Przedmiotowy System Oceniania z geografii w Publicznym Gimnazjum Nr 1 w Jelnicy Opracowanie: Małgorzata Dąbrowska I. Informacje wstępne Przedmiotowy system oceniania z geografii w gimnazjum opracowany w oparciu o: 1. Podstawę programową. 2. Rozporządzenie MEN z dnia 19.04.1999 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów. 3. Statut i WSO. 4. Program nauczania geografii w gimnazjum "Świat bez tajemnic". II. Przedmiotem oceniania są: - wiadomości, - umiejętności, - postawa ucznia i jego aktywność. III. Cele ogólne oceniania: - rozpoznanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań programowych, - poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych z geografii i postępach w tym zakresie, - pomoc uczniowi w samodzielnym kształceniu geograficznym, - motywowanie ucznia do dalszej pracy, - przekazanie rodzicom lub opiekunom informacji o postępach dziecka, - dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania, prawidłowości doboru metod i technik pracy z uczniem. 1
IV. Formy oceniania: a) 10 15 minutowe tzw. kartkówki z aktualnie przerabianego materiału nauczania z trzech ostatnich lekcji, b) prace klasowe sprawdzające osiągnięcia uczniów po zakończeniu danego działu, c) sprawdziany semestralne obejmujące materiał danego semestru, d) prace domowe, e) aktywność na lekcji, f) wypowiedzi ustne, g) praca na lekcji, h) praca w grupach, i) prace dodatkowe, j) aktywność poza lekcjami. V. Sposoby sprawdzania osiągnięć uczniów: 1. Oceny cząstkowe wyrażane są cyfrowo w skali 1-6. 2. W przypadku wypowiedzi pisemnych przyjmuje się skalę punktową przeliczaną na oceny cyfrowe wg kryteriów: 100% + zdanie dodatkowe - ocena celująca 100% - 91% - ocena bardzo dobra 90% - 76% - ocena dobra 75% - 51% - ocena dostateczna 50% - 31% - ocena dopuszczająca 30 % - 0% - ocena niedostateczna 3. Ocenę celującą uczeń uzyskuje w przypadku, gdy osiągnie 100% punktów i rozwiąże zadanie dodatkowe. 4. W ciągu jednego tygodnia uczeń nie może mieć więcej niż dwie prace klasowe, w ciągu jednego dnia tylko jedną, 5. Nauczyciel powinien poinformować o planowanym sprawdzianie pisemnym najpóźniej tydzień przed jego terminem (poprzez wpisanie ołówkiem do dziennika lekcyjnego). 6. Nauczyciel ma prawo do niepodawania terminu sprawdzianu, jeżeli uczniowie dysorganizują proces oceny osiągnięć przez absencję, ucieczki z lekcji itp. 7. Nauczyciel oddaje sprawdzone prace pisemne w terminie dwóch tygodni. 2
8. Jeżeli uczeń z przyczyn losowych nie może napisać sprawdzianu lub testu w określonym terminie, wówczas ma obowiązek uczynić to na najbliższej lekcji lub w terminie ustalonym z nauczycielem. 9. Uczeń, który z różnych powodów nie pisał sprawdzianu, ma obowiązek napisać go w ciągu dwóch tygodni od chwili powrotu do szkoły. Jego obowiązkiem jest przygotować się na sprawdzian i ustalić z nauczycielem termin napisania sprawdzianu, nie dłuższy jednak niż dwa tygodnie od chwili jego powrotu do szkoły. 10. Kartkówki z bieżącego materiału zazwyczaj obejmują trzy ostatnie lekcje, chyba że nauczyciel uprzedził, iż obowiązujący materiał obejmuje więcej niż trzy ostatnie lekcje. Kartkówki mogą być niezapowiedziane. 11. Uczniowie mogą być odpytywani z bieżącego materiału obejmującego trzy ostatnie lekcje. 12. Uczniowie będą mieli do wykonania pracę domową. Zadania domowe będą zróżnicowane w zależności od stopnia zaawansowania uczniów i ich możliwości. Jeśli uczeń nie odrobi zadania domowego otrzymuje ocenę niedostateczną. Za źle zrobione zadanie domowe lub próbę odrobienia go (ślad w zeszycie) - nie dostaje oceny (praca jest do poprawienia). Jeśli uczeń nie ma zeszytu z pracą domową otrzymuje ocenę niedostateczną. 13. Praca domowa może być sprawdzona również krótką kartkówką. 14. Uczeń ma możliwość otrzymania + za aktywną pracę podczas lekcji. Trzy + oznacza ocenę bardzo dobrą. Uczniowie wyróżniający się podczas lekcji wiedzą mogą także otrzymać ocenę bardzo dobrą. 