Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Zatwierdził: Warszawa, 2015 r.

Copyright Mazowiecki Urząd Wojewódzki Wydział Zdrowia Oddział Statystyki Medycznej i Programów Zdrowotnych Wszelkie Prawa Zastrzeżone Opracowanie: Judyta Szostak Starszy inspektor w Oddziale Statystyki Medycznej i Programów Zdrowotnych Konsultacje: Elżbieta Nawrocka Zastępca Dyrektora Wydziału Zdrowia Dane źródłowe: Narodowy Fundusz Zdrowia - Mazowiecki Oddział Wojewódzki Mazowiecki Urząd Wojewódzki - Oddział Statystyki Medycznej Urząd Statystyczny w Warszawie

Spis treści WSTĘP... 1 ROZDZIAŁ I... 2 CECHY CHARAKTERYSTYCZNE WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO I POWIATÓW WYBRANE ASPEKTY DEMOGRAFICZNE... 2 1.1 WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE... 3 1.2 POWIAT BIAŁOBRZESKI... 20 1.3 POWIAT CIECHANOWSKI... 20 1.4 POWIAT GARWOLIŃSKI... 21 1.5 POWIAT GOSTYNIŃSKI... 21 1.6 POWIAT GRODZISKI... 22 1.7 POWIAT GRÓJECKI... 22 1.8 POWIAT KOZIENICKI... 22 1.9 POWIAT LEGIONOWSKI... 23 1.10 POWIAT LIPSKI... 23 1.11 POWIAT ŁOSICKI... 24 1.12 POWIAT MAKOWSKI... 24 1.13 POWIAT MIŃSKI... 25 1.14 POWIAT MŁAWSKI... 25 1.15 POWIAT NOWODWORSKI... 26 1.16 POWIAT OSTROŁĘCKI... 26 1.17 POWIAT OSTROWSKI... 27 1.18 POWIAT OTWOCKI... 27 1.19 POWIAT PIASECZYŃSKI... 27 1.20 POWIAT PŁOCKI... 28 1.21 POWIAT PŁOŃSKI... 28 1.22 POWIAT PRUSZKOWSKI... 29 1.23 POWIAT PRZASNYSKI... 29 1.24 POWIAT PRZYSUSKI... 30 1.25 POWIAT PUŁTUSKI... 30 1.26 POWIAT RADOMSKI... 31 1.27 POWIAT SIEDLECKI... 31 1.28 POWIAT SIERPECKI... 32 1.29 POWIAT SOCHACZEWSKI... 32 1.30 POWIAT SOKOŁOWSKI... 32 1.31 POWIAT SZYDŁOWIECKI... 33 1.32 POWIAT WARSZAWSKI ZACHODNI... 33 1.33 POWIAT WĘGROWSKI... 34 1.34 POWIAT WOŁOMIŃSKI... 34 1.35 POWIAT WYSZKOWSKI... 35 1.36 POWIAT ZWOLEŃSKI... 35 1.37 POWIAT ŻUROMIŃSKI... 36 1.38 POWIAT ŻYRARDOWSKI... 36 1.39 MIASTO OSTROŁĘKA... 37 1.39 MIASTO PŁOCK... 37 1.41 MIASTO RADOM... 37 1.42 MIASTO SIEDLCE... 38 1.43 MIASTO STOŁECZNE WARSZAWA... 38 ROZDZIAŁ II... 40 STRUKTURA PLACÓWEK OCHRONY ZDROWIA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM... 40 2.1 OPIEKA STACJONARNA... 41 2.2 PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA... 54 2.3 STOMATOLOGIA... 58 2.4 SPECJALISTYKA AMBULATORYJNA... 64 2.4.1 Poradnie specjalistyczne... 69 ROZDZIAŁ III... 81 WYBRANE ELEMENTY ZABEZPIECZENIA OPIEKI ZDROWOTNEJ W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM... 81

3.1. PERSONEL MEDYCZNY W PUBLICZNYCH PODMIOTACH LECZNICZYCH ORAZ SPÓŁKACH Z UDZIAŁEM JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W WOJ. MAZOWIECKIM W 2013 ROKU.... 82 3.1.1 Lekarze... 84 3.1.2 Lekarze dentyści... 89 3.1.3 Pielęgniarki z wykształceniem wyższym... 92 3.1.4 Pielęgniarki ze średnim wykształceniem... 96 3.1.5 Położne z wykształceniem wyższym... 100 3.1.5 Położne ze średnim wykształceniem... 104 3.2 LUDNOŚĆ WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO, KTÓREJ PRZYSŁUGUJĄ ŚWIADCZENIA W MAZOWIECKIM ODDZIALE WOJEWÓDZKIM NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA... 107 3.3 ŚWIADCZENIA W PRZYPADKACH NAGŁEGO ZACHOROWANIA LUB POGORSZENIA STANU ZDROWIA W DNI POWSZEDNIE, W GODZINACH WIECZORNYCH I NOCNYCH ORAZ W DNI WOLNE OD PRACY, WYNIKAJĄCE Z PIĘCIODNIOWEGO TYGODNIA PRACY, NIEDZIELE I ŚWIĘTA.... 110 3.4 OPIEKA ZDROWOTNA W PLACÓWKACH OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 ORAZ 2013/2014.... 113 ROZDZIAŁ IV... 116 PORADY LEKARSKIE I DENTYSTYCZNE ORAZ USŁUGI MEDYCZNE W POWIATACH WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO... 116 4.1 PORADY DENTYSTYCZNE... 117 4.2 PORADY LEKARSKIE... 117 4.2.1 Porady specjalistyczne... 120 4.2.2 Zakontraktowane i wykonane punkty NFZ według podstawowych specjalności... 124 4.2.3 Zakontraktowane porady specjalistyczne (ilość punktów) według podstawowych specjalności na 1 tys. mieszkańców.... 140 4.2.4 Kolejki oczekujących na świadczenia specjalistyczne w poradniach specjalistycznych w woj. mazowieckim w latach 2012 2013... 154 Zakończenie... 158 Spis wykresów... 162 Spis tabel... 165

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. WSTĘP Niniejsza publikacja przedstawia ocenę zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim z uwzględnieniem podziału terytorialnego w 2013 roku. Jednym z najważniejszych wskaźników określających jakość świadczonych usług medycznych jest dostępność rozumiana jako możliwość uzyskania przez pacjenta potrzebnej opieki zdrowotnej. Głównym czynnikiem określającym ten wskaźnik jest ilość świadczeń zakontraktowanych przez płatnika. Jest to czynnik obiektywny, niezwiązany bezpośrednio z organizacją pracy podmiotów leczniczych. Kształtuje go przede wszystkim wymiar finansowy, czyli ilość pieniędzy przeznaczona przez NFZ na finansowanie usług zdrowotnych. W związku z tym, znaczna część publikacji dotyczy zakontraktowanych i wykonanych usług medycznych w szpitalach i placówkach świadczących porady specjalistyczne, które podpisały kontrakt z Mazowieckim Oddziałem Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia do końca 2013 roku. Istotną rolę przy próbie oceny dostępności usług medycznych i zabezpieczenia opieki zdrowotnej dla mieszkańców województwa mazowieckiego i poszczególnych powiatów odgrywa przedstawienie kolejek do świadczeń zdrowotnych. W części dotyczącej udzielanych porad specjalistycznych oraz usług medycznych przedstawiono kolejki oczekujących na świadczenia w latach 2012 2013. W części dotyczącej aspektów demograficznych przedstawiono podstawowe dane dotyczące ludności, położenia oraz infrastruktury w powiatach województwa mazowieckiego. Pozostałe elementy wpływające na dostępność mają już swoje źródło w samej placówce. Są one bezpośrednio związane z czasem i trybem pracy personelu medycznego wyższego i średniego szczebla czy dostępnością placówek w przypadkach nagłego zachorowania lub pogorszenia stanu zdrowia w dni powszednie, w godzinach wieczornych i nocnych oraz w dni wolne od pracy, wynikające z pięciodniowego tygodnia pracy, niedziele i święta. Niniejsze opracowanie zawiera dane przedstawione w formie tabelarycznej i graficznej, głównie w podziale na powiaty. W opracowaniu wykorzystano dane Wydziału Zdrowia Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego oraz materiały udostępnione przez Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Warszawie oraz Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia. 1

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. ROZDZIAŁ I CECHY CHARAKTERYSTYCZNE WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO I POWIATÓW WYBRANE ASPEKTY DEMOGRAFICZNE 2

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Powiaty 1.1 WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE Województwo mazowieckie leży w centralnej części Polski. Całkowita powierzchnia wynosi 35 558 km 2, co stanowi 11,37% naszego kraju co daje pierwszą pozycję pod względem zajmowanego obszaru. Województwo mazowieckie graniczy z następującymi województwami: - od strony północnej z województwem warmińsko-mazurskim, - od strony północno wschodniej z województwem podlaskim, - od strony południowo wschodniej z województwem lubelskim, - od strony południowej z województwem świętokrzyskim, - od strony południowo zachodniej z województwem łódzkim, - od strony północno zachodniej z województwem kujawsko-pomorskim. Strukturę terytorialną województwa tworzy sześć podregionów: ciechanowsko-płocki, ostrołęcko-siedlecki, radomski, warszawski wschodni, warszawski zachodni oraz miasto Warszawa. Województwo mazowieckie administracyjnie podzielone jest na 42 powiaty: 5 grodzkich z miastami na prawach powiatu (Ostrołęka, Płock, Radom, Siedlce, Warszawa) oraz na 37 powiatów ziemskich. Na terenie województwa znajduje się 314 gmin (35 miejskich, 50 miejsko-wiejskich i 229 wiejskich), 85 miast i 18 jednostek pomocniczych (dzielnice). Według stanu na 31.12.2013 roku obszar województwa mazowieckiego zamieszkiwało 5 316 840 osób, z czego liczba ludności zamieszkałej w miastach wynosiła 3 411 493 osoby, a na wsi 1 905 347 osób. Z wyżej wymienionych danych wynika, że liczba ludności w województwie mazowieckim zwiększyła się o ponad 15 tysięcy osób w stosunku do roku 2012. Średnia gęstość zaludnienia wynosi dla województwa mazowieckiego 149,5 osoby na km 2. W miastach zamieszkiwało, podobnie jak w roku poprzednim 64,2% ogółu ludności. Również stosunek mężczyzn do ogółu się nie zmienił i analogicznie do roku 2012 stanowili oni 47,8% populacji. Tabela 1 przedstawia liczbę ludności według powiatów w województwie mazowieckim w 2013 roku. Najwięcej ludności zamieszkuje powiaty: m.st. Warszawa (32,4% ludności całego województwa), powiat wołomiński (4,3%), m. Radom (4,1%), piaseczyński (3,2%), pruszkowski (3%), radomski (2,8%). Natomiast najmniejszą liczbę mieszkańców posiadają powiaty: łosicki, białobrzeski, lipski i zwoleński. Tabela 1. Ludność według powiatów, płci i miejsca zamieszkania w woj. mazowieckim w 2013 roku (stan na dzień 31.12.2013r.) Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś Pow. w razem mężczyźni kobiety razem mężczyźni kobiety km 2 Ludność na 1km 2 MAZOWIECKIE 5316840 2543762 2773078 3411493 1593666 1817827 1905347 950096 955251 35558 149,5 białobrzeski 33669 16985 16684 8038 3962 4076 25631 13023 12608 639 52,7 ciechanowski 90978 44718 46260 47947 22902 25045 43031 21816 21215 1060 85,8 garwoliński 108562 53870 54692 30579 14883 15696 77983 38987 38996 1285 84,5 gostyniński 46517 22612 23905 19092 9055 10037 27425 13557 13868 615 75,6 grodziski 88634 42343 46291 50186 23414 26772 38448 18929 19519 367 241,5 grójecki 98709 48636 50073 34486 16483 18003 64223 32153 32070 1268 77,8 kozienicki 62100 30849 31251 18277 8808 9469 43823 22041 21782 916 67,8 legionowski 111049 53621 57428 58361 27744 30617 52688 25877 26811 390 284,7 lipski 35564 17669 17895 5816 2820 2996 29748 14849 14899 740 48,1 łosicki 32101 16021 16080 7099 3404 3695 25002 12617 12385 773 41,5 makowski 46577 23183 23394 12848 6095 6753 33729 17088 16641 1065 43,7 3

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Powiaty Ogółem Mężczyźni Kobiety Miasta Wieś Pow. w razem mężczyźni kobiety razem mężczyźni kobiety km 2 Ludność na 1km 2 MAZOWIECKIE 5316840 2543762 2773078 3411493 1593666 1817827 1905347 950096 955251 35558 149,5 miński 149897 73105 76792 65779 31254 34525 84118 41851 42267 1164 128,8 mławski 74042 36370 37672 30880 14708 16172 43162 21662 21500 1182 62,6 nowodworski 78500 38377 40123 39178 18971 20207 39322 19406 19916 695 112,9 ostrołęcki 88116 44671 43445 3170 1563 1607 84946 43108 41838 2098 42,0 ostrowski 74683 37045 37638 24773 11935 12838 49910 25110 24800 1218 61,3 otwocki 122342 58587 63755 75118 35420 39698 47224 23167 24057 616 198,6 piaseczyński 171589 82033 89556 78072 36665 41407 93517 45368 48149 621 276,3 płocki 111047 55120 55927 9843 4764 5079 101204 50356 50848 1796 61,8 płoński 88825 43797 45028 27156 12864 14292 61669 30933 30736 1380 64,4 pruszkowski 158183 75174 83009 95486 44945 50541 62697 30229 32468 246 643,0 przasnyski 53536 26723 26813 20265 9779 10486 33271 16944 16327 1218 44,0 przysuski 42980 21341 21639 6146 2983 3163 36834 18358 18476 801 53,7 pułtuski 51395 25464 25931 19228 9195 10033 32167 16269 15898 827 62,1 radomski 151085 75248 75837 28744 13918 14826 122341 61330 61011 1530 98,7 siedlecki 81792 41180 40612 1819 875 944 79973 40305 39668 1604 51,0 sierpecki 53326 26178 27148 18491 8744 9747 34835 17434 17401 852 62,6 sochaczewski 85155 41394 43761 37480 17832 19648 47675 23562 24113 735 115,9 sokołowski 55812 27663 28149 20907 10019 10888 34905 17644 17261 1131 49,3 szydłowiecki 40430 20125 20305 12064 5874 6190 28366 14251 14115 452 89,4 warszawski zachodni 110984 53495 57489 39770 18795 20975 71214 34700 36514 534 207,8 węgrowski 67596 33705 33891 19582 9483 10099 48014 24222 23792 1222 55,3 wołomiński 228830 110513 118317 156041 74302 81739 72789 36211 36578 953 240,1 wyszkowski 73914 36613 37301 27222 13124 14098 46692 23489 23203 875 84,5 zwoleński 36967 18386 18581 8112 3877 4235 28855 14509 14346 573 64,5 żuromiński 40014 19760 20254 10933 5279 5654 29081 14481 14600 807 49,6 żyrardowski 76391 36515 39876 47556 22255 25301 28835 14260 14575 532 143,6 m. Ostrołęka 52917 25372 27545 52917 25372 27545 - - - 29 1824,7 m. Płock 122815 58098 64717 122815 58098 64717 - - - 88 1395,6 m. Radom 218466 103823 114643 218466 103823 114643 - - - 112 1950,6 m. Siedlce 76347 36173 40174 76347 36173 40174 - - - 32 2385,8 m. st. Warszawa 1724404 791207 933197 1724404 791207 933197 - - - 517 3335,4 Źródło: GUS 4

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 2000000 1800000 1600000 1400000 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 0 Wykres 1. Liczba ludności w powiatach w woj. mazowieckim w 2013 roku. białobrzeski ciechanowski garwoliński gostyniński grodziski grójecki kozienicki legionowski lipski łosicki makowski miński mławski nowodworski ostrołęcki ostrowski otwocki piaseczyński płocki płoński pruszkowski przasnyski przysuski pułtuski radomski siedlecki sierpecki sochaczewski sokołowski szydłowiecki warszawski zach węgrowski wołomiński wyszkowski zwoleński żuromiński żyrardowski m. Ostrołęka m. Płock m. Radom m. Siedlce m. st. Warszawa Źródło: GUS 250000 Wykres 2. Liczba ludności w powiatach w woj. mazowieckim w 2013 roku (ujęcie bez Warszawy). 200000 150000 100000 50000 0 Miasto Wieś Źródło: GUS 5

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wykres 3. Gęstość zaludnienia w powiatach ziemskich w woj. mazowieckim w 2013 roku. 700 643 600 500 400 300 200 100 52,7 85,8 84,5 75,6 241,5 77,8 67,8 284,7 48,141,5 43,7 128,8 112,9 62,6 42 61,3 198,6 276,3 61,8 64,4 44 53,762,1 98,7 51 62,6 115,9 49,3 89,4 207,8 55,3 240,1 84,5 64,549,6 143,6 0 białobrzeski ciechanowski garwoliński gostyniński grodziski grójecki kozienicki legionowski lipski łosicki makowski miński mławski nowodworski ostrołęcki ostrowski otwocki piaseczyński płocki płoński pruszkowski przasnyski przysuski pułtuski radomski siedlecki sierpecki sochaczewski sokołowski szydłowiecki warszawski zachodni węgrowski wołomiński wyszkowski zwoleński żuromiński żyrardowski Źródło: GUS 6

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wykres 4. Gęstość zaludnienia w powiatach grodzkich w woj. mazowieckim w 2013 roku. 3500 3335,4 3000 2500 2000 1500 1824,7 1395,6 1950,6 2385,8 1000 500 0 m. Ostrołęka m. Płock m. Radom m. Siedlce m. st. Warszawa Źródło: GUS Gęstość zaludnienia na terenie województwa mazowieckiego jest bardzo zróżnicowana. Największa występuje w powiatach grodzkich. Najwięcej osób na 1 km 2 zamieszkuje w m.st. Warszawie i wynosi 3335,4 osoby na 1km 2 (ponad 22 razy większa gęstość zaludnienia niż średnia dla całego województwa). W stosunku do roku poprzedniego gęstość zaludnienia w województwie mazowieckim wzrosła o 0,4. Jednakże poza Warszawą gęstość zaludnienia w powiatach grodzkich uległa zmniejszeniu. Natomiast w powiatach ziemskich największa gęstość zaludnienia występuje w: pruszkowskim, legionowskim, piaseczyńskim, grodziskim i wołomińskim, analogicznie do lat poprzednich. Najmniej osób na 1 km 2 zamieszkuje powiaty: łosicki, ostrołęcki, makowski i przasnyski. Tabela 2. Ludność woj. mazowieckiego według powiatów i aktywności zawodowej w 2013 r. (stan na dzień 31.12.2013). Powiaty Ogółem przedprodukcyjnym (0-17 lat) W wieku produkcyjnym (mężczyźni 18-64 lata, kobiety 18-59 lat) poprodukcyjnym (mężczyźni 65 lat i więcej, kobiety 60 lat i więcej) liczba % liczba % liczba % nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym MAZOWIECKIE 5316840 984077 18,51 3319937 62,44 1012826 19,05 60,1 białobrzeski 33669 7038 20,90 21042 62,50 5589 16,60 60,0 ciechanowski 90978 17025 18,71 58454 64,25 15499 17,04 55,6 garwoliński 108562 23382 21,54 67475 62,15 17705 16,31 60,9 gostyniński 46517 8324 17,89 29268 62,92 8925 19,19 58,9 grodziski 88634 17844 20,13 55104 62,17 15686 17,70 60,8 grójecki 98709 18782 19,03 61927 62,74 18000 18,24 59,4 kozienicki 62100 11339 18,26 39384 63,42 11377 18,32 57,7 7

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Powiaty Ogółem przedprodukcyjnym (0-17 lat) W wieku produkcyjnym (mężczyźni 18-64 lata, kobiety 18-59 lat) poprodukcyjnym (mężczyźni 65 lat i więcej, kobiety 60 lat i więcej) liczba % liczba % liczba % nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym MAZOWIECKIE 5316840 984077 18,51 3319937 62,44 1012826 19,05 60,1 legionowski 111049 23290 20,97 69771 62,83 17988 16,20 59,2 lipski 35564 6009 16,90 22131 62,23 7424 20,88 60,7 łosicki 32101 5984 18,64 19755 61,54 6362 19,82 62,5 makowski 46577 9303 19,97 28906 62,06 8368 17,97 61,1 miński 149897 30897 20,61 93727 62,53 25273 16,86 59,9 mławski 74042 14504 19,59 46595 62,93 12943 17,48 58,9 nowodworski 78500 14965 19,06 50410 64,22 13125 16,72 55,7 ostrołęcki 88116 19085 21,66 55855 63,39 13176 14,95 57,8 ostrowski 74683 14443 19,34 46449 62,19 13791 18,47 60,8 otwocki 122342 23671 19,35 75840 61,99 22831 18,66 61,3 piaseczyński 171589 37106 21,62 107404 62,59 27079 15,78 59,8 płocki 111047 21995 19,81 70342 63,34 18710 16,85 57,9 płoński 88825 17162 19,32 55864 62,89 15799 17,79 59,0 pruszkowski 158183 30079 19,02 98131 62,04 29973 18,95 61,2 przasnyski 53536 11062 20,66 33500 62,57 8974 16,76 59,8 przysuski 42980 7987 18,58 26628 61,95 8365 19,46 61,4 pułtuski 51395 10222 19,89 32410 63,06 8763 17,05 58,6 radomski 151085 31932 21,14 96209 63,68 22944 15,19 57,0 siedlecki 81792 17063 20,86 50494 61,73 14235 17,40 62,0 sierpecki 53326 10517 19,72 33558 62,93 9251 17,35 58,9 sochaczewski 85155 16142 18,96 53943 63,35 15070 17,70 57,9 sokołowski 55812 10120 18,13 34338 61,52 11354 20,34 62,5 szydłowiecki 40430 7915 19,58 25532 63,15 6983 17,27 58,4 warszawski zachodni 110984 22275 20,07 69548 62,66 19161 17,26 59,6 węgrowski 67596 13051 19,31 41983 62,11 12562 18,58 61,0 wołomiński 228830 49612 21,68 144925 63,33 34293 14,99 57,9 wyszkowski 73914 15360 20,78 46732 63,22 11822 15,99 58,2 zwoleński 36967 7204 19,49 23165 62,66 6598 17,85 59,6 żuromiński 40014 7827 19,56 24821 62,03 7366 18,41 61,2 żyrardowski 76391 14281 18,69 47810 62,59 14300 18,72 59,8 m. Ostrołęka 52917 9776 18,47 34596 65,38 8545 16,15 53,0 m. Płock 122815 21051 17,14 77537 63,13 24227 19,73 58,4 m. Radom 218466 38003 17,40 138086 63,21 42377 19,40 58,2 m. Siedlce 76347 14490 18,98 48446 63,46 13411 17,57 57,6 m. st. Warszawa 1724404 275960 16,00 1061842 61,58 386602 22,42 62,4 Źródło: GUS 8

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Analiza struktury ludności według aktywności zawodowej pokazuje, iż osoby w wieku przedprodukcyjnym stanowią 18,51% ogółu ludności. Zatem jest to wynik niższy w stosunku do roku poprzedniego o 0,1%. Ludność w wieku produkcyjnym stanowi 62,44%, więc tutaj także nastąpił spadek (o 0,6 punktu procentowego) w odniesieniu do roku 2012. Natomiast liczba osób w wieku poprodukcyjnym zwiększyła się i stanowi 19,05% ogółu ludności. Taka sama sytuacja czyli wzrost procentowy tej grupy wystąpiła w roku wcześniejszym. Największy udział osób w wieku produkcyjnym występuje w powiatach: m. Ostrołęka, m. Siedlce, w powiecie ciechanowskim, nowodworskim, radomskim oraz w m. Siedlce. Najmniejszy udział osób w wieku produkcyjnym jest w powiatach: sokołowskim, łosickim, m. st. Warszawie, siedleckim oraz przysuskim. W tych też powiatach występuje wysoki współczynnik osób w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym. W województwie mazowieckim współczynnik osób w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wzrósł w porównaniu do roku poprzedniego o 1,3. Jest to znaczny wzrost, ponieważ w porównaniu z rokiem 2011 różnica ta wynosiła 0,8. Współczynnik ten nieznacznie wzrósł w 30 powiatach w 2013 roku najwięcej o 2,9 w m. Siedlce. Rok wcześniej ta zmiana dotyczyła 27 powiatów. Natomiast współczynnik ten w roku 2013 zmniejszył się w 8 powiatach najwięcej o 1,0 w powiecie ostrołęckim, a w powiatach: garwolińskim, mławskim, ostrowskim oraz pułtuskim nie uległ zmianie. 9

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Wykres 5. Aktywność zawodowa ludności w woj. mazowieckim wg powiatów w 2013 roku. przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny Źródło: GUS Wykres 6. Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym w woj. mazowieckim wg. powiatów w 2013 roku. 65 60 55 50 45 MAZOWIECKIE białobrzeski ciechanowski garwoliński gostyniński grodziski grójecki kozienicki legionowski lipski łosicki makowski miński mławski nowodworski ostrołęcki ostrowski otwocki piaseczyński płocki płoński pruszkowski przasnyski przysuski pułtuski radomski siedlecki sierpecki sochaczewski sokołowski szydłowiecki warszawski zach. węgrowski wołomiński wyszkowski zwoleński żuromiński żyrardowski m. Ostrołęka m. Płock m. Radom m. Siedlce m. st. Warszawa Źródło: GUS 10

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Przyrost naturalny w województwie mazowieckim w 2013 r. (na 1000 ludności) ponownie był dodatni i wyniósł 0,21, jednakże w porównaniu z poprzednim rokiem zmniejszył się z 0,53. Ta spadkowa tendencja utrzymuje się od 2010 roku. Współczynnik zgonów ogółem w 2013 r. wynosił 10,22, w tym niemowląt 3,86 promila. Poniższa tabela 3 prezentuje ruch naturalny ludności w województwie mazowieckim w podziale na powiaty. Ponadto wykres 7 ukazuje tendencję ruchu naturalnego ludności w województwie mazowieckim od 2002 roku. Tabela 3. Ruch naturalny w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku (na 1000 ludności). Powiaty Urodzenia żywe ogółem Zgony w tym niemowląt 1 Przyrost naturalny białobrzeski 10,54 11,25 14,08-0,71 ciechanowski 10,10 10,42 2,17-0,32 garwoliński 12,08 10,69 2,29 1,39 gostyniński 9,05 10,25 7,13-1,20 grodziski 9,98 9,07 3,41 0,91 grójecki 10,43 11,20 6,80-0,77 kozienicki 10,07 10,92 1,60-0,85 legionowski 10,39 7,46 3,48 2,93 lipski 8,49 13,36 3,30-4,87 łosicki 10,01 12,75 - -2,74 makowski 10,00 11,39 2,14-1,39 miński 11,63 9,77 2,30 1,86 mławski 9,59 11,99 7,02-2,40 nowodworski 9,68 10,07 7,91-0,38 ostrołęcki 10,73 9,04 5,30 1,70 ostrowski 9,26 10,70 2,89-1,44 otwocki 10,22 9,44 1,60 0,78 piaseczyński 10,86 7,47 3,78 3,39 płocki 9,59 10,71 7,52-1,13 płoński 9,98 11,88 2,25-1,90 pruszkowski 10,63 8,72 1,79 1,91 przasnyski 10,35 10,70 9,01-0,35 przysuski 9,36 12,31 4,96-2,95 pułtuski 9,84 10,99 - -1,15 radomski 10,66 9,92 7,47 0,74 siedlecki 10,99 11,39 2,22-0,40 sierpecki 9,81 10,71 7,63-0,90 sochaczewski 9,93 9,69 7,09 0,23 sokołowski 9,55 12,69 9,35-3,14 szydłowiecki 9,40 10,61 2,62-1,21 1 Współczynnik zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych. 11

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Powiaty Urodzenia żywe ogółem Zgony w tym niemowląt 1 Przyrost naturalny warszawski zachodni 9,16 8,31 4,95 0,85 węgrowski 11,04 10,58 2,68 0,46 wołomiński 12,12 8,07 3,27 4,05 wyszkowski 11,03 9,31 3,69 1,72 zwoleński 9,76 11,66 11,08-1,89 żuromiński 9,84 11,63 12,66-1,79 żyrardowski 9,82 11,13 5,33-1,31 m. Ostrołęka 10,45 6,91 5,41 3,54 m. Płock 9,15 9,66 1,77-0,51 m. Radom 9,07 10,36 6,04-1,29 m. Siedlce 11,13 7,88 2,35 3,26 m. st. Warszawa 10,73 10,90 2,82-0,17 Źródło: GUS 70 Wykres 7. Ruch naturalny ludności w woj. mazowieckim w latach 2002-2013. 2 60 1,5 50 1 40 0,5 30 0 20-0,5 10-1 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Urodzenia żywe Zgony Przyrost naturalny Źródło: GUS -1,5 W 2013 roku w województwie mazowieckim największy przyrost naturalny był w powiecie wołomińskim 4,05 (w 2012 r. 3,99 promila), w m. Ostrołęce 3,54 (w 2012r. 3,35), w powiecie piaseczyńskim 3,39 (w roku poprzednim 3,40) oraz w Siedlcach 3,26 promila (w 2012 r. 2,65). Odnośnie stosunku zgonów do urodzeń sytuacja najgorzej przedstawia się w następujących powiatach, gdzie przyrost naturalny jest ujemny i wynosi odpowiednio: w powiecie lipskim (-4,87), sokołowskim (-3,14), przysuskim (-2,95) oraz w powiecie łosickim (-2,74). 12

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Podsumowując, wskaźnik przyrostu naturalnego był ujemny aż w 26 powiatach, natomiast w 16 powiatach województwa mazowieckiego był dodatni. Tabela 4. Ruch naturalny oraz migracje ludności w województwie mazowieckim w 2013r. według podregionów. Podregiony Małżeństwa Urodzenia żywe ogółem Zgony w tym niemowląt Przyrost naturalny Migracje wewnętrzne napływ odpływ saldo Migracje zewnętrzne imigracja emigracja saldo Saldo migracji stałej Polska 180396 369576 387312 1684-17736 463580 463580 0 12199 32103-19904 -19904 Mazowieckie 24144 55400 54260 214 1140 86020 72563 13457 1220 1324-104 13353 ciechanowsko - płocki ostrołęcko - siedlecki 2946 6051 6791 31-740 5863 7242-1379 65 104-39 -1418 3863 7886 7690 30 196 6889 8920-2031 96 125-29 -2060 radomski 3155 6023 6691 38-668 4929 6587-1658 58 130-72 -1730 m. Warszawa 7298 18438 18722 52-284 38705 30516 8189 712 608 104 8293 warszawski wschodni warszawski zachodni 3515 8961 7222 28 1739 13683 9313 4370 118 129-11 4359 3367 8041 7144 35 897 15951 9985 5966 171 228-57 5909 Źródło: GUS Wykres 8. Saldo migracji stałej w podziale na podregiony w województwie mazowieckim w 2013 roku. -4000-2000 0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 Mazowieckie 13353 ciechanowsko - płocki -1418 ostrołęcko - siedlecki -2060 radomski -1730 m. Warszawa 8293 warszawski wschodni 4359 warszawski zachodni 5909 Źródło: GUS 13

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wykres 9. Saldo migracji wewnętrznej w podziale na podregiony w województwie mazowieckim w 2013 roku. -4000-2000 0 2000 4000 6000 8000 10000 12000 14000 16000 Mazowieckie 13457 ciechanowsko - płocki -1379 ostrołęcko - siedlecki -2031 radomski -1658 m. Warszawa 8189 warszawski wschodni 4370 warszawski zachodni 5966 Źródło: GUS Wykres 10. Saldo migracji zewnętrznej w podziale na podregiony w województwie mazowieckim w 2013 roku. -150-100 -50 0 50 100 150 Mazowieckie -104 ciechanowsko - płocki -39 ostrołęcko - siedlecki -29 radomski -72 m. Warszawa 104 warszawski wschodni -11 warszawski zachodni -57 Źródło: GUS 14

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Wykres 11. Ruch naturalny ludności w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 5 4 3 2 1 0-1 -2-3 -4-5 -6 Urodzenia żywe Zgony Przyrost naturalny Źródło: GUS 15

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego na terenie województwa mazowieckiego zamieszkiwało w dniu 31.12.2013r. 804 181 dzieci i młodzieży w wieku 5 19 lat. Dane te ukazuje tabela 5. Udział dzieci w tym przedziale wiekowym wynosił 15,13% ogółu mieszkańców województwa. Najwięcej dzieci i młodzieży w stosunku do ludności ogółem jest w powiatach: ostrołęckim (19,08%), garwolińskim (18,43%), radomskim (18,38%) oraz w powiecie siedleckim (18,31%). Najmniejszy udział ta grupa wiekowa stanowi w: m. st. Warszawie (11,94%), m. Płocku (14,22%), w powiecie lipskim (14,69%) oraz w powiecie pruszkowskim (15,13%) (tabela 5, wykres 12). POWIATY Tabela 5. Liczba dzieci i młodzieży w wieku 5 19 lat w woj. mazowieckim i w powiatach w 2013 roku. (stan w dniu 31 XII) Ogółem ludność Wiek 5-19 lat Udział % 5 lat - 9 lat 10 lat - 14 lat 15 lat - 19 lat ogółem 5 6 7 8 9 ogółem 10 11 12 13 14 ogółem 15 16 17 18 19 Wiek 6-18 lat MAZOWIECKIE 5316840 804181 15,13 280733 62329 58605 55954 52843 51002 248798 49106 48929 49584 50772 50407 274650 51253 52724 54894 56427 59352 682500 białobrzeski 33669 6139 18,23 1916 420 374 376 375 371 1961 387 397 402 398 377 2262 441 393 432 456 540 5179 ciechanowski 90978 14632 16,08 4380 1019 876 856 819 810 4612 875 945 904 902 986 5640 1002 1120 1154 1120 1244 12369 garwoliński 108562 20006 18,43 6398 1324 1369 1216 1219 1270 6273 1169 1221 1270 1314 1299 7335 1347 1397 1458 1533 1600 17082 gostyniński 46517 7325 15,75 2250 508 489 407 447 399 2301 406 428 477 492 498 2774 497 550 564 573 590 6227 grodziski 88634 14575 16,44 5268 1207 1056 1094 954 957 4604 948 832 961 960 903 4703 902 912 937 911 1041 12327 grójecki 98709 15923 16,13 5394 1180 1053 1036 1056 1069 4862 992 908 978 993 991 5667 1078 1053 1107 1157 1272 13471 kozienicki 62100 9886 15,92 2953 668 599 576 551 559 3127 579 612 659 637 640 3806 684 742 743 779 858 8360 legionowski 111049 18565 16,72 7049 1565 1524 1418 1387 1155 5736 1163 1121 1184 1129 1139 5780 1186 1077 1253 1117 1147 15853 lipski 35564 5223 14,69 1620 351 314 327 317 311 1620 311 304 326 321 358 1983 371 344 397 448 423 4449 łosicki 32101 5244 16,34 1591 339 318 315 333 286 1621 258 313 347 341 362 2032 368 324 407 449 484 4421 makowski 46577 8083 17,35 2483 532 477 502 482 490 2552 453 536 496 467 600 3048 554 578 592 670 654 6897 miński 149897 25454 16,98 8536 1908 1876 1632 1605 1515 8069 1524 1563 1630 1691 1661 8849 1671 1714 1714 1844 1906 21640 mławski 74042 12755 17,23 3784 848 748 813 690 685 4089 767 727 830 827 938 4882 913 890 977 1054 1048 10859 nowodworski 78500 12517 15,95 4232 945 914 795 778 800 3952 785 733 818 798 818 4333 836 804 845 948 900 10672 ostrołęcki 88116 16814 19,08 5096 1089 997 1011 988 1011 5416 1002 1047 1044 1154 1169 6302 1241 1126 1127 1388 1420 14305 ostrowski 74683 12783 17,12 3862 816 817 730 775 724 4003 734 750 805 847 867 4918 915 947 984 1015 1057 10910 otwocki 122342 19383 15,84 6978 1523 1490 1347 1342 1276 5984 1173 1176 1234 1222 1179 6421 1190 1223 1301 1328 1379 16481 piaseczyński 171589 29926 17,44 11737 2615 2372 2396 2185 2169 9245 1953 1850 1862 1842 1738 8944 1721 1742 1803 1801 1877 25434 16

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. POWIATY Ogółem ludność Wiek 5-19 lat Udział % 5 lat - 9 lat 10 lat - 14 lat 15 lat - 19 lat ogółem 5 6 7 8 9 ogółem 10 11 12 13 14 ogółem 15 16 17 18 19 płocki 111047 19502 17,56 6004 1232 1209 1223 1229 1111 6050 1120 1195 1189 1244 1302 7448 1385 1401 1460 1597 1605 16665 płoński 88825 15019 16,91 4610 999 956 971 865 819 4782 913 973 934 1004 958 5627 1064 1037 1140 1170 1216 12804 pruszkowski 158183 23928 15,13 8887 1980 1825 1748 1715 1619 7418 1514 1475 1488 1476 1465 7623 1435 1546 1479 1566 1597 20351 przasnyski 53536 9564 17,86 3002 640 654 584 567 557 3072 595 583 658 588 648 3490 671 661 675 710 773 8151 przysuski 42980 7083 16,48 1960 405 390 391 397 377 2254 410 399 465 481 499 2869 546 600 565 557 601 6077 pułtuski 51395 8865 17,25 2777 582 582 538 518 557 2750 506 533 576 538 597 3338 627 630 676 687 718 7565 radomski 151085 27767 18,38 8702 1835 1801 1673 1672 1721 8796 1637 1716 1720 1876 1847 10269 1960 1888 2084 2149 2188 23744 siedlecki 81792 14974 18,31 4537 979 895 926 837 900 4713 863 898 956 981 1015 5724 992 1128 1164 1203 1237 12758 sierpecki 53326 9308 17,45 2714 588 561 530 528 507 3006 527 597 616 623 643 3588 635 722 727 720 784 7936 sochaczewski 85155 13626 16,00 4435 957 947 879 812 840 4335 829 823 877 900 906 4856 879 957 963 1017 1040 11629 sokołowski 55812 8838 15,84 2635 599 504 544 506 482 2743 503 525 534 538 643 3460 651 644 718 736 711 7528 szydłowiecki 40430 6901 17,07 2091 446 411 385 440 409 2187 372 442 442 466 465 2623 520 471 520 545 567 5888 warszawski zachodni 110984 18565 16,73 6854 1448 1474 1354 1299 1279 5797 1136 1146 1192 1144 1179 5914 1141 1166 1187 1182 1238 15879 węgrowski 67596 11248 16,64 3422 763 722 626 644 667 3481 618 703 667 775 718 4345 762 882 869 862 970 9515 wołomiński 228830 40079 17,51 14683 3236 3084 2959 2725 2679 12525 2578 2463 2569 2474 2441 12871 2461 2484 2524 2644 2758 34085 wyszkowski 73914 13032 17,63 4174 929 857 801 780 807 4067 755 782 798 828 904 4791 908 938 924 1000 1021 11082 zwoleński 36967 6352 17,18 1894 421 371 371 394 337 1996 366 395 372 412 451 2462 435 462 469 504 592 5339 żuromiński 40014 6944 17,35 2108 478 439 411 389 391 2213 384 456 450 463 460 2623 465 507 513 600 538 5928 żyrardowski 76391 11740 15,37 4005 897 803 808 771 726 3665 739 682 730 795 719 4070 737 752 835 857 889 9954 m. Ostrołęka 52917 8161 15,42 2567 550 541 509 472 495 2489 451 509 465 520 544 3105 506 697 715 565 622 6989 m. Płock 122815 17462 14,22 5782 1309 1179 1210 1050 1034 5250 1065 1003 992 1114 1076 6430 1125 1261 1351 1225 1468 14685 m. Radom 218466 32405 14,83 10691 2270 2255 2143 2050 1973 9921 1866 1933 1986 2109 2027 11793 2160 2276 2424 2418 2515 27620 m. Siedlce 76347 11699 15,32 4083 905 863 830 793 692 3575 736 728 685 734 692 4041 699 820 867 787 868 9926 m. st. Warszawa 1724404 205886 11,94 82589 19024 17619 16693 15087 14166 61686 13144 12507 11996 12354 11685 61611 11572 11858 12250 12535 13396 173466 Źródło: GUS Wiek 6-18 lat 17

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 25,0 Wykres 12. Procentowy udział dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat w powiatach województwa mazowieckiego w 2013 roku. 20,0 15,0 15,1 18,2 16,1 18,4 15,7 16,4 16,1 16,7 15,9 14,7 16,3 17,4 17,0 17,2 15,9 19,1 17,1 15,8 17,4 17,6 16,9 15,1 18,4 16,6 17,9 17,2 17,1 16,5 18,317,516,015,8 16,7 17,5 17,6 17,2 17,4 15,4 15,4 14,2 14,8 15,3 11,9 10,0 5,0 0,0 m. st. Warszawa Mazowieckie białobrzeski ciechanowski garwoliński gostyniński grodziski grójecki kozienicki legionowski lipski łosicki makowski miński mławski nowodworski ostrołęcki ostrowski otwocki piaseczyński płocki płoński pruszkowski przasnyski przysuski pułtuski radomski siedlecki sierpecki sochaczewski sokołowski szydłowiecki warszawski zachodni węgrowski wołomiński wyszkowski zwoleński żuromiński żyrardowski m. Ostrołęka m. Płock m. Radom m. Siedlce Źródło: GUS 18

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wykres 13. Struktura zgonów w województwie mazowieckim w 2012 roku. 6,7% 3,3% 1,4% 4,7% 7,5% 10,0% 3,3% 1,2% 4,9% 8,0% 3,1% 3,2% 1,6% 4,5% 7,0% Zewnętrzne przyczyny zgonu Objawy, cechy chorobowe oraz nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych i klinicznych Choroby układu moczowopłciowego Choroby układu trawiennego 47,2% 42,8% 52,1% Choroby układu oddechowego Choroby układu krążenia Choroby układu nerwowego 1,1% 1,0% 1,6% 1,3% 1,2% 1,8% Zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywienia i przemiany metabolicznej Nowotwory 24,5% 25,5% 23,5% Choroby zakaźne i inwazyjne 1,0% 1,0% 1,0% Źródło: GUS Z analizy wykresu 13 wynika, iż najczęstszymi przyczynami, z powodu których umierają mieszkańcy województwa mazowieckiego są choroby układu krążenia oraz nowotwory. Jest to analogiczna sytuacja do lat wcześniejszych. W roku 2012 choroby układu krążenia odpowiedzialne były za 47,23% zgonów ludności, w tym za 42,78% zgonów mężczyzn oraz 52,05% zgonów kobiet. Drugą grupę stanowią nowotwory, z powodu których w województwie mazowieckim zmarło 24,53% ludności, w tym 25,52% mężczyzn i 23,45% kobiet. Kolejną przyczyną dużej śmiertelności są choroby układu krążenia, na które z ogólnej liczby zgonów w roku 2012 zmarło 8,01% mężczyzn oraz 6,96% kobiet, a ogólnie 7,51% ludności. Duży udział stanowią ponadto zewnętrzne przyczyny zgonów czyli 6,7%, w tym 9,99% mężczyzn i znacznie mniej czyli 3,14% kobiet. Natomiast choroby układu trawiennego odpowiadają za 4,73% zgonów (4,92% - mężczyzn i 4,52% kobiet).

