Autor: Maria Hukowska Najko Bursa Międzyszkolna w Powiatowym Zespole Placówek Szkolno - Wychowawczych



Podobne dokumenty
Porcja standardowa alkoholu

A n d r z e j M a j e w s k i

WPŁYW ALKOHOLU NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

MITY I PRAWDA NA TEMAT ALKOHOLU

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.

Szkodliwy wpływ alkoholu na umysł młodego człowieka

Podział alkoholi ze względu na ich skład chemiczny i szkodliwość dla zdrowia

Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT

Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy.

,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM

Opracowała: a: mgr Agata Grochowiecka


Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku

ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA

Dlaczego alkohol jest groźny?

ALKOHOLIZM NA CZYM POLEGA ALKOHOLIZM?

Bajka o Jasiu i Małgosi

SEH Ulotka SOR Ryzyka związane z nadużywaniem alkoholu

2. Wykonanie zarządzenia powierza się Sekretarzowi Miasta. 3. Zarządzenie wchodzi w życie z dniem podpisania.

PROGRAM PROFILAKTYKI

FAS. Zespół Alkoholowy Płodu (FETAL ALCOHOL SYNDROME)

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W LESZCZYDOLE STARYM

WYKŁAD 3 Agnieszka Zembroń-Łacny, Anna Kasperska

ALKOHOLIZM. jako kwestia społeczna. Anna Siry

Ciąża bez alkoholu 2018

PEDAGOGIZACJA RODZICÓW

Prawda i mity o alkoholu. Antonina Kawecka PSSE w Kamieniu Pomorskim 2014 rok

PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ PLASTYCZNYCH W KOLE

Czy piłeś (piłaś) już napoje alkoholowe?

WIZYTA W MONARZE W R A M A C H P R O J E K T U,, D O B R Y S T A R T

266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów

Jak sobie radzić ze stresem

Wpływ substancji psychoaktywnych na zdrowie kobiety i płodu

PATOLOGIE SPOŁECZNE ALKOHOLIZM, NIKOTYNIZM, NARKOMANIA. OPRACOWANIE: Karolina Gajdosz Agnieszka Wańczyk

WIOSENNA SESJA SZKOLNA

KAMPANIA EDUKACYJNA Lepszy start dla Twojego dziecka 2010 RAPORTY Z BADAŃ.

PROGRAM PROFILAKTYKI W BURSIE NR 6 W WARSZAWIE na rok szkolny 2016/ /2018

Co zyskuje firma, która profesjonalnie rozwiązuje problemy dotyczące konsumpcji substancji psychoaktywnych przez pracowników?

Bajka o Czerwonym Kapturku

Depresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień

Problem uzależnień w kontekście domów pomocy społecznej

Wybrane programy profilaktyczne

Projekt zmian Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata

Alkohol co każdy wiedzieć powinien

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Materiał dla uczniów nr 1.1. Konsekwencje somatyczne zażywania środków psychoaktywnych (tabelka do wypełnienia).

Celem spotkania było: 1.Poszerzenie i uporządkowanie informacji o szkodliwości picia alkoholu. 2.Smak odrzucenia i wykluczenia społecznego.

Nie pal, nie truj się...

Priorytety promocji zdrowia psychicznego dla Powiatu Kieleckiego na lata

TABELE. Tabela 1 Czy w miejscu Pana/i zamieszkania dostępność alkoholu jest:

NAPOJE ENERGETYCZNE- DZIECIAKOM TAKA MOC NIEPOTRZEBNA!

Liceum Ogólnokształcącego im. Janka z Czarnkowa w Czarnkowie. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI okres

Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych

Program profilaktyczny. Znajdź rozwiązanie-nie pij

1. Czy kiedykolwiek miałeś kontakt z niebezpiecznymi dla zrowia substancjami? 32% a) nie b) tak c) czasami

CZASOWA NIEZDOLNOŚĆ DO PRACY Z POWODU ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH I ZABURZEŃ ZACHOWANIA GDZIE LEŻY PROBLEM?