15. Uczeń ma prawo raz w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji, czyli brak pracy domowej lub nieznajomość materiału obejmującego trzy ostatnie lekcje. Każde następne nieprzygotowanie oznacza ocenę niedostateczną. Nieprzygotowania powinny być zgłaszane zaraz po sprawdzeniu listy obecności. Brak pracy domowej zostanie także odnotowany w zeszycie przedmiotowym ucznia, gdzie następnie rodzice złożą podpis. Obowiązkiem ucznia jest uzupełnić brakującą pracę domową na kolejną lekcję i przedstawić ją nauczycielowi. 16. Uczeń ma obowiązek przynosić na lekcje podręczniki oraz estetycznie prowadzony zeszyt przedmiotowy. Raz w semestrze ma prawo zgłosić brak tych akcesoriów bez konsekwencji. Każdy następny raz oznacza ocenę niedostateczną oraz kontakt telefoniczny z rodzicami ucznia. 17. Zeszyt przedmiotowy podlega ocenie przez nauczyciela, dlatego też powinny być systematycznie uzupełniane i prowadzone w sposób estetyczny i czysty. 3
18. Każdy uczeń ma prawo do dodatkowych ocen za wykonane prace nadobowiązkowe (tzn. prace dodatkowe i aktywność pozalekcyjna). 19. Udział w konkursach z geografii jest wpisywany do dziennika jako cząstkowa ocena bardzo dobra lub celująca. 20. Nauczyciel może jednorazowo zmienić sposób oceny danej formy oceniania po wcześniejszym uzgodnieniu z uczniami. VI. Sposób wystawiania oceny śródrocznej i rocznej: 1. Ocena semestralna jest podsumowaniem całokształtu pracy ucznia, co nie oznacza średniej ocen wystawianych za różnorodne formy pracy. Na ocenę śródroczną mają wpływ oceny cząstkowe ze wszystkich obszarów. Są one uporządkowane według ich znaczenia przy wystawianiu oceny końcowej tzn. największe znaczenie mają oceny ze sprawdzianów kończących określony dział, następnie krótkie wypowiedzi pisemne, czyli tzw. "kartkówki", następnie wypowiedzi ustne itd. 2. Ocenę roczną ustala się na podstawie oceny śródrocznej z pierwszego semestru i ocen cząstkowych z drugiego semestru. 3. Na miesiąc przed klasyfikacyjnym posiedzeniem rady pedagogicznej nauczyciel przedmiotu informuje wychowawcę, a za jego pośrednictwem rodziców lub prawnych opiekunów o grożącej uczniowi ocenie niedostatecznej. 4. Na dwa tygodnie przed posiedzeniem rady pedagogicznej nauczyciel powiadamia uczniów o przewidywanych ocenach wyższych niż niedostateczne. 5. Uczeń może być nieklasyfikowany z przedmiotu z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie nauczania. VII. Procedura poprawiania ocen: 1. W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej ze sprawdzianu uczeń ma możliwość podejść do poprawy sprawdzianu poprawić w ciągu dwóch tygodni od ich zwrotu, jednakże jeden sprawdzian może być poprawiany tylko jeden raz. dziennika obok oceny uzyskanej poprzednio wpisuje się ocenę poprawioną. Ocena z poprawy jest oceną ostateczną, wpisaną obok oceny pierwotnej. 2. Ocena ze sprawdzianu inna niż niedostateczna może zostać poprawiona tylko raz w semestrze. 3. Uczeń może również poprawić inne oceny, ale w uzgodnieniu z nauczycielem. 4
4. Oceny uzyskane z kartkówek nie podlegają poprawie. 5. Uczeń ma możliwość poprawy oceny klasyfikacyjnej (semestralnej i rocznej) jeżeli jest ona wyższa od niedostatecznej wg zasad ustalonych w WSO. VIII. Sposoby zbierania danych i informowania o osiągnięciach i postępach ucznia oraz rodzica/opiekuna: 1. Na pierwszej godzinie lekcyjnej nauczyciel zapoznajemy uczniów z PSO. 2. Oceny cząstkowe są jawne, oparte o opracowane kryteria. 3. Nauczyciel ma obowiązek ocenić sprawdziany pisemne w terminie nie dłuższym niż dwa tygodnie od dnia napisania sprawdzianu. Oceny z odpowiedzi ustnych są znane uczniom na bieżąco. 4. Sprawdzone i ocenione sprawdziany i kartkówki otrzymują do wglądu uczniowie, rodzice zaś otrzymują do wglądu na życzenie. 5. Prace pisemne są przechowywane w szkole do końca bieżącego roku szkolnego. 6. W przypadku ocen śródrocznych i końcoworocznych, uczniowie powinni je poznać najpóźniej na tydzień przed Radą Klasyfikacyjną. 7. Jeśli uczniowi grozi ocena niedostateczna, rodzice są o tym fakcie informowani przynajmniej na miesiąc przed posiedzeniem Rady Pedagogicznej Klasyfikacyjnej. W takim przypadku nauczyciel spotyka się osobiście z rodzicami i wspólnie ustalają termin i formę poprawy. 8. Każda ocena niedostateczna na koniec semestru lub roku szkolnego jest pisemnie uzasadniania przez nauczyciela. 9. Rodzice informowani są o postępach i osiągnięciach uczniów na zebraniach ogólnych lub na spotkaniach indywidualnych. 5