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Poza powyższymi przyczynami zgonów można wyróżnić kilka grup chorób, które w mniejszym stopniu miały wpływ na umieralność w województwie: - zaburzenia wydzielania wewnętrznego, stanu odżywiania i przemiany metabolicznej (1,56%) - choroby układu płciowo moczowego (1,40%) - choroby układu nerwowego (1,11%) - choroby zakaźne i inwazyjne (0,99%). 1.2 POWIAT BIAŁOBRZESKI Powiat białobrzeski leży w południowej części województwa mazowieckiego. Graniczy z czterema powiatami: grójeckim, kozienickim, radomskim i przysuskim. Zajmuje 639 km 2 powierzchni. Administracyjne podzielony jest na 6 gmin, w tym 2 gminy miejsko wiejskie (Białobrzegi i Wyśmierzyce) i 4 gminy wiejskie (Promna, Radzanów, Stara Błotnica i Stromiec). Powiat białobrzeski jest jednym z najmniej zaludnionych powiatów w województwie mazowieckim w 2013 roku zamieszkiwało go 33 669 osób, w tym w miastach 8 038 osób tj. 23,9% ogółu populacji, zaś na wsi 25 631 osób tj. 76,1%. Kobiety stanowią 49,5% mieszkańców (jedna z najniższych wartości w całym województwie); w miastach 50,7%, a na wsi - 49,2%. W powiecie białobrzeskim gęstość zaludnienia wynosi 52,7 osoby na 1 km 2 (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła aż 20,9% zamieszkujących (średnia dla całego województwa wyniosła 18,5%), produkcyjnym 62,5%, poprodukcyjnym 16,6%. Na 100 osób w wieku produkcyjnym w powiecie, przypada 60,01 osoby w wieku nieprodukcyjnym (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie białobrzeskim wyniósł -0,71 (w roku poprzednim 0,15) przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim. Wskaźnik liczby urodzeń żywych na 1000 ludności przyjął w 2013 wartość 10,54, zaś współczynnik zgonów ogółem wynosił 11,25, w tym wartość współczynnika zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych wynosiła 14,08 promila (tabela 3). Na terenie powiatu białobrzeskiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wyniosła 6 139 osób, co stanowiło 18,23% ludności ogółem. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.3 POWIAT CIECHANOWSKI Powiat ciechanowski leży w północnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z pięcioma powiatami: mławskim, przasnyskim, makowskim, pułtuskim, płońskim. Zajmuje 1 060 km 2 powierzchni. Administracyjnie podzielony jest na 9 gmin, w tym: 1 gmina miejska i 1 miejsko - wiejska oraz 7 gmin wiejskich. Powiat ciechanowski zamieszkiwało wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 90 978 osób, w tym w miastach 47 947 osób 52,7% ogółu populacji, zaś na wsi 43 031 osób 47,3%. Kobiety stanowią 50,8% mieszkańców: w miastach stanowią 52,2%, a na wsi - 49,3% (jeden z niższych odsetków w całym województwie). Gęstość zaludnienia w powiecie wynosiła 85,8 osoby na 1 km 2 (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 18,71% zamieszkujących, produkcyjnym 64,25%, poprodukcyjnym 17,04%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 55,64 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie ciechanowskim wynosił - 0,32 (0,44 w 2012r) przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim. Współczynnik 20

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. zgonów ogółem w 2013r. wynosił 10,42, w tym współczynnik zgonów niemowląt 2,17 (tabela 3). Na terenie powiatu ciechanowskiego liczba osób w wieku 5-19 lat wynosiła 14 632, co stanowi 16,08 % ludności ogółem. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.4 POWIAT GARWOLIŃSKI Powiat garwoliński leży w południowo-wschodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z czterema powiatami województwa mazowieckiego: siedleckim, mińskim, otwockim, kozienickim oraz z województwem lubelskim. W jego skład wchodzą: 2 gminy miejskie, 2 gminy miejsko-wiejskie, 10 gmin wiejskich. Powiat garwoliński zajmuje powierzchnię 1 285 km 2, a gęstość zaludnienia wynosi 84,5 osoby na km 2. Według stanu na dzień 31 XII 2013r. powiat zamieszkiwały 108 562 osoby, w tym w miastach 30 579 osób tj. 28,2%, na wsi 77 983 osoby tj. 71,8%. Kobiet było 54 692 tj. 50,4% ogółu ludności, mężczyzn 53 870 tj. 49,6% populacji (tabela 1). Udział osób w wieku przedprodukcyjnym w 2013 roku, w powiecie garwolińskim był jednym z najwyższych w całym województwie i wynosił 21,54% (wskaźnik dla całego województwa to 18,5%). Ludność w wieku produkcyjnym w powiecie stanowiła 62,15%, a poprodukcyjnym 16,31% populacji. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 60,89 (tabela 2). Przyrost naturalny (na 1000 ludności) w powiecie garwolińskim w 2013r. wyniósł 1,39 (w roku poprzednim 1,71). Jest to wynik wyższy niż ogólnie w województwie mazowieckim. Współczynnik urodzeń żywych (na 1000 ludności) wyniósł 12,08. Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. (na 1000 ludności) wynosił 10,69, w tym niemowląt 2,29 na 1000 urodzeń żywych (tabela 3). Na terenie powiatu garwolińskiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 20 006 osób, co stanowiło 18,43% ludności ogółem (średnio w całym województwie 12,9%) (tabela 5). 1.5 POWIAT GOSTYNIŃSKI Powiat gostyniński leży w północno zachodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z jednym powiatem woj. mazowieckiego tj. powiatem płockim. Zajmuje 615 km 2 powierzchni. Administracyjnie podzielony jest na 5 gmin, w tym 1 gmina miejska i 4 gminy wiejskie. Powiat gostyniński zamieszkiwało, wg stanu na dzień 31 XII 2013r., 46 517 osób, w tym w miastach 41,0%. Kobiety stanowiły 51,4% ogółu populacji, w tym na wsi 50,6%. Gęstość zaludnienia wynosiła 75,6 osób na 1 km 2 (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. liczba osób w wieku przedprodukcyjnym wynosiła 8 324 osób (17,9%), produkcyjnym 29 268 osób (62,9%), poprodukcyjnym 8 925 osób (19,2%). Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 58,9 osoby (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie gostynińskim wyniósł - 1,20 (w 2012 roku -2,40). W roku 2013 współczynnik urodzeń żywych na 1000 ludności przyjął jedną z niższych wartości w województwie i wynosił 9,05 (w 2012 r. 8,47). Natomiast współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wyniósł 10,25 na 1000 ludności, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 7,13 (tabela 3). Na terenie powiatu gostynińskiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 7 325 osób, co stanowiło 15,75% ludności ogółem. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 21

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 1.6 POWIAT GRODZISKI Powiat grodziski leży w południowo-zachodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z pięcioma powiatami: grójeckim, pruszkowskim, sochaczewskim, warszawskim zachodnim, żyrardowskim. Zajmuje 367 km 2 powierzchni i jest jednym z najgęściej zaludnionych powiatów w całym województwie - gęstość zaludnienia wynosi 241,5 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 6 gmin, w tym 2 gminy miejskie i 1 miejsko-wiejska oraz 3 gminy wiejskie. Powiat grodziski zamieszkiwało (stan na 31 XII 2013r.) 88 634 osoby, w tym znaczna część w miastach 50 186 osób tj. 56,6% ogółu populacji, zaś na wsi 38 448 osób tj. 43,4%. Odsetek kobiet w całym powiecie był jednym z najwyższych w województwie i wyniósł 52,2% mieszkańców: w miastach 53,3%, a na wsi 50,8 % (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013 roku w wieku przedprodukcyjnym liczba ludności wynosiła 17 844 osoby tj. 20,13% zamieszkujących, produkcyjnym 55 104 osoby tj. 62,17%, poprodukcyjnym 15 686 tj. 17,70%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 60,85 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie grodziskim wynosił 0,91 (w 2012 roku 0,16). Współczynnik urodzeń żywych na 1000 ludności wyniósł w 2013 roku 9,98, natomiast współczynnik zgonów wyniósł 9,07 (tabela 3). Na terenie powiatu grodziskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 14 575 osób, co stanowi 16,44%. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.7 POWIAT GRÓJECKI Powiat grójecki leży w południowej części województwa mazowieckiego. Graniczy z 11 powiatami: żyrardowskim, grodziskim, pruszkowskim, piaseczyńskim, otwockim, garwolińskim, kozienickim, białobrzeskim, przysuskim, rawskim, tomaszowskim. Zajmuje 1 268 km 2 powierzchni. Administracyjne podzielony jest na 10 gmin, w tym 4 gminy miejskowiejskie i 6 gmin wiejskich. Powiat grójecki zamieszkiwało, wg stanu na dzień 31 XII 2013r., 98 709 osób, w tym w miastach 34 486 osób tj. 34,9% ogółu populacji, na wsi 64 223 osoby tj. 65,1%. Kobiety stanowią 50,7% ogółu mieszkańców; w miastach 52,2%, a na wsi 50% ogółu. Gęstość zaludnienia w powiecie grójeckim wynosi 77,8 osoby na 1 km 2 (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym wynosiła 18 782 osoby tj. 19,03% zamieszkujących, w wieku produkcyjnym 61 927 osób tj. 62,74%, poprodukcyjnym 18 000 osób tj. 18,24%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 59,4 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie grójeckim wynosił -0,77 (w roku poprzednim -1,50). Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. przyjął wysoką wartość 11,20, w tym niemowląt 6,80 promila (tabela 3). Na terenie powiatu grójeckiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 15 923 osoby, co stanowiło 16,13% ludności. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.8 POWIAT KOZIENICKI Powiat kozienicki leży w południowej części województwa mazowieckiego. Graniczy z siedmioma powiatami: białobrzeskim, grójeckim, garwolińskim, ryckim, puławskim, zwoleńskim i radomskim. Zajmuje 916 km 2 powierzchni, średnia gęstość zaludnienia 22

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. w powiecie wynosi 67,8 osoby na 1 km 2. Administracyjne podzielony jest na 7 gmin, w tym 1 gmina miejsko wiejska i 6 gmin wiejskich. Powiat kozienicki zamieszkiwało, wg stanu na dzień 31 XII 2013r., 62 100 osób, w tym w miastach 18 277 osób tj. 29,4% ogółu populacji, na wsi 43 823 osoby tj. 70,6%. Kobiety stanowiły 50,3% ogółu mieszkańców: w miastach 51,8%, a na wsi 49,7% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 18,26% zamieszkujących, produkcyjnym 63,42%, poprodukcyjnym 18,32%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 57,68 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. w powiecie kozienickim wyniósł -0,85 (na 1000 ludności). Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. przyjął wartość 10,92, w tym niemowląt 1,60 promila. Na terenie powiatu kozienickiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 9 886 osób, co stanowi 15,92% ludności ogółem. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.9 POWIAT LEGIONOWSKI Powiat legionowski leży w centralnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z sześcioma powiatami: nowodworskim, pułtuskim, wyszkowskim, wołomińskim, warszawskim zachodnim oraz m.st. Warszawą. Zajmuje jedynie 390 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wyniosła w 2013r. 284,7 osoby na 1 km 2 (powiat legionowski jest drugim pod względem zaludnienia powiatem ziemskim w woj. mazowieckim). Administracyjnie podzielony jest na 5 gmin, w tym 1 gmina miejska (Legionowo), 1 miejsko-wiejska (Serock) i 3 gminy wiejskie (Jabłonna, Nieporęt, Wieliszew). Powiat legionowski zamieszkiwało, wg stanu na dzień 31 XII 2013r., 111 049 osób, w tym w miastach 58 361 osób tj. 52,6 % ogółu populacji, na wsi 52 688 osób tj. 47,4%. Kobiety stanowią 51,7% mieszkańców; w miastach 52,5%, a na wsi 50,9% (tabela 1). W powiecie legionowskim współczynnik osób w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł w 2013 roku 59,2 (o 2 punkty więcej niż w roku wcześniejszym). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 20,97% zamieszkujących, poprodukcyjnym tylko 16,2%, zaś produkcyjnym 62,83% (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie legionowskim wynosił 2,93 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim. Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wynosił tylko 7,46 w tym współczynnik zgonów niemowląt przyjął wartość 3,48 promila (tabela 3). Na terenie powiatu legionowskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 18 565 osoby, co stanowi 16,72% ogółu populacji. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.10 POWIAT LIPSKI Powiat lipski leży w południowej części województwa mazowieckiego. Graniczy z sześcioma powiatami: radomskim, zwoleńskim, opolskim, opatowskim, ostrowieckim i starachowickim. Zajmuje 740 km 2 powierzchni. Administracyjnie podzielony jest na 6 gmin, w tym 1 gmina miejsko - wiejska i 5 gmin wiejskich. Powiat lipski zamieszkiwały wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 35 564 osoby (co stanowi jedynie 0,7% ludności województwa mazowieckiego), w tym w miastach jedynie 5 816 osób tj. 16,4% ogółu populacji, na wsi 29 748 osób tj. 83,6%. Kobiety stanowią 50,3% mieszkańców; w miastach 51,5%, a na wsi 50,1%. Powiat lipski jest bardzo słabo zaludniony - gęstość zaludnienia wynosiła jedynie 48,1 osoby na 1 km 2 (tabela 1). 23

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 16,9% zamieszkujących, produkcyjnym 62,2%, poprodukcyjnym 20,9%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 60,7 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie lipskim przyjął najniższą wartość w całym województwie i wyniósł -4,87 (w 2012r. -3,13, w 2011r. -4,05, w 2010r. - 3,77). Najniższy przyrost naturalny w całym województwie wynika z najwyższego w całym województwie wskaźnika zgonów ogółem, który wynosił aż 13,36 (sytuacja podobna do roku wcześniejszego). Współczynnik urodzeń żywych przyjął jeszcze niższą wartość niż w 2012 r. i teraz wyniósł 8,49 (tabela 3). Na terenie powiatu lipskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 5 223 osoby, co stanowiło 14,69% ogółu ludności. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.11 POWIAT ŁOSICKI Powiat łosicki leży we wschodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z powiatem siedleckim oraz województwami lubelskim i podlaskim. W jego skład wchodzą: 1 gmina miejsko-wiejska i 5 gmin wiejskich. Powiat łosicki zajmuje powierzchnię 773 km 2, a gęstość zaludnienia wynosi jedynie 41,5 osoby na 1 km 2. Według stanu na dzień 31 XII 2013r. powiat łosicki zamieszkiwało najmniej ludności w całym województwie tj. 32 101 osób, w tym w miastach 7 099 tj. 22,1%, na wsi 25 002 tj. 77,9%. Liczba kobiet wyniosła 16 080 tj. 50,1% ogółu ludności, natomiast mężczyzn 16 021 tj. 49,9% populacji (tabela 1). Struktura wiekowa ludności powiatu łosickiego wygląda następująco: w wieku przedprodukcyjnym jest 18,64% ludności, w wieku produkcyjnym jedynie 61,54%, zaś w wieku poprodukcyjnym 19,82% ludności. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym przyjmuje wartość jedną z najwyższych w całym województwie 62,5 (tabela 2). Współczynnik przyrostu naturalnego liczony na 1000 mieszkańców w roku 2013 wyniósł -2,74 promila. Niski przyrost naturalny był wynikiem jednego z najwyższych w woj. mazowieckim współczynnika zgonów (na 1000 mieszkańców) tj. 12,75 (w roku 2012 odpowiednio 12,83) (tabela 3). Na terenie powiatu łosickiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wyniosła 5 244 osoby, co stanowiło 16,34% ogółu mieszkańców powiatu. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.12 POWIAT MAKOWSKI Powiat makowski leży w północnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z pięcioma powiatami: przasnyskim, ostrołęckim, wyszkowskim, pułtuskim i ciechanowskim. Zajmuje 1 065 km 2 powierzchni. Powiat makowski jest jednym z najsłabiej zaludnionych powiatów w woj. mazowieckim - gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła jedynie 43,7 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 10 gmin, w tym 1 gminę miejską i 1 miejskowiejską. Powiat makowski zamieszkiwało, wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 46 577 osób, w tym w miastach 12 848 osób tj. 27,6% ogółu populacji, na wsi 33 729 osób 72,4%. Kobiety stanowią 50,2% mieszkańców: 52,6% w miastach oraz 49,3% na wsi (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym wynosiła 9 303 osoby tj. 19,97% zamieszkujących, produkcyjnym 28 906 24

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. osób tj. 62,06%, natomiast poprodukcyjnym 8 368 osób tj. 17,97%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 61,13 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) wynosił -1,39 (w roku 2012-0,60). Współczynnik urodzeń żywych wynosił w 2013r. 11,39, zaś współczynnik zgonów ogółem wynosił 10 (tabela 3). Na terenie powiatu makowskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 8 083 osoby, co stanowiło 17,35%. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.13 POWIAT MIŃSKI Powiat miński leży we wschodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z sześcioma powiatami: warszawskim, wołomińskim, węgrowskim, siedleckim, garwolińskim, otwockim. W jego skład wchodzą: 2 gminy miejskie, 2 gminy miejsko-wiejskie, 9 gmin wiejskich. Powiat miński zajmuje powierzchnię 1 164 km 2, a gęstość zaludnienia wynosi 128,8 osoby na 1 km 2. Według stanu na dzień 31 XII 2013r. powiat zamieszkiwało 149 897 osób, w tym w miastach 65 779 tj. 43,9% ogółu, zaś na wsi 84 118 tj. 56,1%. Mężczyźni stanowili 48,8%. (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 20,61% zamieszkujących, produkcyjnym 62,53%, poprodukcyjnym 16,86%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 59,93 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie mińskim wynosił 1,86 (w roku 2011r. wynosił 1,44, a w 2012r. 1,64). Współczynnik urodzeń żywych w roku 2013 wyniósł 11,63 promili. Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. (na 1000 ludności) wyniósł natomiast 9,77 w tym niemowląt 2,30 (tabela 3). Na terenie powiatu mińskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 25 454 osoby, co stanowiło 16,98% ogółu mieszkańców powiatu. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.14 POWIAT MŁAWSKI Powiat mławski leży w północnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z pięcioma powiatami: działdowskim, przasnyskim, ciechanowskim, żuromińskim, płońskim. Zajmuje 1 182 km 2 powierzchni. Administracyjnie podzielony jest na 10 gmin, w tym 1 miejska i 9 wiejskich. Powiat mławski zamieszkiwały, wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 74 042 osoby, w tym w miastach 30 880 osób (41,7% ogółu), na wsi 43 162 osoby (58,3%). Kobiety stanowią 50,9% mieszkańców: w miastach 52,4%, a na wsi 49,8%. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 62,6 osoby na 1 km 2 (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19,59% zamieszkujących, produkcyjnym 62,93%, poprodukcyjnym 17,48%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 58,9 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie mławskim wynosił -2,40 (w roku poprzednim -1,39). Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wyniósł 11,99 w tym niemowląt 7,02 promila (tabela 3). Na terenie powiatu mławskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 12 755 osób, co stanowiło 17,23% mieszkańców powiatu. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 25

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 1.15 POWIAT NOWODWORSKI Powiat nowodworski leży w centralnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z pięcioma powiatami: legionowskim, warszawskim zachodnim, sochaczewskim, płońskim i pułtuskim. Zajmuje 695 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wynosiła w 2013r. 112,9 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 6 gmin, w tym jedna gmina miejska (Nowy Dwór Mazowiecki), dwie miejsko-wiejskie (Nasielsk i Zakroczym) oraz trzy gminy wiejskie (Czosnów, Leoncin, Pomiechówek). Powiat nowodworski zamieszkiwało, wg stanu na dzień 31 XII 2013r., 78 500 osób, w tym w miastach 39 178 osób tj. 49,9% ogółu populacji, na wsi 39 322 osoby 50,1%. Kobiety stanowią 51,1% mieszkańców; w miastach 51,6 %, a na wsi 50,6% (tabela 1). Z analizy struktury ludności wg kryterium wieku wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19,06% zamieszkujących, produkcyjnym 64,22%, a poprodukcyjnym 16,72%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 55,72 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie nowodworskim wynosił - 0,38. Współczynnik zgonów ogółem w powiecie nowodworskim na 1000 ludności w 2013r. wynosił 10,07, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 7,91 promila (tabela 3). Na terenie powiatu nowodworskiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 12 517 osób, co stanowi 15,95% ogółu mieszkańców. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.16 POWIAT OSTROŁĘCKI Powiat ostrołęcki ziemski leży w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z ośmioma powiatami: przasnyskim, szczycieńskim, piskim, kolneńskim, łomżyńskim, ostrowskim, wyszkowskim i makowskim. Powiat ostrołęcki jest największym pod względem powierzchni powiatem woj. mazowieckiego - zajmuje 2 098 km 2. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła jedynie 42 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 11 gmin, w tym 1 gminę wiejsko miejską. Powiat ostrołęcki ziemski zamieszkiwało, wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 88 116 osób, w tym w miastach jedynie 3 170 osób tj. 3,6% ogółu populacji, na wsi 84 946 osób tj. 96,4%. Udział kobiet wśród całej populacji powiatu ostrołęckiego jest najniższy w całym województwie i wyniósł jedynie 49,3% mieszkańców: w miastach 50,7%, a na wsi 49,3% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, iż w 2013r. udział ludności w wieku przedprodukcyjnym był jednym z najwyższych w całym województwie i wynosił 21,66% zamieszkujących, produkcyjnym 63,39%, poprodukcyjnym 14,95%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 57,8 (tabela 2). Przyrost naturalny w powiecie ostrołęckim w 2013r. (na 1000 ludności) wynosił 1,70 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w roku poprzednim analogicznie 1,17 i 0,53). Współczynnik urodzeń żywych w powiecie ostrołęckim przyjął w 2013r. wysoką wartość 10,73. Współczynnik zgonów ogółem w powiecie wyniósł natomiast 9,04. W 2013r. współczynnik zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych wyniósł 5,30 promila (tabela 3). Na terenie powiatu ostrołęckiego ziemskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 16 814 osób, co stanowiło 19,08% ogółu mieszkańców (analogicznie do lat poprzednich była to najwyższa wartość w całym województwie). Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 26

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 1.17 POWIAT OSTROWSKI Powiat ostrowski leży w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z siedmioma powiatami: wyszkowskim, ostrołęckim, łomżyńskim, zambrowskim, wysokomazowieckim, sokołowskim i węgrowskim. Zajmuje 1 218 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wynosiła 61,3 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 11 gmin, w tym 1 gminę miejską i 1 miejsko-wiejską. Powiat ostrowski zamieszkiwały - wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 74 683 osoby, w tym w miastach 24 773 osoby tj. 33,2% ogółu populacji, na wsi 49 910 osób tj. 66,8%. Kobiety stanowiły 50,4% mieszkańców: w miastach 51,8%, a na wsi 49,7% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19,34% zamieszkujących, produkcyjnym 62,19%, poprodukcyjnym 18,47%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 60,8 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie ostrowskim wynosił - 1,44. Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wynosił 10,70 promili, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 2,89 promila (tabela 3). Na terenie powiatu ostrowskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 12 783 osoby, co stanowi 17,1% ogółu. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.18 POWIAT OTWOCKI Powiat otwocki leży w centralnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z pięcioma powiatami: grójeckim, piaseczyńskim, warszawskim, mińskim i garwolińskim. Zajmuje 616 km 2 powierzchni. Administracyjnie podzielony jest na 8 gmin, w tym: 2 gminy miejskie (Otwock, Józefów), 1 miejsko-wiejska (Karczew) i 5 gmin wiejskich (Celestynów, Osieck, Sobienie, Jeziory, Wiązowna). Powiat otwocki zamieszkiwało wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 122 342 osoby, w tym w miastach 75 118 osób tj. 61,4% ogółu populacji (jeden z najwyższych wskaźników w województwie), na wsi 47 224 osoby tj. 38,6%. Kobiety stanowiły 52,1% mieszkańców: w miastach 52,8%, a na wsi 51% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19,35% zamieszkujących, produkcyjnym 61,99%, poprodukcyjnym 18,66%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 61,3 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) wynosił 0,78 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w 2012r. analogicznie 1,99 i 0,53). Współczynnik zgonów na 1000 ludności ogółem w 2013r. wynosił 9,44 (tabela 3). Na terenie powiatu otwockiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 19 383 osoby, co stanowiło 15,84% ogółu ludności. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.19 POWIAT PIASECZYŃSKI Powiat piaseczyński leży w centralnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z czterema powiatami: grójeckim, pruszkowskim, warszawskim i otwockim. Zajmuje 621 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wynosiła w 2013 roku aż 276,3 osoby na 1km 2 (jedna z największych gęstości zaludnienia wśród powiatów ziemskich w województwie). Administracyjnie podzielony jest na 6 gmin, w tym: 4 gminy miejsko-wiejskie (Góra Kalwaria, Konstancin Jeziorna, Piaseczno, Tarczyn) i 2 gminy wiejskie (Lesznowola i Prażmów). 27

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Powiat piaseczyński zamieszkiwało (wg stanu na dzień 31 XII 2013r.) 171 589 osób (jeden z najbardziej zaludnionych powiatów w województwie), w tym w miastach 78 072 osoby tj. 45,5% ogółu populacji, na wsi 93 517 osób tj. 54,5%. Kobiety stanowiły 52,2% mieszkańców: w miastach 53%, a na wsi 51,5% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 21,6% zamieszkujących, produkcyjnym 62,6%, zaś poprodukcyjnym zaledwie 15,8%. Wartość współczynnika ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniosła 59,8 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. w powiecie piaseczyńskim przyjął jedną z najwyższych wartości w województwie i wyniósł 3,39 promili przy współczynniku 0,21 w woj. mazowieckim (w 2012 r. analogicznie 3,40 i 0,53). Wysoką wartość przyrostu naturalnego odzwierciedla jeden z wyższych wskaźników urodzeń żywych tj. 10,86 promila i jeden z najniższych wskaźników zgonów ogółem jedynie 7,47 promila (tabela 3). Na terenie powiatu piaseczyńskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 29 926 osób, co stanowiło 17,44% ogółu mieszkańców. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.20 POWIAT PŁOCKI Powiat płocki ziemski leży w północno zachodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy na zachodzie z powiatami włocławskim i lipnowskim, na północy z powiatem sierpeckim, na wschodzie z powiatem płońskim, zaś na południu z powiatami sochaczewskim i gostynińskim oraz miastem Płock. Powiat płocki ziemski jest drugim pod względem wielkości powiatem w woj. mazowieckim - zajmuje 1 796 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 61,8 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 15 gmin, w tym 3 gminy miejsko - wiejskie i 12 gmin wiejskich. Powiat płocki ziemski zamieszkiwało wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 111 047 osób, z tego w miastach jedynie 9 843 co stanowi 8,9% populacji, natomiast na wsi 101 204 osoby tj. 91,1%. Kobiety stanowiły 50,4% mieszkańców; w miastach 51,6%, a na wsi 50,2% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19,81% ogółu ludności, produkcyjnym 63,34%, poprodukcyjnym 16,85%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 57,87 (tabela 2). Przyrost naturalny (na 1000 ludności) w powiecie płockim wyniósł w 2013r. 1,13 promila (w 2012 r. -0,32). Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wyniósł 10,71, w tym niemowląt 7,52 (tabela 3). Na terenie powiatu płockiego ziemskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 19 502 osoby, co stanowiło 17,56 % ogółu. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.21 POWIAT PŁOŃSKI Powiat płoński leży w północnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z ośmioma powiatami: ciechanowskim, mławskim, nowodworskim, płockim, pułtuskim, sierpeckim, sochaczewskim, żuromińskim. Zajmuje 1 380 km 2 powierzchni. Administracyjnie podzielony jest na 12 gmin, w tym 2 miejskie i 10 wiejskich. Powiat płoński zamieszkiwało wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 88 825 osób, w tym w miastach 27 156 osób tj. 30,6% ogółu populacji, na wsi 61 669 osób czyli 69,4%. Kobiety stanowią 50,7% mieszkańców: w miastach 52,6%, a na wsi 49,8%. Gęstość zaludnienia na terenie powiatu płońskiego wynosiła 64,4 osoby na 1 km 2 (tabela 1). 28

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19,32% zamieszkujących, produkcyjnym 62,89%, poprodukcyjnym 17,79%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 59 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie płońskim wynosił -1,90 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim. Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wynosił 11,88, w tym niemowląt 2,25 promila (tabela 3). Na terenie powiatu płońskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 15 019 osób, co stanowiło 16,9% mieszkańców. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.22 POWIAT PRUSZKOWSKI Powiat pruszkowski leży w centralnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z pięcioma powiatami: grójeckim, grodziskim, piaseczyńskim, warszawskim i warszawskim zachodnim. Powiat pruszkowski zajmuje najmniejszą powierzchnię wśród wszystkich powiatów ziemskich woj. mazowieckiego jedynie 246 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia w powiecie jest najwyższa w całym województwie jeśli chodzi o powiaty ziemskie i wynosi 643 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 6 gmin, w tym: 2 miejskie (Piastów i Pruszków), 1 miejsko-wiejska (Brwinów) i 3 gminy wiejskie (Michałowice, Nadarzyn, Raszyn). Powiat pruszkowski zamieszkiwały wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 158 183 osoby, w tym w miastach 95 486 osób tj. 60,4% ogółu populacji, na wsi 62 697 osób 39,6%. Kobiety stanowiły aż 52,5% mieszkańców: w miastach 52,9%, a na wsi 51,8% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19% zamieszkujących, produkcyjnym 62,%, poprodukcyjnym 19%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 51,2 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie pruszkowskim wynosił 1,91 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w 2012r. analogicznie 2,17 i 0,53). Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wynosił 8,72, w tym niemowląt 1,79 promila (w 2012r. analogicznie 8,61 i 2,38) (tabela 3). Na terenie powiatu pruszkowskiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 23 928 osób, co stanowiło tylko 15,1% (najniższy udział wśród wszystkich powiatów ziemskich województwa mazowieckiego). Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.23 POWIAT PRZASNYSKI Powiat przasnyski leży w północnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z sześcioma powiatami: makowskim, ciechanowskim, mławskim, nidzickim, szczycieńskim i ostrołęckim. Zajmuje 1 218 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia w powiecie wynosi tylko 44 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 7 gmin, w tym 1 gminę miejską i 1 miejsko-wiejską. Powiat przasnyski zamieszkiwało ( wg stanu na dzień 31 XII 2013r.) 53 536 osób, w tym w miastach 20 265 osób tj. 37,9% ogółu populacji, na wsi 33 271 osób 62,1%. Kobiety stanowią 50,1% mieszkańców: w miastach 51,7%, a na wsi jedynie 49,1% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 20,7% zamieszkujących, produkcyjnym 62,6%, poprodukcyjnym 16,7%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 59,8 (tabela 2). 29

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) wynosił -0,35 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w 2012r. analogicznie -0,20 i 0,53). W powiecie przasnyskim w 2013 roku współczynnik urodzeń żywych wyniósł 10,35 promila, zaś współczynnik zgonów ogółem na 1000 ludności, wyniósł 10,70 (tabela 3). Na terenie powiatu przasnyskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 9 564 osoby, co stanowi 17,86% ogółu mieszkańców. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.24 POWIAT PRZYSUSKI Powiat przysuski leży w południowej części województwa mazowieckiego. Graniczy z siedmioma powiatami: grójeckim, białobrzeskim, radomskim, szydłowieckim, koneckim, opoczyńskim i tomaszowskim. Zajmuje 801 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia w 2013r. wyniosła 53,7 osoby na 1 km 2. Administracyjne podzielony jest na 8 gmin, w tym 1 gmina miejsko wiejska (Przysucha) i 7 gmin wiejskich (Borkowice, Gielniów, Klwów, Odrzywół, Potworów, Rusinów, Wieniawa). Powiat przysuski zamieszkiwało (wg stanu na dzień 31 XII 2013r.) 42 980 osób, w tym w miastach 6 146 osób tj. 14,3% populacji, na wsi 36 834 osoby tj. 85,7%. Kobiety stanowią 50,3% mieszkańców: w miastach 51,5%, a na wsi 50,7% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 18,6% zamieszkujących, 61,9% było w wieku produkcyjnym, a w poprodukcyjnym aż 19,5%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 61,4. (tabela 2) Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie przysuskim wynosi -2,95 (jedna z najniższych wartości w całym województwie). Ujemny przyrost naturalny jest efektem niskiego współczynnika urodzeń żywych tj. 9,36 promila oraz jednego z najwyższych w województwie współczynników zgonów, który w 2013r. wyniósł 12,31, w tym zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych 4,96 (tabela 3). Na terenie powiatu przysuskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 7 083 osoby, co stanowiło 16,48% ogółu mieszkańców. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.25 POWIAT PUŁTUSKI Powiat pułtuski leży w północnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z sześcioma powiatami: ciechanowskim, legionowskim, nowodworskim, makowskim płońskim, wyszkowskim. Zajmuje 827 km 2 powierzchni. Administracyjnie podzielony jest na 7 gmin, w tym 1 miejsko-wiejska i 6 wiejskich. Powiat pułtuski zamieszkiwało (wg stanu na dzień 31 XII 2013r.) 51 395 osób, w tym w miastach 19 228 osób tj. 37,4% ogółu populacji, na wsi 32 167 osób tj. 62,6%. Kobiety stanowiły 50,5% mieszkańców: w miastach 52,2%, a na wsi 49,4%. W powiecie pułtuskim gęstość zaludnienia wynosi 62,2 osoby na 1 km 2 (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19,9% zamieszkujących, produkcyjnym 63,1%, poprodukcyjnym 17%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 58,6 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie pułtuskim wynosił -1,15 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w 2012r. analogicznie: 1,05 i 0,53). Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wynosił 10,99 (tabela 3). 30

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Na terenie powiatu pułtuskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 8 865 osób, co stanowiło 17,25% ludności ogółem. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.26 POWIAT RADOMSKI Powiat radomski leży w południowej części województwa mazowieckiego. Graniczy z ośmioma powiatami: białobrzeskim, kozienickim, zwoleńskim, lipskim, starachowickim, szydłowieckim, przysuskim i m. Radom. Zajmuje 1 530 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia w 2013r. wyniosła 98,7 osoby na 1 km 2. Administracyjne podzielony jest na 13 gmin, w tym 1 gmina miejska, 2 gminy miejsko-wiejskie i 10 gmin wiejskich. Powiat radomski należy do jednego z najbardziej zaludnionych w całym województwie - wg stanu na dzień 31 XII 2013r. powiat zamieszkiwało 151 085 osób, w tym w miastach 28 744 osoby tj. 19% ogółu populacji, na wsi 122 341 tj. 81%. Kobiety stanowią 50,2% mieszkańców: w miastach 51,6%, a na wsi 49,9% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła aż 21,1% zamieszkujących, produkcyjnym 63,7%, poprodukcyjnym 15,2%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 57 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie radomskim wynosił 0,74. Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wynosił 9,92, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 7,47 promila. (tabela 3). Na terenie powiatu radomskiego ziemskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 27 767 osób, co stanowi 18,4% ludności powiatu. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.27 POWIAT SIEDLECKI Powiat siedlecki ziemski leży we wschodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z 5 powiatami: garwolińskim, mińskim, węgrowskim, sokołowskim, łosickim oraz z województwem lubelskim i podlaskim. W jego skład wchodzą: 1 gmina miejsko-wiejska i 12 gmin wiejskich. Powiat zajmuje znaczną powierzchnię 1 604 km 2, przy średniej gęstości zaludnienia wynoszącej 51 osób na 1 km 2 powierzchni. Powiat siedlecki ziemski (według stanu na dzień 31 XII 2013r.) zamieszkiwało 81 792 osoby, w tym w miastach 1 819 tj. 2,2% - najmniejszy udział ludności miejskiej w całym województwie, zaś na wsi zameldowanych było 79 973 osoby tj. 97,8%. Udział kobiet wśród wszystkich mieszkańców powiatu siedleckiego był stosunkowo niski 49,7%: w miastach 51,9%, a na wsi 49,6% (tabela 1). W wieku przedprodukcyjnym było 17 063 osoby tj. 20,9% ogółu ludności, w wieku produkcyjnym 50 494 osób tj. zaledwie 61,7% i w wieku poprodukcyjnym 14 235 osób tj. 17,4% ogółu ludności powiatu. Wysoki poziom współczynnika ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym tj. 62 odzwierciedla jeden z najniższych - wśród wszystkich powiatów - udział osób w wieku produkcyjnym wśród ogółu populacji (tabela 2). Współczynnik przyrostu naturalnego na 1000 ludności wynosił w 2013r. -0,40 przy współczynniku 0,21 w całym województwie. W roku 2012 współczynnik ten wynosił 0,65 promila. Współczynnik zgonów liczonych na 1000 mieszkańców wynosił 11,39, w tym niemowląt 2,22 (tabela 3). Na terenie powiatu siedleckiego ziemskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 14 974 osoby, co stanowiło 18,3% mieszkańców. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 31

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 1.28 POWIAT SIERPECKI Powiat sierpecki leży w północno zachodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z trzema powiatami: płockim ziemskim, żuromińskim i płońskim. Zajmuje 852 km 2 powierzchni. Administracyjnie podzielony jest na 7 gmin, w tym 1 gmina miejska i 6 gmin wiejskich. Powiat sierpecki zamieszkiwało (wg stanu na dzień 31 XII 2013r.) 53 326 osób. Kobiety stanowiły 50,9% ogółu ludności: w miastach udział kobiet jest większy 52,7%, na wsi 50% ludności wiejskiej. Gęstość zaludnienia wynosi 62,6 osoby na 1 km 2 (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym wynosiła 10 517 osób tj. 19,72% ogółu populacji, produkcyjnym 33 558 tj. 62,93% oraz poprodukcyjnym 9 251 tj. 17,35%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym przyjął w 2013r. wartość 58,9 (tabela 2). Przyrost naturalny (na 1000 ludności) w powiecie sierpeckim w roku 2013 wynosił - 0,90 (w roku poprzednim -0,45). Współczynnik zgonów ogółem, który wyniósł w 2013 roku 10,71 promila, w tym niemowląt 7,63 (2012r. ogółem 11,60; w tym niemowląt 1,67 na 1000 urodzeń żywych) (tabela 3). Na terenie powiatu sierpeckiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 9 308 osób, co stanowiło 17,45% ogółu. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.29 POWIAT SOCHACZEWSKI Powiat sochaczewski leży w zachodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z siedmioma powiatami: gostynińskim, płockim ziemskim, płońskim, nowodworskim, warszawskim zachodnim, grodziskim, żyrardowskim oraz z dwoma powiatami woj. łódzkiego: łowickim i skierniewickim. Zajmuje 735 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wynosi 115,9 osoby na 1km 2. Administracyjnie podzielony jest na 8 gmin, w tym 1 gmina miejska (Sochaczew) oraz 7 gmin wiejskich (Brochów, Iłów, Młodzieszyn, Nowa Sucha, Rybno, Sochaczew, Teresin). Powiat sochaczewski zamieszkiwało (wg stanu w dniu 31 XII 2013r.) 85 155 osób, w tym w miastach 37 480 osób tj. 44% ogółu populacji, na wsi 47 675 osób tj. 56%. Kobiety stanowią 51,4 % mieszkańców: w miastach 52,4%, również na wsi udział kobiet jest wyższy niż mężczyzn i wynosi 50,8% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013 roku ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19% zamieszkujących powiat, produkcyjnym 63,3%, zaś poprodukcyjnym 17,7%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł w 2013 roku 57,86 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie sochaczewskim był bardzo bliski współczynnikowi województwa, ponieważ wyniósł 0,23 (woj. mazowieckie 0,21). Współczynnik zgonów na 1000 ludności ogółem w 2013r. wyniósł 9,69, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 7,09 promila (tabela 3). Na terenie powiatu sochaczewskiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 13 626 osób tj. 16%. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.30 POWIAT SOKOŁOWSKI Powiat sokołowski leży we wschodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z czterema powiatami: siedleckim, węgrowskim, ostrowskim oraz z województwem podlaskim. W jego skład wchodzą: 1 gmina miejska, 1 gmina miejsko-wiejska, 7 gmin 32

