Fundacja RAZEM BEZPIECZNE Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS)

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Fundacja RAZEM BEZPIECZNE Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS)"

Transkrypt

1 Dla większości kobiet w ciąży ograniczenie spożycia alkoholu jest rzeczą naturalną, jednak nie wszystkie zdają sobie sprawę, że nie ma bezpiecznej jego dawki w tym stanie. Szkodliwy wpływ alkoholu na płód, to większe ryzyko poronienia, wyższa umieralność okołoporodowa, a także częstsze występowanie wad wrodzonych. Największe niebezpieczeństwo szkodliwego wpływu na płód występuje w pierwszym trymestrze ciąży. Alkoholowy zespół płodowy (Fetal Alkohol Syndrom FAS) stanowi trzecią co do częstości wadę wrodzoną płodu. Są to zaburzenia, pojawiające się u dzieci, których matki w czasie trwania ciąży spożywają alkohol. Cząsteczki alkoholu łatwo przedostają się do organizmu dziecka już w drugim tygodniu życia płodowego. Mogą one mieć negatywny wpływ na wszystkie jego komórki i narządy, jednak mózg płodu jest szczególnie wrażliwy na działanie alkoholu, co wiąże się z dużym prawdopodobieństwem jego uszkodzenia w czasie ciąży. Już po niecałej godzinie od spożycia alkoholu jego stężenie we krwi płodu jest takie samo jak w organizmie matki. Dla niej to tylko stan nietrzeźwości, dla jej dziecka być może chwile decydujące o jego przyszłych losach. Termin FAS został wprowadzony w 1973 roku przez lekarzy amerykańskich (K. Lyons Jonem oraz D.W. Smith). Objawy jego są rozpoznawalne po dość widocznych deformacjach twarzy dziecka: małych, dość szeroko rozstawionych oczach, opadających powiekach, cienkiej górnej wardze, krótkim, zadartym i spłaszczonym u nasady strona 1 / 10

2 nosie, cofniętym podbródku, wydatnym czole, słabo zarysowanej rynience podnosowej. Skutkuje również niewłaściwym ukształtowaniem narządów wewnętrznych, zaburzeniami rozwojowymi serca, nerek, stawów a także przewodu pokarmowego. Również mózg dzieci dotkniętych tym schorzeniem jest mniejszy, niż u zdrowych rówieśników. Należy podkreślić, że terapia dzieci z FAS z uwagi na zniszczone komórki mózgowe nie daje możliwości radykalnej poprawy można jedynie wypracować u nich nawyki i umiejętności pozwalające na samodzielne funkcjonowanie w społeczeństwie. Tak więc należy zdawać sobie sprawę, że dla matki stan nietrzeźwości, pozornie nie przynoszący jej żadnych zdrowotnych konsekwencji, dla dziecka może być chwilą decydującą o jego przyszłości każda ilość alkoholu działa destrukcyjnie na komórki mózgowe płodu. Szczególnie łatwo dochodzi do ich uszkodzeń w okresie pomiędzy trzecim a szóstym tygodniem ciąży. Nawet jeśli matka po tym okresie nie strona 2 / 10

3 sięga już więcej po alkohol nieodwracalne zmiany w organizmie dziecka pozostają. Trzeba podkreślić, że alkohol powoduje więcej szkód w organizmie płodu, niż marihuana, heroina czy kokaina (co oczywiście nie jest zachętą do stosowania tych środków), zostało to potwierdzone naukowo (Institute of Medicine 1996). W Polsce rodzi się obecnie ok. 900 dzieci z pełnoobjawowym FAS rocznie, 10-krotnie więcej dzieci ma zaburzenia związane z alkoholem (Fetal Alkohol Spektrum Disorder Poalkoholowe Uszkodzenie Płodu). Niestety większość przypadków pozostaje nie zdiagnozowana lub zdiagnozowana niewłaściwie. Terapia strona 3 / 10

4 dzieci z FAS nie przynosi radykalnej poprawy, bo ich zniszczone komórki mózgowe nie mogą się już odbudować. Można jedynie wypracować pewne sposoby zachowań, które pozwolą chorym dzieciom samodzielnie funkcjonować w społeczeństwie. Zestawienie skutków jakie niesie ze sobą FAS: - FAS jest wiodącą przyczyną chorób umysłowych. - Większość osób z FAS ma przeciętny poziom inteligencji. strona 4 / 10

5 - FAS jest przyczyną poważnych problemów społecznych i zaburzeń zachowania. - Nie istnieje bezpieczna dawka alkoholu, którą można spożywać w czasie ciąży bez ujemnego skutku na dziecko. - Alkohol uszkadza płód bardziej, niż jakikolwiek inny strona 5 / 10

6 narkotyk. - Zespołowi FAS i innym uszkodzeniom alkoholowym można zapobiec w 100%. strona 6 / 10

7 Bibliografia: Renata Krzyszkowska łonie matki Procenty w - Alkohol strona 7 / 10

8 ważna kwestia dla zdrowia kobiety tłum. Anna Nowosielska (Alkohol i Nauka -2004) strona 8 / 10

9 Więcej na stronach: l strona 9 / 10

10 linia.pl strona 10 / 10

Anna Linkowska Instytut Psychologii UKSW, Warszawa O FAS DLA RODZICÓW

Anna Linkowska Instytut Psychologii UKSW, Warszawa O FAS DLA RODZICÓW Anna Linkowska Instytut Psychologii UKSW, Warszawa O FAS DLA RODZICÓW Co to jest FAS? FAS czyli Alkoholowy Zespół Płodowy (Fetal Alkohole Syndrome) to zespół zaburzeń występujących u dziecka, będący wynikiem

Bardziej szczegółowo

FAS. Zespół Alkoholowy Płodu (FETAL ALCOHOL SYNDROME)

