HS Wrocław Sp. z o.o.

HS Wrocław Sp. z o.o. INSTRUKCJA NR 11-15 TYTUŁ: WYMAGANIA JAKOŚCIOWE DLA DOSTAWCÓW NINIEJSZY DOKUMENT JEST CHRONIONY PRAWEM AUTORSKIM ORAZ PRAWEM WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ PRZYSŁUGUJĄCYM HS WROCŁAW SP. Z O.O. (HSW). POSIADANIE, UŻYWANIE, KOPIOWANIE LUB UJAWNIANIE NINIEJSZEGO DOKUMENTU LUB JAKIEJKOLWIEK INFORMACJI W NIM ZAWARTEJ, W JAKIMKOLWIEK CELU, W TYM W SZCZEGÓLNOŚCI W CELU PROJEKTOWANIA, PRODUKCJI LUB NAPRAWY CZĘŚCI BĄDŹ W CELU UZYSKANIA ZGODY CZY ZEZWOLENIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ NA PROJEKTOWANIE, PRODUKCJĘ LUB NAPRAWĘ CZĘŚCI, BEZ WYRAŹNEJ, PISEMNEJ ZGODY HSW JEST NIEDOPUSZCZALNE. OTRZYMANIE LUB OBJĘCIE W POSIADANIE NINIEJSZEGO DOKUMENTU SAMODZIELNIE, Z JAKIEGOKOLWIEK ŹRÓDŁA, NIE BĘDZIE UZNANE ZA TAKĄ ZGODĘ. POSIADANIE, UŻYWANIE, KOPIOWANIE LUB UJAWNIANIE NINIEJSZEGO DOKUMENTU PRZEZ KOGOKOLWIEK BEZ WYRAŹNEJ, PISEMNEJ ZGODY HSW NIE BĘDZIE UZNAWANE ZA UPRAWNIONE I MOŻE SKUTKOWAĆ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ KARNĄ I/LUB CYWILNĄ. Numer załącznika 1 2 3 4 Rewizja 1 1 1 1 Komórka organizacyjna wydająca instrukcję: JD Instrukcję opracował: Gracjan Dumała Dyrektor Jakości: Dział Kontroli Eksportu.. data i podpis.. data i podpis Opracował Dyrektor komórki wydającej instrukcję Zatwierdził... data i podpis. data i podpis data i podpis Ostatnie zmiany w dokumencie są zaznaczone: kolorem niebieskim oraz pionową kreską. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 1/23

X This document contains no technical data Dokument zawiera dane techniczne o następującej klasyfikacji This document contains technical data classified as Klasyfikacja / Classification Należy podać wszystkie obowiązujące klasyfikacje dotyczące danych zawartych w dokumencie All applicable classification numbers regarding data in this document should be placed below Polska - PL Amerykańska - USA Inne - Other Zasady transferów danych technicznych opisane są w instrukcji zakładowej 09-01 Transfery danych technicznych o charakterze strategicznym podlegają autoryzacji Działu Kontroli Eksportu i mogą wymagać zezwolenia eksportowego Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 2 /23

BRAMKA KONTROLI EKSPORTU oznaczona w treści instrukcji odp. znakiem graficznym jest punktem kontrolnym w procesie który uniemożliwia dalsze działania w przypadku niezgodności z przepisami kontroli eksportu. Bramka Kontroli Eksportu znajduje się przed jednym z czterech obszarów działalności, dla każdego z których adresowane są cztery pytania. Obszar Opis obszaru działalności Działalności (bramki ) Otrzymywanie Tworzenie Używanie / Przechowywanie Transfer W przypadku otrzymania niesklasyfikowanych danych technicznych lub braku podania klasyfikacji dla materiałów i produktów podlegających kontroli eksportu należy wstrzymać pracę i zwrócić się do nadawcy w celu ich sklasyfikowania. Odbiorca może również dokonać klasyfikacji samodzielnie. Należy również upewnić się czy HS Wrocław jest zatwierdzonym odbiorcą materiałów, produktów w przypadku gdy są one kontrolowane (patrz procedura 09-01, CP, ). Wszystkie tworzone dane w postaci fizycznej lub elektronicznej muszą być sklasyfikowane i oznakowane zgodnie z wymaganiami. ( patrz Procedura QSP-21-1, UTAS-ITC-PRO-2400). Fizyczne lub elektroniczne używanie, przechowywanie materiałów produktów w tym przechowywanie magazynowanie, zapisywanie, archiwizowanie, zabezpieczenie. odpowiednio tylko w specjalnie do tego wyznaczonych miejscach / folderach ( patrz Instrukcje: CP, QSP- 21-1, Polityki IT) Produkty oraz materiały czy dane techniczne (zarówno w formie fizycznej i elektronicznej) muszą być sklasyfikowane przed wysyłką. Wysyłka danych technicznych lub produktów o znaczeniu strategicznym jest możliwa tylko po uzyskaniu stosownego zezwolenia eksportowego wystawianego przez Ministerstwo Rozwoju i, jeśli dotyczy, autoryzacji amerykańskiej. Jakikolwiek transfer danych lub produktów o znaczeniu strategicznym powinien odbywać się zgodnie z procedurami(qsp 21-1, CP, instrukcją 09-01). Należy upewnić się, że firma/osoba, do której wysyłamy materiały / produkty nie znajduje się na Zintegrowanej Liście Odmów (instrukcja 09-13 ). Pytania 1) Co to jest? Przy odpowiedzi na pytanie dot. klasyfikacji należy wiedzieć: - czy jest to dokument, oprogramowanie, część itd.? - czy są to dane techniczne? - jaka jest jurysdykcja (ITAR EAR; LU PL-ECCN itd.)? 2) Kto może mieć z tym kontakt? (Należy zidentyfikować wszystkie strony biorące udział w transakcji.) 3) Czy wymagane jest zezwolenie eksportowe i czy je uzyskano? Należy zwrócić uwagę na: - zakres zezwolenia - datę ważności - pozostałą ilość - pozostałą wartość 4) Czy to działanie zostało właściwie udokumentowane? Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 3 /23

