- 1 - P/07/079 Wrocław, dnia 11 stycznia 2008 r. LWR- 41042-4/2007 Pani Izabela S U L E J A Dyrektor Gimnazjum Nr 13 im. Unii Europejskiej we WROCŁAW Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2, ust 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 roku o NajwyŜszej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2007 r. nr 231, poz. 1701 ze zm.), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu skontrolowała Gimnazjum Nr 13 im. Unii Europejskiej we Wrocławiu, zwanego dalej Gimnazjum Nr 13, w zakresie funkcjonowania systemu awansu zawodowego nauczycieli w latach 2003/2004 2006/2007. W związku kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokóle kontroli podpisanym bez zastrzeŝeń, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie ocenia funkcjonowanie w Gimnazjum Nr 13 systemu awansu zawodowego nauczycieli w badanym okresie, pomimo stwierdzonych uchybień. 1. W latach 2003 2006 zatrudnienie w Gimnazjum uległo zmniejszeniu, odpowiednio z 83,27 etatów (w tym 77,05 etatów to nauczyciele z tytułem magistra i przygotowaniem pedagogicznym) do 79,11 etatów (w tym 77,11 etatów to nauczyciele z wykształceniem wyŝszym pedagogicznym), tj. o 4,16 etaty. Zmiany w strukturze zatrudnienia w Gimnazjum wykazywały pozytywne tendencje, poniewaŝ wzrosła liczba nauczycieli o najwyŝszych kwalifikacjach (nauczyciele dyplomowani), tj. z 6 etatów (w 2003 r.) do 16,22 etatów (w 2006 r.). W okresie od 1 września 2003 r. do 31 sierpnia 2007 r. w Gimnazjum prowadzono 11 postępowań w sprawie uzyskania przez nauczycieli staŝystów stopnia nauczyciela kontraktowego,
- 2-8 postępowań dotyczyło ubiegania się o tytuł nauczyciela mianowanego, zaś 12 nauczycieli mianowanych uzyskało tytuł nauczyciela dyplomowanego. NajwyŜsza Izba Kontroli nie wnosi uwag do terminowego składania przez nauczycieli rozpoczynających staŝ projektów planów rozwoju zawodowego, ich zatwierdzania przez dyrektora szkoły, składania sprawozdań z realizacji plan rozwoju zawodowego, ustalania oceny dorobku zawodowego nauczycieli za okres staŝu. Dyrekcja Szkoły zapewniła nauczycielom staŝystom obserwację zajęć dydaktycznych, wychowawczych jak równieŝ hospitacje lekcji przez nich prowadzonych w wymiarze określonym w 4 ust. 1 rozporządzenia MENiS w sprawie awansu zawodowego nauczycieli 1. Komisje kwalifikacyjne prawidłowo dokumentowały w protokółach z posiedzeń przebieg postępowania, udzielone odpowiedzi jak i uzasadnienia rozstrzygające komisji. W uzasadnieniach komisja odnotowywała, poza ocenami kandydatów ubiegających się o tytuł nauczyciela kontraktowego, równieŝ wskazania dot. m.in. kierunków dalszego doskonalenia. Szkoła posiadała opracowane wieloletnie plany rozwoju zawodowego nauczycieli, a ich organizacja zatwierdzona została uchwałą Rady Pedagogicznej w myśl postanowień art. 41 ust. 1 pkt. 4 ustawy o systemie oświaty 2. Opracowano ponadto dokument pn. Rozwój zawodowy nauczycieli, w którym określono standardy, wskaźniki i narzędzia wynikające z rozporządzenia MENiS w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego 3. Tematyka szkoleń w planach rocznych, opracowywana została przy współpracy z liderami Wewnątrzszkolnego Doskonalenia Nauczycieli (WDN), na podstawie przeprowadzanych badań ankietowych wśród nauczycieli, wyników z przeprowadzonych hospitacji oraz uwzględnieniu zagadnień z planów naprawczych wynikających z przeprowadzanych diagnoz. 