... pieczątka nagłówkowa szkoły... kod pracy ucznia KONKURS PRZEDMIOTOWY BIOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH ETAP SZKOLNY Drogi Uczniu, witaj na I etapie konkursu biologicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. Arkusz liczy 10 stron i zawiera 25 zadań. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem bądź piórem. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. W przypadku testu wyboru prawidłową odpowiedź zaznacz stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej odpowiedzi. Nie używaj korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inną odpowiedź. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Czas pracy: 60 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 50 Pracuj samodzielnie. Powodzenia! Strona 1 z 10
Część A Po uważnym przeczytaniu każdego zadania dokonaj wyboru jednej prawidłowej odpowiedzi i zaznacz stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej odpowiedzi. Punktacja zadań w teście 0 lub 1 punkt. Zadanie 1. (0-1 pkt.) Jesień jest porą roku, w której liście drzew i krzewów mienią się różnymi barwami. Do tej pory przesłaniał je chlorofil, który ma zdolność pochłaniania światła: A. czerwonego i zielonego B. czerwonego i niebieskofioletowego C. zielonego i niebieskiego D. tylko zielonego Zadanie 2. (0-1 pkt.) Chlorofil nie występuje w komórkach: A. korzeniówki i łuskiewnika B. rosiczki i morszczynu C. łuskiewnika i rosiczki D. wszystkich wymienionych organizmów Zadanie 3. (0-1 pkt.) Do jakich typów botanicy klasyfikują owoce drzew przedstawione na rysunkach? A. mieszki i kasztany B. żołędzie i mieszki C. torebki i orzechy(szki) D. pestkowce i orzechy(szki) Strona 2 z 10
Zadanie 4. (0-1 pkt.) Uczniowie obserwowali w parku kowalika. Które zdanie nie pochodzi z zapisu ich obserwacji? A. chodzi głową do dołu B. chowa orzechy w szczeliny kory C. ma krótki ostry dziób D. ma krępą sylwetkę Zadanie 5. (0-1 pkt.) Biaława nasada dzioba jest cechą charakterystyczną: A. gawrona B. kawki C. sroki D. wrony Zadanie 6. (0-1 pkt.) Które z wymienionych gatunków odlatują z Polski na zimę (przynajmniej ich część)? A. gawron i sroka B. gawron i szpak C. szpak i kowalik D. kwiczoł i sroka Zadanie 7. (0-1 pkt.) Najmniej rozwinięty móżdżek, spośród wymienionych gromad kręgowców mają: A. gady B. płazy C. ryby D. ssaki Zadanie 8. (0-1 pkt.) Wskaż błąd w klasyfikacji dębu szypułkowego : A. rodzaj: dąb B. rodzina: bukowate C. rząd: bukowce D. gromada: dwuliścienne Strona 3 z 10
Zadanie 9. (0-1 pkt.) U którego z wymienionych gatunków nie występują korzenie? A. jodła B. nerecznica C. płonnik D. ziemniak Zadanie 10. (0-1 pkt.) Auksyny są hormonami roślinnymi. Które zdanie nie określa ich funkcji? A. powodują wydłużanie komórek B. stymulują rozrost zalążni C. stymulują podziały komórek D. pobudzają rozwój paków bocznych Zadanie 11. (0-1 pkt.) Pędy roślin wyginają się pod wpływem światła, co związane jest z tym, że: A. strona oświetlona pędu rośnie szybciej B. strona nieoświetlona pędu rośnie szybciej C. w części oświetlonej pędu jest większe stężenie auksyn D. odpowiedzi A i C są prawdziwe Strona 4 z 10