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. wiejskich. Powiat sokołowski zajmuje powierzchnię 1 131 km 2, a gęstość zaludnienia wynosi 49,4 osoby na km 2. Według stanu na dzień 31 XII 2013r. powiat zamieszkiwało 55 812 osób, w tym w miastach 20 907 tj. 37,5%, na wsi 34 905 tj. 62,5%. Liczba mężczyzn w powiecie wyniosła 27 663 osoby tj. 49,6 %, zaś kobiet 28 149 tj. 50,4% populacji (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 18,1% zamieszkujących, produkcyjnym jedynie 61,5%, poprodukcyjnym aż 20,4%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym przyjmuje w 2013 roku wartość 62,54 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. w powiecie sokołowskim (podobnie jak w roku poprzednim) był ujemny i wynosił -3,14 przy współczynniku 0,21 w woj. mazowieckim (w 2012r. analogicznie -3,21 i 0,53). Niski przyrost naturalny spowodowany jest wysokim współczynnikiem zgonów ogółem w 2013r. (na 1000 ludności), który wynosił 12,69 w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 9,35 (tabela 3). Na terenie powiatu sokołowskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 55 812 osób, co stanowiło 15,84% mieszkańców ogółem. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.31 POWIAT SZYDŁOWIECKI Powiat szydłowiecki leży w południowej części województwa mazowieckiego. Graniczy z 5 powiatami: przysuskim, radomskim, starachowickim, skarżyskim i koneckim. Zajmuje 452 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia w 2013r. wyniosła 89,5 osób na 1 km 2. Administracyjne podzielony jest na 5 gmin, w tym 1 gmina miejsko - wiejska i 4 gminy wiejskie. Powiat szydłowiecki jest jednym z najmniej zaludnionych powiatów w woj. mazowieckim powiat zamieszkiwało (wg stanu na dzień 31 XII 2013r.) 40 430 osób, w tym w miastach 12 064 osoby tj. 29,8% ogółu, na wsi 28 366 osób tj. 70,2%. Kobiety stanowią 50,2% mieszkańców: w miastach 51,3%, a na wsi 49,8% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowi 19,58% zamieszkujących, produkcyjnym 63,15%, poprodukcyjnym 17,27% ogółu ludności. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 58,35 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie szydłowieckim ponownie przyjął ujemną wartość i wyniósł -1,21 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w 2012r. analogicznie -1,13 i 0,53). Współczynnik zgonów ogółem w powiecie w 2013r. wynosił 10,61, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych wyniósł 2,62 (tabela 3). Na terenie powiatu szydłowieckiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 6 901 osób, co stanowiło 17,1% mieszkańców powiatu. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.32 POWIAT WARSZAWSKI ZACHODNI Powiat warszawski zachodni leży w zachodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z sześcioma powiatami: legionowskim, nowodworskim, sochaczewskim, grodziskim, pruszkowskim oraz m. st. Warszawą. Zajmuje 534 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wyniosła w 2013r. 207,8 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 7 gmin, w tym 3 gminy miejsko-wiejskie (Błonie, Łomianki, Ożarów Mazowiecki) i 4 wiejskie (Izabelin, Kampinos, Leszno, Stare Babice). 33

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Powiat warszawski zachodni zamieszkiwały (stan na 31 XII 2013r.) 110 984 osoby, w tym w miastach 39 770 osób tj. 35,8% ogółu, zaś na wsi 71 214 osób tj. 64,2%. Kobiety stanowiły 51,8% ogółu mieszkańców: w miastach 52,7%, a na wsi 51,3% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 20,1% zamieszkujących, produkcyjnym 62,6%, poprodukcyjnym 17,3%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł jedynie 59,6 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie warszawskim zachodnim przybrał taką samą wartość jak w roku poprzednim i wynosił 0,85 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w 2012r. analogicznie 0,85 i 0,53). Współczynnik urodzeń żywych w powiecie wynosił w 2013r. 9,16. Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. w tym powiecie był niski i wynosił 8,31, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 4,95 promila (tabela 3). Na terenie powiatu warszawskiego zachodniego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 18 565 osób, co stanowiło jedynie 16,7% mieszkańców ogółem. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.33 POWIAT WĘGROWSKI Powiat węgrowski leży we wschodniej części województwa mazowieckiego. Graniczy z sześcioma powiatami: siedleckim, mińskim, wołomińskim, wyszkowskim, ostrowskim i sokołowskim. W jego skład wchodzą: 1 gmina miejska, 1 gmina miejsko-wiejska, 7 gmin wiejskich. Powiat węgrowski zajmuje powierzchnię 1 222 km 2, a gęstość zaludnienia wynosi 55,3 osoby na 1 km 2. Według stanu na dzień 31 XII 2013r. powiat węgrowski zamieszkiwało 67 596 osób, w tym w miastach 19 582 tj. 29% ogółu, na wsi 48 014 tj. 71%. Liczba mężczyzn wyniosła 33 705 tj. 49,9%, zaś kobiet 33 891 tj. 50,1% populacji (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19,31% zamieszkujących, produkcyjnym 62,11%, poprodukcyjnym 18,58%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 61 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie węgrowskim przyjął w przeciwieństwie do roku poprzedniego wartość dodatnią i wyniósł 0,46 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w 2012r. było -1,09 i 0,53). Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. (na 1000 ludności) wynosił 10,58, w tym niemowląt 2,68 (tabela 3). Na terenie powiatu węgrowskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 11 248, co stanowiło 16,64%. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.34 POWIAT WOŁOMIŃSKI Powiat wołomiński leży w centralnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z pięcioma powiatami: legionowskim, wyszkowskim, węgrowskim, mińskim oraz m. st. Warszawą. Zajmuje 953 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wyniosła w 2013r. 240,1 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 12 gmin, w tym: 4 gminy miejskie, 3 gminy miejsko-wiejskie i 5 gmin wiejskich. Ze wszystkich powiatów ziemskich województwa mazowieckiego powiat wołomiński zamieszkiwało (wg stanu na dzień 31 XII 2013r.) najwięcej osób tj. 228 830 osób, w tym w miastach 156 041 osób tj. aż 68,2% ogółu populacji, zaś na wsi 72 789 osób tj. 31,8%. Kobiety stanowiły 51,7% mieszkańców: w miastach 52,4%, a na wsi 50,3% (tabela 1). 34

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 21,68% zamieszkujących, produkcyjnym 63,33%, poprodukcyjnym jedynie 14,99%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 57,9 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie wołomińskim przyjął najwyższą wartość w całym województwie i wynosił 4,05 przy współczynniku 0,21 dla całego województwa (w 2012 r. analogicznie 3,99 i 0,53). Wysoka wartość przyrostu naturalnego to skutek najwyższego w całym województwie współczynnika urodzeń żywych tj. 12,12. Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wynosił 8,07; w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 3,27 promila (w 2012r. analogicznie 8,63 i 4,95) (tabela 3). Na terenie powiatu wołomińskiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 40 079 osób, co stanowiło 17,5%. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.35 POWIAT WYSZKOWSKI Powiat wyszkowski leży w centralnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z sześcioma powiatami: wołomińskim, pułtuskim, makowskim, ostrołęckim, ostrowskim i węgrowskim. Zajmuje 875 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wyniosła w 2013r. 84,5 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 6 gmin, w tym 1 gminę miejskowiejską. Powiat wyszkowski zamieszkiwało (wg stanu na 31 XII 2013r.) 73 914 osób, w tym w miastach 27 222 osób tj. 36,8% ogółu, zaś na wsi 46 692 osoby tj. 63,2%. Kobiety stanowią 50,5% ogółu mieszkańców: w miastach 51,8%, a na wsi 49,7% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013 roku ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 20,8% zamieszkujących, produkcyjnym 63,2%, poprodukcyjnym 16%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 58,1 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie wynosił 1,72 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w 2012 r. analogicznie 2,03 i 0,53). Współczynnik zgonów w powiecie wyszkowskim ogółem na 1000 ludności w 2013r. wynosił 9,31, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych jedynie 3,69 (tabela 3). Na terenie powiatu wyszkowskiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 13 032 osoby, co stanowiło 17,63% ogółu mieszkańców powiatu. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.36 POWIAT ZWOLEŃSKI Powiat zwoleński leży w południowej części województwa mazowieckiego. Graniczy z 5 powiatami: puławskim, opolskim, lipskim, radomskim i kozienickim. Zajmuje 573 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia w 2013r. wyniosła 64,5 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 5 gmin, w tym 1 gmina miejsko-wiejska i 4 gminy wiejskie. Powiat zwoleński należy do najmniej zaludnionych powiatów w województwie - wg stanu na dzień 31 XII 2013r. zamieszkiwało go 36 967 osób, w tym w miastach 8 112 osób tj. 21,9% ogółu populacji, na wsi 28 855 osób tj. 78,1%. Kobiety stanowiły 50,3% mieszkańców: w miastach 52,2%, a na wsi 49,7% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku ludności wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19,5% zamieszkujących, produkcyjnym 62,7%, poprodukcyjnym 17,8%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 59,58 (tabela 2). 35

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie zwoleńskim tak samo jak rok wcześniej wynosił -1,89, przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim. Współczynnik zgonów ogółem w powiecie w 2013r. wynosił 11,66 w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 11,08 promila (w 2012r. analogicznie 12,75 i 2,48) (tabela 3). Na terenie powiatu zwoleńskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 6 352 osób, co stanowiło 17,18% ogółu mieszkańców. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.37 POWIAT ŻUROMIŃSKI Powiat żuromiński leży w północnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z sześcioma powiatami: brodnickim, działdowskim, mławskim, płońskim, rypińskim, sierpeckim. Zajmuje 807 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wynosi jedynie 49,6 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 6 gmin, w tym 2 miejsko-wiejskie i 4 wiejskie. Powiat żuromiński zamieszkiwało wg stanu na dzień 31 XII 2013r., 40 014 osób, w tym w miastach 10 933 osoby tj. 27,3% ogółu populacji, na wsi 29 081 osób tj. 72,7%. Kobiety stanowiły 50,6% mieszkańców: w miastach 51,7%, a na wsi 50,2% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19,6% zamieszkujących, produkcyjnym jedynie 62%, poprodukcyjnym 18,4%. Wysoki współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym (61,2) odzwierciedla niekorzystną strukturę aktywności zawodowej (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. w powiecie żuromińskim wynosił -1,79 promila przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w 2012r. analogicznie: - 0,45 i 0,53). Współczynnik zgonów ogółem w powiecie w 2013r. wynosił 11,63 w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych aż 12,66 promili (tabela 3). Na terenie powiatu żuromińskiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 6 944 osoby, co stanowiło 17,35%. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.38 POWIAT ŻYRARDOWSKI Powiat żyrardowski położony jest w odległości ok. 40 km na zachód od Warszawy i sąsiaduje z powiatami: sochaczewskim, grodziskim i grójeckim, zaś od zachodu graniczy z województwem łódzkim. Zajmuje 532 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia w 2012r. wynosiła 143,6 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 5 gmin, w tym 1 gmina miejska (Żyrardów), 3 wiejskie (Puszcza Mariańska, Radziejowice, Wiskitki) i 1 miejskowiejska (Mszczonów). Powiat żyrardowski zamieszkiwało (wg stanu na dzień 31 XII 2013r.) 76 391 osób, w tym znaczna część w miastach czyli 47 556 osób tj. 62,3% ogółu populacji, na wsi 28 835 osób tj. 37,7%. Kobiety stanowiły 52,2% mieszkańców; w miastach aż 53,2%, a na wsi 50,5% (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła jedynie 18,7% zamieszkujących, produkcyjnym 62,6%, poprodukcyjnym 18,7%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł jedynie 59,78 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie żyrardowskim wynosił - 1,31 (w województwie mazowieckim 0,21). Współczynnik zgonów ogółem w powiecie w 2013r. przyjął wysoki poziom 11,13, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 5,33 promila (w 2012 r. analogicznie 10,92 i 7,35) (tabela 3). 36

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Na terenie powiatu żyrardowskiego w 2013r. (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 11 740 osób, co stanowiło 15,37%. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.39 MIASTO OSTROŁĘKA Powiat grodzki Ostrołęka leży w północno-wschodniej części województwa mazowieckiego, w centrum powiatu ostrołęckiego ziemskiego. Zajmuje 29 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wynosi 1 824,7 osoby na 1 km 2. Powiat m. Ostrołęka zamieszkiwało, wg stanu na dzień 31 XII 2013r, 52 917 osób. Kobiety stanowiły 52,1% mieszkańców tj. 27 545 osób (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013 roku ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 18,5% zamieszkujących, produkcyjnym najwięcej w całym województwie 65,4%, poprodukcyjnym 16,1%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł najmniej w całym województwie tj. 53 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie ostrołęckim grodzkim ponownie był wysoki i wynosił 3,54 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim. Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. przyjął najniższą wartość w województwie i wynosił 6,91 (analogiczna sytuacja do roku 2012); w tym niemowląt 5,41 (tabela 3). Na terenie powiatu ostrołęckiego grodzkiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 8 161 osób, co stanowiło 15,4%. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.39 MIASTO PŁOCK Miasto Płock leży nad Wisłą w odległości około 120 km na północny - zachód od Warszawy, na Nizinie Mazowiecko Podlaskiej. Zajmuje 88 km 2 powierzchni. Powiat płocki grodzki zamieszkiwało (wg stanu na dzień 31 XII 2013r.) 122 815 osób, z czego kobiet było 64 717 tj. 52,7%. Gęstość zaludnienia w mieście Płock wyniosła 1 395,6 osoby na 1 km 2 (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym wynosiła 21 051 osoby (jedynie 17,14% ogółu ludności), produkcyjnym 77 537 (aż 63,13%), poprodukcyjnym 24 227 (19,73%). Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 58,4 (tabela 2). Przyrost naturalny (na 1000 ludności) w powiecie płockim grodzkim w przeciwieństwie do roku poprzedniego przyjął wartość ujemną i wynosił w 2013r. -0,51 (w 2011 r. 0,16). Współczynnik zgonów na 1000 ludności w 2013 r. ogółem wynosił 9,66; w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 1,77 promila (w 2012 r. ogółem 10,20, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 4,67) (tabela 3). Na terenie powiatu płockiego grodzkiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 17 462 osoby, co stanowiło zaledwie 14,22%. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.41 MIASTO RADOM Powiat m. Radom leży w południowej części województwa mazowieckiego. Graniczy z 1 powiatem: radomskim. Zajmuje 112 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia w mieście Radom wynosi 1 950,6 osoby na 1 km 2. Powiat m. Radom zamieszkiwało wg stanu na dzień 31 XII 2013r. 218 466 osób, w tym 114 643 kobiety co stanowiło 52,5% ogółu ludności (tabela 1). 37

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2013r. ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 17,4% zamieszkujących (38 003), produkcyjnym 63,2% (138 086), poprodukcyjnym 19,4% (42 377). Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 1000 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 58,2 (tabela 2). Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w powiecie m. Radom wynosił -1,29 przy współczynniku 0,21 w województwie mazowieckim (w 2012r. analogicznie -1,10 i 0,53). Współczynnik zgonów ogółem w 2013r. wynosił 10,36, w tym niemowląt 6,04 promila (w 2012r. analogicznie 10,35 i 2,95) (tabela 3). Na terenie m. Radom w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 32 405 osób, co stanowiło 14,83% ogółu ludności. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.42 MIASTO SIEDLCE Powiat siedlecki grodzki Siedlce, miasto na prawach powiatu leży w centrum powiatu siedleckiego ziemskiego, we wschodniej części województwa mazowieckiego. Siedlce zajmują powierzchnię 32 km 2, gęstość zaludnienia wynosi 2 385,8 osoby na 1 km 2. Miasto Siedlce (wg stanu na 31 XII 2013r.) zamieszkiwało 76 347 osób. Kobiety stanowiły 52,6% tj. 40 174 osoby, natomiast mężczyzn było 36 173 tj. 47,4% populacji. (tabela 1). Struktura wiekowa ludności wygląda następująco: ludność w wieku przedprodukcyjnym stanowiła 19% tj. 14 490 osób, w wieku produkcyjnym 48 446 osób (63,4%), zaś w wieku poprodukcyjnym 13 411 osób (17,6%). Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 1000 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 57,6 (tabela 2). Współczynnik przyrostu naturalnego liczony na 1000 mieszkańców przyjął w roku 2013 jedną z najwyższych wartości w całym województwie i wynosił 3,26 przy wojewódzkim 0,21 (w 2011 roku analogicznie 2,65, przy wojewódzkim 0,53). Współczynnik zgonów liczony na 1000 mieszkańców przyjął w 2013 r. jedną z najniższych wartości w województwie i wynosił 7,88 a niemowląt 2,35 (w roku 2012 analogicznie 8,18 i 6,03) (tabela 3). Na terenie powiatu siedleckiego grodzkiego w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 11 699 osób, co stanowiło 15,3%. Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 1.43 MIASTO STOŁECZNE WARSZAWA Powiat grodzki - m. st. Warszawa - leży w centralnej części województwa mazowieckiego. Graniczy z siedmioma powiatami: wołomińskim, mińskim, otwockim, piaseczyńskim, pruszkowskim, warszawskim zachodnim, legionowskim. Zajmuje 517 km 2 powierzchni. Gęstość zaludnienia wynosiła w 2013r. 3 335,4 osoby na 1 km 2. Administracyjnie podzielony jest na 18 dzielnic (Bemowo, Białołęka, Bielany, Mokotów, Ochota, Praga- Południe, Praga-Północ, Rembertów, Śródmieście, Targówek, Ursus, Ursynów, Wawer, Wesoła, Wilanów, Włochy, Wola, Żoliborz). Powiat m. st. Warszawa zamieszkiwały (wg stanu na 31 XII 2013r.) 1 724 404 osoby (ponad 8 tysięcy osób więcej niż w roku poprzednim), z czego kobiety miały największy udział w całym województwie 54,1% mieszkańców (tabela 1). Z analizy struktury wg kryterium wieku wynika, że w 2012r. udział ludności w wieku przedprodukcyjnym był najniższy w całym województwie i wynosił 16% zamieszkujących, produkcyjnym 61,6%, poprodukcyjnym najwyższy udział w województwie tj. 22,4%. Współczynnik ludności w wieku nieprodukcyjnym na 1000 osób w wieku produkcyjnym wyniósł 62,4 (tabela 2). 38

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Przyrost naturalny w 2013r. (na 1000 ludności) w m.st. Warszawie wynosił -0,17 przy współczynniku 0,21 w całym województwie mazowieckim (w 2012r. analogicznie 0,20 i 0,53). Współczynnik zgonów w m. st. Warszawie ogółem na 1000 ludności w 2013r. wynosił 10,90, w tym niemowląt na 1000 urodzeń żywych 2,82 promila (w 2012r. analogicznie 10,79 i 4,47) (tabela 3). Na terenie m. st. Warszawy w roku 2013 (stan w dniu 31 XII) liczba dzieci i młodzieży w wieku 5-19 lat wynosiła 205 886 osób, co stanowiło 11,9% wszystkich mieszkańców Warszawy (najniższy udział wśród wszystkich powiatów województwa mazowieckiego). Dane liczbowe w tym zakresie przedstawia tabela 5. 39

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. ROZDZIAŁ II STRUKTURA PLACÓWEK OCHRONY ZDROWIA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM 40

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 2.1 OPIEKA STACJONARNA Opieka stacjonarna na terenie województwa mazowieckiego realizowana jest przez szpitale publiczne, szpitale spółki z udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa oraz przez szpitale niepubliczne. Do oceny zabezpieczenia opieki zdrowotnej na terenie województwa z tej ostatniej kategorii wyróżniono te szpitale, które miały podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia. Ogółem w 2013 roku w województwie mazowieckim funkcjonowało 109 szpitali 2 publicznych, szpitali spółek oraz szpitali niepublicznych posiadających kontrakt z NFZ o łącznej liczbie łóżek 26 382. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba szpitali świadczących usługi na rzecz ludności województwa zwiększyła się o 3 szpitale, tym samym liczba łóżek zwiększyła się o 127. Jest to spowodowane tym, że 3 podmioty niepubliczne podpisały kontrakty z Narodowym Funduszem Zdrowia. Na terenie województwa mazowieckiego w 2013 roku funkcjonowały 66 publiczne szpitale stacjonarne o łącznej liczbie łóżek 19 803, 14 szpitali spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego o łącznej liczbie łóżek 4 851 oraz 29 szpitali niepublicznych, które miały podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia na leczenie szpitalne, zatem obok szpitali publicznych i szpitali spółek z udziałem JST zabezpieczały opiekę stacjonarną na terenie województwa. Ogólna liczba łóżek szpitalnych na terenie tych szpitali to 1 728. W większości powiatów (25) funkcjonuje 1 szpital publiczny lub spółka z udziałem JST, w siedmiu powiatach funkcjonują po 2 szpitale, w dwóch 3. Miasto. st. Warszawa posiada 34 szpitale. Siedem powiatów (ziemskie: białobrzeski, gostyniński, legionowski, ostrołęcki, płocki, siedlecki oraz szydłowiecki) nie ma na swoim terenie żadnego szpitala publicznego ani szpitala spółki z udziałem JST. Jednakże każdy z tych powiatów jest zabezpieczony bądź przez niepubliczne szpitale posiadające kontrakt z NFZ znajdujące się na jego terenie lub przez szpitale w sąsiadujących bezpośrednio powiatach lub miastach. Wskaźnik liczby łóżek ogółem w województwie mazowieckim na 10 000 ludności wyniósł w 2013 roku 49,62 i zwiększył się w stosunku do roku poprzedniego. Najwyższy wskaźnik liczby łóżek na 10 tys. mieszkańców jest w powiecie otwockim 106,91. Wysokie wskaźniki są także w: Siedlcach 103,34 łóżka na 10 tys. mieszkańców oraz w Ostrołęce 100,91, w Płocku 98,52. Najmniej łóżek na 10 tys. mieszkańców jest analogicznie do roku poprzedniego - w powiecie zwoleńskim jedynie 9,47 łóżka na 10 tys. mieszkańców. 2 Zestawienie nie obejmuje szpitali psychiatrycznych, które są wyodrębnione w dalszej części publikacji. 41

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Tabela 6. Liczba szpitali publicznych, spółek z udziałem JST lub SP oraz niepublicznych mających kontrakt z NFZ w powiatach województwa mazowieckiego w latach 2011-2013. Liczba szpitali Powiaty Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Razem 2011 2012 2013 2011 2012 2013 OGÓŁEM 73 6 19 72 9 25 66 14 29 98 106 109 białobrzeski - - - - - - - - - - - - ciechanowski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 garwoliński 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 gostyniński 1 - - 1 - - - - 1 1 1 1 grodziski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 grójecki 1 1-1 1-1 1-2 2 2 kozienicki 1 - - 1-1 1-1 1 2 2 legionowski - - 1 - - 2 - - 3 1 2 3 lipski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 łosicki 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 makowski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 miński 2 - - 2 - - 2 - - 2 2 2 mławski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 nowodworski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 ostrołęcki - - - - - - - - - - - - ostrowski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 otwocki 4-2 3 1 2 3 1 2 6 6 6 piaseczyński - 1 2-1 3-1 3 3 4 4 płocki - - - - - - - - - - - - płoński 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 pruszkowski 2 - - 2-1 3 - - 2 3 3 przasnyski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 przysuski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 pułtuski 1 - - 1 - - - 1-1 1 1 radomski 2 - - 2 - - 2 - - 2 2 2 siedlecki - - - - - - - - - - - - sierpecki 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 sochaczewski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 sokołowski 1 - - 1-1 1-1 1 2 2 szydłowiecki - - - - - - - - - - - - warszawski zach. 1 - - 1-1 1-1 1 2 2 węgrowski 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 42

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Liczba szpitali Powiaty Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Razem 2011 2012 2013 2011 2012 2013 OGÓŁEM 73 6 19 72 9 25 66 14 29 98 106 109 wołomiński 2 - - 2 - - 2 - - 2 2 2 wyszkowski 1-2 1-2 1-1 3 3 2 zwoleński 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 żuromiński 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 żyrardowski - 1 - - 1 - - 1-1 1 1 m. Ostrołęka 1 - - 1 - - 1 - - 1 1 1 m. Płock 1-1 1 1-1 1-2 2 2 m. Radom 2-1 2-1 1 1 1 3 3 3 m. Siedlce 1 1-1 1-1 1-2 2 2 m.st. Warszawa 32 2 10 32 3 11 28 6 15 44 46 49 Źródło: Roczne sprawozdania MZ 29 za lata 2011 2013; Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą 43

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 7 Wykres 14. Liczba szpitali w województwie mazowieckim w latach 2011 2013 (ujęcie bez Warszawy). 6 5 4 3 2 1 0 2011 2012 2013 Źródło: Roczne sprawozdania MZ 29 za lata 2011 2013; Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Tabela 7. Liczba łóżek w szpitalach publicznych, szpitalach spółkach z udziałem JST lub SP oraz niepublicznych mających kontrakt z NFZ w powiatach województwa mazowieckiego w latach 2011-2013. Liczba łóżek Powiaty Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Razem Łóżka na 10 000 ludności Zmiana [%] 2012-2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 OGÓŁEM 22 510 2 389 1056 21 937 3 046 1272 19 803 4 851 1728 25 955 26 255 26 382 49,11 49,52 49,62 0,10 białobrzeski - - - - - - - - - - - - - - - - ciechanowski 649 - - 665 - - 663 - - 649 665 663 71,02 72,88 72,87-0,01 garwoliński 219 - - 219 - - 225 - - 219 219 225 20,18 20,17 20,73 0,56 gostyniński 357 - - 357 - - - - 351 357 357 351 76,24 76,57 75,46-1,11 grodziski 317 - - 336 - - 319 - - 317 336 319 36,66 38,39 35,99-2,40 grójecki 121 285-121 285-121 254-406 406 375 41,18 41,16 37,99-3,17 kozienicki 365 - - 339-25 360-25 365 364 385 58,42 58,45 62,00 3,55 legionowski - - 35 - - 110 - - 130 35 110 130 3,23 10,01 11,71 1,70 lipski 234 - - 234 - - 234 - - 234 234 234 64,63 65,20 65,80 0,60 łosicki 123 - - 123 - - 123 - - 123 123 123 37,75 38,07 38,32 0,25 makowski 206 - - 206 - - 217 - - 206 206 217 43,83 43,98 46,59 2,61 miński 410 - - 376 - - 389 - - 410 376 389 27,68 25,25 25,95 0,70 mławski 190 - - 195 - - 199 - - 190 195 199 25,43 26,20 26,88 0,67 nowodworski 159 - - 159 - - 165 - - 159 159 165 20,37 20,30 21,02 0,72 ostrołęcki - - - - - - - - - - - - - - - - ostrowski 227 - - 227 - - 226 - - 227 227 226 30,10 30,27 30,26-0,01 otwocki 1243-85 994 232 93 989 227 92 1328 1319 1308 109,58 108,14 106,91-1,23 piaseczyński - 394 433-362 567-351 537 827 929 888 49,76 54,99 51,75-3,24 płocki - - - - - - - - - - - - - - - - płoński 256 - - 256 - - 264 - - 256 256 264 28,71 28,76 29,72 0,97 pruszkowski 377 - - 409-24 454 - - 377 433 454 24,25 27,61 28,70 1,09

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Liczba łóżek Powiaty Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Publiczne Spółki z udziałem JST Niepubliczne mające kontrakt z NFZ Razem Łóżka na 10 000 ludności Zmiana [%] 2012-2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 OGÓŁEM 22 510 2 389 1056 21 937 3 046 1272 19 803 4 851 1728 25 955 26 255 26 382 49,11 49,52 49,62 0,10 przasnyski 302 - - 304 - - 297 - - 302 304 297 55,93 56,52 55,48-1,04 przysuski 57 - - 57 - - 57 - - 57 57 57 13,10 13,17 13,26 0,09 pułtuski 153 - - 169 - - - 172-153 169 172 29,81 32,89 33,47 0,58 radomski 235 - - 248 - - 248 - - 235 248 248 15,66 16,46 16,41-0,05 siedlecki - - - - - - - - - - - - - - - - sierpecki 192 - - 198 - - 198 - - 192 198 198 35,70 36,98 37,13 0,15 sochaczewski 344 - - 344 - - 349 - - 344 344 349 40,43 40,39 40,98 0,59 sokołowski 280 - - 280-45 257-45 280 325 302 49,46 57,76 54,11-3,65 szydłowiecki - - - - - - - - - - - - - - - - warszawski zach. 157 - - 157-5 170-8 157 162 178 14,50 14,78 16,04 1,26 węgrowski 171 - - 171 - - 173 - - 171 171 173 25,14 25,21 25,59 0,38 wołomiński 420 - - 348 - - 347 - - 420 348 347 18,88 15,42 15,16-0,26 wyszkowski 205-27 195-26 201-16 232 221 217 31,46 29,94 29,36-0,58 zwoleński 45 - - 35 - - 35 - - 45 35 35 12,11 9,44 9,47 0,03 żuromiński 160 - - 150 - - 150 - - 160 150 150 39,60 37,22 37,49 0,27 żyrardowski - 317 - - 317 - - 297-317 317 297 41,39 41,40 38,88-2,52 m. Ostrołęka 470 - - 495 - - 534 - - 470 495 534 87,94 92,89 100,91 8,02 m. Płock 911-263 934 263-942 268-1174 1197 1210 94,44 96,82 98,52 1,70 m. Radom 1 429-5 1435-5 583 835 5 1434 1440 1423 65,00 65,54 65,14-0,41 m. Siedlce 249 521-273 521-273 516-770 794 789 100,68 103,94 103,34-0,59 m.st.warszawa 11 277 872 208 10 928 1 066 372 10 041 1 931 519 12 357 12 366 12 491 72,33 72,08 72,44 0,36 Źródło: Roczne sprawozdania MZ 29 za lata 2011 2013; Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą 46

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 10 8 6 4 2 0-2 -4-6 Wykres 15. Procentowa zmiana łącznej liczby łóżek w szpitalach wg powiatów woj. mazowieckiego w latach 2012 2013. Źródło: Roczne sprawozdania MZ 29 za lata 2011 2013; Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą 120 100 80 60 40 20 0 Wykres 16. Wskaźnik liczby łóżek na 10 tysięcy mieszkańców w latach 2011 2013. 2011 2012 2013 Źródło: Roczne sprawozdania MZ 29 za lata 2011 2013; Rejestr Podmiotów Wykonujących Działalność Leczniczą 47

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Na terenie województwa mazowieckiego w roku 2013 funkcjonowało także: 7 publicznych szpitali psychiatrycznych z 2483 łóżkami (4,7 łóżka na 10 tys. mieszkańców) 3 szpitale spółki z udziałem jednostek samorządu terytorialnego z 498 łóżkami (0,9 łóżka na 10 tys. mieszkańców) 43 zakłady opiekuńczo-lecznicze (publiczne i niepubliczne) z 3101 łóżkiem (5,8 łóżka na 10 tys. mieszkańców) 25 zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych (publiczne i niepubliczne) z 1118 łóżkami (2,1 łóżka na 10 tys. mieszkańców) 11 hospicjów (publiczne i niepubliczne) z 206 łóżkami (0,4 łóżka na 10 tys. mieszkańców) 6 zakładów opiekuńczo-leczniczych dla psychicznie chorych (publiczne i niepubliczne) z 829 łóżkami (1,6 łóżka na 10 tys. mieszkańców) W woj. mazowieckim w 2013 roku największe wykorzystanie łóżek szpitalnych w szpitalach publicznych oraz spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego występowało na oddziale gastroenterologicznym dla dzieci, gdzie łóżka wykorzystywano aż w 116,37%. Wykorzystanie łóżek w ponad 100% oznacza, że na oddziale występowały tzw. dostawki, jak również o dużym zapotrzebowaniu na tego typu łóżka. Wykorzystanie łóżek powyżej 100% występowało również na oddziałach: udarowym (113,02%), alergologicznym dla dzieci (101,12%) oraz na oddziale/ośrodku leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych (detoksykacji). Duże wykorzystanie (ponad 90%) łóżek szpitalnych występowało również na oddziałach: diabetologicznym dla dzieci, hematologicznym dla dzieci, rehabilitacyjnym, rehabilitacyjnym dla dzieci, patologii ciąży, psychiatrycznym, leczenia uzależnień. Najmniejsze wykorzystanie łóżek występowało na oddziale ratunkowym, gdzie w 2013 roku łóżka wykorzystywane były jedynie w 5,25%, a także na oddziałach: diabetologicznym (12,66%) oraz na oddziale audiologiczno-foniatrycznym dla dzieci (18,17%). Niskie wskaźniki wykorzystania łóżek występowały również na oddziałach: chorób zakaźnych dla dzieci (24,26%), chirurgii plastycznej (28,41%) oraz niemowlęcym (29,56%). Tabela 8. Liczba oddziałów, łóżek, leczonych w trybie stacjonarnym, średni pobyt pacjenta oraz wykorzystanie łóżek w % na oddziałach w szpitalach stacjonarnych (bez psychiatrycznych) publicznych oraz szpitalach spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub państwowej osoby prawnej w woj. mazowieckim w 2013 roku. Nazwa oddziału i kod resortowy Liczba oddziałów Łóżka ogółem Leczeni stacjonarnie ogółem Średni pobyt pacjenta Wykorzystanie łóżek w % Oddział chorób wewnętrznych 4000 64 3102 136374 6,95 83,28 Oddział alergologiczny dla dzieci 4011 4 79 6723 4,34 101,12 Oddział diabetologiczny 4020 1 10 124 3,73 12,66 Oddział diabetologiczny dla dzieci 4021 2 27 2208 4,29 92,71 Oddział endokrynologiczny 4030 5 142 10641 3,21 65,89 Oddział endokrynologiczny dla dzieci 4031 3 49 4713 2,30 59,49 Oddział gastroenterologiczny 4050 8 238 16260 4,13 77,23 Oddział gastroenterologiczny dla dzieci 4051 2 62 8375 3,25 116,37 Oddział hematologiczny 4070 4 259 10195 7,52 81,11 Oddział hematologiczny dla dzieci 4071 1 24 4022 2,14 98,23 Oddział immunologii klinicznej 4080 1 31 2005 4,76 84,27 Oddział immunologii klinicznej dla dzieci 4081 1 12 773 3,29 53,59 Oddział kardiologiczny 4100 36 1271 79875 4,68 80,76 Oddział kardiologiczny dla dzieci 4101 2 85 4628 4,71 70,20 48

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Nazwa oddziału i kod resortowy Liczba oddziałów Łóżka ogółem Leczeni stacjonarnie ogółem Średni pobyt pacjenta Wykorzystanie łóżek w % Oddział intensywnego nadzoru kardiologicznego 4106 8 78 8915 2,73 85,64 Oddział nefrologiczny 4130 11 219 10035 5,91 72,52 Oddział nefrologiczny dla dzieci 4131 2 62 5133 3,68 82,22 Oddział medycyny nuklearnej 4140 1 10 585 3,62 58,00 Oddział toksykologiczny 4150 1 8 539 4,33 79,90 Oddział dermatologiczny 4200 7 191 6838 6,55 64,28 Oddział dermatologiczny dla dzieci 4201 1 20 591 5,15 41,66 Oddział neurologiczny 4220 23 862 30293 7,75 74,65 Oddział neurologiczny dla dzieci 4221 5 90 5024 3,05 45,21 Oddział udarowy 4222 3 53 2534 9,60 113,02 Oddział onkologiczny 4240 15 405 27982 3,84 72,60 Oddział onkologiczny dla dzieci 4241 1 26 1107 5,31 61,99 Oddział onkologii klinicznej/chemioterapii 4242 1 3 0 X X Oddział radioterapii 4244 3 90 2247 9,87 67,54 Oddział onkologii i hematologii dziecięcej 4249 1 57 3011 5,56 80,49 Oddział anestezjologii i intensywnej terapii 4260 53 421 13239 7,14 61,50 Oddział anestezjologii i intensywnej terapii dla dzieci 4261 7 73 2063 6,06 46,91 Oddział gruźlicy i chorób płuc 4270 7 380 8062 15,37 89,09 Oddział gruźlicy i chorób płuc dla dzieci 4271 1 38 512 15,91 58,72 Oddział chorób płuc 4272 11 492 19495 6,99 75,88 Oddział reumatologiczny 4280 9 269 8994 8,26 75,63 Oddział reumatologiczny dla dzieci 4281 1 40 1659 5,18 58,84 Oddział rehabilitacyjny 4300 22 670 9857 24,73 99,84 Oddział rehabilitacyjny dla dzieci 4301 3 134 2013 23,90 98,36 Oddział rehabilitacji narządu ruchu 4302 2 47 631 24,09 88,62 Oddział rehabilitacji neurologicznej 4306 14 225 2016 36,64 89,93 Oddział rehabilitacji neurologicznej dla dzieci 4307 3 60 707 16,41 52,98 Oddział rehabilitacji kardiologicznej 4308 1 12 243 14,79 82,03 Oddział rehabilitacji pulmonologicznej 4310 1 10 169 18,98 87,89 Oddział chorób zakaźnych 4340 8 264 11695 5,67 68,52 Oddział chorób zakaźnych dla dzieci 4341 1 45 1187 3,36 24,26 Oddział obserwacyjno-zakaźny 4348 4 132 6723 5,14 71,73 Oddział obserwacyjno-zakaźny dla dzieci 4349 1 22 1150 3,39 48,52 Oddział pediatryczny 4401 41 1090 55906 4,35 60,18 Oddział niemowlęcy 4403 3 50 1362 3,96 29,56 Oddział neonatologiczny 4421 47 1216 62392 4,37 61,48 Oddział ginekologiczno-położniczy 4450 41 1702 105090 3,38 57,36 Oddział ginekologiczny 4452 8 207 23789 2,15 67,74 Oddział patologii ciąży 4454 4 51 3495 5,04 94,69 Oddział położniczy 4456 7 300 25900 3,63 85,93 Oddział ginekologii onkologicznej 4460 2 91 4368 5,50 72,37 Oddział chirurgiczny ogólny 4500 59 2200 125853 4,37 68,27 Oddział chirurgiczny dla dzieci 4501 12 338 22953 3,09 57,56 Oddział chirurgii klatki piersiowej 4520 3 121 8706 4,07 80,22 Oddział chirurgii naczyniowej 4530 9 218 8645 5,84 63,42 Oddział chirurgii onkologicznej 4540 8 167 10232 4,27 71,60 Oddział chirurgii plastycznej 4550 2 51 2798 1,89 28,41 Oddział kardiochirurgiczny 4560 4 130 5545 5,59 65,33 Oddział kardiochirurgiczny dla dzieci 4561 2 32 910 7,53 58,67 Oddział neurochirurgiczny 4570 10 279 8540 8,62 73,87 Oddział neurochirurgiczny dla dzieci 4571 2 41 2180 4,68 68,11 Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej 4580 42 1627 64380 5,88 63,59 Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej dla dzieci 4581 2 70 2956 3,66 42,31 49

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Nazwa oddziału i kod resortowy Liczba oddziałów Łóżka ogółem Leczeni stacjonarnie ogółem Średni pobyt pacjenta Wykorzystanie łóżek w % Oddział okulistyczny 4600 15 373 31882 2,10 49,15 Oddział okulistyczny dla dzieci 4601 3 45 2810 2,69 41,36 Oddział otolaryngologiczny 4610 15 533 36110 3,07 57,05 Oddział otolaryngologiczny dla dzieci 4611 4 79 8383 1,66 48,32 Oddział audiologiczno-foniatryczny 4620 1 40 3060 2,00 41,92 Oddział audiologiczno-foniatryczny dla dzieci 4621 1 6 199 1,00 18,17 Oddział chirurgii szczękowo - twarzowej 4630 4 120 5390 3,85 47,41 Oddział urologiczny 4640 17 453 38548 2,91 67,36 Oddział urologiczny dla dzieci 4641 1 18 3003 1,64 71,13 Oddział transplantologiczny 4650 2 132 4924 8,29 86,04 Oddział transplantacji szpiku 4658 2 13 320 11,92 80,40 Oddział psychiatryczny 4700 9 403 5893 23,13 94,32 Oddział psychiatryczny dla dzieci 4701 1 28 182 35,21 62,70 Oddział psychiatryczny dla chorych somatycznie 4710 1 36 593 14,95 67,46 Oddział psychiatryczny dla przewlekle chorych 4716 1 40 176 69,25 83,48 Oddział/ośrodek leczenia uzależnień 4740 2 40 352 38,40 92,58 Oddział/ośrodek leczenia alkoholowych zespołów abstynencyjnych (detoksykacji) 4742 5 45 1838 8,98 100,44 Oddział/ośrodek terapii uzależnienia od alkoholu 4744 1 25 176 41,35 79,76 Szpitalny oddział ratunkowy 4902 28 189 2869 1,26 5,25 Szpitalny oddział ratunkowy dla dzieci 4903 1 5 0 X X Dział anestezjologii 4950 1 4 0 X X Źródło: roczne sprawozdanie MZ-29 za 2013 r. Dane bez podmiotów leczniczych podległych MSW, MS 50