Zacznę od tego, że zamiast używać słowa ALKOHOLIK będę starać się używać słowa OSOBA UZALEZNIONA OD ALKOHOLU.

Bajka o Smoku Wawelskim

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.

Janusz Sierosławski UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ W 2015 r.

Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych

Czy polska młodzież pali, pije, bierze?

Alkohol- wzorce konsumpcji, postawy, zachowania i stereotypy w województwie świętokrzyskim

PRYWATNA SZKOŁA PODSTAWOWA MORSKA KRAINA W KOŁOBRZEGU. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata

Lampka wina, kufel piwa czy kieliszek wódki nikomu jeszcze nie zaszkodziły.

Publiczna Szkoła Podstawowa w Pilźnie SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

PROMOCJA ZDROWIA TO PROCES

UCHWAŁA Nr 365/XXXII/2017 Rady Miejskiej w Radzyminie z dnia 30 stycznia 2017 r.

Scenariusz 5. Temat: Wpływ alkoholu na organizm człowieka. (lekcja nr 1, uczniów w klasie)

Kompendium wiedzy w zakresie odpowiedzialnej sprzedaży alkoholu materiały dla właścicieli oraz personelu punktów sprzedaży alkoholu

Alkohol a dziecko czylifetalalcohol Syndrom płodowy zespół alkoholowy

Ciąża a alkohol. Poziom wiedzy mieszkańców Gdańska na temat wpływu alkoholu na płód.

Fundacja RAZEM BEZPIECZNE Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS)

UCHWAŁA NR XIII/96/16 RADY MIEJSKIEJ W SZEPIETOWIE z dnia 18 lutego 2016 r.

Poniżej kilka informacji z materiałów PARPA: Aktualności - Urząd Miasta Częstochowy Oficjalny portal miejski. 7 stycznia 2010

PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ W ZRĘBICACH. w roku szkolnym 2014/2015

Akademia Pozytywnej Profilaktyki. Szkolenia dla Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2015/2016

(artystyczną, społeczną, sportową itp.). Strategie interwencyjne pomagają w rozwiązywaniu problemów, wspierają w sytuacjach kryzysowych.

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ul. Dr. Józefa Rostka Bytom tel; ,

Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną w Lesznie

Janusz Sierosławski Instytut Psychiatrii i Neurologii UŻYWANIE SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PRZEZ MŁODZIEŻ SZKOLNĄ MIASTA WROCŁAW ESPAD

DEPRESJA PROBLEM GLOBALNY

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNE NR 2 IM. S. ŻEROMSKIEGO W BIELSKU BIAŁEJ

UCHWAŁA NR IV/24/2006 RADY GMINY LEŻAJSK z dnia 29 grudnia 2006r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2007

Załącznik do uchwały Nr VI/41/07 Rady Miejskiej w Krośniewicach z dnia 27 marca 2007 r.

ZABURZENIA WIĘZI, DEPRESJA, - PSYCHOLOGICZNE SKUTKI KRZYWDZENIA DZIECKA

PROGRAM PROFILAKTYKI

UCHWAŁA NR XII/78/2008. RADY GMINY CZERNIKOWO z dnia 03 marca 2008 roku

UCHWAŁA NR X/51/11 RADY GMINY ŁOMŻA

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2013

Szkolny Program Profilaktyki

Program Profilaktyki i Promocji Zdrowia dla miasta Torunia na lata

Anna Linkowska Instytut Psychologii UKSW, Warszawa O FAS DLA RODZICÓW

Uchwała Nr XXI/21/2008 Rady Miasta Skarżysko-Kamienna z dnia 13 marca 2008 roku

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu

UCHWAŁA NR XV/86/2016 RADY GMINY ŁONIÓW. z dnia 21 stycznia 2016 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałaniu Narkomanii na 2016 r.

Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i co

realizowanych we wskazanych placówkach Badanie zostało przeprowadzono techniką wywiadów bezpośrednich (PAPI) w przychodniach.

Transkrypt:

Nałogi są zwykle adwokatem głupstw, które rozum jako prokurator ostrzega. Aleksander Świętochowski Autor: Maria Hukowska Najko Bursa Międzyszkolna w Powiatowym Zespole Placówek Szkolno - Wychowawczych

Alkohol jest najstarszym narkotykiem w historii ludzkości, Alkoholizm zaczął się rozpowszechniać przed 450 laty, kiedy alkohol stał się bardziej trwały i dostępny w każdym czasie, Już ponad 200 lat temu po raz pierwszy opisano alkoholizm jako chorobę, Około 100 lat temu zaczęły powstawać stowarzyszenia abstynenckie, Obecnie uzależnienie od alkoholu powszechnie uznaje się za chorobę, W Polsce uzależnienie od alkoholu od dawna jest poważnym problemem społecznym, Uznając życie obywateli w trzeźwości za niezbędny warunek moralnego i materialnego dobra Narodu reguluje to: Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Alkohol jest najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną wśród młodzieży szkolnej w Polsce. Dziewięciu na dziesięciu uczniów w wieku 15-16 lat zna już smak alkoholu, przy czym zdecydowana większość z nich rozpoczyna picie jeszcze przed swoimi 15 urodzinami. Eksperci oceniają, że picie alkoholu jest główną przyczyną zgonów i inwalidztwa osób w wieku 15-21 lat. Według Światowej Organizacji Zdrowia, alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród czynników ryzyka dla zdrowia populacji (po nadciśnieniu i paleniu tytoniu), a ponad 60 różnych urazów ma związek z alkoholem. Osobnym typem szkód zdrowotnych są uszkodzenia płodu, powstałe w wyniku spożywania alkoholu przez kobiety w ciąży. Efektem picia alkoholu przez kobiety w ciąży może być wystąpienie u dziecka alkoholowego zespołu płodowego Fetal Alcohol Syndrom ( FAS).

Uważają, że alkohol: ułatwia przeżywanie przyjemności, przynosi ulgę w przykrych momentach życia, ułatwia odpędzanie smutnych myśli, uprzyjemnia spotkania z innymi ludźmi, jest częścią celebrowania uroczystości i sukcesów. Często sięgają po alkohol: aby czuć się dorosłym, aby dopasować się do otoczenia, aby czuć się dobrze i być na luzie, aby wyrazić swoją potrzebę buntu i chęć zmierzenia się z ryzykiem, aby zaspokoić ciekawość, ponieważ alkohol jest łatwy i dostępny.

można czuć się pewniej - dobre samopoczucie, są lepsze kontakty z ludźmi, których się nie zna, jest jedynym sposobem na to, aby się odprężyć, zwiększa pewność siebie i otwartość, człowiek staje się bardziej radosny, pełen humoru, pomysłowy, pomaga na smutki i depresje, łatwiej można znieść życiowe obciążenia, przemęczenie pracą, ułatwia relacje seksualne, lepiej można się bawić odgrywa istotną rolę, w niektórych uroczystościach religijnych i rodzinnych, można się wyłączyć, zapomnieć, odreagować, pozwala na krótkie wytchnienie w mozole dnia codziennego.

