SolidWorks ćwiczenie 1 Zagadnienia: trójwymiarowa przestrzeń modelu, szkicownik; szkicowanie prostych kształtów na wybranej płaszczyźnie istniejącego modelu, wymiarowanie szkiców (wymiary geometryczne i pozycjonujące /więzy/); wyciągnięcie (dołączanie i wycinanie); wyciągnięcie z pochyleniem ścianek; zaokrąglanie; edycja wymiarów istniejącego elementu 3D (edycja szkicu i elementu). Wykonajmy następujący rysunek modelu, rys. 1. Rysunek 1. Docelowy rysunek modelu Uwaga. Aby uzyskać trójwymiarowy (3D) model (lub jego fragment) naleŝy 1. Wskazać płaszczyznę szkicu. 2. Na tej płaszczyźnie narysować płaski (2D) zamknięty szkic, rys. 2, 3. Uzyskać trzeci wymiar np. poprzez tzw. wyciągnięcie, rys. 3. Rysunek 2. Przykłady zamkniętych szkiców 2D Rysunek 3. Dodanie trzeciego wymiaru poprzez wyciągnięcie Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 1
Tworzenie modelu Programem SolidWork moŝemy tworzyć rysunki (zwane dokumentami) przedstawiające pojedynczy element 3D, animację 3D lub dokumentację techniczną 2D. KaŜde z tych działań wymaga utworzenia nieco innego środowiska pracy dostarczającego właściwych narzędzi rysunkowych. Rozpoczynając zatem pracę naleŝy wybrać rodzaj dokumentu jaki zamierzamy utworzyć. Po wybraniu z menu Plik -> Nowy zgłosi się okno Nowy dokument SolidWorks, rys. 4. W oknie tym wybieramy pierwszą ikonę Część i klikamy OK. Rysunek 4. Wybieramy rodzaj dokumentu - Część Zgłosi się środowisko pracy z narzędziami do tworzenia pojedynczego modelu 3D, rys. 5. Rysunek 5. Środowisko pracy Pierwszym fragmentem rysowanego modelu będzie prostopadłościan, którego podstawa leŝy na Płaszczyźnie górnej. Wybierzmy (kliknijmy) zatem, w Drzewie operacji, pozycję Płaszczyzna górna i w zakładce Operacje kliknijmy Wycięcie dodanie/bazy, rys. 5. SolidWork ustawi Płaszczyznę górną w pozycji czołowej, najdogodniejszej do rysowania i wyświetli zakładkę Szkic zawierającą narzędzia do wykonania szkicu, rys. 6. Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 2
Rysunek 6. Wybierzmy Prostokąt z naroŝnika i narysujmy prostokąt, którego pierwszy wierzchołek umieśćmy w początku układu współrzędnych. Długości boków wybierzmy dowolnie. Proszę zwrócić uwagę, Ŝe po wybraniu narzędzia Prostokąt, po lewej stronie środowiska pracy została wyświetlona zakładka Właściwości, w której moŝemy określać właściwości tworzonego prostokąta, rys. 7. Na szkicu wyświetlane są teŝ więzy (tzw. relacje) jakie narzucone są na elementy szkicu. Pierwszy wierzchołek prostokąta ma wiązanie (relację) wspólny z początkiem układu współrzędnych, a wszystkie boki szkicu mają wiązanie (relację) Pionowo lub Poziomo. Szkic ma kolor niebieski bo jest Niedodefiniowany, czyli nie ma w pełni określonych wymiarów. Po narysowaniu prostokąta zamykamy etap jego tworzenia klikając zielony haczyk Zamknij dialog, rys. 7. Rysunek 7. Szkicowanie prostokąta, właściwości, relacje Relacja wspólny dla pierwszego naroŝnika pozycjonuje prostokąt na płaszczyźnie rysunku, ale jest to za mało dla całkowitego zdefiniowania szkicu. Aby w pełni zdefiniować szkic naleŝy dodać wymiary długości boków. W tym celu, na pasku Szkic wybieramy Inteligentny wymiar i klikając Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 3
bok wskazujemy połoŝenie wymiaru, co otwiera okno Modyfikuj wymiar. Wpisujemy wymaganą wartość długości boku 500 i klikamy ikonę zielonego haczyka, Zapisz bieŝącą wartość, zatwierdzającą decyzję. Bok uzyskuje wymaganą długość. Rysunek 8. Wprowadzanie wymaganych wymiarów - definiowanie szkicu Po wprowadzeniu wymiaru szkic stał się większy niŝ obszar roboczy i nie moŝemy uchwycić prawego boku w celu nadania mu wymiaru. Dopasowanie rozmiaru rysunku do obszaru roboczego Powiększanie/ zmniejszanie rysunku moŝemy uzyskać pokręcając rolką myszy lub posługując się narzędziami paska Widok, u góry obszaru roboczego, pod paskami narzędzi. Wybierzmy z tego paska narzędzie