Spis treści Strona Strona tytułowa... Spis treści... Rejestr zmian... Użytkownicy... 1. Cel... 2. Zakres stosowania... 3. Terminy i definicje... 4. Dokumenty związane... 5. Odpowiedzialność... 6. Zasady postępowania... 6.1. Wymagania dotyczące Systemu Zarządzania Jakością Dostawcy... 6.2. Zobowiązania Dostawcy w przypadku realizacji po jego stronie nowych uruchomień... 6.3. Komunikacja z klientem... 6.4. Zakupy... 6.5. Wymagania dotyczące dokumentacji załączanej do dostawy... 6.6. Produkcja i dostarczanie usług - dokumentacja produkcyjna... 6.7. Zarządzanie zmianami procesu produkcyjnego... 6.8. Walidacja procesów produkcji i usług... 6.9. Identyfikacja i identyfikowalność... 6.10.Własność klienta... 6.11.Zabezpieczenie wyrobu 6.12.Nadzorowanie sprzętu kontrolno pomiarowego... 6.13.Pomiary, analiza i doskonalenie... 6.14.Monitorowanie i pomiary wyrobu... 6.14.1. Dokumentacja z kontroli... 6.14.2. Części krytyczne (Vital Parts)... 6.14.3.Kontrola pierwszej sztuki (FAI).. 6.15.Nadzór nad wyrobem niezgodnym... 6.16.Proces reklamacyjny reklamacje jakościowe 6.17.Polityka naliczania opłat w związku z reklamacjami jakościowymi... 7. Wykaz załączników... 1 4 5 6 7 7 7 9 9 9 9 12 12 13 14 15 16 16 16 17 17 18 18 18 19 19 19 20 21 22 22 Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 4 /23

REJESTR ZMIAN Rewizja Data wydania Data obowiązywania Rodzaj zmiany Opis zmian - 2017-03-03 2017-03-06 - Pierwsze wydanie instrukcji. Zastępuje instrukcję QSI-06-1-01, która została anulowana. A 2017-06-01 2017-06-07 B Dodanie wymagania dla dostawcy określającego konieczność uzyskania dyspozycji dla dokumentacji dla której upłyną wymagany okres przechowywania Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 5 /23

UŻYTKOWNICY DZ JD ZZ ZK Użytkownicy Dyrektor ds. zakupów Dział Jakości Dostaw Kierownik działu zakupów produkcyjnych zagranicznych Kierownik działu zakupów produkcyjnych krajowych Uzgodniono Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 6 /23

1. Cel Celem instrukcji jest określenie wymagań stawianych Dostawcom produkcyjnym firmy HS Wrocław produkującym, dystrybuującym oraz świadczącym dla niej usługi w celu zapewnienia jak najwyższej jakości dostarczanych wyrobów. Ten dokument musi być stosowany w połączeniu z najnowszą rewizją ASQR-01. 2. Zakres stosowania Instrukcja ma zastosowanie w obszarze zamówień produkcyjnych ze strony HS Wrocław dotyczących produkcji wyrobów oraz określonych operacji technologicznych nazywanych w dalszej części dokumentu materiałami, wyrobami lub usługami. 3. Terminy i definicje AS9102 Aerospace Standard wymagania dotyczące kontroli pierwszej sztuki. ASQR-01 Aerospace Supplier Quality Requirements Wymagania jakościowe dotyczące dostawcy ASQR-20.1 Aerospace Supplier Quality Requirements statistical inspection requirements Wymagania jakościowe dotyczące kontroli statystycznej QN Quality Notification dyspozycja wydawana przez Hamilton Sundstrand na drodze komunikacji z wykorzystaniem Supplier Portal mająca na celu warunkowe dopuszczenie wyrobu odchyłkowego. CofC Certificate of Compliance Świadectwo Jakości Dostawa określona umową lub zamówieniem oraz wymaganiami jakościowymi ilość dostarczonego do HS Wrocław przez Dostawcę wyrobu. Dostawca firma zewnętrzna dostarczająca na podstawie zamówienia lub umowy wyroby przyjmowane na stan magazynowy HS Wrocław. DQR Designated Quality Representative Przedstawiciel Jakości delegowany do Klienta JD Dział Jakości Dostaw SAP elektroniczny system MRP wykorzystywany w HS Wrocław do zarządzania procesami produkcyjnymi Naprawa jest to doprowadzenie wyrobu do stanu, który jest akceptowalny, poprzez dodatkowy proces zaakceptowany przez Klienta. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 7 /23

Odbiór jakościowy szereg aktywności wymienionych w punkcie 3.2 mający na celu określenie czy dostawa spełnia wymagania jakościowe złożonego zamówienia. Odbiór magazynowy szereg aktywności wymienionych w punkcie 3.1 mający na celu określenie czy dostawa spełnia wymagania złożonego zamówienia. PO Purchase Order zamówienie składane po stronie HS Wrocław Poprawa jest to usunięcie niezgodności w taki sposób, aby wyrób spełniał wymagania rysunku/norm. RPW Regionalne Przedstawicielstwo Wojskowe. SRI Supplier Request for Information formularz zgłoszenia zapytania do Klienta wysyłany drogą elektroniczną z wykorzystaniem Supplier Portal. Strefa odbioru wydzielona w obszarze magazynu surowców strefa w której dokonywany jest odbiór magazynowy i jakościowy dostaw. Supplier Portal Portal Dostawcy witryna internetowa służąca jako platforma komunikacji zakupowej i jakościowej pomiędzy dostawcą a klientem Wyrób materiały hutnicze, odkuwki, wyroby przemysłu elektromaszynowego, półprodukty pochodzące z procesu odbywającego się w kooperacji z Dostawcą. Wyrób produkcyjny wyrób dla którego generowane jest zamówienie produkcyjne w systemie SAP. Wyrób nieprodukcyjny wyrób dla którego generowane jest zamówienie nieprodukcyjne w systemie SAP. Wyrób niezgodny wyrób produkcyjny lub nieprodukcyjny, dostarczony do HS Wrocław przez Dostawcę na podstawie zamówienie w systemie SAP nie spełniający wymagań HS Wrocław lub jego klienta. ZN Zgłoszenie Niezgodności od Dostawcy dokument stanowiący podstawę komunikacji z HS Wrocław dotyczącej możliwości dostarczenia wyrobu / materiału niezgodnego. Vital Parts (eng.) części krytyczne mające wpływ na bezpieczeństwo lotu. ESSD - Electro Static Sensitive Devices (eng.) urządzenia wrażliwe na wyładowania elektrostatyczne. QIM Quality Issue Managment (eng.) system do zarządzania reklamacjami do dostawców. OTD (eng.) On Time Delivery wskaźnik dostaw na czas. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 8 /23

