Konstrukcja i wymiary wybranych gwintów znormalizowanych

Rozział 4 Konstrukcja i wymiary wybranych gwintów znormalizowanych Kazimierz Łyczko

4.1. y metryczne 4.1.1. y metryczne ISO ogólnego przeznaczenia zwykłe i robnozwojne y metryczne ISO ogólnego przeznaczenia są postawowym typem znormalizowanych gwintów złącznych i należą o grupy gwintów o zarysie trójkątnym najbarziej rozpowszechnionych w praktyce. Rozróżnia się wa postawowe rozaje gwintów metrycznych: zwykłe i robnozwojne. Jene i rugie mogą być prawozwojne lub lewozwojne, jak również jenokrotne bąź wielokrotne. Zarys nominalny gwintu przestawiono na rys. 4.1 [65, 117, 118]. = D = D R 3 8 zewnętrzny 1 = D1 wewnętrzny Rys. 4.1. Zarys i wymiary nominalne gwintu metrycznego o 60 o 30 4 H 8 3 H 8 H H 4 H 8 5 H 0,8660 3 D H 8 5 1 H 8 17 3 H 4 H R 0,1446 6 H R 0,15 7 W zależności o przeznaczenia możliwy jest wybór klasy gwintu: okłanej, śrenio okłanej lub zgrubnej la trzech grup ługości skręcania gwintu: małej S, śreniej N i użej L. Klasa okłana ma zwykle zastosowanie la gwintów precyzyjnych, śrenio okłana o ogólnego przeznaczenia, a zgrubna gy są truności w uzyskaniu wyższej okłaności, np. przy gwintowaniu materiałów truno obrabialnych. Dokłaność gwintu określona jest polami tolerancji, które la gwintów wewnętrznych i zewnętrznych w zależności o ługości skręcenia w orientacyjnym poziale na klasy gwintu przestawiono w tab. 4.1 i 4. [63]. GWINTY RODZAJE, WYMIARY, ODSTAWOWE OBLICZENIA 33

KONSTRUKCJA I WYMIARY WYBRANYCH GWINTÓW ZNORMALIZOWANYCH Klasa gwintu ołożenie tolerancji G ołożenie tolerancji H S N L S N L Dokłana 4H 5H 6H Śrenio okłana (5G) 6G (7G) 5H 6H 7H Zgrubna (7G) (8G) 7H 8H Tab. 4.1. Zalecane pola tolerancji gwintów metrycznych wewnętrznych ola tolerancji poane rukiem pogrubionym są przeznaczone o stosowania w pierwszej kolejności, rukiem zwykłym w rugiej, a poane w nawiasach w trzeciej kolejności. Klasa gwintu ołożenie tolerancji e ołożenie tolerancji f ołożenie tolerancji g ołożenie tolerancji h S N L S N L S N L S N L Dokłana (4g) (5g4g) (3h4h) 4h (5h4h) Śrenio okłana 6e (7e6e) 6f (5g6g) 6g (7g6g) (5h6h) 6h (7h6h) Zgrubna (8e) (9e8e) 8g (9g8g) Tab. 4.. ola tolerancji gwintów metrycznych zewnętrznych Wybrane pola tolerancji najczęściej stosowane w praktyce oraz ich położenie wzglęem nominalnych wymiarów śrenic przestawiono na rys. 4. [64, 11-14]. D, T D D EI T D T D, a) Zarys nominalny 4H 5H 6H 7H Zarys nominalny 6G T 1 D D es T 1 T T T D b) Zarys nominalny, Zarys nominalny, 4h 6h 6g 6f 6e 8g Rys. 4.. ołożenie zalecanych pól tolerancji w gwincie: a) wewnętrznym, b) zewnętrznym 34

Dowolne z zalecanych pól tolerancji wewnętrznych mogą być kojarzone z owolnymi z zalecanych pól tolerancji la gwintów zewnętrznych. Jenak, aby zapewnić opowienią głębokość skręcenia gotowych części, zaleca się tworzenie pasowania typu H/g, H/h, lub G/h. W przypaku braku innych wymagań wymiary graniczne gwintu zewnętrznego po pokryciu powłoką galwaniczną nie powinny przekraczać zarysu postawowego, co opowiaa położeniom pola tolerancji h. rzykłay oznaczeń gwintów metrycznych ISO ogólnego przeznaczenia: M6 6G gwint wewnętrzny jenokrotny zwykły klasy śrenio okłanej, 6 to śrenica znamionowa w, l poziałka w, 6G pole tolerancji śrenicy poziałowej i wewnętrznej; M10 x 1,5 4H5H gwint jenokrotny wewnętrzny robnozwojny klasy okłanej, 10 to śrenica znamionowa w, 1,5 poziałka w, 4H pole tolerancji śrenicy poziałowej, 5H pole tolerancji śrenicy wewnętrznej. W przypaku gwintów lewozwojnych oznaczenie należy rozszerzyć o litery LH. M0 8g LH gwint zewnętrzny jenokrotny zwykły lewozwojny klasy zgrubnej, 0 to śrenica znamionowa w,,5 poziałka w, 8g pole tolerancji śrenicy zewnętrznej i poziałowej. y metryczne wielokrotne oznacza się literami h i wartością skoku oraz i wartością poziałki. M7 x h93 6f gwint zewnętrzny trzykrotny klasy śrenio okłanej, 7 to śrenica znamionowa w, 9 skok gwintu w, 3 poziałka w, 6f pole tolerancji śrenicy zewnętrznej i poziałowej. Można również ten gwint oznaczyć jako M7 x h93 (trzykrotny) 6f. Oznaczenie grupy ługości skręcania małej S i użej L oaje się o oznaczenia pola tolerancji po ozielającej kresce poziomej, np. M8 7H S. Jeżeli to oznaczenie pominięto, oznacza to grupę ługości skręcania śrenią N. asowanie części gwintowanych oznacza się polem tolerancji gwintu wewnętrznego i następującym po nim polem tolerancji gwintu zewnętrznego rozzielonym ukośną kreską: M30 x 6H/6g pasowanie części gwintowanych gwintu wewnętrznego z zewnętrznym jenokrotnymi robnozwojnymi klasy śrenio okłanej, 30 to śrenica znamionowa w, poziałka w, 6H pole tolerancji śrenicy poziałowej i wewnętrznej gwintu wewnętrznego, 6g pole tolerancji śrenicy zewnętrznej i poziałowej i gwintu zewnętrznego. Jeżeli pominięto oznaczenie pola tolerancji gwintu, wówczas oznacza to klasę gwintu śrenio okłaną z następującymi polami tolerancji: gwinty wewnętrzne: 5H la gwintów o M1,4 włącznie i 6H la gwintów M1,6 i większych, gwinty zewnętrzne: 6h la gwintów o M1,4 włącznie i 6g la gwintów M1,6 i większych. Graniczne wymiary gwintów metrycznych wewnętrznych i zewnętrznych zwykłych i robnozwojnych poano opowienio w tab. 4.34.5 [66, 67, 1-14]. GWINTY RODZAJE, WYMIARY, ODSTAWOWE OBLICZENIA 35

