Problemy pielęgnacyjne w zespole depresyjnym wieku podeszłego mgr Katarzyna Sachryn specjalista w dziedzinie pielęgniarstwa psychiatrycznego Wojewódzki Zespół Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie
Problemy pielęgnacyjne: Problem I. Poczucie zmarnowanego przegranego życia ujemny bilans życia: pacjent depresyjnie ocenia własną osobę, rzeczywistość, przyszłość a zwłaszcza przeszłość, nie widzi żadnej perspektywy dalszego życia, dotychczasowe życie jest pasmem niepowodzeń, błędów i porażek zwiększającym poczucie winy i beznadziejności.
Problem II. Poczucie osamotnienia i beznadziejności życia prowadzące do determinacji w dążeniu do śmierci: pacjent czuje się samotny, opuszczony puste gniazdo, towarzyszący brak perspektyw na przyszłość, przygnębienie i smutek.
Problem III. Ryzyko popełnienia samobójstwa (myśli i tendencje samobójcze): niska samoocena- poczucie bezwartościowości, beznadziejności i winy, przekonanie o nieprzydatności, nieprawidłowa interpretacja rzeczywistości, wysoki poziom lęku w obawie o przyszłość, urojenia depresyjne.
Problem IV. Przeżywanie dolegliwości somatycznych: intensywne odczuwanie bólów głowy, bólów w obrębie kręgosłupa, stanów spastycznych w jamie brzusznej, uczucie palenia, pieczenia, świądu skóry.
Problem V. Zmniejszona lub brak zdolności do samoopieki: trudności w wykonywaniu czynności życia codziennego z powodu zmniejszonej sprawności fizycznej, zaburzeń poznawczych, trudności w podejmowaniu decyzji, nieufność i lęk.
Problem VI. Pogorszenie zachowań adaptacyjnych i izolacja społeczna: tendencja do unikania i wycofywania się pacjenta z relacji społecznych, pacjent staje się podejrzliwy wobec innych, niezdolny do zaspokojenia potrzeb życiowych. towarzyszy poczucie odrzucenia i zagrożenia ze strony innych ludzi jak i negatywne przeżycia ( np. smutek, przygnębienie, obawa, lęk ), brak lub zmniejszona zdolność komunikowania, utrudniony kontakt wzrokowy, obniżony nastrój,
Problem VII. Utrudnione komunikowanie: zakłócenia w procesie przekazywania informacji z powodu zmian w OUN, objawów psychotycznych, nasilającego lęku, niskiej samooceny, obniżonego nastroju, postępującego procesu otępiennego i zaburzeń narządów zmysłu, brak związków myślowych rozkojarzone myślenie, posługują się neologizmami, bezsensowne i niepowiązane wypowiedzi (sałatka słowna), powtarzają zasłyszane słowa (echolalia).
Problem VIII. Zaburzenia myślenia i procesów poznawczych: pacjenci przejawiają zaburzenia koncentracji uwagi, zmniejszoną zdolność do wykonywania złożonych zadań, podejmowania decyzji, rozwiązywania problemów, myślenia abstrakcyjnego czy liczenia.
Problem IX. Niska samoocena i bezsilność: pacjent negatywnie ocena siebie, ma poczucie winy, nadmiernie krytyczny wobec siebie i innych, brak zaufania i trudności w relacjach społecznych. brak chęci do działania i podejmowania decyzji, nie dba o higienę i wygląd zewnętrzny, zależny od innych.
Problem X. Zaburzenia odżywiania: ograniczanie przyjmowanych pokarmów i płynów, treści urojeniowe zatrute jedzenie, zaburzenia pamięci, poczucie bezsensu i beznadziejności, brak energii, współwystępowanie chorób somatycznych.
Problem XI. Zaburzenia snu utrudniające funkcjonowanie: uczucie zmęczenia, trudności w zasypianiu, budzenie się w nocy lub wcześnie rano.
Problem XII. Upadki - potknięcia: upadki zewnętrzne związane z otoczeniem np. wystające progi, śliska, nierówna powierzchnia podłogi, złe oświetlenie, schody, niedostosowane do stóp obuwie domowe, upadki wewnętrzne zależne od osoby starszej np. upośledzona sprawność narządów zmysłu, przebyte choroby przewlekłe np. udar mózgu, schorzenia narządów ruchu, przyjmowane leki (benzodwuazepiny), hipoglikemia, hipotonia ortostatyczna.
Problem XIII. Upośledzone funkcjonowanie i utrata kontroli nad własnym życiem: zmniejszona lub utrata zdolności do przypominania sobie imion, nazwisk, nazw przedmiotów, utrata zdolności czytania, zaburzenia orientacji, zaburzenia pamięci i innych funkcji poznawczych, zmniejszona lub utrata zdolności do podejmowania decyzji i brania odpowiedzialności za siebie.
Interwencje pielęgniarskie: obserwujemy zachowanie i wypowiedzi pacjenta, uważnie słuchamy, nie bagatelizujemy skarg pacjentów, dokonujemy oceny możliwości i ograniczeń pacjenta, zdobywamy zaufanie pacjenta, wzmacniamy jego poczucie wartości, dostrzegamy najdrobniejsze osiągnięcia,
Interwencje pielęgniarskie: ograniczamy dostęp do niebezpiecznych przedmiotów, zachęcamy do zgłaszania pojawiających się myśli i tendencji samobójczych; udzielamy wsparcia emocjonalnego, dotrzymujemy obietnic, wyrażając werbalnie i niewerbalnie akceptację i szacunek,
Interwencje pielęgniarskie: zachęcamy do aktywności dającej poczucie zadowolenia i satysfakcji np. udział w zajęciach grupowych w ramach terapii zajęciowej w oddziale, przypominamy o miejscu pobytu, respektujemy przyzwyczajenia, zachęcamy rodziny i bliskich osób do odwiedzin, przynoszenia przez pacjenta, produktów lubianych
Interwencje pielęgniarskie: przechowujemy w bezpiecznym miejscu rzeczy wartościowe, umieszczamy zegar i kalendarz w widocznym miejscu, pacjentom leżącym zaspokajamy potrzeby odżywiania, wydalania (bilans wodnoelektrolitowy) i higieniczne z zapobieganiem odleżynom, odparzeniom, przykurczom, zapaleniu płuc czy zakrzepowemu zapaleniu żył,
Interwencje pielęgniarskie: zachęcamy do współpracy i samodzielnego wykonywania czynności dnia codziennego na poziomie możliwości pacjenta. motywujemy do jedzenia produktów z zawartością błonnika jak i spożywania większej ilości płynów, monitorujemy wypróżnienia ( zaparcia), monitorujemy masę ciała,
Interwencje pielęgniarskie: obserwujemy pacjenta podczas spożywania posiłków, niwelujemy czynniki ryzyka upadku w otoczeniu, zwiększamy bezpieczeństwo pacjenta poprzez zaopatrzenie go w sprzęt pomocniczy ( balkonik, laska ). nadzorujemy przyjmowanie leków i objawów ubocznych,
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