ANALIZA ZMIAN W ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM GMINY BOBROWO Sierpień 2009 r.
Wprowadzenie Zgodnie z art. 32 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w celu oceny aktualności studium i planów miejscowych wójt dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium. Wójt przekazuje Radzie Gminy wyniki analiz, po uzyskaniu opinii gminnej komisji urbanistyczno-architektonicznej, co najmniej raz w czasie kadencji rady. Rada Gminy podejmuje uchwałę w sprawie aktualności studium i planów miejscowych. Konieczność sporządzenia analizy wynika nie tylko z przepisów prawa, dodatkowym argumentem przemawiającym za sporządzeniem analizy jest możliwość retrospektywnego spojrzenia na zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym, jakie zaszły w ostatnim okresie (podczas kadencji) oraz oceny uchwalonych dokumentów planistycznych ze względu na przydatność w realizacji celu, jakim jest kształtowanie ładu przestrzennego. 1. Ocena aktualności studium Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy przyjęte zostało Uchwałą Rady Gminy Nr XV/133/99 z dnia 30 grudnia 1999 r. zostało opracowane w trybie ustawy z dnia 27 lipca o zagospodarowaniu przestrzennym. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem o charakterze strategicznym, w którym samorząd przyjmuje określoną wizję i cele rozwoju przestrzennego gminy. Rada Gminy uchwałą w sprawie studium zobowiązała samorząd do realizacji przyjętych w studium ustaleń w zakresie osiągania przyjętych w nim celów i zamierzenia do ustalonej wizji rozwoju gminy. Realizacja wizji i celów rozwoju następuje w dłuższej perspektywie czasowej i wymaga konsekwentnych działań, podejmowanych w sposób skoordynowany dla wdrażania przyjętej w studium polityki przestrzennej. Studium stanowi dokument kierunkowy zawierający zbiór ogólnych wytycznych dla wszystkich działań związanych z zagospodarowywaniem przestrzeni, dla opracowania: - planów miejscowych, - programów inwestycyjnych i operacyjnych, - innych przedsięwzięć związanych z zarządzaniem przestrzenią, stanowiących instrumenty realizacji przyjętej polityki przestrzennej. 2
Sporządzanie tych dokumentów oraz podejmowanie wymienionych działań jest faktyczną realizacją przyjętych w studium zobowiązań i aktywnym realizowaniem polityki przestrzennej. Zmiana studium powinna być dokonana jedynie w sytuacji, gdy: zmieniłyby się w sposób zasadniczy uwarunkowania, w tym np. nastąpiłyby zmiany administracyjne granic gmin, pojawiłaby się całkiem nowa koncepcja rozwoju gminy/gmin, zmieniłyby się przepisy (zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 23 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). 1.1. Ocena zgodności studium z przepisami ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W pierwszej kolejności przeprowadzono analizę zgodności studium z przepisami ustawy z dnia 23 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w szczególności z art. 10 ust. 1 i 2 ustawy. W zakresie uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego zakres merytoryczny przedstawiony w studium spełnia w zasadzie przepisy ustawowe. Problemem jest natomiast nieaktualność części ocen sporządzonych na potrzeby studium w 1999 roku. Charakter zmian w przestrzeni związany między innymi rozwojem rynku mieszkaniowego, wzrostem turystycznej popularności Gminy oraz rozwojem infrastruktury technicznej powoduje, że analizy sporządzone 10 lat temu nie przedstawiają aktualnego obrazu uwarunkowań rozwoju gminy. Aktualizacji i rozszerzenia wymagają natomiast zapisy wynikające z ustawy (art. 10 ust. 2), ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym rozszerzyła zakres opracowania studium o kilka nowych kierunków i zasad rozwoju czy też konieczność określenia szczególnych obszarów na terenie gminy. 