FAS. Zespół Alkoholowy Płodu (FETAL ALCOHOL SYNDROME) FAScynujące dzieci FAS Zespół Alkoholowy Płodu (FETAL ALCOHOL SYNDROME) Co 3 kobieta w ciąży sięga po kieliszek, a skutki tego bywają dramatyczne. Nawet niewielka ilość alkoholu wypitego przez matkę może

Bardziej szczegółowo

Alkohol a dziecko czylifetalalcohol Syndrom płodowy zespół alkoholowy

Alkohol a dziecko czylifetalalcohol Syndrom płodowy zespół alkoholowy Alkohol a dziecko czylifetalalcohol Syndrom płodowy zespół alkoholowy FAS / PZA czyli FetalAlcohol Syndrom Płodowy Zespół Alkoholowy. Z tym problemem na świecie rodzi się więcej dzieci niż z zespołem Downa

Bardziej szczegółowo

Profil neuropsy chologiczny dziecka z zespołem FA S. Justyna Soja-Sularz psycholog Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej nr 2 w Białymstoku

Profil neuropsy chologiczny dziecka z zespołem FA S. Justyna Soja-Sularz psycholog Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej nr 2 w Białymstoku Profil neuropsy chologiczny dziecka z zespołem FA S Justyna Soja-Sularz psycholog Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej nr 2 w Białymstoku Fetal Alkohol Syndrome (FAS) jest to zespół nieprawidłowości,

Bardziej szczegółowo

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań

Bardziej szczegółowo

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku Przedstawione poniżej wyniki badań opracowano na podstawie: Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży. Ekspertyza oparta na wynikach ogólnopolskich badań

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ALKOHOLU NA DZIECKO W ŁONIE MATKI

WPŁYW ALKOHOLU NA DZIECKO W ŁONIE MATKI ZOFIA PANKRAC Doktor nauk medycznych, specjalista II stopnia w dziedzinie położnictwa i ginekologii. Kierownik Izby Przyjęć Kliniki Położnictwa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Bierze czynny udział

Bardziej szczegółowo

A n d r z e j M a j e w s k i

A n d r z e j M a j e w s k i P a p i e r o s y i a l k o h o l s ł u s z n i e n a z y w a n e s ą u ż y w k a m i, g d y ż z u ż y w a j ą c z ł o w i e k a A n d r z e j M a j e w s k i Uzależnienie - nabyta potrzeba wykonywania

Bardziej szczegółowo

Konsekwencje zdrowotne używania substancji psychoaktywnych przez kobiety w ciąży ROMUALD DĘBSKI

Konsekwencje zdrowotne używania substancji psychoaktywnych przez kobiety w ciąży ROMUALD DĘBSKI Konsekwencje zdrowotne używania substancji psychoaktywnych przez kobiety w ciąży ROMUALD DĘBSKI CMKP UZALEŻNIENIA W CIĄŻY NARKOTYKI ALKOHOL PAPIEROSY ŁĄCZNIE 1/4 CIĘŻARNYCH Najczęstsze używki w ciąży PAPIEROSY

Bardziej szczegółowo

Czym naprawdę jest picie alkoholu w czasie ciąŝ

Czym naprawdę jest picie alkoholu w czasie ciąŝ Czym naprawdę jest picie alkoholu w czasie ciąŝ ąŝy? Anna Dobrzańska Warszawa 2008 CZYM JES FAS? (Fetal Alcohol Syndrom) FAS to skutek spustoszeń,, jakie czyni alkohol przyjmowany przez cięŝ ęŝarną kobietę,,

Bardziej szczegółowo

Ciąża bez alkoholu 2018

Ciąża bez alkoholu 2018 IDEA Od 2007 roku Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA) prowadzi działania edukacyjne związane z upowszechnianiem wiedzy na temat szkód w rozwoju płodu wynikających z picia alkoholu

Bardziej szczegółowo

Fetal Alcohol Syndrome Debora Evensen. dzieci. Zrozumieæ zachowania dzieci i nastolatków z zespo³em FAS (Fetal Alcohol Syndrome)

Fetal Alcohol Syndrome Debora Evensen. dzieci. Zrozumieæ zachowania dzieci i nastolatków z zespo³em FAS (Fetal Alcohol Syndrome) Fetal Alcohol Syndrome Debora Evensen To nie s¹ z³e dzieci Zrozumieæ zachowania dzieci i nastolatków z zespo³em FAS (Fetal Alcohol Syndrome) Program FAStryga Stowarzyszenie Zastepczego Rodzicielstwa Oddzial

Bardziej szczegółowo

Fetal Alcohol Syndrome

Fetal Alcohol Syndrome Stowarzyszenie Zastêpczego Rodzicielstwa Fetal Alcohol Syndrome Debra Evensen Cechy charakterystyczne i objawy Program FAStryga Stowarzyszenie Zastêpczego Rodzicielstwa Oddzia³ Œl¹ski Ul. Ho³dunowska 39

Bardziej szczegółowo

KONFERENCJA,, ŻYCIE Z FAS. BIAŁYSTOK 31.05.2011r.

KONFERENCJA,, ŻYCIE Z FAS. BIAŁYSTOK 31.05.2011r. KONFERENCJA,, ŻYCIE Z FAS BIAŁYSTOK 31.05.2011r. ,,CIĄŻA A PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY FAS. Białystok 31.05.2011r. CHYBA JESTEM W CIĄŻY??? Co mam robić??? Dowiedziałam się w środę, że jestem w 6 tyg. ciąży,

Bardziej szczegółowo

FAS i FTS. Wykonała: Anna Korcala-Wichary

FAS i FTS. Wykonała: Anna Korcala-Wichary FAS i FTS Wykonała: Anna Korcala-Wichary FAS Fetal Alcohol Syndrome Do dziś nie określono dawki alkoholu, która byłaby bezpieczna dla płodu. Każda ilość niesie ryzyko wystąpienia zaburzeń w rozwoju dziecka.

Bardziej szczegółowo

Ciąża a alkohol. Poziom wiedzy mieszkańców Gdańska na temat wpływu alkoholu na płód.