2. W badanym okresie 12 nauczycieli mianowanych odbyło staŝ na stopień nauczyciela dyplomowanego. Z analizy dokumentacji 6 nauczycieli mianowanych (planów rozwoju, sprawozdań z ich realizacji, oceny dorobku oraz programu rozwoju szkoły) wynika, Ŝe 1 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz.U. Nr 260, poz. 2593) weszło w Ŝycie z dniem 8 grudnia 2004 r. 2 Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 Nr 256, poz. 2572 ze zm.) 3 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego, wykazu stanowisk wymagających kwalifikacji pedagogicznych, kwalifikacji niezbędnych do sprawowania nadzoru pedagogicznego, a takŝe kwalifikacji osób, którym moŝna
- 3 - treść form doskonalenia była zbieŝna z wdraŝanym w tym okresie programem rozwoju szkoły. Stwierdzono, Ŝe 6 badanych nauczycieli (poza formami doskonalenia WDN) uczestniczyło w okresie staŝu w szkoleniach zewnętrznych dot. 32 tematów, z których 27 (84,4%) poświęconych był formom doskonalenia w zakresie m. in. autodiagnozy (6), autorefleksji (7), programowaniu dydaktycznemu (6) jak i programowaniem rozwoju szkoły, metodologii badań edukacyjnych zarządzania szkołą (6). Nauczyciele dyplomowani zatrudnieni w szkole (19 osób) czynnie uczestniczyli w procesie doskonalenia zawodowego organizowanych zajęć WDN, dzieląc się swoją wiedzą z kadrą pedagogiczną Gimnazjum poprzez organizowane seminaria, lekcje otwarte jak i inne formy szkoleń. Ponadto 9 z nich podnosiło swoje kwalifikacje na kursach i szkoleniach zewnętrznych. Poprawnie realizowane były przez dyrektora Gimnazjum zadania dotyczące wpływu nauczycieli mianowanych i dyplomowanych na podnoszenie jakości pracy szkoły. Wynikiem tych działań było m.in. uzyskanie przez Szkołę certyfikatu Unii Europejskiej w zakresie nauczania języków obcych, a ponadto certyfikatów: Szkoły wspierającej uzdolnienia w dolnośląskiej sieci szkół, Bezpiecznej szkoły, Szkoły z klasą, zdobywanie mistrzostw Polski w szachach szkół gimnazjalnych (w latach 2000 2006). 3. Uzyskiwanie wyŝszych stopni zawodowych przez nauczycieli miało wpływ na strukturę wynagrodzeń w latach 2003 2006. Udział wydatków wynagrodzenia zasadniczego w grupie nauczycieli dyplomowanych zwiększył się z 7,9% (105,5 tys. zł) w 2003 r. do 25,1% (373,6 tys. zł) w 2006 r., tj. nominalnie o 268,1 tys. zł. W okresie tym udział wynagrodzenia zasadniczego, w grupie nauczycieli mianowanych jak i kontraktowych uległ zmniejszeniu odpowiednio z 67,2% (899,7 tys. zł) w 2003 r. do 59,2% (880,4 tys. zł) w 2006 r. oraz z 20,8% (278,1 tys. zł) do 13,6% (201,8 tys. zł). Dodatki finansowe wypłacane opiekunom staŝu realizowane były prawidłowo. Wysokość dodatku wynikała z uchwał podjętych przez Radę Miasta Wrocławia i wynosiła miesięcznie 6,5% stawki bazowej, tj. minimalnej stawki wynagrodzenia nauczyciela staŝysty. W zlecać prowadzenie badań i opracowywanie ekspertyz (Dz.U. Nr 89, poz. 845, ze zm.) - weszło w Ŝycie 1 września 2004 r., uchylone z dniem 3 stycznia 2007 r.
