Uniwersytet Mikołaja Kopernika Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii Ankieta licencjacka opracowanie opisowe 5. Czy Pan/i, rozważając perspektywy pracy zawodowej, zakłada możliwość podjęcia (kontynuacji) pracy w małej bibliotece gminnej? Jeżeli TAK - dlaczego? Jeżeli NIE - dlaczego? Osoby które odpowiadały twierdzącą, swoje wybory uzasadniały takimi czynnikami jak: atmosfera i możliwość wykazania się, Praca w bibliotece to moja pasja, możliwość realizowania się, zamieszkiwanie w miejscowości z biblioteką (ale z drugiej strony: Jest to jedyna biblioteka w mojej miejscowości ), Bo pracuję w bibliotece bardzo długo i nie warto zmieniać pracy, Bo jest kontakt z każdym użytkownikiem, Doświadczenie nabyte w małej bibliotece może przydać się do pracy w większych bibliotekach, Praca w małej bibliotece jest bezstresowa, Daje zadowolenie, [jest] dobra współpraca z lokalnymi instytucjami i organizacjami, [biblioteki gminne] mają lepsze perspektywy rozwoju od bibliotek miejskich, Bo można prowadzić w nich wszelkie zajęcia, Lubię pracę z ludźmi i dziećmi [!]. Osoby, które odpowiadały przecząco, podawały argumenty, jak zacytowane: W dużej bibliotece jest większa szansa rozwoju zawodowego i zdobycia nowych umiejętności, Te biblioteki [małe] mają małe możliwości rozwoju. Osoby które odpowiadały twierdzącą, swoje wybory uzasadniały podobnymi czynnikami jak studenci studiów niestacjonarnych. Poniżej typowe odpowiedzi (cytaty): Biorę pod uwagę i taką bibliotekę, bo nie wiem, gdzie będę mieszkać, Nie ma różnic między bibliotekami w miastach i na wsiach, pod względem ich rangi, Biblioteki gminne wspierają kulturę regionu są częścią jego życia, Bo bezrobocie, Bo stałe zatrudnienie, Bo pieniądze, Bo nie będę wybrzydzać, Bo trzeba od czegoś zacząć, Bo nie ma [w bibliotekach gminnych] dużych oczekiwań, Bo trzeba zmieniać sposób pracy małej biblioteki z biernej na czynną, Bo tam praca jest przyjemna i zna się użytkowników, Dzięki znajomości ludzi można rozwijać zainteresowania, Dobre miejsce do doskonalenia umiejętności zawodowych, Bo można upowszechniać czytelnictwo i kulturę. Z drugiej strony, pojawiło się kilka osób, które nie planują pracy w bibliotece w ogóle i dlatego m.in. podjęło drugi kierunek studiów lub podawało, jeśli nie rozważało pracy w bibliotece gminnej: Chcę pracować w dużym mieście, Małe perspektywy rozwoju i słabe wynagrodzenie, Praca w małej bibliotece to ostateczność. 6. Wiedzę z której z poniżej wymienionych dziedzin uważa Pan/i za ważną dla bibliotekarza pracującego w małej bibliotece gminnej? Studenci trybu niestacjonarnego za najważniejszą wiedzę uznali informatykę. Dla studentów studiów dziennych nie była ona już tak ważna. Różnica w postrzeganiu tego przedmiotu tkwi zapewne w wieku studentów. Studenci niestacjonarni to często osoby 30 i 40 letnie, które kształciły się na poziomie szkoły średniej jeszcze przed erą informatyzacji i wiele z przekazywanych obecnie na studiach treści jest dla nich nowa. Zgodnie natomiast studenci obu trybów studiowania wysoko cenili sobie treści związane z współczesnym bibliotekoznawstwem. Pełna lista rankingowa poniżej.