4. Dokumenty związane Dokumenty systemu jakości: ASQR-01 Wymagania jakościowe dla dostawców UTC Aerospace Systems. HSM17 Wymagania jakościowe dla dostawców Hamilton Sundstrand. HSM236 Wymagania FAI Hamilton Sundstrand. Instrukcja 03-05 Analiza ryzyka oraz ocena dostawców. 11-2 Audity wewnętrzne i zewnętrzne. 11-09 Obsługa reklamacji jakościowych do dostawców. 04-167 - Procesy specjalne 04-166 Zatwierdzanie procesów specjalnych CP230-007 Procedura dotycząca części krytycznych (Vital Parts). Plan kontroli dla HS Wrocław. 09-15 Instrukcja WSK 09-01 - Wytwarzanie i obrót danymi technicznymi 5. Odpowiedzialność HS Wrocław odpowiedzialne jest za: Dostarczenie lub zapewnienie dostępu Dostawcy do instrukcji, norm i procedur własnych i swoich klientów gdy takowe są wymaganymi do zrealizowania zamówienia, udostepnienie wymaganych dokumentów zgodnie z obowiązującymi procedurami. Dostawca odpowiedzialny jest za: Zaopatrzenie się w normy dostępne w handlu, takie jak np. PN, BN, AMS itp. Stosowanie najnowszych rewizji norm i instrukcji przywołanych na zamówieniu oraz w rysunkach wymaganiach powiązanych w przypadku gdy powyższe nie regulują rewizji przywołanej dokumentacji. Spełnianie wymogów jakościowych określonych przez Klienta. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 9 /23

Korzystanie tylko z zatwierdzonych dostawców Klienta 6. Zasady postępowania 6.1. Wymagania dotyczące Systemu Zarządzania Jakością Dostawcy Dostawca zobowiązany jest do spełniania oraz posiadania Systemu Zarządzania Jakością określonego wymaganiami zawartymi w treści zamówienia, umowy lub kontraktu - składanego po stronie HS Wrocław. Wymagania Systemu Zarządzania Jakością uzależnione są od następujących czynników: Kwalifikacja produktu / usługi Wymagań końcowych Klienta HS Wrocław, do którego zamówiony produkt / usługa dostarczony zostanie w wyrobie finalnym W zależności od rodzaju Klienta końcowego a także obszaru i zakresu wykorzystania produktów i usług Dostawca zobowiązany jest spełniać poniższe wymagania: W przypadku dostawców dedykowanych dla dostarczania produktów i usług związanych z Lotnictwem Międzynarodowym odpowiedzialnym za produkcję dla UTC Aerospace Systems oraz klientów powiązanych, podstawowym jest spełnianie wymogów procedur ASQR-01, HSM17 wraz ze wszystkimi odnośnikami a także treści zamówienia złożonego po stronie HS Wrocław lub innego oddziału UTC Aerospace Systems. W przypadku dostawców dedykowanych dla dostarczania produktów i usług związanych z Zakładem Lotnictwa Krajowego oraz projektów przemysłowych nie objętych wymaganiami lotniczymi podstawowym jest spełnianie wymogów niniejszej instrukcji oraz treści zamówienia złożonego po stronie: HS Wrocław lub innego oddziału UTC Aerospace Systems z wyłączeniem procedur ASQR-01 oraz HSM17 jeżeli dostawca nie posiada dedykowanych DQRów lub nie określono inaczej w wyniku auditu dostawcy przeprowadzonego przez przedstawicieli HS Wrocław. W przypadku Dostawców procesów specjalnych dedykowanych dla obszaru Lotnictwa Międzynarodowego, firma świadcząca powyższe usługi, wykorzystująca je jako jeden z elementów realizacji zamówienia lub też zlecająca je u podwykonawcy zobowiązana jest do figurowania lub doboru podwykonawcy na bazie Raportu 80/85 dostępnego w najnowszej dostępnej rewizji na witrynie Supplier Portal UTAS. W przypadku Dostawców wskazanych przez klienta końcowego akceptowalnym jest dopuszczenie realizacji zamówień pomimo nie spełniania przez nich wymogów powyższych punktów. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 10 /23

Dostawcy dedykowani dla obszaru Lotnictwa Międzynarodowego, wykonujący tylko procesy specjalne i/lub NDT muszą posiadać certyfikat NADCAP. W przypadku dostawców świadczących te same usługi dla obszaru Lotnictwa Krajowego podstawą do złożenia zamówienia jest akceptacja dostawcy przez przedstawicieli HS Wrocław zgodnie z instrukcją 04-167 oraz 04-166. Tabelaryczne zestawienie wymagań dotyczących SZJ Dostawcy zamieszczono w Załączniku nr 4. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek rozbieżności lub sprzeczności pomiędzy wymogami zawartymi w treści zamówienia (umowy lub kontraktu) a postanowieniami zawartymi w niniejszej instrukcji nadrzędną dla Dostawcy staje się treść zamówienia. W celu zapewnienia pełnego dostępu do dokumentacji oraz zapisów jakościowych obejmujących swoim zakresem zamówienia realizowane dla HS Wrocław a także przeprowadzania auditów oraz weryfikacji wyrobów i procesów firma zastrzega dla siebie, swojego Klienta oraz władz nadzoru lotniczego (polskiego lub zagranicznego) prawo wejścia zarówno na teren firmy Dostawcy jak i firm jego poddostawców. HS Wrocław ma prawo wstrzymać status zatwierdzenia Dostawcy w przypadku: wystąpienia zastrzeżeń dotyczących jakości dostaw, terminowości dostaw, braku reakcji na zalecenia stawiane przez HS Wrocław, niezadowalających wyników okresowej oceny Dostawcy. Dostawca posiadający certyfikat Systemu Zarządzania Jakości ma obowiązek przekazania kopii certyfikatów do Kupca HS Wrocław w przypadku: Rozpoczęcia współpracy z HS Wrocław Uzyskania nowej certyfikacji Odnowienia certyfikacji Przedłużenia certyfikacji o kolejny czasookres Dostawca zobowiązany jest do poinformowania Kupca oraz Działu Jakości Dostaw HS Wrocław w przypadku: Utraty ważności nadanych mu certyfikatów. Stwierdzeniu na drodze auditów zewnętrznych przeprowadzanych przez firmy certyfikujące lub przedstawicieli innych firm będących częścią korporacji UTC istotnych niezgodności. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 11 /23