- 4 - analizowanym okresie wypłacany dodatek wynosił miesięcznie 43 zł w 2003 r. i wzrósł w 2007 r. do kwoty 49 zł. 4. NajwyŜsza Izba Kontroli wskazuje jednocześnie na uchybienia polegające na braku egzekwowania od staŝystów wymogów określonych w 9 ust. 1 rozporządzenia ME- NiS w sprawie awansu zawodowego nauczycieli. Stwierdzono, Ŝe w analizowanym okresie na 11 wniosków, składanych przez nauczycieli staŝystów ubiegających się o stopień nauczyciela kontraktowego, dotyczących wszczęcia procedury kwalifikacyjnej, w 10 przypadkach staŝyści nie dołączyli oceny dorobku zawodowego, do 9 wniosków nie dołączyli zaświadczeń o wymiarze zatrudnienia, a w 5 przypadkach brakowało dokumentacji poświadczającej posiadane kwalifikacje zawodowe. Ponadto Pani Dyrektor nie wypełniła obowiązku określonego w 11 ust. 1 i 2 rozporządzenia MENiS w sprawie awansu zawodowego nauczycieli, tj. nie dokonała oceny formalnej złoŝonych wniosków, jak i nie określiła sposobu usunięcia braków w nich występujących. Podkreślić w tym miejscu naleŝy, Ŝe nauczyciele staŝyści brakujące dokumenty uzupełnili do dnia wyznaczonego w decyzjach o powołaniu komisji kwalifikacyjnych. Dopiero w postępowaniu komisji (w części wstępnej) dokonywano formalnej oceny złoŝonych dokumentów i po stwierdzeniu kompletności dokumentów przeprowadzano merytoryczną ocenę kwalifikacyjną. W 4 przypadkach (z 2007 r.) komisje kwalifikacyjne nie wypełniły obowiązku wynikającego z 13 ust. 3 rozporządzenia MENiS w sprawie awansu zawodowego nauczycieli, tj. nie zamieściły średniej arytmetycznej uzyskanych przez kandydata punktów, dokonując zapisu tylko co do ogólnej sumy uzyskanych punktów. Nadmienić naleŝy, Ŝe stwierdzone uchybienie nie miało wpływu na ostateczne rozstrzygnięcie komisji. We wszystkich przypadkach uzyskana średnia punktów była wyŝsza niŝ określona w 13 ust. 4 ww. rozporządzenia, minimalna ich liczba. Pani Dyrektor nie egzekwowała takŝe w pełni od opiekunów staŝu, obowiązku określonego w 5 rozporządzenia MENiS w sprawie awansu zawodowego nauczycieli, składania w terminie 14 dni od zakończenia staŝu, projektu oceny dorobku zawodowego. Na sprawdzonych 19 przypadków, w 13 (68,4%) brakowało, w formie pisemnej, takiej oceny. W badanym okresie wydanych zostało 31 ocen dotyczących dorobku zawodowego nauczycieli wydanych przez Panią Dyrektor. W 1 przypadku wydana została ocena pozytywna mimo nie złoŝenia
- 5 - przez nauczyciela sprawozdania z realizacji planu rozwoju co było niezgodne z obowiązkiem określonym w art. 9c ust. 6 Karty Nauczyciela 4. Innym uchybieniem formalnym było nie wpisywanie dat na sporządzanych dokumentach przez nauczycieli odbywających staŝ (planach rozwoju zawodowego, sprawozdaniach z realizacji tych planów). Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Sprawdzanie składanych wniosków przez nauczycieli staŝystów w zakresie ich kompletności, zgodnie z wymogami rozporządzenia MENiS w sprawie awansu zawodowego nauczycieli. 2. Dokumentowanie w protokółach postępowań kwalifikacyjnych wszystkich, określonych rozporządzeniem MENiS w sprawie awansu zawodowego nauczycieli, wymogów, a w szczególności uzyskanych ocen średnich punktowych. 3. Egzekwowanie od opiekunów staŝu nauczyciela sporządzania projektów ocen po skończonym staŝu. 4. Egzekwowanie od nauczycieli rozpoczynających staŝ, jak równieŝ składających dokumentację po jego zakończeniu, wpisywania dat sporządzenia tych dokumentów w celu przeprowadzenie poprawnej analizy co do terminów określonych w rozporządzeniu MENiS w sprawie awansu zawodowego nauczycieli. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura we Wrocławiu, na podstawie art. 62 ustawy o NIK, oczekuje od Pani Dyrektor w terminie miesięcznym od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego informacji o sposobie wykorzystania uwag i wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z art. 61 ust.1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Pani Dyrektor prawo, zgłoszenia na piśmie, do Dyrektora Delegatury NIK we Wrocławiu, umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. 4 Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zm.).