Nazwa przedmiotu Bezpieczeństwo energetyczne we współczesnej gospodarce Kod ECTS 14.3.E.FL.2045 Pkt.ECTS 2 Limit osób 45 Jednostka prowadząca przedmiot INNA Nazwa kierunku Ekonomia/MSG Nazwa specjalności BRAK; Nazwisko prowadzącego prof. UG dr hab. Henryk Woźniak Forma zajęć/liczba godzin Wykład 30 Ćwiczenia 0 Konwersatoria 0 Laboratoria komputerowe 0 Seminaria 0 Lektoraty 0 Forma aktywności Rok i rodzaj studiów: 3 SS1, Godziny z udziałem nauczyciela akademickiego (w tym konsultacje, egzaminy i inne): Semestr: 6, Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego (samodzielna praca studenta): Status przedmiotu: Fakultatywny Sumaryczna liczba godzin: 0 Język wykładowy: polski Sposób realizacji zajęć Zajęcia w sali dydaktycznej. Metody dydaktyczne Wykłady z prezentacjami multimedialnymi, Studia przypadków, Udział praktyków w zajęciach dydaktycznych Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymogami wstępnymi Wymagania formalne Pożądana podstawowa wiedza z makroekonomii, polityki gospodarczej oraz geografii ekonomicznej świata. Wymagania wstepne Pożądana wiedza z podstawowego zakresu geografii gospodarczej Polski i świata, umiejętności analityczne oraz rozumienie mechanizmów determinujących współzależności rozwoju gospodarczego Polski i ugrupowań gospodarczych. Sposób i forma zaliczenia oraz kryteria oceny Sposób zaliczenia Zaliczenie na ocenę Kryteria oceny Zaliczenie przedmiotu przyjmie formę eseju i/lub prezentacji multimedialnej na konkretny zadany temat, zindywidualizowany dla każdego słuchacza. Podstawę uzyskania oceny ( bdb. do dost. ) stanowić będzie merytoryczna ocena kompletności prezentowanego materiału, dobór materiałów bibliograficznych oraz forma graficzna prezentacji. Cele przedmiotu Celem przedmiotu jest zapoznanie słuchaczy z funkcjonowaniem współczesnego rynku energii z uwagi na strukturę gospodarki oraz skutecznośc i skutki stosowanych rozwiązań polityki energetycznej EU i krajowych rozwiązań regulacyjnych. Efekty kształcenia się Wiedza E1_W02 Wie, jakie są współzależnosci między rozwojem gospodarczym, a energetyką; zna strukturę rynku energetycznego oraz założenia polityki energetycznej EU i Polski; wie, jaki wpływ na bezpieczeństwo energetyczne państwa mają relacje międzynarodowe ugrupowań ekonomicznych; wie, jak organizować można finansowanie inwestycji energetycznych; wie, jakie czynniki pobudzają rozwój rynku energetycznego; rozumie charakter i dynamikę zmian na krajowym i międzynarodowym rynku energetycznym, potrafi wytłumaczyć przyczyny tych zmian. E1_W03 E1_W04 E1_W05 Ma wiedzę o stosunkach konkurencyjnych na rynku energii Wie, jakie należy stosować metody badawcze dla potrzeb analiz rynkowych Ma rozszerzoną więdzę o problemach zarządczych firm i instytucji z rynku Wszystkie prawa zastrzeżone (c) Henryk Woźniak 1 / 9
