszych opsów zastosowano skrót OR) oraz preparaty do ywena zwerz t gospodarskch (do dalszych opsów zastosowano skrót Zw), grupa ta to oko o 1% wszystkch aukcj w kategor Rolnctwo. Najw cej wystawonych aukcj pochodz o z województw mazoweckego (14% w danej kategor), w tokrzyskego (10%), lubelskego (8%). Pozosta e województwa ma y wyrównany udza w danej kategor, wahaj cy s od 4 do 7% z wyj tkem podlaskego (1%). Kategora wyposa ene budynków nwentarskch (do dalszych opsów zastosowano skrót Wyp. bud.) zosta a w analze przedstawona czne z kategor meloracja gleb (do dalszych opsów zastosowano skrót Meloracja), czne na t kategor przypada o oko o 3% aukcj. Najw cej aukcj w tej kategor (26%) wystawono z woj. mazoweckego, w dalszej kolejno c znalaz y s welkopolske (22%), podlaske (10%) kujawsko- -pomorske (7%). Pozosta e województwa stanow y udza pon ej 7%. Kategora hurt reprezentowana by a 158 aukcjam, co stanow o pon ej 1% wszystkch aukcj. Z woj. mazoweckego wystawono oko o 22% aukcj z tej kategor, 13% z welkopolskego, 12% kujawsko-pomorskego, po 9% z ódzkego l skego, 8% z dolno l skego. Pozosta e województwa ne przekroczy y 6%, a z woj. warm sko-mazurskego ne by o an jednej oferty w tej kategor. Kategora odze ochronna BHP (do dalszych opsów zastosowano skrót BHP), reprezentowana by a 191 aukcjam, co stanow o pon ej 1% wszystkch aukcj. Najw cej aukcj w tej kategor pochodz o z woj. podkarpackego (19%), zachodnopomorskego (17%), l skego (15%), ma opolskego (14%), opolskego ódzkego (po 9%). Pozosta e województwa reprezentowa y udza tej kategor pon ej 4%, a z województw kujawsko-pomorskego w tokrzyskego ne zosta a wystawona an jedna aukcja w tej kategor. Na serwse Allegro.pl w ka dej g ównej kategor (lub nawet podkategor) znajduje s grupa o nazwe pozosta e. Tu sprzedaj cy mog wystawa produkty, których ne mo na zaklasy kowa do adnej z wy ej wymenonych grup. W grupe aukcj Rolnctwo, kategora ta lczy a 873 aukcje, co stanow o ponad 3% wszystkch. Bor c pod uwag, maszyny rolncze stanow oko o 91% (23 113 aukcj), jest to bardzo lczna (po maszynach rolnczych wyposa enu budynków nwentarskch z meloracj gleb 889 aukcj) grupa. Sumaryczna warto wszystkch aukcj w kategor Rolnctwo na dze przeprowadzonego badana wynos a 501 343 tys. z (tab. 1). Z ca ej tej sumy 98% to warto maszyn rolnczych. Kategore pozosta e ma y odpowedno nast puj ce udza y: pozosta e (1%), wyposa ene budynków meloracja (0,9%), nne kategore ne przekroczy- Acta Sc. Pol.

