Zleceniodawca: Gmina Jawor ul. Rynek 1 59-400 Jawor Ekspertyza geologiczna określająca warunki gruntowo wodne terenu Cmentarza Komunalnego zlokalizowanego przy ul. Kuzienniczej w Jaworze (dz. nr 207, część dz. nr 205, obręb nr 4 - Ogrody) Lokalizacja: Miejscowość: Jawor Gmina: Jawor Powiat: jaworski Województwo: dolnośląskie Wykonawca: GEOSKOP Sp. z o.o. ul. Krakowska 29c 50-424 Wrocław Opracował: Prezes Zarządu mgr Marcin Kościk Piotr Borysewicz geolog inżynierski upr. nr VII-1262 mgr Artur Jakubiak geolog Wrocław kwiecień 2012 r.
Spis treści 1WSTĘP... 2 1.1PODSTAWY FORMALNE...2 1.2CEL I ZAKRES...2 2OPIS ZASTOSOWANYCH METOD BADAWCZYCH... 3 2.1OTWORY BADAWCZE...3 2.2OPRÓBOWANIE...3 2.3BADANIA LABORATORYJNE...3 2.3.1BADANIE WŁAŚCIWOŚCI FIZYKO - MECHANICZNYCH GRUNTÓW...3 2.4PRACE GEODEZYJNE...4 3WYNIKI PRAC TERENOWYCH I BADAŃ LABORATORYJNYCH... 4 3.1BUDOWA GEOLOGICZNA...4 3.2WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE...5 3.2.1ANALIZY CHEMICZNE...7 4PODSUMOWANIE I WNIOSKI... 8 Spis załączników 1. Mapa lokalizacyjna w skali 1:50 000 2. Mapa dokumentacyjna w skali 1:1000 3. Karty otworów badawczych 4. Przekroje geologiczne w skali 1:1000/50 5. Objaśnienia do kart otworów i przekrojów geologicznych 6. Wyniki badań laboratoryjnych
1 Wstęp 1.1 Podstawy formalne Opracowanie zostało wykonane na podstawie umowy zawartej pomiędzy Gminą Jawor z siedzibą przy ul. Rynek 1 w Jaworze a firmą Geoskop Sp. z o.o. z siedzibą przy ul. Krakowskiej 29c we Wrocławiu. Niniejsze sprawozdanie zostało wykonane na podstawie następujących przepisów: Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2011 Nr 163, poz. 981); Ustawa z dnia 5 grudnia 2003 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 207, poz. 2016 wraz z późniejszymi zmianami); Rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r. w sprawie określenia, jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarze (Dz. U. nr 52 z 1959 r, poz. 315) 1.2 Cel i zakres Przeprowadzone prace i badania miały na celu określenie warunków gruntowo - wodnych terenu Cmentarza Komunalnego w Jaworze. Zakres prac został określony przez Zleceniodawcę. Parametry gruntów przedstawione w niniejszym opracowaniu, oparte zostały na wykonanych w terenie otworach badawczych oraz badaniach laboratoryjnych próbek gruntów. W celu udokumentowania postawionego zadania wykonano: 1) prace terenowe: wytyczenie 36 otworów badawczych, 36 otworów badawczych do maksymalnej głębokości 3,0 m ppt. łącznie około108,0 mb, badania makroskopowe gruntów; 2) prace laboratoryjne: badania laboratoryjne próbek gruntu, 3) prace kameralne: przekroje geologiczne, karty dokumentacyjne otworów badawczych, karty badań laboratoryjnych, 2