1.2. Ocena zgodności studium z przepisami odrębnymi W pierwszej kolejności należy podkreślić, że zapisy studium ze względu na swój stopień ogólności oraz brak odwołań do konkretnych aktów prawnych są uniwersalne pomimo licznych zmian w przepisach odrębnych związanych z procedurą planowania przestrzennego. Jest to niewątpliwa zaleta tego dokumentu. Jednakże związku z licznymi zmianami ustawowymi m.in. w zakresie ochrony przyrody, ochrony zabytków oraz udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie należy uaktualnić Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy. 3
1.3. Ocena aktualności studium w aspekcie zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy W ostatnich latach obserwuje się stopniową transformację przestrzeni gminy wynikającą przede wszystkim z dynamicznych zmian na rynku mieszkaniowym, wzroście popytu na tereny przeznaczone na cele związane z turystyką. Aktualizacji wymagają kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej. Zgodnie z założeniami studium zmodernizowano drogi gminne oraz wybudowano chodniki. W większości zrealizowano już wytyczne dotyczące gospodarki ściekami. Dla miejscowości o zwartej zabudowie wybudowano kanalizację, a dla siedlisk oddalonych od zwartej zabudowy wybudowano oczyszczalnie przydomowe. Zrealizowano również ponadlokalną inwestycje celu publicznego gazociąg D n 250 mm relacji Wąbrzeźno Brodnica. W planach na najbliższe lata jest realizacja inwestycji celu publicznego jaką jest niewątpliwie gazyfikacja przewodowa gminy. Najbardziej nieaktualne są wytyczne dotyczące telekomunikacji. Obecny rozwój telefonii cyfrowych spowodował mniejsze zainteresowanie telefonia przewodową oraz daje możliwości posiadania nawet kilku telefonów w jednym gospodarstwie domowym. Należy również uaktualnić kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz przeznaczeniu terenów. W studium tylko centra miejscowości są zarezerwowane pod rozwój zabudowy mieszkaniowo usługowej z dopuszczeniem uzupełnień, przekształceń i rehabilitacji co jest niewystarczające i widoczne po analizie wydawanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Na terenie gminy wystąpiły nowe skupiska zabudowy mieszkaniowej na terenach dotychczas wykorzystywanych rolniczo. Każdy z uchwalonych i obowiązujący planów miejscowych był całkowicie zgodny z ustaleniami studium jednakże teren objęty uchwalaniem był ograniczony ze względu na mała liczbę obszarów przeznaczonych w studium na inne cele niż rolnicze. 4
