Las i gospodarka leśna

Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie Wydział Leśny Publiczne funkcje lasu w rachunku ekonomicznym gospodarstwa leśnego na przykładzie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie Anna Janusz

Publiczne funkcje lasu jako pozytywne efekty zewnętrzne gospodarki leśnej Las i gospodarka leśna Ochrona przyrody i bioróŝnorodności Rozwój nauki i edukacji przyrodniczo -leśnej Wzbogacanie rynku pracy 2

Rachunek ekonomiczny Przez pojęcie rachunku ekonomicznego rozumie się ilościowe zestawienie i porównanie nakładów i efektów zmierzające do ustalenia, który z moŝliwych wariantów działalności jest dla gospodarującego najkorzystniejszy. 3

Cel badań Rozpoznanie źródeł finansowania, w tym nakład adów środków w własnych w nadleśnictw nictw w związku zku z kształtowaniem towaniem publicznych funkcji lasu na obszarze RDLP Kraków, w latach 2005-2009 2009 Analiza kosztów w dodatkowych bezpośrednich, wpływaj ywających na poziom realizacji pozaprodukcyjnych świadczeń lasu, w szczególno lności : -edukacji przyrodniczo-le leśnej, -zagospodarowania turystycznego, -ochrony przyrody w lasach. 4

Teren badań 5

Koszty kształtowania towania pozaprodukcyjnych funkcji lasu Metodyka badań 6

Materiały źródłowe raporty Systemu Informatycznego Lasów Państwowych (w zakresie ochrony lasu oraz hodowli lasu), sprawozdania z wykonania planów rocznych za okres 2005-2009, (LPIR-1, LPIR-4, LPIO-7, LPIR-7, MS-P2, MSW-25, Informacja roczna RDLP Kraków). wywiady przeprowadzone z pracownikami nadleśnictw oraz biura RDLP Kraków, materiały koordynatorów działań edukacyjnych w nadleśnictwach, Koszty bezpośrednie Edukacja (konto 510, wg MPK 279, MPK 280) Turystyka (konto 510, wg MPK 276) Ochrona przyrody (konto 5104, wg MPK 2551, MPK 2541, MPK 2542, MPK 2543, MPK 2544) 7

Wyniki badań Koszty edukacji przyrodniczo -leśnej przyrodniczo-leśnej

Źródła a finansowania edukacji przyrodniczo-le leśnej w zasięgu administracyjnym RDLP Kraków w w latach 2005-2009 2009 Instytucja/ organizacja Źródła finansowania edukacji w RDLP Kraków w latach 2005-2009 [tys. zł] 2005 2006 2007 2008 2009 Razem Fundusz Leśny 59,00 0,00 414,0 650,00 0,00 1123,00 Środki nadleśnictw 222,78 197,82 214,94 347,23 193,1 1175,87 BudŜet państwa 49,50 125,00 90,12 49,50 0,00 314,12 Biuro RDLP 0,00 22,00 25,00 8,70 12,00 67,70 WFOŚ i GW 0,00 80,40 31,05 11,50 0,00 122,95 NFOŚ i GW 0,00 0,00 0,00 0,00 9,50 9,50 Inne 0,00 5,00 1,40 21,30 2,00 29,70 Razem 331,28 430,22 776,51 1088,23 216,60 2842,84 9

Koszty bezpośrednie nadleśnictw i wydatki inwestycyjne na edukację przyrodniczoleśną w RDLP Kraków, w latach 2005-2009 Nadleśnictwo 2005 2006 2007 2008 2009 Razem tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha Brzesko 4,00 0,57 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 4,00 0,57 DąbrowaTarn. 22,12 1,48 19,46 1,31 21,09 1,41 35,61 2,39 17,24 1,16 115,52 7,75 Dębica 0,33 0,03 4,42 0,40 17,90 1,60 75,76 6,79 14,8 1,33 113,21 10,14 Gorlice 36,39 2,24 5,16 0,32 8,15 0,50 8,45 0,52 10,55 0,65 68,70 4,24 Gromnik 2,70 0,33 5,57 0,68 4,01 0,49 3,48 0,43 0,06 0,01 15,82 1,94 Krościenko 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Krzeszowice 4,00 0,42 0,00 0,00 3,97 0,42 14,54 1,54 0,00 0,00 22,51 2,39 Limanowa 3,00 0,35 3,35 0,39 6,72 0,79 7,89 0,92 8,25 0,96 29,21 3,41 Łosie 0,00 0,00 8,80 0,52 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 8,80 0,52 Miechow 9,73 0,84 6,13 0,53 8,68 0,75 10,39 0,9 9,94 0,86 44,87 3,87 Myślenice 3,58 0,31 4,26 0,37 15,79 1,38 7,03 0,61 5,74 0,50 36,40 3,17 Nawojowa 11,09 0,9 43,56 3,53 25,83 2,09 36,47 2,95 30,82 2,50 147,77 11,97 Niepołomice 17,42 1,59 10,02 0,92 9,66 0,88 12,67 1,16 23,90 2,19 73,67 6,74 Nowy Targ 15,05 2,87 10,21 1,95 11,85 2,26 33,24 6,35 17,03 3,25 87,38 16,68 Piwniczna-LKP 93,37 7,03 76,23 5,74 78,65 5,93 66,67 5,02 53,26 4,01 368,18 27,74 Stary Sącz 0,00 0,00 0,65 0,08 2,64 0,32 35,03 4,22 1,51 0,18 39,83 4,80 Razem RDLP 222,78 1,28 197,82 1,14 214,94 1,24 347,23 2,00 193,1 1,11 1175,87 6,77 10

