POMOCNIK DLA RODZICA czyli Jak rodzice mogą pomóc dziecku w nauce? Szkoła Podstawowa nr 21 przy Zespole Edukacyjnym nr 3 w Zielonej Górze
Rola rodzica w motywowaniu dziecka do nauki. Wstęp Dziecko, rozpoczynając naukę w szkole podstawowej, wchodzi w nowy okres w swym życiu. Przyjmuje na siebie nowe obowiązki, ma mniej czasu na zabawy i rozrywki. W tym czasie rola rodzica jest w jego życiu szczególnie ważna. Akceptujący, kochający, ale też stanowczy rodzic zapewnia poczucie bezpieczeństwa, zaspokaja podstawowe potrzeby dziecka. Może ono skupić się na nauce i przyswajaniu wiedzy. Nie musi zwracać na siebie uwagi nietypowym zachowaniem. Jakie czynniki środowiska rodzinnego sprzyjają nauce dziecka? postawa rodzicielska kochająca i stanowcza poszanowanie wykształcenia i nauki przez rodzica rozwijanie zainteresowań i uzdolnień dziecka stawianie adekwatnych wymagań współpraca ze szkołą system nagród Postawa rodzica sprzyjająca motywowaniu dziecka do nauki, to taka, gdy dorosły: Ma jasno określone zasady, wartości, normy i ograniczenia. Poświęca czas, by nauczyć tego dzieci, udziela jasnych komunikatów ostrzeżeń, gdy dziecko przekracza ustalone granice. Okazuje dzieciom wsparcie - gesty miłości, spędzanie z nimi czasu, słuchanie ich. Jest elastyczny i gotowy na wysłuchanie dziecka, jego punktu widzenia także w sytuacji, gdy naruszono pewne ograniczenia. Nawiązuje dialog z dzieckiem. Organizacja czasu i połączenie nauki z odpoczynkiem Istotne jest zachowanie odpowiednich proporcji między pracą a wypoczynkiem. Rozsądni rodzice wiedzą, że nie wolno wymagać od dziecka pracy ponad siły i możliwości. Wiedzą również, że organizacja czasu wolnego powinna być przedmiotem stałego zainteresowania rodziców, gdyż ma to duże znaczenie dla prawidłowego rozwoju dziecka.
Znaczenie wykształcenia i nauki dla rodzica Rodzice powinni pokazać dzieciom, że szkoła i postępy w nauce są czymś bardzo ważnym. Choć wiele dzieci zajmuje buntowniczą postawę, tak naprawdę liczą się z opinią rodziców i chcą ich zadowolić. Jeżeli rodzice mówią, że nauka jest ważna, to dzieci również tak uważają. Jeżeli natomiast wyrażają się lekceważąco o szkole i nauczycielach, to nie powinno ich zaskoczyć, że dzieci będą powtarzać to samo. Jak rodzic może okazać zainteresowanie szkołą? przez pomoc w lekcjach, sprawdzanie, jak dziecko radzi sobie w szkole (zebrania), czy odrabia zadane prace domowe, przez systematyczny kontakt z wychowawcą. WAŻNE: Motywacja ucznia do nauki w dużej mierze zależy od zainteresowania się rodziców tym, co dziecko robi w szkole. Jeśli rodzice będą pytać, co ciekawego robiono w szkole, czego się dziś dziecko nauczyło, wtedy uczeń będzie czuł satysfakcję z własnych osiągnięć i chętniej będzie pogłębiał wiedzę. Rodzicu, pamiętaj, nauczyciel jest Twoim sprzymierzeńcem w wychowaniu dziecka, a nie wrogiem. Dlatego utrzymuj stały kontakt ze szkołą, współpracuj z nauczycielami i wychowawcą, bez względu, czy Twoje dziecko osiąga sukcesy, czy też porażki.