2. Ocena aktualności planów miejscowych Obowiązujące plany miejscowe obejmują obszar ok. 870 ha, co stanowi 6 % powierzchni gminy. Aktualnie na obszarze gminy obowiązuje 8 planów miejscowych. W czasie trwania kadencji 2006-2009 zostały opracowane i uchwalone 2 plany na obszarze ok. 147 ha. Tabela 1. Obowiązujące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 Nr uchwały Rady Gminy XV/87/96 z dnia 5 marca 1996 r. XV/88/96 z dnia 5 marca 1996 r. XXXI/163/97 z dnia 24 czerwca 1997 r. III/12/98 z dnia 9 grudnia 1998 r. XIV/119/99 z dnia 16 grudnia 1999 r. XXI/126/04 z dnia 29 grudnia 2004 r. X/58/07 z dnia 19 września 2007 r. XX/103/08 z dnia 12 sierpnia 2008 r. Nr dziennika urzędowego województwa Dz. Urz. Woj. Tor. Nr 6 poz. 42 z dnia 3 kwietnia 1996 r. Dz. Urz. Woj. Tor. Nr 6 poz. 43 z dnia 3 kwietnia 1996 r. Dz. Urz. Woj. Tor. Nr 24 poz. 198 z dnia 1 września 1997 r. Dz. Urz. Woj. Tor. Nr 39 poz. 339 z dnia 31 grudnia 1998 r. Dz. Urz. woj. kujawsko pomorskiego z 2000r. Nr 12 poz. 70 z dnia 29 lutego 2000 r. Dz. Urz. woj. kujawsko pomorskiego z 2005r. Nr 17 poz. 258 z dnia 25 lutego 2005 r. Dz. Urz. Woj. Kujawsko Pomorskiego z 2007r. Nr 151 poz. 2722 z dnia 20 grudnia 2007 r. Dz. Urz. Woj. Kujawsko Pomorskiego z 2008r. Nr 122 poz. 1959 z dnia 22 września 2008 r. Obszar (wieś) Gmina Kruszyny Szlacheckie Małki Sołectwo Wądzyń Część wsi Część wsi Nieżywięć Przeznaczenie w planie UT wypoczynek i rekreacja rolna Trasa gazociągu wysokiego ciśnienia relacji Wąbrzeźno Brodnica Indywidualne budownictwo letniskowe UŁ usługi łączności MN/U, ML, MLz, MLp, MR, UT, UTs, UTp, UH, UG, ZP, ZN, ZPp, ZI, ZCn, ZPu, KZ, KD, KW, KS, W, WZ MN, MU, US, UP, UT, UK, ZC, PR, ZP, R, RM, RL MN, U, U/MN, UZ/MN, UO/ZP, UK/ZP, US, R, R/M, P/U, Z, ZP, ZC, WS, KDL, KDD, KDW, KX, W Nr działki Powierzchnia [ha] 44/1 0,10 60 obecnie 60/1, 60/2, 60/3 wg załącznika do mpzp 241/9, 241/10, 241/11, 241/13, 241/14, 241/16, 241/18 172 obecnie 172/1 2,93 ok 42,44 0,38 0,06 cały obręb 675,927 wg załącznika do mpzp wg załącznika do mpzp 79,0 70,21 Uwagi ustawa z 2003 r. ustawa z 2003 r. 5
Korzyści płynące z posiadania planów miejscowych: Plan miejscowy reguluje niezwykle ważne rozwiązania dotyczące układów komunikacyjnych, zabezpieczając odpowiednie tereny na rozbudowę układów dotychczasowych, jak również na budowę nowych. Ustalenia planów muszą być zgodne ze studium (studium nie stanowi podstawy prawnej do wydawanych decyzji). Restrykcyjnie nakreślone normy w zakresie dopuszczalnego rodzaju zabudowy oraz parametrów technicznych zabudowy, pozwalają uniknąć chaosu przestrzennego wprowadzając spójność kolorystyki i form architektonicznych, zarówno na terenach zainwestowanych jak i dotychczas niezabudowanych. Opracowanie planów miejscowych pozwala skoncentrować jednorodną zabudowę, co ułatwia realizację infrastruktury technicznej i obniża koszty jednostkowe tych inwestycji. Plan miejscowy zawiera ustalenia ochronne (ograniczenia w zabudowie, zakazy zabudowy, itp.). Często są one warunkiem pozwalającym na zachowanie unikalnych linii widokowych obejmujących kompleksy zabytkowe lub atrakcyjne rekreacyjnie nadbrzeża jezior. Jest to istotny element ochrony krajobrazu naturalnego i kulturowego. Dla obszarów objętych planem zagospodarowania przestrzennego procedura poprzedzająca proces budowlany jest łatwiejsza i krótsza. W przypadku terenu objętego dokumentacją planistyczną nie trzeba wydawać decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Gmina nie ponosi więc kosztów opracowania decyzji. Potencjalny inwestor może uzyskać informacje o terenach przez niego poszukiwanych, o powierzchni terenu, o możliwości zabudowy, obsłudze komunikacyjnej i uzbrojeniu terenu. 6