Struktura kosztów edukacji przyrodniczo-leśnej w RDLP Kraków w latach 2005-2009 2005 2006 2007 2008 2009 Grupa czynności tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys zł % Tworzenie/utrzymanie obiektów edukacyjnych 81,6 63,0 72,3 59,5 62,3 45,7 103,6 36,9 79,4 57,0 WyposaŜenie w środki i pomoce dydaktyczne 21,2 16,2 25,9 21,3 8,8 6,5 16,1 5,7 5,7 4,0 Konserwacja i zabespieczenie wyposaŝenia 0,1 0,1 0,6 0,5 0,1 0,1 0,8 0,3 0,0 0,0 Utrzymanie stanu czystości obiektów 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,6 1,6 7,1 5,1 Tworzenie i utrzymanie scieŝek przyrodniczych 4,5 3,5 0,3 0,2 37,3 27,3 88,3 31,5 6,1 4,3 Konkursy, prelekcje, projekty edukacyjne 6,1 4,7 17,0 14,0 25,7 18,9 65,1 23,2 41,1 29 Wydawnictwa edukacyjne 13,2 10,1 5,6 4,6 2,1 1,5 2,1 0,7 1,0 0,7 Pozostałe 4,0 3,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Razem RDLP 131,0 100,0 121,6 100,0 136,0 100,0 280,5 100,0 140,0 100,0 11

Wyniki badań Koszty zagospodarowania turystycznego

Koszty dodatkowe bezpośrednie, związane z zagospodarowaniem turystycznym obszaru nadleśnictw RDLP Kraków w latach 2005-2009 Nadleśnictwo Koszty bezpośrednie zagospodarowania turystycznego w latach 2005-2009 2005 2006 2007 2008 2009 Razem tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha Brzesko 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Dąbrowa Tarn. 66,16 4,44 20,76 1,39 14,64 0,98 11,75 0,79 6,32 0,42 119,63 8,02 Dębica 8,88 0,80 15,35 1,37 12,83 1,15 13,83 1,24 11,71 1,05 62,60 5,61 Gorlice 9,71 0,60 4,53 0,28 7,83 0,48 15,32 0,95 16,26 1,00 53,65 3,31 Gromnik 36,79 4,51 41,4 5,08 55,88 6,85 26,04 3,19 26,69 3,27 186,80 22,9 Krościenko 5,89 0,74 11,54 1,45 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 17,43 2,19 Krzeszowice 1,99 0,21 2,72 0,29 6,49 0,69 6,88 0,73 0,78 0,08 18,86 2,00 Limanowa 13,86 1,62 11,99 1,40 4,40 0,51 7,46 0,87 5,31 0,62 43,02 5,03 Łosie 16,79 0,99 14,92 0,88 15,38 0,91 9,66 0,57 13,34 0,79 70,09 4,13 Miechow 1,6 0,14 1,55 0,13 3,19 0,28 3,60 0,31 4,61 0,4 14,55 1,25 Myślenice 14,69 1,28 18,32 1,60 22,64 1,97 23,97 2,09 20,58 1,79 100,2 8,73 Nawojowa 14,59 1,18 9,42 0,76 21,47 1,74 17,77 1,44 16,65 1,35 79,90 6,47 Niepołomice 44,96 4,12 36,06 3,30 19,39 1,77 21,97 2,01 25,26 2,31 147,64 13,5 Nowy Targ 7,84 1,50 24,22 4,62 16,09 3,07 21,75 4,15 36,00 6,87 105,9 20,2 Piwniczna 0,67 0,05 2,28 0,17 3,69 0,28 4,54 0,34 6,71 0,51 17,89 1,35 Stary Sącz 2,48 0,30 7,79 0,94 3,33 0,40 8,90 1,07 14,05 1,69 36,55 4,40 Razem RDLP 246,9 1,42 222,8 1,28 207,2 1,19 193,4 1,11 204,27 1,18 1074,7 6,19 13

Przeznaczenie i struktura wydatków nadleśnictw na zagospodarowanie turystyczne w latach 2005-2009 Struktura wydatków na zagospodarowanie turystyczne Grupa czynności 2005 2006 2007 2008 2009 tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % Utrzymanie obiektów turystycznych 161,6 65,5 178,8 80,2 172,4 83,2 157,1 81,2 173,0 84,7 Utrzymanie parkingów 67,4 27,3 25,1 11,2 14,9 7,2 13,9 7,2 8,0 3,9 Utrzymanie obiektów rekreacyjnych 17,9 7,3 19,0 8,5 19,9 9,6 22,5 11,6 23,3 11,4 Razem RDLP 246,9 100,0 222,9 100,0 207,3 100,0 193,4 100,0 204,3 100,0 14