energetycznego Weryfikacja efektów kształcenia - Wiedza Efekty E1_W02 E1_W03 E1_W04 E1_W05 Umiejętności E1_U01 Potrafi zastosować odpowiednie metody dla potrzeb analizy rynku energetycznego; na podstawie oceny obowiązujacych regulacji rynku potrafi wykazać zasadność określonych przedsięwzięć inwestycyjnych; potrafi ocenić krytycznie strukturę sieciową grup energetycznych; potrafi wykorzystać wiedzę firm doradczych dla potrzeb podejmowania decyzji strategicznych; weryfikuje założenia dla wariantów możliwych rozwiązan inwestycyjnych w sektorze energetycznym; analizuje na bieżąco dane z Towarowej Giełdy Energii i interpretuje wyniki. E1_U02 E1_U06 Potrafi analizowac procesy zmian strukturalnych i jakościowych na rynku energetycznym oraz oceniać ich przebieg Potrafi podjąć decyzje dotyczące konkretnych rozwiązań tematycznych i wybrać odpowiednie uzasadnienie Weryfikacja efektów kształcenia - Umiejętności Efekty E1_U01 E1_U02 E1_U06 Kompetencje E1_K01 Kształtuje umiejętność komunikowania się z partnerami biznesowymi oraz klientami kluczowymi; angażuje się w realizację projektów prorozwojowych; stymuluje kreatywność podległych grup pracowniczych; umiejętnie stosuje benchmarking branżowy; diagnozuje skutki różnych rozwiazań organizacyjnych; stale doskonali wiedzę z zakresu działalności grupy kapitałowej; wykazuje mobilność zwiazaną z miejscem pracy w organizacji sieciowej; aktywnie uczestniczy w pracach zespołów nad projektami społeczno-ekonomicznymi. E1_K03 E1_K04 Określa priorytety w polityce energetycznej przedsiębiorstwa i kraju, uzasadnia ich wybór Prawidłowo identyfikuje dylematy stosowania różnych rozwiązań i proponuje rozwiązania wariantowe Weryfikacja efektów kształcenia - Kompetencje Efekty E1_K01 E1_K03 E1_K04 Treści programowe Wszystkie prawa zastrzeżone (c) Henryk Woźniak 2 / 9
1. Istota bezpieczeństwa energetycznego; 1. Podstawowe pojęcia i definicje. 2.Ogólne zasady techniki bezpieczeństwa. 3. Państwo, a kryzys energetyczny. 4.Zagrożenia dla bezpieczeństwa energetycznego krajów. 5. Uwarunkowania bezpieczenstwa energetycznego; polityczne, technologiczne i ekonomiczne. 6. Sposoby zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego gospodarki. 7. Podstawowe zasoby naturalne krajów; węgiel, gaz, ropa naftowa. Wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną w krajach rozwiniętych, w EU i w Polsce. 8. Udział OZE w wytwarzaniu energii elektrycznej. Branże energochłonne na konkurencyjnym rynku. 9. Problem konkurencyjnośći przemysłu europejskiego. 10. Skutki unijnej polityki klimatycznej. 11. Kluczowe innowacje w elektroenergetyce zmieniające struktury rynkowe 2. Europejska polityka energetyczna; 1. Bezpieczeństwo dostaw i cele strategiczne. 2. Problem ograniczania gazów cieplarnianych. 3. Program poprawy efektywności energetycznej i rozwoju energii odnawialnej, rozwój niskoemisyjnych systemów. 4. Przyszłość energetyki jadrowej. 5. Nowa europejska strategia rozwoju infrastruktury energetycznej. 6. Traktat z Lizbony, a nowe polityki infrastrukturalne. 3. Bezpieczeństwo na rynku zaopatrzenia w energię elektryczną; Wszystkie prawa zastrzeżone (c) Henryk Woźniak 3 / 9
1. Historyczne i ekonomiczne uwarunkowania powstania rynku energii elektrycznej, wydatki na energię w gospodarce Polski i wybranych krajach, problem ograniczenia energochłonności gospodarki. 2. Uczestnicy rynku i formy handlu energią. 3. Struktura i zasady funkcjonowania rynku energii. 4. Zasady funkcjonowania tzw. rynku bilansującego. 5. Operatorzy rynku energii. 6. Pojęcie regulacji w energetyce, przesłanki działan regulacyjnych, instytucje regulujące rynek, prawo energetyczne. 