KONSTRUKCJA I WYMIARY WYBRANYCH GWINTÓW ZNORMALIZOWANYCH Tab. 4.3. Wymiary gwintów metrycznych wewnętrznych zwykłych δ D δ D1 D min 4H, 5H, 6H 4H 5H 6H 4H, 5H, 6H 4H 5H 6H D M1,6 0,35 1,600 1,373 +0,053 0,0,67 +0,085 1,1 +0,063 +0,080 +0,100 M1,8 0,35 1,800 1,573 +0,053 +0,067 +0,085 1,41 +0,063 +0,080 +0,100 M 0,4,000 1,740 +0,056 +0,071 +0,090 1,567 +0,071 +0,090 +0,11 M, 0,45,00 1,908 +0,060 +0,075 +0,095 1,713 +0,080 +0,100 +0,15 M,5 0,45,500,08 +0,060 +0,075 +0,095,013 +0,80 +0,100 +0,15 M3 0,5 3,000,675 +0,063 +0,080 +0,100,459 +0,090 +0,11 +0,140 M3,5 0,6 3,500 3,110 +0,071 +0,090 +0,11,085 +0,100 +0,15 +0,160 M4 0,7 4,000 3,545 +0,075 +0,095 +0,118 3,4 +0,11 +0,145 +0,180 M4,5 0,75 4,500 4,013 +0,075 +0,095 +0,118 3,688 +0,118 +0,150 +0,190 M5 0,8 5,000 4,480 +0,080 +0,100 +0,15 4,134 +0,15 +0,160 +0,00 M6 1 6,000 5,350 +0,095 +0,118 +0,150 4,917 +0,150 +0,190 +0,36 M7 1 7,000 6,350 +0,095 +0,118 +0,150 5,917 +0,150 +0,190 +0,36 M8 1,5 8,000 7,188 +0,100 +0,15 +0,160 6,647 +0,170 +0,1 +0,65 M9 1,5 9,000 8,188 +0,100 +0,15 +0,160 7,647 +0,170 +0,1 +0,65 M10 1,5 10,000 9,06 +0,11 +0,140 +0,180 8,376 +0,190 +0,36 +0,300 M11 1,5 11,000 10,06 +0,11 +0,140 +0,180 9,376 +0,190 +0,36 +0,300 M1 1,75 1,000 10,863 +0,15 +0,160 +0,00 10,106 +0,1 +0,65 +0,335 M14 14,000 1,701 +0,13 +0,170 +0,1 11,835 +0,36 +0,300 +0,375 M16 16,000 14,701 +0,13 +0,170 +0,1 13,835 +0,36 +0,300 +0,375 M18,5 18,000 16,376 +0,140 +0,180 +0,4 15,94 +0,80 +0,355 +0,450 M0,5 0,000 18,367 +0,140 +0,180 +0,4 17,94 +0,80 +0,355 +0,450 M,5,000 0,376 +0,140 +0,180 +0,4 19,94 +0,80 +0,355 +0,450 M4 3 4,000,051 +0,170 +0,1 +0,65 0,75 +0,315 +0,400 +0,500 M7 3 7,000 5,051 +0,170 +0,1 +0,65 3,75 +0,3`5 +0,400 +0,500 M30 3,5 30,000 7,77 +0,180 +0,4 +0,80 6,11 +0,355 +0,450 +0,560 M33 3,5 33,000 30,77 +0,180 +0,4 +0,80 9,11 +0,355 +0,450 +0,560 M36 4 36,000 33,40 +0,190 +0,36 +0,300 31,670 +0,375 +0,475 +0,600 M39 4 39,000 36,40 +0,190 +0,36 +0,300 34,670 +0,375 +0,475 +0,600 M4 4,5 4,000 39,077 +0,00 +0,50 +0,315 37,19 +0,45 +0,530 +0,670 M45 4,5 45,000 4,077 +0,00 +0,50 +0,315 40,19 +0,45 +0,530 +0,670 M48 5 48,000 44,75 +0,1 +0,65 +0,335 4,587 +0,450 +0,560 +0,710 M5 5 5,000 48,75 +0,1 +0,65 +0,335 46,587 +0,450 +0,560 +0,710 M56 5,5 56,000 5,48 +0,4 +0,80 +0,355 50,046 +0,475 +0,600 +0,750 M60 5,5 60,000 56,48 +0,4 +0,80 +0,355 54,046 +0,475 +0,600 +0,750 M64 6 64,000 60,103 +0,36 +0,300 +0,375 57,505 +0,500 +0,630 +0,800 M68 6 68,000 64,103 +0,36 +0,300 +0,375 61,505 +0,500 +0,630 +0,800 36

7H D min D δ D δ D1 D min D δ D δ D1 6G M1,6 0,35 1,600 1,373 1,1 1,619 1,39 +0,085 1,40 +0,100 M1,8 0,35 1,800 1,573 1,41 1,819 1,59 +0,085 1,440 +0,100 M 0,4,000 1,740 1,567,019 1,759 +0,090 1,586 +0,11 M, 0,45,00 1,908 1,713,0 1,98 +0,095 1,733 +0,15 M,5 0,45,500,08,013,50,8 +0,095,033 +0,15 M3 0,5 3,000,675 +0,15,459 +0,170 3,00,695 +0,100,479 +0,140 M3,5 0,6 3,500 3,110 +0,140,085 +0,00 3,51 3,131 +0,11,871 +0,160 M4 0,7 4,000 3,545 +0,150 3,4 +0,4 4,0 3,567 +0,118 3,64 +0,180 M4,5 0,75 4,500 4,013 +0,150 3,688 +0,36 4,5 4,035 +0,118 3,710 +0,190 M5 0,8 5,000 4,480 +0,160 4,134 +0,50 5,04 4,504 +0,15 4,158 +0,00 M6 1 6,000 5,350 +0,190 4,917 +0,300 6,06 5,376 +0,150 4,943 +0,36 M7 1 7,000 6,350 +0,190 5,917 +0,300 7,06 6,376 +0,150 5,943 +0,36 M8 1,5 8,000 7,188 +0,00 6,647 +0,335 8,08 7,16 +0,160 6,675 +0,65 M9 1,5 9,000 8,188 +0,00 7,647 +0,335 9,08 8,16 +0,160 7,675 +0,65 M10 1,5 10,000 9,06 +0,4 8,376 +0,375 10,03 9,058 +0,180 8,408 +0,300 M11 1,5 11,000 10,06 +0,4 9,376 +0,375 11,03 10,058 +0,180 9,408 +0,300 M1 1,75 1,000 10,863 +0,50 10,106 +0,45 1,034 10,897 +0,00 10,140 +0,335 M14 14,000 1,701 +0,65 11,835 +0,475 14,038 1,739 +0,1 11,873 +0,375 M16 16,000 14,701 +0,65 13,835 +0,475 16,038 14,739 +0,1 13,873 +0,375 M18,5 18,000 16,376 +0,80 15,94 +0,560 18,04 16,418 +0,4 15,336 +0,450 M0,5 0,000 18,367 +0,80 17,94 +0,560 0,04 18,418 +0,4 17,336 +0,450 M,5,000 0,376 +0,80 19,94 +0,560,04 0,418 +0,4 19,336 +0,450 M4 3 4,000,051 +0,335 0,75 +0,630 4,048,099 +0,65 0,800 +0,500 M7 3 7,000 5,051 +0,335 3,75 +0,630 7,048 5,099 +0,65 3,800 +0,500 M30 3,5 30,000 7,77 +0,355 6,11 +0,710 30,053 7,780 +0,80 6,64 +0,560 M33 3,5 33,000 30,77 +0,355 9,11 +0,710 33,053 30,780 +0,80 9,64 +0,560 M36 4 36,000 33,40 +0,375 31,670 +0,750 36,060 33,46 +0,300 31,730 +0,600 M39 4 39,000 36,40 +0,375 34,670 +0,750 39,060 36,46 +0,300 34,730 +0,600 M4 4,5 4,000 39,077 +0,400 37,19 +0,850 4,063 39,140 +0,315 37,19 +0,670 M45 4,5 45,000 4,077 +0,400 40,19 +0,850 45,063 4,140 +0,315 40,19 +0,670 M48 5 48,000 44,75 +0,45 4,587 +0,900 48,071 44,83 +0,335 4,658 +0,710 M5 5 5,000 48,75 +0,45 46,587 +0,900 5,071 48,83 +0,335 46,658 +0,710 M56 5,5 56,000 5,48 +0,450 50,046 +0,950 56,075 5,503 +0,355 50,11 +0,750 M60 5,5 60,000 56,48 +0,450 54,046 +0,950 60,075 56,503 +0,355 54,11 +0,750 M64 6 64,000 60,103 +0,475 57,505 +1,000 64,080 60,183 +0,375 57,585 +0,800 M68 6 68,000 64,103 +0,475 61,505 +1,0000, 68,080 64,183 +0,375 61,585 +0,800 Tab. 4.4. Wymiary gwintów metrycznych wewnętrznych zwykłych GWINTY RODZAJE, WYMIARY, ODSTAWOWE OBLICZENIA 37

