LKA 4101-21-01/2012/P/12/038 P/12/038 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

LKA 4101-21-01/2012/P/12/038 P/12/038 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontroler Jednostka kontrolowana P/12/038 ObniŜanie dochodów do opodatkowania o straty z działalności gospodarczej. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Katowicach Witold Wilk, specjalista kontroli państwowej, upowaŝnienie do kontroli nr 82777 z dnia 6 września 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 1) Urząd Skarbowy w Tychach, al. Niepodległości 60, 43 100 Tychy, regon: 270507505, zwany w dalszej części wystąpienia pokontrolnego Urzędem. Kierownik jednostki kontrolowanej Ewa Langer, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Tychach. (dowód: akta kontroli str. 2) Ocena ogólna Uzasadnienie oceny ogólnej II. Ocena kontrolowanej działalności NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie 1 działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie. PowyŜszą ocenę ogólną sformułowano w odniesieniu do głównego celu kontroli, tj. oceny wykonania przez Urząd, w okresie od początku 2010 r. do października 2012 r., zadań w zakresie prowadzenia kontroli podatkowych i czynności sprawdzających wobec podatników wykazujących straty z działalności gospodarczej oraz dokonujących odliczeń strat z lat. Stwierdzono bowiem, Ŝe: Właściwie organizowano proces planowania kontroli. Wprowadzono procedury i ustalono podział zadań dla poszczególnych komórek organizacyjnych i osób. Wykonując dyspozycję Ministra Finansów, zawartą w zarządzeniu nr 39 z dnia 21 września 2010 r. w sprawie organizacji urzędów i izb skarbowych oraz nadania im statutów 2, w Urzędzie utworzono z dniem 1 stycznia 2011 r. komórkę organizacyjną ds. analizy i planowania. Prawidłowo analizowano dane o podatnikach wykazujących i odliczających straty z działalności gospodarczej oraz typowano podmioty do kontroli i czynności sprawdzających, przestrzegając wytycznych Ministra Finansów a takŝe ustanowionych przez Naczelnika Urzędu procedur wewnętrznych. Częstotliwość stwierdzania nieprawidłowości w kontrolach podatkowych 3 wytypowanych w obszarze ryzyka nr 2 Krajowego Planu Dyscypliny Podatkowej wyniosła 93% i kształtowała się powyŝej średniej krajowej i średniej w województwie śląskim 4. Prawidłowo przeprowadzano kontrole podatkowe i czynności sprawdzające u podatników wykazujących i odliczających straty, bez zbędnej zwłoki wykorzystując ustalenia kontrolne w postępowaniach podatkowych. 1 NajwyŜsza Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 2 Dz. Urz. MF Nr 10, poz. 45. 3 Wskaźnik częstotliwości stwierdzania nieprawidłowości mierzony jako relacja liczby kontroli, w których stwierdzono nieprawidłowości (błędy podatkowe) do liczby kontroli ogółem wytypowanych w ramach obszaru ryzyka nr 2. 4 Średnia krajowa wyniosła 72,8%, a średnia w województwie śląskim 70,2%. 2

NIK zwraca jednak uwagę na potrzebę starannego gromadzenia materiału dowodowego w prowadzonych postępowaniach, gdyŝ powodem uchylenia w całości lub w części przez organ odwoławczy czterech z pięciu decyzji Naczelnika Urzędu były braki w tym zakresie, chociaŝ w Ŝadnym przypadku powodem uchylenia decyzji nie było raŝące naruszenie przepisów prawa, spowodowane zaniedbaniem pracowników Urzędu. Opis stanu faktycznego III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Planowanie kontroli i czynności sprawdzających u podatników wykazujących i odliczających straty z działalności gospodarczej. 1.1. Naczelnik Urzędu, Zarządzeniem nr 24/2010 z dnia 28 października 2010 r., ustalił strukturę organizacyjną Urzędu oraz zadania poszczególnych komórek organizacyjnych. Zgodnie z 12 ust. 3 Regulaminu, do zadań Samodzielnego Referatu Analiz i Planowania naleŝało m.in.: pozyskiwanie, gromadzenie i analizowanie informacji wewnętrznych i zewnętrznych stanowiących źródło kontroli, analizowanie ryzyka zewnętrznego i wewnętrznego, typowanie podmiotów do kontroli podatkowej. Zgodnie z ww. Zarządzeniem, do obowiązków pracowników Samodzielnego Referatu Analiz i Planowania naleŝało m.in. wykonywanie analizy grupowej, a Kierownika tego Referatu wyznaczono jako osobę kontaktową do spraw zarządzania ryzykiem zewnętrznym z Izbą Skarbową w Katowicach. (dowód: akta kontroli str. 3 12) Naczelnik Urzędu określił zasady typowania podmiotów do kontroli. 5. Stosownie do postanowień Zarządzenia nr 17/2012, Naczelnik Urzędu odpowiadał za zatwierdzanie planów kontroli podatkowej, a plany te naleŝało sporządzać w okresach miesięcznych. Projekty miesięcznych planów kontroli sporządzał Kierownik Działu Kontroli Podatkowej w oparciu o propozycje m.in. Samodzielnego Referatu Analiz i Planowania. Kontrole podatkowe nie ujęte w zatwierdzonych miesięcznych planach kontroli podatkowej naleŝało ewidencjonować w podsystemie KONTROLA w miesięcznym rejestrze kontroli pozaplanowych. W latach 2010 2011 w Urzędzie sporządzano dzienne plany kontroli. Poprzednio obowiązujące zarządzenie nie regulowało spraw związanych z procesem sporządzania planów kontroli. Naczelnik Urzędu wyjaśnił, Ŝe przepisy prawa oraz wytyczne do ich realizacji nie narzucały sposobu planowania kontroli i jego czasookresu. Decyzję formalnego uregulowania planowania kontroli podjęto w 2012 r., wydając Zarządzenie nr 17/2012. (dowód: akta kontroli str. 13 24) Zgodnie z postanowieniami Zarządzenia nr 17/2012, typowanie podmiotów do kontroli winno odbywać się w szczególności w oparciu o: zadania dla naczelników urzędów skarbowych w zakresie realizacji polityki finansowej państwa, załoŝenia Krajowego Planu Dyscypliny Podatkowej, kryteria typowania podmiotów w obszarach ryzyka, wytyczne w zakresie akcji rozliczania rocznego podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, wytyczne Ministra Finansów do organizacji prac urzędów skarbowych w zakresie podatku od towarów i usług, informacje uzyskane ze źródeł zewnętrznych, informacje będące w posiadaniu Urzędu. Zarządzenie to określało obowiązki dla pracowników poszczególnych 5 Zarządzenie nr 17/2012 Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tychach z dnia 25 maja 2012 r. w sprawie zasad typowania podmiotów do kontroli podatkowej. Wcześniej obowiązujące: Zarządzenie wewnętrzne nr 3/2000 z dnia 20 stycznia 2000 r. Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tychach w sprawie zasad typowania podatników do kontroli podatkowej (zmienione aneksem z dnia 6 marca 2002 r.). 3