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wykres 17. Wykorzystanie łóżek w % na poszczególnych oddziałach w szpitalach ogólnych publicznych oraz spółkach z udziałem JST lub państwowej osoby prawnej w woj. mazowieckim w 2013 roku. 0 50 100 150 Oddział chorób wewnętrznych 4000 83,28 Oddział alergologiczny dla dzieci 4011 101,12 Oddział diabetologiczny 4020 12,66 Oddział diabetologiczny dla dzieci 4021 92,71 Oddział endokrynologiczny 4030 Oddział endokrynologiczny dla dzieci 4031 Oddział gastroenterologiczny 4050 65,89 59,49 77,23 Oddział gastroenterologiczny dla dzieci 4051 116,37 Oddział hematologiczny 4070 81,11 Oddział hematologiczny dla dzieci 4071 Oddział immunologii klinicznej 4080 84,27 98,23 Oddział immunologii klinicznej dla dzieci 4081 53,59 Oddział kardiologiczny 4100 Oddział kardiologiczny dla dzieci 4101 Oddział intensywnego nadzoru kardiologicznego 4106 Oddział nefrologiczny 4130 Oddział nefrologiczny dla dzieci 4131 80,76 70,2 85,64 72,52 82,22 Oddział medycyny nuklearnej 4140 58 Oddział toksykologiczny 4150 79,9 Oddział dermatologiczny 4200 64,28 Oddział dermatologiczny dla dzieci 4201 41,66 Oddział neurologiczny 4220 74,65 Oddział neurologiczny dla dzieci 4221 45,21 Oddział udarowy 4222 113,02 Oddział onkologiczny 4240 Oddział onkologiczny dla dzieci 4241 61,99 72,6 Oddział onkologii klinicznej/chemioterapii 4242 0 Oddział radioterapii 4244 Oddział onkologii i hematologii dziecięcej 4249 Oddział anestezjologii i intensywnej terapii 4260 61,5 67,54 80,49 Oddział anestezjologii i intensywnej terapii dla dzieci 46,91 51

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Ciąg dalszy wykresu 16 0 20 40 60 80 100 120 Oddział gruźlicy i chorób płuc 4270 Oddział gruźlicy i chorób płuc dla dzieci 4271 Oddział chorób płuc 4272 Oddział reumatologiczny 4280 Oddział reumatologiczny dla dzieci 4281 Oddział rehabilitacyjny 4300 Oddział rehabilitacyjny dla dzieci 4301 Oddział rehabilitacji narządu ruchu 4302 Oddział rehabilitacji neurologicznej 4306 Oddział rehabilitacji neurologicznej dla dzieci 4307 Oddział rehabilitacji kardiologicznej 4308 Oddział rehabilitacji pulmonologicznej 4310 Oddział chorób zakaźnych 4340 Oddział chorób zakaźnych dla dzieci 4341 Oddział obserwacyjno-zakaźny 4348 Oddział obserwacyjno-zakaźny dla dzieci 4349 Oddział pediatryczny 4401 Oddział niemowlęcy 4403 Oddział neonatologiczny 4421 Oddział ginekologiczno-położniczy 4450 Oddział ginekologiczny 4452 Oddział patologii ciąży 4454 Oddział położniczy 4456 Oddział ginekologii onkologicznej 4460 Oddział chirurgiczny ogólny 4500 Oddział chirurgiczny dla dzieci 4501 Oddział chirurgii klatki piersiowej 4520 Oddział chirurgii naczyniowej 4530 Oddział chirurgii onkologicznej 4540 Oddział chirurgii plastycznej 4550 Oddział kardiochirurgiczny 4560 Oddział kardiochirurgiczny dla dzieci 4561 24,26 29,56 28,41 89,09 58,72 75,88 75,63 58,84 99,84 98,36 88,62 89,93 52,98 82,03 87,89 68,52 71,73 48,52 60,18 61,48 57,36 67,74 94,69 85,93 72,37 68,27 57,56 80,22 63,42 71,6 65,33 58,67 52

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Ciąg dalszy wykresu 16 0 50 100 150 Oddział neurochirurgiczny 4570 Oddział neurochirurgiczny dla dzieci 4571 Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej 4580 73,87 68,11 63,59 Oddział chirurgii urazowo - ortopedycznej dla dzieci Oddział okulistyczny 4600 Oddział okulistyczny dla dzieci 4601 Oddział otolaryngologiczny 4610 Oddział otolaryngologiczny dla dzieci 4611 Oddział audiologiczno-foniatryczny 4620 42,31 49,15 41,36 57,05 48,32 41,92 Oddział audiologiczno-foniatryczny dla dzieci 4621 18,17 Oddział chirurgii szczękowo - twarzowej 4630 47,41 Oddział urologiczny 4640 Oddział urologiczny dla dzieci 4641 Oddział transplantologiczny 4650 Oddział transplantacji szpiku 4658 Oddział psychiatryczny 4700 Oddział psychiatryczny dla dzieci 4701 Oddział psychiatryczny dla chorych somatycznie 4710 Oddział psychiatryczny dla przewlekle chorych 4716 Oddział/ośrodek leczenia uzależnień 4740 Oddział/ośrodek leczenia alkoholowych zespołów Oddział/ośrodek terapii uzależnienia od alkoholu 67,36 71,13 86,04 80,4 94,32 62,7 67,46 83,48 92,58 100,44 79,76 Szpitalny oddział ratunkowy 4902 5,25 Szpitalny oddział ratunkowy dla dzieci 4903 Dział anestezjologii 4950 0 0 Źródło: Roczne sprawozdania MZ 29 za 2013 rok (nie obejmuje szpitali podległych MSW i MS). 53

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 2.2 PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA W województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowało 838 placówek podstawowej opieki zdrowotnej, z którymi Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł kontrakty na świadczenia zdrowotne. 94,9% (w 2012 roku 89%) wszystkich placówek podstawowej opieki zdrowotnej stanowią podmioty lecznicze (795 placówek, w tym 10 spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego) oraz 43 placówki to indywidualne/grupowe praktyki lekarskie/pielęgniarskie (wykres 18). W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba placówek POZ zwiększyła się o 18 jednostek: niepubliczne podmioty lecznicze wzrost o 26 placówek, publiczne podmioty spadek o 11 placówek, indywidualne/grupowe praktyki lekarskie/pielęgniarskie spadek o 3 placówki. Wykres 18. Udział placówek Podstawowej Opieki Zdrowotnej w woj. mazowieckim w 2013 roku. 10 43 179 podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne spółki z udziałem SP lub JST 606 indywidualne/grupowe praktyki lekarskie/pielęgniarskie Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Analogicznie do lat poprzednich najwięcej placówek znajduje się w Warszawie (141), Radomiu (53), powiecie wołomińskim (30), grodziskim (25), płockim (24) i radomskim (24). Najmniej placówek znajduje się natomiast w powiecie zwoleńskim (5), szydłowieckim (6) oraz w powiatach gostynińskim i sokołowskim (po 7 placówek). W całym województwie funkcjonuje 795 podmiotów leczniczych mających w swej strukturze POZ, z czego 22,5% (179 placówek o 11 mniej niż w roku ubiegłym) stanowią podmioty publiczne. Podobnie jak rok wcześniej najwięcej podmiotów publicznych jest w Warszawie - 27 oraz w powiecie radomskim (13) i grójeckim (11). W 2013 roku w dwóch powiatach woj. mazowieckiego tj. ostrołęckim i żyrardowskim nie funkcjonował podmiot leczniczy publiczny, z którym NFZ miałby kontrakt na świadczenia zdrowotne podstawowej opieki zdrowotnej. 54

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. W całym województwie funkcjonuje 616 niepublicznych podmiotów leczniczych, z którymi NFZ zawarł kontrakty na świadczenia zdrowotne POZ. Tego typu placówki funkcjonują we wszystkich powiatach województwa mazowieckiego. Wśród podmiotów niepublicznych działa 10 spółek, w których udziały mają Jednostki Samorządu Terytorialnego lub Skarb Państwa. Najwięcej niepublicznych podmiotów jest w powiatach grodzkich: w Warszawie 110 (w tym 2 spółki z udziałem JST), Radomiu 40, powiecie wołomińskim 23 oraz w powiatach: grodziskim i płockim po 22. Indywidualne, grupowe i specjalistyczne praktyki lekarskie lub pielęgniarskie stanowią tylko 5,1% wszystkich placówek podstawowej opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim (w porównaniu do roku poprzedniego ich liczba zmniejszyła się o 0,5 punktu procentowego). W 2013 roku indywidualne, grupowe lub specjalistyczne praktyki lekarskie lub pielęgniarskie funkcjonowały w 16 powiatach (w porównaniu do 2012 roku liczba powiatów zmniejszyła się o 2) (tabela 8). Tabela 8. Liczba placówek podstawowej opieki zdrowotnej, z którymi mazowiecki Oddział Wojewódzki NFZ zawarł kontrakty na świadczenia zdrowotne w 2013 roku (stan w dniu 31.12) Nazwa powiatu Podmioty lecznicze publiczne Podmioty lecznicze Podmioty lecznicze niepubliczne bez spółek z udziałem SP lub JST Spółki z udziałem SP lub JST Indywidualne/ grupowe praktyki lekarskie/ pielęgniarskie OGÓŁEM 179 606 10 43 838 białobrzeski 7 3 0 0 10 ciechanowski 3 12 0 2 17 garwoliński 9 12 0 0 21 gostyniński 1 5 1 0 7 grodziski 1 22 0 2 25 grójecki 11 8 0 1 20 kozienicki 4 11 0 0 15 legionowski 4 12 2 0 18 lipski 5 4 0 0 9 łosicki 1 7 0 1 9 makowski 2 17 0 2 21 miński 7 12 0 1 20 mławski 2 16 0 0 18 nowodworski 4 9 0 0 13 ostrołęcki 0 18 0 4 22 ostrowski 3 14 0 2 19 otwocki 5 8 1 0 14 piaseczyński 6 12 0 0 18 płocki 1 22 1 0 24 płoński 3 13 0 0 16 pruszkowski 5 15 0 2 22 przasnyski 1 12 0 0 13 przysuski 7 4 0 5 16 Razem 55

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Podmioty lecznicze Nazwa powiatu Podmioty lecznicze publiczne Podmioty lecznicze niepubliczne bez spółek z udziałem SP lub JST Spółki z udziałem SP lub JST Indywidualne/ grupowe praktyki lekarskie/ pielęgniarskie Razem OGÓŁEM 179 606 10 43 838 pułtuski 1 9 1 0 11 radomski 13 7 0 4 24 siedlecki 1 15 0 0 16 sierpecki 4 7 0 1 12 sochaczewski 2 18 0 0 20 sokołowski 1 6 0 0 7 szydłowiecki 5 1 0 0 6 warszawski zach. 4 11 0 0 15 węgrowski 2 9 0 0 11 wołomiński 7 23 0 0 30 wyszkowski 1 19 0 1 21 zwoleński 4 1 0 0 5 żuromiński 3 5 0 0 8 żyrardowski 0 16 0 0 16 m. Ostrołęka 1 17 0 2 20 m. Płock 3 19 1 0 23 m. Radom 4 40 0 9 53 m. Siedlce 4 7 1 0 12 m. st. Warszawa 27 108 2 4 141 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 56

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 35 30 25 20 15 10 5 0 Wykres 19. Liczba zakładów Podstawowej Opieki Zdrowotnej w powiatach w woj. mazowieckim w 2013 roku (bez Warszawy i Radomia). 2 2 12 22 3 12 1 7 9 5 3 1 1 1 1 2 1 4 2 2 2 8 11 12 17 12 16 11 4 9 18 14 1 12 22 15 1 8 13 12 7 4 4 5 7 1 2 2 4 3 5 6 1 3 5 1 4 23 7 5 4 1 1 18 15 11 13 7 9 7 6 1 9 1 1 4 2 5 1 4 7 2 1 1 2 19 16 17 19 1 7 1 5 1 4 3 1 3 4 Podmioty lecznicze publiczne Podmioty lecznicze niepubliczne Spółki z udzialem JST lub SP Indywidualne/grupowe praktytki lekarskie/pielęgniarskie Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 57

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 2.3 STOMATOLOGIA Na terenie województwa mazowieckiego w 2013 roku funkcjonowało 738 placówek udzielających świadczeń w zakresie stomatologii, z którymi Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia zawarł kontrakty do końca roku. Dostępność do świadczeń stomatologicznych w 2013 roku była lepsza niż w roku poprzednim, kiedy było o 13 placówek mniej (725 placówek świadczyło usługi stomatologiczne). Analogicznie jak w roku poprzednim, w zakresie stomatologii większość świadczeniodawców to indywidualne bądź grupowe praktyki stomatologiczne. W systemie kontraktów z NFZ w 2013 roku było ich 336, co stanowiło 45,5% wszystkich placówek świadczących usługi stomatologiczne. Niewiele mniej było niepublicznych podmiotów leczniczych, ponieważ tu Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł kontrakty z 297 podmiotami (40,2%). NFZ zawarł również kontrakty z 5 spółkami z udziałem JST (0,7%) i 100 placówkami publicznymi (13,6%). W porównaniu do poprzedniego roku liczba publicznych placówek świadczących w/w usługi nie zmieniła się. Nastąpiło zwiększenie liczby spółek z udziałem JST o 3, zaś liczba niepublicznych podmiotów zwiększyła się o 27 placówek. Wykres 20. Udział placówek świadczących usługi stomatologiczne w woj. mazowieckim w 2013 roku. 336 100 5 297 podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne bez spółek utworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego spółki z udziałem JST indywidualne i grupowe praktyki indywidualne Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Najwięcej placówek świadczących porady stomatologiczne zlokalizowanych było w Warszawie (117) i w Radomiu (60) (tabela 9). W ośmiu powiatach liczba placówek świadczących usługi stomatologiczne w ramach kontraktu z NFZ jest mniejsza niż 10 (najmniej po 7 w powiecie łosickim i żuromińskim oraz po 8 w powiatach: grodziskim, gostynińskim, lipskim i zwoleńskim). W porównaniu do 2012 roku w 12 powiatach wzrosła liczba placówek świadczących usługi stomatologiczne, z którymi NFZ zawarł kontrakty. W 11 powiatach był to przyrost o 1 placówkę, natomiast najwięcej w Warszawie o 3 placówki, zaś w 1 powiecie liczba ta się zmniejszyła (gostyniński). W 29 powiatach nie nastąpiła zmiana liczby podmiotów. 58

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wyszczególnienie Wśród stomatologicznych podmiotów leczniczych 73,9% stanowią niepubliczne placówki. Najwięcej niepublicznych stomatologicznych podmiotów leczniczych jest w Warszawie 66 (o 5 placówek więcej niż w 2012 roku), Radomiu 37 (taka sama liczba jak w roku poprzednim), w Siedlcach 10 (o 2 więcej) i powiatach mławskim, siedleckim i Płocku po 9. W powiecie sokołowskim natomiast nie funkcjonuje żaden niepubliczny podmiot, z którym NFZ zawarł kontrakty na świadczenia stomatologiczne. Sytuacja odnośnie publicznych stomatologicznych ZOZ jest analogiczna jak w roku 2012. Najwięcej jest w Warszawie 27, natomiast po 8 placówek w powiecie radomskim i wołomińskim i 6 w powiecie mińskim. Podobnie jak w roku poprzednim w 15 nie było publicznego podmiotu leczniczego, z którym NFZ zawarł kontrakt tj. w: ciechanowskim, gostynińskim, lipskim, łosickim, makowskim, mławskim, ostrołęckim, ostrowskim, płońskim, pułtuskim, przasnyskim, szydłowieckim, wyszkowskim, żyrardowskim oraz w Ostrołęce i Płocku. Indywidualne praktyki stomatologiczne stanowią 45,5% wszystkich placówek w województwie mazowieckim. Jest to spadek w porównaniu z poprzednim rokiem o 3,2%. Najwięcej praktyk w 2013 roku jest w Warszawie (23) i Radomiu (21). Natomiast w powiecie piaseczyńskim nie ma żadnej praktyki stomatologicznej mającej podpisany kontrakt z NFZ. W porównaniu do poprzedniego roku liczba indywidualnych praktyk stomatologicznych świadczących usługi w ramach kontraktu z NFZ wzrosła tylko w 3 powiatach (m. Ostrołęka, powiat sierpecki oraz ostrołęcki), w 16 zmalała, natomiast w 23 nie zmieniła się. Tabela 9. Rozmieszczenie terytorialne placówek w woj. mazowieckim udzielających świadczeń w zakresie stomatologii, z którymi Mazowiecki Oddział Wojewódzki NFZ zawarł kontrakty w latach 2011-2013 (stan na dzień 31.12). publiczne Stomatologiczne ZOZ niepubliczne spółki utworzone przez JST Indywidualne praktyki stomatologiczne Suma placówek 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 OGÓŁEM 102 100 100 279 270 297 3 2 5 350 353 336 734 725 738 białobrzeski 5 5 5 2 2 2 - - - 2 2 2 9 9 9 ciechanowski - - - 8 7 8 - - - 15 15 15 23 22 23 garwoliński 4 4 4 7 7 8 - - - 14 13 12 25 24 24 gostyniński 1 1 - - - 1 - - - 7 8 7 8 9 8 grodziski 1 1 1 4 4 4 - - - 3 3 3 8 8 8 grójecki 2 2 2 4 4 5 - - - 12 12 11 18 18 18 kozienicki 1 1 1 5 5 6 - - - 11 11 10 17 17 17 legionowski 3 3 3 7 7 8 1 1 1 6 6 6 17 17 18 lipski - - - 1 1 2 - - - 7 7 6 8 8 8 łosicki - - - 3 3 3 - - - 4 4 4 7 7 7 makowski - - - 5 5 5 - - - 7 7 7 12 12 12 miński 6 6 6 5 4 5 - - - 7 7 7 18 17 18 mławski - - - 9 9 9 - - - 2 2 2 11 11 11 nowodworski 3 3 3 2 2 2 - - - 4 4 4 9 9 9 ostrołęcki - - - 5 5 5 - - - 10 10 11 15 15 16 ostrowski - - - 5 5 5 - - - 8 8 8 13 13 13 59

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wyszczególnienie publiczne Stomatologiczne ZOZ niepubliczne spółki utworzone przez JST Indywidualne praktyki stomatologiczne Suma placówek 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 otwocki 6 5 5 3 3 3 - - 1 2 4 3 11 12 12 piaseczyński 5 5 5 5 4 5 - - - - 1-10 10 10 płocki 1 1 1 5 6 7 - - 1 17 16 15 23 23 24 płoński - - - 4 4 4 - - - 12 12 12 16 16 16 pruszkowski 3 3 3 6 6 8 - - - 8 8 7 17 17 18 przasnyski - - - 1 1 2 - - - 12 12 12 13 13 14 przysuski 2 2 2 1 1 1 - - - 7 7 7 10 10 10 pułtuski - - 1 5 4 5 - - - 9 9 7 14 13 13 radomski 8 8 8 3 3 4 - - - 13 14 13 24 25 25 siedlecki 1 1 1 9 9 9 - - - 4 4 4 14 14 14 sierpecki 2 2 2 3 3 3 - - - 5 5 6 10 10 11 sochaczewski 2 2 2 2 2 3 - - - 6 5 5 10 9 10 sokołowski 1 1 1 - - - - - - 10 10 10 11 11 11 szydłowiecki - - - - - 1 - - - 10 10 9 10 10 10 warszawski zach. 1 1 1 7 7 7 - - - 8 8 8 16 16 16 węgrowski 1 1 1 4 4 4 - - - 7 6 6 12 11 11 wołomiński 8 8 8 7 7 8 - - - 6 7 6 21 22 22 wyszkowski - - - 4 4 4 - - - 14 14 14 18 18 18 zwoleński 1 1 1 1 1 1 - - - 6 6 6 8 8 8 żuromiński 2 2 2 3 2 2 - - - 3 3 3 8 7 7 żyrardowski - - - 6 6 8 - - - 8 6 5 14 12 13 m. Ostrołęka - - - 9 8 8 - - - 11 11 12 20 19 20 m. Płock - - - 9 9 9 1 1 1 6 6 6 16 16 16 m. Radom 2 2 2 38 37 37 - - - 21 21 21 61 60 60 m. Siedlce 2 2 2 9 8 10 - - - 2 3 1 13 13 13 m. st. Warszawa 28 27 27 63 61 66 1-1 24 26 23 116 114 117 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 60

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 30 Wykres 21. Placówki świadczące usługi stomatologiczne wg powiatów w woj. mazowieckim w 2013 roku (powiaty ziemskie). 25 20 15 15 12 6 7 15 7 13 6-10 5-2 - 2 5-8 - - 8 4 7 1 - - 3-4 1 11 10 - - 5 6 2 1 1 8 3 7 6 4 - - - 5 2 3 - - - - 5 6 2-9 - 11 8 4 - - - 2 5 5 3 - - 3-1 5 3 5 5 1 7 1 12-4 - - 8 3 12-2 - 7 1-2 7-5 1-4 8 4-9 1 6 5 - - 3 3 2 2 10 9 1-1 - - 8-6 7-4 1 1 8 8 14-4 - 6 1-1 3-2 2 5-8 - publiczne niepubliczne spółki z udziałem JST indywidualne i grupowe praktyki Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 61

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wykres 22. Placówki świadczące usługi stomatologiczne wg powiatów w woj. mazowieckim w 2013 roku (powiaty grodzkie). m.st.warszawa 1 23 27 66 m.siedlce m. Radom 1 2 2 10 21 37 m.płock 1 6 9 m.ostrołęka 8 12-10 20 30 40 50 60 70 indywidualne i grupowe praktyki stomatologiczne spółki z udziałem JST niepubliczne publiczne Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 62

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wykres 23. Dynamika zmian liczby placówek świadczących usługi stomatologiczne w woj. mazowieckim w 2013 roku w porównaniu do roku 2012. 14 12 10 8 6 4 2 0-2 13 1-1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 OGÓŁEM białobrzeski ciechanowski garwoliński gostyniński grodziski grójecki kozienicki legionowski lipski łosicki makowski miński mławski nowodworski ostrołęcki ostrowski otwocki piaseczyński płocki płoński pruszkowski przasnyski przysuski pułtuski radomski siedlecki sierpecki sochaczewski sokołowski szydłowiecki warszawski zach. węgrowski wołomiński wyszkowski zwoleński żuromiński żyrardowski m.ostrołęka m.płock m. Radom m.siedlce m.st.warszawa Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 2 0-2 -4-6 -8-10 -12-14 -16-18 -17 Wykres 24. Dynamika zmian liczby indywidualnych i grupowych praktyk stomatologicznych w latach 2012-2013. 1 1 1-1 -1-1 -1-1 -1-1 -1-1 -2-1 -1-1 -1-2 -3 OGÓŁEM białobrzeski ciechanowski garwoliński gostyniński grodziski grójecki kozienicki legionowski lipski łosicki makowski miński mławski nowodworski ostrołęcki ostrowski otwocki piaseczyński płocki płoński pruszkowski przasnyski przysuski pułtuski radomski siedlecki sierpecki sochaczewski sokołowski szydłowiecki warszawski zach. węgrowski wołomiński wyszkowski zwoleński żuromiński żyrardowski m.ostrołęka m.płock m. Radom m.siedlce m.st.warszawa Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 63

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 2.4 SPECJALISTYKA AMBULATORYJNA Na terenie województwa mazowieckiego w 2013 roku funkcjonowało 771 podmiotów leczniczych i innych świadczeniodawców w zakresie specjalistki ambulatoryjnej, z którymi Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia do 31.12.2013r. zawarł kontrakty na świadczenia w zakresie specjalistycznej opieki zdrowotnej. W okresie od 2011 do 2013 zaobserwować można wahania liczby placówek specjalistki ambulatoryjnej. W 2012 roku liczba placówek wzrosła z 741 do 788, a następnie spadła do 771 w roku 2013. W całym analizowanym okresie wzrastała liczba niepublicznych podmiotów leczniczych świadczących usługi specjalistyczne, zaś liczba publicznych podmiotów w 2012 zwiększyła się o 1 w stosunku do roku 2011, a następnie w 2013 roku zmalała o 5. Liczba indywidualnych, grupowych i specjalistycznych praktyk lekarskich w analizowanym okresie 2011-2013 zmniejszyła się z 37 do 32 placówek. W roku 2012 zwiększyła się popularność innych zawodów medycznych prowadzących działalność gospodarczą, ich liczba zwiększyła się w 2012 roku w stosunku do roku 2011 z 4 do 46 placówek, jednak w 2013 nastąpił znów spadek i takich zawodów było tylko 2. Na wykresie 25 przedstawiono zmiany liczby placówek ogółem i według rodzaju placówki w analizowanym okresie. Wykres 25. Świadczeniodawcy w zakresie specjalistyki ambulatoryjnej wg rodzaju placówki w woj. mazowieckim w latach 2011 2013. 900 800 700 788 771 741 600 500 546 510516 400 300 200 179180175 100 0 podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne 11 37 35 46 11 16 32 4 spółki z udzialem JST praktyki lekarskie 2 działalność gospodarcza ogółem 2011 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Spośród wszystkich zakładów świadczących usługi specjalistyczne w 2013 roku, 70,8% stanowią podmioty niepubliczne (546 placówek), 2,1% stanowiły spółki z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (16 placówek), 22,7% zakłady publiczne (175 placówek), 4,2% indywidualne, grupowe i specjalistyczne praktyki lekarskie (32 placówek) oraz 0,2% inne prowadzące działalność gospodarczą (2 placówki). W porównaniu z 2012 rokiem liczba publicznych podmiotów świadczących usługi specjalistyczne zmniejszyła się o 5 placówek, liczba niepublicznych wzrosła o 30 placówek, 64

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. zaś indywidualnych, grupowych i specjalistycznych praktyk lekarskich zmniejszyła się o 3 placówki, a innych zawodów medycznych o 44 placówki. Wykres 26. Świadczeniodawcy w zakresie opieki ambulatoryjnej w woj. mazowieckim w 2013 roku. 2,1% 4,2% 0,2% 22,7% 70,8% podmioty lecznicze publiczne praktyki lekarskie podmioty lecznicze niepubliczne spółki z udziałem JST działalność medyczna Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Najwięcej świadczeniodawców w zakresie specjalistki ambulatoryjnej w województwie mazowieckim funkcjonuje na terenie m. st. Warszawy - 222 placówki (28,8% wszystkich placówek specjalistycznych województwa), w tym: 60 podmiotów publicznych (taka sama liczba jak w roku 2012), 155 podmiotów niepublicznych (wzrost liczby placówek o 8), 1 praktyka lekarska (spadek o 1 placówkę) i 1 placówka innych zawodów medycznych (spadek o 11 podmiotów). W Radomiu funkcjonowało 59 świadczeniodawców w zakresie specjalistki ambulatoryjnej (w 2012 roku było 60), z czego 84,7% to podmioty niepubliczne (50 placówek). Najmniejsza liczba świadczeniodawców w zakresie specjalistki ambulatoryjnej funkcjonuje w powiatach białobrzeskim i siedleckim, gdzie zlokalizowane są tylko po dwie placówki świadczące takie usługi oraz w powiatach lipskim, sokołowskim, przasnyskim, zwoleńskim i żuromińskim, gdzie zlokalizowane są po 4 placówki. W 6 powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku liczba placówek, które świadczą usługi specjalistki ambulatoryjnej wzrosła w porównaniu do 2012 roku, zaś zmniejszyła się w 16 powiatach. W pozostałych 20 powiatach liczba placówek nie uległa zmianie. W 2013 roku w powiatach gostynińskim, ostrołęckim, siedleckim oraz żyrardowskim nie funkcjonował żaden publiczny podmiot świadczący usługi w w/w zakresie. Poza Warszawą, gdzie funkcjonuje 60 publicznych podmiotów specjalistycznych, najwięcej placówek specjalistki ambulatoryjnej jest w powiatach: radomskim 10 i wołomińskim 9 oraz w m. Radom 8 placówek. W porównaniu do 2012 roku w 1 powiecie wzrosła liczba publicznych podmiotów specjalistki ambulatoryjnej świadczących usługi w ramach kontraktu z NFZ. Natomiast zmniejszyła się liczba publicznych zakładów specjalistycznych 65

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. w 5 powiatach. W pozostałych powiatach liczba publicznych zakładów specjalistycznych nie uległa zmianie. W latach 2011-2013 liczba świadczeniodawców specjalistki ambulatoryjnej w niepublicznych podmiotach leczniczych wzrastała rokrocznie (w roku 2011 510 podmiotów, w 2012 roku 516 podmiotów, w 2013 roku 546 podmiotów). Niepubliczne podmioty lecznicze stanowiły w 2013 roku 70,8% wszystkich świadczeniodawców z zakresu specjalistki ambulatoryjnej. W dwóch powiatach województwa mazowieckiego nie funkcjonował żaden niepubliczny zakład specjalistki ambulatoryjnej tj. białobrzeskim i zwoleńskim. Poza Warszawą, gdzie funkcjonowało 155 niepublicznych podmiotów specjalistycznych najwięcej tego typu placówek jest w powiatach: m. Radom 50, Ostrołęka 31, Płocku 30 i Siedlcach 24. W 21 powiatach liczba niepublicznych podmiotów specjalistki ambulatoryjnej wzrosła w porównaniu z rokiem ubiegłym. W 9 powiatach liczba niepublicznych podmiotów leczniczych, świadczących usługi specjalistyczne w 2013 roku zmniejszyła się. Natomiast w 12 powiatach liczba podmiotów nie zmieniła się. Indywidualne, grupowe i specjalistyczne praktyki lekarskie stanowiły w 2013 roku 4,2% wszystkich świadczeniodawców w zakresie specjalistki ambulatoryjnej (o 0,2 punktu procentowego mniej niż w roku ubiegłym). Liczba w/w placówek zmniejszyła się z 35 w 2012r. do 32 w 2013r. Najwięcej placówek indywidualnych, grupowych i specjalistycznych praktyk lekarskich jest w Płocku (7). Następnie 3 placówki są w powiecie garwolińskim, po 2 w powiecie makowskim, płockim, pułtuskim i Ostrołęce. W porównaniu do roku 2012 w 4 powiatach liczba placówek zmniejszyła się, natomiast w jednym zwiększyła. W pozostałych powiatach liczba indywidualnych, grupowych i specjalistycznych praktyk lekarskich w zakresie specjalistki ambulatoryjnej nie uległa zmianie. W roku 2012 dość popularną formą kontraktowania specjalistki ambulatoryjnej były inne zawody medyczne (działalność gospodarcza), które stanowiły 5,8% wszystkich świadczeniobiorców. Liczba w/w placówek zwiększyła się z 4 w 2011 r. do 46 w 2012 r. Placówki tego typu w 2012r. działały w 17 powiatach. Sytuacja w 2013 roku zmieniła się diametralnie i pozostały tylko dwie palcówki tego typu: w powiecie garwolińskim oraz w Warszawie. Powiat Tabela 10. Zestawienie tabelaryczne zakładów opieki zdrowotnej, z którymi Mazowiecki Oddział Wojewódzki NFZ zawarł kontrakty na świadczenia w zakresie specjalistycznej opieki zdrowotnej w latach 2011-2013 (stan na dzień 31.12) podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne (bez spółek z udziałem JST) Liczba świadczeniodawców w zakresie specjalistyki ambulatoryjnej spółki z udziałem JST indywidualna, grupowa i specjalistyczna praktyka lekarska inne zawody medyczne (działalność gospodarcza) 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 ogółem białobrzeski 2 2 2 1-0 - - 0 - - 0 - - 0 3 2 2 ciechanowski 3 3 3 12 12 13 - - 0 1 1 1-1 0 16 17 17 garwoliński 3 3 3 13 12 13-1 0 3 3 3 1 2 1 20 21 20 gostyniński 1 2 0 3 3 4 - - 0 1 1 1-1 0 5 7 5 grodziski 1 1 1 13 14 13 - - 0 - - 0 - - 0 14 15 14 grójecki 6 6 6 4 3 3 1 1 1 1 1 1 - - 0 12 11 11 kozienicki 3 3 3 3 5 6 - - 0 1 1 1 - - 0 7 9 10 legionowski 3 3 2 7 7 8 1 1 2 - - 0 - - 0 11 11 12 lipski 2 3 3-1 1 - - 0 - - 0 - - 0 2 4 4 66

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Powiat podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne (bez spółek z udziałem JST) Liczba świadczeniodawców w zakresie specjalistyki ambulatoryjnej spółki z udziałem JST indywidualna, grupowa i specjalistyczna praktyka lekarska inne zawody medyczne (działalność gospodarcza) 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 ogółem łosicki 1 1 1 4 3 4 - - 0 - - 0-1 0 5 5 5 makowski 1 1 1 4 3 4 - - 0 2 2 2-1 0 7 7 7 miński 6 6 6 7 8 9 - - 0 - - 0-2 0 13 16 15 mławski 1 1 1 13 13 14 - - 0 1 1 0 - - 0 15 15 15 nowodworski 3 3 3 3 4 3 - - 0 - - 0 - - 0 6 7 6 ostrołęcki - - 0 5 6 6 - - 0 - - 0 - - 0 5 6 6 ostrowski 1 1 1 5 4 4 - - 0 - - 0 - - 0 6 5 5 otwocki 8 8 7 12 13 12 1 1 2 - - 0 - - 0 21 22 21 piaseczyński 4 5 4 9 11 14 1 1 1 - - 0-2 0 14 19 19 płocki 1 1 1 9 6 8 - - 1 2 2 2-2 0 12 11 12 płoński 1 1 1 12 12 11 - - 0 1 1 1 - - 0 14 14 13 pruszkowski 7 7 7 14 14 15 - - 0 - - 0 - - 0 21 21 22 przasnyski 1 1 1 3 4 3 - - 0 - - 0 - - 0 4 5 4 przysuski 3 3 3 4 4 5 - - 0 1 1 1 1 1 0 9 9 9 pułtuski 1 1 1 7 8 8 - - 1 2 2 2 - - 0 10 11 12 radomski 10 10 10 2 2 2 - - 0 - - 0 - - 0 12 12 12 siedlecki - - 0 1-1 - - 0 1 1 1-1 0 2 2 2 sierpecki 3 3 3 5 5 5 - - 0 1 1 1 - - 0 9 9 9 sochaczewski 2 2 2 11 11 10 - - 0 - - 0 - - 0 13 13 12 sokołowski 1 1 1 3 3 3 - - 0 - - 0 - - 0 4 4 4 szydłowiecki 4 4 4 1 1 2 - - 0 - - 0-1 0 5 6 6 warszawski zach. 4 4 4 5 9 8 - - 0 - - 0 - - 0 9 13 12 węgrowski 1 1 1 6 6 6 - - 0 2 1 1 - - 0 9 8 8 wołomiński 9 10 9 14 14 17 - - 0 - - 0-1 0 23 25 26 wyszkowski 1 1 1 10 11 9 - - 0 1 1 1 - - 0 12 13 11 zwoleński 3 3 3 - - 0 - - 0 1 1 1 - - 0 4 4 4 żuromiński 1 1 1 3 2 3 - - 0 1 1 0 - - 0 5 4 4 żyrardowski - - 0 8 10 9 1 1 1 1 1 1 - - 0 10 12 11 m. Ostrołęka 1 1 1 30 30 31 - - 0 2 2 2-4 0 33 37 34 m. Płock 3 3 3 27 23 30 1 1 1 8 8 7-8 0 39 43 41 m. Radom 7 7 8 53 50 50 - - 0 - - 1-3 0 60 60 59 m. Siedlce 3 3 3 22 22 24 1-1 - - 0-3 0 26 28 28 m. st. Warszawa 63 60 60 142 147 155 4 4 5 3 2 1 2 12 1 214 225 222 OGÓEM 179 180 175 510 516 546 11 11 16 37 35 32 4 46 2 741 788 771 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 67

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wykres 27. Liczba świadczeniodawców w zakresie specjalistyki ambulatoryjnej w woj. mazowieckim w 2013 roku (powiaty ziemskie). 30 25 20 15 10 5 0 podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne spółki z udziałem JST praktyki lekarskie inne zawody medyczne Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Wykres 28. Liczba świadczeniodawców w zakresie specjalistyki ambulatoryjnej w woj. mazowieckim w 2013 roku (powiaty grodzkie). m. st. Warszawa m. Siedlce m. Radom m. Płock m. Ostrołęka 0 50 100 150 200 250 podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne spółki z udziałem JST praktyki lekarskie inne zawody medyczne Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 68

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 2.4.1 Poradnie specjalistyczne W 2013 roku na terenie województwa mazowieckiego funkcjonowało 3 408 poradni wszystkich specjalności, które zawarły kontrakt z Mazowieckim Oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia na świadczenie porad specjalistycznych (o 60 poradni mniej niż w roku poprzednim). Wśród wszystkich poradni, największy udział stanowią poradnie rehabilitacyjne 16,0% wszystkich poradni specjalistycznych oraz ginekologiczno-położnicze 12,4%. Najmniej jest poradni reumatologicznych po 2,8% oraz chorób płuc 3,0% (wykres 29). Wykres 29. Struktura poradni specjalności medycznych w woj. mazowieckim w 2012 i 2013 roku. 2013 4,0% 5,3% 3,0% 5,3% 3,4% 5,9% 8,2% 8,2% 5,9% 10,1% 12,4% 6,2% 3,4% 16,0% 2,8% 2012 4,1% 5,3% 3,0% 5,2% 3,5% 5,9% 8,4% 8,2% 6,1% 10,4% 12,1% 5,7% 3,4% 15,7% 2,9% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% ALERGOLOGIA CHIRURGIA OGÓLNA CHOROBY PŁUC DERMATOLOGIA DIABETOLOGIA KARDIOLOGIA NEUROLOGIA OKULISTYKA ORTOPEDIA I TRAUMATOLOGIA OTOLARYNGOLOGIA POŁOŻNICTWO I GINEKOLOGIA PSYCHIATRIA BEZ UZALEŻNIEŃ PSYCHIATRIA UZALEŻNIENIA REHABILITACJA REUMATOLOGIA Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W województwie mazowieckim największe braki poradni specjalistycznych występują (analogicznie do lat poprzednich) w dziedzinie alergologii w 12 powiatach nie ma poradni tej specjalności tj. białobrzeski, makowski, mławski, nowodworski, ostrołęcki, płocki, pruszkowski, przasnyski, przysuski, siedlecki, szydłowiecki i zwoleński. W ciągu ostatnich kilku lat liczba powiatów, w których nie ma poradni alergologicznych nie uległa zmianie. Duże braki poradni występują również w reumatologii w 9 powiatach nie ma poradni tej specjalności tj. białobrzeski, kozienicki, łosicki, makowski, ostrołęcki, ostrowski, płocki, 69

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. radomski i siedlecki. W stosunku do roku poprzedniego liczba powiatów, w których nie ma poradni reumatologicznej pozostała bez zmian. W 8 powiatach województwa mazowieckiego nie ma poradni diabetologicznych tj. białobrzeski, gostyniński, mławski, ostrołęcki, ostrowski, płocki, siedlecki i żuromiński. Taka sama sytuacja występowała w roku poprzednim. W 6 powiatach nie ma poradni ortopedii i traumatologii narządu ruchu (białobrzeski, ostrołęcki, płocki, przasnyski, siedlecki i warszawskim zachodnim). W porównaniu do roku 2012 liczba powiatów bez w/w poradni nie uległa zmianie. W 4 powiatach nie ma poradni psychiatrycznych, leczących uzależnienia tj. białobrzeskim, łosickim, płockim, siedleckim. W porównaniu do roku poprzedniego zmniejszyła się liczba powiatów bez poradni o 1 powiat kozienicki. Analogicznie do poprzedniego roku w powiatach ostrołęckim, płockim oraz siedleckim nie było następujących poradni: chorób płuc, chirurgii ogólnej oraz poradni kardiologicznej. W 2013 roku w 2 powiatach (podobnie jak w 2012r.) nie było poradni neurologicznej (białobrzeskim i siedleckim). Tak samo przedstawia się sytuacja w stosunku do roku 2012 odnośnie poradni dermatologii i okulistyki. Brak jest tych poradni w 2 powiatach tj. powiecie ostrołęckim i siedleckim. Tożsamo do roku poprzedniego w jednym powiecie siedleckim brak jest poradni otolaryngologicznej. Natomiast we wszystkich powiatach są poradnie ginekologiczno-położnicze, psychiatrii bez uzależnień oraz rehabilitacyjne (wykres 30). Wykres 30. Liczba powiatów woj. mazowieckiego bez poradni w poszczególnych specjalnościach medycznych w latach 2010-2013. 12 3 4 3 2 9 8 3 2 2 7 6 2 1 5 4 4 9 7 2010 2011 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Analogicznie do roku poprzedniego najmniej poradni różnych specjalności (wykres 31) funkcjonuje w powiecie siedleckim - tylko położnictwo i ginekologia, psychiatria bez uzależnień oraz rehabilitacja medyczna. Dużo braków czyli tzw. białych plam w poradniach specjalistycznych występuje w powiecie ostrołęckim (w 2/3 specjalnościach nie ma zlokalizowanych tam poradni). Braki poradni w 8 specjalnościach obserwuje się w powiecie płockim oraz w 6 specjalnościach w powiecie białobrzeskim. Jest to analogiczna sytuacja do roku wcześniejszego. 70

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. W 23 powiatach funkcjonują poradnie we wszystkich podstawowych specjalnościach medycznych. 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Wykres 31. Liczba "białych plam" w podstawowych specjalnościach medycznych w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2010-2013. 2010 2011 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowało 137 poradni alergologicznych, które podpisały kontrakt z Mazowieckim Oddziałem Wojewódzkim NFZ. Najwięcej poradni alergologicznych było w Warszawie, Radomiu, w powiecie wołomińskim, mińskim oraz w Siedlcach. Wykres 32. Liczba poradni alergologicznych w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 70 60 50 40 30 20 10 0 3 2 1 3 1 1 1 1 2 1 4 4 1 3 3 1 1 1 3 2 7 1 1 1 1 4 13 6 58 6 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 71