Ciąża a alkohol. Poziom wiedzy mieszkańców Gdańska na temat wpływu alkoholu na płód. Ciąża a alkohol. Poziom wiedzy mieszkańców Gdańska na temat wpływu alkoholu na płód. Raport z badań ankietowych zrealizowanych w październiku i listopadzie 2014. Spis treści 1. Wstęp. Metodologia badań

Bardziej szczegółowo

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu

Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży Picie alkoholu prof. dr hab. Marcin Wojnar mgr Marek Fudała, Krzysztof Brzózka Katedra i Klinika Psychiatryczna, Warszawski Uniwersytet Medyczny Państwowa Agencja Rozwiązywania

Bardziej szczegółowo

W ciąży zero alkoholu! Starogard powiedział STOP FAS

W ciąży zero alkoholu! Starogard powiedział STOP FAS W ciąży zero alkoholu! Starogard powiedział STOP FAS W sobotę 10 września Starogard mówił głośno STOP FAS (Alkoholowemu Zespołowi Płodowemu). Pod hasłem Mamusiu nie częstuj mnie alkoholem organizatorzy

Bardziej szczegółowo

FAS Fetal Alcohol Syndrome Płodowy Zespół Alkoholowy

FAS Fetal Alcohol Syndrome Płodowy Zespół Alkoholowy FAS Fetal Alcohol Syndrome Płodowy Zespół Alkoholowy Informacje z konferencji zorganizowanej przez Wydział humanistyczny Uniwersytetu Humanistyczno- Przyrodniczego w Siedlcach FAS Płodowy Zespół Alkoholowy

Bardziej szczegółowo

Stowarzyszenie Zastêpczego Rodzicielstwa. Osiem Kroków: Jak postêpowaæ z dzieæmi z zespo³em alkoholowym FAS. PROGRAM FAStryga

Stowarzyszenie Zastêpczego Rodzicielstwa. Osiem Kroków: Jak postêpowaæ z dzieæmi z zespo³em alkoholowym FAS. PROGRAM FAStryga Stowarzyszenie Zastêpczego Rodzicielstwa Oddzia³ Œl¹ski 0504 73 18 23 Osiem Kroków: Jak postêpowaæ z dzieæmi z zespo³em alkoholowym FAS PROGRAM FAStryga Pomoc dla dzieci dotkniêtych syndromem FAS i ich

Bardziej szczegółowo

Szkodliwy wpływ alkoholu na umysł młodego człowieka

Szkodliwy wpływ alkoholu na umysł młodego człowieka Szkodliwy wpływ alkoholu na umysł młodego człowieka Wiek pierwszego zetknięcia się z alkoholem z roku na rok obniża się. Nieodwracalne zmiany w funkcjonowaniu, uszkodzenie procesów rozwojowych, problemy

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVIII /101/12 RADY MIASTA LUBARTÓW z dnia 27 stycznia 2012 roku

UCHWAŁA NR XVIII /101/12 RADY MIASTA LUBARTÓW z dnia 27 stycznia 2012 roku UCHWAŁA NR XVIII /101/12 RADY MIASTA LUBARTÓW z dnia 27 stycznia 2012 roku w sprawie MIEJSKIEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2012

Bardziej szczegółowo

Wpływ alkoholu na zdrowie potomstwa. Lek. med. Grażyna Rymaszewska

Wpływ alkoholu na zdrowie potomstwa. Lek. med. Grażyna Rymaszewska Wpływ alkoholu na zdrowie potomstwa Lek. med. Grażyna Rymaszewska 85 dni dojrzewa komórka jajowa Ok. 70 dni trwa wytwarzanie plemników Jeśli w tym czasie zadziała jakiś czynnik mutagenny, u dziecka może

Bardziej szczegółowo

Uczeń z zespołem FAS w klasie integracyjnej

Uczeń z zespołem FAS w klasie integracyjnej Uczeń z zespołem FAS w klasie integracyjnej I. Terminologia... 2 II. Diagnoza... 3 III. Rola nauczyciela w diagnozie FAS... 3 IV. Cechy ucznia z zespołem FAS... 4 V. Sposoby nauczania... 4 VI. Specyficzne

Bardziej szczegółowo

KAMPANIA EDUKACYJNA Lepszy start dla Twojego dziecka 2010 RAPORTY Z BADAŃ. www.lepszystart.com.pl

KAMPANIA EDUKACYJNA Lepszy start dla Twojego dziecka 2010 RAPORTY Z BADAŃ. www.lepszystart.com.pl KAMPANIA EDUKACYJNA Lepszy start dla Twojego dziecka 2010 RAPORTY Z BADAŃ Czy Pana(i) zdaniem kobieta może spożywać alkohol w trakcie ciąży? Tak, bez ograniczeń Tak, w niewielkich ilościach, bez względu

Bardziej szczegółowo

- - o sobie w kategoriach odpowiedzialności za decyzje, uczącymi przewidywać. Potrzebne pomoce Uwagi. 5 minut. Wprowadzenie do tematu Skupienie uwagi

- - o sobie w kategoriach odpowiedzialności za decyzje, uczącymi przewidywać. Potrzebne pomoce Uwagi. 5 minut. Wprowadzenie do tematu Skupienie uwagi - - Badania wskazują na coraz niższy wiek inicjacji alkoholowej i seksualnej. Ponad połowa dziewcząt i chłopców w wieku 15 lat piła już alkohol. Corocznie kilkanaście tysięcy małoletnich dziewcząt zostaje

Bardziej szczegółowo

Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych

Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych Badania epidemiologiczne i eksperymentalne nie budzą wątpliwości spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko rozwoju wielu nowotworów złośliwych, zwłaszcza

Bardziej szczegółowo

Jakie są przyczyny uszkodzenia słuchu?