Wyniki badań Koszty ochrony przyrody

Źródła finansowania ochrony przyrody w zasięgu administracyjnym RDLP Kraków w latach 2005-2009 Źródło finansowania Środki własne nadleśnictw 2005 2006 2007 2008 2009 Razem [tys. zł] Środki finansowe wykorzystane w 100% (rozliczone) 428,47 454,23 401,55 577,8 625,77 2 487,82 Fundusz Leśny 0,00 85,73 1286,11 93,93 0,00 1 465,77 EkoFundusz 1 215,80 0,00 0,00 0,00 0,00 1 215,80 BudŜet państwa 229,80 172,65 119,81 112,35 50,56 685,17 GEF 326,94 0,00 0,00 0,00 0,00 326,94 NFOSiGW 0,00 167,70 0,00 0,00 0,00 167,70 Suma 2201,01 880,31 1807,47 784,08 676,33 6 349,20 Środki finansowe aktualnie wykorzystywane (nie rozliczone) Środki własne nadleśnictw* 0,00 0,00 0,00 3 465,51 488,72 3 954,23 BudŜet państwa* 0,00 0,00 0,00 0,00 446,59 446,59 Środki UE* 0,00 0,00 94,54 19 384,93 2 530,69 22 010,21 NFOSiGW* 0,00 0,00 0,00 0,00 1261,22 1 261,22 Suma* 0,00 0,00 94,59 22850,44 4727,22 27 672,25 Razem 2201,01 880,31 1902,06 23634,52 5403,55 34021,45 Global Environment Facility * Środki nie rozliczone 16

Udział kosztów zachowania róŝnorodności biologicznej oraz kosztów ochrony przyrody w kosztach ochrony lasu na obszarze RDLP Kraków, w latach 2005-2009 Koszty wg MPK 2005 2006 2007 2008 2009 tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % Ochrona lasu 3366,15 100,0 3740,60 100,0 3995,80 100,0 4567,27 100,0 3826,84 100,0 Zachowanie róŝnorodnośc i biologicznej 243,12 7,2 203,22 5,4 149,47 3,7 156,21 3,4 149,67 3,9 Ochrona przyrody 185,35 5,5 251,01 6,7 252,08 6,3 421,59 9,2 476,10 12,4 17

Koszty bezpośrednie poniesione w celu zachowania róŝnorodności biologicznej w nadleśnictwach RDLP Kraków, w latach 2005-2009 Koszty ochrony róŝnorodności biologicznej Nadleśnictwo 2005 2006 2007 2008 2009 Razem tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha Brzesko 7,20 1,03 7,00 1,00 9,67 1,38 8,73 1,24 9,00 1,28 41,60 5,93 Dąbrowa Tarn. 15,61 1,05 10,31 0,69 20,11 1,35 18,61 1,25 20,53 1,38 85,17 5,71 Dębica 4,88 0,44 11,68 1,05 11,53 1,03 10,00 0,90 8,89 0,80 46,98 4,21 Gorlice 1,46 0,09 0,13 0,01 0,72 0,04 0,38 0,02 0,44 0,03 3,13 0,19 Gromnik 10,28 1,26 11,02 1,35 12,09 1,48 14,42 1,77 12,69 1,56 60,50 7,42 Krościenko 8,17 1,03 7,33 0,92 7,37 0,93 7,14 0,90 6,09 0,77 36,10 4,54 Krzeszowice 4,64 0,49 9,09 0,96 5,26 0,56 5,99 0,63 4,43 0,47 29,41 3,12 Limanowa 3,94 0,46 5,14 0,60 6,04 0,71 8,17 0,96 10,71 1,25 34,00 3,97 Łosie 2,39 0,14 4,38 0,26 6,43 0,38 3,58 0,21 4,14 0,24 20,92 1,23 Miechow 5,33 0,46 5,56 0,48 5,35 0,46 7,85 0,68 7,13 0,61 31,22 2,69 Myślenice 20,27 1,77 26,33 2,29 25,17 2,19 28,71 2,50 28,60 2,49 129,08 11,24 Nawojowa 5,10 0,41 4,58 0,37 4,50 0,36 4,55 0,37 5,08 0,41 23,81 1,93 Niepołomice 4,73 0,43 7,85 0,72 8,45 0,77 8,77 0,80 6,72 0,61 36,52 3,34 Nowy Targ 110,21 21,04 65,94 12,59 14,97 2,86 15,12 2,89 13,39 2,56 219,63 41,93 Piwniczna 33,65 2,53 17,31 1,30 4,55 0,34 5,51 0,41 2,50 0,19 63,52 4,78 Stary Sącz 5,25 0,63 9,56 1,15 7,26 0,88 8,68 1,05 9,33 1,12 40,08 4,83 Ogółem RDLP 243,11 1,40 203,21 1,17 149,47 0,86 156,21 0,90 149,67 0,86 901,67 5,19 18