Tabela 1. Lczba oraz suma warto c aukcj w tys. z z podza em na kategore województwa (stan na 22.02.2010) Table 1. Number and total value of lstngs n thousands PLN dvded by category and regon (status on 22.02.2010) Kategora Lczba aukcj Suma warto c aukcj w tys. z Nr Nawozy, Wyp. bud. Nawozy, Wyp.bud. Maszyny Pozosta e rolncze sta e Maszyny Pozo- OR, Meloracja Zw cja Hurt BHP Razem OR, Melora- Hurt BHP województwo rolncze Zw Razem 1 Dolno l ske 1671 18 32 12 8 57 1798 52035 13,8 119,0 10,12 0,22 301,9 52480 2 Kujawsko-pomorske 2366 16 58 19 0 96 2555 50099 2,6 501,8 4,00 0,00 771,9 51379 3 Lubelske 1684 19 32 13 2 32 1782 35469 4,5 55,0 1,96 0,09 157,1 35688 4 Lubuske 610 10 13 2 2 17 654 8889 0,9 159,2 0,00 0,08 113,7 9163 5 ódzke 1950 16 52 15 17 43 2093 34674 0,9 269,1 4,69 1,43 133,3 35083 6 Ma opolske 1414 17 20 6 27 36 1520 32939 25,6 61,6 0,40 2,84 94,4 33124 7 Mazowecke 3224 33 231 34 6 122 3650 64705 6,0 1639,7 5,20 0,13 569,1 66925 8 Opolske 667 12 15 4 18 66 782 13643 8,2 43,1 0,13 1,61 682,1 14378 9 Podkarpacke 424 9 14 2 37 19 505 7077 1,6 22,9 0,17 3,24 73,5 7178 10 Podlaske 1109 3 90 1 1 26 1230 24304 0,5 119,5 0,35 0,13 110,6 24535 11 Pomorske 957 11 23 9 4 38 1042 20189 9,9 149,1 0,50 0,44 204,3 20554 12 l ske 736 13 15 14 28 31 837 11607 1,7 51,6 4,36 1,11 38,4 11704 13 w tokrzyske 749 24 18 1 0 35 827 13481 1,5 147,8 0,01 0,00 141,6 13772 14 Warm sko-mazurske 501 17 53 0 3 40 614 9205 9,8 258,3 0,00 0,24 260,6 9733 15 Welkopolske 4447 17 194 21 6 193 4878 102403 11,4 618,4 4,86 0,46 1035,5 104074 16 Zachodnopomorske 604 9 29 5 32 22 701 11317 40,3 116,4 0,46 1,91 96,0 11572 Suma 23113 244 889 158 191 873 25468 492036 139,2 4332,5 37,21 13,94 4783,8 501343 ród o: Opracowane w asne na podstawe Allegro.pl. Source: Own calculatons based on Allegro.pl.

216 A. Seczko, L. Seczko y (0,1%). Warto c bezwzgl dne z podza em na kategore województwa przedstawa tabela 1. Serws Allegro.pl jest na be co rozwjany, ma on specjalne forum po w cone poszczególnym kategorom, gdze wszelke uwag, w tym tworzene lub czene poszczególnych, mog zosta zg oszone do admnstratorów serwsu. Dalsze statystyk welowymarowe przestrzenne zaprezentowane s za pomoc danych transformowanych wed ug zasad przestawonych w rozdzale Matera metody. Rysunek 1a, b (górna cz ) przedstawa porównane wzgl dnej lczby aukcj w poszczególnych województwach. Ponewa lczba aukcj maszyn rolnczych stanow a oko o 90% wszystkch aukcj w kategor Rolnctwo, na rysunku przedstawono oddzelne lczb wszystkch aukcj w porównanu z maszynam rolnczym (rys. 1a), a na kolejnym (rys. 1b) wzgl dne porównane pozosta ych kategor. Na przedstawonej mape Polsk mo na zauwa y zró ncowane lo cowe w obr be województw pom dzy kategoram oraz ró nce pom dzy nm. Dodatkow nformacj naneson na map jest podza uzyskany herarchczn analz skupe z u ycem metody Warda (rys. 2). Oprócz podza u, który zosta dokonany arbtralne na pozome czterech grup, keruj c s zasad zw kszena warto c w zana podczas procesu aglomeracj, na dendrograme mo emy zaobserwowa welko c dystansów pom dzy poszczególnym województwam. Podza uzyskany w herarchcznej analze skupe zosta tak e przedstawony na mape Polsk (rys. 1) w postac welokolorowego t a. Zastosowano 4 odcene ntensywno c koloru t a, które odpowada uzyskanemu podza ow. W wynku transformacj danych dotycz cych lczby aukcj w poszczególnych podkategorach z podza em na województwa uzyskano zmenne, które reprezentowa y je w jednakowym zakrese. Najja nejsze t o przypsane jest dla 5 województw ( ódzkego, w tokrzyskego, lubelskego, ma opolskego podkarpackego) po czonych w grup A (rys. 2). Regony te s najbardzej do sebe podobne pod wzgl dem lczby aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol. Jak mo na zaobserwowa na mape (rys. 1a, b), lczba wystawonych aukcj z tych województw by a najmnejsza, a pom dzy poszczególnym