komórek organizacyjnych Urzędu, w tym w szczególności: Działu Postępowań Podatkowych, Działu Obsługi Bezpośredniej, Samodzielnego Referatu Analiz i Planowania oraz Działu Kontroli Podatkowej, dotyczące wnioskowania o przeprowadzenie kontroli podatkowej w przypadku zaistnienia okoliczności uzasadniających jej podjęcie. Wnioski te naleŝało kierować do Kierownika Działu Kontroli Podatkowej. Nadto, pracowników Samodzielnego Referatu Analiz i Planowania zobowiązano m.in. do analizy obszarów ryzyka oraz źródeł zewnętrznych i wewnętrznych zawierających informacje o występujących bądź mogących występować u podatników nieprawidłowościach w zakresie obowiązków podatkowych. (dowód: akta kontroli str. 18 20) Oprócz postanowień zawartych w Zarządzeniu nr 17/2012, Naczelnik Urzędu ustalił obowiązki w zakresie przeprowadzania czynności wyjaśniających, sprawdzających i kontrolnych w przypadku zaistnienia określonych przesłanek w Instrukcji obiegu dokumentów związanych z obsługą podatku dochodowego od osób fizycznych. 6. Ponadto, w Instrukcji w sprawie organizacji pracy Urzędu Skarbowego w Tychach w zakresie podatku od towarów i usług 7 Naczelnik Urzędu określił zadania dla pracowników Urzędu, dotyczące przeprowadzania czynności sprawdzających i kontroli podatkowej w przypadku zaistnienia wskazanych przesłanek. (dowód: akta kontroli str. 25 45) W związku z wprowadzeniem w 2010 r., w podsystemie KONTROLA, nowej funkcji Analiza grupowa, Izba Skarbowa w Katowicach zorganizowała szkolenie dla pracowników Urzędu. Łącznie w 2010 r. przeszkolono 10 pracowników. Ponadto, w dniu 17 maja 2010 r. przeszkolono dwie osoby w zakresie programu Excel, umoŝliwiającego dokonywanie dalszej obróbki wyników uzyskanych w ramach wykonanej analizy grupowej. Kolejne szkolenie przeprowadzono w dniu 9 września 2011 r., w którym udział wziął pracownik Samodzielnego Referatu Analiz i Planowania. Naczelnik Urzędu wskazał, Ŝe w początkowym okresie wykonywania analiz grupowych (w 2010 r.) wszelkie bieŝące problemy, związane z ich wykonaniem, rozwiązywano telefonicznie, otrzymując potrzebne wsparcie od Wojewódzkiego Koordynatora ds. Zarządzania Ryzykiem Zewnętrznym. (dowód: akta kontroli str. 46 50) 1.2. W latach 2010 2011 w Urzędzie sporządzano dzienne plany kontroli podatkowej, za wyjątkiem planów kontroli w zakresie zwrotu podatku od towarów i usług, sporządzanych w okresach kwartalnych oraz półrocznych planów kontroli dotyczących podatku od towarów i usług (sprawdzenie wielkości przychodów pod względem obowiązku rejestracji do podatku VAT). Naczelnik Urzędu podał, Ŝe sporządzanie dziennych planów kontroli, tworzonych w podsystemie KONTROLA, w oparciu o jego funkcjonalność Plany kontroli, umoŝliwiało w optymalny sposób planować pracę komórki kontroli i uwzględniać do realizacji maksymalną liczbę, spośród wielu wpływających, źródeł kontroli. Wskazał, Ŝe planowanie w układzie dziennym pozwalało na bezzwłoczne podejmowanie 6 Zarządzenie nr 4/2012 Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tychach z dnia 2 lutego 2012 r. w sprawie Instrukcji obiegu dokumentów związanych z obsługą podatku dochodowego od osób fizycznych za 2011 r. Poprzednio obowiązujące: zarządzenie wewnętrzne nr 10/2011 Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tychach z dnia 28 stycznia 2011 r. w sprawie Instrukcji obiegu dokumentów związanych z obsługą podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 r. Zgodnie z tymi zarządzeniami czynności sprawdzające naleŝało podjąć w przypadku nadpłaty podatku wykazanej w zeznaniach: PIT-37 i PIT-28 w wysokości powyŝej 10 000,00 zł, PIT-36 i PIT-36L w przedziale od 15 000,00 zł do 50 000,00 zł. Natomiast wykazana w zeznaniach: PIT-28, PIT-36 i PIT 36L nadpłata podatku w wysokości powyŝej 50 000,00 zł była przesłanką do przeprowadzenia kontroli podatkowej. 7 Zarządzenie nr 17/2011 Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tychach z dnia 21 kwietnia 2011 r. wprowadzające Instrukcję w sprawie organizacji pracy Urzędu Skarbowego w Tychach w zakresie podatku od towarów i usług. Poprzednio obowiązujące: zarządzenie nr 9/2010 Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tychach z dnia 1 marca 2010 r. wprowadzające Instrukcję w sprawie organizacji pracy Urzędu Skarbowego w Tychach w zakresie podatku od towarów i usług. 4

kontroli podmiotów ze źródeł zawierających informacje o wysokim prawdopodobieństwie wystąpienia nieprawidłowości w zakresie obowiązków podatkowych. Dodał, Ŝe taki sposób planowania sprzyjał optymalnemu wykorzystaniu czasu pracy zespołów kontrolujących w utrudnionych sytuacjach, np. w przypadku przerw w kontrolach rozpoczętych spowodowanych brakiem dostępu do dokumentów. Ustalono, Ŝe od 2012 r. w Urzędzie sporządzano wyłącznie miesięczne plany kontroli podatkowej. Proces sporządzania planów kontroli przebiegał zgodnie z obowiązującymi procedurami, i tak: projekty planów sporządzał Kierownik Działu Kontroli Podatkowej i zatwierdzał Naczelnik Urzędu, w planach ujmowano wszystkie zaplanowane kontrole, niezaleŝnie od ich zakresu przedmiotowego, proces planowania właściwie dokumentowano, podstawą do skonstruowania planów kontroli były przede wszystkim wskazania wewnętrzne, a następnie wskazania zewnętrzne, wyniki