Koszty bezpośrednie nadleśnictw związane z ochroną przyrody w RDLP Kraków, w latach 2005-2009 Koszty bezpośrednie ochrony przyrody Nadleśnictwo 2005 2006 2007 2008 2009 Razem tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha tys. zł zł/ha Gorlice 3,09 0,19 29,04 1,79 23,43 1,44 3,92 0,24 0,00 0,00 59,48 3,67 Gromnik 25,17 3,09 0,00 0,00 1,51 0,18 0,09 0,01 0,10 0,01 26,87 3,29 Krościenko 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 24,36 3,06 25,40 3,19 49,76 6,25 Krzeszowice 1,73 0,18 0,00 0,00 0,30 0,03 0,00 0,00 0,00 0,00 2,03 0,22 Limanowa 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 3,08 0,36 33,79 3,95 36,87 4,31 Łosie 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 7,09 0,42 1,25 0,07 8,34 0,49 Myślenice 2,90 0,25 0,00 0,00 0,00 0,00 12,88 1,12 14,36 1,25 30,14 2,63 Nawojowa 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 29,45 2,38 15,00 1,21 44,45 3,60 Niepołomice 152,46 13,95 221,89 20,31 210,05 19,22 185,06 16,94 182,36 16,69 951,82 87,11 Nowy Targ 0,00 0,00 0,00 0,00 16,79 3,21 125,68 23,99 156,47 29,87 298,94 57,07 Piwniczna- LKP 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 15,46 1,16 13,50 1,02 28,96 2,18 Stary Sącz 0,00 0,00 0,08 0,01 0,00 0,00 14,52 1,75 33,87 4,08 48,47 5,84 Ogółem RDLP 185,35 1,07 251,01 1,45 252,08 1,45 421,59 2,43 476,10 2,74 1586,1 9,14 19

Koszty bezpośrednie edukacji przyrodniczo-le leśnej, zagospodarowania turystycznego i ochrony przyrody, na obszarze RDLP Kraków w w latach 2005-2009 2009 Koszty edukacji przyrodniczoleśnej zagospodarowania turystycznego ochrony przyrody razem udział dodatkowe bezpośrednie dodatkowe pośrednie [tys. zł] [tys. zł] [%] 1175,87 1074,71 2487,80 4 738,38 25,2 [tys. zł] 885,73 744,50 4185,38 5 815,61 30,9 alternatywne [tys. zł] 0,00 58,17 8198,13 8 256,30 43,9 razem [tys. zł] 2 061,60 1 877,38 14 871,31 18 810,29 100,0 udział [%] 11,0 10,0 79,0 100,0 20

Jednostkowe koszty kształtowania publicznych funkcji lasu na tle kosztów działalności nadleśnictw i osiągniętego wyniku finansowego w latach 2005-2009 Nadleśnictwo Koszty działalności nadleśnictw Wartość wyniku finansowego nadleśnictw [zł/ha/rok] Koszty kształtowania pozaprodukcyjnych funkcji całkowite dodatkowe bezpośrednie Brzesko 857,85-110,24 27,77 21,47 1,30 Dąbrowa Tarn. 972,33 190,17 66,03 18,90 4,29 Dębica 1006,20 152,30 32,82 11,39 3,99 Gorlice 623,72-10,11 10,99 7,34 2,28 Gromnik 1120,41 122,82 31,46 27,41 7,11 Krościenko 751,22-172,99 14,09 22,49 2,60 Krzeszowice 514,24-3,96 43,93 55,58 1,55 Limanowa 776,40-45,50 21,96 14,09 3,35 Łosie 605,35-16,31 7,95 4,34 1,27 Miechów 634,97 24,22 24,62 11,13 1,56 Myślenice 872,60-74,71 30,97 34,51 5,15 Nawojowa 608,74-68,99 5,53 13,32 4,79 Niepołomice 712,66 108,94 51,70 39,56 22,14 Nowy Targ 1674,07-58,81 123,63 70,97 27,18 Piwniczna 646,45-133,59 10,25 24,62 7,21 Stary Sącz 865,02-4,38 28,31 17,06 3,97 RDLP 783,42 0,94* 29,52 21,61 5,46 21

Udział kosztów w dodatkowych w kosztach całkowitych działalno alności nadleśnictw nictw w latach 2005-2009 2009 na obszarze RDLP Kraków Nadleśnictwo Koszty dodatkowe edukacji ekologicznej [%] Koszty dodatkowe zagospodarowania turystycznego [%] Koszty dodatkowe ochrony przyrody [%] Koszty dodatkowe łącznie [%] Brzesko 0,19 0,14 0,80 1,14 Dąbrowa Tarn. 0,23 0,22 0,28 0,74 Dębica 0,37 0,16 0,28 0,80 Gorlice 0,24 0,21 0,49 0,94 Gromnik 0,17 0,60 0,59 1,37 Krościenko 0,13 0,09 1,31 1,53 Krzeszowice 0,33 0,29 3,74 4,35 Limanowa 0,19 0,27 0,67 1,12 Łosie 0,08 0,15 0,28 0,51 Miechów 0,24 0,19 0,57 1,00 Myślenice 0,16 0,50 1,21 1,87 Nawojowa 0,56 0,29 0,72 1,57 Niepołomice 0,42 0,55 3,00 3,97 Nowy Targ 0,35 0,33 1,69 2,37 Piwniczna 1,00 0,09 1,36 2,45 Stary Sącz 0,23 0,17 0,85 1,26 RDLP 0,30 0,27 0,98 1,55 22