Istotnych zmianach w Systemie Zarządzania Jakością Dostawcy przykładowo zmiana Kierownictwa obszaru Zarządzania Jakością lub zmiana nazwy firmy, właściciela, procesu. Zmianach w procesach produkcyjnych mogących mieć wpływ na jakość zamawianych przez HS Wrocław wyrobów przykładowo dotyczących Części Bezpieczeństwa Lotu, przekazanie produkcji do poddostawcy itp. Wszelkich zmianach dotyczących miejsca produkcji wyrobów zamawianych przez HS Wrocław. W przypadku stwierdzenia po stronie Dostawcy braku wymaganego przez HS Wrocław Systemu Zarządzania Jakością lub też gdy przedstawione certyfikaty nie spełniają wymagań Klienta Dostawca musi przedstawić gotowość i plan dostosowania posiadanego Systemu Zarządzania Jakością do wymagań stawianych przez HS Wrocław na bazie powyższego podejmowana jest decyzja biznesowa kierownictwa, której wynikiem może być warunkowe dopuszczenie Dostawcy. 6.2. Zobowiązania Dostawcy w przypadku realizacji po jego stronie nowych uruchomień W przypadku realizacji nowych uruchomień po stronie Dostawcy jest on zobowiązany do: Szczegółowego przeglądu treści zamówienia złożonego po stronie HS Wrocław. Weryfikacji kompletności oraz aktualności posiadanej dokumentacji technicznej rysunków, norm, warunków technicznych niezbędnych do realizacji zamówienia etc. Weryfikacji dokumentacji technicznej pod kątem możliwości wykonawczych. Opracowanie technologii wykonania gdy nie jest ona oparta o technologię HS Wrocław wraz z oszacowaniem niezbędnych zasobów tj. parku maszynowego, oprzyrządowania, przyrządów kontrolno-pomiarowych oraz planów kontroli produktu i zasobów niezbędnych do ich zrealizowania. Wykonania serii próbnej wraz z pełną dokumentacją przedstawiającą uzyskane wyniki oraz badania gdy jest to wymagane na drodze komunikacji z HS Wrocław. W przypadku wykonania partii próbnej warunkiem niezbędnym do uzyskania zgody na produkcję seryjną i dostarczanie wyrobów jest jej pozytywna ocena przez przedstawicieli HS Wrocław. W przypadku zamiaru wykonania przez Dostawcę zlecenia u jego poddostawcy, jest on zobowiązany do formalnego, pisemnego poinformowania o tym fakcie Kupca po stronie HS Wrocław. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 12 /23

6.3. Komunikacja z Klientem Dostawca zobowiązany jest do kontaktowania się z Kupcem firmy HS Wrocław lub dedykowanego przedstawiciela UTC Aerospace Systems w związku ze wszelkiego rodzaju zapytaniami dotyczącymi: Potencjalnych nieprawidłowości oraz interpretacji informacji zawartych na rysunkach technicznych lub w specyfikacjach kontakt drogą e-mailową poprzez przesłanie wypełnionego formularza z zapytaniem o informację Załącznik nr 1 lub Supplier Portal (SRI). Możliwości przesłania do HS Wrocław wyrobów nie spełniających w pełni wymagań stawianych przez klienta tj. wszelkiego rodzaju zamienników materiałów, półfabrykatów po dodatkowej obróbce np. przetaczanych prętów, części z niedokończonym procesem produkcyjnym oraz wszystkich pozostałych wymagań, które nie mogły być spełnione w związku przyczynami podanymi przez Dostawcę formularz Zgłoszenia Niezgodności od Dostawcy Załącznik nr 3 lub przez Supplier Portal (QN). W przypadku dostaw materiałów nie spełniających wymagań HS Wrocław Kupiec zobowiązany jest do poinformowania Dostawcy o dyspozycji dla wymienionego rodzaju odchylenia dopuszczalnym jest brak pozwolenia na dostarczenie materiałów, przyjęcie zamówienia pod aktualnie istniejącym numerem lub stworzenie nowego numeru wyrobu wraz z dedykowanym dla niego zamówieniem. Jeżeli pomiędzy Dostawcą a HS Wrocław nie podjęte zostały żadne dodatkowe ustalenia każdy z przypadków dostarczenia materiału nie spełniającego wymagań klienta rozpatrywany jest indywidualnie. W przypadku, gdy materiał niezgodny został dostarczony do HS Wrocław bez wcześniej uzyskanej dyspozycji, Inżynier Jakości Dostawców wystosuje zawiadomienie jakościowe QN informując dostawcę o powodzie odrzucenia. Od tej chwili komunikację pomiędzy dostawcą a HS Wrocław koordynuje dział Jakości Dostawców Wymogiem wobec wszystkich dyspozycji dotyczących realizacji zamówień jest przekazywanie ich drogą pisemną w postaci oficjalnej komunikacji na przykład z wykorzystaniem korespondencji elektronicznej. 6.4. Zakupy Zlecenie przez Dostawcę procesów specjalnych i badań NDT oraz zakup materiału surowego u poddostawcy może być dokonane tylko w zatwierdzonym przez HS Wrocław źródle, po uprzednim uzgodnieniu z zamawiającym. HS Wrocław dokonuje okresowej oceny Dostawców firmy w celu weryfikacji i oceny ryzyka w stosunku do Dostawców. Powyższa ocena oparta jest min. o poniższe: Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 13 /23