KONSTRUKCJA I WYMIARY WYBRANYCH GWINTÓW ZNORMALIZOWANYCH 4h, 6h δ δ 3 max 4h, 4h, 6h 4h 6h 4h 6h 6h 6g Tab. 4.5. Wymiary gwintów metrycznych zewnętrznych zwykłych δ δ 3 max M1,6 0,35 1,600-0,053-0,085 1,373-0,040-0,063 1,170 1,581-0,085 1,354-0,063 1,151 M1,8 0,35 1,800-0,053-0,085 1,573-0,040-0,063 1,370 1,781-0,085 1,554-0,063 1,351 M 0,4,000-0,060-0,095 1,740-0,04-0,067 1,509 1,981-0,095 1,71-0,067 1,490 M, 0,45,00-0,063-0,100 1,908-0,045-0,071 1,648,180-0,100 1,888-0,071 1,68 M,5 0,45,500-0,063-0,100,08-0,045-0,071 1,948,480-0,100,188-0,071 1,98 M3 0,5 3,000-0,067-0,106,675-0,048-0,075,387,980-0,106,655-0,075,367 M3,5 0,6 3,500-0,080-0,15 3,110-0,053-0,085,764 3,479-0,15 3,089-0,085,743 M4 0,7 4,000-0,090-0,140 3,545-0,056-0,090 3,141 3,978-0,140 3,53-0,090 3,119 M4,5 0,75 4,500-0,090-0,140 4,013-0,056-0,090 3,580 4,478-0,140 3,991-0,090 3,558 M5 0,8 5,000-0,095-0,150 4,480-0,060-0,095 4,019 4,976-0,150 4,456-0,095 3,995 M6 1 6,000-0,11-0,180 5,350-0,071-0,11 4,773 5,974-0,180 5,34-0,11 4,747 M7 1 7,000-0,11-0,180 6,350-0,071-0,11 5,773 6,974-0,180 6,34-0,11 5,747 M8 1,5 8,000-0,13-0,1 7,188-0,075-0,118 6,466 7,97-0,1 7,160-0,118 6,438 M9 1,5 9,000-0,13-0,1 8,188-0,075-0,118 7,466 8,97-0,1 8,160-0,118 7,438 M10 1,5 10,000-0,150-0,36 9,06-0,085-0,13 8,160 9,968-0,36 8,994-0,13 8,18 M11 1,5 11,000-0,150-0,36 10,06-0,085-0,13 9,160 10,986-0,36 9,994-0,13 9,18 M1 1,75 1,000-0,170-0,65 10,863-0,095-0,150 9,853 11,966-0,65 10,89-0,150 9,819 M14 14,000-0,180-0,80 1,701-0,100-0,160 11,546 13,96-0,80 1,663-0,160 11,508 M16 16,000-0,180-0,80 14,701-0,100-0,160 13,546 15,96-0,80 14,663-0,160 13,508 M18,5 18,000-0,1-0,335 16,376-0,106-0,170 14,933 17,958-0,335 16,334-0,170 14,891 M0,5 0,000-0,1-0,335 18,367-0,106-0,170 16,933 19,958-0,335 18,334-0,170 16,891 M,5,000-0,1-0,170 0,376-0,106-0,170 18,933 1,958-0,170 0,334-0,170 18,891 M4 3 4,000-0,36-0,00,051-0,15-0,00 0,319 3,95-0,00,003-0,00 0,71 M7 3 7,000-0,36-0,00 5,051-0,14-0,00 3,319 6,95-0,00 5,003-0,00 3,71 M30 3,5 30,000-0,65-0,1 7,77-0,13-0,1 5,706 9,947-0,1 7,674-0,1 5,653 M33 3,5 33,000-0,65-0,1 30,77-0,13-0,1 8,706 3,947-0,1 30,674-0,1 8,653 M36 4 36,000-0,300-0,4 33,40-0,140-0,4 31,093 35,940-0,4 33,34-0,4 31,033 M39 4 39,000-0,300-0,4 36,40-0,140-0,4 34,093 38,940-0,4 36,34-0,4 34,033 M4 4,5 4,000-0,315-0,36 39,077-0,150-0,36 36,479 41,937-0,36 39,014-0,36 36,416 M45 4,5 45,000-0,315-0,36 4,077-0,150-0,36 39,479 44,397-0,36 4,014-0,36 39,416 M48 5 48,000-0,335-0,50 44,75-0,160-0,50 41,866 47,99-0,50 44,681-0,50 41,795 M5 5 5,000-0,335-0,50 48,75-0,160-0,50 45,866 51,99-0,50 48,681-0,50 45,795 M56 5,5 56,000-0,355-0,65 5,48-0,170-0,65 49,5 55,95-0,65 5,353-0,65 49,177 M60 5,5 60,000-0,355-0,65 56,48-0,170-0,65 53,5 59,95-0,65 56,353-0,65 53,177 M64 6 64,000-0,375-0,80 60,103-0,180-0,80 56,639 63,90-0,80 60,03-0,80 56,559 M68 6 68,000-0,375-0,80 64,103-0,180-0,80 60,639 67,90-0,80 64,03-0,80 60,559 38

δ δ 3max δ δ 3max δ δ 3max 6e 8e M1,6 0,35 1,566-0,085 1,339-0,063 1,136 1,554-0,085 1,37-0,063 1,14 1,581-1,354-1,151 M1,8 0,35 1,766-0,085 1,539-0,063 1,336 1,754-0,085 1,57-0,063 1,34 1,781-1,554-1,351 M 0,4 1,966-0,095 1,706-0,067 1,475 1,95-0,095 1,69-0,067 1,461 1,981-1,71-1,490 M, 0,45,165-0,100 1,873-0,071 1,613,15-0,100 1,860-0,071 1,600,180-1,888-1,68 M,5 0,45,465-0,100,173-0,071 1,913,45-0,100,160-0,071 1,900,480 -,188-1,98 M3 0,5,964-0,106,639-0,075,351,950-0,106,65-0,075,337,980 -,655 -,367 M3,5 0,6 3,464-0,15 3,074-0,085,78 3,447-0,15 3,057-0,085,711 3,479-3,089 -,743 M4 0,7 3,96-0,140 3,507-0,090 3,103 3,944-0,140 3,489-0,090 3,085 3,978-3,53-3,119 M4,5 0,75 4,46-0,140 3,975-0,090 3,54 4,444-0,140 3,957-0,090 3,54 4,478-3,991-3,558 M5 0,8 4,96-0,150 4,44-0,095 3,981 4,940-0,150 4,40-0,095 3,959 4,976-0,36 4,456-0,150 3,995 M6 1 5,960-0,180 5,310-0,11 4,733 5,940-0,180 5,90-0,11 4,713 5,974-0,80 5,34-0,180 4,747 M7 1 6,960-0,180 6,310-0,11 5,733 6,940-0,180 6,90-0,11 5,713 6,974-0,80 6,34-0,180 5,747 M8 1,5 7,958-0,1 7,146-0,118 6,44 7,937-0,1 7,15-0,118 6,403 7,97-0,335 7,160-0,190 6,438 M9 1,5 8,958-0,1 8,146-0,118 7,44 8,937-0,1 8,15-0,118 7,403 8,97-0,335 8,160-0,190 7,438 M10 1,5 9,955-0,36 8,981-0,13 8,115 9,933-0,36 8,959-0,13 8,093 9,968-0,375 8,994-0,1 8,18 M11 1,5 10,955-0,36 9,981-0,13 9,115 10,933-0,36 9,959-0,13 9,093 10,986-0,375 9,994-0,1 9,18 M1 1,75 11,95-0,65 10,815-0,150 9,805 11,99-0,65 10,79-0,150 9,78 11,966-0,45 10,89-0,36 9,819 M14 13,948-0,80 1,701-0,160 11,494 13,99-0,80 1,630-0,160 11,475 13,96-0,450 1,663-0,50 11,508 M16 15,948-0,80 14,701-0,160 13,494 15,99-0,80 14,630-0,160 13,475 15,96-0,450 14,663-0,50 13,508 M18,5 17,94-0,335 16,318-0,170 14,875 17,90-0,335 16,96-0,170 14,853 17,958-0,530 16,334-0,65 14,891 M0,5 19,94-0,335 18,318-0,170 16,875 19,90-0,335 18,69-0,170 16,853 19,958-0,530 18,334-0,65 16,891 M,5 1,94-0,335 0,318-0,170 18,875 1,90-0,335 0,96-0,170 18,853 1,958-0,530 0,334-0,65 18,891 M 4 3 3,937-0,375,988-0,00 0,56 3,915-0,375 1,996-0,00 0,34 3,95-0,600,003-0,315 0,71 M 7 3 6,937-0,375 5,988-0,00 3,56 6,915-0,375 4,966-0,00 3,34 6,95-0,600 5,003-0,315 3,71 M 30 3,5 9,930-0,45 7,657-0,1 5,636 9,910-0,45 7,637-0,1 5,616 9,947-0,670 7,674-0,335 5,653 M 33 3,5 3,930-0,45 30,657-0,1 8,636 3,910-0,45 30,637-0,1 8,616 3,947-0,670 30,674-0,335 8,653 M 36 4 35,95-0,475 33,37-0,4 31,018 35,905-0,475 33,307-0,4 30,998 35,940-0,750 33,34-0,355 31,033 M 39 4 38,95-0,475 36,37-0,4 34,018 38,905-0,475 36,307-0,4 33,988 38,940-0,750 36,34-0,355 34,033 M 4 4,5 41,90-0,500 38,997-0,36 36,399 41,900-0,500 38,977-0,36 36,379 41,937-0,800 39,014-0,375 36,416 M 45 4,5 44,90-0,500 41,997-0,36 39,399 44,900-0,500 41,977-0,36 39,379 44,397-0,800 4,014-0,375 39,416 M 48 5 47,915-0,530 44,667-0,50 41,781 47,894-0,530 44,646-0,50 41,790 47,99-0,850 44,681-0,400 41,795 M 5 5 51,915-0,530 48,667-0,50 45,781 51,894-0,530 48,646-0,50 45,760 51,99-0,850 48,681-0,400 45,795 M 56 5,5 55,910-0,560 5,338-0,65 49,16 55,888-0,560 5,316-0,65 49,140 55,95-0,900 5,353-0,45 49,177 M 60 5,5 59,910-0,560 56,338-0,65 53,16 59,888-0,560 56,316-0,65 53,140 59,95-0,900 56,353-0,45 53,177 M 64 6 63,905-0,600 60,008-0,80 56,544 63,88-0,600 59,985-0,80 56,51 63,90-0,950 60,03-0,450 56,559 M 68 6 67,905-0,600 64,008-0,80 60,544 67,88-0,600 63,985-0,80 60,51 67,90-0,950 64,03-0,450 60,559 Tab. 4.6. Wymiary gwintów metrycznych zewnętrznych zwykłych GWINTY RODZAJE, WYMIARY, ODSTAWOWE OBLICZENIA 39