Wnioski 1.Istnieje potrzeba doskonalenia oraz zwiększenia przejrzystości systemu ewidencjonowania kosztów, w związku z działalnością Lasów Państwowych w zakresie kształtowania pozaprodukcyjnych funkcji. 2.W okresie objętym badaniami wydatki środków własnych nadleśnictw oraz utracone korzyści z tytułu realizacji pozaprodukcyjnych funkcji lasu wzrastały, łącznie osiągając wartość ponad 18,8 mln zł. Koszty edukacji ekologicznej, przystosowania lasów do rekreacji oraz ochrony przyrody stanowiły odpowiednio 11%, 10% i 79% w strukturze kosztów kształtowania pozaprodukcyjnych funkcji lasu. 3.Stwierdzono występowanie róŝnic pomiędzy nadleśnictwami w zakresie zaangaŝowania w proces kształtowania pozaprodukcyjnych funkcji lasu. 23

Wnioski 4.Nadleśnictwa RDLP Kraków przejęły odpowiedzialność finansową za edukację przyrodniczo-leśną społeczeństwa i ochronę przyrody. Środki z budŝetu państwa w niespełna 11% pokryły wydatki poniesione przez nadleśnictwa na zadania w zakresie edukacji ekologicznej i ochrony przyrody. 5.NaleŜy podjąć starania, w celu zwiększenia udziału środków zewnętrznych pozabudŝetowych w finansowaniu ochrony przyrody. Łączna kwota środków pozyskana przez RDLP Kraków na ten cel (w tym środki finansowe na realizację projektów, które nie zostały zakończone ale zagwarantowane umowami podpisanymi w latach 2005-2009) wyniosła ok. 27,7 mln zł, wkład własny LP w projekty oszacowano na 2,5 mln zł. 6.Istnieje potrzeba internalizacji pozytywnych efektów zewnętrznych gospodarki leśnej. W finansowanie ochrony przyrody oraz innych pozaprodukcyjnych funkcji lasów, powinny włączyć się podmioty, których dochody uzaleŝnione są od efektów zewnętrznych gospodarki leśnej np. samorządy. 24

Dziękuję za uwagę 25

26

27

28

Koszty dodatkowe edukacji przyrodniczo-le leśnej w RDLP Kraków Koszty dodatkowe edukacji przyrodniczo-leśnej w latach 2005-2009 Nadleśnictwo bezpośrednie pośrednie całkowite tys. zł zł/ha/rok tys. zł zł/ha/rok tys. zł zł/ha/rok Brzesko 4,00 0,11 53,84 1,53 57,84 1,65 Dąbrowa Tarn. 115,52 1,55 53,59 0,72 169,11 2,27 Dębica 113,21 2,03 93,17 1,67 206,38 3,70 Gorlice 68,70 0,85 54,09 0,67 122,79 1,51 Gromnik 15,82 0,39 62,82 1,54 78,64 1,93 Krościenko 0,00 0,00 39,20 0,99 39,20 0,99 Krzeszowice 22,51 0,48 56,77 1,20 79,28 1,68 Limanowa 29,21 0,68 32,49 0,76 61,7 1,44 Łosie 8,80 0,10 29,89 0,35 38,69 0,46 Miechów 44,87 0,77 44,86 0,77 89,73 1,55 Myślenice 36,40 0,63 44,82 0,78 81,22 1,41 Nawojowa 147,77 2,39 61,12 0,99 208,89 3,38 Niepołomice 73,67 1,35 90,98 1,67 164,65 3,01 Nowy Targ 87,38 3,34 64,60 2,47 151,98 5,80 Piwniczna 368,18 5,55 59,51 0,90 427,69 6,44 Stary Sącz 39,83 0,96 43,98 1,06 83,81 2,02 RDLP 1175,87 1,35 885,73 1,02 2061,6 2,38 29

Koszty dodatkowe i alternatywne realizacji rekreacyjnej funkcji lasu Koszty realizacji rekreacyjnej funkcji lasu w latach 2005-2009 Nadleśnictwo bezpośrednie pośrednie alternatywne całkowite tys. zł zł/ha/rok tys. zł zł/ha/rok tys. zł zł/ha/rok tys. zł zł/ha/rok Brzesko 0,00 0,00 42,44 1,21 0,00 0,00 42,44 1,21 Dąbrowa Tarn. 119,63 1,60 42,49 0,57 0,00 0,00 162,12 2,17 Dębica 62,60 1,12 24,48 0,44 0,00 0,00 87,08 1,56 Gorlice 53,65 0,66 51,72 0,64 0,00 0,00 105,37 1,30 Gromnik 186,80 4,58 88,48 2,17 0,00 0,00 275,28 6,75 Krościenko 17,43 0,44 10,57 0,27 0,00 0,00 28,00 0,70 Krzeszowice 18,86 0,40 50,96 1,08 0,00 0,00 69,82 1,48 Limanowa 43,02 1,01 45,54 1,06 0,00 0,00 88,56 2,07 Łosie 70,09 0,83 5,04 0,06 12,69 0,15 87,82 1,03 Miechów 14,55 0,25 53,77 0,93 0,00 0,00 68,32 1,18 Myślenice 100,20 1,75 147,37 2,57 0,00 0,00 247,57 4,31 Nawojowa 79,90 1,29 28,77 0,47 0,00 0,00 108,67 1,76 Niepołomice 147,64 2,70 66,25 1,21 0,00 0,00 213,89 3,91 Nowy Targ 105,90 4,04 40,86 1,56 0,00 0,00 146,76 5,60 Piwniczna 17,89 0,27 20,45 0,31 45,48 0,69 83,82 1,26 Stary Sącz 36,55 0,88 25,33 0,61 0,00 0,00 61,88 1,49 Ogółem RDLP 1074,71 1,24 744,50 0,86 58,17 0,00 1877,38 2,16 30