analiz grupowych stosowano do wstępnej selekcji podmiotów 8. (dowód: akta kontroli str. 21 24, 51 90) Przy typowaniu podmiotów do kontroli Urząd nie szacował liczby podmiotów naleŝących do obszaru ryzyka nr 2 Krajowego Planu Dyscypliny Podatkowej, tj. Wykazywanie znacznych przychodów i jednocześnie niskich dochodów lub strat z tytułu działalności gospodarczej oraz dokonywanie odliczeń strat z lat poprzednich. Naczelnik Urzędu wyjaśnił, Ŝe dokonywano ww. szacowania wobec braku, od 2010 r., jednolitych wskazań dotyczących obowiązku i metod szacowania ilości podmiotów w poszczególnych obszarach ryzyka, w Urzędzie opierano się na wynikach analiz grupowych, przeprowadzonych zgodnie z opracowanymi przez Ministra Finansów załoŝeniami. W ten sposób selekcjonowano podmioty naleŝące do obszarów ryzyka. Zaznaczył, Ŝe liczby wyselekcjonowanych podmiotów z uwagi na ich wielkość wymagały dalszych czynności pozwalających na wyłonienie tych, w których prawdopodobieństwo wystąpienia nieprawidłowości jest największe. (dowód: akta kontroli str. 21 24) Ustalono, Ŝe sporządzając analizę grupową przy typowaniu podmiotów do kontroli podatkowej brano pod uwagę kryteria oraz wagi określone w Krajowym Planie Dyscypliny Podatkowej nadane przez Ministra Finansów. W 2011 r. dwukrotnie przeprowadzono analizę grupową (w dniu 22 kwietnia dla organizacji i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą oraz 8 września dla organizacji i 30 listopada dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą). Natomiast w 2012 r. analizę grupową dla organizacji i osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, przeprowadzono jeden raz, tj. w dniu 15 czerwca. (dowód: akta kontroli str. 91 132) Naczelnik Urzędu podał, m.in. Ŝe podstawą planu kontroli w 2011 r. i w I połowie 2012 r. były zewnętrzne i wewnętrzne źródła kontroli, tj. wnioski o kontrolę poszczególnych komórek organizacyjnych Urzędu oraz źródła zewnętrzne (informacje od organów Policji, prokuratury, ZUS, PIP i innych instytucji i podmiotów), a takŝe od osób fizycznych (tzw. doniesienia), które stanowią podstawowe źródło informacji o moŝliwych nieprawidłowościach popełnianych przez podmioty. Źródła wewnętrzne uzyskiwano w toku pracy poszczególnych komórek Urzędu, m.in. w wyniku prowadzonych czynności sprawdzających, postępowań podatkowych, kontroli podatkowych oraz przeprowadzonych analiz mających na celu wyselekcjonowanie grup podmiotów, w obszarze których istnieje moŝliwość występowania nieprawidłowości w zakresie wykonywania obowiązków 8 Raporty uzyskane w wyniku typowania podmiotów do kontroli przy zastosowaniu analizy grupowej poddawane były dalszej szczegółowej analizie dokonywanej w oparciu o informacje posiadane przez Urząd. 5

podatkowych. Do grupy tej naleŝy zaliczyć przede wszystkim podmioty ujęte w poszczególnych obszarach ryzyka zewnętrznego. Z uwagi na ilość źródeł kontroli wpływających do Działu Kontroli Podatkowej oraz uwzględniając zasoby kadrowe tego Działu, nie typowano do planów kontroli podmiotów wyłącznie na podstawie wyników analiz grupowych. Wyniki analiz grupowych Samodzielny Referat Analiz i Planowania przysyłał do kierowników komórek: kontroli podatkowej, obsługi bezpośredniej oraz postępowań podatkowych, gdzie stanowiły źródło dodatkowych informacji o podmiotach w nich wskazanych. Aby osiągnąć zamierzony cel, jakim jest maksymalne zwiększenie efektywności kontroli przeprowadzonych w zidentyfikowanych obszarach ryzyka, w poszczególnych komórkach Urzędu wyniki analiz grupowych konfrontowano z informacjami o podmiotach pochodzącymi z innych źródeł. Miało to na celu wytypowanie podmiotów dających największe prawdopodobieństwo ujawnienia nieprawidłowości. Naczelnik Urzędu wskazał, Ŝe tak przyjęty model planowania kontroli, na tle podstawowego jej celu jakim jest efektywność, w odniesieniu do mierników oceniających pracę urzędów skarbowych (wskaźnik ogólnej efektywności finansowej kontroli KP.EFO w skali punktowej od -5 do +5), w I półroczu 2012 r. usytuował tut. Urząd na II pozycji wśród duŝych urzędów w kraju (wartość wskaźnika +5), natomiast za 2011 r. wartość tego wskaźnika wyniosła +4. (dowód: akta kontroli str. 46 50) 1.3. Wykazane w zeznaniach podatkowych straty z działalności gospodarczej za lata podatkowe: 2009, 2010 i 2011 oraz odliczone od dochodu (przychodu) straty z lat ubiegłych, z podziałem na podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i od osób prawnych, przedstawiały się następująco: podatek dochodowy od osób fizycznych: za 2009 r. 1 613 podatników wykazało stratę na łączną kwotę 33 549 550 zł, a 439 odliczyło stratę z lat ubiegłych w łącznej kwocie 5 901 180 zł; za 2010 r. 1 734 podatników wykazało stratę na łączną kwotę 40 984 118 zł, a 498 odliczyło stratę z lat ubiegłych w łącznej kwocie 8 387 268 zł; natomiast za 2011 r. 1 756 podatników wykazało stratę na łączną kwotę 40 607 251 zł, a 540 odliczyło stratę z lat ubiegłych w łącznej kwocie 9 015 719 zł. podatek dochodowy od osób prawnych: za 2009 r. 278 podatników wykazało stratę na łączną kwotę 27 442 161 zł, a 76 odliczyło stratę z lat ubiegłych w łącznej kwocie 4 800 803 zł; za 2010 r. 289 podatników wykazało stratę na łączną kwotę 31 409 551 zł, a 94 odliczyło stratę z lat ubiegłych w łącznej kwocie 5 950 629 zł; natomiast za 2011 r. 300 podatników wykazało stratę na łączną kwotę 45 295 229 zł, a 104 odliczyło stratę z lat ubiegłych w łącznej kwocie 8 192 880 zł. (dowód: akta kontroli str. 133) W wyniku przeprowadzonych analiz grupowych w 2011 r. i w 2012 r. system wskazał odpowiednio: 7 670 i 7 417 podmiotów do objęcia kontrolą lub czynnościami sprawdzającymi. W okresie objętym kontrolą Urząd przeprowadził 86 kontroli wytypowanych w obszarze ryzyka nr 2, z tego 77 kontroli u podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i 9 u podatników podatku dochodowego od osób prawnych. W 2010 r.: do kontroli wytypowano 22 podmioty w obszarze ryzyka nr 2, a w planie kontroli ujęto 24 kontrole, przeprowadzono 93 kontrole w podatku dochodowym, w tym 24 kontrole w obszarze ryzyka nr 2 (tj. 25,8%) u 22 podmiotów. 6