Wpasuj w ekran, rys. 9. Przesuwanie rysunku bez zmniejszania wymiaru uzyskujemy przytrzymując klawisz Ctrl i wciskając rolkę myszy (Ctrl + wciśnięta rolka). Obrót w płaszczyźnie rysunku - przytrzymujemy klawisz Alt i wciskamy rolkę (Alt + wciśnięta rolka). Zmiana prespektywy (wciśnięta rolka) Zoom (Shift + wciśnięta rolka) Ustawienie szkicu w płaszczyźnie czołowej z paska Widok wybieramy narzędzie Orientacja widoku, a w nim Normalny do, rys. 10. Rysunek 9. Pasek Widok i narzędzie Wpasuj w ekran Rysunek 10. Przywracanie ustawienia rysunku w pozycji czołowej Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 4
Kontynuacja wymiarowania szkicu Po zmniejszeniu rysunku zmieńmy wymiar pionowego boku prostokąta na 300. Uwaga Po wprowadzeniu drugiego wymiaru szkic zmienił kolor na czarny i na pasku stanu (u dołu aplikacji) napis Niedodefiniowany zmienił się na Całkowicie zdefiniowany. NaleŜy tak długo określać wymiary i więzy, aŝ szkic zostanie całkowicie zdefiniowany! PoniewaŜ nie będziemy więcej korzystać z narzędzia Inteligentny wymiar zamknijmy je, klikając zielony haczyk w oknie Właściwości Wymiar. Szkic został wykonany. NaleŜy wyjść ze szkicu. Narzędzie Wyjdź ze szkicu znajduje się na pasku Szkic pierwsza ikona i takŝe w prawym górnym rogu obszaru roboczego, rys. 11. Rysunek 11. Wyjście ze szkicu z zachowanie zmian Pamiętamy, Ŝe tworzenie modelu rozpoczęliśmy od wydania polecenia Wyciągnięcie proste, rys. 5 i to SolidWorks sam ustawił środowisko do operacji szkicowania. Teraz, gdy szkicowanie zakończyliśmy, SolidWorks kontynuuje operację Wyciągnięcia prostego. Trzeci wymiar moŝemy uzyskać przeciągając myszą grot kierunku wyciągnięcia na wymaganą wartość, lub wpisując tę wartość w polu Głębokość okna Właściwości operacji Dodanie-wyciągnięcie, rys. 12. Określmy wymiar wyciągnięcia na 120 i zakończmy operację wyciągnięcia klikając zielony haczyk OK, zatwierdzający tę wartość. Rysowanie prostopadłościanu zostało zakończone. Na górnej ścianie prostopadłościanu wykonajmy nowy element 3D prostopadłościan o pochylonych ściankach. Aby tego dokonać zaznaczmy górną ścianę prostopadłościanu, wskazując ją jako płaszczyznę szkicu i na zakładce Operacje wybierzmy Wyciągnięcie dodanie/baza. Narysujmy początkowo dowolny prostokąt, a następnie określmy jego wymiary na 150 x 300 i jego połoŝenie od krawędzi pierwszego prostopadłościanu na 75 i 100, rys. 13. Po wprowadzeniu tych wymiarów prostokąt zmienił kolor na czarny, co oznacza, Ŝe został Całkowicie zdefiniowany. Aby ułatwić sobie pracę ustawmy model w pozycji czołowej rys. 10. Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 5
Rysunek 12. Wykonanie Wyciągnięcia Rysunek 13. Szkic nowego elementu Po wyjściu ze szkicu ustawmy model w połoŝeniu Widok izometryczny, rys. 14, co ułatwi nam kontrolowanie nadawania 3 wymiaru. Rysunek 14. Wybranie widoku izometrycznego Nadajmy nowemu elementowi wysokość 100 i pochylenie ścian 20 stopni. Kończymy operację klikając zielony haczyk. rys. 15. Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 6
Rysunek 15. Nadanie trzeciego wymiaru i pochylenia ścian Na bocznej pochylonej ścianie narysujmy walec. W tym celu wskaŝmy tę ścianę, wybierzmy operację Wyciągnięcie dodanie/baza, naszkicujmy na wskazanej ścianie okrąg i zwymiarujmy go, rys. 16. Rysunek 16. Wymiary szkicu Po zamknięciu szkicu ikona Wyjdź ze szkicu (podpowiedź na rys. 11) nadajmy wartość wyciągnięciu 400 (i ewentualnie pochylenie, np. 0,5 stopnia), rys. 17. Rysunek 17. Wyciągnięcie z pochyleniami walca Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 7