IX. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności wynikających z programu nauczania oraz: nie radzi sobie ze zrozumieniem najprostszych pojęć i terminów geograficznych, nie potrafi nawet przy pomocy nauczyciela wykonać najprostszych ćwiczeń. Ocenę dopuszczająca otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową w takim zakresie, że potrafi: samodzielnie lub z niewielka pomocą nauczyciela wykonać ćwiczenia i zadania o niewielkim stopniu trudności, wykazać się znajomością i rozumieniem najprostszych pojęć i terminów geograficznych, wskazać elementarne związki pomiędzy składnikami środowiska geograficznego. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: opanował wymagania na ocenę dopuszczającą, opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową, co pozwala mu na: wykazanie się znajomością i rozumieniem podstawowych pojęć i terminów geograficznych, stosowanie poznanych pojęć i terminów w sytuacjach typowych, wykonywanie prostych obliczeń geograficznych, wskazywanie elementarnych związków przyczynowo-skutkowych zachodzących pomiędzy elementami środowiska geograficznego, samodzielne rozwiązywanie elementarnych zadań geograficznych. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował wymagania na niższe oceny, opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy programu nauczania, samodzielnie wyjaśniać typowe zależności, posługiwać się terminologią geograficzną z nielicznymi potknięciami i błędami, sprawnie rozwiązywać zadania geograficzne, przeprowadzić prostą analizę związków przyczynowo-skutkowych zachodzących pomiędzy elementami środowiska geograficznego, samodzielnie dokonać analizy danych statystycznych przedstawionych w różnej formie, 6
w oparciu o dane liczbowe sporządzić diagramy, wykresy, kartodiagramy itp. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: opanował wymagania na niższe oceny, opanował pełen zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych programem nauczania, sprawnie poruszać się w tematyce geograficznej, samodzielnie rozwiązywać problemy, wykazać się znajomością pojęć i terminów oraz umiejętnością poprawnego ich zastosowania w sytuacjach typowych i nietypowych, posługiwać się poprawnie terminologią geograficzną, samodzielnie zdobywać wiedzę i umiejętności, przeprowadzać prawidłową analizę związków przyczynowo-skutkowych, zachodzących pomiędzy elementami środowiska geograficznego, w oparciu o źródła przeprowadzić analizę procesów i określić ich konsekwencje. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: twórczo rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania, pomysłowo i oryginalnie rozwiązuje nietypowe zadania, bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach geograficznych lub olimpiadach pokrewnych, korzysta z różnych źródeł informacji, posiada wiedzę wykraczającą poza obowiązujący program nauczania. Dla ucznia posiadającego dostosowanie wymagań edukacyjnych nauczyciel opracowuje te wymagania indywidualnie zgodnie z zaleceniami zawartymi w opinii poradni psychologiczno - pedagogicznej. Uczniom z upośledzeniem w stopniu lekkim wymagania edukacyjne zostały dostosowane do rodzaju niepełnosprawności. X. Uczniowie z dysfunkcjami orzeczonymi przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne 1. Uczniowie posiadający informację o obniżeniu poziomu wymagań edukacyjnych - otrzymują ocenę dopuszczającą po uzyskaniu 20 % punktów testu, sprawdzianu lub kartkówki. 7
2. W przypadku uczniów posiadających opinię Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej o dysleksji, dysgrafii i dyskalkulii przy ocenie zadań i prac pisemnych błędy wynikające z orzeczonych dysfunkcji nie rzutują na ocenę. 3. Uczniom z upośledzeniem w stopniu lekkim obniża się wymagania programowe, a prace pisemne zalicza się na poziomie 50 % uzyskanych punktów, stosując przeliczanie na oceny wg przyjętej skali. XI. Ewaluacja PSO Pod koniec roku szkolnego nauczyciel wspólnie z uczniami dokona analizy funkcjonowania przedmiotowego systemu oceniania na lekcjach geografii. Ewentualne zmiany w PSO będą obowiązywały od następnego roku szkolnego. 8