Jakie są przyczyny uszkodzenia słuchu? Jakie są przyczyny uszkodzenia słuchu? Pruszewicz według kryterium etiologicznego podzielił zaburzenia słuchu u dzieci na trzy grupy: 1. głuchota dziedziczna i wady rozwojowe, 2. głuchota wrodzona, 3.

Bardziej szczegółowo

PORADNIK DLA PACJENTKI

PORADNIK DLA PACJENTKI PORADNIK DLA PACJENTKI Walproinian Antykoncepcja i ciąża: Co powinna Pani wiedzieć Niniejsza broszura jest skierowana do kobiet i dziewcząt, które przyjmują jakikolwiek lek zawierający walproinian, lub

Bardziej szczegółowo

Zespół alkoholowy płodu. Dr n. med. Małgorzata Czyżewska Katedra i Klinika Neonatologii Uniwersytet Medyczny Wrocław

Zespół alkoholowy płodu. Dr n. med. Małgorzata Czyżewska Katedra i Klinika Neonatologii Uniwersytet Medyczny Wrocław Zespół alkoholowy płodu Dr n. med. Małgorzata Czyżewska Katedra i Klinika Neonatologii Uniwersytet Medyczny Wrocław Jones i Smith ( 1973 rok ) termin fetal alcohol syndrom (FAS) - czyli alkoholowy zespół

Bardziej szczegółowo

SEH Ulotka SOR Ryzyka związane z nadużywaniem alkoholu

SEH Ulotka SOR Ryzyka związane z nadużywaniem alkoholu SEH Ulotka SOR Ryzyka związane z nadużywaniem alkoholu Jeżeli podczas badań przesiewowych okaże się, że jest mowa o nadmiernym spożyciu alkoholu, jesteście Państwo wówczas narażeni na większe ryzyko problemów

Bardziej szczegółowo

Konferencja szkoleniowa dla nauczycieli i pedagogów Życie z FAS

Konferencja szkoleniowa dla nauczycieli i pedagogów Życie z FAS Konferencja szkoleniowa dla nauczycieli i pedagogów Życie z FAS Działania Fundacji FASTRYGA ze szczególnym uwzględnieniem kampanii ZERO ALKOHOLU W CIĄŻY Piotr Paczulla Fundacja FASTRYGA, Miejski Ośrodek

Bardziej szczegółowo

O FAS DLA LEKARZY. Statystyki występowania

O FAS DLA LEKARZY. Statystyki występowania Paweł Sasko Instytut Psychologii UKSW, Warszawa O FAS DLA LEKARZY Statystyki występowania Alkoholizm jest dość powszechnym problemem i szacuje się, że dotyczy on aż 2% kobiet w wieku rozrodczym. Alkohol

Bardziej szczegółowo

SPEKTRUM POALKOHOLOWYCH ZABURZEŃ PŁODU (FASD FETAL ALCOHOL SPECTRUM DISORDERS)

SPEKTRUM POALKOHOLOWYCH ZABURZEŃ PŁODU (FASD FETAL ALCOHOL SPECTRUM DISORDERS) GRAŻYNA RYMASZEWSKA Lekarz psychiatra. Ponad 20 lat pomagała osobom uzależnionym od alkoholu oraz ich rodzinom. Aktualnie działa w Fundacji "Trzeźwość". Inicjatorka kampanii "Stop FAS". SPEKTRUM POALKOHOLOWYCH

Bardziej szczegółowo

ALKOHOLIZM NA CZYM POLEGA ALKOHOLIZM?

ALKOHOLIZM NA CZYM POLEGA ALKOHOLIZM? ALKOHOLIZM NA CZYM POLEGA ALKOHOLIZM? Termin "alkoholizm" odnosi się do choroby zwanej także zespołem uzależnienia od alkoholu. Jest to najcięższe stadium grupy problemów alkoholowych, do której należą

Bardziej szczegółowo

Biologia medyczna. materiały dla studentów Kobieta (XX)

Biologia medyczna. materiały dla studentów Kobieta (XX) 1. Kobieta (XX) 1 2. Mężczyzna (XY) 3. Monosomia X0, zespół Turnera Kobieta Niski wzrost widoczny od 5 roku życia. Komórki jajowe degenerują przed urodzeniem, bezpłodność. Nieprawidłowości szkieletowe,

Bardziej szczegółowo

Porcja standardowa alkoholu

Porcja standardowa alkoholu Porcja standardowa alkoholu Porcja standardowa to 10 gramów czystego alkoholu etylowego czyli: 200 ml piwa o zaw.alk. 5% 100 ml wina o zaw.alk. 10% 25 ml wódki o zaw.alk. 40% Czas usuwania z organizmu

Bardziej szczegółowo

Universitäts-Frauenklinik Essen. Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia

Universitäts-Frauenklinik Essen. Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia Universitäts-Frauenklinik Essen Medycyna prenatalna i medycyna płodowa Centrum perinatologiczne I. Stopnia Szanowni Państwo, Drodzy Rodzice, Nasze Centrum medycyny prenatalnej oferuje Państwu pełne spektrum

Bardziej szczegółowo

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Uzależnienia Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Termin uzależnienie jest stosowany głównie dla osób, które nadużywają narkotyków, alkoholu i papierosów. Używki Wszystkie używki stanowią

Bardziej szczegółowo

Substancje psychoaktywne

Substancje psychoaktywne Konsekwencje zdrowotne uŝywania substancji psychoaktywnych przez kobiety w ciąŝy Dr n. med. Krzysztof Stempniewicz Oddział Noworodkowy Krapkowickie Centrum Zdrowia Sp. z o.o. Substancje psychoaktywne

Bardziej szczegółowo

Universitäts-Frauenklinik Essen

Universitäts-Frauenklinik Essen Universitäts-Frauenklinik Essen Badanie przesiewowe w pierwszym trymestrze ciąży Co to jest z badanie przesiewowe w pierwszym trymestrze ciąży? W badaniu przesiewowym w pierwszym trymestrze ciąży okreslane