Dostawy na czas (OTD) Reklamacje jakościowe i ilościowe w zależności od wolumenu dostaw wskaźnikiem są PPM lub ilości zaakceptowanych reklamacji o czym Dostawca informowany jest indywidualnie poziomy oraz metoda wyliczania wartości PPM zawarta jest w procedurze HSM17. Obsługa klienta min. kompletność dokumentacji załączanej do dostawy. Zmiana cen w okresie czasu. Narzędzia jakościowe wprowadzone po stronie Dostawcy min. posiadane certyfikacje i zatwierdzenia. Rezultaty auditów przeprowadzonych u Dostawcy min. ilości wykrytych niezgodności. Dostawca zobligowany jest do monitorowania wskaźników jakości dostaw oraz wdrożenie działań korygujących i zapobiegawczych jeżeli zdefiniowane wskaźniki są poniżej założonych celów. Dostawca zobowiązany jest do przekazania i egzekwowania wymagań niniejszej procedury oraz jeśli dotyczy ASQR-01 od poddostawców z całego łańcucha dostaw. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 14 /23

6.5. Wymagania dotyczące dokumentacji załączanej do dostawy Każda dostawa materiałów i produktów dostarczonych do HS Wrocław musi zawierać: Świadectwo kontroli pierwszej sztuki FAIR zgodne z AS 9102 oraz HSM236. Świadectwo jakości CofC / Certificate of Conformance, certyfikat materiałowy, certyfikat dla procesów specjalnych, certyfikat z badań i testów gdy wymagany jest przez treść zamówienia. Świadectwo jakości zawierające wyniki kontroli, pomiarów, badań oraz kontroli dla części krytycznych. Świadectwo jakości musi zawierać minimum informacji pozwalających na pełną identyfikację dokumentów, przesłanej dostawy oraz oznaczenia materiału w treści zamówienia. Dostawca może stosować wzór własnego CofC pod warunkiem, że zawiera ono wszystkie informacje wymagane przez HS Wrocław zamieszczone w Załączniku nr 2 stanowiącym przykład szablonu CofC, z którego Dostawca ma prawo skorzystać. Świadectwo jakości musi być potwierdzone przez przedstawicieli kontroli jakości Dostawcy oraz przez DQR-a, jeżeli Dostawca takowego posiada. Świadectwo jakości producenta wyrobu w przypadkach gdy jest to wymagane a bezpośredni Dostawca HS Wrocław jest dystrybutorem komponentów, Świadectwo odbioru przez Regionalne Przedstawicielstwo Wojskowe gdy wymagane przez treść zamówienia Świadectwo jakości musi zawierać zaakceptowany numer ZN lub/oraz QN, kopie tych dokumentów należy dołączyć do dostawy jeśli dotyczy, Świadectwo jakości musi zawierać datę przydatności do użycia lub datę produkcji dla wyrobów z kontrolowanych datą przydatności. Druk EASA - dotyczący wyrobów od Dostawców posiadających umowę zatwierdzającą z Organizacją Projektującą wg PART 21J jeżeli określono w zamówieniu, Stosowne poświadczenia w ramach PART21 lub PART145 jeżeli określono w zamówieniu, W przypadku produktów które są lub zawierają Electro Static Sensitive Devices (ESSD) muszą być czytelnie oznaczone i odpowiednio zapakowane. Inne dokumenty wyszczególnione na zamówieniu, lub wymagane normami, rysunkami i przepisami dla danego wyrobu. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 15 /23

Dostawca jest zobligowany do wysłania oryginału faktury na adres: HS Wrocław sp. z o.o. ul. Bierutowska 65-67 51-317 Wrocław Polska W przypadku posiadania po stronie Dostawcy DQR dopuszczonego zgodnie z procedurą HSM17 nie jest wymaganym dostarczanie dokumentacji jakościowej podstawą do przyjęcia dostawy na obszar HS Wrocław jest etykieta z numerem ilot załączona do dostawy oraz elektroniczna wersja certyfikatu zamieszczona w Supplier Portal. W przypadku wystąpienia niezgodności jakościowych i umieszczenia ich jako monit Dostawca zobowiązany jest umieścić wymagane informacje w treści ESIR. 6.6. Produkcja i dostarczanie usług - dokumentacja produkcyjna: Gdy dotyczy - Dostawca musi posiadać udokumentowaną procedurę zatwierdzenia procesu specjalnego. Procedura musi spełniać wymagania normy ISO9001, AS9100 i musi być zaakceptowana przez HS Wrocław i/lub Klienta. Dostawca powinien zapewnić: Wymagania wyspecyfikowane w zamówieniu lub WT (Wymagania techniczne) są przeglądane i wdrażane przez Dostawcę, Wszyscy pracownicy zaangażowani w planowanie i realizację procesu zatwierdzenia są świadomi czynności przez nich wykonywanych, Określone są potrzebne kompetencje dla osób biorących udział w procesie zatwierdzania, oraz adekwatne szkolenia a odpowiednie kontrole utrzymają ciągłe przestrzeganie wymagań zatwierdzenia. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 16 /23