7. Odbiorcy na rynku energii, stosowanie zasady Third Party Access. 8. Międzynarodowy rynek energii, Polska jako uczestnik rynku. 9. Przykłady struktur organizacyjnych spółek elektroenergetycznych w Europie środkowej. 10. Czy jest możliwy europejski wspólny rynek energii? 4. Bezpieczeństwo zakupów i przetwarzania ropy naftowej w Polsce; 1. Wielkość popytu na ropę naftową oraz zródła zakupów surowca. 2. Przetwarzanie ropy naftowej, problem konkurencji na rynku produktów ropopochodnych. 3. Polityka państwa w zakresie dywersyfikacji zródeł zaopatrzenia w ropę, nowy układ sił na rynku globalnym. Wszystkie prawa zastrzeżone (c) Henryk Woźniak 4 / 9
5. Bezpieczenstwo zaopatrzenia w gaz ziemny wpolsce; 1. Wewnętrzna struktura popytu na gaz. 2. Źródła pozyskiwania surowca oraz systemy transportu i dystrybucji. 3. Budowa terminalu LNG jako wyraz bezpieczenstwa dostaw. Zmiana globalnego układu sił poprzez LNG. Problem gazu łupkowego. Wpływ rewolucji łupkowej w USA na światowy i europejskirynek gazu. Strategia rynkowa Gazpromu Wszystkie prawa zastrzeżone (c) Henryk Woźniak 5 / 9
6. Polityczne i ekonomiczne aspekty rozwoju energetyki jądrowej w Polsce; Wszystkie prawa zastrzeżone (c) Henryk Woźniak 6 / 9
1. Za i przeciw energetyki jadrowej. 2. Problem ekonomiczności i finansowania inwestycji. 3. Regulacje ustawowe. 4. Problem lokalizacji i wyboru dostawców technologii 7. Polityka rozwoju odnawialnych zródeł energii jako element bezpieczeństwa energetycznego; 1. Ograniczenia ekonomiczne i infrastrukturalne rozwoju energetyki wiatrowej. 2. Wykorzystanie biomasy w energetyce; wąskie gardła w rolnictwie. 3. Kontrowersje wokół rozwoju energetyki rozproszonej i tzw. "rolnictwa energetycznego". 4. Rozwój biogazowni, a rachunek ekonomiczny. Instrumenty wsparcia "zielonej energetyki". 8. Strategie rozwoju wybranych grup kapitałowych na rynku energii (Lotos, Orlen, PGE, Pern, PGNiG ) Wszystkie prawa zastrzeżone (c) Henryk Woźniak 7 / 9
Wszystkie prawa zastrzeżone (c) Henryk Woźniak 8 / 9
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej Literatura obowiązkowa; 1. Ustawa z dnia 10 kwietnia roku Prawo energetyczne" (tekst jednolity), z uwzględnieniem dyrektyw Wspólnot Europejskich; 1997 2. Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 0 poz. 925 2016.07.01) 3. A. Pach-Gurgul; unia energetyczna - nowy etap polityki energetycznej Unii Europejskiej? [W:] Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 3/2016 4. P.Soroka; Bezpieczeństwo energetyczne: między teorią a praktyką. Dom Wydawniczy Elipsa 2015 5. Cziomer E., Międzynarodowe bezpieczeństwo energetyczne I wieku, Krakowska Szkoła Wyższa im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2009r., 6. Portal CIRE -CODZIENNY SERWIS BRANŻOWY. Strony internetowe koncernów energetycznych krajowych i zagranicznych. 7. portal gramwzielone.pl, portal wnp.pl, portal Centrum Strategii Energetycznych 7. Cziomer E., Międzynarodowe bezpieczeństwo energetyczne I wieku, Krakowska Szkoła Wyższa im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 2009r., 8. Portal CIRE -CODZIENNY SERWIS BRANŻOWY. Strony internetowe koncernów energetycznych krajowych i zagranicznych, portal gramwzielone.pl Kontakt henryk1947@onet.eu, Wszystkie prawa zastrzeżone (c) Henryk Woźniak 9 / 9