2 1. informatyki (Internet) 21 (62% odpowiedzi) 2. współczesnego bibliotekoznawstwa nowych mediów i ich użytkowania 19 (56%) 4. czytelnictwa 17 (50%) 5. informacji naukowej 15 (44%) 6. teorii i historii literatury ogólnej 12 (35%) 7. pedagogiki 11 (32%) 8. zagadnień społeczeństwa informacyjnego 9 (26%) 9. teorii i historii literatury dziecięcej marketingu i reklamy 8 (24%) 11. zarządzania i administracji 7 (21%) 12. zagadnień wydawniczych i edytorstwa 6 (17%) 13. psychologii 5 (15%) 14. Inne obszary wiedzy: historia bibliotek władców 1 odpowiedź 1. współczesnego bibliotekoznawstwa 36 (78% odpowiedzi) 2. czytelnictwa 31 (67%) 3. teorii i historii literatury ogólnej 23 (50%) 4. informatyki (Internet) 21 (46%) 5. nowych mediów i ich użytkowania teorii i historii literatury dziecięcej 20 (44%) 7. pedagogiki 15 (33%) 8. informacji naukowej 13 (28%) 9. psychologii 10 (22%) 10. zarządzania i administracji zagadnień społeczeństwa informacyjnego 9 (20%) 12. marketingu i reklamy 8 (17%) 13. zagadnień wydawniczych i edytorstwa 3 (7%) 14. zagadnień e-government 1 (2%) 7. Które z poniżej wymienionych umiejętności uważa Pan/i za ważne dla bibliotekarza pracującego w małej bibliotece gminnej? Można zakreślić od 1 do 5 odpowiedzi. Studenci obu trybów studiowania za najważniejszą umiejętność uznali obsługę użytkowników. Nieco mniej głosów przypadło opracowywaniu dokumentów (katalogowaniu on-line, klasyfikowaniu UKD etc.). Pełna lista rankingowa poniżej. 1. Obsługa użytkowników 23 (68% odpowiedzi) 2. Opracowywanie dokumentów (katalogowanie on-line, klasyfikowanie UKD etc.) 20 (59%) 3. Badania potrzeb użytkowników / społeczności lokalnej Umiejętność zdobywania środków finansowych na działanie biblioteki (fundraising) 18 (53%) 5. Obsługa komputera Office 17 (50%) 6. Zarządzanie biblioteką 16 (47%) 6. Obsługa komputera obsługa aplikacji internetowych Animacja kulturalna / życia społecznego 13 (38%) 9. Organizacja działań promocyjnych (w tym Public Relations) 8 (24%)
3 10. Znajomość języków obcych 6 (18%) 11. Obsługa komputera projektowanie stron www 5 (15%) 12. Zarządzanie zasobami ludzkimi / personelem 2 (6%) 1. Obsługa użytkowników 37 (78% odpowiedzi) 2. Opracowywanie dokumentów (katalogowanie on-line, klasyfikowanie UKD etc.) 28 (61%) 3. Zarządzanie biblioteką 25 (54%) 4. Obsługa komputera Office 24 (52%) 5. Badania potrzeb użytkowników / społeczności lokalnej Animacja kulturalna / życia społecznego 22 (48%) 7. Umiejętność zdobywania środków finansowych na działanie biblioteki (fundraising) 21 (46%) 8. Obsługa komputera obsługa aplikacji internetowych 19 (41%) 9. Organizacja działań promocyjnych (w tym Public Relations) 8 (17%) 10. Zarządzanie zasobami ludzkimi / personelem 7 (15%) 11. Znajomość języków obcych 6 (13%) 12. Obsługa komputera projektowanie stron www 3 (7%) 9. Które z przedmiotów realizowanych podczas Pana/Pani studiów w najwyższym stopniu - w Pana /Pani opinii odpowiadają na potrzeby edukacyjne kandydatów do pracy w małej bibliotece gminnej? Pomimo dużej liczby przedmiotów związanych z informacją naukową i Internetem, za najważniejsze dla studentów okazały się tradycyjne treści bibliotekarskie. Studenci zdecydowanie najczęściej wymieniali przedmioty dotyczące opracowania dokumentów: rzeczowego 20 odpowiedzi i formalnego 18 odpowiedzi. Znacznie mniej, bo po 10 odpowiedzi dotyczyło Wstępu do bibliotekarstwa (w tym zarządzania bibliotekami) i Informacji naukowej, przy czym ją definiowali zarówno jako Działalność informacyjną, Informację naukową, jak Zarządzanie informacją. Źródła bibliograficzne i informacji za ważne uznało 8 osób. 7 osób tak myślało o Zagadnieniach wydawniczych i księgarskich, Zautomatyzowanych systemach bibliotecznych i Czytelnictwie, a o jeden głos mniej przypadł Zbiorom bibliotecznym oraz Usługom bibliotecznym. Studenci studiów niestacjonarnych to również osoby dorastające przez erą informatyzacji i zapewne dlatego dużo, bo 5 osób uznało za ważną Technologię informatyczną. Studenci pierwszego stopnia w trybie stacjonarnym uznali, że w najwyższym stopniu potrzebom kandydatów do pracy w małej bibliotece odpowiada Rzeczowe opracowanie dokumentów (17 głosów na 46). Niewiele mniej ważne są Czytelnictwo (15) i Wstęp do bibliotekarstwa (14) 11 głosów oddano na Organizację i zarządzanie bibliotekami, 9 na Formalne opracowanie dokumentów 7 łącznie na Usługi biblioteczne (4) i Usługi biblioteczne dla osób niepełnosprawnych (3). O źródłach bibliograficznych wspomniały 2 osoby. W stosunku do liczby oferowanych na studiach godzin, bardzo niewiele osób za ważne uznało przedmioty związane z informacją naukową: Działalność informacyjna (2), Bazy danych (2), Sieci komputerowe (1), Systemy biblioteczne (1), Technologia informacyjna (1). Po jednym głosie otrzymały: Literaturoznawstwo, Podstawy nauki o książce, Języki obce, Pedagogika, Psychologia, Zbiory biblioteczne, Marketing biblioteczny. Ponadto dwie osoby napisały że najważniejszą wiedzę zdobyły podczas praktyk zawodowych. Analizując wyniki należy wziąć pod uwagę, że część z przedmiotów mogła być częściej wymieniana z tej racji, że przedmioty te niedawno zakończyły się (np. Czytelnictwo) lub jeszcze są prowadzone. 10. Jakie cechy studenckich praktyk zawodowych uznaje Pan/i za najistotniejsze? Można zakreślić od 1 do 5 odpowiedzi.