Koszty ochrony przyrody w nadleśnictwach nictwach RDLP Kraków w w latach 2005-2009 2009 Nadleśnictwo Koszty ochrony przyrody w latach 2005-2009 bezpośrednie pośrednie alternatywne całkowite tys. zł zł/ha/rok tys. zł zł/ha/rok tys. zł zł/ha/rok tys. zł zł/ha/rok Brzesko 41,6 1,19 200,33 5,71 411,06 11,72 652,99 18,62 Dąbrowa Tarn. 85,17 1,14 120,94 1,62 872,53 11,70 1078,64 14,47 Dębica 46,98 0,84 108,17 1,94 187,01 3,35 342,16 6,13 Gorlice 62,61 0,77 185,26 2,28 119,22 1,47 367,09 4,53 Gromnik 87,37 2,14 183,33 4,49 493,46 12,10 764,16 18,74 Krościenko 85,86 2,16 304,63 7,65 436,80 10,98 827,29 20,79 Krzeszowice 31,44 0,67 875,11 18,55 1566,42 33,20 2472,97 52,41 Limanowa 70,87 1,66 151,28 3,54 230,32 5,38 452,47 10,58 Łosie 29,26 0,34 115,98 1,37 97,16 1,14 242,4 2,85 Miechów 31,22 0,54 179,03 3,09 277,32 4,78 487,57 8,41 Myślenice 159,22 2,77 446,65 7,78 1046,65 18,23 1652,52 28,79 Nawojowa 68,26 1,11 203,8 3,30 232,58 3,77 504,64 8,17 Niepołomice 988,34 18,09 180,49 3,30 613,81 11,24 1782,64 32,63 Nowy Targ 518,57 19,80 220,14 8,41 821,19 31,35 1559,9 59,56 Piwniczna 92,48 1,39 492,87 7,43 536,10 8,08 1121,45 16,90 Stary Sącz 88,55 2,13 217,37 5,24 256,50 6,18 562,42 13,55 Razem RDLP 2487,80 2,87 4185,38 4,82 8198,13 9,45 14871,31 17,14 31

Etaty Etat z potrzeb hodowlanych wynika z sumy miąższości drzew przewidzianych we wskazaniach gospodarczych do użytkowania rębnego, zgodnie z potrzebami wynikającymi z funkcji lasu, stanu hodowlanego drzewostanów oraz konieczności zachowania ładu przestrzennego i czasowego [IUL 2003]. Etat wg dojrzałości drzewostanów oblicza się w dwóch wersjach, z miąższości drzewostanów ostatniej klasy wieku i miąższości drzewostanów dwóch ostatnich klas wieku. Roczne etaty wg dojrzałości drzewostanów oblicza się dzieląc miąższości drzewostanów ostatniej lub dwóch ostatnich klas wieku przez odpowiednie wskaźniki [IUL 2003]. W gospodarstwach zrębowym i przerębowo-zrębowym określa się etat optymalny. Mieści się między etatami obliczonymi z ostatniej i dwóch ostatnich klas wieku, przy czym w zależności od wielkości etatu zrównania średniego wieku jest równy: (1) mniejszemu z etatów dojrzałości, jeżeli etat zrównania jest niższy od mniejszego z etatów dojrzałości, (2) większemu z etatów dojrzałości, jeżeli etat zrównania jest wyższy od większego z etatów dojrzałości, (3) etatowi zrównania, jeśli mieści się on w przedziale określonym etatami wg dojrzałości drzewostanów [IUL 2003]. Dla gospodarstwa zrębowego i przerębowo-zrębowego oblicza się roczne etaty wg zrównania średniego wieku. Etat ten oblicza się łącznie dla całego gospodarstwa, bez uwzględniania gatunków i wieków rębności. 32