W 2011 r.: do kontroli wytypowano 31 podmiotów w obszarze ryzyka nr 2, a w planie ujęto 37 kontroli, przeprowadzono 178 kontroli w podatku dochodowym, w tym 37 kontroli w obszarze ryzyka nr 2 (tj. 20,8%) u 31 podmiotów. W I połowie 2012 r.: do kontroli wytypowano 23 podmioty w obszarze ryzyka nr 2, a w planie kontroli ujęto 25 kontroli, przeprowadzono 85 kontroli w podatku dochodowym, w tym 25 kontroli w obszarze ryzyka nr 2 (tj. 29,4%) u 23 podmiotów. Urząd przeprowadził w 2010 r. 36 czynności sprawdzających w obszarze ryzyka nr 2, 14 czynności w 2011 r. oraz. 5 czynności w I połowie 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 134 135, 158 197, 299 316) W miesięcznych planach kontroli, za okres od stycznia do września 2012 r., ujęto 227 kontroli podatkowych, z tego 120 kontroli podjęto w terminie zgodnie z planem kontroli, 63 kontrole rozpoczęto w terminie późniejszym od planowanego, 27 kontroli oczekiwało na realizację, a w przypadku 17 kontroli (dotyczących 9 podmiotów) odstąpiono od ich realizacji. W przypadku 17 kontroli odstąpiono od ich przeprowadzenia z powodu: trzech podatników złoŝyło korekty zeznań podatkowych, jeden podatnik zmienił właściwość miejscową, w przypadku jednego podatnika nie było moŝliwości ustalenia miejsca zamieszkania (wg informacji MSWiA wymeldowany z adresu rejestracyjnego), dwóch podatników zlikwidowało działalność gospodarczą i kontrola w zakresie prawidłowości naliczania i terminowości odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od wypłaconych wynagrodzeń za bieŝący rok stała się bezprzedmiotowa, jeden podatnik dokonał wpłaty zaliczek przed podjęciem kontroli dotyczącej prawidłowości naliczania i terminowości odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od wypłaconych wynagrodzeń za bieŝący rok, w odniesieniu do jednego1 podatnika wystąpiono do Urzędu Kontroli Skarbowej w Katowicach (dalej UKS ) z prośbą o objęcie kontrolą. W latach 2010 2011 realizowano kontrole zgodnie z planami. (dowód: akta kontroli str. 60 90) Urząd, w okresie od stycznia do września 2012 r., przeprowadził 327 kontroli pozaplanowych. Największą grupę kontroli pozaplanowych stanowiły kontrole w zakresie prawidłowości sporządzania remanentu na dzień 31.12.2011 r. oraz uŝytkowania kas rejestrujących, w tym w ramach zleconej przez Ministerstwo Finansów Zimowej akcji mandatowej i Letniej akcji mandatowej. Kontrole te ujęto w miesięcznych rejestrach kontroli pozaplanowych, sporządzanych w podsystemie KONTROLA. W latach 2010 2011 przeprowadzone kontrole ujmowano w planach kontroli (dziennych, kwartalnych). (dowód: akta kontroli str. 136 147, 151 154) Na zadane pytanie, jakie są działania Urzędu w związku z nieobjęciem wszystkich podatników spełniających kryteria objęcia kontrolą oraz w jaki sposób w Urzędzie są monitorowani podatnicy z obszaru ryzyka nr 2 niezakwalifikowani do planu kontroli, Naczelnik Urzędu wyjaśnił, Ŝe w stosunku do tych podmiotów prowadzono czynności sprawdzające. Do czynności sprawdzających wytypowano podatników odliczających straty z działalności gospodarczej z lat ubiegłych w kwocie większej niŝ 20 000 zł, wykazujących brak zaliczek lub stratę, którzy w roku poprzednim wykazali w zeznaniu zaliczki większe niŝ 10 000 zł oraz odliczyli straty podatkowe w kwotach przekraczających limit 50%. W ramach czynności sprawdzających analizowano prawidłowość wykazywania strat (m.in. w oparciu o sprawozdania 7

Ustalone nieprawidłowości Ocena cząstkowa Opis stanu faktycznego finansowe) oraz zasadności odliczania strat. Na bieŝąco w Urzędzie analizowane są równieŝ informacje o transakcjach (akty notarialne, umowy poŝyczki, umowy cywilnoprawne), co miało na celu umoŝliwienie przeprowadzenia pogłębionej analizy w zakresie typowania podatników z obszaru ryzyka nr 2 do przeprowadzenia czynności sprawdzających w zakresie art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W 2010 r. zweryfikowano, wprowadzono i zatwierdzono w aplikacji Czynności majątkowe 3 255 aktów notarialnych dotyczących czynności cywilnoprawnych i 2 716 aktów notarialnych dotyczących umów darowizny, a w 2011 r. - 4 307 aktów notarialnych dotyczących czynności cywilnoprawnych i 1 914 aktów notarialnych dotyczących umów darowizny. Ponadto, czynnościom sprawdzającym podlegają składane zeznania podatkowe z wykazanymi nadpłatami podatku w wysokości od 15 000 zł do 50 000 zł. (dowód: akta kontroli str. 21 24) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyŝej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność kontrolowanej jednostki w zbadanym zakresie. 2. Kontrola podatkowa i czynności sprawdzające u podatników wykazujących i odliczających straty z działalności gospodarczej. 2.1. W okresie objętym kontrolą Urząd przeprowadził 86 kontroli wytypowanych w obszarze ryzyka nr 2, z tego 24 kontrole w 2010 r., 37 kontroli w 2011 r., a 25 kontroli w I połowie 2012 r., a okres objęty kontrolą dotyczył lat 2004 2011. Wskaźnik częstotliwości stwierdzania nieprawidłowości kształtował się na poziomie 93%, przy czym w 2010 r. wyniósł 96%, w 2011 r. - 97%, a w I połowie 2012 r. - 84%. 