Jak pomóc dziecku w odrabianiu zadań domowych? Praca domowa stanowi integralną część nauki. Uczniowie na lekcji uczą się i rozwiązują pod kierunkiem nauczyciela. W pracy domowej - utrwalają wyniesione z zajęć wiadomości i umiejętności, usprawniają je drogą ćwiczeń. Pogłębiają i uzupełniają nabytą w szkole wiedzę. Duże znaczenie dla jakości pracy domowej dziecka mają poniższe zasady: a) Miejsce - dziecko powinno mieć własny kąt w pokoju, w którym przechowuje i porządkuje swoje rzeczy. b) Czas - należy od początku przyzwyczaić dziecko do uczenia się w pewnych stałych godzinach, w czasie których w mieszkaniu powinno być cicho. Zasady tej należy przestrzegać z żelazną konsekwencją, aż do ukończenia nie tylko szkoły podstawowej, ale i średniej. c) Higiena pracy - przed przystąpieniem do pracy dziecko powinno wykonać pewne czynności wstępne, a więc przewietrzyć pokój, przygotować biurko lub stół oraz potrzebne książki i przybory, przejrzeć tygodniowy rozkład zajęć lekcyjnych i ustalić bieżący plan pracy. d) Zaplanowanie pracy ustalenie kolejności zajęć; na początek powinno się wysunąć przedmioty, które sprawiają większe trudności, pamiętając przy tym o okresach wytchnienia (przerwach) przy przechodzeniu od jednego zadania do następnego. e) Samokontrola wykonanej pracy - chodzi w niej o to, aby dziecko samo odkryło swoje błędy i samo je poprawiło. Do tego trzeba systematycznie dziecko wdrażać. f) Przygotowanie na następny dzień potrzebnych do lekcji książek, zeszytów i przyborów szkolnych - jako niezbędny końcowy etap pracy domowej. Pomoc ze strony dorosłych musi być systematyczna i rozważna, nie może to być wyręczanie dzieci w ich obowiązkach. Odrabiając z dzieckiem zadanie domowe, możemy zwrócić jego uwagę na pewne ważne punkty w zadaniu, których ono nie zauważyło. Jeśli widzimy, że dziecko nie ma pojęcia, jak przystąpić do rozwiązania, to możemy pouczyć je, żeby na przyszłość lepiej uważało w szkole i pytało nauczycieli o wyjaśnienie rzeczy niezrozumiałych. W przypadku większych trudności doraźne akcje rodziców już nie pomagają i wtedy trzeba wspólnie z nauczycielem obmyślić bardziej skuteczne sposoby pomocy.
PODSUMOWANIE: Rodzic, który chce motywować dziecko do nauki i pomóc mu: 1. Interesuje się postępami dziecka. Obecność rodziców na zebraniu w szkole jest dla dziecka bardzo istotna. Świadczy bowiem o zainteresowaniu problemami syna, czy córki, o tym, że są dla rodziców ważni.równie ważne jest zachowanie ojca, czy matki po przyjściu do domu i sposób przekazania informacji o zebraniu. Po powrocie do domu spróbujmy: powstrzymać emocje (przekraczając próg domu nie krzyczmy np. koniec z telewizji, dopóki nie poprawisz ocen itp.), porozmawiajmy z dzieckiem, nie zaczynajmy od informacji negatywnych, mówmy o swoich odczuciach, np. miło mi było, gdy pani cię pochwaliła lubzmartwiło mnie twoje zachowanie w szkole, gdy są problemy- wspólnie ustalmy ich rozwiązanie 2. Wspiera, ale nie wyręcza. Rodzice powinni dziecko tylko wspierać, ukierunkować jego działania, podpowiedzieć, gdy czegoś nie rozumie. Nie odrabiać zadania za dziecko! Praca domowa angażuje trzy strony: rodziców, nauczyciela oraz dziecko. Każda ze stron ma własne zadania i obowiązki. Rodzice często za bardzo się angażują. Myślą, że w ten sposób pomagają dziecku, ale nie przynosi to dobrych efektów. Syn czy córka nadal nie umieją, nie rozumieją, nie potrafią. Pomagajmy głównie dziecku mniej zdolnemu, którego rozwój umysłowy jest nieco słabszy (stwierdzona badaniem psychologicznym ), a także dziecku które rozwija się nieharmonijnie. Wtedy najlepiej, gdy pomoc będzie ukierunkowana przez pedagoga, psychologa lub logopedę. 