KONSTRUKCJA I WYMIARY WYBRANYCH GWINTÓW ZNORMALIZOWANYCH D min D δ D δ D1 D min D δ D δ D1 4H, 6H 4H 6H 4H, 6H 4H 6H 6G M8 1 8,000 7,350 +0,095 +0,150 6,917 +0,150 +0,36 8,06 7,376 +0,150 6,943 +0,36 M10 1 10,000 9,350 +0,095 +0,150 8,917 +0,150 +0,36 10,06 9,376 +0,150 8,943 +0,36 M10 1,5 10,000 9,188 +0,100 +0,160 8,647 +0,170 +0,65 10,08 9,16 +0,160 8,675 +0,65 M1 1,5 1,000 11,188 +0,100 +0,180 10,647 +0,170 +0,65 1,08 11,16 +0,180 10,675 +0,65 M1 1,5 1,000 11,06 +0,118 +0,190 10,376 +0,190 +0,300 1,03 11,058 +0,190 10,408 +0,300 M14 1,5 14,000 13,06 +0,118 +0,190 1,376 +0,190 +0,300 14,03 13,058 +0,190 1,408 +0,300 M16 1,5 16,000 15,06 +0,118 +0,190 14,376 +0,190 +0,300 16,03 15,058 +0,190 14,408 +0,300 M18 1,5 18,000 17,06 +0,118 +0,190 16,376 +0,190 +0,300 18,03 17,058 +0,190 16,408 +0,300 M18 18,000 16,701 +0,13 +0,1 15,835 +0,36 +0,375 18,038 16,739 +0,1 15,873 +0,375 M0 1,5 0,000 19,06 +0,118 +0,190 18,376 +0,190 +0,300 0,03 19,058 +0,190 18,408 +0,300 M0 0,000 18,701 +0,13 +0,1 17,835 +0,36 +0,375 0,038 18,739 +0,1 17,873 +0,375 M 1,5,000 1,06 +0,118 +0,190 0,376 +0,190 +0,300,03 1,058 +0,190 0,408 +0,300 M,000 0,701 +0,13 +0,1 19,835 +0,36 +0,375,038 0,739 +0,1 19,873 +0,375 M4 4,000,701 +0,140 +0,4 1,835 +0,36 +0,375 4,038,739 +0,4 1,873 +0,375 M7 7,000 5,701 +0,140 +0,4 4,835 +0,36 +0,375 7,038 5,739 +0,4 4,873 +0,375 M30 30,000 8,701 +0,140 +0,4 7,835 +0,36 +0,375 30,038 8,739 +0,4 7,873 +0,375 M33 33,000 31,701 +0,140 +0,4 30,835 +0,36 +0,375 33,038 31,739 +0,4 30,873 +0,375 M36 3 36,000 34,051 +0,170 +0,65 3,75 +0,315 +0,500 36,048 34,099 +0,65 3,800 +0,500 M39 3 39,000 37,051 +0,170 +0,65 35,75 +0,315 +0,500 39,048 37,099 +0,65 35,800 +0,500 M4 3 4,000 40,051 +0,170 +0,65 38,75 +0,315 +0,500 4,048 40,099 +0,65 38,800 +0,500 M45 3 45,000 4,051 +0,170 +0,65 41,75 +0,315 +0,500 45,048 4,099 +0,65 41,800 +0,500 M48 3 48,000 46,051 +0,180 +0,80 44,75 +0,315 +0,500 48,048 46,099 +0,80 44,800 +0,500 M5 4 5,000 49,40 +0,00 +0,315 47,670 +0,375 +0,600 5,060 49,46 +0,315 47,730 +0,600 M56 4 56,000 53,40 +0,00 +0,315 51,670 +0,375 +0,600 56,060 53,46 +0,315 51,730 +0,600 M60 4 60,000 57,40 +0,00 +0,315 55,670 +0,375 +0,600 60,060 57,46 +0,315 55,730 +0,600 M64 4 64,000 61,40 +0,00 +0,315 59,670 +0,375 +0,600 64,060 61,46 +0,315 59,730 +0,600 M68 4 68,000 65,40 +0,00 +0,315 63,670 +0,375 +0,600 68,060 65,46 +0,315 63,730 +0,600 Tab. 4.7. Wymiary gwintów metrycznych wewnętrznych robnozwojnych 40