Bardziej szczegółowo

Kompendium wiedzy w zakresie odpowiedzialnej sprzedaży alkoholu materiały dla właścicieli oraz personelu punktów sprzedaży alkoholu

Kompendium wiedzy w zakresie odpowiedzialnej sprzedaży alkoholu materiały dla właścicieli oraz personelu punktów sprzedaży alkoholu PROGRES Instytut Rozwoju i Edukacji Kompendium wiedzy w zakresie odpowiedzialnej sprzedaży alkoholu materiały dla właścicieli oraz personelu punktów sprzedaży alkoholu Progres - Instytut Rozwoju i Edukacji,

Bardziej szczegółowo

FAS/FAE uszkodzenie płodu wywołane alkoholem

FAS/FAE uszkodzenie płodu wywołane alkoholem FAS/FAE uszkodzenie płodu wywołane alkoholem Początki 1968 Paul Lemoin (ogólny opis) 1973 D. Smith, K. Jones, Ch. Ulleland, A. Streissguth (dokładny opis cech dysmorficznych oraz zaburzeń układu nerwowego

Bardziej szczegółowo

Picie alkoholu przez kobiety w ciąży FAS i inne poalkoholowe zaburzenia płodu

Picie alkoholu przez kobiety w ciąży FAS i inne poalkoholowe zaburzenia płodu Picie alkoholu przez kobiety w ciąży FAS i inne poalkoholowe zaburzenia płodu O tym, że alkohol przenika przez łożysko i dostaje się do krwi rozwijającego dziecka, a wraz z nią do wszystkich części jego

Bardziej szczegółowo

Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT

Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT Sprawdź, czy Twoje picie jest bezpieczne zrób test AUDIT TEST AUDIT Test Rozpoznawania Zaburzeń Związanych z Piciem Alkoholu. Test rekomendowany przez WHO 38. Przeczytaj dokładnie kolejne pytania. Zastanów

Bardziej szczegółowo

Ochrona radiologiczna kobiet w ciąży

Ochrona radiologiczna kobiet w ciąży Ochrona radiologiczna kobiet w ciąży Mirosław Lewocki Zachodniopomorskie Centrum Onkologii Instytut Fizyki Uniwersytetu Szczecińskiego ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE Z DZIAŁALNOŚCI FUNDACJI FASTRYGA

SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE Z DZIAŁALNOŚCI FUNDACJI FASTRYGA SPRAWOZDANIE MERYTORYCZNE Z DZIAŁALNOŚCI FUNDACJI FASTRYGA ROK 2010 I. Nazwa Stowarzyszenia i siedziba Fundacja FASTRYGA ul. Hołdunowska 70A 43-143 Lędziny e-mail: biuro@fas.edu.pl Nr KRS 0000351830 Regon

Bardziej szczegółowo

jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz

jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz Światowy Dzień Nerek Światowy Dzień Nerek jest ogólnoświatową kampanią, której celem jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz informowanie o powszechności

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA. Zakład Ortodoncji IS Warszawski Uniwersytet Medyczny

PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA. Zakład Ortodoncji IS Warszawski Uniwersytet Medyczny PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA Zakład Ortodoncji IS Warszawski Uniwersytet Medyczny PROFILAKTYKA WAD NARZĄDU ŻUCIA kierowanie wzrostem i rozwojem narządu żucia w każdym okresie rozwojowym dziecka poprzez:

Bardziej szczegółowo

Palenie papierosów FAKTY

Palenie papierosów FAKTY Palenie papierosów FAKTY Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) palenie jest największym pojedynczym śmiertelnym zagrożeniem dla zdrowia. Tytoń odpowiada za ponad 500 000 zgonów w UE. WHO szacuje,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ALKOHOLU NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

WPŁYW ALKOHOLU NA ORGANIZM CZŁOWIEKA RODZAJE ALKOHOLU alkohol metylowy (znany także pod nazwami spirytus drzewny i karbinol najprostszy, trujący dla człowieka związek organiczny z grupy alkoholi) ; alkohol etylowy (napój alkoholowy); gliceryna

Bardziej szczegółowo

Wpływ substancji psychoaktywnych na zdrowie kobiety i płodu

Wpływ substancji psychoaktywnych na zdrowie kobiety i płodu Wpływ substancji psychoaktywnych na zdrowie kobiety i płodu Literatura Alkohol a zdrowie, Kobiety i alkohol, PARPA, Warszawa 1997. Alkohol a zdrowie, Pacjenci z problemami alkoholowymi w podstawowej opiece

Bardziej szczegółowo

FETAL ALCOHOL SYNDROME (FAS) PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY

FETAL ALCOHOL SYNDROME (FAS) PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY FETAL ALCOHOL SYNDROME (FAS) PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Płodowy zespół alkoholowy jest to choroba polegająca na uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego dziecka pod wpływem alkoholu wypijanego przez matkę

Bardziej szczegółowo

PRISCA 5.0 Nieinwazyjna diagnostyka prenatalna

PRISCA 5.0 Nieinwazyjna diagnostyka prenatalna OCENA RYZYKA GENETYCZNYCH WAD PŁODU PRISCA 5.0 Nieinwazyjna diagnostyka prenatalna SPECJALISTYCZNY PROGRAM KOMPUTEROWY DO OCENY RYZYKA WAD CHROMOSOMOWYCH PŁODU I WAD ROZWOJOWYCHUKŁADU NERWOWEGO NA PODSTAWIE

Bardziej szczegółowo

Wpisany przez B.Wójcik wtorek, 20 października 2009 11:38 - Zmieniony wtorek, 20 października 2009 19:01

Wpisany przez B.Wójcik wtorek, 20 października 2009 11:38 - Zmieniony wtorek, 20 października 2009 19:01 Zespół Samokształceniowy I piętra Artykuł przygotowany na wrzesień 2009 przez B. Wójcik Czego się boimy II? Kolejny artykuł z cyklu Czego się boimy? dotyczy problemu, o którym jest co raz głośniej za sprawą