tekst opracowania z wnioskami. 2 Opis zastosowanych metod badawczych 2.1 Otwory badawcze Otwory badawcze zostały wykonane za pomocą urządzenia MWG-6. Były to wiercenia mechaniczno obrotowe na sucho o średnicy Φ 110 mm. Wykonano 36 otworów badawczych O-1 O-36 do maksymalnej głębokości 3,0 m ppt. Otwór O-7 został wywiercony do głębokości 1,9 m ppt ze względu na występowanie w gruncie przeszkody niemożliwej do przewiercenia wiertnicą mechaniczną. Otwór O-32 został przesunięty ze względu na brak możliwości dojazdu w miejsce zaplanowanego wiercenia. W sumie wykonano około 108,0 mb wierceń. W trakcie prowadzenia robót badawczych na bieżąco prowadzono opis gruntów i wykonywano ich makroskopowe badania. Po opróbowaniu otwory zostały zlikwidowane z zachowaniem kolejności przewiercanych warstw. W trakcie prowadzenia robót pobrano 13 próbek gruntu do analiz laboratoryjnych (Zał. nr 6). Lokalizację otworów badawczych przedstawiono na mapie dokumentacyjnej (Zał. nr 2), a ich profile geologiczne zamieszczono na Zał. nr 3. Na podstawie profilów otworów wykreślono przekroje geologiczne (Zał. nr 4), określono budowę geologiczną (p. 3.1) oraz warunki hydrogeologiczne (p. 3.2) podłoża terenu badań. 2.2 Opróbowanie W trakcie wierceń pobrano, zgodnie z normami i wytycznymi PN-EN 1997-2:2009; 10 próbek gruntów spoistych kat. B o naturalnej wilgotności (NW) oraz 3 próbki gruntów niespoistych kat. C o naturalnym uziarnieniu (NU) w celu określenia ich parametrów fizyko mechanicznych. Próbki pobrane zostały w ilości umożliwiającej przeprowadzenie badań parametrów fizyko mechanicznych. 2.3 Badania laboratoryjne 2.3.1 Badanie właściwości fizyko - mechanicznych gruntów Badania laboratoryjne próbek gruntów pobranych z otworów badawczych przeprowadzone zostały w następującym zakresie: próbki gruntu kat. B (NW): 3
- skład granulometryczny, - gęstość właściwa, - współczynnik filtracji w edometrze, - zawartość CaCO 3, próbki gruntu kat. C (NU): - skład granulometryczny, - gęstość właściwa, - wilgotność naturalna. - zawartość CaCO 3, Badania składu uziarnienia gruntów niespoistych zostały wykonane poprzez rozdzielenie poszczególnych frakcji za pomocą odsiewania ich na sitach, wg normy PN-59/B-04483. W przypadku gruntów spoistych wykonana była analiza areometryczna wg normy PN-88/B-04481. 2.4 Prace geodezyjne Prace geodezyjne polegały na wyznaczeniu w terenie projektowanych otworów badawczych (Zał. nr 2) oraz ich pomiarze wysokościowym w dowiązaniu do repera technicznego (studzienka kanalizacyjna przy ul. Kuzienniczej). 3 Wyniki prac terenowych i badań laboratoryjnych 3.1 Budowa geologiczna Na podstawie wierceń wykonanych dla potrzeb niniejszej ekspertyzy w kwietniu 2012 r., rozpoznano budowę geologiczną obszaru badań 36 otworami badawczymi do maksymalnej głębokości 3,0 m ppt. W budowie podłoża udział biorą czwartorzędowe grunty spoiste, małospoiste oraz niespoiste przykryte od góry warstwą gleby oraz gruntami nasypowymi. Bezpośrednio od powierzchni terenu w otworach O-7, O-12, O-20, O-30, O - 35 oraz O-36 nawiercono nasypy niekontrolowane o miąższości 0,3 O-7 m. Grunty te zbudowane są z mieszaniny gleby, kamieni, gliny oraz gruzu budowlanego. We wszystkich pozostałych otworach bezpośrednio od powierzchni terenu znajduje się warstwa gleby o miąższości 0,3 0,7 m. W otworach O-1 O-7, O-9 O-32, O-34 oraz O-35 na głębokości 0,4 2,7 m ppt znajdują się gliny oraz gliny ze żwirem, których spągu nie przewiercono do głębokości maksymalnej 3,0 m ppt. 4