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. W województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowało 180 poradni chirurgii ogólnej. Największa ilość poradni występowała w Warszawie, Radomiu, powiecie wołomińskim, Płocku oraz Siedlcach. 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Wykres 33. Liczba poradni chirurgii ogólnej w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 1 3 2 2 4 4 1 5 1 1 2 2 1 2 1 3 5 2 3 1 1 3 2 1 2 3 1 3 2 9 2 1 1 3 1 6 15 BIAŁOBRZESKI CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM 6 M. SIEDLCE 72 M. ST. WARSZAWA Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowało 101 poradni chorób płuc, które podpisały kontrakt z Mazowieckim Oddziałem Wojewódzkim NFZ. Najwięcej poradni występowało w Warszawie, Radomiu i powiecie wołomińskim. 35 30 25 20 15 10 5 0 Wykres 34. Liczba poradni chorób płuc w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 33 1 4 6 6 1 2 1 2 1 2 1 1 2 2 1 1 1 2 1 1 2 2 1 2 2 1 2 1 2 1 1 1 1 1 2 2 2 3 BIAŁOBRZESKI CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE M. ST. WARSZAWA Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowało 180 poradni dermatologicznych, które podpisały kontrakt z NFZ. Najwięcej poradni dermatologicznych było w Warszawie, Radomiu, powiecie wołomińskim, Płocku i powiecie legionowskim. 72

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Wykres 35. Liczba poradni dermatologicznych w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 1 2 3 2 4 5 2 6 1 3 1 1 2 2 2 2 3 1 2 4 1 1 2 2 1 4 2 2 2 1 8 3 1 2 4 2 7 10 4 BIAŁOBRZESKI CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOCKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE M. ST. WARSZAWA 72 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W całym województwie w 2013 roku funkcjonowało 117 poradni diabetologicznych. Najwięcej poradni było w Warszawie, Radomiu, powiecie wołomińskim, żyrardowskim, pruszkowskim oraz w Siedlcach. 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Wykres 36. Liczba poradni diabetologicznych w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 2 2 3 2 1 3 1 2 1 2 2 1 2 1 4 1 1 3 2 2 2 1 2 2 1 CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI NOWODWORSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI 6 WOŁOMIŃSKI 1 1 2 4 1 2 WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻYRARDOWSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK 10 M. RADOM 4 M. SIEDLCE 44 M. ST. WARSZAWA Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W 2013 roku w województwie mazowieckim funkcjonowały 202 poradnie kardiologiczne. Najwięcej tego typu poradni było oprócz Warszawy, w Radomiu, Siedlcach i powiatach: wołomińskim, pruszkowskim oraz legionowskim. 73

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Wykres 37. Liczba poradni kardiologicznych w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 1 5 3 1 3 2 1 6 1 3 2 4 1 2 1 3 4 2 8 1 2 3 3 1 3 2 1 5 1 9 2 1 1 2 2 2 1010 BIAŁOBRZESKI CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM 88 M. SIEDLCE M. ST. WARSZAWA Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowało 279 poradni neurologicznych, które podpisały kontrakt z NFZ. Najwięcej poradni zlokalizowanych było w Warszawie, Radomiu, Płocku, Siedlcach oraz w powiecie wołomińskim. Wykres 38. Liczba poradni neurologicznych w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 140 120 119 100 80 60 40 20 0 3 3 3 6 4 2 6 1 3 2 5 2 2 1 2 3 5 3 2 4 1 3 3 4 3 5 2 1 2 2 10 5 1 1 4 5 1422 10 CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROŁĘCKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOCKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE M. ST. WARSZAWA Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Ogółem w całym województwie funkcjonowało 278 poradni okulistycznych. Oprócz Warszawy największa ilość poradni okulistycznych znajdowała się w Radomiu, powiecie wołomińskim, Płocku, Siedlcach i powiecie grodziskim. 74

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 120 100 80 60 40 Wykres 39. Liczba poradni okulistycznych w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 110 20 0 1 7 2 2 9 5 2 7 1 2 2 5 3 1 3 6 6 1 2 6 13 1 2 3 3 4 3 3 2 4 1 2 1 1 5 6 1220 9 BIAŁOBRZESKI CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOCKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE M. ST. WARSZAWA Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowało 201 poradni ortopedii i traumatologii, które podpisały kontrakt z Mazowieckim Oddziałem Wojewódzkim NFZ. Najwięcej tego typu poradni było w Warszawie, Radomiu, Płocku, Siedlcach i powiecie legionowskim. 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Wykres 40. Liczba poradni ortopedii i traumatologii narządu ruchu w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 5 5 2 5 3 2 9 2 3 1 2 1 2 1 4 6 1 4 1 3 2 2 3 1 2 1 3 2 1 1 4 2 10 19 9 CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE 77 M. ST. WARSZAWA Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowały 343 poradnie otolaryngologiczne. Poza Warszawą, w której znajdują się 124 poradnie otolaryngologiczne, największa ilość poradni występuje w Radomiu, Siedlcach, powiecie wołomińskim, w Płocku i Ostrołęce. 75

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 140 120 100 80 60 40 20 0 Wykres 41. Liczba poradni otolaryngologicznych w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 30 1 8 5 2 5 6 4 7 1 3 2 5 4 3 1 4 6 8 4 4 9 2 4 3 2 2 5 3 1 4 4 16 19 2 2 1 5 10 12 BIAŁOBRZESKI CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROŁĘCKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOCKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE M. ST. WARSZAWA 124 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Ogółem w całym województwie funkcjonowały 423 poradnie ginekologiczno - położnicze. Najwięcej występowało w Warszawie, Radomiu, powiecie pruszkowskim, wołomińskim i Płocku. 160 140 120 100 80 60 40 20 0 Wykres 42. Liczba poradni ginekologiczno - położniczych w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 1 6 6 4 7 6 5 11 2 4 1 12 5 4 2 2 9 18 11 9 5 3 5 5 10 2 5 5 3 5 9 16 3 32 3 3 1 4 7 14 9 BIAŁOBRZESKI CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROŁĘCKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOCKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIEDLECKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE M. ST. WARSZAWA 149 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowało 210 poradni psychiatrii bez uzależnień i 116 poradni psychiatrycznych z uzależnieniami, które podpisały kontrakt z Mazowieckim Oddziałem Wojewódzkim NFZ. Najwięcej poradni psychiatrycznych bez uzależnień było w Warszawie, Radomiu, powiecie wołomińskim, Siedlcach oraz powiecie piaseczyńskim. Natomiast najwięcej poradni psychiatrycznych z uzależnieniami było w Warszawie, Ostrołęce, powiecie legionowskim, nowodworskim, wołomińskim oraz w Siedlcach. 76

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Wykres 43. Liczba poradni psychiatrycznych - bez uzależnień w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 1 5 4 2 1 2 1 5 2 2 2 2 1 2 2 1 5 6 1 3 4 1 2 1 4 1 2 3 2 2 2 1 8 17 1 1 1 3 4 5 7 BIAŁOBRZESKI CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROŁĘCKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOCKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIEDLECKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE M. ST. WARSZAWA 88 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Wykres 44. Liczba poradni psychiatrycznych z uzależnieniami w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 3 3 1 1 2 1 5 2 1 2 1 4 1 2 1 3 1 2 1 1 2 2 1 1 1 1 1 1 4 1 2 1 2 6 2 3 4 CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROŁĘCKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia W specjalności rehabilitacji medycznej w województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowało 546 poradni, które podpisały kontrakt z NFZ. Najwięcej tego typu poradni zlokalizowanych było w Warszawie, Radomiu, Płocku oraz w powiatach: pruszkowskim, wołomińskim, otwockim i ciechanowskim. PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE 43 M. ST. WARSZAWA 77

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 250 200 150 100 Wykres 45. Liczba poradni rehabilitacji medycznej w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 198 50 0 2 14 11 6 11 7 9 12 2 10 4 12 5 3 6 2 1413 5 8 18 4 3 8 9 1 5 5 6 2 11 5 14 9 1 4 6 1218 39 12 BIAŁOBRZESKI CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROŁĘCKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOCKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIEDLECKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE M. ST. WARSZAWA Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Ogółem w całym województwie funkcjonowało 95 poradni reumatologicznych. Najwięcej poradni było w Warszawie, Radomiu, Siedlcach i powiecie wołomińskim. Wykres 46. Liczba poradni reumatologicznych w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. 3 1 2 1 1 1 1 2 1 2 2 3 2 1 1 1 3 1 1 2 1 1 1 4 2 1 1 3 1 3 7 4 34 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 78

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. Tabela 11. Liczba poradni specjalistycznych w powiatach woj. mazowieckiego w 2013 roku. Poradnia Powiat Alergologia Chirurgia ogólna Choroby płuc Dermatologia Diabetologia Kardiologia Neurologia Okulistyka Ortopedia i traumatologia Otolaryngologia Położnictwo i ginekologia Psychiatria bez uzależnień Psychiatria z uzależnieniami Rehabilitacja Reumatologia BIAŁOBRZESKI 1 1 1 1 1 1 1 1 2 CIECHANOWSKI 3 3 4 2 2 5 3 7 5 8 6 5 3 14 3 GARWOLIŃSKI 2 2 1 3 2 3 3 2 5 5 6 4 3 11 1 GOSTYNIŃSKI 1 2 2 2 1 3 2 2 2 4 2 1 6 2 GRODZISKI 3 4 1 4 3 3 6 9 5 5 7 1 1 11 1 GRÓJECKI 1 4 2 5 2 2 4 5 3 6 6 2 2 7 1 KOZIENICKI 1 1 1 2 1 1 2 2 2 4 5 1 1 9 LEGIONOWSKI 1 5 2 6 3 6 6 7 9 7 11 5 5 12 1 LIPSKI 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 2 2 2 2 1 ŁOSICKI 2 1 1 3 2 3 3 2 3 3 4 2 10 MAKOWSKI 2 2 1 1 2 2 2 1 2 1 2 1 4 MIŃSKI 6 2 2 1 2 4 5 5 2 5 12 2 2 12 2 MŁAWSKI 1 1 2 1 2 3 1 4 5 1 1 5 1 NOWODWORSKI 2 1 2 2 2 2 1 2 3 4 2 4 3 2 OSTROŁĘCKI 1 1 2 2 1 6 OSTROWSKI 1 1 1 2 1 2 3 1 4 2 1 2 2 OTWOCKI 4 3 2 2 1 3 3 6 4 6 9 5 1 14 2 PIASECZYŃSKI 4 5 1 3 2 4 5 6 6 8 11 6 3 13 3 PŁOCKI 1 3 1 4 9 1 5 PŁOŃSKI 1 2 1 2 1 2 2 2 1 4 5 3 1 8 2 PRUSZKOWSKI 3 2 4 4 8 4 6 4 9 18 4 2 18 1 PRZASNYSKI 1 2 1 1 1 1 1 2 3 1 1 4 1 PRZYSUSKI 1 1 1 1 2 3 2 1 4 5 2 1 3 1

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Poradnia Powiat Alergologia Chirurgia ogólna Choroby płuc Dermatologia Diabetologia Kardiologia Neurologia Okulistyka Ortopedia i traumatologia Otolaryngologia Położnictwo i ginekologia Psychiatria bez uzależnień Psychiatria z uzależnieniami Rehabilitacja Reumatologia PUŁTUSKI 3 3 2 2 3 3 3 3 3 3 5 1 2 8 3 RADOMSKI 3 2 2 2 2 3 4 3 2 2 10 4 2 9 SIEDLECKI 2 1 1 SIERPECKI 1 1 1 1 2 1 3 4 2 2 5 2 1 5 1 SOCHACZEWSKI 1 2 2 4 2 3 5 3 3 5 5 3 1 5 1 SOKOŁOWSKI 1 3 1 2 1 2 2 3 1 3 3 2 1 6 2 SZYDŁOWIECKI 1 2 2 2 1 1 2 2 1 5 2 1 2 1 WARSZAWSKI ZACH. 3 3 1 2 2 5 2 4 4 9 2 1 11 1 WĘGROWSKI 2 2 1 1 1 1 2 1 1 4 3 1 1 5 1 WOŁOMIŃSKI 7 9 6 8 6 9 10 13 3 16 16 8 4 14 4 WYSZKOWSKI 1 2 1 3 1 2 5 2 2 2 3 1 1 9 2 ZWOLEŃSKI 1 1 1 1 1 1 1 1 2 3 1 2 1 1 ŻUROMIŃSKI 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 4 1 ŻYRARDOWSKI 1 3 2 4 2 2 4 5 4 5 4 3 2 6 3 OSTROŁĘKA 1 1 2 2 1 2 5 6 2 10 7 4 6 12 1 PŁOCK 4 6 2 7 2 2 14 12 10 12 14 5 2 18 3 RADOM 13 15 6 10 10 10 22 20 19 30 32 17 3 39 7 SIEDLCE 6 6 3 4 4 10 10 9 9 19 9 7 4 12 4 M. ST. WARSZAWA WOJ. MAZOWIECKIE 58 72 33 72 44 88 119 110 77 124 149 88 43 198 34 137 180 101 180 117 202 279 278 201 343 423 210 116 546 95 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 80

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku ROZDZIAŁ III WYBRANE ELEMENTY ZABEZPIECZENIA OPIEKI ZDROWOTNEJ W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM 81

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3.1. PERSONEL MEDYCZNY W PUBLICZNYCH PODMIOTACH LECZNICZYCH ORAZ SPÓŁKACH Z UDZIAŁEM JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W WOJ. MAZOWIECKIM W 2013 ROKU 3. W roku 2013 w województwie mazowieckim według podstawowego miejsca pracy zatrudnionych było w podmiotach publicznych i niepublicznych 13 287 lekarzy, 1 318 lekarzy dentystów, 10 201 pielęgniarek z wyższym wykształceniem, w tym 2 547 mgr pielęgniarstwa, 1 134 położnych z wyższym wykształceniem, w tym 333 mgr położnictwa oraz 16 536 pielęgniarek i 1 807 położnych ze średnim wykształceniem. Jednakże na potrzeby niniejszej publikacji został szczegółowo przedstawiony personel zatrudniony w placówkach publicznych. Zgodnie ze sprawozdaniami składanymi przez podmioty w 2013 roku w województwie mazowieckim opiekę medyczną nad pacjentami w publicznych zakładach opieki zdrowotnej i w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego sprawowało 36 028 lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek i położnych. W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie ogółem liczby wybranego personelu medycznego w latach 2008 2013 w województwie mazowieckim. Wszystkie dane przedstawione w niniejszym rozdziale dotyczące wybranego personelu medycznego, uwzględniają zatrudnienie w podstawowym miejscu pracy. Zgodnie z poniższą tabelą w roku 2013 zatrudnionych było 10 181 lekarzy, 507 lekarzy dentystów, 22 831 pielęgniarek oraz 2 509 położnych. 3 Dane zawarte w opracowaniu nie obejmują jednostek podległych MSW i MS 82

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Rok Tabela 12. Wybrany personel medyczny zatrudniony w publicznych zakładach opieki zdrowotnej w woj. mazowieckim w latach 2008-2013 (wg stanu w dniu 31 XII). Liczba ludności w woj. mazowieckim 2008 5 204 495 2009 5 222 167 2010 5 242 911 2011 5 285 604 2012 5 301 760 2013 5 316 840 Lekarze Lekarze dentyści Pielęgniarki OGÓŁEM Pielęgniarki z wyższym wykształceniem Pielęgniarki z tytułem magistra Pielęgniarki ze średnim wykształceniem Położne OGÓŁEM Położne z wyższym wykształceniem Położne z tytułem magistra Położne ze średnim wykształceniem Ogółem 9 459 497 21432 3501 634 17931 2362 501 60 1861 Na 10 tys. mieszkańców 18,2 1,0 41,2 6,7 1,2 34,5 4,5 1,0 0,1 3,6 Ogółem 9 669 459 21759 4283 893 17476 2353 567 100 1786 Na 10 tys. mieszkańców 18,5 0,9 41,7 8,2 1,7 33,5 4,5 1,1 0,2 3,4 Ogółem 9 823 460 22069 5194 1077 16875 2442 665 140 1777 Na 10 tys. mieszkańców 18,7 0,9 42,1 9,9 2,1 32,2 4,7 1,3 0,3 3,4 Ogółem 10 088 550 23253 7010 1579 16243 2490 826 215 1664 Na 10 tys. mieszkańców 19,1 1,0 44,0 13,3 3,0 30,7 4,7 1,6 0,4 3,1 Ogółem 10 340 562 23401 8187 1796 15214 2569 916 248 1653 Na 10 tys. mieszkańców 19,5 1,1 44,1 15,4 3,4 28,7 4,8 1,7 0,5 3,1 Ogółem 10 181 507 22831 9065 2165 13766 2509 991 274 1518 Na 10 tys. mieszkańców 19,1 1,0 42,9 17,0 4,1 25,9 4,7 1,9 0,5 2,9 Źródło: Roczne sprawozdanie MZ-88 za lata 2008-2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem JST (nie obejmuje placówek podległych MSW i MS) 83

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3.1.1 Lekarze W roku 2013 w całym województwie mazowieckim, w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego, w podstawowym miejscu pracy zatrudnionych było 10 181 lekarzy, w tym 7 955 specjalistów, co stanowi 78,1% wszystkich lekarzy. W roku poprzednim liczba zatrudnionych lekarzy wyniosła 10 340, w tym 7 962 specjalistów, co stanowiło 77%. W porównaniu z rokiem 2012 liczba lekarzy zmniejszyła się o 159, ponieważ jeden ze szpitali w powiecie gostynińskim uległ przekształceniu i nie jest w gronie szpitali publicznych. Ogółem w analizowanym okresie 2008-2013 liczba lekarzy zwiększyła się o 722 tj. o 7,6%. Z analizy liczby lekarzy w powiatach woj. mazowieckiego wynika, że liczba zatrudnionych lekarzy wzrosła w 2013 roku w 15 powiatach w stosunku do roku 2012. Największy przyrost przypadł w powiecie płockim (wzrost o 60%) ze względu na fakt, iż w jednym z zakładów zwiększyła się liczba lekarzy z podstawowym miejscem pracy w stosunku do roku poprzedniego. Duży przyrost lekarzy obserwowany jest również w powiatach: przasnyskim (wzrost o 25,58%) oraz w garwolińskim (wzrost o 23,15%). W największym stopniu liczba lekarzy zmniejszyła się w stosunku do roku 2012 w powiecie gostynińskim (67,74%). Jest to spowodowane faktem, że jeden z podmiotów publicznych został przejęty przez spółkę prywatną, a poniższa publikacja uwzględnia tylko podmioty publiczne. Z analizy struktury zatrudnionych lekarzy w województwie mazowieckim wynika, że 62,38% lekarzy zatrudnionych jest w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST w Warszawie, a pozostałe 37,62% rozproszone jest na terenie województwa mazowieckiego. Najwięcej (ponad 2%) w powiatach: pruszkowskim 2,89%, otwockim 2,43% oraz w miastach na prawach powiatu (Radom 4,76%, Płock 3,60% i Siedlce 2,16%). W 2013 roku liczba lekarzy przypadających na 10 tys. mieszkańców w woj. mazowieckim wyniosła 19,1 (wskaźnik lekarzy na 10 tys. mieszkańców w 2012r. wynosił 19,5). Najwyższy wskaźnik liczby lekarzy na 10 tys. mieszkańców przypada w Warszawie tj. 36,8. Na wysokim poziomie utrzymuje się ten wskaźnik również w miastach: Ostrołęce 31,9, Płocku 29,9, Siedlcach 28,8. Wśród powiatów ziemskich wysoki wskaźnik liczby lekarzy zatrudnionych wg podstawowego miejsca pracy był w: otwockim 20,2; ciechanowskim 18,8; pruszkowskim 18,6. Najniższa liczba lekarzy przypadających na 10 tys. mieszkańców (oprócz powiatów siedleckiego i ostrołęckiego, gdzie nie ma podmiotu publicznego ani spółki z udziałem JST) jest w płockim, legionowskim oraz mławskim (poniżej 4,0 na 10 tys. mieszkańców). Wskaźnik liczby lekarzy przypadających na 10 tys. mieszkańców zatrudnionych w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST wzrósł w 2012r. w 18 powiatach województwa mazowieckiego. Największy przyrost wskaźnika liczby lekarzy na 10 tys. mieszkańców nastąpił w powiecie garwolińskim o 2,3, przasnyskim o 2,1 oraz w Radomiu 1,2. Spadek tego wskaźnika wystąpił w 21 powiatach. Największy spadek wystąpił w powiecie otwockim o 6,9, w Siedlcach o 5,5 oraz w gostynińskim o 4,5. 84

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Tabela 13. Liczba lekarzy ogółem, wskaźnik na 10 tys. mieszkańców oraz struktura zatrudnienia wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013. Powiat Publiczne Liczba lekarzy 2011 2012 2013 Spółki z udziałem JST Publiczne Spółki z udziałem JST Publiczne Spółki z udziałem JST Zmiana [poprzedni rok = %] Liczba lekarzy na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby lekarzy [%] 2011/2012 2012/2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 białobrzeski 13 0 14 0 14 0 7,69% 0,00% 3,8 4,1 4,2 0,13% 0,14% 0,14% ciechanowski 157 0 166 0 171 0 5,73% 2,92% 17,2 18,2 18,8 1,56% 1,61% 1,68% garwoliński 64 8 78 5 106 2 15,28% 23,15% 6,6 7,6 9,9 0,71% 0,80% 1,06% gostyniński 58 0 52 0 31 0-10,34% -67,74% 12,4 11,2 6,7 0,57% 0,50% 0,30% grodziski 108 0 111 0 103 0 2,78% -7,77% 12,5 12,7 11,6 1,07% 1,07% 1,01% grójecki 55 39 48 39 48 38-7,45% -1,16% 9,5 8,8 8,7 0,93% 0,84% 0,84% kozienicki 81 0 87 0 87 0 7,41% 0,00% 13 14 14,0 0,80% 0,84% 0,85% legionowski 20 13 24 11 17 15 6,06% -9,38% 3 3,2 2,9 0,33% 0,34% 0,31% lipski 51 0 49 0 47 0-3,92% -4,26% 14,1 13,7 13,2 0,51% 0,47% 0,46% łosicki 22 0 22 0 22 0 0,00% 0,00% 6,8 6,8 6,9 0,22% 0,21% 0,22% makowski 47 0 45 0 48 0-4,26% 6,25% 10 9,6 10,3 0,47% 0,44% 0,47% miński 110 0 116 0 116 0 5,45% 0,00% 7,4 7,8 7,7 1,09% 1,12% 1,14% mławski 32 0 32 0 28 0 0,00% -14,29% 4,3 4,3 3,8 0,32% 0,31% 0,28% nowodworski 60 0 58 0 66 0-3,33% 12,12% 7,7 7,4 8,4 0,59% 0,56% 0,65% ostrołęcki 0 0 0 0 0 0 0,00% 0,00% 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% ostrowski 68 0 70 0 72 0 2,94% 2,78% 9 9,3 9,6 0,67% 0,68% 0,71% otwocki 280 34 219 111 212 35 5,10% -33,60% 25,9 27,1 20,2 3,11% 3,19% 2,43% piaseczyński 65 52 62 45 60 42-8,55% -4,90% 7 6,3 5,9 1,16% 1,03% 1,00% płocki 5 0 4 0 4 6-20,00% 60,00% 0,5 0,4 0,9 0,05% 0,04% 0,10% płoński 41 0 42 0 46 0 2,44% 8,70% 4,6 4,7 5,2 0,41% 0,41% 0,45% pruszkowski 260 0 288 0 294 0 10,77% 2,04% 16,7 18,4 18,6 2,58% 2,79% 2,89% przasnyski 43 0 32 0 43 0-25,58% 25,58% 8 5,9 8,0 0,43% 0,31% 0,42% 85

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Liczba lekarzy Zmiana [poprzedni rok = %] Liczba lekarzy na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby lekarzy [%] Powiat Publiczne 2011 2012 2013 Spółki z udziałem JST Publiczne Spółki z udziałem JST Publiczne Spółki z udziałem JST 2011/2012 2012/2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 przysuski 19 0 19 0 21 0 0,00% 9,52% 4,4 4,4 4,9 0,19% 0,18% 0,21% pułtuski 28 0 23 0 1 27-17,86% 17,86% 5,5 4,5 5,4 0,28% 0,22% 0,28% radomski 92 0 94 0 92 0 2,17% -2,17% 6,1 6,2 6,1 0,91% 0,91% 0,90% siedlecki 5 0 0 0 0 0-100,00% 0,00% 0,6 0 0,0 0,05% 0,00% 0,00% sierpecki 29 0 27 0 26 0-6,90% -3,85% 5,4 5 4,9 0,29% 0,26% 0,26% sochaczewski 66 0 64 0 71 0-3,03% 9,86% 7,8 7,5 8,3 0,65% 0,62% 0,70% sokołowski 98 0 98 0 88 0 0,00% -11,36% 17,3 17,4 15,8 0,97% 0,95% 0,86% szydłowiecki 31 0 42 0 37 0 35,48% -13,51% 7,6 10,3 9,2 0,31% 0,41% 0,36% warszawski zach. 69 0 72 0 58 0 4,35% -24,14% 6,4 6,6 5,2 0,68% 0,70% 0,57% węgrowski 42 0 40 0 39 0-4,76% -2,56% 6,2 5,9 5,8 0,42% 0,39% 0,38% wołomiński 177 0 175 0 138 29-1,13% -4,79% 8 7,8 7,3 1,75% 1,69% 1,64% wyszkowski 67 0 70 0 76 0 4,48% 7,89% 9,1 9,5 10,3 0,66% 0,68% 0,75% zwoleński 21 0 25 0 25 0 19,05% 0,00% 5,7 6,7 6,8 0,21% 0,24% 0,25% żuromiński 32 0 32 0 33 0 0,00% 3,03% 7,9 7,9 8,2 0,32% 0,31% 0,32% żyrardowski 1 65 1 58 1 54-10,61% -7,27% 8,6 7,7 7,2 0,65% 0,57% 0,54% Ostrołęka 172 0 174 0 169 0 1,16% -2,96% 32,2 32,7 31,9 1,70% 1,68% 1,66% Płock 277 0 315 67 312 55 37,91% -4,09% 22,3 30,9 29,9 2,75% 3,69% 3,60% Radom 493 0 461 0 262 223-6,49% 4,95% 22,3 21 22,2 4,89% 4,46% 4,76% Siedlce 105 167 108 154 112 108-3,68% -19,09% 35,6 34,3 28,8 2,70% 2,53% 2,16% Warszawa 5989 257 6129 262 5592 759 2,32% -0,63% 36,6 37,3 36,8 61,92% 61,81% 62,38% woj. mazowieckie 9453 635 9588 752 8788 1393 2,50% -1,56% 19,1 19,5 19,1 100,00% 100,00% 100,00% Źródło: Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 86

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 80% Wykres 47. Procentowa zmiana liczby zatrudnionych lekarzy wg podstawowego miejsca pracy (rok poprzedni = 100) w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013. 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% 2011/2012 2012/2013-80% -100% -120% Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 87

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Wykres 48. Struktura zatrudnienia lekarzy w powiatach województwa mazowieckiego wg podstawowego miejsca pracy w latach 2011-2013 (bez Warszawy). 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Wykres 49. Liczba lekarzy na 10 tys. mieszkańców zatrudnionych wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011-2013. 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 88

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3.1.2 Lekarze dentyści W roku 2013 w województwie mazowieckim, w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST wg podstawowego miejsca pracy zatrudnionych było 507 lekarzy dentystów. Dla porównania w roku 2012 zatrudnionych było 562 lekarzy. W 2013 roku w 17 powiatach województwa mazowieckiego wykazano brak zatrudnionych lekarzy dentystów według podstawowego miejsca pracy w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego. W 11 powiatach, w których wykazano lekarzy dentystów liczba zatrudnionych według podstawowego miejsca pracy nie uległa zmianie w stosunku do ubiegłego roku. Liczba lekarzy dentystów zatrudnionych w publicznych placówkach i spółkach z udziałem JST w województwie mazowieckim wzrosła w 5 powiatach. Są to powiaty: białobrzeski (wzrost o 2 osoby), legionowski (wzrost o 3 osoby), pruszkowski (wzrost o 1 osobę), węgrowski (o 1 osobę), Radom (wzrost o 1 osobę). Zatrudnienie lekarzy dentystów w publicznych placówkach i spółkach z udziałem JST zmniejszyło się natomiast w 9 powiatach. Spadek zanotowano w następujących powiatach: otwockim, radomskim, sierpeckim, warszawskim zachodnim, wołomińskim, żuromińskim, Płocku, Siedlcach i Warszawie (tabela 14). Tabela 14. Liczba lekarzy dentystów ogółem, wskaźnik na 10 tys. mieszkańców oraz struktura zatrudnienia wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013 (wg stanu w dn. 31 XII). Liczba lekarzy Zmiana [poprzedni rok = %] Liczba lekarzy na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby lekarzy [%] Powiat 2011 2012 2013 Publiczne Spółki z udziałem JST Publiczne Spółki z udziałem JST Publiczne Spółki z udziałem JST 2011/2012 2012/2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 białobrzeski 4 0 3 0 5 0-25,00% 66,67% 1,18 0,89 1,49 0,73% 0,53% 0,99% ciechanowski 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - garwoliński 4 0 4 0 4 0 0,00% 0,00% 0,37 0,37 0,37 0,73% 0,71% 0,79% gostyniński 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - grodziski 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - grójecki 2 0 2 0 2 0 0,00% 0,00% 0,2 0,2 0,20 0,36% 0,36% 0,39% kozienicki 1 0 1 0 1 0 0,00% 0,00% 0,16 0,16 0,16 0,18% 0,18% 0,20% legionowski 5 0 7 0 10 0 40,00% 42,86% 0,46 0,64 0,90 0,91% 1,25% 1,97% lipski 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - łosicki 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - makowski 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - miński 13 0 16 0 16 0 23,10% 0,00% 0,88 1,07 1,07 2,36% 2,85% 3,16% mławski 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - nowodworski 8 0 6 0 6 0-25,00% 0,00% 1,02 0,77 0,76 1,45% 1,07% 1,18% ostrołęcki 0 0 0 0 0 0 - - - ostrowski 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - otwocki 17 0 9 4 8 0-23,50% -38,46% 1,4 1,07 0,65 3,09% 2,31% 1,58% piaseczyński 18 0 17 0 17 0-5,60% 0,00% 1,08 1,01 0,99 3,27% 3,02% 3,35% płocki 1 0 1 0 0 1 0,00% 0,00% 0,09 0,09 0,09 0,18% 0,18% 0,20% płoński 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - pruszkowski 2 0 3 0 4 0 50,00% 33,33% 0,13 0,19 0,25 0,36% 0,53% 0,79% 89

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Liczba lekarzy Zmiana [poprzedni rok = %] Liczba lekarzy na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby lekarzy [%] Powiat 2011 2012 2013 Publiczne Spółki z udziałem JST Publiczne Spółki z udziałem JST Publiczne Spółki z udziałem JST 2011/2012 2012/2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 przasnyski 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - przysuski 2 0 2 0 2 0 0,00% 0,00% 0,46 0,46 0,47 0,36% 0,36% 0,39% pułtuski 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - radomski 14 0 12 0 9 0-14,30% -25,00% 0,93 0,8 0,60 2,55% 2,14% 1,78% siedlecki 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - sierpecki 2 0 2 0 1 0 0,00% -50,00% 0,37 0,37 0,19 0,36% 0,36% 0,20% sochaczewski 6 0 7 0 7 0 16,70% 0,00% 0,71 0,82 0,82 1,09% 1,25% 1,38% sokołowski 3 0 3 0 3 0 0,00% 0,00% 0,53 0,53 0,54 0,55% 0,53% 0,59% szydłowiecki 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - warszawski zach. 1 0 2 0 1 0 100,00% -50,00% 0,09 0,18 0,09 0,18% 0,36% 0,20% węgrowski 4 0 4 0 5 0 0,00% 25,00% 0,59 0,59 0,74 0,73% 0,71% 0,99% wołomiński 20 0 18 0 15 2-10,00% -5,56% 0,9 0,8 0,74 3,64% 3,20% 3,35% wyszkowski 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - zwoleński 1 0 1 0 1 0 0,00% 0,00% 0,27 0,27 0,27 0,18% 0,18% 0,20% żuromiński 2 0 2 0 1 0 0,00% -50,00% 0,5 0,5 0,25 0,36% 0,36% 0,20% żyrardowski 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - Ostrołęka 0 0 0 0 0 0 - - - - - - - - Płock 0 0 1 10 0 9 100,00% -18,18% - 0,89 0,73 0,00% 1,96% 1,78% Radom 21 0 20 0 21 0-4,80% 5,00% 0,95 0,91 0,96 3,82% 3,56% 4,14% Siedlce 4 0 6 0 5 0 50,00% -16,67% 0,52 0,79 0,65 0,73% 1,07% 0,99% Warszawa 314 81 320 79 281 70 1,00% -12,03% 2,31 2,33 2,04 71,82% 71,00% 69,23% woj. mazowieckie 469 81 469 93 425 82 2,20% -9,79% 1,04 1,06 0,95 100,00% 100,00% 100,00% Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). Analizując strukturę zatrudnienia lekarzy dentystów w powiatach, w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST woj. mazowieckiego w roku 2013, według podstawowego miejsca pracy widać, że analogicznie jak w roku poprzednim najwięcej, bo prawie 70% pracujących lekarzy dentystów jest w Warszawie. Pozostałe 30% rozproszone jest w pozostałej części województwa, z czego najwięcej w powiatach: piaseczyńskim, wołomińskim, mińskim oraz w Radomiu (wykres 50). W całym województwie mazowieckim w 2013 roku na 10 tys. mieszkańców przypadało przeciętnie 0,95 lekarza dentysty. Więcej, niż przeciętna dla całego województwa, lekarzy dentystów przypadających na 10 tys. mieszkańców występowało w powiatach: białobrzeskim, mińskim oraz w Warszawie (najwięcej w skali całego województwa 2,04) (wykres 51). Porównując wskaźnik liczby lekarzy dentystów przypadający na 10 tys. mieszkańców w poszczególnych powiatach widać, że w porównaniu z rokiem ubiegłym jest on większy w 7 powiatach, a niższy w 11 powiatach (tabela 14). 90

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 4,5% 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% Wykres 50. Struktura zatrudnienia lekarzy dentystów wg podstawowego miejsca pracy w powiatach województwa mazowieckiego w 2011-2013r. (bez Warszawy). 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Wykres 51. Liczba lekarzy dentystów na 10 tys. mieszkańców zatrudnionych wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011-2013. 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego ( dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS) 91

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3.1.3 Pielęgniarki z wykształceniem wyższym W roku 2013 w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST, na terenie województwa mazowieckiego zatrudnionych było 9 065 pielęgniarek z wyższym wykształceniem według podstawowego miejsca pracy (o 878 więcej niż w 2012r.). Wzrost zatrudnienia spowodowany jest faktem, iż wiele pielęgniarek podjęło kształcenie na studiach licencjackich i/lub magisterskich uzyskując wyższe kwalifikacje (świadczy o tym dość duży spadek zatrudnienia wśród pielęgniarek ze średnim wykształceniem). Liczba mgr pielęgniarstwa wyniosła w 2013 roku 2 165 czyli o 369 więcej niż rok wcześniej. W 2013 roku w 2 powiatach nie było zatrudnionych pielęgniarek z wyższym wykształceniem. W stosunku do roku poprzedniego liczba powiatów, w których nie zatrudniono (w publicznych placówkach i spółkach z udziałem JST wg podstawowego miejsca pracy) pielęgniarek z wykształceniem wyższym nie uległa zmianie. Zmniejszenie liczby zatrudnionych pielęgniarek z wykształceniem wyższym w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST można zaobserwować w 4 powiatach. Liczba pracujących utrzymuje się na stałym poziomie w 5 powiatach, natomiast zatrudnienie pielęgniarek zwiększyło się w 33 powiatach. Z badania struktury pracujących w poszczególnych powiatach widać, że ok. 52% pielęgniarek jest zatrudnionych na terenie m. st. Warszawy. Pozostała część rozproszona jest w województwie mazowieckim. W roku 2013 (oprócz Warszawy) najwięcej zatrudnionych było w Radomiu (8,69%), Płocku (4,28%) i Ostrołęce (3,86%). W pozostałych powiatach odsetek zatrudnienia wahał się w graniach 0,1 3,3% (wykres 52). Średnio w całym województwie mazowieckim na 10 tys. mieszkańców w 2013 roku przypadało 17 pielęgniarek. Wartość wskaźnika powyżej tej średniej obserwujemy w 9 powiatach (4 ziemskich i 5 grodzkich). Najwyższą wartość przyjmuje on dla m. Ostrołęki (66,1), następnie dla Radomia (36,1), Siedlec (34,8) oraz powiatu ciechanowskiego (33,2). W Warszawie zatrudnionych było w 2013 roku 27,2 pielęgniarek z wyższym wykształceniem na 10 tys. mieszkańców (wykres 53). 92

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Powiat Tabela 15. Liczba pielęgniarek z wyższym wykształceniem, wskaźnik na 10 tys. mieszkańców oraz struktura zatrudnienia wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013. Liczba pielęgniarek z wyższym wykształceniem 2011 2012 2013 Zmiana [poprzedni rok = %] Liczba pielęgniarek z wyższym wykształceniem na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby pielęgniarek z wyższym wykształceniem [%] Ogółem w tym mgr pielęgniarstwa Ogółem w tym mgr pielęgniarstwa Ogółem w tym mgr pielęgniarstwa 2011/2012 2012/2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 białobrzeski 8 1 10 1 9 2 0,3-0,1 2,4 3,0 2,7 0,11% 0,12% 0,10% ciechanowski 262 38 274 48 302 68 0,0 0,1 28,7 30,0 33,2 3,74% 3,35% 3,33% garwoliński 31 6 48 9 59 10 0,5 0,2 2,9 4,4 5,4 0,44% 0,59% 0,65% gostyniński 94 28 108 29 85 22 0,1-0,2 20,1 23,2 18,3 1,34% 1,32% 0,94% grodziski 57 7 97 7 124 7 0,7 0,3 6,6 11,1 14,0 0,81% 1,18% 1,37% grójecki 57 10 58 12 75 13 0,0 0,3 5,8 5,9 7,6 0,81% 0,71% 0,83% kozienicki 81 15 91 13 118 15 0,1 0,3 13,0 14,6 19,0 1,16% 1,11% 1,30% legionowski 11 3 16 3 13 3 0,5-0,2 1,0 1,5 1,2 0,16% 0,20% 0,14% lipski 41 15 47 15 66 18 0,1 0,4 11,3 13,1 18,6 0,58% 0,57% 0,73% łosicki 7 1 10 1 10 2 0,4 0,0 2,1 3,1 3,1 0,10% 0,12% 0,11% makowski 59 8 59 7 60 10 0,0 0,0 12,6 12,6 12,9 0,84% 0,72% 0,66% miński 33 14 57 16 68 19 0,7 0,2 2,2 3,8 4,5 0,47% 0,70% 0,75% mławski 57 7 60 10 60 10 0,1 0,0 7,6 8,1 8,1 0,81% 0,73% 0,66% nowodworski 29 6 31 7 38 9 0,1 0,2 3,7 4,0 4,8 0,41% 0,38% 0,42% ostrołęcki 0 0 0 0 0 0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% ostrowski 46 14 48 13 70 15 0,0 0,5 6,1 6,4 9,4 0,66% 0,59% 0,77% otwocki 147 18 209 20 183 19 0,4-0,1 12,1 17,1 15,0 2,10% 2,55% 2,02% piaseczyński 96 12 104 17 114 24 0,1 0,1 5,8 6,2 6,6 1,37% 1,27% 1,26% płocki 0 0 1 1 1 1 0,0 0,0 0,0 0,1 0,1 0,00% 0,01% 0,01% płoński 66 11 80 13 83 19 0,2 0,0 7,4 9,0 9,3 0,94% 0,98% 0,92% pruszkowski 115 28 150 34 162 40 0,3 0,1 7,4 9,6 10,2 1,64% 1,83% 1,79% przasnyski 72 12 86 14 88 15 0,2 0,0 13,3 16,0 16,4 1,03% 1,05% 0,97% przysuski 22 7 24 10 26 9 0,1 0,1 5,1 5,5 6,0 0,31% 0,29% 0,29% pułtuski 28 4 34 4 35 4 0,2 0,0 5,5 6,6 6,8 0,40% 0,42% 0,39% radomski 52 9 54 8 76 15 0,0 0,4 3,5 3,6 5,0 0,74% 0,66% 0,84% siedlecki 1 0 0 0 0 0-1,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,01% 0,00% 0,00% 93