9 W wyniku przeprowadzonych w 2010 r. kontroli ustalono zmniejszenie wykazywanych w zeznaniach podatkowych strat w łącznej kwocie 212 756 zł oraz uszczuplenie podatku w łącznej kwocie 128 522 zł. Kontrole przeprowadzone w 2011 r. wykazały zmniejszenie strat w łącznej kwocie 1 031 908 zł oraz uszczuplenie podatku w łącznej kwocie 358 301 zł. W wyniku przeprowadzonych w I połowie 2012 r. kontroli ustalono zmniejszenie wykazywanych w zeznaniach strat w łącznej kwocie 1 484 683 zł oraz uszczuplenie podatku w łącznej kwocie 59 955 zł. (dowód: akta kontroli str. 134 135, 148 149, 158 197) Stopień objęcia kontrolami podatkowymi podatników wykazujących i odliczających straty z działalności gospodarczej, liczony jako iloraz kontroli przeprowadzanych wobec podatników z obszaru ryzyka nr 2 (jako głównego kryterium doboru) do łącznej liczby podatników wykazujących lub odliczających straty (przedstawionych w punkcie 1.3. niniejszego wystąpienia pokontrolnego) wynosił 1,2% w 2010 r., 1,8% w 2011 r. oraz 1,2% w I półroczu 2012 r. Stopień objęcia kontrolami podatkowymi podatników wykazujących lub odliczających straty z działalności gospodarczej, liczony jako relacja kwot ustaleń kontroli (finansowy wymiar nieprawidłowości dot. strat) do łącznej kwoty strat wykazanych i odliczonych wynosił 0,5% w 2010 r., 1,6% w 2011 r. oraz 3,2% w I półroczu 2012 r. (dowód: akta kontroli str. 133, 148 149) W ww. okresie nieprawidłowości i błędy podatkowe stwierdzono w 80 na 86 przeprowadzonych kontroli. W efekcie tych kontroli Naczelnik Urzędu wydał 9 W 2010 r. nieprawidłowości i błędy podatkowe stwierdzono w 23 kontrolach na 24 przeprowadzone kontrole, w 2011 r. w 36 na 37 kontroli, a w I połowie 2012 r. w 21 na 25 kontroli. 8

26 decyzji pokontrolnych, w których stwierdził zmniejszenie wykazanych w zeznaniach podatkowych strat w łącznej kwocie 2 181 405 zł, zmniejszenie odliczonych strat z lat ubiegłych w łącznej kwocie 5 763 zł oraz uszczuplenie podatku w łącznej kwocie 1 178 112 zł. W poszczególnych latach dane dotyczące wyników kontroli przedstawiały się następująco: w 2010 r. - wydano 10 decyzji, w których stwierdzono zmniejszenie wykazanych strat w łącznej kwocie 312 636 zł, zmniejszenie odliczonych strat z lat ubiegłych w łącznej kwocie 5 561 zł oraz uszczuplenie podatku w łącznej kwocie 329 386 zł. Trzynastu podatników złoŝyło korekty zeznań podatkowych, w których zmniejszyli wykazane straty w łącznej kwocie 88 791 zł oraz zwiększyli naleŝny podatek w łącznej kwocie 26 389 zł, w 2011 r. - wydano 9 decyzji, w których określono zmniejszenie wykazanych w zeznaniach strat w łącznej kwocie 1 181 456 ł, zmniejszenie odliczonych strat z lat ubiegłych w łącznej kwocie 202 zł oraz uszczuplenie podatku w łącznej kwocie 64 000 zł. Dwudziestu dwóch podatników złoŝyło korekty zeznań, którzy zmniejszyli wykazane straty w łącznej kwocie 732 092 zł oraz zwiększyli naleŝny podatek w łącznej kwocie 23 126 zł, w I połowie 2012 r. - wydano 7 decyzji, w których stwierdzono zmniejszenie wykazanych w zeznaniach strat w łącznej kwocie 687 313 zł oraz uszczuplenie podatku w łącznej kwocie 784 726 zł. Korekty zeznań podatkowych złoŝyło 14 podatników dokonując zmniejszenia wykazanych strat w łącznej kwocie 386 690 zł oraz zwiększenia naleŝnego podatku w łącznej kwocie 12 389 zł. (dowód: akta kontroli str. 148 149) Wskaźnik aktywności Urzędu w zakresie kontroli podatników wykazujących straty z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej 10 kształtował się następująco: 25,5% w 2010 r., 33,5% w 2011 r. 11 oraz 22,2% w I połowie 2012 12. (dowód: akta kontroli str. 155 157) Błędy, jakie najczęściej popełniali podatnicy, to: ewidencjonowanie faktur zakupu niemających związku z osiąganym przychodem, ewidencjonowanie faktur zakupu w kwotach nieodpowiadających wielkościom faktycznym, dokonywanie czynności sprzedaŝy z pominięciem kasy rejestrującej, wielokrotne ujęcie w księgach dokumentów potwierdzających poniesione koszty, ewidencjonowanie w koszty uzyskania przychodów zdarzeń gospodarczych, niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, nieprawidłowe ustalanie odpisów amortyzacyjnych, niewykazywanie do opodatkowania przychodów wynikających z wystawionych faktur. (dowód: akta kontroli str. 158 188) Urząd nie posiadał i nie występował o zakup programów ACL, IDEA. Naczelnik Urzędu podał, Ŝe większość kontrolowanych podmiotów to mikroprzedsiębiorcy, u których czas trwania kontroli ograniczono do 12 dni w roku. Przetwarzanie danych przez kontrolujących w programie ACL czy IDEA ograniczyłoby czas wykorzystywany na badanie dokumentacji źródłowej, które przyczynia się do ujawnienia nieprawidłowości i naduŝyć. Pracownicy Urzędu wykorzystywali do wspomagania procesu typowania podmiotów do kontroli i przeprowadzania kontroli podatkowych program ALLEKONTROLA. Program ten słuŝył przede wszystkim do pozyskiwania kompleksowych informacji o podmiotach dokonujących transakcji za pomocą internetowych portali aukcyjnych, 10 Miernik wyraŝony procentowo jako iloraz, gdzie: Licznik stanowi liczba skontrolowanych okresów rozliczeniowych kontroli właściwych podatników wykazujących i odliczających straty z tytułu prowadzonej działalności według stanu na ostatni dzień okresu sprawozdawczego x 100% Mianownik liczba skontrolowanych okresów rozliczeniowych (dot. kontroli właściwych) w podatkach dochodowych (PIT, PPL, CIT, PPE, KP) ogółem według stanu na ostatni dzień okresu sprawozdawczego. 11 Wartość mediany w grupie wynosiła 33,213% 12 Wartość mediany w grupie wynosiła 31,5789% 9