Efekty Koszty Wartościowanie i ocena działań nadleśnictw w zakresie edukacji przyrodniczo-leśnej X 1 -wskaźnik przystosowania obszaru do edukacji [szt./1000 ha], X 2 -wskaźnik wykorzystania obiektów edukacyjnych [liczba osób/obiekt], X 3 -wskaźnik odzwierciedlający współpracę nadleśnictw ze szkołami [%], X 4 - wskaźnik intensywności współpracy ze szkołami [%], X 5 -wskaźnik intensywności współpracy z wszystkimi podmiotami zaangaŝowanymi w działalność edukacyjną [%], X 6 - wskaźnik frekwencji edukacji dzieci i młodzieŝy [%], X 7 - wskaźnik frekwencji edukacji ogółem [%], X 8 - wskaźnik intensywności aktywnych form edukacji [szt./rok], X 9 - wskaźnik intensywności biernych form edukacji [szt./rok], X 10 -wskaźnik uczestniczących w aktywnych formach edukacji [osoby/rok], X 11 -wskaźnik uczestniczących w biernych formach edukacji [osoby/rok]. Y 1 -wskaźnik pokrycia kosztów edukacji ze środków własnych nadleśnictw [%], Y 2 -wskaźnik odzwierciedlający udział kosztów bezpośrednich i pośrednich edukacji w kosztach całkowitych nadleśnictw [%], Y 3 -wskaźnik kosztu jednostkowego, będący ilorazem kosztu edukacji i powierzchni nadleśnictwa [zł/ha/rok], Y 4 -wskaźnik kosztu jednostkowego, wyraŝony ilorazem kosztu edukacji i liczby ludności w zasięgu administracyjnym nadleśnictwa [zł/osobę]. 33

Efekty Wartościowanie i ocena działań nadleśnictw nictw w zakresie rekreacyjnego zagospodarowania lasu X 1 - wskaźnik zagęszczenia infrastruktury [szt./1000ha], X 2 - wskaźnik powierzchni lasów w granicach administracyjnych miast, wokół miast i uzdrowisk [ha/1000 ha], X 3 - wskaźnik powierzchni gruntów leśnych zagospodarowanych dla potrzeb turystyki i rekreacji [ha/1000 ha] [Rykowski 2006], Koszty Y 1 - wskaźnik kosztu jednostkowego przystosowania lasów do rekreacji [zł/ha/rok], Y 2 -wskaźnik odzwierciedlający udział kosztów dodatkowych związanych z przystosowaniem obszaru nadleśnictwa do rekreacji w kosztach całkowitych nadleśnictwa [%]. 34

Efekty Wartościowanie i ocena działań nadleśnictw nictw w zakresie rekreacyjnego zagospodarowania lasu X 1 - wskaźnik zagęszczenia infrastruktury [szt./1000ha], X 2 - wskaźnik powierzchni lasów w granicach administracyjnych miast, wokół miast i uzdrowisk [ha/1000 ha], X 3 - wskaźnik powierzchni gruntów leśnych zagospodarowanych dla potrzeb turystyki i rekreacji [ha/1000 ha] [Rykowski 2006], Koszty Y 1 - wskaźnik kosztu jednostkowego przystosowania lasów do rekreacji [zł/ha/rok], Y 2 -wskaźnik odzwierciedlający udział kosztów dodatkowych związanych z przystosowaniem obszaru nadleśnictwa do rekreacji w kosztach całkowitych nadleśnictwa [%]. 35

Wskaźniki słuŝąs Ŝące do oceny nadleśnictw nictw pod kątem k efektów w działań (X) oraz poniesionych w związku zku z edukacją przyrodniczo-le leśna nakład adów w własnych w (Y) X 1 X 2 X 3 X 4 X 5 X 6 X 7 X 8 X 9 X 10 X 11 Y 1 Y 2 Y 3 Y 4 Nadleśnictwo [szt./1000 ha] [liczba osób/obiekt] [%] [%] [%] [%] [%] [liczba zajęć/rok] [liczba zajęć/rok] [liczba osób/rok] [liczba [osób/rok] [%] [%] [zł/ha/rok] [zł/osobę] Brzesko 0,9 180 9 29 48 4 1 40 7 1244 231 0,13 0,19 1,65 0,36 Dąbrowa Tarn. 0,5 140 7 62 87 12 1 35 1 1713 235 0,89 0,23 2,27 0,99 Dębica 2,2 225 23 140 127 15 4 78 16 3268 1613 0,52 0,37 3,70 1,59 Gorlice 0,5 84 15 132 127 10 2 17 4 1009 368 0,87 0,24 1,51 1,70 Gromnik 2,2 99 9 39 68 6 3 39 10 1929 1092 0,49 0,17 1,93 0,68 Krościenko 1,5 11121 32 42 42 11 213 12 3 564 292 0,00 0,13 0,99 0,84 Krzeszowice 1,3 93 5 131 122 4 1 34 8 1545 862 0,41 0,33 1,68 0,26 Limanowa 0,6 70 13 64 44 7 2 15 4 691 939 0,70 0,19 1,44 0,68 Łosie 0,4 76 33 165 153 16 6 17 9 407 610 0,00 0,08 0,46 2,40 Miechów 0,5 290 5 123 108 5 1 40 11 1908 1370 0,75 0,24 1,55 0,21 Myślenice 0,4 104 4 111 110 2 0 19 3 1166 323 0,64 0,16 1,41 0,14 Nawojowa 1,0 462 46 33 79 42 13 45 6 2848 1242 0,71 0,56 3,38 3,49 Niepołomice 0,9 735 15 62 101 56 11 166 9 6366 1481 0,59 0,42 3,01 2,27 Nowy Targ 1,6 181 9 119 61 10 2 34 11 1266 1439 0,76 0,35 5,80 1,18 Piwniczna 1,8 77 27 93 96 51 12 40 16 1826 3022 0,61 1,00 6,44 10,86 Stary Sącz 1,1 86 7 106 125 21 1 22 10 1114 1223 0,41 0,23 2,02 0,44 Współczynnik zmienności 55,0 302,3 74,4 46,4 35,1 97,7 297,5 87,7 53,4 77,2 68,6 51,3 69,1 65,7 143,2 36