δ D δ 3 max δ δ 3 max δ δ 3 max 4h 6g 6e M8 1 8,000-0,11 7,888-0,071 6,773 7,974-0,180 7,34-0,11 6,747 7,940-0,180 7,90-0,11 6,713 M10 1 10,000-0,11 9,888-0,071 8,773 9,974-0,180 9,34-0,11 8,747 9,940-0,180 9,90-0,11 8,713 M10 1,5 10,000-0,13 9,188-0,075 8,466 9,97-0,1 9,160-0,118 8,438 9,937-0,1 9,15-0,118 8,403 M1 1,5 1,000-0,13 11,188-0,075 10,466 11,97-0,1 11,160-0,118 10,438 11,937-0,1 11,15-0,118 10,403 M1 1,5 1,000-0,150 11,06-0,090 10,160 11,968-0,36 10,994-0,140 10,18 11,933-0,36 10,959-0,140 10,093 M14 1,5 14,000-0,150 13,06-0,090 1,160 13,968-0,36 1,994-0,140 1,18 13,933-0,36 1,959-0,140 1,093 M16 1,5 16,000-0,150 15,06-0,090 14,160 15,968-0,36 14,994-0,140 14,18 15,933-0,36 14,959-0,140 14,093 M18 1,5 18,000-0,150 17,06-0,090 16,160 17,968-0,36 16,994-0,140 16,18 17,933-0,36 16,959-0,140 16,093 M18 18,000-0,180 16,701-0,100 15,546 17,96-0,80 16,663-0,160 15,508 17,99-0,80 16,630-0,160 15,475 M0 1,5 0,000-0,150 19,06-0,090 18,160 19,968-0,36 18,994-0,140 18,18 19,933-0,36 18,959-0,140 18,093 M0 0,000-0,180 18,701-0,100 17,546 19,96-0,80 18,663-0,160 17,508 19,99-0,80 18,630-0,160 17,475 M 1,5,000-0,150 1,06-0,090 0,160 1,968-0,36 0,994-0,140 0,18 1,933-0,36 0,959-0,140 0,093 M,000-0,180 0,701-0,100 19,546 1,96-0,80 0,663-0,160 19,508 1,99-0,80 0,630-0,160 19,475 M4 4,000-0,180,701-0,100 1,546 3,96-0,80,663-0,160 1,508 3,99-0,80,630-0,160 1,475 M7 7,000-0,180 5,701-0,100 4,546 6,96-0,80 5,663-0,160 4,508 6,99-0,80 5,630-0,160 4,475 M30 30,000-0,180 8,701-0,100 7,546 9,96-0,80 8,663-0,160 7,508 9,99-0,80 8,630-0,160 7,475 M33 33,000-0,180 31,701-0,100 30,546 3,96-0,80 31,663-0,160 30,508 3,99-0,80 31,630-0,160 30,475 M36 3 36,000-0,36 34,051-0,15 3,319 35,95-0,375 34,003-0,00 3,71 35,915-0,375 33,966-0,00 3,34 M39 3 39,000 0,36 37,051-0,15 35,319 38,95-0,375 37,003-0,00 35,71 38,915-0,375 36,966-0,00 35,34 M4 3 4,000-0,36 40,051-0,15 38,319 41,95-0,375 40,003-0,00 38,71 41,915-0,375 39,966-0,00 38,34 M45 3 45,000-0,36 43,051-0,15 41,319 44,95-0,375 43,003-0,00 41,71 44,915-0,375 4,966-0,00 41,34 M48 3 48,000-0,36 46,051-0,15 44,319 47,95-0,375 46,003-0,00 44,71 47,915-0,375 45,966-0,00 44,34 M5 4 5,000-0,300 49,40-0,150 47,093 51,940-0,475 49,34-0,36 47,033 51,905-0,475 49,307-0,36 46,998 M56 4 56,000-0,3-0 53,40-0,150 51,093 55,940-0,475 53,34-0,36 51,033 55,905-0,475 53,307-0,36 50,998 M60 4 60,000-0,300 57,40-0,150 55,093 59,940-0,475 57,34-0,36 55,033 59,905-0,475 57,307-0,36 54,998 M64 4 64,000-0,300 61,40-0,150 59,093 61,940-0,475 61,34-0,36 59,033 63,905-0,475 61,307-0,36 58,998 M68 4 68,000-0,300 67,40-0,150 63,093 67,940-0,475 65,34-0,36 63,033 67,905-0,475 67,307-0,36 6,998 Tab. 4.8. Wymiary gwintów metrycznych zewnętrznych robnozwojnych 4.1.. y metryczne o pasowań mieszanych Norma [135] określa oznaczenia, skojarzenia śrenic i poziałek, wymiary nominalne oraz ukła tolerancji i pasowań gwintów metrycznych walcowych zwykłych i robnozwojnych o śrenicach w zakresie o 5 o 45 z przeznaczeniem o pasowań mieszanych. Obejmuje ona stalowe części złączne z gwintem zewnętrznym, tworzące pasowania mieszane z gwintem wewnętrznym elementów maszyn ze stali, żeliwa, stopu aluminium i stopu magnezu pracujących w powyższonych temperaturach. ołożenie pól tolerancji śrenic gwintu jest określone wzglęem wymiarów nominalnych tych śrenic ochyłkami postawowymi: olnymi EI D i EI D1 la gwintów wewnętrznych wg rys. 4.3a i b; olną ei i górną es la gwintów zewnętrznych wg rys. 4.3c i. GWINTY RODZAJE, WYMIARY, ODSTAWOWE OBLICZENIA 41

KONSTRUKCJA I WYMIARY WYBRANYCH GWINTÓW ZNORMALIZOWANYCH a) EI b) D > 0,EI = 0 E I = E I = 0 1 D D1 D T D T D ei T ei T T T es es T EI D D T D D E H H D, D, D, D c) e s ) < 0, e i < 0 e s < 0, e i > 0 g 1, jh j jk 3 1 g 1, km m 3 1 Rys. 4.3. ołożenie pól tolerancji gwintów metrycznych o pasowań mieszanych. ola tolerancji gwintów w zależności o śrenicy gwintu i materiału części przestawiono w tab. 4.9. Materiał części z gwintem stal 3H5E, 3H6H, 4H6H stal żeliwo stopy magnezu 3H6H, 5H6H i aluminium Tab. 4.9. ola tolerancji gwintów metrycznych o pasowań mieszanych Śrenica znamionowa 5 16 18 30 33 45 5 16 18 30 33 45 zewnętrznym wewnętrznym pole tolerancji 5H6H km6g m6g 4jk6g km6g m6g 4j6g km6g 4jh6g Możliwe o wyboru pasowania mieszane w zależności o materiału części i śrenicy znamionowej gwintu poane zostały w tab. 4.10. 4

Materiał części z gwintem Tab. 4.10. Rozaje pasowań mieszanych Śrenica znamionowa 5 16 18 30 33 45 zewnętrznym wewnętrznym pole tolerancji stal stal żeliwo stopy magnezu i aluminium 3H5E 1) m6g 4H6H 4jk6g 3H6H m6g 5H6H km6g 1) asowanie zalecane po powłoki ochronne 3H5E 1) m6g 4H6H 4j6g 3H5E 1) m6g 5H6H 4j6g 3H6H m6g 5H6H km6g 3H6H km6g 5H6H km6g 5H6H jh6g 5H6H km6g Wartości tolerancji poziałki T i ochyłek granicznych kąta boku ± 0,5T α/ gwintów przestawiono w tab. 4.11. oziałka T ± 0,5 T α/ oziałka T 0,5 T α/ μm minuty μm minuty 0,8 1 1 50,5 1,5 3 1,5 1,75 16 45 Tab. 4.11. Wartości tolerancji poziałki i kąta boku 3,5 4 0 40 4 35 8 30 Tolerancja T poziałki onosi się o owolnej liczby poziałek na ługości skręcenia. Ochyłki zaobserwowane mogą być oatnie i ujemne. Dno bruzy powinno być zaokrąglone promieniem R min = 0,1. W przypaku gwintów o powyższonej wytrzymałości zmęczeniowej no bruzy zarysu może być zaokrąglone promieniem R min = 0,15. Dopuszcza się no zarysu proste w przypaku gwintów o poziałce 1. rzykłay oznaczenia: M14 3H5E: gwint metryczny wewnętrzny zwykły prawozwojny o pasowań mieszanych, 14 śrenica zewnętrzna w ( = ), 3H pole tolerancji śrenicy D, 5E pole tolerancji śrenicy ; M0 5H6H LH gwint metryczny wewnętrzny zwykły lewozwojny o pasowań mieszanych, 0 - śrenica zewnętrzna w ( =,5 ), 5H pole tolerancji śrenicy D, 6H tolerancja śrenicy. M4 km6g gwint metryczny zewnętrzny zwykły prawozwojny o pasowań mieszanych, 4 śrenica zewnętrzna w ( = 3 ), km pole tolerancji śrenicy i 1, 6g pole tolerancji śrenicy. 4,5 GWINTY RODZAJE, WYMIARY, ODSTAWOWE OBLICZENIA 43

