ROZTWORY BUFOROWE Zagadnienia: Roztwory buforowe Zasada działania roztworów buforowyh reakje Pojemność Występowanie roztworów buforowyh w przyrodzie i ih znazenie Ćwizenie 1 Przygotowanie buforu otanowego 1mol/dm 3 CH 3 COOH Cylinder miarowy (50 m 3 ) Korzystają z 1 molowyh roztworów kwasu i soli, przygotować trzy bufory otanowe po 60m 3 kaŝdy o stosunku stęŝeń kwasu do soli odpowiednio: 1:1, 1:2, 2:1. Roztwory zahować do następnego ćwizenia. Ćwizenie 2 Badanie zaleŝnośi pojemnośi buforowej od stosunku stęŝenia kwasu do stęŝenia zasady dla buforu otanowego Roztwory buforowe przygotowane w ćw.1 Zlewki 6 mol/dm 3 NaOH Pehametr (papierki uniwersalne) 6 mol/dm 3 HCl Biureta Do trzeh suhyh zlewek wlać kolejno po 20 m 3 roztworów buforowyh przygotowanyh w ćwizeniu 1. Wyznazyć roztworów przy uŝyiu pehametru (lub papierków uniwersalnyh). Następnie dodawać kroplami 6 molowy roztwór NaOH. Po kaŝdyh dwóh dodanyh kroplah roztwór zamieszać i zmierzyć jego. Postępować tak aŝ do wystąpienia wyraźnej zmiany ( ). Pojemność buforową względem jonów H + naleŝy wyznazyć analogiznie, dodają do nowej porji (20m 3 ) buforu otanowego 6 molowy roztwór HCl. Wyniki zamieśić w tabeli: NaOH [m 3 ] NaOH w HCl [m 3 ] HCl w
Ćwizenie 3 Przygotowanie buforu amonowego 1 mol/dm 3 NH. 3 H 2 O Cylinder miarowy (50 m 3 ) 1 mol/dm 3 NH 4 Cl Zlewki Korzystają z 1 molowyh roztworów zasady i soli, przygotować trzy bufory amonowe po 60m 3 o stosunku stęŝeń zasady do soli odpowiednio: 1:1, 1:2, 2:1. Roztwory zahować do następnego ćwizenia. Ćwizenie 4 Badanie zaleŝnośi pojemnośi buforowej od stosunku stęŝenia zasady do stęŝenia soli dla buforu amonowego Roztwory buforowe przygotowane w ćw.3 Zlewki 6 mol/dm 3 NaOH Pehametr (papierki uniwersalne) 6 mol/dm 3 HCl Biureta Do trzeh suhyh zlewek wlać kolejno po 20 m 3 roztworów buforowyh przygotowanyh w ćwizeniu 3. Wyznazyć roztworów przy uŝyiu pehametru (lub papierków uniwersalnyh). Następnie dodawać kroplami 6 molowy roztwór NaOH. Po kaŝdyh dwóh dodanyh kroplah roztwór zamieszać i zmierzyć jego. Postępować tak aŝ do wystąpienia wyraźnej zmiany ( ). Pojemność buforową względem jonów H + naleŝy wyznazyć analogiznie, dodają do nowej porji (20m 3 ) buforu amonowego 6 molowy roztwór HCl. Wyniki zamieśić w tabeli: NaOH [m 3 ] NaOH w HCl [m 3 ] HCl w Ćwizenie 5 Sporządzanie roztworów buforowyh o róŝnym stęŝeniu i wyznazanie ih wartośi 1 mol/dm 3 CH 3 COOH Cylinder miarowy (50 m 3 )