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Powiat Liczba pielęgniarek z wyższym wykształceniem 2011 2012 2013 Zmiana [poprzedni rok = %] Liczba pielęgniarek z wyższym wykształceniem na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby pielęgniarek z wyższym wykształceniem [%] Ogółem w tym mgr pielęgniarstwa Ogółem w tym mgr pielęgniarstwa Ogółem w tym mgr pielęgniarstwa 2011/2012 2012/2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 sierpecki 24 8 33 13 34 13 0,4 0,0 4,5 6,2 6,4 0,34% 0,40% 0,38% sochaczewski 64 4 69 4 91 11 0,1 0,3 7,5 8,1 10,7 0,91% 0,84% 1,00% sokołowski 59 19 63 21 90 21 0,1 0,4 10,4 11,2 16,1 0,84% 0,77% 0,99% szydłowiecki 10 2 2 2 13 3-0,8 5,5 2,5 0,5 3,2 0,14% 0,02% 0,14% warszawski zachodni 43 7 42 13 44 12 0,0 0,0 4,0 3,8 4,0 0,61% 0,51% 0,49% węgrowski 13 2 23 3 30 4 0,8 0,3 1,9 3,4 4,4 0,19% 0,28% 0,33% wołomiński 114 19 127 15 143 15 0,1 0,1 5,1 5,6 6,2 1,63% 1,55% 1,58% wyszkowski 79 10 101 10 102 11 0,3 0,0 10,7 13,7 13,8 1,13% 1,23% 1,13% zwoleński 26 6 34 8 43 12 0,3 0,3 7,0 9,2 11,6 0,37% 0,42% 0,47% żuromiński 10 0 10 0 14 1 0,0 0,4 2,5 2,5 3,5 0,14% 0,12% 0,15% żyrardowski 28 1 43 0 55 0 0,5 0,3 3,7 5,6 7,2 0,40% 0,53% 0,61% m. Ostrołęka 312 65 321 79 350 91 0,0 0,1 58,4 60,2 66,1 4,45% 3,92% 3,86% m. Płock 237 77 360 119 388 144 0,5 0,1 19,1 29,1 31,6 3,38% 4,40% 4,28% m. Radom 642 135 701 159 788 181 0,1 0,1 29,1 31,9 36,1 9,16% 8,56% 8,69% m. Siedlce 189 47 241 56 266 57 0,3 0,1 24,7 31,5 34,8 2,70% 2,94% 2,93% m. st. Warszawa 3688 903 4261 982 4689 1220 0,2 0,1 21,6 24,8 27,2 52,61% 52,05% 51,73% woj. 7010 1579 8187 1796 9065 2165 0,2 0,1 13,3 15,4 17,0 100,00% 100,00% 100,00% mazowieckie Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 94

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 10,00% 9,00% 8,00% 7,00% 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% 0,00% Wykres 52. Struktura zatrudnienia pielęgniarek z wyższym wykształceniem wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011-2013 r. (bez Warszawy). 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 70 60 50 40 30 20 10 0 Wykres 53. Liczba mgr pielęgniarstwa na 10 tys. mieszkańców zatrudnionych wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011-2013. 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 95

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3.1.4 Pielęgniarki ze średnim wykształceniem W roku 2013 w publicznych podmiotach leczniczych oraz w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego, według podstawowego miejsca pracy, zatrudnionych było 13 766 pielęgniarek o 1448 mniej niż w roku poprzednim. Duży spadek zatrudnienia pielęgniarek ze średnim wykształceniem spowodowany jest min.: tym, iż wiele pielęgniarek podjęło kształcenie na studiach licencjackich i/lub magisterskich uzyskując wyższe kwalifikacje (świadczy o tym dość duży przyrost zatrudnienia wśród pielęgniarek z wyższym wykształceniem). W całym analizowanym okresie liczba pielęgniarek ze średnim wykształceniem zatrudnionych w publicznych placówkach, według podstawowego miejsca pracy zmniejsza się rokrocznie. W ostatnim roku jest to zmiana o ponad 10%. Zatrudnienie pielęgniarek ze średnim wykształceniem zwiększyło się w roku 2013 w 8 powiatach w porównaniu z rokiem poprzednim. Spadek liczby zatrudnionych pielęgniarek w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST odnotowano natomiast w 32 powiatach. We wszystkich powiatach grodzkich liczba pielęgniarek ze średnim wykształceniem zmniejszyła się w porównaniu do roku 2012. Tabela 16. Liczba pielęgniarek ze średnim wykształceniem ogółem, wskaźnik na 10 tys. mieszkańców oraz struktura zatrudnienia wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013. Powiat Liczba pielęgniarek Zmiana Liczba pielęgniarek na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby pielęgniarek [%] 2011 2012 2013 2011/2012 2012/2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 białobrzeski 26 26 26 0,0% 0,0% 7,7 7,7 7,7 0,2% 0,2% 0,2% ciechanowski 257 234 212-8,9% -9,4% 28,1 25,6 23,3 1,6% 1,5% 1,5% garwoliński 236 209 180-11,4% -13,9% 21,7 19,2 16,6 1,5% 1,4% 1,3% gostyniński 279 210 93-24,7% -55,7% 59,6 45,0 20,0 1,7% 1,4% 0,7% grodziski 216 212 158-1,9% -25,5% 25,0 24,2 17,8 1,3% 1,4% 1,1% grójecki 231 236 188 2,2% -20,3% 23,4 23,9 19,0 1,4% 1,6% 1,4% kozienicki 225 204 176-9,3% -13,7% 36,0 32,8 28,3 1,4% 1,3% 1,3% legionowski 45 49 39 8,9% -20,4% 4,2 4,5 3,5 0,3% 0,3% 0,3% lipski 166 157 137-5,4% -12,7% 45,8 43,7 38,5 1,0% 1,0% 1,0% łosicki 19 54 65 184,2% 20,4% 5,8 16,7 20,2 0,1% 0,4% 0,5% makowski 128 119 118-7,0% -0,8% 27,2 25,4 25,3 0,8% 0,8% 0,9% miński 319 291 261-8,8% -10,3% 21,5 19,5 17,4 2,0% 1,9% 1,9% mławski 190 189 193-0,5% 2,1% 25,4 25,4 26,1 1,2% 1,2% 1,4% nowodworski 114 114 118 0,0% 3,5% 14,6 14,6 15,0 0,7% 0,7% 0,9% ostrołęcki 0 0 0 0,0% 0,0% 0,0 0,0 0,0 0,0% 0,0% 0,0% ostrowski 170 189 171 11,2% -9,5% 22,5 25,2 22,9 1,0% 1,2% 1,2% otwocki 615 563 418-8,5% -25,8% 50,7 46,2 34,2 3,8% 3,7% 3,0% piaseczyński 186 176 152-5,4% -13,6% 11,2 10,4 8,9 1,1% 1,2% 1,1% płocki 11 9 11-18,2% 22,2% 1,0 0,8 1,0 0,1% 0,1% 0,1% płoński 136 130 114-4,4% -12,3% 15,3 14,6 12,8 0,8% 0,9% 0,8% pruszkowski 427 366 375-14,3% 2,5% 27,5 23,3 23,7 2,6% 2,4% 2,7% przasnyski 123 114 101-7,3% -11,4% 22,8 21,2 18,9 0,8% 0,7% 0,7% 96

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Powiat Liczba pielęgniarek Zmiana Liczba pielęgniarek na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby pielęgniarek [%] 2011 2012 2013 2011/2012 2012/2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 przysuski 68 68 63 0,0% -7,4% 15,6 15,7 14,7 0,4% 0,4% 0,5% pułtuski 107 90 95-15,9% 5,6% 20,8 17,5 18,5 0,7% 0,6% 0,7% radomski 185 203 169 9,7% -16,7% 12,3 13,5 11,2 1,1% 1,3% 1,2% siedlecki 7 0 0-100,0% 0,0% 0,9 0,0 0,0 0,0% 0,0% 0,0% sierpecki 115 48 102-58,3% 112,5% 21,4 9,0 19,1 0,7% 0,3% 0,7% sochaczewski 136 133 110-2,2% -17,3% 16,0 15,6 12,9 0,8% 0,9% 0,8% sokołowski 210 208 159-1,0% -23,6% 37,1 37,0 28,5 1,3% 1,4% 1,2% szydłowiecki 66 64 52-3,0% -18,8% 16,2 15,7 12,9 0,4% 0,4% 0,4% warszawski zach. 116 122 104 5,2% -14,8% 10,7 11,1 9,4 0,7% 0,8% 0,8% węgrowski 111 98 87-11,7% -11,2% 16,3 14,4 12,9 0,7% 0,6% 0,6% wołomiński 350 338 319-3,4% -5,6% 15,7 15,0 13,9 2,2% 2,2% 2,3% wyszkowski 124 104 103-16,1% -1,0% 16,8 14,1 13,9 0,8% 0,7% 0,7% zwoleński 86 81 63-5,8% -22,2% 23,1 21,9 17,0 0,5% 0,5% 0,5% żuromiński 161 148 152-8,1% 2,7% 39,8 36,7 38,0 1,0% 1,0% 1,1% żyrardowski 148 127 104-14,2% -18,1% 19,3 16,6 13,6 0,9% 0,8% 0,8% Ostrołęka 174 170 126-2,3% -25,9% 32,6 31,9 23,8 1,1% 1,1% 0,9% Płock 457 578 506 26,5% -12,5% 36,8 46,8 41,2 2,8% 3,8% 3,7% Radom 830 791 685-4,7% -13,4% 37,6 36,0 31,4 5,1% 5,2% 5,0% Siedlce 551 523 441-5,1% -15,7% 72,0 68,5 57,8 3,4% 3,4% 3,2% Warszawa 8122 7469 7020-8,0% -6,0% 47,5 43,5 40,7 50,0% 49,1% 51,0% woj. mazowieckie 16243 15214 13766-5,0% -10,8% 30,7 28,7 25,9 100,0% 100,0% 100,0% Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). Wraz ze zmniejszającą się liczbą zatrudnionych pielęgniarek ze średnim wykształceniem w publicznych podmiotach oraz spółkach z udziałem JST, w całym analizowanym okresie zmniejsza się wartość wskaźnika liczby pielęgniarek na 10 tys. mieszkańców województwa mazowieckiego. W 2011 roku wskaźnik ten wynosił 30,7, w roku 2012 wyniósł 28,7, natomiast w roku 2013 spadł do 25,9. W 10 powiatach wskaźnik osiągnął wartość wyższą od średniej. Najwyższy był w Siedlcach 57,8 analogicznie jak w latach poprzednich. W pozostałych powiatach grodzkich wartość wskaźnika jest wyższa od przeciętnej, jedynie w Ostrołęce wskaźnik przyjmuje niższą wartość. W porównaniu z rokiem ubiegłym wskaźnik ten wzrósł w 8 powiatach, z czego najwięcej w powiecie sierpeckim (z 9,0 do 19,1). Najniższa liczba zatrudnionych pielęgniarek na 10 tys. mieszkańców, jest analogicznie do roku poprzedniego w powiatach: ostrołęckim, siedleckim, płockim (wykres 55). Badanie struktury zatrudnienia pokazuje, że 51% pielęgniarek zatrudnionych w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST pracuje w Warszawie. Poza tym, największy odsetek występuje w Radomiu (5%), Płocku (3,7%), Siedlcach (3,2%), powiecie otwockim (3%). W pozostałych powiatach procent ten waha się od 0 do 2,7% (wykres 56). 97

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 200% 150% 100% 50% 0% -50% -100% -150% Wykres 54. Procentowa zmiana liczby pielęgniarek zatrudnionych wg podstawowego miejsca pracy (rok poprzedni = 100) w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013. 2011/2012 2012/2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Wykres 55. Wskaźnik liczby pielęgniarek na 10 tys. mieszkańców wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011-2013. 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 98

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 6% Wykres 56. Struktura zatrudnienia pielęgniarek w poszczególnych powiatach województwa mazowieckiego wg podstawowego miejsca pracy w latach 2011-2013 (bez Warszawy) 5% 4% 3% 2% 1% 0% 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 99

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3.1.5 Położne z wykształceniem wyższym W roku 2013 w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST, na terenie województwa mazowieckiego zatrudnionych było 991 położnych z wyższym wykształceniem według podstawowego miejsca pracy (o 75 więcej niż w 2012r.). Sytuacja tu wygląda podobnie jak u pielęgniarek. Wzrost zatrudnienia spowodowany jest faktem podejmowania kształcenia na studiach licencjackich i/lub magisterskich, poprzez co również zwiększa się liczba położnych z wykształceniem wyższym, a zmniejsza z wykształceniem średnim. Liczba mgr położnictwa wyniosła w 2013 roku 275 czyli o 27 więcej niż rok wcześniej. W 2013 roku w 9 powiatach nie było zatrudnionych położnych z wyższym wykształceniem. W stosunku do roku poprzedniego liczba powiatów, w których nie zatrudniono (w publicznych placówkach i spółkach z udziałem JST wg podstawowego miejsca pracy) położnych z wykształceniem wyższym zmniejszyła się o jeden powiat. Zmniejszenie liczby zatrudnionych położnych z wykształceniem wyższym w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST można zaobserwować w 8 powiatach, natomiast zatrudnienie pielęgniarek zwiększyło się w 12 powiatach. Z badania struktury pracujących w poszczególnych powiatach widać, że ponad 70% położnych jest zatrudnionych na terenie m. st. Warszawy. Pozostała część rozproszona jest w województwie mazowieckim. W roku 2013 (oprócz Warszawy) najwięcej zatrudnionych było w Radomiu (5,85%), Płocku (3,73%) i Ostrołęce (2,12%). W pozostałych powiatach odsetek zatrudnienia wahał się w graniach 0,1 1,61% (wykres 57). Średnio w całym województwie mazowieckim na 10 tys. mieszkańców w 2013 roku przypadały ok. 2 położne. Wartość wskaźnika powyżej tej średniej obserwujemy w 7 powiatach (3 ziemskich i 4 grodzkich). Najwyższą wartość przyjmuje on dla m. st. Warszawy i w Ostrołęce po 4, następnie dla Płocka (3) Radomia (2,7) oraz powiatu sierpeckiego (2,4). 100

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Tabela 17. Liczba położnych z wyższym wykształceniem, wskaźnik na 10 tys. mieszkańców oraz struktura zatrudnienia wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013. Powiat Ogółem Liczba położnych z wyższym wykształceniem 2011 2012 2013 w tym mgr położnictwa Ogółem w tym mgr położnictwa Ogółem w tym mgr położnictwa 2011/ 2012 Zmiana 2012/ 2013 Liczba położnych na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby położnych [%] 2011 2012 2013 2011 2012 2013 białobrzeski 0 0 0 0 0 0 - - 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% ciechanowski 13 0 13 3 13 3 0,0% 0,0% 1,4 1,4 1,4 1,57% 1,42% 1,31% garwoliński 4 0 0 0 2 0-100,0% - 0,4 0,0 0,2 0,48% 0,00% 0,20% gostyniński 4 0 3 1 0 0-25,0% -100,0% 0,9 0,6 0,0 0,48% 0,33% 0,00% grodziski 3 2 1 1 1 1-66,7% 0,0% 0,3 0,1 0,1 0,36% 0,11% 0,10% grójecki 5 0 5 1 10 1 0,0% 100,0% 0,5 0,5 1,0 0,61% 0,55% 1,01% kozienicki 7 2 7 2 7 2 0,0% 0,0% 1,1 1,1 1,1 0,85% 0,76% 0,71% legionowski 0 0 0 0 0 0 - - 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% lipski 1 1 1 1 7 1 0,0% 600,0% 0,3 0,3 2,0 0,12% 0,11% 0,71% łosicki 1 0 0 0 1 0-100,0% - 0,3 0,0 0,3 0,12% 0,00% 0,10% makowski 4 1 3 1 2 1-25,0% -33,3% 0,9 0,6 0,4 0,48% 0,33% 0,20% miński 3 0 7 0 7 0 133,3% 0,0% 0,2 0,5 0,5 0,36% 0,76% 0,71% mławski 6 3 7 4 7 4 16,7% 0,0% 0,8 0,9 0,9 0,73% 0,76% 0,71% nowodworski 3 1 5 3 4 3 66,7% -20,0% 0,4 0,6 0,5 0,36% 0,55% 0,40% ostrołęcki 0 0 0 0 0 0 - - 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% ostrowski 4 0 7 0 14 1 75,0% 100,0% 0,5 0,9 1,9 0,48% 0,76% 1,41% otwocki 8 1 6 1 2 0-25,0% -66,7% 0,7 0,5 0,2 0,97% 0,66% 0,20% piaseczyński 0 0 0 0 0 0 - - 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% płocki 0 0 0 0 0 0 - - 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% płoński 2 0 1 1 2 1-50,0% 100,0% 0,2 0,1 0,2 0,24% 0,11% 0,20% pruszkowski 5 0 9 0 11 1 80,0% 22,2% 0,3 0,6 0,7 0,61% 0,98% 1,11% przasnyski 3 1 4 2 4 2 33,3% 0,0% 0,6 0,7 0,7 0,36% 0,44% 0,40% przysuski 0 0 0 0 0 0 - - 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% pułtuski 2 0 4 0 4 0 100,0% 0,0% 0,4 0,8 0,8 0,24% 0,44% 0,40% radomski 6 1 6 2 8 1 0,0% 33,3% 0,4 0,4 0,5 0,73% 0,66% 0,81% 101

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Powiat Ogółem Liczba położnych z wyższym wykształceniem 2011 2012 2013 w tym mgr położnictwa Ogółem w tym mgr położnictwa Ogółem w tym mgr położnictwa 2011/ 2012 Zmiana 2012/ 2013 Liczba położnych na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby położnych [%] 2011 2012 2013 2011 2012 2013 siedlecki 0 0 0 0 0 0 - - 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% sierpecki 9 1 9 1 13 1 0,0% 44,4% 1,7 1,7 2,4 1,09% 0,98% 1,31% sochaczewski 11 3 10 3 10 3-9,1% 0,0% 1,3 1,2 1,2 1,33% 1,09% 1,01% sokołowski 3 3 4 2 6 3 33,3% 50,0% 0,5 0,7 1,1 0,36% 0,44% 0,61% szydłowiecki 1 0 1 0 1 0 0,0% 0,0% 0,2 0,2 0,2 0,12% 0,11% 0,10% warszawski zach. 1 0 2 0 0 0 100,0% -100,0% 0,1 0,2 0,0 0,12% 0,22% 0,00% węgrowski 0 0 0 0 1 0 - - 0,0 0,0 0,1 0,00% 0,00% 0,10% wołomiński 18 6 18 5 16 3 0,0% -11,1% 0,8 0,8 0,7 2,18% 1,97% 1,61% wyszkowski 5 0 6 0 9 0 20,0% 50,0% 0,7 0,8 1,2 0,61% 0,66% 0,91% zwoleński 1 0 1 0 1 0 0,0% 0,0% 0,3 0,3 0,3 0,12% 0,11% 0,10% żuromiński 3 0 3 0 3 0 0,0% 0,0% 0,7 0,7 0,7 0,36% 0,33% 0,30% żyrardowski 4 2 4 2 3 2 0,0% -25,0% 0,5 0,5 0,4 0,48% 0,44% 0,30% Ostrołęka 14 2 19 2 21 2 35,7% 10,5% 2,6 3,6 4,0 1,69% 2,07% 2,12% Płock 16 4 39 8 37 8 143,8% -5,1% 1,3 3,2 3,0 1,94% 4,26% 3,73% Radom 54 7 57 9 58 11 5,6% 1,8% 2,4 2,6 2,7 6,54% 6,22% 5,85% Siedlce 12 2 10 3 10 3-16,7% 0,0% 1,6 1,3 1,3 1,45% 1,09% 1,01% Warszawa 590 172 644 190 696 216 9,2% 8,1% 3,5 3,8 4,0 71,43% 70,31% 70,23 % woj. 826 215 916 248 991 274 10,9% 8,2% 1,6 1,7 1,9 100% 100% 100% mazowieckie Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 102

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 7,0% 6,0% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% Wykres 57. Struktura zatrudnienia położnych z wyższym wykształceniem wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011-2013 (ujęcie bez Warszawy). 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 4,5 3,5 4 2,5 3 1,5 2 0,5 1 0 Wykres 58. Liczba położnych z wyższym wykształceniem zatrudnionych wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego na 10 tys. mieszkańców w latach 2011 2013. 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 103

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3.1.5 Położne ze średnim wykształceniem Liczba położnych zatrudnionych w województwie mazowieckim w roku 2013 wyniosła 1 518 (według podstawowego miejsca zatrudnienia w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST). Liczba zatrudnionych położnych w woj. mazowieckim corocznie spada w 2012r. w stosunku do 2011r. o 3,3%, a w roku 2013 w stosunku do roku 2012 o 5,7%. W 2013 roku w trzech powiatach (gostynińskim, ostrołęckim i siedleckim) nie było zatrudnionych położnych w publicznych podmiotach leczniczych oraz spółkach z udziałem JST wg podstawowego miejsca pracy. Z analizy liczby położnych w powiatach województwa mazowieckiego wynika, iż w 21 powiatach liczba położnych zmniejszyła się. W 7 powiatach wzrosło zatrudnienie położnych ze średnim wykształceniem, a w pozostałych liczba położnych ze średnim wykształceniem nie uległa zmianie (tabela 18). Powiat Tabela 18. Liczba położnych ze średnim wykształceniem ogółem, wskaźnik na 10 tys. mieszkańców oraz struktura zatrudnienia wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013. Liczba położnych ze średnim wykształceniem Zmiana Liczba położnych ze średnim wykształceniem na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby położnych [%] 2011 2012 2013 2011/2012 2012/2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 białobrzeski 1 1 1 0,0% 0,0% 0,3 0,3 0,3 0,06% 0,06% 0,07% ciechanowski 45 45 42 0,0% -6,7% 4,9 4,9 4,6 2,70% 2,80% 2,77% garwoliński 23 27 25 17,4% -7,4% 2,1 2,5 2,3 1,38% 1,68% 1,65% gostyniński 18 18 0 0,0% -100,0% 3,8 3,9 0,0 1,08% 1,12% 0,00% grodziski 0 1 1 100,0% 0,0% 0,0 0,1 0,1 0,00% 0,06% 0,07% grójecki 35 33 31-5,7% -6,1% 3,5 3,3 3,1 2,10% 2,05% 2,04% kozienicki 27 27 26 0,0% -3,7% 4,3 4,3 4,2 1,62% 1,68% 1,71% legionowski 5 5 5 0,0% 0,0% 0,5 0,5 0,5 0,30% 0,31% 0,33% lipski 21 21 14 0,0% -33,3% 5,8 5,9 3,9 1,26% 1,31% 0,92% łosicki 2 3 3 50,0% 0,0% 0,6 0,9 0,9 0,12% 0,19% 0,20% makowski 29 25 28-13,8% 12,0% 6,2 5,3 6,0 1,74% 1,55% 1,84% miński 39 35 34-10,3% -2,9% 2,6 2,4 2,3 2,34% 2,18% 2,24% mławski 24 23 23-4,2% 0,0% 3,2 3,1 3,1 1,44% 1,43% 1,52% nowodworski 16 18 17 12,5% -5,6% 2,0 2,3 2,2 0,96% 1,12% 1,12% ostrołęcki 0 0 0 0,0% 0,0% 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% ostrowski 38 43 34 13,2% -20,9% 5,0 5,7 4,6 2,28% 2,67% 2,24% otwocki 21 23 3 9,5% -87,0% 1,7 1,9 0,2 1,26% 1,43% 0,20% piaseczyński 9 9 7 0,0% -22,2% 0,5 0,5 0,4 0,54% 0,56% 0,46% płocki 2 2 2 0,0% 0,0% 0,2 0,2 0,2 0,12% 0,12% 0,13% płoński 20 2 21-90,0% 950,0% 2,2 0,2 2,4 1,20% 0,12% 1,38% pruszkowski 28 29 31 3,6% 6,9% 1,8 1,8 2,0 1,68% 1,80% 2,04% przasnyski 33 30 30-9,1% 0,0% 6,1 5,6 5,6 1,98% 1,86% 1,98% przysuski 5 5 6 0,0% 20,0% 1,1 1,2 1,4 0,30% 0,31% 0,40% pułtuski 7 14 14 100,0% 0,0% 1,4 2,7 2,7 0,42% 0,87% 0,92% radomski 36 36 35 0,0% -2,8% 2,4 2,4 2,3 2,16% 2,24% 2,31% siedlecki 0 0 0 0,0% 0,0% 0,0 0,0 0,0 0,00% 0,00% 0,00% 104

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Powiat Liczba położnych ze średnim wykształceniem Zmiana Liczba położnych ze średnim wykształceniem na 10 tys. mieszkańców Struktura liczby położnych [%] 2011 2012 2013 2011/2012 2012/2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 sierpecki 12 10 10-16,7% 0,0% 2,2 1,9 1,9 0,72% 0,62% 0,66% sochaczewski 18 15 15-16,7% 0,0% 2,1 1,8 1,8 1,08% 0,93% 0,99% sokołowski 22 21 19-4,5% -9,5% 3,9 3,7 3,4 1,32% 1,31% 1,25% szydłowiecki 11 6 5-45,5% -16,7% 2,7 1,5 1,2 0,66% 0,37% 0,33% warszawski zach. 6 5 6-16,7% 20,0% 0,6 0,5 0,5 0,36% 0,31% 0,40% węgrowski 19 19 19 0,0% 0,0% 2,8 2,8 2,8 1,14% 1,18% 1,25% wołomiński 29 31 27 6,9% -12,9% 1,3 1,4 1,2 1,74% 1,93% 1,78% wyszkowski 16 15 23-6,3% 53,3% 2,2 2,0 3,1 0,96% 0,93% 1,52% zwoleński 4 3 3-25,0% 0,0% 1,1 0,8 0,8 0,24% 0,19% 0,20% żuromiński 23 19 21-17,4% 10,5% 5,7 4,7 5,2 1,38% 1,18% 1,38% żyrardowski 14 15 13 7,1% -13,3% 1,8 2,0 1,7 0,84% 0,93% 0,86% Ostrołęka 39 33 29-15,4% -12,1% 7,3 6,2 5,5 2,34% 2,05% 1,91% Płock 47 100 84 112,8% -16,0% 3,8 8,1 6,8 2,82% 6,22% 5,53% Radom 159 133 131-16,4% -1,5% 7,2 6,1 6,0 9,56% 8,27% 8,63% Siedlce 18 77 73 327,8% -5,2% 2,4 10,1 9,6 1,08% 4,79% 4,81% Warszawa 743 632 607-14,9% -4,0% 4,3 3,7 3,5 44,65% 39,28% 39,99% woj. mazowieckie 1664 1609 1518-3,3% -5,7% 3,1 3,0 2,9 100,0% 100,0% 100,0% Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (nie obejmują placówek podległych MSW i MS). Średnio w województwie mazowieckim wskaźnik liczby położnych na 10 tys. mieszkańców wynosi 2,9 (o 0,1 mniej niż w roku poprzednim). We wszystkich powiatach grodzkich oraz w 11 powiatach ziemskich wskaźnik ten przewyższa średnią dla województwa. Podobnie jak rok wcześniej najwięcej zatrudnionych położnych na 10 tys. mieszkańców w 2013 roku było w Siedlcach (9,6), zaś najmniejszą wartość w/w wskaźnika obserwujemy w powiatach siedleckim, ostrołęckim i gostynińskim (wykres 59). Struktura zatrudnienia położnych w województwie mazowieckim pokazuje, że prawie 40% pracujących w publicznych placówkach oraz spółkach z udziałem JST zatrudnionych jest w Warszawie oraz w dalszej kolejności w Radomiu (8,63%), w Płocku (5,53%), w Siedlcach (4,81%). W pozostałych powiatach odsetek nie przekracza 3% (wykres 60). 105

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 12 10 8 6 4 2 0 Wykres 59. Liczba położnych na 10 tys. mieszkańców wg podstawowego miejsca pracy w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013. 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Wykres 60. Struktura zatrudnienia położnych wg podstawowego miejsca pracy w poszczególnych powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011-2013 (ujęcie bez Warszawy). 2011 2012 2013 Roczne sprawozdanie MZ - 88 za lata 2011 2013 dla publicznych podmiotów leczniczych oraz spółek z udziałem jednostek samorządu terytorialnego (dane nie obejmują placówek podległych MSW i MS). 106

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3.2 LUDNOŚĆ WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO, KTÓREJ PRZYSŁUGUJĄ ŚWIADCZENIA W MAZOWIECKIM ODDZIALE WOJEWÓDZKIM NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA W województwie mazowieckim w roku 2013 było ubezpieczonych (według danych z Centralnego Wykazu Ubezpieczonych) 4 968 168 osób, co stanowiło 93,44% ludności województwa. W roku 2011 w porównaniu z rokiem 2010 ludności ubezpieczonej zgłoszonej za pośrednictwem KRUS i ZUS w województwie mazowieckim było więcej, natomiast w roku 2012 odnotowany został dość duży spadek ubezpieczonych, jednakże w 2013 znów następuje wzrost liczby osób ubezpieczonych. W 2013 roku, w porównaniu z poprzednim udział procentowy zwiększył się o 0,76%. Procentowo najwięcej ubezpieczonych osób było w roku 2013 w powiecie łosickim (97,44%) i sokołowskim (97,29%) oraz w Siedlcach (96,81%). Najmniejsza liczba ludności ubezpieczonej w 2013 roku zamieszkiwała powiaty: warszawski zachodni 90,85% mieszkańców powiatu oraz legionowski, radomski i grodziski (poniżej 92%). W stosunku do roku poprzedniego we wszystkich powiatach odnotowano wzrost liczby udziału osób ubezpieczonych. Natomiast największy spadek można zauważyć w powiecie piaseczyńskim o 1,81% oraz w powiecie warszawskim o 1,6%. Tabela 19. Ludność woj. mazowieckiego, której przysługują świadczenia w Mazowieckim Oddziale Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia w latach 2010-2013. Nazwa powiatu Liczba ludności, której przysługują świadczenia w Mazowieckim Oddziale Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia % % 2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 2013 WOJEWÓDZTWO OGÓŁEM 5 116 119 5 126 173 4 913 516 4 968 168 97,58 96,98 92,68 93,44 BIAŁOBRZESKI 32 946 33 005 32 284 32 350 97,75 97,52 95,63 96,08 CIECHANOWSKI 91 131 90 275 85 359 85 743 101,29 98,79 93,55 94,25 GARWOLIŃSKI 107 698 107 454 103 365 104 299 100,59 99,01 95,19 96,07 GOSTYNIŃSKI 47 330 46 660 43 537 43 795 101,63 99,64 93,37 94,15 GRODZISKI 80 622 81 723 79 090 81 365 96,82 94,52 90,37 91,80 GRÓJECKI 94 843 95 208 93 098 93 692 97,61 96,56 94,38 94,92 KOZIENICKI 62 811 62 081 58 603 58 734 102,84 99,36 94,1 94,58 LEGIONOWSKI 99 460 101 520 98 873 101 571 94,26 93,68 89,98 91,47 LIPSKI 36 302 35 738 33 959 33 845 101,45 98,7 94,61 95,17 ŁOSICKI 32 770 32 508 31 223 31 278 102,61 99,78 96,64 97,44 MAKOWSKI 47 378 46 930 44 989 44 923 103,17 99,84 96,06 96,45 MIŃSKI 142 312 142 909 137 133 139 407 97,93 96,48 92,08 93,00 MŁAWSKI 74 305 73 681 69 581 69 564 102,29 98,63 93,5 93,95 NOWODWORSKI 75 301 75 473 72 086 72 838 97,98 96,69 92,04 92,79 OSTROŁĘCKI 85 051 84 789 81 473 82 315 100,34 96,77 92,76 93,42 OSTROWSKI 74 844 74 399 71 027 70 878 100,64 98,66 94,71 94,91 OTWOCKI 114 633 116 094 112 461 114 342 94,92 95,79 92,2 93,46 PIASECZYŃSKI 151 604 155 550 152 538 158 030 94,07 93,6 90,29 92,10 PŁOCKI 103 985 104 962 101 320 102 779 96,25 95,06 91,37 92,55 107

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Nazwa powiatu Liczba ludności, której przysługują świadczenia w Mazowieckim Oddziale Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia % % 2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 2013 PŁOŃSKI 90 937 89 982 84 113 84 316 104,46 100,91 94,48 94,92 PRUSZKOWSKI 144 773 147 616 144 762 148 235 95,35 94,93 92,32 93,71 PRZASNYSKI 52 993 52 730 50 427 50 609 101,42 97,65 93,75 94,53 PRZYSUSKI 44 483 43 881 41 543 41 277 104,09 100,87 96,01 96,04 PUŁTUSKI 51 382 51 259 49 056 49 120 100,86 99,86 95,46 95,57 RADOMSKI 141 036 142 079 137 395 138 666 95,43 94,71 91,19 91,78 SIEDLECKI 76 326 76 991 75 735 76 583 94,58 94,11 92,45 93,63 SIERPECKI 53 642 53 224 50 419 50 504 101,62 98,96 94,17 94,71 SOCHACZEWSKI 83 109 82 976 79 183 80 362 98,81 97,51 92,98 94,37 SOKOŁOWSKI 58 070 57 351 54 432 54 301 104,7 101,31 96,74 97,29 SZYDŁOWIECKI 40 270 40 170 37 519 37 407 101,17 98,49 92,32 92,52 WARSZAWSKI ZACH. 97 713 99 542 97 838 100 833 91,5 91,94 89,25 90,85 WĘGROWSKI 68 084 67 594 64 542 64 766 101,72 99,37 95,15 95,81 WOŁOMIŃSKI 208 100 211 902 206 490 212 671 95,76 95,24 91,51 92,94 WYSZKOWSKI 72 732 72 552 69 024 69 584 100,25 98,39 93,51 94,14 ZWOLEŃSKI 36 005 35 838 34 999 34 910 98 96,43 94,42 94,44 ŻUROMIŃSKI 40 355 40 115 38 641 38 524 102,16 99,28 95,88 96,28 ŻYRARDOWSKI 74 200 74 733 71 573 72 224 98,11 97,58 93,47 94,55 M. OSTROŁĘKA 54 562 53 834 49675 49 634 101,59 100,73 93,22 93,80 M. PŁOCK 127 139 125 281 116 174 116 492 100,86 100,77 93,97 94,85 M. RADOM 229 124 225 333 206 520 205 771 102,98 102,14 94 94,19 M. SIEDLCE 79 527 78 516 73 443 73 910 102,76 102,66 96,14 96,81 M. ST. WARSZAWA 1 632 471 1 635 533 1 569 465 1 595 721 94,89 95,73 91,49 92,54 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 108

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Wykres 61. Procentowy udział ludności woj. mazowieckiego, której przysługują świadczenia w Mazowieckim Oddziale Wojewódzkim NFZ w latach 2012-2013. 100 98 96 94 92 90 88 86 84 WOJ. MAZOWIECKIE BIAŁOBRZESKI CIECHANOWSKI GARWOLIŃSKI GOSTYNIŃSKI GRODZISKI GRÓJECKI KOZIENICKI LEGIONOWSKI LIPSKI ŁOSICKI MAKOWSKI MIŃSKI MŁAWSKI NOWODWORSKI OSTROŁĘCKI OSTROWSKI OTWOCKI PIASECZYŃSKI PŁOCKI PŁOŃSKI PRUSZKOWSKI PRZASNYSKI PRZYSUSKI PUŁTUSKI RADOMSKI SIEDLECKI SIERPECKI SOCHACZEWSKI SOKOŁOWSKI SZYDŁOWIECKI WARSZAWSKI ZACH. WĘGROWSKI WOŁOMIŃSKI WYSZKOWSKI ZWOLEŃSKI ŻUROMIŃSKI ŻYRARDOWSKI M. OSTROŁĘKA M. PŁOCK M. RADOM M. SIEDLCE M. ST. WARSZAWA 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 109

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3.3 ŚWIADCZENIA W PRZYPADKACH NAGŁEGO ZACHOROWANIA LUB POGORSZENIA STANU ZDROWIA W DNI POWSZEDNIE, W GODZINACH WIECZORNYCH I NOCNYCH ORAZ W DNI WOLNE OD PRACY, WYNIKAJĄCE Z PIĘCIODNIOWEGO TYGODNIA PRACY, NIEDZIELE I ŚWIĘTA. Na terenie województwa mazowieckiego w roku 2013 świadczenia w przypadkach nagłego zachorowania lub pogorszenia stanu zdrowia w godz. wieczornych i nocnych oraz w dni wolne od pracy, wynikające z pięciodniowego tygodnia pracy, niedziele i święta udzielane były przez 67 placówek podstawowej opieki zdrowotnej, 79 placówek mających szpitalny oddział ratunkowy lub izbę przyjęć oraz 6 dysponentów zespołów ratownictwa medycznego. W myśl zasad kontraktowania, świadczenia lekarza POZ udzielane są w godzinach podstawowej działalności POZ, tj. od poniedziałku do piątku w godz. od 8.00 do 18.00, z wyłączeniem sobót, niedziel i innych dni ustawowo wolnych od pracy. Świadczenia POZ udzielane od poniedziałku do piątku w godz. od 18.00 do 8.00 dnia następnego oraz w soboty, niedziele i inne dni ustawowo wolne od pracy od godz. 8.00 do 8.00 dnia następnego udzielane są w zakresie: nocnej i świątecznej ambulatoryjnej oraz wyjazdowej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej. Wśród wszystkich placówek, które świadczą usługi w przypadkach nagłego zachorowania lub pogorszenia stanu zdrowia w godzinach wieczornych i nocnych oraz w dni wolne od pracy, wynikające z pięciodniowego tygodnia pracy, niedziele i święta 67 to zakłady podstawowej opieki zdrowotnej (o 1 placówkę więcej niż w 2012r.). 79,1% tych zakładów stanowią publiczne podmioty lecznicze, pozostałe 14 jednostek to niepubliczne podmioty lecznicze (7 w Warszawie, oraz po 1 w powiatach: grójeckim, legionowskim, otwockim, piaseczyńskim, pułtuskim, wołomińskim i żyrardowskim). W porównaniu do roku poprzedniego liczba placówek POZ zwiększyła się w jednym powiecie ciechanowskim z 1 na 2. Szpitalnych oddziałów ratunkowych, izb przyjęć, ambulatoriów, które świadczą pomoc w przypadku nagłego zachorowania było w województwie mazowieckim w 2013 roku w sumie 79 placówek, czyli o 2 placówki więcej niż w roku 2012. Wśród nich 84,8% to podmioty publiczne. W porównaniu z rokiem wcześniejszym liczba placówek zwiększyła się o jedną w powiecie grójeckim oraz w Warszawie. W roku 2013 w województwie mazowieckim funkcjonowało 7 placówek pełniących dyżur stomatologiczny w godzinach wieczornych i nocnych oraz w dniach wolnych od pracy, w niedziele i święta (o 1 placówkę mniej niż w roku poprzednim). W żadnym powiecie nie ma dyżuru stomatologicznego w ramach publicznego podmiotu leczniczego - wszystkie placówki pełniące dyżur stomatologiczny to niepubliczne podmioty lecznicze. Dyżur stomatologiczny w godzinach wieczornych i nocnych oraz w dniach wolnych od pracy, w niedziele i święta jest dostępny w powiatach: kozienickim, na terenie Ostrołęki, Płocka, Siedlec oraz w 3 placówkach w Warszawie (o 1 placówkę mniej niż w roku poprzednim). Mazowiecki OW NFZ na realizowanie świadczeń w rodzaju ratownictwo medyczne w 2013 r. zawarł 6 umów (5 podmiotów leczniczych publicznych, 1 podmiot leczniczy niepubliczny). Obszar działania zespołów ratownictwa medycznego w danym rejonie operacyjnym obejmuje kilka powiatów. W województwie mazowieckim w 2013 roku funkcjonowało 6 dysponentów zespołów ratownictwa medycznego, realizujących zadania w zakresie ratownictwa medycznego w 6 dużych rejonach operacyjnych. Na terenie całego województwa funkcjonowały 2 zespoły śmigłowcowej służby ratownictwa (HEMS) stacjonujące w bazach w Warszawie i w Płocku. Liczba miejsc stacjonowania zespołów ratownictwa medycznego w 2013 roku wynosiła 127 miejsc. 110

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Tabela 20. Zabezpieczenie świadczeń w przypadkach nagłego zachorowania lub pogorszenia stanu zdrowia w dni powszednie, w godzinach wieczornych i nocnych oraz w dni wolne od pracy, wynikające z pięciodniowego tygodnia pracy, niedziele i święta w powiatach woj. mazowieckiego w 2013r. Gotowość w dni wolne od pracy i w nocy Dyżur stomatologiczny Zakłady POZ/NPL (liczba) SOR, Izba przyjęć, Ambulatorium podmioty lecznicze indywidualne Powiaty podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne bez spółek z udziałem SP lub JST spółki z udziałem SP lub JST podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne bez spółek z udziałem SP lub JST spółki z udziałem SP lub JST podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne bez spółek z udziałem SP lub JST spółki z udziałem SP lub JST praktyki białobrzeski 1 0 0 0 0 0 ciechanowski 2 0 0 1 0 0 garwoliński 1 0 0 1 0 0 gostyniński 1 0 0 0 1 0 grodziski 1 0 0 1 0 0 grójecki 2 1 0 1 0 1 kozienicki 1 0 0 1 0 0 0 1 0 legionowski 0 0 1 0 0 0 lipski 1 0 0 1 0 0 łosicki 1 0 0 1 0 0 makowski 1 0 0 1 0 0 miński 2 0 0 2 0 0 mławski 1 0 0 1 0 0 nowodworski 2 0 0 1 0 0 ostrołęcki 0 0 0 0 0 0 ostrowski 1 0 0 1 0 0 otwocki 0 0 1 2 0 1 piaseczyński 0 1 0 0 1 1 płocki 2 0 0 0 0 0 płoński 1 0 0 1 0 0 111

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Gotowość w dni wolne od pracy i w nocy Dyżur stomatologiczny Zakłady POZ/NPL (liczba) SOR, Izba przyjęć, Ambulatorium podmioty lecznicze indywidualne Powiaty podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne bez spółek z udziałem SP lub JST spółki z udziałem SP lub JST podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne bez spółek z udziałem SP lub JST spółki z udziałem SP lub JST podmioty lecznicze publiczne podmioty lecznicze niepubliczne bez spółek z udziałem SP lub JST spółki z udziałem SP lub JST praktyki pruszkowski 2 0 0 2 0 0 przasnyski 1 0 0 1 0 0 przysuski 1 0 0 1 0 0 pułtuski 0 0 1 0 0 1 radomski 1 0 0 2 0 0 siedlecki 0 0 0 0 0 0 sierpecki 1 0 0 1 0 0 sochaczewski 1 0 0 1 0 0 sokołowski 1 0 0 1 0 0 szydłowiecki 1 0 0 0 0 0 warszawski zachodni 1 0 0 1 0 0 węgrowski 2 0 0 1 0 0 wołomiński 2 1 0 2 0 0 wyszkowski 1 0 0 1 0 0 zwoleński 1 0 0 1 0 0 żuromiński 1 0 0 1 0 0 żyrardowski 0 0 1 0 0 1 m. Ostrołęka 1 0 0 1 0 0 0 1 0 m. Płock 1 0 0 1 0 1 0 1 0 m. Radom 3 0 0 2 0 0 m. Siedlce 1 0 0 1 0 1 0 1 0 m. st. Warszawa 9 7 0 30 0 3 0 3 0 woj. mazowieckie 53 10 4 67 2 10 0 7 0 0 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 112

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku. 3.4 OPIEKA ZDROWOTNA W PLACÓWKACH OŚWIATOWO - WYCHOWAWCZYCH W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 ORAZ 2013/2014. W roku szkolnym 2013/2014 liczba szkół na terenie województwa mazowieckiego wyniosła 2 991 placówek, zatem zmniejszyła się o 53 placówki. Tak jak we wcześniejszych latach największy odsetek stanowią szkoły podstawowe 47,6% (wykres 62). Wykres 62. Placówki szkolno-wychowawcze wg rodzaju w woj. mazowieckim w roku szkolnym 2012/2013 oraz 2013/2014. 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 14481424 737 731 342 326 223 218 134 Podstawowa Gimnazjum Liceum Technikum Zasadnicza Szkoła Zawodowa 132 160 160 Szkoła Specjalna 2012/2013 2013/2014 Źródło: Roczne sprawozdanie MZ - 06 za lata 2012/2013 oraz 2013/2014. Opieka pielęgniarska w analizowanych latach zapewniona była w 100%. W całym analizowanym okresie ponad połowa wszystkich szkół posiadała gabinet profilaktyczny pielęgniarski na terenie szkoły (tabela 21, wykres 63). W analizowanym okresie najmniej popularną formą w szkołach było posiadanie gabinetu profilaktycznego w budynku, który należy do innej szkoły. W roku szkolnym 2012/2013 odsetek takich gabinetów wynosił 5,2% szkół, a w roku 2013/2014 wyniósł tylko 4,6%. Szkoły korzystają często z gabinetów zlokalizowanych w publicznych i niepublicznych podmiotach leczniczych. Odsetek takich przypadków wynosi 16%. Tabela 21. Miejsce realizacji świadczeń i liczba gabinetów opieki pielęgniarskiej w roku szkolnym 2012/2013 oraz 2013/2014. 2012/2013 2013/2014 Lokalizacja gabinetu Liczba % Liczba % gabinet profilaktyczny na terenie szkoły 1560 51,2% 1581 52,8% gabinet profilaktyczny w budynku, ale należący do innej szkoły 159 5,2% 137 4,6% Ogółem 3044 100% 2991 100% Źródło: Roczne sprawozdanie MZ - 06 za rok szkolny 2012/2013 oraz 2013/2014.