W otworach O-2, O-20, O-26 oraz O-33 na głębokości 0,5 2,0 m ppt nawiercono gliny piaszczyste oraz gliny piaszczyste zwięzłe. W otworach O-2 oraz O-26 gliny te są przewarstwione piaskiem średnim. Przewarstwienie piasków wśród glin piaszczystych z otworu O-2 stwierdzono na głębokości 1,8 m ppt a miąższość tego przewarstwienia wynosi 0,3 m, natomiast w przypadku glin piaszczystych z otworu O-26 przewarstwienia piasków występują na całej długości. Miąższość glin piaszczystych oraz glin piaszczystych zwięzłych w otworach O-2, O - 20 oraz O-26 wynosi 1,1 1,8 m natomiast w otworze O-33 spągu tych gruntów nie przewiercono do głębokości 3,0 m ppt. W otworach O-22 O-25, O - 27 O-30, O-32 oraz O-34 na głębokości 0,4 2,0 m ppt nawiercono gliny pylaste, których miąższość wynosi 0,3 1,4 m. W otworach O-25 oraz O-30 w obrębie glin pylastych stwierdzono przewarstwienia piasków piasków drobnych. Przewarstwienia, te w obu otworach występują na głębokości 1,2 m ppt, a ich miąższość wynosi 0,3 m w otworze O-25 oraz 0,5 m w otworze O-30. W otworach O-2 oraz O-33 na głębokości 0,4 0,7 m ppt nawiercono grunty małospoiste w postaci piasków gliniastych. Miąższość tych piasków wynosi 0,3 1,3 m. W otworze O-33 w obrębie piasków gliniastych stwierdzono przewarstwienia glin piaszczystych. W otworach O-24, O-25 oraz O-36 na głębokości 0,7 1,5 m ppt nawiercono piaski drobne przewarstwiane piaskiem pylastym, drobne zaglinione oraz drobne zaglinione przewarstwiane piaskiem pylastym. Miąższość tych gruntów w otworach O-24 oraz O-25 wynosi 0,2 0,3 m natomiast w otworze O - 36 spągu tych gruntów nie przewiercono do głębokości 3,0 m ppt. W otworach O-8, O-28, O-29, O-30, O-32, O-33 oraz O-34 na głębokości 0,3 1,6 m ppt występują piaski średnie oraz piaski średnie zaglinione, których miąższość w otworach O-28, O-29, O-30, O-32, O-33, O-34 wynosi 0,3 1,6 m, natomiast w otworze O-8 spągu tych gruntów nie przewiercono do głębokości 3,0 m ppt. W otworze O-8 na na głebokości 0,4 m ppt obrębie piasków średnich stwierdzono przewarstwienia glin o miąższości 0,2 m. Budowa geologiczna została zilustrowana dołączonymi przekrojami geologicznymi (Zał. nr 4) oraz kartami otworów badawczych (Zał. nr 3). 3.2 Warunki hydrogeologiczne Podczas prowadzonych prac w kwietniu 2012 r. na badanym terenie jedynie w otworach O-8, O-25, O-29 stwierdzono występowanie wody podziemnej, 5
która znajduje się w izolowanych soczewkach zbudowanych z piasków drobnych zaglinionych przewarstwianych piaskiem pylastym, piasków średnich oraz średnich zaglinionych. Zwierciadło wód podziemnych ma charakter swobodny oraz napięty. Warstwa napinająca zbudowana jest z glin pylastych przewarstwianych Tabela 1. Głębokość występowania zwierciadła wód podziemnych Nr Rzędna Gł. nawierconego Rzędna nawierconego Gł. ustabilizowanego Rzędna ustabilizowanego otworu terenu zwierciadła wody zwierciadła wody zwierciadła wody zwierciadła wody [m npm] [ m ppt] [m npm] [ m ppt] [m npm] O-1 192,95 O-2 193,28 sączenie sączenie sączenie sączenie O-3 193,24 sączenie sączenie sączenie sączenie O-4 193,58 sączenie sączenie sączenie sączenie O-5 193,68 O-6 193,92 O-7 194,51 O-8 194,07 