1 porcja standardowa to ok. 10g czystego alkoholu etylowego czyli: Szklanka 250 ml 5% piwa Lampka 100 ml 12% wina Kieliszek 30 ml 40% wódki

Poziom alkoholu we krwi (w promilach) Zmiany zachowania 0,25 Rozgrzanie, wesołość, podchmielenie, odhamowanie 0,55 Rozluźnienie, osłabienie czujności, bycie na rauszu, upośledzenie zdolności prowadzenia pojazdów 0,75 Uczucie wstawienia, zataczanie się, możliwość występowania przesadnych reakcji emocjonalnych, pogorszenie kondycji ruchowej 1,00 Upośledzenie kontroli na własnym zachowaniem, często hałaśliwość, stwarzanie kłopotliwych sytuacji, uciążliwość, znaczne pogorszenie zdolności prowadzenia pojazdów 1,50 Wyraźne upojenie alkoholowe, brak zdolności logicznego myślenia, problemy z chodzeniem, mówieniem i prowadzeniem pojazdów 3,00 Utrata kontroli ruchowej, zaburzenia mowy, senność 5,00 Utrata przytomności, stan zagrożenia życia - ryzyko zgonu

Ryzyko odległych, negatywnych skutków zdrowotnych, Negatywny wpływ na procesy myślowe i zdolność oceny sytuacji, Ryzyko prowadzenia pojazdów po pijanemu, Osłabienie zdolności kontrolowania stanów emocjonalnych, Zakłócenie nocnego wypoczynku, Możliwość wystąpienia kaca, Możliwość impulsywnych zachowań seksualnych, Możliwości nadużywania alkoholu, Możliwość konfliktów oraz problemów w relacjach interpersonalnych.

nie lubią smaku alkoholu, nie lubią się upijać, nie chcą utyć ( brzuch piwny ), jest to sprzeczne z ich wartościami rodzinnymi, jest to nielegalne, uprawiają jakąś dyscyplinę sportową i chcą zachować dobrą kondycję, nie chcą głupio wyglądać, nie chcą się ośmieszać, picie nie jest w modzie, chcą mieć nad sobą kontrolę i jasno myśleć.

Nadużywanie alkoholu ma nie tylko odległe, negatywne następstwa, ale i następstwa bezpośrednie: alkohol jest odpowiedzialny lub współodpowiedzialny za 20-30% wszystkich utonięć, około 50% wypadków drogowych, 47% przypadków śmierci w pożarach, 20-30% interwencji pogotowia, 25% upadków ze wszystkimi ich następstwami.

CHOROBA ALKOHOLOWA - uzależnienie od alkoholu, polegające na tak silnym przyzwyczajeniu organizmu do alkoholu, że on go potrzebuje, aby w ogóle funkcjonować. W chorobie alkoholowej człowiek traci kontrolę nad piciem i pije pomimo szkód, które to przynosi dla niego samego i jego najbliższych. Co więcej - przeczy temu, że coś jest nie w porządku, ukrywa przed sobą własne picie. Chorobę alkoholową można zaleczyć, choć nie da się jej całkowicie wyleczyć. Oznacza to, że alkoholikiem zostaje się do końca życia i każda próba "kontrolowanego" picia przynosi powrót do nałogu. Alkoholikiem może stać się każdy, przy czym osoba pijąca na ogół nie jest świadoma tego, że popada w nałóg. Gdy człowiek zaczyna dużo pić, bardzo trudno jest mu odzwyczaić się od alkoholu.

Ponad 60 rodzajów chorób i urazów ma związek ze spożywaniem alkoholu: układ nerwowy, układ pokarmowy, układ krążenia, układ oddechowy, układ moczowy, układ hormonalny. Alkohol: - wpływa na osłabienie odpornościowe organizmu, - wywołuje niedobory witamin i minerałów, - powoduje zaburzenia w funkcjonowaniu psychicznym, - uzależnia psychicznie i fizycznie.