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Wykres 63. Udział i liczba gabinetów medycznych w szkołach woj. mazowieckiego w roku szkolnym 2012/2013 oraz 2013/2014. 51,2% 52,8% 5,2% 4,6% Gabinet profilaktyczny na terenie szkoły Gabinet profilaktyczny w budynku, ale należący do innej szkoły 2012/2013 2013/2014 Źródło: Roczne sprawozdanie MZ - 06 za rok szkolny 2012/2013 oraz 2013/2014. Z analizy liczby uczniów w szkołach województwa mazowieckiego wynika, iż w roku szkolnym 2012/2013 43% uczniów było objętych profilaktyką fluorkową metodą nadzorowania szczotkowania zębów (w 1 470 szkołach), zaś w kolejnym roku udział zwiększył się nieznacznie i wyniósł 43,8% uczniów (1 468 szkół). Programem edukacji zdrowotnej w roku szkolnym 2012/2013 objęto 73,5% uczniów (2 334 placówki uczestniczyły w tym programie), natomiast w roku szkolnym 2013/2014 udział uczniów objętych tym programem zwiększył się i wyniósł 75,9% (2 338 szkół uczestniczyło w programie) (wykres 64). Wykres 64. Uczniowie podlegający opiece realizowanej w szkołach w woj. mazowieckim w roku szkolnym 2012/2013 oraz 2013/2014. Profilaktyka fluorkowa 2013/2014 43,8% 56,2% Profilaktyka fluorkowa 2012/2013 Edukacja zdrowotna 2013/2014 Edukacja zdrowotna 2012/2013 0% 10% 43,0% 20% 30% 75,9% 73,5% 40% 50% 60% 57,0% 70% 80% 24,1% 26,5% 90% 100% Uczniowie biorący udział Pozostali uczniowe Źródło: Roczne sprawozdania MZ - 06 za rok szkolny 2012/2013 oraz 2013/2014. 114

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku W roku szkolnym 2012/2013 profilaktycznym badaniom podlegało 221 455 uczniów (35,2% wszystkich uczniów). Zbadanych zostało 178 574 uczniów, co stanowiło 80,6% wszystkich uczniów, objętych obowiązkiem badań profilaktycznych. Największy udział uczniów zbadanych był wśród uczniów III klas szkół podstawowych 83,4%. Najmniejszy udział uczniów zbadanych był w klasach I gimnazjum 75,3%. Natomiast w roku szkolnym 2013/2014 profilaktycznym badaniom lekarskim podlegało 230 601 uczniów (36,6% wszystkich uczniów). 185 462 uczniów zostało zbadanych, co stanowiło 80,4% wszystkich uczniów, objętych obowiązkiem badań profilaktycznych. Podobnie jak rok wcześniej najwyższy wskaźnik przebadanych uczniów wystąpił w klasach III szkół podstawowych 82,2%. Najmniejszy udział uczniów, którzy zostali zbadani wśród wszystkich podlegających badaniom profilaktycznym był w grupie uczniów z I klasy szkoły ponadgimnazjalnej 75,9%. Wykres 65. Udział uczniów zbadanych i niezbadanych, wśród wszystkich podlegających profilaktycznym badaniom lekarskim wg grup wiekowych w woj. mazowieckim w roku szkolnym 2012/2013 oraz 2013/2014. Źródło: Roczne sprawozdania MZ - 06 za rok szkolny 2012/2013 oraz 2013/2014. 115

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku ROZDZIAŁ IV PORADY LEKARSKIE I DENTYSTYCZNE ORAZ USŁUGI MEDYCZNE W POWIATACH WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO 116

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 4.1 PORADY DENTYSTYCZNE Liczba porad dentystycznych w województwie mazowieckim w roku 2013 wyniosła 4 810 616 o 2,4% więcej niż w roku poprzednim. Wskaźnik porad dentystycznych na mieszkańca w 2013 roku wyniósł 0,90 czyli o 0,01 więcej niż w 2012 roku. Najwyższa wartość wskaźnika na 1 mieszkańca podobnie jak rok wcześniej występowała w Siedlcach 1,53 porady na 1 mieszkańca powiatu grodzkiego, w Radomiu 1,47, w Warszawie 1,41 oraz w powiecie żyrardowskim 1,01. Najmniej porad dentystycznych (na 1 mieszkańca powiatu) udzielono w powiatach: nowodworskim 0,32 porady na 1 mieszkańca, ostrołęckim (0,34 porady na mieszkańca), przysuskim (0,34 porady) oraz węgrowskim 0,37 (tabela 22, wykres 66). W porównaniu do roku poprzedniego dostępność porad stomatologicznych najbardziej wzrosła w powiecie pułtuskim z 0,48 do 0,76 porady na mieszkańca, oraz w powiecie żyrardowskim z 0,77 do 1,01. Natomiast znacznie spadła dostępność porad stomatologicznych w Siedlcach (z 1,74 do 1,53) oraz w Ostrołęce (z 0,93 do 0,80). 4.2 PORADY LEKARSKIE Na terenie województwa mazowieckiego w roku 2013 udzielono 38 504 057 porad lekarskich. Dostępność porad lekarskich polepszyła się - w porównaniu z rokiem poprzednim udzielono o 2,8% porad więcej. Analogicznie do lat poprzednich największą liczbę porad lekarskich udzielono w powiatach grodzkich: m. st. Warszawy, Radomia, Płocka i Siedlec oraz w powiatach: wołomińskim, piaseczyńskim, pruszkowskim i mińskim (tabela 22). Wskaźnik porad lekarskich ogółem na 1 mieszkańca województwa w 2013 roku wyniósł 7,24, zatem nastąpił wzrost o 0,18 w porównaniu z rokiem poprzednim. We wszystkich powiatach grodzkich województwa mazowieckiego wskaźnik porad lekarskich na 1 mieszkańca jest wyższy niż średnia dla całego województwa (najwyższy m. Siedlce 12,8 oraz Warszawie 10,11). Analogicznie do roku poprzedniego we wszystkich powiatach ziemskich, z wyjątkiem powiatu łosickiego wskaźnik ten jest niższy niż średnia dla całego województwa. Najniższy wskaźnik porad lekarskich na 1 mieszkańca jest w powiatach: siedleckim 2,93 oraz ostrołęckim, radomskim, płockim i przysuskim poniżej 4,5 porady lekarskiej rocznie udzielonej 1 mieszkańcowi powiatu (wykres 67). W porównaniu do roku poprzedniego wskaźnik liczby porad na 1 mieszkańca wzrósł w 36 powiatach, z czego najbardziej w powiecie warszawskim zachodnim o 12,2%, zaś w 6 powiatach dostępność zmniejszyła się, najbardziej w powiecie łosickim o 10,9% oraz w Siedlcach o 5,5%. Wyszczególnienie Tabela 22. Liczba porad lekarskich i dentystycznych udzielonych na rzecz ludności zamieszkałej w woj. mazowieckim wg powiatów w latach 2011 2013. ogółem Lekarskie Wskaźnik porad na 1 mieszkańca ogółem Dentystyczne Wskaźnik porad na 1 mieszkańca 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Woj. mazowieckie 37 130 603 37 449 530 38 504 057 7,02 7,06 7,24 4 919 850 4 698 245 4 810 616 0,93 0,89 0,90 białobrzeski 173 118 169 212 167 186 5,12 5,01 4,97 17 279 20 680 21 712 0,51 0,61 0,64 ciechanowski 508 228 613 405 649 246 5,56 6,72 7,14 66 905 62 406 60 077 0,73 0,68 0,66 garwoliński 580 498 588 697 591 967 5,35 5,42 5,45 54 880 49 121 50 885 0,51 0,45 0,47 gostyniński 280 294 268 655 271 964 5,99 5,76 5,85 28 276 25 857 21 609 0,6 0,55 0,46 grodziski 527 372 525 129 542 042 6,1 6 6,12 48 207 42 464 43 226 0,56 0,49 0,49 grójecki 429 587 457 768 455 053 4,36 4,64 4,61 40 692 40 260 45 213 0,41 0,41 0,46 kozienicki 353 722 348 441 353 727 5,66 5,6 5,70 45 936 39 774 36 411 0,74 0,64 0,59 117

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Wyszczególnienie ogółem Lekarskie Wskaźnik porad na 1 mieszkańca ogółem Dentystyczne Wskaźnik porad na 1 mieszkańca 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 2011 2012 2013 legionowski 756 475 708 534 740 416 6,98 6,45 6,67 101 250 99 836 109 588 0,93 0,91 0,99 lipski 202 934 191 143 194 918 5,6 5,33 5,48 16 650 14 621 13 406 0,46 0,41 0,38 łosicki 251 061 282 244 250 088 7,71 8,74 7,79 23 538 18 762 15 507 0,72 0,58 0,48 makowski 251 781 259 610 268 715 5,36 5,54 5,77 19 170 21 212 17 779 0,41 0,45 0,38 miński 757 422 741 375 789 618 5,11 4,98 5,27 81 264 90 082 90 000 0,55 0,6 0,60 mławski 377 612 348 329 372 147 5,05 4,68 5,03 211 054 55 245 60 092 2,83 0,74 0,81 nowodworski 443 633 431 162 441 973 5,68 5,51 5,63 25 518 25 024 24 893 0,33 0,32 0,32 ostrołęcki 304 987 282 704 298 238 3,48 3,22 3,38 36 561 30 625 29 600 0,42 0,35 0,34 ostrowski 392 377 379 413 386 725 5,2 5,06 5,18 33 666 32 329 42 743 0,45 0,43 0,57 otwocki 682 956 694 992 715 597 5,64 5,7 5,85 97 990 95 729 81 720 0,81 0,78 0,67 piaseczyński 934 889 931 689 998 771 5,63 5,52 5,82 137 954 139 141 144 923 0,83 0,82 0,84 płocki 437 782 421 540 425 237 3,96 3,8 3,83 42 803 42 546 49 610 0,39 0,38 0,45 płoński 456 077 471 117 487 623 5,11 5,29 5,49 45 611 41 391 46 369 0,51 0,46 0,52 pruszkowski 858 851 877 565 925 480 5,52 5,6 5,85 94 166 98 096 99 788 0,61 0,63 0,63 przasnyski 308 994 295 569 301 901 5,72 5,49 5,64 21 964 20 763 21 504 0,41 0,39 0,40 przysuski 200 353 194 130 192 465 4,61 4,49 4,48 15 725 15 581 14 583 0,36 0,36 0,34 pułtuski 286 440 296 035 314 746 5,58 5,76 6,12 31 995 24 567 38 841 0,62 0,48 0,76 radomski 550 093 552 337 566 482 3,67 3,67 3,75 70 300 68 818 62 814 0,47 0,46 0,42 siedlecki 257 355 250 120 239 840 3,15 3,05 2,93 30 273 34 979 35 271 0,37 0,43 0,43 sierpecki 301 518 286 180 298 388 5,61 5,35 5,60 24 554 25 095 25 938 0,46 0,47 0,49 sochaczewski 528 527 496 524 523 541 6,21 5,83 6,15 61 199 47 988 49 854 0,72 0,56 0,59 sokołowski 346 655 341 457 344 654 6,12 6,07 6,18 26 344 25 369 24 182 0,47 0,45 0,43 szydłowiecki 224 323 230 395 243 124 5,5 5,67 6,01 17 411 17 554 17 630 0,43 0,43 0,44 warszawski zach. 499 575 504 990 574 090 4,61 4,61 5,17 57 981 59 705 69 447 0,54 0,54 0,63 węgrowski 355 137 346 299 349 127 5,22 5,11 5,16 29 004 26 281 25 073 0,43 0,39 0,37 wołomiński 1 129 356 1 167 517 1 185 477 5,08 5,17 5,18 99 539 92 088 114 408 0,45 0,41 0,50 wyszkowski 434 144 418 041 420 352 5,89 5,66 5,69 29 795 31 498 30 561 0,4 0,43 0,41 zwoleński 173 213 165 186 177 770 4,66 4,46 4,81 17 930 18 144 18 921 0,48 0,49 0,51 żuromiński 195 794 179 269 185 255 4,85 4,45 4,63 24 258 21 594 21 854 0,6 0,54 0,55 żyrardowski 345 325 392 192 415 085 4,51 5,12 5,43 63 646 58 624 77 075 0,83 0,77 1,01 m. Ostrołęka 513 383 519 254 517 464 9,61 9,74 9,78 47 842 49 417 42 201 0,9 0,93 0,80 M.Płock 1 053 190 1 065 350 1 077 431 8,47 8,62 8,77 96 584 98 454 100 588 0,78 0,8 0,82 M.Radom 1 719 150 1 817 245 1 842 615 7,79 8,27 8,43 355 726 322 999 321 564 1,61 1,47 1,47 M.Siedlce 1 039 619 1 034 075 977 313 13,59 13,54 12,80 138 256 132 989 117 129 1,81 1,74 1,53 m. st.warszawa 16 706 803 16 904 641 17 430 206 9,78 9,85 10,11 2 390 154 2 420 537 2 476 027 1,4 1,41 1,44 Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie, sprawozdanie ZD-3. 118

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Wykres 66. Wskaźniki porad dentystycznych na 1 mieszkańca w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013. 2011 2012 2013 Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie, sprawozdanie ZD-3. 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Wykres 67. Wskaźniki porad lekarskich na 1 mieszkańca w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2011 2013. 2011 2012 2013 Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie, sprawozdanie ZD-3. 119

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 4.2.1 Porady specjalistyczne W województwie mazowieckim w roku 2013 na porady specjalistyczne zakontraktowano 219 545 485 punktów NFZ, zaś wykonano prawie 16 mln punktów więcej. W porównaniu do 2012 roku liczba zakontraktowanych punktów przeznaczonych na porady specjalistyczne zwiększyła się o 1,6%, zaś wykonanych zwiększyła się o 0,5%. W 12 na 15 podstawowych specjalności zwiększono w 2013 roku zakontraktowanie. Największy wzrost kontraktowania odnotowano w specjalności psychiatria bez uzależnień o 21,8%, w diabetologii o 6,5% oraz w położnictwie i ginekologii o 4,8%. W 3 z 15 podstawowych specjalności w 2013 roku liczba zakontraktowanych punktów NFZ zmniejszyła się. Zmniejszenie liczby zakontraktowanych punktów NFZ odnotowano w alergologii o 5%, w chorobach płuc o 3,7% oraz w otolaryngologii - o 2,9%. Najwięcej punktów zakontraktowano i wykonano analogicznie do lat poprzednich w dziale rehabilitacji medycznej, które stanowią około 70,9% wszystkich zakontraktowanych i wykonanych punktów oraz w dziedzinie położnictwa i ginekologii (ok. 4,5%). 120

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Wykres 68. Struktura zakontraktowanych i wykonanych punktów NFZ na porady specjalistyczne w woj. mazowieckim w 2013 roku. Wykres 69. Struktura zakontraktowanych i wykonanych punktów NFZ na porady specjalistyczne w woj. mazowieckim w 2013 roku. 100% reumatologia 100% 0,52% 0,49% 90% 80% 90% 80% 1,79% 1,67% 2,96% 2,75% psychiatria - uzależnienia psychiatria - bez uzależnień 70% 70,9% 72,4% 70% 4,52% 4,13% położnictwo i ginekologia 60% 60% 2,78% 2,67% otolaryngologia 50% 40% Rehabilitacja medyczna Pozostałe 50% 40% 2,82% 2,68% 3,69% 3,57% ortopedia i traumatologia narządu ruchu okulistyka 30% 30% 1,76% 1,67% neurologia 20% 10% 0% 29,1% 27,6% 20% 10% 0% 2,12% 2,03% 0,63% 0,60% 1,80% 1,73% 0,75% 0,71% 2,17% 2,05% 0,84% 0,79% kardiologia diabetologia dermatologia choroby płuc chirurgia ogólna alergologia Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Spośród wszystkich zakontraktowanych punktów przeznaczonych na porady specjalistyczne w 2013 roku, 44,3% wszystkich porad zakontraktowano w publicznych podmiotach leczniczych 121

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku (97 355 477), 50,7% w niepublicznych podmiotach leczniczych bez spółek z udziałem JST, 4,5% w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego oraz 0,5% w praktykach lekarskich. (wykres 70). Wykres 70. Struktura zakontraktowanych punktów NFZ przeznaczonych na porady specjalistyczne w woj. mazowieckim w 2013 roku. 50,7% 5,0% 4,5% 0,5% 44,3% Publiczne Niepubliczne bez spółek JST lub SP Spółki z udziałem JST lub SP Praktyki lekarskie Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Na wykresie 71 przedstawiono strukturę zakontraktowanych punktów według specjalności i placówek kontraktujących porady specjalistyczne w 2013 roku. Podobnie jak rok wcześniej we wszystkich specjalnościach medycznych, z wyjątkiem rehabilitacji, najwięcej punktów zakontraktowano, a co za tym idzie i wykonano, w publicznych podmiotach leczniczych, z czego największy udział publicznych placówek odnotowano w specjalnościach: choroby płuc (79,9%) oraz chirurgia ogólna (79,6%). Najmniejszy udział publicznych podmiotów leczniczych (rzędu 36,6-56,8%) jest w specjalnościach, w których niepubliczne podmioty lecznicze zawarły najwięcej kontraktów na porady specjalistyczne tj. w dziedzinie rehabilitacji, alergologii, okulistyki, oraz położnictwie i ginekologii. Tendencja ta jest taka sama jak w roku 2012. We wszystkich podstawowych specjalnościach w 2013 roku były kontraktowane porady w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub państwowej osoby prawnej powstałe w wyniku przekształcenia publicznych podmiotów w spółki. Największy udział w kontraktowaniu spółek z udziałem JST odnotowano w specjalności ortopedia i traumatologia narządu ruchu (9,6% zakontraktowanych punktów z pośród wszystkich placówek), w psychiatrii bez uzależnień 9,4% oraz w chirurgii ogólnej 8%. Najmniejszy udział spółek z udziałem JST występował w alergologii 1,5%, dermatologii 1,8% oraz w rehabilitacji medycznej - 3,9% zakontraktowanych punktów. Poza specjalnościami: alergologia, choroby płuc, diabetologia, reumatologia oraz psychiatria uzależnienia funkcjonują praktyki lekarskie lub działalności gospodarcze, które zawarły kontrakt z NFZ na porady specjalistyczne. Udział praktyk lekarskich i działalności gospodarczych oscyluje w granicach od 0,2% do 4,6%. 122

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 1,0 0,9 Wykres 71. Struktura zakontraktowanych punktów NFZ wg specjalności i placówek w woj. mazowieckim w 2013r. 0,5% 2,4% 0,5% 1,7% 4,6% 0,2% 1,9% 1,3% 0,2% 1,5% 8,0% 5,0% 1,8% 5,8% 4,2% 6,0% 9,6% 6,1% 4,7% 9,4% 4,9% 3,9% 0,2% 5,1% 4,9% 11,8% 15,1% 30,0% 25,5% 26,9% 0,8 0,7 46,9% 29,6% 36,4% 21,1% 31,2% 37,2% 28,2% 33,2% 59,3% 31,3% 0,6 0,5 0,4 0,3 51,6% 79,6% 79,9% 65,8% 68,7% 68,3% 62,7% 54,0% 69,1% 60,8% 56,8% 62,3% 61,8% 63,7% 0,2 36,6% 0,1 0,0 Podmioty publiczne Podmioty niepubliczne bez spółek Spółki z udziałem JST lub SP Praktyki lekarskie * uwzględnia poradnie dla dzieci Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Biorąc pod uwagę liczbę zakontraktowanych i wykonanych punktów NFZ w podstawowych specjalnościach można zauważyć, iż podobnie do roku 2012 przekroczono wartości zapisane w kontraktach z NFZ w większości specjalności. Ogółem w całym województwie mazowieckim w roku 2013 wykonano o 7,3% więcej punktów na porady specjalistyczne niż było zakontraktowanych (w roku 2012 wykonano więcej punktów niż było zakontraktowanych o 8,5%). 123

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 4.2.2 Zakontraktowane i wykonane punkty NFZ według podstawowych specjalności Z analizy danych wg poszczególnych specjalności widać, iż największe różnice między zakontraktowanymi a wykonanymi punktami NFZ były w 2013 roku, podobnie jak rok wcześniej w dziedzinie rehabilitacji medycznej, jednocześnie zakontraktowane punkty w tej specjalności stanowiły 70,9% wszystkich zakontraktowanych punktów przeznaczonych na porady specjalistyczne. W porównaniu do roku poprzedniego ich liczba zwiększyła się o prawie 1 mln zakontraktowanych zaś wykonanych punktów zwiększyła się o ponad pół miliona punktów. W dziedzinie rehabilitacja medyczna w 2013 r. wykonano o 9,63% punktów więcej niż przewidywał kontrakt z NFZ (w 2012 r. zakontraktowanych było o 10% więcej punktów niż było wykonanych). We wszystkich powiatach województwa mazowieckiego występują niedobory punktów przeznaczonych na porady z zakresu rehabilitacji medycznej największe różnice między punktami wykonanymi a zakontraktowanymi są w powiecie żuromińskim, gdzie wykonanych punktów było aż o 46,7% więcej niż przewidywał kontrakt. Duże przekroczenie kontraktów wystąpiło również w powiecie kozienickim, gdzie wykonano o 44,7% punktów więcej niż było zakontraktowanych, w powiecie szydłowieckim o 40,2% oraz w powiecie sochaczewskim o 36,9%. (wykres 72). Podobnie jak rok wcześniej aż w 36 powiatach porady rehabilitacji medycznej były udzielane w niepublicznych podmiotach leczniczych. Udział punktów udzielonych poza publicznymi placówkami przyjął najwyższą wartość wśród analizowanych dziedzin medycznych i wyniósł 59,9%, w tym 3,79% w spółkach z udziałem jednostek samorządu terytorialnego. W województwie mazowieckim wykonane punkty z zakresu okulistyki (w tym dla dzieci) stanowią 3,57% wszystkich wykonanych punktów przeznaczonych na porady specjalistyczne. Liczba zakontraktowanych punktów przeznaczonych na porady okulistyczne zwiększyła się o ponad 57,5 tyś. w stosunku do 2012 roku. W całym województwie mazowieckim w 2013 roku z zakresu okulistyki było więcej wykonanych punktów niż zakontraktowanych o 4% (w 2012r. wykonano o 9,5% punktów więcej niż było zakontraktowanych). W 33 powiatach wykonano więcej punktów okulistycznych niż było zakontraktowanych. Podobnie jak w latach ubiegłych największe zapotrzebowanie było w powiecie legionowskim, gdzie kontraktem nie zostało objętych aż 31,5% punktów. Kolejne powiaty to ostrowski 13,1% oraz powiat gostyniński 10,3% (wykres 73). Według danych Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ w 30 powiatach funkcjonują niepubliczne podmioty lecznicze, które świadczą usługi z zakresu okulistyki łączny udział punktów z tego zakresu udzielonych w niepublicznych placówkach wynosił 36,8% wszystkich punktów okulistycznych, z czego najwięcej w Warszawie. Znaczny udział porad okulistycznych jest udzielanych w praktykach lekarskich w 10 powiatach funkcjonują placówki udzielające tego rodzaju porad, a ich łączny udział punktów wyniósł 4,6%. Na terenie województwa mazowieckiego zakontraktowano 4 649 343 punkty z dziedziny kardiologii (w tym dla dzieci) prawie 211 tys. więcej niż w roku ubiegłym. Ogółem w całym województwie w 2013 roku punkty wykonane z zakresu kardiologii były o 2,8% większe niż wielkości zakontraktowane. W 29 powiatach wykonano więcej punktów niż było zakontraktowanych. Tożsamo z rokiem poprzednim największe przekroczenia kontraktów występowały w powiecie pułtuskim, gdzie wykonano o 14,5% więcej punktów niż było zakontraktowanych oraz w powiatach: zwoleńskim o 10,8%, w powiecie legionowskim o 8,8%, w węgrowskim o 8,7%. Jednakże nie są to aż takie różnice jakie występowały rok wcześniej, gdzie w powiecie pułtuskim wykonano o 80% więcej punktów niż zakontraktowano. (wykres 76). 27,2% wszystkich punktów kariologicznych było wykonanych w ramach kontraktów NZOZ (w 26 powiatach), 4,2% w spółkach z udziałem JST, zaś 0,5% w praktykach lekarskich (jedynie w Radomiu). 124

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku W 2013 roku w województwie mazowieckim w specjalności psychiatria bez uzależnień wykonano mniej punktów niż przewidywały kontrakty z NFZ. Ogółem wykonano o 0,2% punktów mniej niż zakontraktowanych, zaś w psychiatrii obejmującej uzależnienia przekroczono kontrakty o 769 punktów. Tylko w trzech powiatach województwa wykonano więcej punktów niż było zakontraktowanych w specjalności psychiatria bez uzależnień tj. w powiatach: wołomińskim, pruszkowskim oraz w mieście Płock. Najmniejsze zapotrzebowanie na porady psychiatrii bez uzależnień było w 2013 r. w powiecie zwoleńskim, gdzie kontrakt przewidywał o około 10% więcej punktów niż zostało faktycznie wykorzystanych. Natomiast w większości powiatów w specjalności psychiatria uzależnienia ilość wykonanych punktów zgadzała się z zakontraktowanymi, jedynie w dwóch miastach tj. w Ostrołęce i w Warszawie oraz w powiecie pruszkowskim nastąpiły nadwykonania. Porady z zakresu psychiatrii - zarówno z uzależnieniami jak i bez - w woj. mazowieckim można uzyskać również w niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej. Różnica miedzy zakontraktowanymi a wykonanymi punktami NFZ występowała w 2013r. również w dziedzinie otolaryngologii (uwzględniając poradnie dla dzieci), gdzie wykonanych punktów z tego zakresu było o 3,1% więcej niż zakontraktowanych (w 2012r. wykonanych punktów było więcej niż zakontraktowanych o 5,1%). W 31 powiatach kontrakt nie obejmował wszystkich wykonanych punktów. W roku 2013 największe niedoszacowanie nastąpiło w powiecie wyszkowskim, gdzie wykonano o 20% punktów więcej niż było zakontraktowanych (o 32,9 w 2012r). W pozostałych powiatach kontrakt został przekroczony w niewielkim stopniu, a w powiecie przysuskim kontrakt został niewykorzystany w 3,7%. (wykres 77). W 30 powiatach województwa mazowieckiego (najwięcej w Warszawie) istnieje możliwość uzyskania porad otolaryngologicznych w niepublicznych podmiotach, które podpisały kontrakt z NFZ oraz w 7 powiatach w ramach praktyk lekarskich oraz w 10 w spółkach z udziałem SP i JST. Ogółem w całym województwie mazowieckim w 2013 roku w poradniach ortopedii i traumatologii narządu ruchu (uwzględniając poradnie dla dzieci) wykonano o 2% punktów więcej niż było zakontraktowanych (w roku 2012 było więcej wykonanych punktów niż zakontraktowanych o 4,8%). W 2013 roku liczba zakontraktowanych punktów w całym woj. mazowieckim zmniejszyła się o prawie 179 tys. punktów tj. o ok. 2,9%. W 20 powiatach w 2013 roku występowały nadwykonania. W największym stopniu kontrakt przekroczono w powiecie piaseczyńskim, gdzie wykonano o 7,4% więcej punktów niż było zapisane w kontrakcie z NFZ. Natomiast w 14 powiatach liczba zakontraktowanych punktów równała się wykonanym. 21,1% wszystkich punktów z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej było zakontraktowanych w niepublicznych podmiotach leczniczych, które zawarły kontrakt z NFZ oraz 9,6% w spółkach z udziałem SP lub JST. W roku 2013 w dziedzinie diabetologii (uwzględniając poradnie dla dzieci), wykonano o 2,7% więcej punktów niż przewidywał kontrakt z NFZ (w roku poprzednim liczba punktów wykonanych przewyższyła zakontraktowane o 4,6%). W 25 powiatach województwa mazowieckiego kontrakt nie obejmował wszystkich porad wykonanych. Największe przekroczenia kontraktów w poradniach diabetologicznych występowały w powiecie zwoleńskim, gdzie wykonano o 15,8% punktów więcej niż przewidywał kontrakt z NFZ oraz w Siedlcach o 14,7%. W pozostałych powiatach kontrakty były przekroczone w nieznacznym stopniu (nie większym niż 10%). Natomiast w trzech powiatach tj. warszawskim zachodnim, radomskim oraz ciechanowskim liczba zakontraktowanych punktów przewyższyła wykonane. Poza publicznymi placówkami, porad diabetologicznych udzielano w 19 powiatach w niepublicznych podmiotach leczniczych oraz podobnie jak rok wcześniej w 3 powiatach w spółkach z udziałem JST (wykres 79). W dziedzinie chirurgii ogólnej (uwzględniając poradnie dla dzieci) punkty stanowią 2% wszystkich wykonanych punktów na terenie województwa mazowieckiego. W porównaniu do 125

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku roku poprzedniego w całym województwie zakontraktowano o ponad 154 tys. więcej punktów, a wykonano o ponad 41 tys. więcej. W m.st. Warszawa wykonano ponad 25 tys. punktów więcej niż w roku 2012. Ogółem wykonane punkty w Warszawie stanowiły ponad 40% wykonanych punktów tej specjalności w województwie. W całym województwie mazowieckim w 2013 roku z zakresu chirurgii ogólnej było więcej wykonanych punktów niż zakontraktowanych o 1,2%. W 22 powiatach odnotowano większe zapotrzebowanie na porady chirurgii ogólnej niż wielkości przewidziane w kontraktach z NFZ. Największe przekroczenia kontraktów w poradniach chirurgii ogólnej było w powiecie zwoleńskim, gdzie liczba punktów wykonanych o 9,5% przewyższa punkty zakontraktowane oraz w powiecie piaseczyńskim o 6,9%. W pozostałych powiatach wielkości wykonane przekroczyły zakontraktowane w stopniu nie większym niż 4%. Porady chirurgii ogólnej w 18 powiatach były udzielane również w niepublicznych podmiotach leczniczych, które zawarły kontrakt z NFZ (oraz w 8 powiatach w spółkach z udziałem JST) oraz w powiecie grójeckim i w Radomiu w praktykach lekarskich. W dziedzinie chorób płuc (uwzględniając poradnie dla dzieci) wykonane punkty stanowią w 2013 roku jedynie 0,7% wszystkich wykonanych punktów przeznaczonych na porady specjalistyczne. Ogółem we wszystkich powiatach woj. mazowieckiego wykonane punkty z zakresu chorób płuc były o 1,4% większe niż wielkości zakontraktowane. W 23 powiatach, w których udzielane są porady w ramach kontraktu z NFZ, punkty wykonane przewyższyły zakontraktowane. Największe przekroczenia kontraktów występowało w powiecie garwolińskim, gdzie wykonano o 8,4% punktów więcej niż przewidywał kontrakt z NFZ oraz w powiecie legionowskim, gdzie punkty wykonane przekroczyły zakontraktowane o 5,7% i w powiecie pułtuskim o 5,3%. (wykres 81). Poza publicznymi placówkami porady z zakresu chorób płuc były udzielane w 16 powiatach w niepublicznych podmiotach leczniczych oraz w 5 powiatach w spółkach z udział JST, które podpisały kontrakt z NFZ. W dziedzinie reumatologii w 2013 roku punktów wykonanych było o 2% więcej niż przewidywał kontrakt (w 2012 r. wykonano o 3,1% więcej punktów niż było przewidziane w kontrakcie). W 23 powiatach zapotrzebowanie na porady reumatologiczne jest większe niż wielkości przewidziane w kontrakcie. Największe zapotrzebowanie na tego typu porady jest w powiecie szydłowieckim, gdzie punkty wykonane przekroczyły wielkości zakontraktowane o 13,3%. W pozostałych powiatach kontrakty zostały przekroczone w niewielkim stopniu tj. w przedziale między 0,2 do 4,6 (wykres 82). Natomiast w powiecie lipskim nie w pełni został wykorzystany kontrakt. W 18 powiatach województwa mazowieckiego można uzyskać porady z dziedziny reumatologii w ramach kontraktu z NFZ w niepublicznych podmiotach leczniczych oraz w 5 w spółkach z udziałem JST) W roku 2013 w dziedzinie dermatologii wykonano o 3,5% więcej punktów niż przewidywał kontrakt z NFZ (w roku poprzednim liczba punktów wykonanych było o 3% więcej zakontraktowanych). W 32 powiatach woj. mazowieckiego kontrakt nie obejmował wszystkich porad wykonanych. Największe zapotrzebowanie na tego typu porady było w powiecie legionowskim, gdzie kontrakt został przekroczony o 14,1%. W pozostałych powiatach kontrakt został przekroczony w niewielkim stopniu tj. w przedziale od 0,3% do 8,2%. (wykres 83). Poza publicznymi placówkami, porad dermatologicznych udzielano podobnie jak rok wcześniej w 27 powiatach w niepublicznych podmiotach (najwięcej punktów zakontraktowano w Warszawie), w 5 powiatach spółki z udziałem JST oraz w praktykach lekarskich na terenie 4 powiatów. W całym województwie mazowieckim w 2013 roku zakontraktowano 1 844 140 punktów przeznaczonych na porady alergologiczne czyli o ok. 97 tys. mniej niż w roku poprzednim. W 2013 roku wykonane punkty z zakresu alergologii (wraz z poradniami dla dzieci) były o 0,5% większe 126

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku niż przewidziano w kontrakcie (w roku poprzednim wykonano o 2,5% więcej punktów niż było zapisane w kontraktach z NFZ). W 18 powiatach woj. mazowieckiego kontrakt z NFZ nie obejmował wszystkich wykonanych punktów w tej dziedzinie. Największe zapotrzebowanie występowało w powiecie garwolińskim, gdzie punkty wykonane przekroczyły zakontraktowane o 8,3% oraz w powiecie żyrardowskim o 7,9%. W pozostałych powiatach kontrakty przekroczono w niewielkim stopniu (wykres 84). Podobnie jak rok wcześniej dostęp do porad tej specjalizacji jest w niepublicznych podmiotach leczniczych w 22 powiatach i w działalności gospodarczej w Warszawie. Udział punktów udzielonych poza publicznymi placówkami przyjął wysoką wartość wśród wszystkich specjalności i wyniósł w 2013 roku 46,9%. W 2013 r. w dziedzinie położnictwo i ginekologia punktów wykonano o 1,9% mniej niż było zakontraktowanych. Powyższa specjalność była jedyną z analizowanych w publikacji, w której w każdym powiecie województwa zakontraktowanych punktów było więcej niż wykonanych. W najmniejszym stopniu kontrakt był wykorzystany w powiecie płockim, natomiast najbardziej w powiecie legionowskim. Dodatkowo w specjalności ginekologia i położnictwo w woj. mazowieckim działają niepubliczne podmioty w 33 powiatach. W 2013 roku 37,2% zakontraktowanych punktów było w niepublicznych placówkach. Ogółem w całym województwie mazowieckim w roku 2013 w dziedzinie neurologii (uwzględniając poradnie dla dzieci) wykonano o 1,9% więcej punktów niż było zakontraktowanych (w 2012 roku wykonano więcej punktów niż było zakontraktowanych o 0,7%). W 31 powiatach wykonano więcej punktów niż przewidywał kontrakt z NFZ. Największe przekroczenia kontraktów występowało w powiecie makowskim, gdzie kontrakt nie uwzględniał 8,3% wykonanych punktów, w powiecie ostrowskim 7,4% oraz w mińskim o 6,2%. W pozostałych powiatach nadwykonania nie przekroczyły 6% kontraktu (wykres 86). Poza publicznymi placówkami, porad neurologicznych udzielano w 28 powiatach w niepublicznych podmiotach leczniczych, w 9 powiatach w spółkach z udziałem SP lub JST oraz w Radomiu i Płocku w praktykach lekarskich. 127

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 9000000 8000000 7000000 6000000 5000000 4000000 3000000 2000000 1000000 0 Wykres 72. Liczba punktów rehabilitacji medycznej w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 400000 350000 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 Wykres 73. Liczba punktów okulistycznych w woj. mazowieckim w latach 2012 2013 (bez Warszawy i Radomia). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 128

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 160000 140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 Wykres 74. Liczba punktów kardiologicznych w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy, Radomia i Siedlec). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 250000 200000 150000 100000 50000 0 Wykres 75. Liczba punktów psychiatrycznych (bez uzależnień) w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy i Radomia). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 20122 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 129

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 160000 140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 Wykres 76. Liczba punktów psychiatrycznych (z uzależnieniami) w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy i Radomia). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 800000 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 Wykres 77. Liczba punktów otolaryngologicznych w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 130

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 350000 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 Wykres 78. Liczba punktów chirurgii urazowo - ortopedycznej w woj. mazowieckim w 2012-2013 (bez Warszawy i Radomia). 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Wykres 79. Liczba punktów diabetologicznych w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy i Radomia). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 131

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 180000 160000 140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 Wykres 80. Liczba punktów chirurgii ogólnej w woj. mazowieckim w latach 2012 2013 (bez Warszawy i Radomia). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 90000 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Wykres 81. Liczba punktów chorób płuc w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy i Radomia). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 132

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Wykres 82. Liczba punktów reumatologicznych w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy i Radomia). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 Wykres 83. Liczba punktów dermatologicznych w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy i Radomia). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 133

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 Wykres 84. Liczba punktów alergologicznych w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy i Radomia). 400000 350000 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Wykres 85. Liczba punktów położniczych i ginekologicznych w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy i Radomia). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 134

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 200000 180000 160000 140000 120000 100000 80000 60000 40000 20000 0 Wykres 86. Liczba punktów neurologicznych w woj. mazowieckim w latach 2012-2013 (bez Warszawy i Radomia). Zakontraktowane 2012 Wykonane 2012 Zakontraktowane 2013 Wykonane 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 135