1,6 192,47 1,6 192,47 O-9 194,03 O-10 194,16 O-11 194,72 O-12 195,14 O-13 194,92 O-14 194,85 O-15 194,94 O-16 195 O-17 195,21 O-18 195,17 sączenie sączenie sączenie sączenie O-19 195,09 sączenie sączenie sączenie sączenie O-20 195,41 O-21 195,46 O-22 195,84 O-23 196,19 O-24 196,78 sączenie sączenie sączenie sączenie O-25 196,78 1,5 195,28 1,45 195,33 O-26 196,06 O-27 196,29 O-28 196,76 sączenie sączenie sączenie sączenie O-29 197,1 1,85 195,25 1,85 195,25 O-30 197,2 O-31 196,57 O-32 196,69 O-33 196,73 O-34 196,88 O-35 196,91 O-36 196,71 piaskiem drobnym. Zwierciadło zostało nawiercono na głębokości 1,5 1,8 m ppt tj. na rzędnych 192,47 195,3 i stabilizuje się na głębokości 1,45 1,8 m ppt tj. na rzędnych 192,47 195,33 (Tabela 1). Ponadto w otworach O-2, O-3, O-4, O- 18, O-19, O-24 oraz O-28 stwierdzono sączenia wód podziemnych. Sączenia te występują w obrębie glin oraz na granicy wydzieleń litologicznych (glin piaszczystych przewarstwianych piaskiem średnim/glin, glin/glin ze żwirem oraz piasków drobnych i średnich/glin pylastych). Sączenia wód podziemnych nawiercono na głębokości 1,6 2,2 m ppt tj. na rzędnych 191,38 195,18 m npm. Woda z są- 6
czeń stabilizuje się na głębokości 1,5 2,6 m ppt tj na rzędnych 191,13 195,28 m npm (Tabela 1). Ze względu na to, że poziom wodonośny w otworach O-8 oraz O-29 nie posiada izolacji od powierzchni i jest zasilany przez infiltrację wód opadowych i roztopowych, można się podziewać wahania zwierciadła wody w granicach ± 0,5 m. Ponadto na stropie gruntów spoistych można spodziewać się okresowego występowania wód opadowych i roztopowych, które mogą infiltrować w głąb w/w gruntów. Tabela 2. Wartości współczynnika filtracji wybranych próbek gruntu Lp Dla poszczególnych gruntów występujących na terenie badań określono współczynniki filtracji (Tabela 2). Współczynnik filtracji dla gruntów spoistych (glin oraz glin pylastych) określony na podstawie badań w edometrze (Zał. nr 6) wynosi 1,71*10-7 3,73*10-7 cm/s. Współczynniki filtracji dla gruntów niespoistych reprezentowanych przez piaski średnie został obliczony na podstawie analizy sitowej (Zał. nr 6) i wynosi on 3,91*10-5 8,38*10-5 m/s (Tabela 2). 3.2.1 Analizy chemiczne Dla poszczególnych gruntów występujących na terenie badań określono laboratoryjnie (Zał. nr 6). Zawartość węglanu wapnia w wybranych próbkach gruntu waha się w granicach 0,08 5,81% CaCO 3. Wysokie zawartości węglanu wapnia (powyżej 1%) stwierdzono w próbkach 6 próbkach gruntu (O-1, O-3, O-8, O-13, O-17 oraz O-32) (Tabela 3). Próbki O-1, O-3, O-8, O-13 oraz O-17 zostały pobrane z części północnej cmentarza jedynie próbka O-32 pochodzi z części południowej. Rodzaj badania Nr otw. Głębokość Nazwa gruntu 1 edometr O-1 0,5-1,6 glina 2 edometr O-13 2,3-3,0 glina 3 edometr O-20 0,5-2,2 glina 4 edometr O-32 0,6-1,8 glina pylasta 5 wg wzoru USBSC O-8 1,6-3,0 średni 6 wg wzoru USBSC O-28 1,0-1,6 piasek średni 7 wg wzoru USBSC O-29 0,4-2,0 piasek średni k 10 m/sek 3,73*10-9 4,52*10-9 2,76*10-9 1,71*10-9 8,38*10-5 3,91*10-5 4,58*10-5 7