Bardziej szczegółowo

,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM

,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM ,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM UZALEŻNIENIE UZALEŻNIENIE TO NABYTA SILNA POTRZEBA WYKONYWANIA JAKIEJŚ CZYNNOŚCI LUB ZAŻYWANIA JAKIEJŚ SUBSTANCJI. WSPÓŁCZESNA PSYCHOLOGIA TRAKTUJE POJĘCIE UZALEŻNIENIA

Bardziej szczegółowo

Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę

Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę Molekularne i komórkowe podstawy treningu zdrowotnego u ludzi chorych na cukrzycę Cukrzyca grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą

Bardziej szczegółowo

Tranquility. Najdokładniejszenieinwazyjnebadanietrisomii Pozwalauniknądryzykaamniopunkcji

Tranquility. Najdokładniejszenieinwazyjnebadanietrisomii Pozwalauniknądryzykaamniopunkcji Tranquility Najdokładniejszenieinwazyjnebadanietrisomii Pozwalauniknądryzykaamniopunkcji BezpieczneiwysoceczułebadanieDNAzkrwiwykonywane przyużyciusekwencjonowanianastępnejgeneracji Wystarczyproste pobraniekrwi,aby

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr lvi 21 12011 Rady Gminy Zblewo z dnia 10 lutego 2011r.

UCHWAŁA Nr lvi 21 12011 Rady Gminy Zblewo z dnia 10 lutego 2011r. UCHWAŁA Nr lvi 21 12011 Rady Gminy Zblewo z dnia 10 lutego 2011r. w sprawie uchwalenia gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w gminie Zblewo na 2011 rok oraz zasad wynagradzania

Bardziej szczegółowo

ALKOHOLOWY ZESPÓŁ PŁODOWY (FAS) Zestawienie bibliograficzne w wyborze

ALKOHOLOWY ZESPÓŁ PŁODOWY (FAS) Zestawienie bibliograficzne w wyborze BIBLIOTEKA PEDAGOGICZNA W PIOTRKOWIE TRYBUNALSKIM MULTIMEDIALNE CENTRUM INFORMACJI I PROMOCJI OPRAC. DAGMARA ROSZKOWSKA 63 poz. ALKOHOLOWY ZESPÓŁ PŁODOWY (FAS) Zestawienie bibliograficzne w wyborze WYDAWNICTWA

Bardziej szczegółowo

SPECYFICZNE PROBLEMY DZIECKA Z ALKOHOLOWYM USZKODZENIEM PŁODOWYM FAS/FAE

SPECYFICZNE PROBLEMY DZIECKA Z ALKOHOLOWYM USZKODZENIEM PŁODOWYM FAS/FAE SPECYFICZNE PROBLEMY DZIECKA Z ALKOHOLOWYM USZKODZENIEM PŁODOWYM FAS/FAE ZDEFINIOWANIE POJĘCIA OPRACOWAŁA: ANNA WOROBIEC Termin FAS (Fetal Alcohol Syndrome) Alkoholowy Zespół Płodowy został użyty po raz

Bardziej szczegółowo

Biuletyn Informacyjny Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 4 w Krakowie-Nowej Hucie

Biuletyn Informacyjny Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 4 w Krakowie-Nowej Hucie Biuletyn Informacyjny Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej nr 4 w Krakowie-Nowej Hucie jesień 2015 Szanowni Czytelnicy, Witam serdecznie w nowym roku szkolnym 2015/16. Przekazuję w Państwa ręce nowy numer

Bardziej szczegółowo

FAS- PŁODOWY ZESPÓŁ. Katarzyna Czajkowska

FAS- PŁODOWY ZESPÓŁ. Katarzyna Czajkowska FAS- PŁODOWY ZESPÓŁ ALKOHOLOWY Katarzyna Czajkowska Spis treści Czym jest FAS? Historia FAS Przyczyny Objawy- wygląd twarzy Deficyty anatomiczne i psychologiczne Jak alkohol wpływa na mózg dziecka? Diagnoza

Bardziej szczegółowo

266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów

266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów 266 milionów dorosłych Europejczyków pije średnio dziennie alkohol w ilości nieprzekraczającej 20g (kobiety) lub 40g (mężczyźni), Ponad 58 milionów dorosłych (15 %) przekracza ten poziom; 20 milionów (6

Bardziej szczegółowo

Jak rozmawiać z kobietą w ciąży o alkoholu?

Jak rozmawiać z kobietą w ciąży o alkoholu? Jak rozmawiać z kobietą w ciąży o alkoholu? lek. med. Grażyna Rymaszewska Wstęp Badania ogólnopolskie oraz przeprowadzone w województwie pomorskim w 2005 r., a także badania przeprowadzone w Gdańsku w

Bardziej szczegółowo

Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy.

Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Uzależnienie nałóg - to silne pragnienie zażywania konkretnych środków,

Bardziej szczegółowo

Dlaczego ważne jest modelowanie takich postaw?

Dlaczego ważne jest modelowanie takich postaw? Coraz więcej dziewcząt i młodych kobiet, będących w okresie prokreacji, sięga po środki odurzające. Mają one istotny wpływ na ich zdrowie, a także zdrowie ich dzieci, a przez to i nowych pokoleń. Modelowanie

Bardziej szczegółowo

PATOLOGIE SPOŁECZNE ALKOHOLIZM, NIKOTYNIZM, NARKOMANIA. OPRACOWANIE: Karolina Gajdosz Agnieszka Wańczyk

PATOLOGIE SPOŁECZNE ALKOHOLIZM, NIKOTYNIZM, NARKOMANIA. OPRACOWANIE: Karolina Gajdosz Agnieszka Wańczyk PATOLOGIE SPOŁECZNE ALKOHOLIZM, NIKOTYNIZM, NARKOMANIA OPRACOWANIE: Karolina Gajdosz Agnieszka Wańczyk ALKOHOLIZM Alkoholizm - nazywany jest również zespołem uzależnienia od alkoholu, chorobą alkoholową

Bardziej szczegółowo

Zapytaj swojego lekarza.