6.7. Zarządzanie zmianami procesu produkcyjnego W przypadku zmian w procesie produkcyjnym po stronie Dostawcy, jest on zobowiązany do postępowania zgodnie z poniższymi wymogami: Wprowadzenie zmian do dokumentacji konstrukcyjnej lub technologicznej każda modyfikacja powinna być ustalona według pisemnych procedur np. przy pomocy Karty Zmian. Każdorazowa propozycja zmian dotycząca procesu zatwierdzonego musi być zgłoszona do HS Wrocław i uzyskać oficjalną zgodę ze strony Klienta na jej wprowadzenie. Historia wszystkich modyfikacji we wszelkiego rodzaju dokumentacji np. Kartach Procesu musi być identyfikowana przy pomocy jednoznacznie określonego systemu rewizji, pozwalającymi na odtworzenie pełnej historii wprowadzanych w procesie zmian. W przypadku wprowadzenia zmian w procesie produkcyjnym Dostawca zobowiązany jest poinformować o tym fakcie swoich poddostawców oraz klientów jeżeli dotyczy. 6.8 Walidacja procesów produkcji i usług W przypadku wykonywania procesów specjalnych lub badań nieniszczących (NDT), Dostawca musi uzyskać zatwierdzenie technologii tych procesów przez HS Wrocław i/lub jego Klienta. Dostawcy, którzy posiadają zatwierdzony III Poziom w danej metodzie NDT przez HS Wrocław zatwierdzają technologie w swoim zakresie. W przypadku zakupionych materiałów dostawca zobligowany jest do okresowej walidacji materiałów surowych, walidacja powinna być przeprowadzona przez dostawcę lub w niezależnym laboratorium. Harmonogram częstotliwości badań będzie ustalony przez dostawcę na podstawie historycznej oceny dostawcy materiału surowego. Raporty z badań muszą podlegać 100% weryfikacji wobec obowiązujących wymagań i specyfikacji. 6.9 Identyfikacja i identyfikowalność Dostawca zobowiązany jest do zapewnienia systemu zdolnego do identyfikacji i identyfikowalności produkowanych wyrobów zapewniającego jako minimum: Jednoznaczne, indywidualne i trwałe oznaczenie każdej sztuki wyrobu oraz jego opakowania cechą pozwalającą na pełną identyfikację i połączenie wyrobu, dokumentacji załączonej do dostawy oraz treści zamówienia składanego po stronie HS Wrocław. Materiały surowe, materiały wchodzące w skład zespołów muszą być identyfikowalne do źródła wytwarzania zawierające numer partii produkcyjnej, kod wytopu jeśli dotyczy. Oznaczenie materiału / wyrobu zgodne z przywołanymi w treści zamówienia normami, rysunkiem lub gdy nie jest to zawarte lub postanowiono inaczej zgodnie z ustaleniami pomiędzy Dostawcą a HS Wrocław. System zapisów zapewniający pełen dostęp do informacji pozwalających na połączenie wytwarzanego materiału / wyrobów z dokumentacją do nich przypisaną. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 17 /23

6.10. Własność klienta W przypadku gdy jest to wymagane Dostawca zobowiązany jest do użycia powierzonego przez Klienta materiału z przeznaczeniem na realizację konkretnego zamówienia. Dostawca powinien zapewnić identyfikację oraz oznaczenie powierzonego materiału pozwalające na jego jednoznaczne odróżnienie od pozostałych wyrobów przechowywanych zarówno w procesie produkcyjnym jak i obszarach składowania. Dostawca jest zobowiązany do dokonywania i przesłania spisu materiałów na magazynie i w toku produkcji na koniec każdego kwartału. Spis należy przesłać do osoby kontaktowej (zamawiającego) drogą elektroniczną. Klient ma prawo w każdym czasie dnia roboczego skontrolować u Dostawcy materiał powierzony oraz dokonać spisu z natury potwierdzając arkusz spisowy 6.11. Zabezpieczenie wyrobu W przypadku zabezpieczania dostarczanych do HS Wrocław wyrobów Dostawca zobowiązany jest do: Zapewnienia zabezpieczenia antykorozyjnego gdy ma zastosowanie oraz pakowania materiałów i wyrobów zgodnie z wymaganiami zawartymi w zamówieniu ze strony HS Wrocław, gdy treść zamówienia nie określa indywidualnej metody pakowania i zabezpieczenia Dostawca zobowiązany jest postępować zgodnie z wymaganiami warunków technicznych oraz zapisów w przywołanych normach znajdujących się w treści zamówienia. W przypadku braku zarówno wymagań indywidualnych jak i normatywnych Dostawca zobowiązany jest kierować się poniższymi wymaganiami: Wyrób powinien posiadać zabezpieczenie antykorozyjne na okres nie krótszy niż 12 miesięcy od daty dostawy do HS Wrocław. Data ważności dostarczonych wyrobów podana powinna być zarówno na opakowaniu jak i w treści CofC załączonego do dostawy. Metoda pakowania wyrobów powinna zabezpieczać je przed wszelkimi uszkodzeniami wynikającymi z procesów wytwarzania, składowania i transportu zarówno po stronie Dostawcy jak i Klienta w przypadku gdy towar nie podlega przepakowywaniu po stronie HS Wrocław. Dostawca musi zapewnić aby materiały wykorzystywane w procesie pakowania i zabezpieczania nie stanowiły dodatkowego źródła zanieczyszczeń oraz uszkodzeń dostarczanych wyrobów. Dostawca musi zapewnić aby zastosowane opakowania dostosowane zostały do gabarytów oraz masy dostarczanych wyrobów. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 18 /23