Otwór Wyciągnięcie wycięcia W walcu zaprojektujmy otwór. Konstrukcję tę wykonamy w następujących krokach: 1. Wybierzemy narzędzie wycinające narysowanym szkicem otwór w bryle modelu. 2. WskaŜemy płaszczyznę, na której wykonamy szkic okręgu. 3. Określimy głębokość otworu. Na pasku Operacje wybierzmy narzędzie Wyciągnięcie wycięcia, rys. 18 Rysunek 18. Wybór narzędzia Wyciągnięcie wycięcia Aplikacja prosi o wskazanie płaszczyzny szkicu, rys. 19. Rysunek 19. Wybieramy płaszczyznę szkicu Aby wygodnie rysować okrąg ustawiamy płaszczyznę podstawy walca w połoŝeniu czołowym, wybierając z paska Widok opcję Orientacja widoku i następnie Normalny do, jak to pokazano na rys. 10. Do dobrych praktyk projektowania naleŝy zasada, aby od pierwszego kroku szkicu budować go tak, aby tworzyć potrzebne więzy. Zdarza się jednak czasem, Ŝe pomysł na wprowadzenie jakiegoś wiązania pojawia się juŝ po narysowaniu szkicu. ZałóŜmy, Ŝe tak właśnie stanie się teraz. Narysujmy okrąg w dowolnym połoŝeniu, rys. 20. Rysunek 20. Szkic okrągu (za duŝy i nie centryczny) Okrąg jest Niedodefiniowany (co widać w oknie Właściwości i na co zwraca uwagę niebieski kolor szkicu). Z paska Szkic, z narzędzia Wyświetl/usuń relacje wybieramy Dodaj relacje, rys. 21. Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 8
Rysunek 21. Wywołanie okna kontrolującego relacje (więzy) szkicu W lewej części ekranu pojawi się okno właściwości Dodaj relacje. w polu Wybrane elementy znajduje się jeden wybrany element narysowany przed chwilą okrąg (tu nazywany Łuk1), rys. 22. Rysunek 22. Wywołano opcję Dodaj relacje Gdy pole Wybrane elementy wyróŝnione jest kolorem niebieskim oznacza to, Ŝe moŝna dodać do niego inne obiekty, dla których relacje zamierzamy określić. Kliknijmy zatem okrąg, wyróŝniony na rys. 22 kolorem pomarańczowym, spowoduje to, Ŝe w polu Wybrane elementy pojawi się nowy element nazwany Krawędź<1>. Następnie w oknie Właściwości z pola Dodaj relacje, z listy wybieramy Koncentryczne. Spowoduje to ustawienie współśrodkowo obu okręgów. Okno Doda relacje zamykamy zielonym haczykiem OK, rys. 23. Rysunek 23. Dodano relację Koncentryczne Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 9
Aby w pełni zdefiniować szkic okręgu naleŝy podać jego średnicę, co realizujemy za pomocą narzędzia Inteligentny wymiar. Określmy średnicę okręgu na 36 o zamknijmy wymiarowanie zielonym haczykiem Zamknij dialog, a następnie zakończmy szkicowanie przyciskiem Wyjdź ze szkicu, wskazanym na rys. 11. Aplikacja przechodzi w stan kontynuacji wycinania otworu szkicem. Po lewej stronie ekranu pojawia się okno właściwości Wytnij-wyciągnięcie, w którym w polu Kierunek 1, z listy, moŝemy określić jak ma być wykonany otwór: Na odległość, Przez wszystko, Do następnej, Do wierzchołka, Do powierzchni, Odsunięte od powierzchni, Do obiektu, Symetrycznie od płaszczyzny. Pozostawmy wybór Na odległość i określmy tę odległość na 200, a następnie zakończmy operację Wyciągnięcie wycięcia klikając zielony haczyk OK. Zaokrąglenia i fazy Wykonajmy zaokrąglenia górnej bryły i jej połączenie z walcem. Na zakładce Operacje wybierzmy Zaokrąglenie, po lewej stronie ekranu, w oknie Właściwości w polu Promień określamy promień zaokrąglenia na 10, następnie poniŝej zaznaczamy opcję Pełny podgląd i klikamy kolejno krawędzie do zaokrąglenia, rys. 24. Po wskazaniu wszystkich wymaganych krawędzi klikamy zielony haczyk OK. Rysunek 24. Definiowanie zaokrągleń Połączenie walca z płaszczyzną takŝe moŝemy zaokrąglić, ale mniejszym promieniem 8. Fazy Wykonajmy fazy przedniej i tylnej krawędzi większej bryły. Na zakładce Operacje rozwińmy pozycję Zaokrąglenie i wybierzmy Sfazowanie, rys. 25. Rysunek 25. Wybieramy Sfazowanie Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 10
Po lewej stronie ekranu, w oknie Właściwości w polu Odległość określamy wielkość fazy na 10, następnie poniŝej zaznaczamy opcję Pełny podgląd i klikamy kolejno krawędzie do sfazowania, rys. 26. Rysunek 26. Definiowanie faz Po wskazaniu wymaganych krawędzi - klikamy zielony haczyk OK. MoŜemy teŝ zaokrąglić dolne krawędzie podstawy większym promieniem, np. 40. Ostateczna postać modelu przedstawia rys. 27. Rysunek 27. Copyright 2013, mgr inŝ. Janusz Bonarowski 11