Zadanie 12. (0-1 pkt.) Na rysunku.przedstawiono układ krążenia ryb. W którym podpunkcie zawarto prawidłowy opis? A. 1-komora 2-żyła 5-tętnice B. 4- tętnica 6-tętnica 7-komora C. 1-komora 2-tętnica 4-tętnica D. 1- komora 2-tętnica 5-żyły Zadanie 13. (0-1 pkt.) Dokonaj ponownej analizy obiegu krwi ryb i podkreśl błędną odpowiedź. A. wymiana gazowa zachodzi w naczyniach oznaczonych cyframi 3 i 5. B. krew odtleniona wraca do serca żyłą oznaczona cyfrą 6. C. cyframi 2 i 4 oznaczono tętnice prowadzące krew natlenioną. D. w przedsionku oznaczonym cyfrą 7 jest krew odtleniona. Zadanie 14. (0-1 pkt.) Które z wymienionych roślin są jednopienne? A. cis B. jałowiec C. wierzba D. tuja Zadanie 15. (0-1 pkt.) Ości ryb utrudniają życie ich konsumentom. Ości to: A. kręgi zbudowane z chrząstki B. skostnienia ścięgien międzykręgowych C. skostnienia żeber D. kości z ostrymi trzonami Strona 5 z 10
Zadanie 16. (0-1 pkt.) Na rysunkach przedstawiono organy roślin, w których wytwarzane są gamety. Wskaż zestawy cyfr, którymi oznaczono wyłącznie organy żeńskie. A. 1,2,3 B. 3,4,6 C. 2,3,5 D. 1,4,5 1 2 3 4 Zadanie 17. (0-1 pkt.) Narządami wymiany gazowej szczeżui są: A. skrzelotchawki B. jama płucna C. płuca D. żadne z wymienionych Zadanie 18. (0-1 pkt.) Na rysunku przedstawiono schematy budowy serc: A. ryb i płazów B. gadów i ssaków C. ptaków i ssaków D. ssaków i płazów Strona 6 z 10
Zadanie 19. (0-1 pkt.) Narządy słuchu nie występują u: A. pajęczaków B. owadów C. ryb D. płazów Zadanie 20. (0-1 pkt.) Uczniowie obserwowali 2 gatunki ptaków, mających na głowie ciemne czapeczki. Jeden z nich miał pierś jaskrawoczerwoną, zaś drugi- żółtą z czarną pręgą pośrodku. Obiektami obserwacji uczniów były: A. gil i zięba B. gil i rudzik C. gil i sikora bogatka D. sikora uboga i zięba Strona 7 z 10
Część B ZADANIA OTWARTE Zadanie 21. (0-8 pkt.) Wpisz do tabeli nazwy królestw i należące do nich gatunki lub grupy organizmów wymienione w nawiasie: (cis, drożdże, morszczyn, opieńka, pantofelek, pleśniak, salmonella, sinice, skrętnica, śluzowce) królestwo gatunki Zadanie 22. (0-6 pkt.) Podaj pełne nazwy gatunkowe drzew i krzewów, które przedstawiono na rysunkach. 1. 4. 2. 5. 3. 6. Strona 8 z 10
Zadanie 23. (0-2 pkt.) Wpisz do tabeli nazwy brakujących kolejnych jednostek systematycznych i przedstaw stanowisko systematyczne psa domowego. gatunek rodzaj typ ssaki Zadanie 24. (0-4 pkt.) Podaj nazwy gatunkowe ptaków, które przedstawiono na rysunkach /1-4/ 1 2 3 4 1. 3. 2. 4. Strona 9 z 10
Część C KRZYZÓWKA TEMATYCZNA Zadanie 25. (0-10 pkt.) Rozwiąż krzyżówkę 1 2 3 4 5 6 7 9 8 10 Znaczenie wyrazów. POZIOMO: 2) część żołądka krowy, 6) odnóża gębowe raków, 9) bakteria kulista, powodująca najczęściej zmiany ropne w organizmie żywiciela 10) najcięższy konsument na kuli ziemskiej PIONOWO: 1,3,4) części żołądka krowy, 5) owad tropikalny żywiący się drewnem, 7) zjada pokarm swojego żywiciela, 8) postać parzydełkowca- łowcy rozwielitek Ilustracje zaczerpnięto z: 1. J. Sokołowski Ptaki Polski. WSIP, Warszawa 1988 2. W. Tyrakowski Poradnik młodego przyrodnika część I. WSIP, Warszawa 1988 3. B. Klimuszko Biologia - zeszyt ćwiczeń. Wydawnictwo Żak, Warszawa 2001 Strona 10 z 10