kategoram najmnej zró ncowana. Kolejn grup o neco cemnejszym tle (rys. 1a, b) oznaczon jako B (rys. 2) s województwa le ce w pó nocno-wschodnej cz c kraju (mazowecke, podlaske, warm sko-mazurske). Charakteryzuj s one neco w ksz lczb aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol w kategor maszyny rolncze oraz do du lczb w kategor wyposa ene budynków nwentarskch meloracja gleb. Wdoczna jest tak e kategora pozosta ych produktów, która jest wyra ne wy sza od wcze nejszej opsywanej grupy oraz zró ncowana w danych województwach. Trzec stope ntensywno c koloru t a mapy (rys. 1a, b), a tym samym województwa zaklasy kowane do grupy C (rys. 2), uwdaczna najw ksz lczb aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol w kategor maszyny rolncze, jednak pozosta e kategore produktów s reprezentowane w bardzo zró ncowanej lo c. Znalaz y s w tej grupe województwa: pomorske, kujawsko-pomorske, welkopolske, lubuske dolno l ske. Grupa czwarta D (rys. 2), oznaczona na mape (rys. 1a, b) najcemnejszym t em, to województwa o rednej lczbe aukcj dotycz cych maszyn rolnczych, lecz cechuj je wysoke warto c lczby aukcj w nnych kategorach. W zachodnopomorskm, opolskm Acta Sc. Pol.

Wykorzystane portalu Allegro w e-bznese skerowanym do rolnków 217 Nawozy, OR, Zw Nawozy, OR, Zw Rys. 1. Lczba oraz suma warto c aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol w poszczególnych województwach Fg. 1. Number and total value of the auctons per agrculture workers n the provnces ród o: Badana w asne. Source: Own research. l skm mo emy zaobserwowa najw ksze warto c lczby aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol w kategorach BHP oraz pozosta e. Przypatruj c s dendrogramow (rys. 2), gdze do klasy kacj wz to transformowane dane o lczbach aukcj z podza em na kategore, mo emy zauwa y, najmnejsze odleg o c, a tym samym najw ksze podobe stwo dotyczy grupy województw oznaczonych jako A. S to regony najbardzej zbl one pod wzgl dem lczby aukcj w poszczególnych kategorach. W pozosta ych grupach ne obserwujemy a tak welkego podobe stwa, cho jest ono wyra ne zaznaczone, a podza na 4 grupy wydaje s w pe n uzasadnony. Oeconoma 9 (2) 2010

218 A. Seczko, L. Seczko Rys. 2. Dendrogram obrazuj cy podza województw na 4 grupy na podstawe lczby aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol Fg. 2. Dendrogram presentng the dvson of provnces nto 4 groups accordng to the number of auctons per agrculture workers ród o: Badana w asne. Source: Own research. Gdyby ln podza u przesun to w praw stron tak, aby uzyska podza na 2 grupy, województwa wyra ne podzel yby s na po o one na wschodze Polsk (grupa A B) oraz na zachodze (grupa C D). Analzuj c dodatkowo sum warto c aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol, uzyskano dalej d ce ró nce, n te wynkaj ce z analz opartych na lczbe aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol (rys. 1c, d). Zastosowana procedura przelczena warto c sumarycznej aukcj na pracuj cego na rol pozwol a wzgl dne porówna badane województwa. Warto sprzeda y w nektórych kategorach jest tak ma a, e w porównanu wzgl dnym nektóre kategore w cz c województw s prawe newdoczne. Dokonan analz skupe dla województw reprezentowanych przez sumaryczne warto- c sprzeda y w badanych kategorach przedstawa rysunek 3. Grupa województw oznaczonych najja nejszym t em (wydzelona grupa A rysunek 3) charakteryzuje s najn szym warto cam aukcj. Warto c sumaryczne maszyn rolnczych s tam najn sze, a warto c aukcj nnych w nnych kategorach s blske 0. Do grupy tej w stosunku do wcze nejszej analzy do czy o woj. podlaske, które charakteryzowa o s du lczb aukcj z kategor wyposa ene budynków meloracja gleb. Jednak bor c do analzy sum warto c aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol, kategora ta charakteryzowa a s stosunkowo bardzo ma warto c. Acta Sc. Pol.