3. Mądrze motywuje. Motywacja odgrywa dużą rolę. Jest siłą pobudzającą do nauki, zdobywania wiedzy, rozszerzania zainteresowań. Od kar lepsze są nagrody, ale stosowanie ich musi być ostrożne. Złotym środkiem jest drobna nagroda, np. w postaci uznania rodziców, pochwały. Dziecko będzie miało poczucie, że rodzice interesują się jego życiem. Chwaląc dziecko, stosujmy pochwałę opisową, rozbudowaną. 4. Docenia osiągnięcia dziecka. Po powrocie dziecka ze szkoły pytajmy: Czego się dziś nauczyłeś? A nie: Co dziś dostałeś? Jaki stopień?
O ile łatwo jest doceniać osiągnięcia dziecka, które otrzymuje dobre stopnie, to gorzej jest z dzieckiem, którema kłopoty w nauce. W przypadku problemów szkolnych warto się zastanowić, czy niepowodzenia w nauce nie są objawem jakiejś konkretnej przyczyny. W rozpoznaniu problemu może pomóc rozmowa z wychowawcą czy pedagogiem szkolnym, a także badanie w Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. Gdy rozpoznamy naturę trudności, wspólnie zastanówmy się nad rozwiązaniem problemu. 5. Podnosi samoocenę dziecka. Często mamy okazję słyszeć, że dziecko źle mówi o sobie: jestem głupi, nie dam rady, i tak mi się nie uda. Skąd się to bierze? Czasem nieświadomie nadajemy dziecku etykietkę i tak o nim myślimy: ten jest zdolny, ten powolny, ten zapominalski. Sprawiamy, że dziecko tak zaczyna myśleć o sobie. A przecież każde dziecko może być postrzegane jako osoba o wielorakich cechach: raz nieśmiała, raz hałaśliwa, raz powolna i zamyślona, a raz szybka i zdecydowana, ale nigdy niejednakowa, zawsze mająca szansę rozwoju. Jak uwolnić dziecko z przypisanej mu roli? a) poszukać sposobu zaprezentowania dziecku innego obrazu jego osoby b) stworzyć sytuację, w której dziecko może zobaczyć siebie w innym świetle c) pozwolić dziecku usłyszeć, jak mówimy o nim coś pozytywnego d) określić wzór zachowania, jakiego oczekujemy e) przypomnieć dziecku jakieś poprzednie osiągnięcia f) powiedzieć, jakie są nasze odczucia i oczekiwania 6. Buduje w dziecku poczucie własnej wartości. Dziecko będzie pozytywnie myślało o sobie, gdy będzie miało poczucie własnej wartości. Zadaniem rodziców jest pomóc mu znaleźć jego silne strony i nauczyć je wykorzystywać. Rolą rodziców jest pomóc dziecku wykształcić w nim energię i inicjatywę, by zrekompensować poczucie niskiej wartości, by znaleźć sposób zrównoważenia swojej słabości, by dziecko myślało: może nie jestem najlepszym uczniem w klasie, ale najlepiej śpiewam, czy gram w piłkę. Jest to szczególnie ważne w okresie dojrzewania, bo wówczas często jedynym źródłem poczucia własnej wartości jest akceptacja grupy rówieśniczej. Wiara we własne możliwości może zaprowadzić na sam szczyt, a jej brak powoduje utratę mnóstwa fantastycznych okazji do nauki, zabawy, poznania ciekawych ludzi.