3. Decyzje o warunkach zabudowy W trakcie trwania kadencji obecnej Rady Gminy, w latach 2006-2009 wydano 146 decyzji o warunkach zabudowy. Tabela 2. Decyzje o warunkach zabudowy Przedziały czasowe Liczba wydanych decyzji rok 2007 71 rok 2008 39 rok 2009 36 Razem: 146 Tabela 3. Decyzje o warunkach zabudowy wydane w latach 2007-08.2009 Liczba wydanych decyzji Rodzaj inwestycji 2007 2008 2009 Razem Udział budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne 30 18 20 68 47% budownictwo letniskowe 3 1 0 4 3% zmiana sposobu użytkowania nieruchomości 9 4 4 17 12% budynki usługowe 3 1 1 5 3% budynki gospodarcze, garaże 9 2 3 14 10% zakłady produkcyjne, warsztaty, magazyny 1 3 0 4 3% płyty obornikowe, obory, chlewnie, silosy 10 6 4 20 14% odmowa ustalenia warunków zabudowy 4 1 3 8 5% inne 2 3 1 6 4% Razem: 71 39 36 146 100% Rysunek 1. 7
Tabela 4. Decyzje o warunkach zabudowy wydane w latach 2007-08.2009 wg lokalizacji inwestycji Lokalizacja inwestycji Liczba wydanych decyzji 2007 2008 2009 Razem Udział 8 5 3 16 11% Brudzawy 1 1 2 4 3% Buczek 1 0 1 2 1% Budy 1 2 0 3 2% Chojno 5 0 1 6 4% Czekanowo 0 0 0 0 0% Dąbrówka 0 0 0 0 0% Drużyny 5 2 4 11 8% Grabówiec 4 0 0 4 3% Grzybno 9 4 0 13 9% Kawki 4 4 3 11 8% Kruszyny Duże 1 2 1 4 3% Kruszyny Rumunki 0 1 1 2 1% Kruszyny Szlacheckie 12 2 2 16 11% Małki 1 4 4 9 6% Nieżywięć 7 2 2 11 8% Tylice 1 0 0 1 1% Wądzyn 0 0 0 0 0% Wichulec 5 4 5 14 10% Wymokłe 5 5 3 13 9% Zgniłobłoty 1 1 4 6 4% 71 39 36 146 100% Rysunek 2. 8
Najczęściej decyzje dotyczyły realizacji lub modernizacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Obszar na którym wydano najwięcej decyzji o warunkach zabudowy to sołectwo, Kruszyny Szlacheckie i Wichulec. 4. Decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego W latach 2007-2009 wydano 5 decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Decyzje obejmowały budowę lub modernizację sieci infrastruktury technicznej. Tabela 5. Decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wydane w latach 2007 08.2009 Zakres przedmiotowy decyzji 2007 2008 2009 Razem Sieci infrastruktury technicznej 1 1 2 4 Inwestycje drogowe 1 0 0 1 Razem 2 1 2 5 Podsumowanie Wyniki analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy pozwoliły na sformułowanie ogólnej oceny, że zadania z zakresu planowania przestrzennego stanowiące zadania własne gminy realizowane są zgodnie z przepisami ustawy o samorządzie gminnym i ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Analiza aktualności Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy wykazała, że potrzebna jest aktualizacja zapisów studium ze względu na zaistniałe zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym oraz ze względu na duże zmiany w przepisach prawa. Wyniki analizy dokumentacji planistycznej w zakresie planów miejscowych wskazują, że wciąż zbyt mały obszar gminy jest objęty aktualnie obowiązującymi planami miejscowymi. W trakcie obecnej kadencji Rady Gminy uchwalono 2 plany miejscowe. Łącznie w latach 2007-2009 wydatkowano na te cele 110 tys. zł. Jednocześnie należy podkreślić, że w miarę wzrostu pokrycia gminy planami miejscowymi maleją wydatki budżetowe przeznaczane na decyzje o warunkach zabudowy. Program sporządzania planów miejscowych zawarty w studium jest na bieżąco realizowany. Pozostały jeszcze 2 obszary, dla których studium przewiduje opracowanie planów miejscowych, jednakże zmiana studium umożliwi opracowanie ich dla większych obszarów. 9