Wykorzystane portalu Allegro w e-bznese skerowanym do rolnków 219 Rys. 3. Dendrogram obrazuj cy podza województw na 4 grupy na podstawe sumarycznej warto c aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol Fg. 3. Dendrogram presentng the dvson of provnces nto 4 groups accordng to the total value of the auctons per agrculture workers ród o: Badana w asne. Source: Own research. Grupa województw oznaczona lter B (rys. 3), o neco cemnejszym tle (rys. 1c, d) w porównanu do wcze nej omawanej grupy, charakteryzowa a s do du warto c sprzeda y maszyn rolnczych oraz zró ncowanam w obr be grupy. Inne kategore w tej grupe s wyra ne zró ncowane pod wzgl dem warto c w w kszo c reprezentowane przez wyposa ene budynków nwentarskch oraz meloracj gleb. W grupe tej w stosunku do analzy opartej na lczbe aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol odesz o województwo podlaske, a dosz y województwa pomorske, kujawsko-pomorske, welkopolske lubuske. Grupa C reprezentowana jest przez tylko jedno woj., tj. dolno l ske. W tym regone przypada a najwy sza suma warto c aukcj w przelczenu na pracuj cego na rol w kategor maszyny rolncze. Czwart grup D (rys. 3) stanow województwa zachodnopomorske opolske oznaczone najcemnejszym t em (rys. 1c, d), z nch wystawano na porównywaln sumaryczn warto maszyny rolncze. Województwo opolske dodatkowo charakteryzuje s najwy sz warto c w kategor pozosta e. Dokonan analz skupe dla województw reprezentowanych przez sumaryczne warto c sprzeda y w badanych kategorach przedstawa rysunek 3. Podza ró n s od uzyskanego na podstawe lczby aukcj. Najmnejsze odleg o c cechuj grup oznaczon lter A. Grupa ta pow kszy a s o województwo podlaske l ske. Aukcje wystawone Oeconoma 9 (2) 2010

220 A. Seczko, L. Seczko z tych województw nale cych do grupy A cechuj s nskm sumarycznym warto- cam. Z dendrogramu mo emy odczyta, województwa przy czone w ko cowych cyklach aglomeracj cechuje znaczna ró nca odleg o c welocechowej. Do najbardzej ró nych (odleg ych) nale grupy C (dolno l ske) D (opolske zachodnopomorske). Przesuwaj c ln podza u w lew stron, uzyskalby my podza na 5 grup, co doprowadz oby do rozbca grupy D na dwe sk adaj ce s z pojedynczych regonów. DYSKUSJA Jak podaje GUS [2008], Polacy w 2008 roku wydal 4,5 mld z na zakupy w sec Internet. Dlatego te celem opracowana by a próba oszacowana zobrazowana rynku sprzeda y nternetowych obecnych na serwse Allegro, którego odborcam s rolncy. Jest to zagadnene wa ne, tym bardzej e w Polsce wykluczenem cyfrowym zagro en s przede wszystkm meszka cy terenów wejskch ze wzgl du na brak odpowednej nfrastruktury telekomunkacyjnej, nsk stope komputeryzacj, zw aszcza z dost pem do Internetu, oraz ogranczena wynkaj ce z braku wedzy lub przekona o korzy cach zw zanych z pos ugwanem s technologam nformacyjnym. Wed ug bada GUS [2008], a 61,% rolnków korzystaj cych z Internetu jako g ówny cel podaje wyszukwane nformacj o towarach us ugach. W 2008 roku czne na towary us ug zakupone przez Internet wydal kwot 72 mln z otych. Jest to