Zapytaj swojego lekarza. Proste, bezpieczne badanie krwi, zapewniające wysoką czułość diagnostyczną Nieinwazyjne badanie oceniające ryzyko wystąpienia zaburzeń chromosomalnych, takich jak zespół Downa; opcjonalnie umożliwia również

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 6

Tyreologia opis przypadku 6 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 6 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 23-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

OGÓLNE WARUNKI DODATKOWEGO GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA WYPADEK LECZENIA SZPITALNEGO

OGÓLNE WARUNKI DODATKOWEGO GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA WYPADEK LECZENIA SZPITALNEGO kod warunków LSGP30 OGÓLNE WARUNKI DODATKOWEGO GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA WYPADEK LECZENIA SZPITALNEGO POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 Niniejsze ogólne warunki ubezpieczenia stosuje się do umów dodatkowego grupowego

Bardziej szczegółowo

Częstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie.

Częstotliwość występowania tej choroby to 1: żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. GALAKTOZEMIA Częstotliwość występowania tej choroby to 1:60 000 żywych urodzeń w Polsce ok. 5-6 przypadków rocznie. galaktoza - cukier prosty (razem z glukozą i fruktozą wchłaniany w przewodzie pokarmowym),

Bardziej szczegółowo

Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS)

Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS) Lucyna Szuba Alkoholowy Zespół Płodowy (FAS) Morfologia twarzy dziecko zdrowe dziecko z FAS/E (źródło: FAS Francja www.reunisaf.org) Kiedy jakiś czas temu usłyszałam słowo FAS było dla mnie pustym skrótem

Bardziej szczegółowo

FAS ( Fetal Alkohol Syndrom ) ALKOHOLOWY ZESPÓŁ PŁODOWY. FAE ( Fetal Alkohol Effects ) - ALKOHOLOWY EFEKT PŁODOWY

FAS ( Fetal Alkohol Syndrom ) ALKOHOLOWY ZESPÓŁ PŁODOWY. FAE ( Fetal Alkohol Effects ) - ALKOHOLOWY EFEKT PŁODOWY FAS ( Fetal Alkohol Syndrom ) ALKOHOLOWY ZESPÓŁ PŁODOWY FAE ( Fetal Alkohol Effects ) - ALKOHOLOWY EFEKT PŁODOWY CECHY CHARAKTERYSTYCZNE I OBJAWY FAS ( Fetal Alkohol Syndrom ): Charakterystyczne rysy twarzy

Bardziej szczegółowo

Jedyny nieinwazyjny test prenatalny wykonywany w Polsce

Jedyny nieinwazyjny test prenatalny wykonywany w Polsce Jedyny nieinwazyjny test prenatalny wykonywany w Polsce Od 6 września 2018 test NIFTY TM nie jest już dostępny w Polsce. Genomed zastępuje go Testem Prenatalnym SANCO. Genomed S.A. od maja 2015 roku, jako

Bardziej szczegółowo

Jedyny nieinwazyjny test prenatalny wykonywany w Polsce

Jedyny nieinwazyjny test prenatalny wykonywany w Polsce Jedyny nieinwazyjny test prenatalny wykonywany w Polsce Od 6 września 2018 test NIFTY TM nie jest już dostępny w Polsce. Genomed zastępuje go Testem Prenatalnym SANCO. Genomed S.A. od maja 2015 roku, jako

Bardziej szczegółowo

Pacjent SOR w aspekcie ochrony radiologicznej - kobiety w ciąży. dr Piotr Pankowski

Pacjent SOR w aspekcie ochrony radiologicznej - kobiety w ciąży. dr Piotr Pankowski Pacjent SOR w aspekcie ochrony radiologicznej - kobiety w ciąży dr Piotr Pankowski Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (Dz. U. 2012.264) Art. 33c 6. Dzieci, kobiety w wieku rozrodczym, kobiety

Bardziej szczegółowo

Jama ustna zwierciadłem organizmu

Jama ustna zwierciadłem organizmu Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej Jama ustna zwierciadłem organizmu Anna Lella Przewodnicząca Komisji ds. Współpracy Międzynarodowej NRL Prezydent ERO-FDI Dlaczego o tym mówimy? FDI podaje kluczowe fakty

Bardziej szczegółowo

Opublikowano: :05 Cezary Horewicz Zaktualizowano: :38

Opublikowano: :05 Cezary Horewicz Zaktualizowano: :38 Za sterami FASD Gdyńskie Centrum Diagnozy i Terapii FASD jest unikatową w skali kraju placówką, niosącą pomoc dzieciom z alkoholowym zespołem płodowym. Właśnie zakończył się obóz terapeutyczny "Za Sterami

Bardziej szczegółowo

Debra Evensen. FAS i mózg. Jak alkohol spo ywany w czasie ci¹ y wp³ywa na rozwój mózgu. Program FAStryga. Stowarzyszenie Zastêpczego Rodzicielstwa

Debra Evensen. FAS i mózg. Jak alkohol spo ywany w czasie ci¹ y wp³ywa na rozwój mózgu. Program FAStryga. Stowarzyszenie Zastêpczego Rodzicielstwa Debra Evensen FAS i mózg Jak alkohol spo ywany w czasie ci¹ y wp³ywa na rozwój mózgu Program FAStryga Stowarzyszenie Zastêpczego Rodzicielstwa Oddzia³ Œl¹ski 0504 73 18 23 www.fosterparents.org.pl Jak

Bardziej szczegółowo

ALKOHOLIZM. jako kwestia społeczna. Anna Siry

ALKOHOLIZM. jako kwestia społeczna. Anna Siry ALKOHOLIZM jako kwestia społeczna Anna Siry Czym jest alkoholizm? Zespół uzależnienia od alkoholu Choroba demokratyczna Chroniczna, postępująca i potencjalnie śmiertelna choroba Podstawowe pojęcia związane

Bardziej szczegółowo

Ciąża - radiofarmaceityki

Ciąża - radiofarmaceityki Warunki bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej: Ekspozycje medyczne dzieci, kobiet w ciąży i kobiet karmiących Jezierska Karolina Ciąża - radiofarmaceityki

Bardziej szczegółowo

UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT

UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT UMIERALNOŚĆ NIEMOWLĄT UWAGI WSTĘPNE Do celów statystyki państwowej dokumentacja medyczna dotycząca okresu okołoporodowego ujmuje wszystkie płody i noworodki, które w chwili urodzenia ważyły co najmniej

Bardziej szczegółowo

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

RZUĆ PALENIE RAZEM Z NAMI! Wdychasz, wydychasz, nic nie masz a zdychasz!