Dostawca musi zapewnić dostęp do dokumentacji opisującej technologię pakowania w przypadku konieczności odesłania wyrobów W przypadku komponentów zaklasyfikowanych jako elektronika, które muszą spełniać warunki kontroli Electro-Static Discharge (ESD) podlegają zabezpieczeniu przed uszkodzeniem podczas montażu, transportu oraz dostawy. 6.12. Nadzorowanie sprzętu kontrolno-pomiarowego W przypadku posiadania przez Dostawcę sprzętu kontrolno pomiarowego będącego własnością HS Wrocław jego okresowego sprawdzenie może być przeprowadzane przez Dostawcę, w oparciu o rysunki i instrukcje sprzętu dostarczone przez HS Wrocław gdy tak uzgodniono. W przypadku braku możliwości dokonania okresowego sprawdzenia po stronie Dostawcy jest on zobowiązany do bezzwłocznego zwrócenia oprzyrządowania / sprawdzianu po upływie ważności jego okresu sprawdzenia. Dostawca zobowiązany jest do nadzorowania czasookresów kolejnych sprawdzeń sprzętu kontrolno pomiarowego oraz zarządzania ich zasobem tak aby zachować ciągłą gotowość do przeprowadzania czynności kontrolno-pomiarowych w przypadku konieczności produkcji weryfikowanych przy ich pomocy wyrobów. Dostawca odpowiedzialny jest za opracowanie i wdrożenie systemu zapewniającego nadzór oraz okresowe sprawdzanie sprzętu kontrolno-pomiarowego wykorzystywanego w produkcji wyrobów zamawianych przez HS Wrocław a będącego jego własnością. Po stronie dostawcy pozostaje odpowiedzialność za dobór narzędzi, czasookresów oraz metodologii stanowiącej podstawy dopuszczenia sprzętu kontrolno pomiarowego do wykorzystania w procesach produkcyjnych. 6.13. Pomiary, analiza i doskonalenie Dostawca powinien przeprowadzić kontrolę wyrobu w sposób gwarantujący, że spełnia ona wymagania rysunku, warunków technicznych, specyfikacji i norm. 6.14. Monitorowanie i pomiary wyrobu W przypadku zamówień dedykowanych dla materiałów, wyrobów i usług związanych z Lotnictwem Międzynarodowym odpowiedzialnym za produkcję dla UTC Aerospace Systems oraz klientów powiązanych Dostawca powinien zastosować kontrolę wyrobów metodą statystyczną zgodnie z ASQR-01. W przypadku zamówień dedykowanych dla materiałów, wyrobów i usług związanych z Zakładem Lotnictwa Krajowego oraz projektów przemysłowych nie objętych wymaganiami lotniczymi podstawowym Dostawca powinien zastosować kontrolę wyrobów metodą statystyczną opisaną wewnętrznymi procedurami w zakresie Systemu Zarządzania Jakością, gdy Klient nie określił inaczej w treści zamówienia. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 19 /23

6.14.1. Dokumentacja z kontroli Dla zamówień na wyroby według rysunków HS Wrocław sp. z o.o. lub jego Klienta, Dostawca zobowiązany jest do dokumentowania wyników z kontroli i badań zwalnianych wyrobów zgodnie z planami kontroli. Jeżeli na rysunku, w warunkach technicznych lub innym dokumencie występuje cecha krytyczna lub ważna, to zmierzona / sprawdzona wartość tego wymiaru / parametru musi być udokumentowana na opracowanych przez Dostawcę metrykach wcześniej uzgodnionych z HS Wrocław sp. z o.o. (jeżeli nie ustalono inaczej). Zapisy z przeprowadzonej inspekcji parametrów krytycznych muszą być przechowywane po stronie Dostawcy przez okres minimum 40 lat. W przypadku pozostałych charakterystyk czasookres przechowywania wynosi minimum 10 lat. Dostawca zobowiązany jest uzyskać dyspozycję klienta w jaki sposób postąpić z zapisami po upływie wyżej wymienionych okresów przechowywania. Przykładowe oznaczenia cech krytycznych: Przykładowe oznaczenia cech ważnych: 6.14.2. Części krytyczne (Vital Parts). Części krytyczne kontrolowane są zgodnie z procedurą CP230-007. 6.14.3. Kontrola pierwszej sztuki (FAI) Kontrola pierwszej sztuki (FAI) powinna być przeprowadzona w/g normy AS 9102 oraz HSM236. Dostawca otrzymujący zamówienie od HS Wrocław jest odpowiedzialny za zapewnienie kompletnego raportu FAIR dla wszystkich charakterystyk obrobionej części wytworzonej przez podwykonawcę dostawcy. HS Wrocław może zażądać wykonania dodatkowej kontroli FAI na własny koszt. W przypadku, gdy Dostawca prześle niekompletny lub niepoprawnie wypełniony raport FAIR to zostanie on odrzucony a błędy wyszczególnione i przekazane Dostawcy. W takim przypadku Dostawca musi ponownie przesłać poprawiony raport FAIR do zatwierdzenia. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 20 /23

6.15. Nadzór nad wyrobem niezgodnym Jeżeli Dostawca w trakcie produkcji stwierdzi jakiekolwiek niezgodności w produkowanych wyrobach według rysunków HS Wrocław lub rysunków jego Klienta, wówczas dopuszcza się wykonanie poprawy lub w każdym z pozostałych przypadków tj. wymagających naprawy wyrobu Dostawca zobowiązany jest postępować w następujący sposób: Dostawca wypełnia elektroniczny formularz Zgłoszenia niezgodności od Dostawcy (ZN) Załącznik nr 3 - podając w jego treści opis niezgodności, zidentyfikowaną przyczynę źródłową jej powstania oraz podjęte działania korygujące i zapobiegawcze. W przypadku wykorzystywania systemu Supplier Portal wymagane jest uzyskania dyspozycji poprzez QN. Formularz przesyłany jest przez Dostawcę drogą e-mailową do odpowiedniego Kupca po stronie HS Wrocław lub poprzez Supplier Portal w terminie nie dłuższym niż 7 dni kalendarzowych od daty stwierdzenia niezgodności. W przypadku wystawienia ZN na wyrób lub materiał wymagający dokonania dodatkowego odbioru przez Regionalne Przedstawicielstwo Wojskowe i / lub przedstawiciela ULC Dostawca zobowiązany jest przesłać do Kupca po stronie HS Wrocław drogą e-mailową zeskanowaną kopię wypełnionego ZN zaakceptowanego przez GQAR-a i / lub przedstawiciela Klienta ULC. Po dokonaniu weryfikacji HS Wrocław odsyła do Dostawcy drogą e-mailową kopię wypełnionego formularza ZN z decyzją o dyspozycji dotyczącej materiału lub wyrobu tj. jego akceptacji, sposobie naprawy lub odrzuceniu. W przypadku QN dyspozycja następuje poprzez Supplier Portal. W przypadku zaakceptowania przez HS Wrocław materiału lub wyrobu niezgodnego Dostawca zobowiązany jest oznakować go przywieszką, naklejką lub odpowiednio ocechować na żądanie HS Wrocław. W przypadku gdy dla dostawy materiału niezgodnego nie wygenerowany został nowy numer zamówienia Dostawca zobowiązany jest umieścić w treści CofC załączanego do dostawy następujące informacje: Dane dotyczące pierwotnego materiału / wyrobu podanego w treści zamówienia HS Wrocław. Dane dotyczące przesyłanego materiału / wyrobu niezgodnego. Szczegółowy opis niezgodności. Numer ZN/QN na podstawie, którego zaakceptowano materiał niezgodny po stronie HS Wrocław wraz z podaniem imienia i nazwiska osoby kontaktowej, z którą porozumienie zostało zawarte. Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 21 /23