zaledwe 1,6% kwoty sprzeda y e-commerce w Polsce. Ponewa jednak udza korzystaj cych z Internetu w ród meszka ców ws co roku wzrasta, dlatego przeds borcy równe t drog oferuj swoje towary rolnkom. Tym bardzej e jak nformuje GUS [2008], czne przychody polskch przeds borstw ze sprzeda y poprzez stron nternetow lub automatyczn wyman danych (przez Internet nne sec) wynos y w 2007 roku oko o 194,5 mld z. W porównanu do najbardzej rozwn tych rynków zagrancznych (Welka Brytana, USA) szacuje s, e nasz krajowy rynek ma jeszcze spory potencja wzrostu. Szeroka de ncja e-commerce uwzgl dna tak e sprzeda nternetow, gdze poszukwane produktu odbywa s on-lne, a zakupu dokonuje s w sposób tradycyjny (off-lne) [Internet Standard 2009]. Uwzgl dnaj c powy szy schemat, podza badanych aukcj na regony jest uzasadnony, bor c pod uwag, ponad 90% przeanalzowanych aukcj dotyczy o maszyn rolnczych, które w znacznej merze pochodz y z rynku wtórnego, co wymaga o przed zakupem dodatkowego ogl du. Serws Allego.pl mo e by wst pnym ognwem dokonywana transakcj, gdze rolncy wyszukuj najbardzej odpowedne maszyny, a zakupów dokonuj poza sec serwsem aukcyjnym. Za o ene, e rozmeszczene regonalne rm dza aj cych na serwse Allegro jest zbl one do pozomu produktu krajowego brutto [GUS 2009b] w poszczególnych województwach, sprawdza s dobrze dla województw o najn szym pozome PKB w porównanu do województw o najn szej lczbe aukcj w przelczenu na pracuj cych na rol. S to regony, które pod wzgl dem nnych wspó czynnków nfrastrukturalnych wyposa ena w technologe nformacyjno-telekomunkacyjne wypadaj ne najlepej [GUS 2008]. Analza ogólnej lczby aukcj w pozosta ych regonach ne pozwol a na zaobserwowane podobnych zbe no c z PKB. Podobna analza wykonana na podstawe sumy warto c aukcj potwerdz a zbe no podza u regonów do grupy o najn szych Acta Sc. Pol.

Wykorzystane portalu Allegro w e-bznese skerowanym do rolnków 221 warto cach z najn szym warto cam PKB. Przynale no do tej grupy województwa l skego sugeruje, ne na ka dym pozome warto c PKB mo emy szuka pow za z rolnctwem. Specy ka tego województwa pod wzgl dem lczby osób zatrudnonych w rolnctwe (3,3%) wymaga zastosowana nnych wska nków. Wykorzystane e-sprzeda y kerowanej do rolnków jest nezaprzeczalnym faktem. Rozwój b dze nast powa z roku na rok wraz z rozwojem dost pu do sec zman pokolenow. E-commerce to przysz o ne tylko dla przeds borców keruj cych swoje oferty do rolnków, ale równe dla samych rolnków. Wprawdze obecne na serwse Allegro p ody rolne wyst puj w podkategor hurt, jednak jak pokazuj do wadczena nnych krajów, równe tak drog mo na skuteczne zbywa towary rolncze. watowe dane dotycz ce zastosowana e-commerce w agrobznese wydaj s potwerdza t tez. Oko o 100 tys. farmerów korzysta o z us ug ameryka skego Farmbd.com, 18 tys. rolnków by o zarejestrowanych na brytyjskej strone z bran y rolnej FOL Agrculture [Strz bck 2007]. WNIOSKI 1. Zastosowana analza skupe danych transformowanych pozwol a na wydzelene czterech grup jednorodnych pod wzgl dem welocechowym. 