KONSTRUKCJA I WYMIARY WYBRANYCH GWINTÓW ZNORMALIZOWANYCH W zakresie skojarzeń śrenic i poziałek tych gwintów wyróżnia się zbiór gwintów zwykłych w zakresie: M5 M45 oraz robnozwojnych M8 ( = 1), M10 M1 ( = 1,5), M1 M ( = 1,5), M18 M33 ( = ) i M36 M45 ( = 3). Z grupy gwintów zwykłych metrycznych zewnętrznych i wewnętrznych graniczne wartości wymiarów przestawiono w tab. [135]: la gwintów wewnętrznych klasy okłaności 3H5E, 3H6H, 4H6H i 5H6H w tab. 4.1; la gwintów zewnętrznych klasy okłaności 4jh6g, 4j6g i 4jk6g w tabeli 4. oraz km6g i m6g w tab. 4.13. D min D δ D δ D1 δ D1 3H5E 3H6H 4H6H 5H6H 3H5E 3H6H 4H6H 5H6H M5 0,8 5,000 4,480 +0,063 +0,080 +0,100 4,194 +0,160 4,134 +0,00 +0,00 +0,00 M6 1 6,000 5,350 +0,0,75 +0,095 +0,118 4,977 +0,190 4,917 +0,36 +0,36 +0,36 M8 1,5 8,000 7,188 +0,080 +0,100 +0,15 6,710 +0,1 6,647 +0,65 +0,65 +0,65 M10 1,5 10,000 9,06 +0,090 +0,11 +0,140 8,443 +0,36 8,376 +0,300 +0,300 +0,300 M1 1,75 1,000 10,863 +0,100 +0,15 +0,160 10,177 +0,59 10,106 +0,335 +0,335 +0,335 M14 14,000 1,701 +0,106 +0,13 +0,170 11,906 +0,300 11,835 +0,375 +0,375 +0,375 M16 16,000 14,701 +0,106 +0,13 +0,170 13,906 +0,300 13,835 +0,375 +0,375 +0,375 M18,5 18,000 16,376 +0,11 +0,140 +0,180 15,374 +0,355 15,94 +0,450 +0,450 +0,450 M0,5 0,000 18,367 +0,11 +0,140 +0,180 17,374 +0,355 17,94 +0,450 +0,450 +0,450 M,5,000 0,376 +0,11 +0,140 +0,180 19,374 +0,355 19,94 +0,450 +0,450 +0,450 M4 3 4,000,051 +0,13 +0,170 +0,1 0,837 +0,400 0,75 +0,500 +0,500 +0,500 M7 3 7,000 5,051 +0,13 +0,170 +0,1 3,837 +0,400 3,75 +0,500 +0,500 +0,500 M30 3,5 30,000 7,77 +0,180 +0,4 6,11 6,11 +0,560 +0,560 M33 3,5 33,000 30,77 +0,180 +0,4 9,11 9,11 +0,560 +0,560 M36 4 36,000 33,40 - +0,36 31,670 31,670 +0,600 M39 4 39,000 36,40 - +0,36 34,670 34,670 +0,600 M4 4,5 4,000 39,077 - +0,50 37,19 37,19 +0,670 M45 4,5 45,000 4,077 - +0,50 40,19 40,19 +0,670 Tab. 4.1. Wymiary gwintów metrycznych wewnętrznych zwykłych o pasowań mieszanych 44

δ δ 3 δ 3 δ 3 6g 4jh6g 4j6g 4jk6g M5 0,8 4,976-0,150 4,531-0,060 4,070 M6 1 5,974-0,180 5,410-0,071 4,833 M8 1,5 7,97-0,1 7,49-0,075 6,57 M10 1,5 9,968-0,36 9,094-0,085 8,8 M1 1,75 11,966-0,65 10,939-0,095 9,99 M14 13,96-0,80 1,753-0,100 11,598 1,079-0,100 11,64 M16 15,96-0,80 14,753-0,100 13,598 14,079-0,100 13,64 M18,5 17,958-0,335 16,49-0,106 14,986 M0,5 19,958-0,335 18,49-0,106 16,986 M,5 1,958-0,335 0,49-0,106 18,986 M4 3 3,95-0,375,064-0,15 0,33,111-0,15 0,384 M7 3 6,95-0,375 5,064-0,15 3,33 5,111-0,15 3,384 M30 3,5 9,947-0,45 7,741-0,13 5,70 7,796-0,13 5,775 M 33 3,5 3,947-0,45 30,741-0,13 8,70 30,796-0,13 5,775 M 36 4 35,940-0,475 33,417-0,140 31,108 M 39 4 38,940-0,475 36,417-0,140 34,108 M 4 4,5 41,937-0,500 39,095-0,150 36,497 M 45 4,5 44,937-0,500 4,095-0,150 39,497 Tab. 4.13. Wymiary gwintów metrycznych zewnętrznych zwykłych o pasowań mieszanych 4.1.3. y metryczne o pasowań ciasnych W normie [136] określono oznaczenia, skojarzenie śrenic i poziałek, wymiary nominalne oraz ukła tolerancji i pasowań gwintów metrycznych walcowych o śrenicach w zakresie o 3 o 45 z przeznaczeniem o pasowań ciasnych. Norma otyczy stalowych części złącznych z gwintem zewnętrznym, tworzących pasowania ciasne z gwintem wewnętrznym elementów maszyn ze stali, żeliwa, stopu aluminium stopu tytanu i stopu magnezu. ołożenie pól tolerancji śrenic jest określone wzglęem wymiarów nominalnych tych śrenic ochyłkami postawowymi: olnymi EI D i EI D1 la gwintów wewnętrznych wg rys. 4.4a, olną ei i górna es la gwintów zewnętrznych wg rys. 4.4b. GWINTY RODZAJE, WYMIARY, ODSTAWOWE OBLICZENIA 45

KONSTRUKCJA I WYMIARY WYBRANYCH GWINTÓW ZNORMALIZOWANYCH a) b) T T D D D es ei D, D T EI T 1,1 C D E H n p r c e 3 Rys. 4.4. ołożenie pól tolerancji gwintów metrycznych o pasowań ciasnych ola tolerancji gwintów w zależności o śrenicy znamionowej gwintu i materiału części przestawiono w tab. 4.14. Materiał części z gwintem wewnętrznym wewnętrzny o 0,7 > 0,7 o 1,5 oziałka > 1,5 o 0,7 pole tolerancji gwintu zewnętrzny > 0,7 o 1,5 > 1,5 Liczba grup selekcyjnych żeliwo, stopy aluminium H5D H5C r6e r6c żeliwo, stopy aluminium i magnezu H5E H5D H5C 3p4e 3p6e 3p4c 3p6c stal, stopy tytanu H4D H4C 3n6e 3n6c 3 Tab. 4.14. ola tolerancji gwintów metrycznych o pasowań ciasnych Buowa ukłau tolerancji oprócz tolerancji śrenic, pól tolerancji, ługości skręcania obejmuje również poział na grupy selekcyjne. Norma ustala grupy selekcyjne: I i II przy poziale na wie grupy selekcyjne; I, II, III przy poziale na trzy grupy selekcyjne wynikające z poziału pola tolerancji T D i T śrenicy poziałowej elementarnej w płaszczyźnie prostopałej o osi gwintu, położonej w śroku jego ługości, na opowienią liczbę równych części tak jak to pokazano na rys. 4.5. 46

zewnętrzny T D T, D T D T wewnętrzny 0 Rys. 4.5. oział na grupy selekcyjne w gwintach wewnętrznych i zewnętrznych Zasaa tworzenia pasowań ciasnych gwintów z poziałem na grupy selekcyjne oparta jest na kojarzeniu ze sobą gwintów tej samej grupy selekcyjnej, co w oniesieniu o materiału części z gwintem wewnętrznym i poziałki gwintu przestawiono w tab. 4.15. Materiał części z gwintem wewnętrznym żeliwo, stopy aluminium oziałka o 0,7 > 0,7 o 1,5 > 1,5 pasowanie H5D r6e H5C r6c żeliwo, stopy aluminium, H5E() stopy magnezu 3p4e() H5E() 3p6e() H5D() 3p4e() H5D() 3p6e() H5C() 3p4c() H5C() 3p6c() stal, stopy tytanu H4D(3) 3n6e(3) H4C(3) 3n6c(3) W nawiasach poano liczbę grup selekcyjnych Tab. 4.15. Rozaje pasowań ciasnych w zależności o materiału części z gwintem wewnętrznym i poziałki gwintu Wartości tolerancji poziałki T i ochyłek granicznych kąta boku ± 0,5T α/ gwintów z poziałem na grupy selekcyjne poano w tab. 4.16. W przypaku gwintów bez poziału na grupy selekcyjne tolerancje te są skłaowymi tolerancji śrenicy poziałowej. oziałka T ± 0,5 T α/ oziałka T 0,5 T α/ μm minuty μm minuty 0,5 1,5 10 60 0,7 1,75 16 45 0,8 1 1 50,5 0 40 1,5 3 4 35 Tab. 4.16. Wartości tolerancji poziałki i kąta boku. GWINTY RODZAJE, WYMIARY, ODSTAWOWE OBLICZENIA 47

KONSTRUKCJA I WYMIARY WYBRANYCH GWINTÓW ZNORMALIZOWANYCH Tolerancja T poziałki onosi się o owolnej liczby poziałek na ługości skręcenia. Ochyłki zaobserwowane mogą być oatnie i ujemne. Dno bruzy powinno być zaokrąglone promieniem R min = 0,1. W przypaku gwintów o powyższonej wytrzymałości zmęczeniowej no bruzy zarysu może być zaokrąglone promieniem R min = 0,15. Dopuszcza się no zarysu proste w przypaku gwintów o poziałce 1. rzykłay oznaczenia: M10 H5D gwint metryczny wewnętrzny, zwykły, prawozwojny, 10 śrenica gwintu w, H pole tolerancji D i D, 5D pole tolerancji śrenicy, gwint bez poziału na grupy selekcyjne; M10 3p6e() gwint metryczny wewnętrzny, zwykły, prawozwojny, 10 śrenica gwintu w ; 3p pole tolerancji śrenicy i 1, 6e pole tolerancji śrenicy, z poziałem na grupy selekcyjne; M10 H5C()/3p4c() złącze gwintowe stanowiące skojarzenie gwintów: wewnętrznego zwykłego prawozwojnego H5C() 10 śrenica gwintu w, H pole tolerancji D i D, 5C pole tolerancji śrenicy, i zewnętrznego 3p pole tolerancji śrenicy, 1 oraz 4c pole tolerancji śrenicy. W zakresie skojarzeń śrenic i poziałek tych gwintów wyróżnia się zbiór gwintów zwykłych w zakresie: M3 M7 oraz robnozwojnych M8 i M10 ( = 1), M10 M1 ( = 1,5), M1 M45 ( = 1,5), M18 M45 ( = ) i M36 M45 ( = 3). Z grupy gwintów zwykłych w kolejnych tabelach poano wymiary następujących gwintów [136]: wewnętrznego 4H5E, H5D i H5C bez poziału na grupy selekcyjne w tab. 4.17, zewnętrznego r6e i r6c bez poziału na grupy selekcyjne w tab. 4.18; wewnętrznego H4C z poziałem na wie 3 grupy selekcyjne w tab. 4.19; zewnętrznego 3p6e z poziałem na wie grupy selekcyjne w tab. 4.0; D D δ D δ D1 H5E; H5E; H5E; H5D H5D H5E H5D H5C H5D H5E H5D H5C H5C H5C H5C M3 0,5 3,000,675 +0,040,509 +0,11 - M4 0,7 4,000 3,545 +0,048-3,98 +0,140 - M5 0,8 5,000 4,480 +0,050 4,4 +0,160 - M6 1 6,000 5,350 +0,060 5,007 +0,180 - M8 1,5 8,000 7,188 +0,063 6,74 +0,1 - M10 1,5 10,000 9,06 +0,075 8,516 +0,36 M1 1,75 1,000 10,863 +0,080 10,51 +0,65 Tab. 4.17. Wymiary gwintów metrycznych wewnętrznych o pasowań ciasnych 48

D D δ D δ D1 H5E; H5D H5C H5E; H5D H5C M14 14,000 1,701 M16 16,000 14,701 M18,5 18,000 16,376 M0,5 0,000 18,376 M,5,000 0,376 M7 3,0 7,000 5,051 H5E H5D H5C Tab. 4.17. Wymiary gwintów metrycznych wewnętrznych o pasowań ciasnych c.. H5E; H5D H5C +0,085 11,985 +0,085 13,985 +0,090 15,454 +0,090 17,454 +0,090 19,454 +0,106 3,9 H5E H5D H5C +0,300 +0,300 +0,355 +0,355 +0,355 +0,400 δ δ 3 δ 3 r6e; r6c r6e r6c r6e; r6c r6e r6c r6e; r6c r6e r6c M5 0,8 4,940-0,150 4,551 +0,038 4,090 +0,038 M6 1 5,940-0,180 5,430 +0,045 4,853 +0,045 M8 1,5 7,937-0,1 7,73 +0,048 6,549 +0,048 M10 1,5 9,860-0,36 9,11 +0,053 8,55 +0,053 M1 1,75 11,855-0,65 10,963 +0,065 9,953 +0,065 M14 13,850-0,80 1,813 +0,065 11,658 +0,065 M16 15,850-0,80 14,813 +0,065 13,658 +0,065 M18,5 17,840-0,335 16,501 +0,067 15,058 +0,067 M0,5 19,840-0,335 18,501 +0,067 17,058 +0,067 M,5 1,840-0,335 0,501 +0,067 19,058 +0,067 M7 3,0 7,830-0,375 5,191 +0,080 3,459 +0,080 Tab. 4.18. Wymiary gwintów metrycznych zewnętrznych o pasowań ciasnych D D (I) δ D(I) D (II) δ D(III) D (II) δ D(III) D1 δ D1 M10 1,5 10,000 9,06 +0,05 9,051 +0,05 9,076 +0,5 8,516 +0,190 M1 1,75 1,000 10,863 +0,07 10,890 +0,07 10,917 +0,6 10,51 +0,1 M14 14,000 1,701 +0,08 1,79 +0,08 1,757 +0,9 11,985 +0,36 M16 16,000 14,701 +0,08 14,79 +0,08 14,757 +0,9 13,985 +0,36 M18,5 18,000 16,376 +0,030 16,406 +0,030 16,436 +0,30 15,454 +0,80 M0,5 0,000 18,376 +0,030 18,406 +0,030 18,436 +0,30 17,454 +0,80 M,5,000 0,376 +0,030 0,406 +0,030 0,436 +0,30 19,454 +0,80 M7 3,0 7,000 5,051 +0,035 5,086 +0,035 5,11 +0,36 3,9 +0,315 (I), (II) i (III) oznaczenie grup selekcyjnych Tab. 4.19. Wymiary gwintów metrycznych wewnętrznych o pasowań ciasnych z poziałem na grupy selekcyjne H4C GWINTY RODZAJE, WYMIARY, ODSTAWOWE OBLICZENIA 49