Załączyć kopie oraz wykaz wszystkich dokumentów poświadczających komunikację z HS Wrocław na podstawie której porozumienie zostało zawarte. W przypadku zidentyfikowania po stronie Dostawcy wad materiałowych w powierzonych przez HS Wrocław surowcach oraz obciążenia go kosztami, Dostawca zobowiązany jest odesłać na pisemne żądanie złomowany materiał. Dostawca nie może zezłomować materiału, który jest własnością HS Wrocław i został zabrakowany z winy wad materiałowych do czasu zakończenia reklamacji. O zakończeniu postępowania reklamacyjnego Dostawcę informuje Kupiec HS Wrocław. 6.16. Proces reklamacyjny reklamacje jakościowe W przypadku wykrycia po stronie HS Wrocław niezgodności dotyczącej dostaw materiałów lub wyrobów przyjętych na stan magazynowy firmy, które nie zostały zadeklarowane zgodnie z punktem 6. HS Wrocław postępuje według następującego schematu : Przedstawiciel HS Wrocław przesyła do Dostawcy drogą e-mailową formularz reklamacyjny wygenerowany przez system QIM z wypełnionym arkuszem zawierającym szczegółowy opis niezgodności oraz dane dotyczące reklamowanej dostawy. Dostawca zobowiązany jest wypełnić i odesłać do nadawcy oraz osób wymienionych w treści korespondencji drogą e-mailową w terminie wymienionym treścią dokumentu, formularz reklamacyjny z wypełnionym arkuszem działań natychmiastowych jeżeli jest to wymagane. HS Wrocław weryfikuje i wydaje drogą e-mailową opinię na temat przesłanego dokumentu akceptując go lub odrzucając wraz z podaniem informacji dotyczących wykrytych nieścisłości. W przypadku braku dyspozycji dotyczącej materiału niezgodnego ze strony Dostawcy HS Wrocław zapewnia sobie prawo do natychmiastowego odesłania materiału niezgodnego lub podejrzanego o niezgodność oraz obarczenia Dostawcy wszystkimi kosztami połączonymi z powyższym procesem. Za stronę kontaktową w przypadku weryfikacji i ustalenia kosztów procesu reklamacyjnego traktować należy Kupca HS Wrocław odpowiedzialnego za Dostawcę. Dostawca zobowiązany jest wypełnić i odesłać do przedstawiciela HS Wrocław drogą e-mailową formularz działań korygujących i zapobiegawczych w okresie wymienionym treścią dokumentu reklamacyjnego. Wypełniony dokument zawierać musi jako minimum: Analizę przyczyny źródłowej Działania korygujące Działania zapobiegawcze Weryfikacja działań korygujących Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 22 /23

HS Wrocław weryfikuje i wydaje drogą e-mailową opinię na temat przesłanego dokumentu akceptując go lub odrzucając wraz z podaniem informacji dotyczących wykrytych nieścisłości. Zaakceptowanie dokumentu reklamacyjnego po stronie HS Wrocław oznacza zamknięcie całego procesu reklamacyjnego oraz w przypadku zaakceptowania wyrobów niezgodnych przez Dostawcę wliczenie ich do jego wskaźników jakościowych stanowiących podstawę oceny rocznej. Przesyłanie danych technicznych zgodnie z instrukcją 09-01. W przypadku gdy nie określono tego w kontrakcie / umowie, HS Wrocław zapewnia sobie prawo do rozpoczęcia procesu reklamacyjnego niezależnie od czasu przyjęcia materiałów / wyrobów na stan magazynowy. W przypadku opóźnienia z powodu Dostawcy któregokolwiek z wymienionych powyżej etapów procesu reklamacyjnego niezbędne jest przesłanie w formie pisemnej do przedstawiciela HS Wrocław odpowiedzialnego za reklamację informacji zawierającej przyczynę opóźnienia oraz planowany termin przesłania wymaganych danych. W przypadku nie uznania reklamacji przez Dostawcę każda z sytuacji rozpatrywana jest indywidualnie po stronie HS Wrocław. 6.17. Polityka naliczania opłat w związku z reklamacjami jakościowymi Stroną odpowiedzialną i kontaktową dla Dostawcy w obszarze wszelkiego rodzaju obciążeń kosztowych związanych z procesem reklamacyjnym jest Kupiec HS Wrocław przypisany do Dostawcy. Każdorazowe rozliczenie procesu reklamacyjnego jest rozwiązywane indywidualnie pomiędzy Dostawcą a przedstawicielem HS Wrocław. HS Wrocław zastrzega sobie prawo do roszczenia odszkodowania związanego z wszystkimi kosztami towarzyszącymi procesowi reklamacyjnemu. 7. Wykaz załączników Załącznik nr 1 Szablon dokumentu Zapytanie o informację Załącznik nr 2 Szablon Świadectwa Jakości / CofC Załącznik nr 3 Szablon dokumentu Zgłoszenie niezgodności od Dostawcy (ZN) Załącznik nr 4 Wymagania dotyczące Systemu Zarządzania Jakością Dostawcy Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 23 /23

Form.: zał. nr 5, rev.2 do 11-1 Kopie wydrukowane nie podlegają aktualizacji Strona: 24 /23