Banki za usługę pośrednictwa wymiany walut nie płacą podatku VAT. Banki za usługę pośrednictwa wymiany walut nie płacą podatku VAT. Takie jest orzeczenie ETS i polskiego sądu. VAT płaci się tylko od tzw. spreadu. Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (DzU nr 54, poz. 535 z późn. zm.) nie określa podstawy opodatkowania dla usług świadczonych przez bank. Nie ma tam również mowy o opodatkowaniu dla usług pośrednictwa przy wymianie walut obcych, świadczonych w zasadzie przez każdy bank komercyjny. W zdecydowanej większości usługa ta polega na tym, że bank kupuje i następie sprzedaje waluty bez pobierania od klientów prowizji i bez pobierania innych opłat. Tak więc brak jest konkretnego przepisu w polskim prawie podatkowym, który by nakazywał opodatkowanie tego typu działalności. To oznacza, że m.in. tego typu transakcje są uregulowane nie tylko wprost normą prawną, ale poprzez interpretację prawa krajowego ze szczególnym uwzględnieniem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w tej sprawie. A wyroków Trybunału w tej kwestii było kilka. Niestety, Izba Skarbowa w Warszawie nie wzięła tego pod uwagę. Błędna była więc interpretacja polskiego organu podatkowego, który stwierdził, że podstawą opodatkowania powinna być kwota naliczona, jako cena sprzedaży walut obcych pobierana od nabywcy. 1 / 5
Zgodnie z prawem, podstawą opodatkowania przy usługach pośrednictwa wymiany walut może być ogólny dodatni wynik banku, tzw. spread. Jest to różnica, jaka powstaje pomiędzy kursem kupna a sprzedaży zrealizowana w konkretnym czasie, np. miesiąca. Tak m.in. stwierdził warszawski Wojewódzki Sąd Administracyjny w orzeczeniu z 24 czerwca 2008 r. (sygn. III SA/Wa 480-481/08) posiłkując się stosownym orzecznictwem ETS. Bankowe pośrednictwo Sprawa rozpatrywana przez WSA w Warszawie dotyczyła banku komercyjnego, który świadczył m.in. usługi w zakresie wymiany walut dla osób fizycznych i prawnych. Tego typu czynność finansowa polega na pośrednictwie pomiędzy sprzedającym i kupującym oraz na przechowywaniu walut, bez pobierania prowizji albo innych jakichkolwiek opłat. Z logicznego punktu widzenia nie było co opodatkować według aktualnej Ustawy o podatku VAT. Jedyne wynagrodzenie banku w tego typu transakcjach finansowych to spread. W myśl polskiej Ustawy o podatku VAT, tego typu transakcje są zwolnione z podatku oprócz wspomnianego spreadu. W świetle przepisów podatkowych, księgowi banku trudzili się, jak w zeznaniu VAT-7 ująć tego 2 / 5
typu operacje finansowe. By rozwikłać nieścisłości, bank złożył do dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie prośbę o indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego w imieniu ministra finansów. We wniosku przedstawiciele banku określili swoje stanowisko, że: podstawą opodatkowania jest w tych przypadkach ogólny dodatni wynik transakcji wymiany walut, czyli spread. Bankowcy swoją argumentację poparli stosownym orzecznictwem ETS. W odpowiedzi na wniosek dyrektor IS wydając indywidualną interpretację uznał stanowisko banku za niezgodne z prawem podatkowym, za nieprawidłowe. Według dyrektora IS, podstawą opodatkowania jest całkowita cena sprzedaży waluty pobierana od kupującego. Odpowiedź można było tak zinterpretować, że transakcja nabycia walut przez sam bank nie ma w zasadzie żadnego znaczenia dla ustalenia podstawy do opodatkowania. Według Ustawy o podatku VAT, podstawą opodatkowania jest sam obrót, zdefiniowany jako suma należna z tytułu sprzedaży, ale pomniejszona oczywiście o kwotę podatku należnego. A następnie kwota należna z tytułu sprzedaży to całość świadczenia należnego od kupującego waluty. W uzasadnieniu interpretacji dyrektor IS jakby nie zauważył, że w tej sprawie istnieje orzecznictwo ETS, które wyraźnie opowiada się za stanowiskiem banku. Orzeczenie ETS było przesłane wraz z wnioskiem o interpretację. Skarga do WSA 3 / 5
Bank nie uznał interpretacji dyrektora IS. Wystąpił ze stosowną skargą do warszawskiego WSA. Spółka zarzuciła fiskusowi naruszenie prawa podatkowego, w szczególności art. 29 Ustawy o podatku VAT oraz nieuwzględnienie w interpretacji w ogóle orzecznictwa ETS. Wniosła więc o uchylenie błędnej interpretacji w całości. Argumentacja ponowna została bardziej rozbudowana. W nowej argumentacji podkreślono m.in., że nie można utożsamiać przypadków, gdy bank prowadzi statutową działalność samodzielnie z sytuacją, gdy działa jak np. pośrednik walutowy. Obie sytuacje są odmienne i podlegają różnym formom opodatkowania. Wytknięto IS, że dokonała interpretacji pośrednictwa obrotu walutowego jako zwykłą dostawę towaru w rozumieniu ustawy VAT. Przedstawiciele banku podkreślili, że w usługach pośrednictwa wymiany walut przedmiotem usługi jest samo pośrednictwo, a nie waluta. Zdaniem strony skarżącej otrzymywane od kupujących kwoty nie są wynagrodzeniem dla banku. Wynagrodzenie dla banku to dodatni wynik operacji finansowych, jaki powstaje z różnicy pomiędzy ceną sprzedaży, a wartością kupna walut. Stanowisko takie zostało wsparte orzeczeniem ETS. Wynika z tego, że kwoty przekazywane przez kontrahenta podczas transakcji wymiany walut nie mogą być traktowane jako wynagrodzenie banku. Przytoczono także dwa orzeczenia ETS w bardzo podobnych sprawach (C-38/93 oraz C-172/06). Stanowią one, że w sytuacji operacji wymiany walut i gdy bank nie pobiera podczas świadczenia tej usługi opłat, podstawą opodatkowania jest tylko i wyłącznie ogólny dodatni wynik transakcji banku w konkretnym okresie. Spółka podkreśliła, że stan faktyczny jest taki sam, jak sprawy rozpatrywane wcześniej przez ETS. Dlatego interpretacja IS jest błędna i nie ma żadnego uzasadnienia ani w prawie krajowym, ani w prawie wspólnotowym. 4 / 5
WSA za bankiem i przeciw IS Warszawski WSA w całości uchylił błędną interpretację dyrektora Izby Skarbowej. Uwzględnił równocześnie skargę banku. W uzasadnieniu sąd merytorycznie uznał stanowisko strony skarżącej. Podkreślił, że Ustawa o podatku VAT nie posiada odrębnego przepisu, który określa opodatkowanie w tego typu operacjach finansowych. I dlatego w takich przypadkach prawo musi być uzupełnione poprzez wykładnię krajowego prawa podatkowego oraz poprzez orzecznictwo unijne, w szczególności orzecznictwa ETS w podobnych sytuacjach. Przytoczono przy tym wyrok ETS (C-172/06). Trybunał w tym przypadku potwierdził, że podstawą opodatkowania jest tylko i wyłącznie dodatni wynik transakcji w danym okresie. Według sądu podstawą opodatkowania nie może być zatem całość świadczenia należnego z tytułu sprzedaży, a tylko faktycznie powstały dodatni wynik transakcji. 5 / 5