KONSTRUKCJA I WYMIARY WYBRANYCH GWINTÓW ZNORMALIZOWANYCH 3p6e M3 0,5,950-0,106 6,705 +0,049 6,754 +0,019,417 +0,038 M4 0,7 3,944-0,140 3,581 +0,059 3,640 +0,0 3,177 +0,045 M5 0,8 4,940-0,150 4,58 +0,07 4,600 +0,04 4,067 +0,048 M6 1 5,094-0,180 5,405 +0,081 5,486 +0,08 4,86 +0,056 M8 1,5 7,937-0,1 7,44 +0,086 7,330 +0,030 6,5 +0,060 (I) i (II) oznaczenie grup selekcyjnych Tab. 4.0. Wymiary gwintów metrycznych zewnętrznych o pasowań ciasnych z poziałem na grupy selekcyjne δ (I) δ (I) (II) δ (II) 3 δ 3 4.1.4. y metryczne stosowane w instalacjach elektrycznych y rur i współpracującego osprzętu stosowane w instalacjach elektrycznych to znormalizowane robnozwojne gwinty metryczne [96]. W wielu przypakach zastępują one stosowane w instalacjach elektrycznych i systemach łączności gwinty specjalne g [68] omówione szerzej w punkcie 4.6. Graniczne wymiary gwintu zewnętrznego i wewnętrznego przestawiono w tab. 4.1 [96]. ole δ tolerancji δ 1 δ 1 M6 6g 0,75 5,978-0,149 5,491-0,100 5,058-0,19 M8 8g 1,00 7,974-0,80 7,34-0,180 6,747-0,19 M10 8g 1,00 9,974-0,80 9,34-0,180 8,747-0,19 M1 8g 1,50 11,968-0,375 10,994-0,4 10,18-0,8 M16 8g 1,50 15,968-0,375 14,994-0,4 14,18-0,8 M0 8g 1,50 19,968-0,375 18,994-0,4 18,18-0,8 M5 8g 1,50 4,968-0,375 3,994-0,4 3,18-0,8 M3 8g 1,50 31,968-0,375 30,994-0,4 30,18-0,8 M40 8g 1,50 39,968-0,375 38,994-0,4 38,18-0,8 M50 8g 1,50 49,968-0,375 48,994-0,4 48,18-0,8 M63 8g 1,50 6,968-0,375 61,994-0,4 61,18-0,8 M75 8g 1,50 74,968-0,375 73,994-0,4 73,18-0,8 Śrenice ole D min D δ D δ D1 rur tolerancji M6 6H 0,75 6,000 5,513 +0,13 5,188 +0,190 6 0,1 M8 7H 1,00 8,000 7,350 +0,190 6,917 +0,310 8 0, M10 7H 1,00 10,000 9,350 +0,190 8,917 +0,310 10 0, M1 7H 1,50 1,000 11,06 +0,36 10,376 +0,375 1 0,3 M16 7H 1,50 16,000 15,06 +0,36 14,376 +0,375 16 0,3 M0 7H 1,50 0,000 19,06 +0,36 18,376 +0,375 1 0,3 M5 7H 1,50 5,000 4,06 +0,36 3,376 +0,375 5 0,4 M3 7H 1,50 3,000 31,06 +0,36 30,376 +0,375 3 0,4 M40 7H 1,50 40,000 39,06 +0,36 38,376 +0,375 40 0,4 M50 7H 1,50 50,000 49,06 +0,36 48,376 +0,375 50 0,5 M63 7H 1,50 63,000 6,06 +0,36 61,376 +0,375 63 0,6 Tab. 4.1. Wymiary gwintu metrycznego stosowanego w instalacjach elektrycznych 50

4.1.5. y metryczne o przyrząów precyzyjnych W buowie przyrząów precyzyjnych zalecany jest ozielny zbiór gwintów metrycznych z małymi poziałkami [134]. Zarys postawowy, wymiary nominalne i oznaczenie tych gwintów są takie same jak la gwintów metrycznych z zarysem trójkątnym przestawionych w punkcie 4.1. Zakres gwintów o przyrząów precyzyjnych obejmuje śrenicę o 3,5 o 400 z poziałkami o 0,5 o. W skojarzeniach wymiarów śrenic z poziałkami norma wyróżnia następujące grupy gwintów: 3,5 z = 0,5 ; 4 8 z = 0,5 ; 4 1 z = 0,35 ; 6,5 60 z = 0,5 ; 6,5 110 z = 0,75 ; 8,5 150 z = 1 ; 1,5 00 z = 1,5 ; 0 400 z =. Skojarzenia śrenic 50,5; 51,5; 5,5; 53,5 i 54,5 z poziałką = 0,5 mają zastosowanie tylko la obiektywów. rzy wyborze gwintu należy w pierwszej kolejności korzystać ze śrenic znamionowych uprzywilejowanych i skojarzeń śrenicy z możliwie najwyższą poziałką la niej ustaloną. 4.1.6. metryczny typu BA Metryczne gwinty brytyjskie typu BA (ang. British Association Stanar Threa) [60] mają kąt zarysu 47,5 i wymiary śrenicy zewnętrznej o 0,79 (Nr16) o 6 (Nr0) i poziałkami: 0,19 1,0. Stosowane są w oprzyrząowaniu precyzyjnym przemysłu elektrotechnicznego, motoryzacyjnego oraz różnego rozaju akcesoriach np. instrumentach, zegarach itp. Zarys postawowy tego gwintu przestawiono na rys.4.6, a położenie pól tolerancji na rys. 4.7. H h s r 47 o 30 ' wewnętrzny H = 1,13634 h = 0,6 r r = 0,18083 s zewnętrzny s = 0,6817 1 = = D = D Rys. 4.6. Zarys postawowy i wymiary nominalne a) o 30 ' 47 b) c) T T D T T T 47 o 30 ' A 0 A 0 T 47 o 30 ' D D1 D 1 1 Rys. 4.7. ołożenie pól tolerancji la gwintu: a) wewnętrznego, b) zewnętrznego: o ¾ 10, c) powyżej ¾ 10 GWINTY RODZAJE, WYMIARY, ODSTAWOWE OBLICZENIA 51

KONSTRUKCJA I WYMIARY WYBRANYCH GWINTÓW ZNORMALIZOWANYCH rzykła oznaczenia gwintu: BA, gzie to nr gwintu określający wymiary gwintu zewnętrznego i wewnętrznego, a BA to typ gwintu. Graniczne wymiary gwintu wewnętrznego i wóch poanych na rys. 4.7b, c zakresów gwintu zewnętrznego przestawiono w tab. 4. [60]. wewnętrzny zewnętrzny D min D δ D δ D1 A 0 δ δ 1 δ 1 BA Nr0 1,000 6,000 5,400 +0,150 4,800 +0,375 0,05 5,975-0,00 5,375-0,15 4,775-0,50 BA Nr1 0,900 5,300 4,760 +0,140 4,0 +0,340 0,05 5,75-0,180 4,735-0,115 4,195-0,30 BA Nr 0,810 4,700 4,15 +0,15 3,730 +0,305 0,05 4,675-0,160 4,190-0,105 3,705-0,10 BA Nr3 0,730 4,100 3,660 +0,10 3,0 +0,75 0,05 4,075-0,145 3,635-0,100 3,195-0,195 BA Nr4 0,660 3,600 3,05 +0,110,810 +0,50 0,05 3,575-0,130 3,180-0,090,785-0,180 BA Nr5 0,590 3,00,845 +0,100,490 +0,0 0,05 3,175-0,10,80-0,085,465-0,170 BA Nr6 0,530,800,480 +0,095,160 +0,00 0,05,775-0,105,455-0,080,135-0,155 BA Nr7 0,480,500,10 +0,090 1,90 +0,180 0,05,475-0,095,185-0,075 1,895-0,145 BA Nr8 0,430,00 1,940 +0,080 1,680 +0,160 0,05,175-0,0,85 1,915-0,070 1,655-0,135 BA Nr9 0,390 1,900 1,665 +0,075 1,430 +0,145 0,05 1,875-0,080 1,640-0,065 1,405-0,130 BA Nr10 0,350 1,700 1,490 +0,070 1,80 +0,130 0,05 1,675-0,070 1,465-0,060 1,55-0,10 BA Nr11 0,310 1,500 1,315 +0,065 1,130 +0,115 1,500-0,080 1,315-0,055 1,130-0,110 BA Nr1 0,80 1,300 1,130 +0,065 0,960 +0,105 BA Nr13 0,50 1,00 1,050 +0,060 0,900 +0,095 BA Nr14 0,30 1,000 0,860 +0,060 0,70 +0,085 BA Nr15 0,10 0,900 0,775 +0,055 0,650 +0,080 BA Nr16 0,190 0,790 0,675 +0,055 0,560 +0,070 Tab. 4.. Wymiary gwintu metrycznego BA 1,300-0,070 1,130-0,055 0,969-0,105 1,00-0,065 1,050-0,050 0,900-0,100 1,000-0,060 0,860-0,050 0,70-0,095 0,900-0,055 0,775-0,055 0,650-0,090 0,790-0, 050 0,675-0,055 0,560-0,070 5