Zwiększa się ilość i częstotliwość spożywania alkoholu, Zmienia się funkcja picia i rola alkoholu w życiu picie staje się lekarstwem na stres, smutek, samotność, lęk, Narasta przywiązanie do sytuacji picia, koncentracja na sytuacjach związanych z piciem, oczekiwanie na moment picia, celebrowanie picia, niepokój w sytuacji niemożności napicia się, Alkohol spożywany jest w nieodpowiednich sytuacjach jak: okres ciąży i karmienie piersią, prowadzenie pojazdów, podczas przyjmowania leków wchodzących w reakcję z alkoholem, pomimo chorób wykluczających spożywanie alkoholu, w sytuacjach zagrożenia wypadkami, Coraz częściej dochodzi do stanów upojenia, Używanie alkoholu staje się sposobem usuwania przykrych skutków poprzedniego picia (klinowanie), Zaczynają się trudności w przypominaniu sobie, co się działo poprzedniego dnia po spożyciu alkoholu, Rosną negatywne konsekwencje nadużywania alkoholu: - zdrowotne (stany zatrucia, wypadki) - społeczne (kłótnie z bliskimi, zaniedbywanie obowiązków) - psychologiczne (obniżenia nastroju, kłopoty z kontrolowaniem emocji) Otoczenie sygnalizuje zaniepokojenie piciem i próbuje skłonić osobę pijącą do ograniczenia ilości i częstości spożywania alkoholu.

młodzi ludzie ze względu na ryzyko poważnych zaburzeń rozwojowych, kobiety w ciąży i matki karmiące z powodu ryzyka uszkodzenia płodu i negatywnego wpływu na zdrowie dziecka, osoby chore przyjmujące leki wchodzące w relacje z alkoholem, wszyscy, którzy znajdują się w okolicznościach wykluczających picie - kierując pojazdami, w pracy, w szkole itp., osoby, którym szkodzi każda, nawet najmniejsza ilość alkoholu, uzależnieni od alkoholu.

Sięganie po alkohol przede wszystkim dlatego, że jego działanie odpręża i daje ulgę, redukuje napięcie i niepokój, osłabia poczucie winy, ośmiela itp., Poszukiwanie, inicjowanie i organizowanie okazji do wypicia oraz picie z chciwością, Picie alkoholu pomimo zaleceń lekarza, sugerujących konieczność powstrzymania się do picia, Możliwość wypicia większej niż uprzednio ilości alkoholu, Trudności z odtwarzaniem wydarzeń, które miały miejsce podczas picia, Picie alkoholu w samotności przez osoby, które uprzednio piły wyłącznie w sytuacjach towarzyskich, Powtarzające się przypadki prowadzenia samochodu po niewielkiej nawet ilości alkoholu, Unikanie rozmów na temat picia, Reagowanie rozdrażnieniem w sytuacjach utrudnionego dostępu do alkoholu. Podejmowanie cichych prób ograniczania picia po to, aby udowodnić sobie, że jeszcze posiada się kontrolę nad piciem alkoholu.

W skrajnej formie u dzieci, których matki piły alkohol podczas ciąży, może dojść do powstania zespołu charakterystycznych objawów, spowodowanych działaniem alkoholu na rozwijającym się mózgu, Płodowego Zespołu Alkoholowego - FAS. Jego objawy to: Upośledzenie wzroku (zarówno przed jak i po urodzeniu), Trwałe uszkodzenie mózgu, Charakterystyczne zniekształcenia twarzy. Alkohol może być przyczyną: Zaniżonej wagi urodzeniowej i długości ciała dziecka, Uszkodzeń mózgu, Zmniejszenia odporności dziecka na choroby, Zaburzenia ogólnego rozwoju dziecka, Wielu innych, trudnych do rozpoznania uszkodzeń. Zmiany związane z uszkodzeniem mózgu: Problemy z pamięcią, Trudności w uczeniu się, Problemy z koordynacją ruchów, Zaburzenia emocjonalne (dzieci te są najczęściej nadpobudliwe).