ustalania danych podmiotów oraz powiązań pomiędzy nimi, a takŝe pozwalał szacować obroty dowolnego uŝytkownika. Program ten uŝytkowano od kwietnia 2010 r. W oparciu o dane uzyskane za pomocą programu przeprowadzono 37 kontroli, z których uzyskano kwotę uszczuplenia w podatku w łącznej kwocie 507 418 zł. (dowód: akta kontroli str. 198, 298) 2.2. W latach 2010 2012 (I półrocze) do czynności sprawdzających w obszarze ryzyka nr 2 wytypowano 183 podmioty, z tego 5 podmiotów wykazujących straty w łącznej kwocie 150 010 zł i 69 podmiotów odliczających straty z lat ubiegłych w łącznej kwocie 3 807 191 zł w 2010 r., 14 podmiotów wykazujących straty w łącznej kwocie 3 155 436 zł i 53 podmioty odliczające straty z lat ubiegłych w łącznej kwocie 2 144 806 zł w 2011 r., a 35 podmiotów wykazujących stratę w łącznej kwocie 2 177 183 zł i 7 podmiotów odliczających straty z lat ubiegłych w łącznej kwocie 282 704 zł w I połowie 2012 r.. W okresie tym czynności sprawdzające w obszarze ryzyka nr 2 przeprowadzono w stosunku do 54 podatników. W 2010 r. czynności sprawdzające przeprowadzono wobec 3 podatników wykazujących stratę w łącznej kwocie 111 299 zł (na 1 891 podatników wykazujących straty za 2009 r. w łącznej kwocie 60 991 711 zł) i 33 podatników odliczających straty z lat ubiegłych w łącznej kwocie 2 549 704 zł (na 515 podatników odliczających straty z lat ubiegłych w łącznej kwocie 10 701 983 zł). W 2011 r. Urząd przeprowadził czynności sprawdzające wobec 4 podatników wykazujących straty w łącznej kwocie 2 439 360 zł (na 2 023 podatników wykazujących straty za 2010 r. w łącznej kwocie 72 393 669 zł) i 10 podatników odliczających straty z lat ubiegłych w łącznej kwocie 903 368 zł (na 592 podatników odliczających straty z lat ubiegłych w łącznej kwocie 14 337 897 zł). Natomiast w I połowie 2012 r. czynności sprawdzające przeprowadzono wobec 4 podatników odliczających straty z lat ubiegłych w łącznej kwocie 121 416 zł (na 644 podatników odliczających straty z lat ubiegłych w łącznej kwocie 17 208 599 zł). W wyniku przeprowadzonych czynności sprawdzających dwóch podatników podatku dochodowego od osób fizycznych złoŝyło korekty zeznań podatkowych, w których zmniejszono odliczone straty z lat ubiegłych o łączną kwotę 76 793 zł oraz zwiększono naleŝny podatek o 17 385 zł. (dowód: akta kontroli str. 133 135, 189 197, 199 200) 2.3. Ustalono, Ŝe spośród 60 podmiotów objętych kontrolą, wytypowanych na podstawie następujących kryteriów: wielkości odliczonej straty z lat ubiegłych wykazanej w zeznaniach podatkowych za 2010 r. i 2011 r. (18 podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i 12 podatników podatku dochodowego od osób prawnych), wielkości wykazanej straty w zeznaniach podatkowych za 2010 r. i 2011 r. (10 podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i 6 podatników podatku dochodowego od osób prawnych), najwyŝszego przychodu i jednocześnie niewielkiego dochodu lub niewielkiej straty wykazanej w zeznaniach podatkowych za 2010 r. i 2011 r. (8 podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i 6 podatników podatku dochodowego od osób prawnych), w 22 przypadkach Urząd przeprowadził czynności sprawdzające, z tego 18 w zakresie prawidłowości odliczenia straty z lat ubiegłych, w tym w 4 przypadkach dodatkowo w zakresie poprawności odliczenia składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz ulgi na dzieci i w jednym przypadku dodatkowo w zakresie prawidłowości sporządzenia zeznania podatkowego. Ponadto w jednym przypadku przeprowadzono czynności sprawdzające w zakresie 10

Ustalone nieprawidłowości prawidłowości wykazania w zeznaniu podatkowym straty z działalności gospodarczej, w dwu przypadkach w zakresie prawidłowości sporządzenia zeznania podatkowego oraz w dwu przypadkach w zakresie wykazania nieprawidłowej wielkości wpłaconych zaliczek na podatek dochodowy. W wyniku przeprowadzonych czynności sprawdzających ustalono, Ŝe dwóch podatników wykazało w zeznaniach zawyŝoną wielkość wpłaconych zaliczek o łączną kwotę 1 860 zł, a jeden podatnik zawyŝył wielkość straty z lat ubiegłych podlegającej odliczeniu o kwotę 20 822 zł. W stosunku do pozostałych 38 podatników nie przeprowadzono czynności sprawdzających. Wobec dwóch podmiotów przeprowadzono kontrolę podatkową dotyczącą podatku dochodowego za 2010 r. i 2011 r. Dodatkowo ustalono, Ŝe kontrole podatkowe w zakresie podatku dochodowego obejmujące wcześniejsze okresy (od 2005 r.) przeprowadzono wobec 12 podatników (z badanej próby 60 podmiotów), a kontrole w zakresie podatku od towarów i usług oraz obowiązków płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych przeprowadzono w 26 podmiotach. Dodatkowo dwa podmioty wytypowano do kontroli i dwa podmioty ujęto w planie kontroli w zakresie podatku dochodowego. W stosunku do 33 podmiotów, wykazujących straty lub odliczających straty z lat ubiegłych, w 2010 r. i w 2011 r. nie przeprowadzono Ŝadnej kontroli podatkowej oraz czynności sprawdzających, z tego 10 podmiotów wykazujących straty za 2010 r. w łącznej kwocie 9 366 717 zł, 13 podmiotów wykazujących straty za 2011 r. w łącznej kwocie 29 296 821 zł, cztery podmioty odliczające straty z lat ubiegłych w 2010 r. w łącznej kwocie 1 186 877 zł i 6 podmiotów odliczających straty w 2011 r. w łącznej kwocie 1 504 202 zł. Spośród 33 podmiotów trzy z nich znajdowały się w bazie podmiotów szczególnych. Naczelnik Urzędu wyjaśnił, Ŝe w przypadku wystąpienia pozytywnych przesłanek do objęcia kontrolą ww. podmiotów, kontrole te zostaną zaplanowane i przeprowadzone. W Samodzielnym Referacie Analiz i Planowania wykonuje się, z uwzględnieniem wszystkich moŝliwych źródeł informacji, analizy w celu typowania podmiotów do kontroli. Analizy te przeprowadza się w celu wyselekcjonowania podmiotów, w których prawdopodobieństwo ujawnienia nieprawidłowości podatkowych jest największe. Ponadto dodał, Ŝe organ podatkowy moŝe przeprowadzić kontrole w terminie umoŝliwiającym wydanie ewentualnych decyzji wymiarowych, tj. kontrole w podatku dochodowym za 2010 r. do 2016 r., a za 2011 r. do 2017 r. (dowód: akta kontroli str. 201 213) 2.4. Wszystkie kontrole podatkowe, przeprowadzone u przedsiębiorców w latach 2010 2012 (I półrocze), wytypowane w obszarze ryzyka nr 2, przeprowadzono w terminie określonym w art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej 13. (dowód: akta kontroli str. 136 147) Spośród przeprowadzonych 86 kontroli (wytypowanych w obszarze ryzyka nr 2), w dwu przypadkach kontrolowani wnieśli zastrzeŝenia do protokołu kontroli podatkowej. ZastrzeŜeń tych nie uwzględniono. (dowód: akta kontroli str. 136 147) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyŝej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. 13 Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm. 11