Tabela 3. Zawartość CaCO 3 w wybranych próbkach gruntu Lp. Nr Głębokość Nazwa gruntu CaCO 3 otworu % 1 O-1 0,5-1,6 glina 2,43 2 O-3 1,8-3,0 glina 1,19 3 O-8 1,6-3,0 piasek średni 3,27 4 O-10 0,5-1,5 glina 0,46 5 O-13 2,3-3,0 glina 3,12 6 O-17 2,2-3,0 glina 5,81 7 O-20 0,5-2,2 glina 0,36 8 O-24 1,6-2,4 glina pylasta 0,51 9 O-26 2,3-3,0 glina 0,45 10 O-28 1,0-1,6 piasek średni 0,16 11 O-29 0,4-2,0 piasek średni 0,08 12 O-32 0,6-1,8 glina pylasta 1,37 13 O-35 1,0-3,0 glina 0,62 W wybranych próbkach przy pomocy kwasomierza glebowego oznaczono ph. Zdecydowana większość przeanalizowanych próbek wykazuje ph obojętne, mieszczące się w granicach 6,5 7,0 ph, jedynie próbki z otworów O - 26 oraz O-34 wykazują odczyn lekko kwaśny ph 6,0 6,5 (Tabela 4). Tabela 2. Wartości ph wybranych próbek gruntu Lp Nr otw. Głębokość Nazwa gruntu Wartość ph 1 O-2 2,1-3,0 glina ze żwirem 7,0 2 O-3 0,4-1,8 glina 7,0 3 O-8 0,6-1,2 piasek średni zagliniony 7,0 4 O-16 0,5-2,0 glina 7,0 5 O-21 0,5-0,9 glina 7,0 6 O-23 0,5-1,8 glina pylasta 7,0 7 O-24 0,4-1,4 glina pylasta 6,5-7,0 piasek średni 8 O-25 1,5-1,8 przewarstwiany 6,5-7,0 piaskiem pylastym glina piaszczysta 9 O-26 0,5-2,3 przewarstwiana 6,0 piaskiem średnim 10 O-29 2,0-2,7 glina pylasta 7,0 11 O-30 0,5-1,2 piasek średni 7,0 12 O-31 1,8-3,0 glina 6,5-7,0 13 O-34 1,0-1,8 glina 6,0-6,5 14 O-36 0,7-3,0 piasek drobny zagliniony 7,0 8
4 Zalecenia W wyniku przeprowadzonych w kwietniu 2012 r prac stwierdzono, że podłoże Cmentarza Komunalnego przy ul. Kuzienniczej w Jaworze do głębokości maksymalnej 3,0 m ppt zbudowane jest przede wszystkim z gruntów spoistych oraz małospoistych charakteryzujących się słabą przepuszczalnością. Grunty niespoiste (przepuszczalne) zostały stwierdzone tylko w kilku miejscach w których tworzą izolowane soczewki występujące w obrębie gruntów słaboprzepuszczalnych. W obrębie takich soczewek w otworach O-8, O-25, O-29 stwierdzono występowanie wody podziemnej. Zwierciadło zostało nawiercono na głębokości 1,5 1,8 m ppt i stabilizuje się na głębokości 1,45 1,8 m ppt. Ponadto w otworach O-2, O-3, O-4, O-18, O-19, O-24 oraz O-28 stwierdzono sączenia wód podziemnych. Sączenia te nawiercono na głębokości 1,6 2,2 m ppt. Woda z sączeń stabilizuje się na głębokości 1,5 2,6 m ppt. Woda podziemna nawiercona w soczewkach zbudowanych z gruntów niespoistych oraz sączenia występujące w obrębie gruntów spoistych pochodzą z infiltracji wód opadowych i roztopowych. Zgodnie z Rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r w sprawie określenia jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarz (Dz. U. nr 52 z 1959, poz. 315) woda gruntowa powinna znajdować się na głębokości nie wyżej niż 2,5 m ppt. W związku ze zbyt wysokim poziomem zwierciadła wód podziemnych oraz pochodzeniem tych wód (infiltracja wód opadowych i roztopowych) zaleca się zaprojektowanie systemu drenarskiego, odprowadzającego wody opadowe oraz roztopowe z terenu cmentarza. System drenarski zastosowany w zagrożonych częściach cmentarza powinien doprowadzić do obniżenia się poziomu wód gruntowych. Projekt ujęcia wód opadowych i roztopowych poprzez sieć drenarską powinien być sporządzony przez upoważnionego do tego projektanta. 5 Podsumowanie i wnioski 1. Ekspertyzę geologiczną określającą warunki gruntowo - wodne terenu Cmentarza Komunalnego przy ul. Kuzienniczej w Jaworze(dz. nr 207, część dz. nr 205, obręb nr 4 Ogrody) opracowano na podstawie umowy nr OR.032.1.51.2012 zawartej w dniu 16 lutego 2012 r. pomiędzy Gminą 9