Wskaźniki słuŝąs Ŝące do oceny poziomu działań w zakresie zagospodarowania turystycznego nadleśnictw nictw w latach 2005-2009 Nadleśnictwo X 1 X 2 X 3 Y 1 Y 2 [szt./1000 ha] [ha/1000] [ha/1000] [%] [zł/ha/rok] Brzesko 1 323 2,6 0,14 1,21 Dąbrowa Tarn. 11 633 3,5 0,22 2,17 Dębica 8 568 3,6 0,16 1,56 Gorlice 18 619 7,6 0,21 1,30 Gromnik 11 2152 1,6 0,60 6,75 Krościenko 2 3942 4,8 0,09 0,70 Krzeszowice 13 1877 4,3 0,29 1,48 Limanowa 5 322 1,8 0,27 2,07 Łosie 5 2875 0,6 0,15 1,03 Miechów 5 836 1,5 0,19 1,18 Myślenice 16 2350 2,6 0,50 4,31 Nawojowa 6 128 0,3 0,29 1,76 Niepołomice 12 3416 2,7 0,55 3,91 Nowy Targ 9 958 2,4 0,33 5,60 Piwniczna 6 4766 1,3 0,09 1,26 Stary Sącz 14 637 0,5 0,17 1,49 Współcz. zmien. 77,6 89,8 97,8 85,3 80,0 37

Wskaźniki (zmienne diagnostyczne z 5 lat) słuŝąs Ŝące do porównania zaangaŝowania nadleśnictw nictw na płaszczyp aszczyźnie ochrony przyrody Nadleśnictwo X 1 X 2 X 3 Y 1 Y 2 [szt./1000 ha] [ha/1000 ha] [ha/1000 ha] [%] [zł/ha/rok] Brzesko 703 8 21 0,80 18,62 Dąbrowa Tarn. 725 2 5 0,28 14,47 Dębica 350 1 5 0,28 6,13 Gorlice 19 47 4 0,49 4,53 Gromnik 822 3 19 0,59 18,74 Krościenko 1687 20 32 1,31 20,79 Krzeszowice 338 0 87 3,74 52,41 Limanowa 899 22 12 0,67 10,58 Łosie 246 15 3 0,28 2,85 Miechów 316 9 10 0,57 8,41 Myślenice 835 15 36 1,21 28,79 Nawojowa 849 6 9 0,72 8,17 Niepołomice 1025 14 11 3,00 32,63 Nowy Targ 2412 29 29 1,69 59,56 Piwniczna 280 52 31 1,36 16,90 Stary Sącz 452 37 15 0,85 13,55 Współcz. zmien. 53,3 85,2 69,9 51,0 73,5 38

Etaty uŝytków rębnych zaliczanych na poczet przyjętego etatu (miąŝszość brutto) Nadleśnictwo Etat optymalny (średnio na rok) Etat z potrzeb hodowlanych obliczony na okres obowiązywania planu Etat optymalny obliczony dla pięciolatki Etat z potrzeb hodowlanych dla pięciolatki RóŜnica między etatami MiąŜszość na jednostkę powierzchni [tys. m³] [tys. m³] [%] [m³/ha/rok] Brzesko bd bd bd bd bd bd bd Dąbrowa T. 66,46 601,93 332,30 300,97 31,33 9,43 0,52 Debica 53,68 435,06 268,40 217,53 50,86 18,95 1,23 Gorlice 83,57 577,53 417,86 288,77 129,09 30,89 1,63 Gromnik bd bd bd bd bd bd bd Krościenko 29,37 317,53 146,83 158,76-11,94-8,13-0,31 Krzeszowice bd bd bd bd bd bd bd Limanowa 24,65 236,58 123,26 118,29 4,96 4,03 0,12 Łosie 78,36 381,02 391,81 190,51 201,29 51,38 2,40 Miechow bd bd bd bd bd bd bd Myślenice 43,68 314,39 218,41 157,2 61,21 28,03 1,08 Nawojowa 53,57 273,06 267,87 136,53 131,34 49,03 2,15 Niepołomice bd bd bd bd bd bd bd Nowy Targ 22,24 266,70 111,19 133,35-22,17-19,93-0,85 Piwniczna 49,42 319,48 247,12 159,74 87,38 35,36 1,34 Stary Sącz 29,94 226,45 149,69 113,22 36,47 24,36 0,89 Ogółem 534,94 3949,73 2674,74 1974,87 699,82 26,16 1,20 39

40