Ocena cząstkowa NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność w badanym obszarze. Opis stanu faktycznego 3. Wykorzystanie informacji o przypadkach zawyŝenia lub niezasadnego odliczania strat w postępowaniach podatkowych. 3.1. W 2011 r. wynikiem pozytywnym zakończyło się 30 kontroli podatkowych, w których ustalono zmniejszenie wykazanych strat, zmniejszenie strat z lat ubiegłych podlegających odliczeniu lub uszczuplenie podatku, a w I połowie 2012 r. 18 takich kontroli. W 2011 r. 22 podatników złoŝyło korekty w całości uwzględniające ustalenia kontroli, a w I połowie 2012 r. 14 podatników. W przypadku podatników, którzy nie złoŝyli korekt zeznań podatkowych, uwzględniających w całości ustalenia kontroli, Naczelnik Urzędu wszczął postępowania podatkowe. W 2011 r. wszczęto 8 postępowań podatkowych, a w I połowie 2012 r. 4 postępowania. Wszystkie postępowania podatkowe wszczęto w terminie, o którym mowa w art. 165b 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa 14. Postępowania te prowadzono przeszło 2 miesiące od dnia ich wszczęcia (z wyjątkiem jednego wszczętego 16 października 2012 r.), przy czym o kaŝdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie dwóch miesięcy Naczelnik Urzędu informował podatnika, wskazując stosowne uzasadnienie oraz nowy termin zakończenia postępowania, co spełniało wymogi określone w art. 140 O.p. Powodem przedłuŝania tych postępowań było przede wszystkim uzupełnianie materiału dowodowego, zgromadzonego w trakcie kontroli podatkowej. W toku prowadzonych postępowań Naczelnik Urzędu występował do stron i kontrahentów stron z prośbą o złoŝenie stosownych wyjaśnień i dokumentów, a takŝe wzywał ich do złoŝenia zeznań. Naczelnik Urzędu występował równieŝ do innych urzędów skarbowych z prośbą o przeprowadzenie czynności mających na celu ustalenie prawidłowości i rzetelności dokonanych przez stronę i kontrahentów strony transakcji sprzedaŝy, zwracał się takŝe do banków, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, sądów, prokuratury oraz innych instytucji z prośbą o udzielenie informacji mających istotne znaczenie dla prowadzonego postępowania dowodowego. W toku prowadzonych postępowań podatkowych Naczelnik Urzędu niezwłocznie podejmował czynności w celu załatwienia sprawy. (dowód: akta kontroli str. 136 147) 3.2. W 2011 r. w wyniku złoŝonych przez podatników 22 korekt zeznań podatkowych dokonano zmniejszenia wykazanych strat w łącznej kwocie 732 092 zł oraz zwiększenia naleŝnego podatku w łącznej kwocie 23 126 zł. Natomiast w I połowie 2012 r. korekty zeznań złoŝyło 14 podatników, dokonując zmniejszenia wykazanych strat w łącznej kwocie 386 690 zł oraz zwiększenia naleŝnego podatku w łącznej kwocie 12 389 zł. Wszyscy podatnicy, którzy złoŝyli korekty uiścili naleŝny podatek zgodnie ze skorygowanym zeznaniem podatkowym. W wyniku zakończonych w latach 2011 2012 (I połowa) kontroli podatkowych wszczęto 12 postępowań, z tego trzy postępowania zakończono prawomocnymi decyzjami. Decyzje te określały zmniejszenie wykazanej straty w łącznej kwocie 123 534 zł oraz uszczuplenie podatku w kwocie 971 zł. Tymczasem ustalenia dokonane w trakcie kontroli podatkowej wskazały na zmniejszenie wykazanej straty w łącznej kwocie 49 637 zł oraz uszczuplenie podatku w kwocie 802 zł. We wszystkich trzech przypadkach wystąpiły róŝnice. Wyjaśniając powstałe róŝnice Naczelnik Urzędu podał, Ŝe czas trwania kontroli podatkowej 14 Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm., zwanej w dalszej części wystąpienia O.p. 12

u mikroprzedsiębiorców nie moŝe przekraczać 12 dni. W związku z tym moŝliwość gromadzenia materiału dowodowego w toku kontroli jest ograniczona. Na etapie analizy materiału z kontroli nie znano jeszcze ustaleń z czynności sprawdzających przeprowadzonych przez naczelników urzędów skarbowych właściwych dla kontrahentów podmiotów kontrolowanych. Wnioski o przeprowadzenie tych czynności kierowali kontrolujący w toku prowadzonej kontroli. RównieŜ kontrahenci podmiotów kontrolowanych udzielali informacji o przebiegu transakcji po zakończeniu kontroli, pomimo Ŝe wezwania do ich udzielenia kierowano w czasie trwania kontroli. Ponadto, w toku prowadzonego postępowania podatkowego uzupełniano materiał dowodowy zgromadzony w toku kontroli, m.in. o dodatkowe wyjaśnienia stron, czy przedłoŝone dokumenty, których nie okazano kontrolującym na etapie kontroli. (dowód: akta kontroli str. 136 147, 206-297) 3.3. W latach 2011 2012 (I półrocze) Naczelnik Urzędu wydał 16 decyzji, w których określono zmniejszenie wykazywanych strat w łącznej kwocie 1 868 769 zł, zmniejszenie odliczenia strat z lat ubiegłych w łącznej kwocie 202 zł oraz uszczuplenie podatku w łącznej kwocie 848 726 zł. Jedenastu podatników nie wniosło odwołań od wydanych decyzji (w decyzjach tych ustalono zmniejszenie wykazywanych strat w łącznej kwocie 296 670 zł oraz uszczuplenie podatku w łącznej kwocie 804 396 zł). Pozostałe strony postępowań podatkowych (5) wniosły odwołania. Organ odwoławczy, po rozpatrzeniu spraw, w jednym przypadku utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu (w decyzji określono zmniejszenie wykazanej straty w kwocie 998 799 zł) 15, w jednym uchylił w części decyzję i załatwił sprawę w tej części (decyzja, w której zmniejszono wykazaną stratę w kwocie 33 760 zł i zwiększono naleŝny podatek w kwocie 26 900 zł) 16, w pozostałych zaś trzech przypadkach uchylił decyzje i przekazał sprawy do ponownego rozpatrzenia (w decyzjach określono zmniejszenie wykazywanych strat w łącznej kwocie 539 541 zł oraz uszczuplenie podatku w kwocie 17 012 zł). (dowód: akta kontroli str. 136 149, 214) Organ odwoławczy, rozstrzygając ww. sprawy, w wyniku których uchylał decyzje Naczelnika Urzędu, wskazał przede wszystkim na naruszenie art. 122 O.p., który m.in. stanowi, iŝ w toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz art. 187 1 O.p., zgodnie z którym organ podatkowy jest obowiązany zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Przekazując sprawy do ponownego rozpatrzenia organ odwoławczy polecił Naczelnikowi Urzędu uzupełnić zgromadzony materiał dowodowy. W Ŝadnym przypadku uchylenia decyzji przez organ odwoławczy powodem nie było raŝące naruszenie przepisów prawa, spowodowane zaniedbaniem pracowników Urzędu. (dowód: akta kontroli str. 136 147, 215 286) Postępowania wszczynano, w drodze postanowienia, w terminie określonym w art. 165b 1 O.p. O kaŝdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie Organ podatkowy informował stronę postępowania, wskazując stosowne uzasadnienie oraz nowy termin jego zakończenia, co spełniało wymogi określone w art. 140 O.p. Materiał dowodowy uzyskany m.in. w toku kontroli podatkowej włączano do postępowania na podstawie stosownego postanowienia. Przed kaŝdym wydaniem decyzji Organ podatkowy wyznaczał stronie, w drodze postanowienia, siedmiodniowy termin do wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego. Strony postępowania informowano o przeprowadzeniu dowodu 15 Od wydanej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach strona wniosła skargę z dnia 6 marca 2012 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach (do dnia zakończenia niniejszej kontroli Sąd nie rozstrzygnął sprawy). 16 Organ odwoławczy obniŝył wysokość zobowiązania podatkowego z kwoty 28 016 zł do kwoty 27 598 zł. 13

Ustalone nieprawidłowości Uwagi dotyczące badanej działalności z zeznań świadków. Wydane przez Naczelnika Urzędu decyzje spełniały wymogi określone w przepisach O.p. W przypadku wniesienia odwołań od wydanych decyzji, Naczelnik Urzędu przekazywał je wraz z aktami sprawy i swoim stanowiskiem w terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania, zgodnie z art. 227 O.p. Organ podatkowy podejmował niezwłocznie czynności w celu załatwienie sprawy. (dowód: akta kontroli str. 136 147) 3.4. Naczelnik Urzędu poinformował, Ŝe współpraca Urzędu z Izbą Skarbową w Katowicach, w tym z Wojewódzkim Koordynatorem ds. Zarządzania Ryzykiem Zewnętrznym, przebiegała na bardzo dobrym poziomie. W razie wystąpienia problemów kontaktowano się telefonicznie lub za pośrednictwem poczty elektronicznej z Wojewódzkim Koordynatorem. Wszelkie niezbędne informacje i wsparcie uzyskiwano zwrotnie tą samą drogą. Dodała, Ŝe osoby kontaktowe, wyznaczone w urzędach skarbowych, biorą udział w spotkaniach roboczych organizowanych przez Izbę, na których omawiane są bieŝące problemy pojawiające się w trakcie realizacji strategii. Wojewódzki Koordynator, na corocznie odbywających się naradach naczelników urzędów z Dyrekcją Izby oraz na spotkaniach kierowników komórek kontroli podatkowej, prezentuje wyniki uzyskane przez urzędy skarbowe w ramach działań związanych z realizacją strategii zarządzania ryzykiem zewnętrznym. (dowód: akta kontroli str. 287 288) Naczelnik Urzędu podał, Ŝe nie występował do Izby Skarbowej w Katowicach oraz do Ministerstwa Finansów o zajęcie stanowiska w sprawach związanych z przedmiotem niniejszej kontroli. Wszelkie ewentualne problemy interpretacyjne rozwiązywał we własnym zakresie, korzystając z pomocy radców prawnych zatrudnionych w Urzędzie. (dowód: akta kontroli str. 287 288) W okresie objętym kontrolą Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach przeprowadził kontrolę w zakresie Podsystem KONTROLA typowanie podmiotów do kontroli, wykorzystanie materiałów pokontrolnych. W związku z przeprowadzoną kontrolą, pismem z dnia 29 grudnia 2011 r. Dyrektor Izby wydał następujące zalecenia: zatwierdzać kontrole podatkowe po opracowaniu materiału pokontrolnego nie później niŝ w dniu przekazania protokołu kontroli do komórki wymiarowej, wprowadzać na bieŝąco i przetwarzać wszystkie dane do podsystemu KONTROLA umoŝliwiające sporządzenie pełnych raportów, zatwierdzać plany kontroli podatkowej przed przystąpieniem do ich realizacji. Ustalono, Ŝe zalecenia pokontrolne zrealizowano. Innych kontroli zewnętrznych w zakresie realizacji przez Urząd zadań objętych niniejszą kontrolą nie przeprowadzono. (dowód: akta kontroli str. 136 147, 289 295) W strukturach organizacyjnych Urzędu nie powołano komórki (stanowiska) ds. kontroli wewnętrznej. (dowód: akta kontroli str. 3 10) W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyŝej zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. NIK zwraca uwagę na ustalenia organu odwoławczego, który rozstrzygając pięć spraw w wyniku wniesionych odwołań od decyzji Naczelnika Urzędu, uchylił trzy decyzje, wskazując w nich na naruszenie art. 122 i 187 1 O.p. w toku prowadzonych postępowań podatkowych. Jednocześnie polecił Naczelnikowi uzupełnić zgromadzony materiał dowodowy w trakcie ponownego rozpatrzenia sprawy. 14

Ocena cząstkowa Prawo zgłoszenia zastrzeŝeń (dowód: akta kontroli str. 136 147, 215 286) NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie działalność w badanym obszarze. IV. Pozostałe informacje i pouczenia Wystąpienie pokontrolne zostało sporządzone w dwóch egzemplarzach; jeden dla kierownika jednostki kontrolowanej, drugi do akt kontroli. Zgodnie z art. 54 ustawy o NIK, kierownikowi jednostki kontrolowanej przysługuje prawo zgłoszenia na piśmie umotywowanych zastrzeŝeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego przekazania. ZastrzeŜenia zgłasza się do dyrektora Delegatury NIK w Katowicach. Katowice, dnia 3 grudnia 2012 r. Kontroler Witold Wilk Specjalista kontroli państwowej NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Katowicach Wicedyrektor Gabriela Tutak...... Podpis Podpis 15