Alkohol to substancja chemiczna - ETANOL: C₂H₅OH Jest składnikiem piwa, wina, szampana, wódki, likieru, whisky, koniaku, drinków i innych napojów alkoholowych, To substancja toksyczna, która zatruwa organizm, Zakłóca działanie mózgu, niszczy komórki nerwowe, uszkadza wątrobę, serce, żołądek, jelita i inne narządy, Wypicie dużych ilości alkoholu naraz może doprowadzić do śmierci, Nadużywanie może prowadzić do uzależnienia i powstania innych problemów psychicznych, Zmniejsza refleks i realistyczną ocenę sytuacji - jest często przyczyną wypadków drogowych, utonięć i innych dramatycznych zdarzeń, Jazda rowerem lub skuterem pod wpływem alkoholu jest niezgodna z prawem i może skończyć się wypadkiem, Prawo zakazuje sprzedaży piwa i innych napojów alkoholowych osobom poniżej 18 lat, Utrudnia koncentrację i sprawia, że trudniej jest się uczyć, Zmienia zachowania człowieka i powoduje utratę kontroli, Sprawia, że ludzie zachowują się agresywnie (agresja słowa, bójki, poniżanie), Może także prowadzić do przedwczesnych kontaktów seksualnych lub przemocy seksualnej.

Lampka wina, kufel piwa czy kieliszek wódki nikomu jeszcze nie zaszkodziły, Mężczyzna jest bardziej odporny na alkohol niż kobieta, Alkohol poprawia odporność organizmu, Alkohol dodaje sił, Alkohol jest dobrym środkiem na rozgrzewkę, Alkohol zapobiega chorobie wieńcowej i zawałom serca, Alkohol jest lekarstwem na serce, Alkohol poprawia sprawność psychofizyczną, Alkohol relaksuje i jest dobrym środkiem na zdenerwowanie, Alkohol jest lekarstwem na sen, Alkohol jest środkiem poprawiającym trawienie, Alkohol może zastępować pokarm, Alkohol leczy nerki, Niektórzy rodzą się alkoholikami, Nie jestem alkoholikiem, bo nikt mnie nie widział pijanym, Alkoholik to ktoś, kto musi pić codziennie, Alkoholicy to ludzie z marginesu i degeneraci, Alkoholicy to ludzie źli i niemoralni.

1. Piwo i wino to nie jest prawdziwy alkohol. 2. Piwo bezalkoholowe zawiera alkohol. 3. Picie piwa i jazda na nartach lub snowboardzie niczym nie grozi. 4. Od piwa nie można się uzależnić. 5. Alkohol rozgrzewa i zapobiega wychłodzeniu na wyprawach w górach. 6. Niewielka ilość alkoholu pomaga w osiągnięciu dobrych wyników na egzaminie. 7. Wypicie dwóch piw pogarsza dokładność naszego wzroku. 8. Mocna kawa przyspiesza spalanie alkoholu w organizmie. 9. Słodkie gotowe drinki alkoholowe (koktajle) sprzedawane w małych butelkach może kupować młodzież, która ukończyła 16 lat. 10. Słodkie drinki z wódką są mniej kaloryczne niż drinki bez alkoholu. 11. Alkohol działa bardzo szybko prawie natychmiast po wypiciu zmienia działanie mózgu. 12. Kiedy masz problemy lub jesteś w stresie alkohol pozwala się wyluzować. 13. Człowiek z tzw. mocną głową może pic alkohol bez ograniczeń. 14. Picie alkoholu i używanie tzw. dopalaczy stanowi realne zagrożenie dla życia ludzi. 15. Od alkoholu uzależniają się tylko mężczyźni.

1. Jadczak - Szumiło T. Kałamajska - Liszcz K. (2009) Biorę odpowiedzialność. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa. 2. Vogler Roger E. Bartz Wayne R. (2003), Nastolatki i alkohol Kiedy nie wystarczy powiedzieć nie. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa. 3. Wieczorek Stachowicz M. (2007), Nastolatki i alkohol Strategie profilaktyczne w szkole, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa. 4. Wieczorek Stachowicz M. (2007), Nasze dzieci i alkohol, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa. 5. Woronowicz Bohdan T. (2008), Na zdrowie! Jak poradzić sobie z uzależnieniem od alkoholu, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Poznań. 6. Strona internetowa - niebotak.pl DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