1 mol/dm 3 NH 4 Cl Z 1 molowyh roztworów: CH 3 COOH, CH 3 COONa, NH 3. H 2 O i NH 4 Cl sporządzić po 50 m 3 roztworów o stęŝeniu 0,8 molowym i 0,4 molowym wyŝej wymienionyh substanji. Następnie zmieszać ze sobą: 1. 50 m 3 0,8 mol/dm 3 roztworu CH 3 COOH i 50 m 3 0,8 mol/dm 3 CH 3 COONa 2. 50 m 3 0,4 mol/dm 3 roztworu CH 3 COOH i 50 m 3 0,4 mol/dm 3 CH 3 COONa 3. 50 m 3 0,8 mol/dm 3 roztworu NH 3. H 2 O i 50 m 3 0,8 mol/dm 3 NH 4 Cl 4. 50 m 3 0,4 mol/dm 3 roztworu NH 3. H 2 O i 50 m 3 0,4 mol/dm 3 NH 4 Cl Zmierzyć wszystkih przygotowanyh roztworów i sprawdzić zaleŝność roztworu buforowego od jego stęŝenia. Bufor otanowy i amonowy o stęŝeniu 0,4 molowym zahować do następnego ćwizenia. Ćwizenie 6 Badanie wpływu rozieńzania na buforu 0,4 mol/dm 3 roztwory buforowe (z ćw.5) zlewki pehametr (albo papierki uniwersalne) pipeta bagietki Do zlewki odpipetować 5 m 3 0,4 molowego buforu otanowego i dodać 20 m 3 wody destylowanej. Po wymieszaniu zmierzyć 5-krotnie rozieńzonego roztworu. Następnie odpipetować 5 m 3 rozieńzonego buforu, dolać 20 m 3 wody destylowanej i po wymieszaniu wyznazyć jego. Z 25-krotnie rozieńzonego roztworu buforowego odpipetować 5 m 3 buforu do zlewki i dolać 20 m 3 wody destylowanej. Po wymieszaniu, zmierzyć jego. Wszystkie wyniki zebrać w tabeli. W identyzny sposób postąpić z 0,4 molowym roztworem buforu amonowego. buforu buforu otanowego buforu amonowego 0,4 0,08 1,6 10-3 3,2 10-4
Ćwizenie 7 Wyznazanie zakresu roztworów buforowyh 1 mol/dm 3 CH 3 COOH Cylinder miarowy (50 m 3 ) 1 mol/dm 3 NH 4 Cl pipeta wielomiarowa 25 m 3 Z 1 molowyh roztworów CH 3 COOH, CH 3 COONa, NH 3. H 2 O i NH 4 Cl sporządzić po 100 m 3 roztworów o stęŝeniu 0,1 mola wyŝej wymienionyh substanji. Do 5 zlewek odpipetować podane w tabeli objętośi 0,1 molowyh roztworów CH 3 COOH i CH 3 COONa. Zmierzyć. Powtórzyć ćwizenie dla 0,1-molowyh roztworów NH 3. H 2 O i NH 4 Cl. Wyniki umieśić w postai uzupełnionyh tabeli. 0,1-molowego CH 3 COOH [m 3 ] 4 8 20 32 36 0,1-molowego CH 3 COONa [m 3 ] 36 32 20 8 4 Zmierzona wartość Ćwizenie 8 Stabilizująe działanie wybranyh buforów 1 mol/dm 3 CH 3 COOH Cylinder miarowy (50 m 3 ) 1 mol/dm 3 NH 4 Cl pipeta wielomiarowa 25 m 3 0,1 mol/dm 3 HCl 0,1 mol/dm 3 NaOH Z 1 molowyh roztworów CH 3 COOH, CH 3 COONa, NH. 3 H 2 O i NH 4 Cl sporządzić po 100 m 3 roztworów o stęŝeniu 0,1 molowym wyŝej wymienionyh substanji. Do dwóh zystyh zlewek (50m 3 ) odpipetować po 40m 3 świeŝo destylowanej wody, zmierzyć. Sporządzić bufor otanowy poprzez odmierzenie do umytej zlewki (100m 3 ) po 40m 3 0,1- molowyh roztworów CH 3 COOH i CH 3 COONa, zmierzyć. Do dwóh zlewek (50m 3 ) odmierzyć po 40m 3 przygotowanego roztworu buforowego, zmierzyć.
Do zlewki z buforem oraz do zlewki z wodą dodać po 3 krople 0,1 molowego roztworu HCl, zmierzyć. Do pozostałyh zlewek z roztworem buforowym i wodą destylowaną dodać po 3 krople 0,1 molowego roztworu NaOH, zmierzyć. Powtórzyć doświadzenie stosują 0,1 molowe roztwory NH 4 Cl i NH 3. H 2 O. Wyniki pomiarów przedstawić w postai tabeli. Roztwór woda woda + HCl woda + NaOH bufor otanowy bufor otanowy + HCl bufor otanowy + NaOH bufor amonowy bufor amonowy+ HCl bufor amonowy + NaOH Zmierzona wartość