2. Uzyskana dz k analze skupe grupa regonów A w oparcu o lczb warto sumaryczn aukcj, z wyj tkem województwa l skego, jest zgodna z najn szym warto cam PKB w poszczególnych województwach. 3. Oferta serwsu Allegro skerowana do rolnków jest zdomnowana przez maszyny rolncze (91% ch lczby 98% warto c), ró n s równe w zale no c od województwa zarówno warto c oferowanego asortymentu, jak równe poszczególnym jego zró ncowanem. 4. Najbardzej wyró naj cym s województwem pod wzgl dem warto c aukcj by o welkopolske, z którego oferowane produkty stanow y 21%, wszystkch aukcj. 5. Serws Allegro jest elementem e-bznesu ne tylko poprzez e-commerce w rozumenu w skm (sprzeda on-lne), ale równe szerokm, s u c do poszukwana porównywana oferowanych produktów. PI MIENNICTWO Dolgalsk T., 2009. Spo eczne uwarunkowana marketngu w Internece e-bznesu. [w:] E- mentor 1(28) z 6 lutego 2009. Fls R., 2009. Perspektywy rozwoju e-bznesu. [w:] Raport o stane sektora ma ych rednch przeds borstw w Polsce w latach 2007 2008. Wydawnctwo Naukowe Instytutu Technolog Eksploatacj BIP, Radom, 72 78. Gemus, 2010a. Polsk Internet w 20 lczbach podsumowane 2009 roku (cz. I). Gemus, 2010b. Polsk Internet w 20 lczbach podsumowane 2009 roku (cz. II). Gemus, 2009. Polsk Internet 2008/2009. Gemus, Warszawa. GUS, 2008. Wykorzystane technolog nformacyjno-telekomunkacyjnych w przeds borstwach, gospodarstwach domowych przez osoby prywatne w 2008 r. Warszawa. GUS, 2009a. Rocznk Statystyczny Rolnctwa. Warszawa. Oeconoma 9 (2) 2010

222 A. Seczko, L. Seczko GUS, 2009b. Rocznk Statystyczny Województw 2009, Warszawa. Internet Standard, 2009. E-commerce 2009. Raport III, edycja wrzese 2009. Kuku a K., 2000. Metoda untaryzacj zerowej. PWN, Warszawa. Nojszewsk D., 2004. Bznes elektronczny czyl jak? [w:] E-mentor 1(3)/2004 z 16 lutego 2004 r., 30 33. Strz bck D., 2007. Barery rozwoju e-commerce w agrobznese. Rocznk Naukowe SERA, tom IX, zeszyt 3. Surówka A., 2008. Badane zró ncowana województw pod wzgl dem nnowacyjno c za pomoc wybranych metod taksonomcznych. [w:] Dzechcarz J., Ekonometra 20. Zastosowana metod lo cowych. Prace Naukowe Akadem Ekonomcznej we Wroc awu, Nr 1195, 150 161. Wojnar J., Cchocka I., 2008. Klasy kacja województw wed ug ch konkurencyjno c przy wykorzystanu wybranych narz dz analzy skupe. Rocznk Naukowe SERA, tom XI, zeszyt 2, 278 284. USE OF ALLEGRO WEBSITE IN E-BUSINESS ADDRESSED TO FARMERS Abstract. The artcle estmates the volume of products supply and shows the regonal varaton of e-commerce addressed to farmers by Allegro.pl aucton portal. In order to determne the mult-characterstc smlarty between regons of Poland, a mult-dmensonal cluster analyss was conducted, groupng the regons accordng to the amount and the value of products lsted n varous subcategores. Products n the varous subcategores showed sgn cant dversty, dependng on the regon and regardng assortment s value and ts ndvdual varety as well. Key words: e-commerce, farmers, Allegro.pl, regons Zaakceptowano do druku Accepted for prnt 23.04.2010 Acta Sc. Pol.