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Specjalność / Tabela 23. Zakontraktowane i wykonane punkty NFZ przeznaczone na porady specjalistyczne w podstawowych specjalnościach na terenie powiatów woj. mazowieckiego w 2013r. alergologia chirurgia ogólna choroby płuc dermatologia diabetologia kardiologia neurologia okulistyka Powiat zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane białobrzeski 0 0 26 209 26 209 5 412 5 412 7 346 7 433 0 0 7 599 7 599 0 0 7 860 7 867 ciechanowski 38 015 38 015 48 806 48 806 50 424 50 424 27 041 27 041 33 768 33 763 105 743 105 838 41 312 41 312 143 627 144 940 garwoliński 11 864 12 848 69 658 70 025 16 707 18 108 26 587 27 677 12 567 13 230 21 022 22 820 43 720 45 090 94 443 100 228 gostyniński 12 803 13 399 53 102 54 487 10 813 10 973 17 238 18 487 0 0 4 367 4 367 38 619 39 324 33 985 37 487 grodziski 17 029 17 029 83 620 83 617 9 241 9 241 44 748 44 755 20 064 20 069 48 305 48 305 65 626 65 626 118 327 123 004 grójecki 4 869 4 873 68 300 68 828 12 152 12 377 40 132 41 146 11 279 11 739 16 466 16 978 36 643 37 419 59 287 60 758 kozienicki 9 379 9 379 14 869 14 869 16 063 16 569 23 275 23 992 12 177 12 199 17 649 18 013 44 868 45 082 60 913 61 603 legionowski 5 151 5 169 125 069 128 895 21 702 22 949 39 117 44 635 22 270 24 405 87 748 95 465 60 010 60 357 251 779 331 002 lipski 6 928 6 928 24 577 24 570 4 044 4 044 18 380 18 374 830 830 8 865 8 865 19 294 19 287 43 582 43 562 łosicki 17 052 17 459 33 760 33 760 9 149 9 201 20 343 20 596 10 271 10 755 57 853 60 668 37 280 37 931 53 248 54 162 makowski 0 0 36 423 37 509 30 823 31 733 9 922 9 922 8 766 8 766 24 922 25 245 14 061 15 222 53 148 53 885 miński 34 208 34 667 110 992 110 237 64 026 66 118 48 449 48 576 16 379 16 942 119 920 123 262 69 274 73 570 100 853 102 236 mławski 0 0 64 097 64 090 7 920 7 920 58 391 58 970 0 0 19 222 19 222 29 560 30 111 71 627 71 173 nowodworski 0 0 64 859 64 859 15 323 15 323 22 961 22 961 15 144 15 768 19 292 19 670 36 680 38 030 41 212 41 212 ostrołęcki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7 923 7 923 0 0 ostrowski 8 007 8 182 53 997 55 899 26 106 26 106 40 312 41 197 0 0 15 708 15 932 36 292 38 977 79 248 89 651 otwocki 46 923 47 113 57 229 57 322 67 193 67 398 44 609 45 129 11 085 11 646 47 911 49 650 46 515 47 153 92 278 95 506 piaseczyński 39 823 40 279 97 773 104 550 7 471 7 592 41 670 43 808 17 344 17 620 43 411 44 824 46 001 47 091 96 955 101 333 płocki 0 0 0 0 0 0 6 271 6 702 0 0 0 0 10 752 10 840 5 317 5 679 płoński 5 354 5 354 71 790 71 987 12 337 12 337 54 914 58 944 7 452 7 804 30 049 30 222 22 773 22 773 61 049 61 180 pruszkowski 0 0 88 650 88 684 23 594 24 175 47 120 48 316 32 717 33 052 90 897 93 014 35 697 35 890 94 197 94 486 przasnyski 0 0 52 959 52 959 14 001 14 001 21 629 21 629 12 609 12 609 14 988 14 988 16 263 16 263 63 918 63 918 136

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Specjalność / alergologia chirurgia ogólna choroby płuc dermatologia diabetologia kardiologia neurologia okulistyka Powiat zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane przysuski 0 0 22 991 22 991 5 738 5 738 13 657 13 657 6 266 6 266 17 379 15 211 22 506 22 829 32 444 32 117 pułtuski 33 465 33 465 35 977 35 977 21 301 22 435 37 604 37 708 11 237 11 312 47 718 54 428 23 868 24 505 64 462 67 891 radomski 25 256 26 402 56 611 57 530 12 486 13 097 38 357 40 385 9 761 9 292 42 918 42 600 53 004 54 372 62 815 65 726 siedlecki 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 sierpecki 3 753 3 753 57 794 57 794 9 452 9 452 26 325 26 325 6 285 6 285 17 920 17 920 21 438 21 631 63 178 63 712 sochaczewski 10 060 10 060 71 807 71 819 26 696 27 513 58 130 60 423 20 439 21 066 50 992 52 993 62 524 64 770 49 206 50 053 sokołowski 10 859 10 859 81 596 81 596 13 677 13 677 20 552 20 553 7 105 7 105 40 931 41 718 45 727 45 727 71 825 72 053 szydłowiecki 0 0 11 744 11 744 17 158 17 400 23 946 25 001 10 248 10 397 19 231 19 442 21 055 21 055 26 557 26 557 warszawski zach. 25 056 25 056 67 614 68 477 6 426 6 426 45 359 45 678 11 212 10 887 57 255 57 987 23 581 23 695 96 987 100 158 węgrowski 20 074 20 290 59 578 60 481 7 778 7 901 35 552 35 552 7 161 7 210 20 613 22 406 37 049 39 060 21 847 21 847 wołomiński 51 136 51 216 143 222 143 504 75 401 75 992 69 955 72 307 50 244 52 402 120 841 129 540 92 023 92 785 277 866 282 367 wyszkowski 9 816 9 827 69 350 70 742 10 019 10 019 57 623 59 275 16 671 16 792 29 790 31 361 87 722 92 954 67 649 68 172 zwoleński 0 0 46 771 51 208 6 020 6 102 16 482 17 841 5 198 6 018 11 653 12 914 19 319 19 573 41 093 41 889 żuromiński 10 331 10 331 31 431 31 431 6 291 6 291 34 534 36 918 0 0 21 165 21 165 12 712 12 712 21 709 22 126 żyrardowski 13 024 14 049 63 412 63 627 30 195 30 735 44 217 47 433 16 323 16 335 40 041 41 406 63 899 67 307 99 972 101 974 m. Ostrołęka 30 971 31 080 38 471 38 471 48 128 48 128 49 526 51 028 23 628 23 939 46 607 48 477 148 116 148 644 143 971 144 420 m. Płock 85 783 85 783 166 786 167 571 47 939 47 980 118 539 120 632 61 645 61 809 83 129 85 933 148 657 151 135 327 588 333 637 m.radom 249 481 250 224 426 773 429 140 104 881 105 624 317 337 322 135 81 152 82 793 228 978 235 414 346 785 348 758 678 117 704 374 m. Siedlce 88 372 89 274 154 096 154 830 37 208 38 109 109 803 113 249 44 476 51 021 233 357 246 305 176 252 183 051 302 608 319 209 m. st. Warszawa 919 304 920 931 1 910 127 1 940 527 734 734 743 817 2 165 041 2 253 465 751 190 770 083 2 716 896 2 775 076 1 705 128 1 733 072 4 013 998 4 153 416 Ogółem 1 844 140 1 853 286 4 762 885 4 821 614 1 646 021 1 668 426 3 942 986 4 079 847 1 384 956 1 422 198 4 649 343 4 777 234 3 870 521 3 942 898 8 090 739 8 416 561 137

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Specjalność / Powiat ortopedia i traumatologia narządu ruchu otolaryngologia położnictwo i ginekologia psychiatria - bez uzależnień psychiatria - uzależnienia rehabilitacja medyczna reumatologia zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane białobrzeski 0 0 12 135 12 135 12 701 11 933 4 468 4 468 0 0 154 401 159 756 0 0 ciechanowski 134 664 134 664 121 408 122 236 166 577 164 912 122 846 122 846 53 147 53 146 2 830 799 3 570 538 26 934 27 082 garwoliński 97 078 99 456 78 536 83 376 94 866 90 281 45 345 45 345 29 859 29 859 1 723 357 2 107 254 9 471 9 725 gostyniński 41 346 41 875 32 781 35 121 102 172 98 786 110 758 110 758 20 648 20 648 924 262 1 099 127 14 036 14 337 grodziski 103 050 103 050 54 530 54 530 100 999 96 815 47 162 47 162 35 682 35 682 1 403 630 1 451 385 8 503 8 503 grójecki 55 323 57 285 44 666 46 964 87 466 85 151 30 092 30 092 11 252 11 250 691 875 935 572 12 541 12 541 kozienicki 45 129 46 138 43 187 43 444 69 653 66 139 22 750 22 750 13 013 13 012 517 847 749 272 0 0 legionowski 140 580 145 143 81 177 87 363 157 076 156 120 87 820 87 820 42 682 42 682 1 596 709 1 746 628 7 586 7 936 lipski 44 630 44 630 17 049 17 049 32 702 30 835 23 476 23 476 19 298 19 298 291 123 328 937 13 065 13 058 łosicki 42 985 42 986 34 566 34 566 60 730 59 439 28 703 28 703 0 0 1 003 855 1 136 600 0 0 makowski 45 577 48 564 30 881 31 898 38 961 38 391 12 486 12 486 8 045 8 045 442 107 595 962 0 0 miński 33 785 33 785 90 282 90 782 267 295 258 979 41 957 40 092 10 117 10 110 2 108 352 2 506 907 27 055 27 115 mławski 23 271 23 271 51 596 56 299 115 946 112 490 28 706 28 706 37 868 37 868 454 581 575 600 20 921 21 679 nowodworski 27 071 27 071 25 097 25 209 79 608 78 729 30 135 30 135 49 778 49 777 813 199 873 547 16 190 16 249 ostrołęcki 0 0 3 808 3 808 30 219 29 865 77 112 76 526 22 405 22 404 545 971 733 957 0 0 ostrowski 60 141 60 141 69 322 69 701 75 055 72 028 29 428 29 428 31 620 31 620 417 113 536 276 0 0 otwocki 322 565 322 561 68 137 69 705 258 007 253 526 175 261 175 261 69 515 69 515 1 508 406 1 742 360 22 913 23 743 piaseczyński 194 298 208 621 66 148 66 865 208 256 204 046 150 943 150 943 50 118 50 117 6 261 719 6 474 111 19 733 20 517 płocki 0 0 17 487 17 631 84 587 78 670 12 348 12 348 0 0 783 165 919 695 0 0 płoński 45 218 47 496 47 388 48 765 105 014 101 131 129 866 129 866 66 173 66 173 1 043 504 1 180 099 14 396 14 664 pruszkowski 100 921 104 198 725 671 729 485 182 707 176 688 170 869 170 947 56 130 56 154 7 150 153 7 930 715 8 493 8 493 przasnyski 0 0 19 894 19 894 51 995 49 520 15 190 15 190 25 131 25 131 728 381 787 834 8 606 8 660 przysuski 17 839 17 839 25 599 24 663 60 874 57 280 10 216 10 216 10 312 10 312 340 376 366 490 7 234 7 234 pułtuski 59 144 59 144 45 410 46 928 69 710 68 390 31 530 31 530 49 561 49 561 980 958 1 199 448 16 336 16 336 138

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Specjalność / Powiat ortopedia i traumatologia narządu ruchu otolaryngologia położnictwo i ginekologia psychiatria - bez uzależnień psychiatria - uzależnienia rehabilitacja medyczna reumatologia zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane zakontraktowane wykonane radomski 22 444 23 774 29 236 29 771 106 715 104 734 53 962 53 962 18 867 18 867 1 059 025 1 276 890 0 0 siedlecki 0 0 0 0 22 009 21 797 11 592 11 592 0 0 60 000 63 724 0 0 sierpecki 11 627 11 874 27 134 28 256 65 199 63 555 27 838 27 838 16 395 16 395 894 987 1 117 794 3 999 4 046 sochaczewski 77 887 77 885 71 390 73 089 108 777 105 504 85 949 85 910 17 438 17 438 1 628 846 2 230 696 7 086 7 116 sokołowski 31 539 31 539 43 629 43 629 89 169 84 669 30 219 30 219 21 414 21 414 1 254 713 1 494 128 21 243 21 243 szydłowiecki 81 636 81 636 23 685 23 685 48 952 48 512 26 362 26 362 5 237 5 237 287 526 403 188 9 564 10 833 warszawski zachodni 0 0 51 845 52 871 176 397 170 716 55 018 55 018 10 768 10 768 3 112 400 3 394 297 4 129 4 129 węgrowski 18 824 18 824 65 114 67 206 85 355 84 224 27 679 27 679 7 759 7 759 776 927 933 743 8 609 8 744 wołomiński 66 014 66 117 153 952 156 953 287 245 281 757 198 245 198 308 99 486 99 486 2 380 576 2 611 632 22 991 23 084 wyszkowski 69 830 73 880 75 424 90 512 143 001 142 053 27 303 27 303 22 315 22 315 1 219 944 1 441 341 9 865 10 128 zwoleński 21 668 22 100 23 615 24 522 25 574 25 105 5 050 4 547 6 982 6 832 199 190 251 764 5 330 5 340 żuromiński 9 530 9 530 28 142 28 142 46 221 44 817 36 187 36 187 13 866 13 866 275 400 404 147 4 047 4 047 żyrardowski 58 836 58 973 45 011 49 050 89 912 87 541 78 050 78 050 39 734 39 734 1 732 272 1 811 546 33 276 33 576 m. Ostrołęka 159 199 159 199 140 208 141 314 289 293 283 214 82 908 82 908 147 266 147 757 3 000 337 3 096 284 7 111 7 111 m. Płock 213 712 214 781 192 797 199 373 340 688 335 433 137 264 137 479 51 165 51 162 6 084 551 6 573 318 52 621 52 743 m. Radom 552 643 558 051 460 114 475 645 570 691 564 660 341 780 341 770 89 474 89 474 5 377 283 6 060 518 114 835 115 888 m. Siedlce 268 614 276 634 338 505 365 823 336 226 321 038 199 641 199 635 127 931 127 920 5 401 787 6 363 071 70 936 72 255 M. st. Warszawa 2 892 296 2 963 403 2 516 814 2 591 728 4 574 841 4 522 628 3 627 848 3 617 490 2 523 130 2 523 563 86 130 938 91 352 493 504 051 518 415 Ogółem 6 190 911 6 316 111 6 093 363 6 279 977 9 919 436 9 732 091 6 492 361 6 479 350 3 931 579 3 932 348 155 592 544 170 588 644 1 133 700 1 156 562 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 139

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 4.2.3 Zakontraktowane porady specjalistyczne (ilość punktów) według podstawowych specjalności na 1 tys. mieszkańców. Jednym z bardzo ważnych wskaźników oceny dostępności do świadczeń zdrowotnych jest wskaźnik liczby zakontraktowanych punktów z danej dziedziny na 1 tysiąc mieszkańców. Poniższy opis uwzględnia te powiaty, w których znajdują się poszczególne poradnie. Z analizy liczby porad specjalistycznych (ilość punktów) na 1 tys. mieszkańców w powiatach województwa mazowieckiego wynika, iż w specjalnościach: Alergologia średnio w całym województwie na 1 tys. mieszkańców zakontraktowano 366 punktów przeznaczonych na porady alergologiczne. Wartość ta w poprzednim roku była taka sama. Analogicznie do roku poprzedniego największa liczba punktów zakontraktowanych na 1 tys. mieszkańców jest w miastach grodzkich: Siedlcach, Radomiu, Płocku, Warszawie oraz Ostrołęce. W powiatach ziemskich również utrzymują się jednakowe tendencje do roku poprzedniego - najwięcej punktów na 1 tys. mieszkańców zakontraktowano w powiecie pułtuskim, łosickim ciechanowskim i otwockim. Wszystkie wyżej wymienione powiaty miały wartości powyżej średniej województwa. Najmniejsza liczba punktów zakontraktowanych na 1 tys. mieszkańców jest w powiatach: legionowskim, grójeckim, płońskim i sierpeckim. W porównaniu do roku poprzedniego w 16 powiatach liczba punktów na 1 tys. mieszkańców zwiększyła się. W 13 powiatach liczba punktów na 1 tys. mieszkańców spadła w porównaniu do 2012 roku (wykres 87). Chirurgia ogólna - przeciętnie w całym województwie w 2013 roku liczba punktów na 1 tys. mieszkańców wyniosła 896 o 27 punktów więcej na 1 tys. mieszkańców niż w roku ubiegłym. W 13 powiatach liczba punktów na 1 tys. mieszkańców była wyższa niż wartość dla całego województwa. Najwięcej punktów specjalistycznych z zakresu chirurgii ogólnej na 1 tys. mieszkańców było w 2013 roku zakontraktowanych w: Siedlcach, Radomiu, powiecie sokołowskim, Płocku oraz w powiecie zwoleńskim. W stosunku do roku ubiegłego w 29 powiatach liczba punktów na 1 tys. mieszkańców zwiększyła się, z czego najwięcej w powiecie zwoleńskim o 277 punktów (28,1%). Natomiast w 10 powiatach liczba punktów na 1 tys. mieszkańców zmniejszyła się, największy spadek odnotowano w powiecie sierpeckim o 6,4%. Najmniejsza liczba punktów zakontraktowanych na 1 tys. mieszkańców jest w powiecie kozienickim, szydłowieckim i radomskim. Choroby płuc w województwie mazowieckim liczba punktów na 1 tys. mieszkańców zmniejszyła się w porównaniu do roku poprzedniego z 322 w 2012r. do 310 w 2013r. W 2013 roku najwięcej punktów było zakontraktowanych podobnie jak w roku poprzednim w Ostrołęce, w powiecie makowskim, ciechanowskim, otwockim, w Siedlcach i Radomiu. W porównaniu do roku poprzedniego w 18 powiatach liczba punktów na 1 tys. mieszkańców wzrosła. Największy wzrost odnotowano w powiecie przysuskim (o 46,7%), gdzie liczba zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców wzrosła z 91 do 134. W 15 powiatach (w tym 5 grodzkich) liczba punktów na 1 tys. mieszkańców jest wyższa niż wartość dla całego województwa. Najmniejsza liczba zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców jest podobnie jak rok wcześniej w powiatach: piaseczyńskim, warszawskim zachodnim i radomskim. Dermatologia liczba zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców w województwie zwiększyła się w stosunku do roku poprzedniego z 739 do 742 punktów. Analogicznie do roku poprzedniego we wszystkich powiatach grodzkich liczba punktów dermatologicznych była znacznie wyższa od wartości wskaźnika w województwie - największą liczbę punktów na 1 tys. mieszkańców zakontraktowano w Radomiu, Siedlcach oraz w Warszawie. Wśród powiatów ziemskich największa liczba punktów zakontraktowanych na 1 tys. mieszkańców jest w powiatach: żuromińskim, mławskim i wyszkowskim. W 23 powiatach liczba punktów dermatologicznych na 1 tys. mieszkańców zwiększyła się. Największy wzrost zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców odnotowano w powiecie płońskim o 32,4%. W 17 powiatach liczba punktów dermatologicznych uległa zmniejszeniu z czego najbardziej w powiecie ciechanowskim o 12,6%. 140

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Najmniejszą liczbę punktów zakontraktowanych odnotowano w powiecie płockim 56 (w roku poprzednim 45) (wykres 90). Diabetologia średnio w całym województwie na 1 tys. mieszkańców zakontraktowano 260 punktów diabetologicznych. W stosunku do roku ubiegłego ich liczba zwiększyła się o 6,3%. W 7 powiatach (5 grodzkich i 2 ziemskie) liczba zakontraktowanych punktów przypadających na 1 tys. mieszkańców jest wyższa od średniej dla województwa, z czego - wśród powiatów grodzkich - najwięcej zakontraktowano w Siedlcach, Płocku i Ostrołęce, zaś wśród ziemskich w powiecie ciechanowskim i łosickim. W porównaniu z rokiem ubiegłym w 23 powiatach liczba zakontraktowanych punktów przypadających na 1 tys. mieszkańców jest większa. Natomiast zmniejszyła się w 9 powiatach, z czego najwięcej w powiecie lipskim o 82,1%. Najmniejsza liczba zakontraktowanych punktów diabetologicznych jest w powiatach: lipskim, radomskim, płońskim i otwockim. Kardiologia w dziedzinie kardiologii liczba zakontraktowanych punktów przypadających na 1 tys. mieszkańców w 2013 r. zwiększyła się o 4,5% w porównaniu z rokiem poprzednim (z 837 punktów przypadających na 1 tys. mieszkańców w 2012r. do 874 w roku następnym). W 30 powiatach liczba zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców jest większa niż rok wcześniej. Największy przyrost nastąpił w powiecie nowodworskim o 67,2%. Ogółem wielkości powyżej średniej dla całego województwa są w 7 powiatach. W 9 powiatach zanotowano spadki liczby punktów kardiologicznych na 1 tys. mieszkańców, największy w powiecie gostynińskim o 39,8%. Najmniejsza ilość zakontraktowanych punktów przeznaczonych na porady kardiologiczne jest w powiatach: gostynińskim, grójeckim i garwolińskim. Neurologia w dziedzinie neurologii liczba zakontraktowanych punktów przypadających na 1 tys. mieszkańców w 2013 r. zwiększyła się tylko o 1 punkt w porównaniu z rokiem poprzednim. Przeciętnie w całym województwie na 1 tys. mieszkańców zakontraktowano 728 punktów neurologicznych. Podobnie jak w roku poprzednim zdecydowanie największą liczbę punktów zakontraktowano w Ostrołęce, Siedlcach i Radomiu. Ogółem w 12 powiatach wartości były wyższe niż średnia dla województwa. W porównaniu z rokiem poprzednim, największy wzrost liczby zakontraktowanych punktów przypadających na 1 tys. mieszkańców jest w powiatach: żuromińskim, nowodworskim i makowskim. Najmniejsza liczba punktów zakontraktowanych na 1 tys. mieszkańców jest w powiatach: ostrołęckim i płockim. Okulistyka - wśród 40 powiatów posiadających poradnie okulistyczne, w 21 powiatach liczba zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców wzrosła w porównaniu do roku poprzedniego. Liczba zakontraktowanych punktów okulistycznych na 1 tys. mieszkańców w całym województwie zwiększyła się o 0,4% z 1 515 do 1 522 w 2013 roku. Największa liczba punktów zakontraktowanych na 1 tys. mieszkańców jest w miastach grodzkich - Siedlcach oraz Radomiu. W powiatach ziemskich najwięcej punktów na 1 tys. mieszkańców było zakontraktowanych w powiatach: legionowskim, łosickim i ciechanowskim (podobnie jak rok wcześniej). Największą dynamikę spadku liczby zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców odnotowano w powiecie gostynińskim (spadek o 19,2%). Najmniejsza liczba zakontraktowanych punktów okulistycznych na 1 tys. mieszkańców jest w powiecie płockim 48 punktów. Ortopedia i traumatologia narządu ruchu - średnio w całym województwie na 1 tys. mieszkańców zakontraktowano 1164 punkty NFZ. Wartość ta zwiększyła się w stosunku do roku ubiegłego o 4,8% (1111 punktów w 2012r.). W porównaniu do roku poprzedniego, w 28 powiatach liczba punktów na 1 tys. mieszkańców wzrosła, z czego najbardziej w powiecie żyrardowskim i nowodworskim. W porównaniu do roku 2012 zmniejszyła się natomiast liczba punktów na 1 tys. mieszkańców w 9 powiatach najbardziej w powiecie węgrowskim o 9,3%. Analogicznie do lat poprzednich, największa liczba punktów zakontraktowanych na 1 tys. mieszkańców jest 141

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku w miastach grodzkich Siedlcach i Ostrołęce. W powiatach ziemskich również utrzymują się jednakowe tendencje do lat poprzednich - najwięcej punktów na 1 tys. mieszkańców jest w powiecie otwockim, szydłowieckim i ciechanowskim. Najmniej punktów na 1 tys. mieszkańców zakontraktowano ponownie w powiecie radomskim (wykres 95). Otolaryngologia przeciętnie w całym województwie w 2013 roku liczba punktów na 1 tys. mieszkańców wyniosła 1146 czyli o 3,1% mniej niż w roku ubiegłym. W 18 powiatach liczba punktów na 1 tys. mieszkańców była wyższa niż w roku 2012. Zdecydowany wzrost liczby punktów nastąpił w powiecie pruszkowskim, który w 2013 roku znalazł się na pierwszym miejscu pod względem liczby punktów na 1 tys. mieszkańców. W powyższym powiecie zanotowano wzrost o 1405 punktów tj. o 44,1%. Ogółem 7 powiatów ma wartości wyższe od średniej województwa. Są to wszystkie powiaty grodzkie i dwa ziemskie (pruszkowski i ciechanowski). W 23 powiatach zanotowano spadek liczby zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców z czego największy w powiecie przasnyskim o 28%. Najmniejsza liczba zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców jest w powiatach: ostrołęckim, płockim i radomskim. Położnictwo i ginekologia w dziedzinie położnictwa i ginekologii liczba zakontraktowanych punktów przypadających na 1 tys. mieszkańców w 2013 zwiększyła się o 4,5% w porównaniu z rokiem poprzednim (z 1785 punktów przypadających na 1 tys. mieszkańców w 2012r., do 1866 w roku następnym). Aż w 32 powiatach liczba zakontraktowanych punktów jest większa w 2013 roku niż miało to miejsce rok wcześniej, a w 10 powiatach ich liczba jest mniejsza. Procentowo największy wzrost był ponownie w powiecie ostrołęckim, gdzie zakontraktowano o 15,9% więcej oraz w powiecie płońskim o 15,6%. Tożsamo z latami poprzednimi, największa liczba punktów zakontraktowanych na 1 tys. mieszkańców jest we wszystkich miastach grodzkich oraz ziemskich: gostynińskim, otwockim, wyszkowskim i łosickim. Największy spadek liczby punktów ginekologiczno - położniczych na 1 tys. mieszkańców był w powiecie wyszkowskim spadek o 15,5%. Najmniejsza liczba punktów na 1 tys. mieszkańców powiatu jest w powiecie siedleckim, ostrołęckim, białobrzeskim. Psychiatria bez uzależnień w 2013 roku liczba zakontraktowanych punktów NFZ na 1 tys. mieszkańców wynosiła 1221. Liczba zakontraktowanych punktów w województwie zwiększyła się w stosunku do roku poprzedniego o 21,5%. W 35 powiatach liczba punktów zakontraktowanych zwiększyła się w stosunku do roku poprzedniego, natomiast zmniejszyła się w 7 powiatach. Największy wzrost był w powiecie ostrołęckim oraz w otwockim, a spadek w Ostrołęce i powiecie przasnyskim. Liczba punktów psychiatrycznych bez uzależnień była najwyższa w Siedlcach, powiecie gostynińskim i w Warszawie, a najmniejsza w powiatach: płockim, białobrzeskim i zwoleńskim. Psychiatria z uzależnieniami w specjalności psychiatrii uwzględniającej leczenie uzależnień liczba zakontraktowanych punktów przypadających na 1 tys. mieszkańców w roku 2013 wynosiła 739 i w porównaniu z rokiem 2012 zwiększyła się o 12%. W 33 powiatach liczba zakontraktowanych punktów jest większa w 2013 roku niż miało to miejsce rok wcześniej. Największy wzrost notuje powiat grodziski o ponad 100%. Zmniejszyła się natomiast liczba zakontraktowanych punktów w stosunku do roku 2012 tylko w 4 powiatach. Największy spadek odnotowano w powiecie szydłowieckim, gdzie w roku 2012 było zakontraktowanych 230 punktów, zaś w roku następnym 130 czyli spadek o 43,7%. Największa liczba punktów zakontraktowanych jest w Ostrołęce, Siedlcach i Warszawie oraz w powiatach: pułtuskim i płońskim. Natomiast najmniejsza wartość wskaźnika na 1 tys. mieszkańców jest w powiecie mińskim oraz warszawskim zachodnim. Rehabilitacja medyczna w tej specjalności liczba zakontraktowanych punktów NFZ przypadających na 1 tys. mieszkańców województwa zwiększyła się o 0,3% w stosunku do 142

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku roku 2012 i przyjmuje najwyższą wartość wśród wszystkich specjalności ok. 29,3 punktów na 1 mieszkańca województwa (w 2012r. liczba punktów na 1 mieszkańca wynosiła ok. 29,2). Zdecydowanie najwięcej punktów na 1 mieszkańca powiatu zakontraktowano podobnie jak rok wcześniej, w Siedlcach ponad 70 punktów na 1 osobę. Również w Ostrołęce wskaźnik jest bardzo wysoki i przyjmuje ponad 56 punktów na osobę. W porównaniu do 2012 roku w 23 powiatach liczba zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców wzrosła, najbardziej w powiatach: pułtuskim, lipskim i białobrzeskim. Natomiast w 19 powiatach liczba zakontraktowanych punktów NFZ na 1 tys. mieszkańców zmniejszyła się w porównaniu z rokiem 2012. Największy spadek był w powiecie grodziskim o 12,6% oraz w płockim o 8,4%. Zdecydowanie najniższe wskaźniki punktów zakontraktowanych w całym województwie są analogicznie jak w latach poprzednich - w powiecie siedleckim tylko 734 na 1 tys. mieszkańców. Reumatologia w dziedzinie reumatologii wskaźnik zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców wyniósł w 2013 roku dla województwa 213 tj. wzrósł o 4,5%. Wśród 33 powiatów posiadających poradnie reumatologiczne, w 25 powiatach liczba zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców wzrosła w porównaniu do roku poprzedniego. Zmniejszyła się natomiast liczba punktów na 1 tys. mieszkańców w 8 powiatach. Największą dynamikę wzrostu liczby zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców odnotowano w powiecie sochaczewskim o 119%. Natomiast największą dynamikę spadku liczby zakontraktowanych punktów na 1 tys. mieszkańców odnotowano w powiatach: grójeckim o 19,1% oraz w warszawskim zachodnim o 17,3%. Analogicznie do lat poprzednich największa liczba punktów zakontraktowanych na 1 tys. mieszkańców jest w miastach grodzkich w Siedlcach i Radomiu. Wśród powiatów ziemskich najwięcej punktów na 1 tys. mieszkańców było zakontraktowanych w powiatach: żyrardowskim, sokołowskim i lipskim. Najmniej punktów na 1 tys. mieszkańców było zakontraktowanych w powiatach: warszawskim zachodnim oraz pruszkowskim. 143

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Wykres 87. Zakontraktowane punkty alergologiczne na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 2500 2000 1500 1000 500 0 Wykres 88. Zakontraktowane punkty chirurgii ogólnej na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 144

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Wykres 89. Zakontraktowane punkty gruźlicy i chorób płuc na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012 2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Wykres 90. Zakontraktowane punkty dermatologiczne na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 145

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 700 600 500 400 300 200 100 0 Wykres 91. Zakontraktowane punkty diabetologiczne na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Wykres 92. Zakontraktowane punkty kardiologiczne na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 146

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Wykres 93. Zakontraktowane punkty neurologiczne na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Wykres 94. Zakontraktowane punkty okulistyczne na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 147

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Wykres 95. Zakontraktowane punkty ortopedii i traumatologii narządu ruchu na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Wykres 96. Zakontraktowane punkty otolaryngologiczne na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 148

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Wykres 97. Zakontraktowane punkty położnictwa i ginekologii na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Wykres 98. Zakontraktowane punkty psychiatryczne bez uzależnień na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 149

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Wykres 99. Zakontraktowane punkty psychiatryczne uzależnienia na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia Wykres 100. Zakontraktowane punkty rehabilitacji medycznej na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 2012 2013 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 150

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku 1000 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 Wykres 101. Zakontraktowane punkty reumatologiczne na 1 tys. mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 151

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Tabela 24. Zakontraktowane punkty specjalistyczne na 1000 mieszkańców w powiatach woj. mazowieckiego w latach 2012-2013. Specjalność / Powiat alergologia chirurgia ogólna choroby płuc dermatologia diabetologia kardiologia neurologia okulistyka ortopedia i traumatologia narządu ruchu otolaryngologia położnictwo i ginekologia psychiatria - bez uzależnień psychiatria - uzależnienia rehabilitacja medyczna reumatologia 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 białobrzeski - - 718 778 173 161 181 218-0 194 226-0 247 233-0 376 360 358 377 136 133-0 3551 4586-0 ciechanowski 487 418 510 536 563 554 340 297 307 371 1083 1162 482 454 1654 1579 1413 1480 1323 1334 1679 1831 1253 1350 490 584 29472 31115 225 296 garwoliński 97 109 578 642 106 154 238 245 89 116 162 194 393 403 848 870 778 894 682 723 783 874 360 418 254 275 15921 15874 75 87 gostyniński 235 275 1043 1142 211 232 328 371-0 156 94 899 830 904 731 776 889 683 705 2166 2196 1415 2381 382 444 19565 19869 286 302 grodziski 246 192 941 943 128 104 504 505 242 226 443 545 792 740 1401 1335 1207 1163 692 615 1140 1140 514 532 198 403 18119 15836 95 96 grójecki 77 49 708 692 103 123 358 407 102 114 162 167 334 371 618 601 529 560 489 452 829 886 181 305 105 114 7235 7009 157 127 kozienicki 174 151 236 239 289 259 362 375 201 196 323 284 674 723 986 981 624 727 734 695 999 1122 333 366-210 8203 8339-0 legionowski 48 46 1194 1126 189 195 371 352 160 201 664 790 548 540 2082 2267 1171 1266 706 731 1286 1414 656 791 376 384 14535 14378 64 68 lipski 179 195 734 691 118 114 449 517 130 23 183 249 478 543 1248 1225 1079 1255 444 479 1047 920 588 660 561 543 6007 8186 366 367 łosicki 575 531 1017 1052 261 285 635 634 311 320 1688 1802 1045 1161 1674 1659 1255 1339 1178 1077 1826 1892 852 894-0 33095 31272-0 makowski - 0 639 782 674 662 214 213 139 188 486 535 252 302 1126 1141 967 979 642 663 868 836 250 268 153 173 9879 9492-0 miński 253 228 685 740 435 427 350 323 79 109 875 800 400 462 686 673 244 225 713 602 1569 1783 215 280 51 67 14454 14065 173 180 mławski - 0 794 866 109 107 775 789-0 262 260 388 399 1003 967 246 314 666 697 1569 1566 405 388 538 511 6398 6139 262 283 nowodworski - 0 820 826 167 195 299 292 138 193 147 246 389 467 523 525 200 345 331 320 969 1014 407 384 558 634 9699 10359 177 206 ostrołęcki - 0-0 - 0-0 - 0-0 160 90-0 - 0 41 43 296 343 219 875 203 254 6195 6196-0 ostrowski 112 107 675 723 414 350 578 540-0 222 210 472 486 1086 1061 822 805 937 928 1016 1005 336 394 391 423 5363 5585-0 otwocki 311 384 476 468 537 549 354 365 23 91 354 392 325 380 732 754 2433 2637 553 557 1905 2109 591 1433 462 568 12411 12329 108 187 piaseczyński 225 232 558 570 50 44 225 243 94 101 240 253 261 268 538 565 1062 1132 361 386 1178 1214 489 880 215 292 36650 36493 101 115 płocki - 0-0 - 0 55 56-0 - 0 102 97 47 48-0 185 157 688 762 108 111-0 7697 7053-0 płoński 58 60 753 808 137 139 467 618 80 84 264 338 261 256 687 687 550 509 529 533 1023 1182 1346 1462 600 745 11772 11748 176 162 pruszkowski - 0 511 560 161 149 313 298 207 207 552 575 254 226 636 595 577 638 3183 4588 1054 1155 603 1080 320 355 45754 45202 57 54 przasnyski - 0 938 989 320 262 409 404 128 236 190 280 342 304 1059 1194-0 516 372 963 971 347 284 399 469 13162 13605 157 161 przysuski - 0 516 535 91 134 316 318 90 146 386 404 532 524 743 755 408 415 668 596 1271 1416 236 238 182 240 7949 7919 146 168 pułtuski 584 651 639 700 399 414 736 732 219 219 732 928 528 464 1206 1254 1016 1151 901 884 1377 1356 490 613 825 964 13944 19087 336 318 radomski 158 167 362 375 81 83 242 254 63 65 272 284 335 351 367 416 142 149 175 194 679 706 234 357 120 125 6973 7009-0 siedlecki - 0-0 - 0-0 - 0-0 - 0-0 - 0-0 249 269 119 142-0 732 734-0 sierpecki 57 70 1158 1084 179 177 509 494 128 118 342 336 398 402 1173 1185 222 218 510 509 1230 1223 467 522 331 307 16735 16783 68 75 sochaczewski 121 118 824 843 316 314 685 683 263 240 570 599 730 734 584 578 783 915 833 838 1290 1277 703 1009 197 205 19782 19128 38 83 sokołowski 175 195 1366 1462 254 245 330 368 110 127 700 733 972 819 1313 1287 573 565 801 782 1478 1598 586 541 274 384 21857 22481 386 381 szydłowiecki - 0 249 290 403 424 577 592 286 253 513 476 510 521 620 657 1923 2019 565 586 1205 1211 575 652 230 130 6899 7112 193 237 152

Ocena zabezpieczenia opieki zdrowotnej w województwie mazowieckim w 2013 roku Specjalność / Powiat alergologia chirurgia ogólna choroby płuc dermatologia diabetologia kardiologia neurologia okulistyka ortopedia i traumatologia narządu ruchu otolaryngologia położnictwo i ginekologia psychiatria - bez uzależnień psychiatria - uzależnienia rehabilitacja medyczna reumatologia warszawski zach. 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 2012 2013 176 226 506 609 56 58 421 409 105 101 394 516 216 212 770 874-0 503 467 1496 1589 439 496 57 97 28197 28044 45 37 węgrowski 285 297 884 881 100 115 524 526 114 106 244 305 547 548 325 323 307 278 929 963 1109 1263 407 409 94 115 11679 11494 143 127 wołomiński 230 223 629 626 347 330 324 306 196 220 487 528 403 402 1153 1214 302 288 688 673 1180 1255 600 866 401 435 10491 10403 64 100 wyszkowski 131 133 975 938 135 136 766 780 206 226 376 403 1158 1187 896 915 920 945 1032 1020 2290 1935 340 369 276 302 16504 16505 133 133 zwoleński - 0 988 1265 142 163 413 446 88 141 258 315 517 523 1017 1112 602 586 636 639 712 692 143 137 152 189 4873 5388 135 144 żuromiński 263 258 770 786 165 157 850 863-0 542 529 257 318 508 543 231 238 716 703 1190 1155 666 904 336 347 6859 6883 99 101 żyrardowski 52 170 670 830 423 395 583 579 223 214 574 524 789 836 1334 1309 387 770 609 589 1052 1177 695 1022 439 520 22160 22676 451 436 m. Ostrołęka 577 585 690 727 835 909 986 936 413 447 861 881 2783 2799 3210 2721 2813 3008 2697 2650 4991 5467 2682 1567 2377 2783 52226 56699 132 134 m. Płock 694 698 1319 1358 379 390 954 965 438 502 619 677 1179 1210 2696 2667 1695 1740 1701 1570 2670 2774 1012 1118 292 417 49199 49542 419 428 m. Radom 1183 1142 1979 1953 506 480 1444 1453 368 371 1011 1048 1641 1587 2975 3104 2465 2530 2128 2106 2563 2612 1377 1564 384 410 24358 24614 491 526 m. Siedlce 1364 1158 2053 2018 494 487 1359 1438 519 583 2934 3057 2098 2309 3793 3964 3253 3518 4111 4434 4197 4404 2441 2615 1204 1676 68736 70753 909 929 m. st. Warszawa woj. mazowieckie 586 533 1075 1108 461 426 1261 1256 422 436 1533 1576 999 989 2337 2328 1630 1677 1683 1460 2553 2653 1779 2104 1350 1463 50051 49948 289 292 366 347 869 896 322 310 739 742 245 260 837 874 727 728 1515 1522 1111 1164 1183 1146 1785 1866 1005 1221 660 739 29169 29264 204 213 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 153

4.2.4 Kolejki oczekujących na świadczenia specjalistyczne w poradniach specjalistycznych w woj. mazowieckim w latach 2012 2013 Jednym z wyznaczników dostępności do świadczeń są kolejki do lekarzy specjalistów - wskaźnik kolejek oczekujących na świadczenia, mierzony przeciętnym czasem oczekiwania w dniach i jego zmiany na przestrzeni lat. Wiarygodność i istotność statystyczną tego wskaźnika ogranicza luka w danych, wynikająca z braku możliwości skutecznego egzekwowania raportów o listach oczekujących od świadczeniodawców. Istotnym czynnikiem są uwarunkowania prawne, które uniemożliwiają nakładanie kar na świadczeniodawców, którzy nie sprawozdawali danych o listach oczekujących. Problem ten istnieje od lat. W tabeli 25 przedstawiono dostępne dane, uzyskane z Mazowieckiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia za lata 2012-2013 wg powiatów województwa mazowieckiego. Z przekazanych danych wynika, iż przeciętnie w całym województwie najdłuższy średni czas oczekiwania na porady specjalistyczne w dniach był w specjalnościach: kardiologia (130 dni), diabetologia (100 dni) oraz alergologia (100 dni). Najlepiej sytuacja wyglądała w następujących dziedzinach: psychiatria uzależnienia (24 dni) oraz w chirurgia ogólna i położnictwo i ginekologia (po 36 dni). Porównanie lat 2012 oraz 2013 w zakresie czasu oczekiwania na wizytę u lekarza specjalisty w woj. mazowieckiem przedstawia poniższy wykres. Wynika z niego, że czas oczekiwania na wizytę zwiększył się w każdej z przedstawianych w niniejszej publikacji specjalnościach. Najbardziej in minus zmieniła się sytuacja w kardiologii, gdzie czas oczekiwania wydłużył się o 53 dni z 77 w roku 2012 do 130 w roku 2013. W alergologii czas oczekiwania wydłużył się prawie dwukrotnie z 51 dni do 100 oraz w otolaryngologii z 54 dni do 95. Także w psychiatrii bez uzależnień czas oczekiwania wydłużył się ponad dwukrotnie. Najmniej czas oczekiwania na wizytę specjalisty wydłużył się w dziedzinach: psychiatria uzależnienia o 9 dni, położnictwo i ginekologia o 13 dni oraz choroby płuc o 14 dni. 154

Wykres 102. Kolejki oczekujących na świadczenia w poradniach specjalistycznych wg podstawowych specjalności /przeciętny czas oczekiwania w dniach/ w woj. mazowieckim w latach 2012 2013. 140 130 120 100 100 101 94 95 80 60 51 61 75 57 82 77 50 77 57 77 53 54 67 56 82 81 45 40 20 19 36 32 23 36 30 15 24 0 2012 2013 Źródło: Mazowiecki Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia 155