Jawor a firmą Geoskop Sp. z o.o. mająca siedzibę przy ul. Krakowskiej 29c we Wrocławiu. 2. Przeprowadzone badania miały na celu określenie przyczyn utrzymywania się wysokiego stanu wód gruntowych na terenie Cmentarza Komunalnego zlokalizowanego przy ul. Kuzienniczej w Jaworze, oraz wskazanie kierunku dalszych działań które pozwoliłyby obniżyć poziom wód gruntowych. 3. Podłoże terenu badań budują czwartorzędowe spoiste reprezentowane przez gliny, gliny ze żwirem i kamieniami, gliny piaszczyste, gliny piaszczyste zwięzłe oraz gliny pylaste miejscami przewarstwiane piaskiem drobnym, grunty małospoiste w postaci piasków gliniastych i piasków gliniastych przewarstwianych glina piaszczystą oraz niespoiste grunty rodzime reprezentowane przez piaski drobne, drobne zaglinione, piaski średnie, średnie zaglinione miejscami przewarstwiane piaskiem pylastymi gliną. Grunty te przykryte są od góry warstwą gleby oraz gruntami nasypowymi. 4. Prowadzone w kwietniu 2012 r wykazały jedynie w 3 otworach O-8, O-25, O -29 występowanie wód podziemnych. Wody te zostały nawiercone na głębokości 1,5 1,8 m ppt i stabilizują się na głębokości 1,45 1,8 m ppt. Ponadto w otworach O-2, O-3, O-4, O-18, O-19, O-24 oraz O-28 stwierdzono sączenia wód podziemnych. Sączenia te nawiercono na głębokości 1,6 2,2 m ppt. Woda z sączeń stabilizuje się na głębokości 1,5 2,6 m ppt. 5. Ze względu na to, że poziom wodonośny w otworach O-8 oraz O-29 nie posiada izolacji od powierzchni i jest zasilany przez infiltrację wód opadowych i roztopowych, można się podziewać wahania zwierciadła wody w granicach ± 0,5 m. Ponadto na stropie gruntów spoistych można spodziewać się okresowego występowania wód opadowych i roztopowych, które mogą infiltrować w głąb w/w gruntów. Wody opadowe i roztopowe ze względu na słabą przepuszczalnością gruntów spoistych i małospoistych występujących na znacznym obszarze cmentarza mogą gromadzić się w miejscach występowania gruntów niespoistych oraz w grobach. 6. Zawartość węglanu wapnia w wybranych próbkach gruntu waha się w granicach 0,08 5,81% CaCO 3. Wysokie zawartości węglanu wapnia (powyżej 10
1%) stwierdzono w 6 próbkach gruntu. Wartości ph wybranych próbek gruntu wahają się w granicach 6,0 7,0. 7. Zgodnie z rozporządzenie Ministra Gospodarki Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r w sprawie określenia jakie tereny pod względem sanitarnym są odpowiednie na cmentarz (Dz. U. nr 52 z 1959, poz. 315) woda gruntowa powinna znajdować się na głębokości nie wyżej niż 2,5 m ppt. W związku z powyższym zaleca się zaprojektowanie systemu drenarskiego, odprowadzającego wody opadowe oraz roztopowe z terenu cmentarza. Projekt ujęcia wód opadowych i roztopowych poprzez sieć drenarską powinien być sporządzony przez upoważnionego do tego projektanta. 11