4 Studenci obu trybów studiowania zgodnie za najważniejsze uznali nabycie i doskonalenie umiejętności zawodowych oraz poszerzenie wiedzy nabytej na studiach. Pełna lista rankingowa poniżej. 1. Nabycie/doskonalenie umiejętności zawodowych 28 (82% odpowiedzi) 2. Poszerzenie wiedzy nabytej na studiach 24 (71%) 3. Fachowa opieka merytoryczna 23 (68%) 4. Związek z planowaną karierą zawodową 20 (59%) 5. Dobra organizacja pracy 14 (41%) 6. Szansa na zaczepienie się w pracy 11 (32%) 7. Odpowiednia odległość od miejsca zamieszkania 9 (26%) 1. Nabycie/doskonalenie umiejętności zawodowych 37 (80% odpowiedzi) 2. Poszerzenie wiedzy nabytej na studiach 30 (65%) 3. Fachowa opieka merytoryczna 26 (57%) 4. Związek z planowaną karierą zawodową 23 (50%) 5. Dobra organizacja pracy 20 (43%) 6. Szansa na zaczepienie się w pracy 19 (41%) 7. Odpowiednia odległość od miejsca zamieszkania 4 (9%) 13. Czy uznaje Pan/i praktyki za istotny komponent swojego wykształcenia? Jeżeli TAK - dlaczego? Jeżeli NIE - dlaczego? Wypowiadały się osoby, które na pyt. 12 odpowiedziały twierdząco. Oto typowe wypowiedzi (cytaty): Wiedza praktyczna jest najbardziej istotna w przyszłej pracy, Zdobyta wiedza na zajęciach może być zastosowana i uzupełniona podczas praktyk, Szansa na zdobycie praktycznej wiedzy, Potencjalny bibliotekarz naocznie przekonuje się, czy wybrał dobry kierunek, Mogłam doświadczyć, że to czego uczę się na studiach całkowicie różni się od rzeczywistości. Wypowiadały się osoby, które na pyt. 12 odpowiedziały twierdząco. Oto typowe wypowiedzi (cytaty): [Praktyki] są miejscem sprawdzenia wiedzy nabytej w czasie edukacji, Pomagają przećwiczyć teorię, Można zweryfikować wybór zawodu oraz doskonalić umiejętności, Zaznajomienie się z funkcjonowaniem biblioteki, Praca w lokalnym środowisku. 14. Czy podczas tych praktyk nabył/-a Pan/i i/lub wydoskonalił/-a którąś z następujących umiejętności? Studenci obu trybów nauczania najczęściej uznawali, że udoskonalili umiejętności dotyczące obsługi użytkowników oraz opracowania dokumentów. Na uwagę zasługuje fakt, że wysoko w rankingach znalazły się animacja kulturalna i życia społecznego, co może wskazywać na sporą aktywność bibliotek gminnych. Pełna lista rankingowa poniżej. 1. Obsługa użytkowników 11 (92% odpowiedzi) 2. Opracowywanie dokumentów (katalogowanie on-line, klasyfikowanie UKD etc.) 9 (75 %)
5 3. Badania potrzeb użytkowników / społeczności lokalnej Animacja kulturalna / życia społecznego 4 (33%) 5. Obsługa komputera obsługa aplikacji internetowych 3 (25%) 6. Zarządzanie biblioteką 2 (17%) 7. Obsługa komputera Office 8. Obsługa komputera projektowanie stron www Organizacja działań promocyjnych (w tym Public Relations) Zarządzanie zasobami ludzkimi /personelem Umiejętność zdobywania środków finansowych na działanie biblioteki (fundraising) - 1 (8%) 1. Opracowywanie dokumentów (katalogowanie, klasyfikowanie) 10 (100% odpowiedzi) 2. Obsługa użytkowników 8 (80%) 3. Animacja kulturalna / życia społecznego 4 (40%) 4. Obsługa komputera obsługa aplikacji internetowych Badania potrzeb użytkowników / społeczności lokalnej 3 (30%) 6. Organizacja działań promocyjnych (w tym Public Relations) Zarządzanie biblioteką 2 (20%) 8. Obsługa komputera Office Obsługa komputera projektowanie stron www 1 (10%) opracował: Tomasz Kruszewski IINIB UMK