RZUĆ PALENIE RAZEM Z NAMI! Wdychasz, wydychasz, nic nie masz a zdychasz! RZUĆ PALENIE RAZEM Z NAMI! Wdychasz, wydychasz, nic nie masz a zdychasz! Dlaczego palenie papierosów jest szkodliwe? Koncerny tytoniowe dodają do tytoniu wiele substancji konserwujących, aromatów o nie

Bardziej szczegółowo

NIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau

NIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau NIFTY TM Nieinwazyjny, Genetyczny Test Prenataly określający ryzyko wystąpienia zespołu Downa, Edwardsa i Patau Nieinwazyjne badania prenatalne, polegające na ocenia parametrów biochemicznych, takie jak

Bardziej szczegółowo

Zwrot Znaczenie R1 Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami

Zwrot Znaczenie R1 Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami Zwrot Znaczenie R1 Produkt wybuchowy w stanie suchym. R2 Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami zapłonu. R3 Skrajne zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia,

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce

Bardziej szczegółowo

V LECZNICTWO STACJONARNE

V LECZNICTWO STACJONARNE V LECZNICTWO STACJONARNE V LECZNICTWO STACJONARNE W 2004 r. na terenie województwa lubelskiego funkcjonowało 35 szpitali ogólnych, 3 szpitale psychiatryczne, 1 sanatorium przeciwgruźlicze oraz jeden zakład

Bardziej szczegółowo

U S T AW A z z poprawkami z 2016

U S T AW A z z poprawkami z 2016 U S T AW A z 1993 z poprawkami z 2016 o o powszechnej ochronie życia ludzkiego i wychowaniu do życia w rodzinie Uznając, że wyrażona w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej zasada prawnej ochrony życia

Bardziej szczegółowo

OCHRONA PACJENTÓW I PERSONELU MEDYCZNEGO PRZED SZKODLIWYM PROMIENIOWANIEM RENTGENOWSKIM

OCHRONA PACJENTÓW I PERSONELU MEDYCZNEGO PRZED SZKODLIWYM PROMIENIOWANIEM RENTGENOWSKIM OCHRONA PACJENTÓW I PERSONELU MEDYCZNEGO PRZED SZKODLIWYM PROMIENIOWANIEM RENTGENOWSKIM W 1927 r. Międzynarodowy Kongres Radiologiczny powołał Międzynarodową Komisję Ochrony Radiologicznej / Internacinal

Bardziej szczegółowo

Biuletyn Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej

Biuletyn Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej ISSN 2080-7759 Biuletyn Uniwersalnej Klasyfikacji Dziesiętnej R. 8 Nr 3 (45) Maj - czerwiec 2015 r. Uzależnienia Pracownia UKD Instytut Bibliograficzny Biblioteka Narodowa Aktualności 1. W dniach 14-15

Bardziej szczegółowo

Harmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV

Harmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV Harmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV Przedmiot: Podstawy farmakologii i farmakoterapii żywieniowej oraz interakcji leków z żywnością Wykłady (5 wykładów, każdy

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka Ocena ryzyka nieprawidłowego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i pomoc rodzinie doświadczenia i rekomendacje Warszawa, 10 12 grudnia 2007 Ewa Helwich Klinika Neonatologii

Bardziej szczegółowo

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU

ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie

Bardziej szczegółowo

Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku

Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku Wnioski z badań przeprowadzonych w 2007 roku 1. Problemy związane z piciem alkoholu, używaniem narkotyków i przemocą rówieśniczą w szkole w ocenie uczniów. Palenie papierosów: Wśród uczniów klas szóstych

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

BIULETYN PORADNI PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ NR 5 W LUBLINIE NR 1(21) PAŹDZIERNIK 2010

BIULETYN PORADNI PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ NR 5 W LUBLINIE NR 1(21) PAŹDZIERNIK 2010 BIULETYN PORADNI PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ NR 5 W LUBLINIE NR 1(21) PAŹDZIERNIK 2010 Drodzy Czytelnicy! Aktualny numer gazetki Misz-Masz kierujemy szczególnie do nauczycieli, rodziców oraz przyszłych

Bardziej szczegółowo

Najbardziej Wiarygodny, Nieinwazyjny Test Prenatalny wykonywany w Polsce Test NIFTY : tylko mała próbka krwi ciężarnej

Najbardziej Wiarygodny, Nieinwazyjny Test Prenatalny wykonywany w Polsce Test NIFTY : tylko mała próbka krwi ciężarnej Najbardziej Wiarygodny, Nieinwazyjny Test Prenatalny wykonywany w Polsce Test NIFTY : To nieinwazyjny, genetyczny test prenatalny nowej generacji, który określa ryzyko trisomii chromosomów 21, 18 i 13

Bardziej szczegółowo

Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (Zwrot R)

Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (Zwrot R) Numer Zwrotu R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 R10 R11 R12 R14 R15 R16 R17 R18 R19 R20 R21 R22 R23 R24 R25 Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (Zwrot R) Produkt wybuchowy w stanie suchym Zagrożenie wybuchem wskutek

Bardziej szczegółowo