RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)166410 (13) BI Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 291710 (22) Data zgłoszenia: 11.09.1991 (51) IntCl6: A 01F 7/00 A01F 12/00 (54) Młocarnia do pojedynczych kłosów Zgłoszenie ogłoszono: 22.03.1993 BUP 06/93 (45) Oudzieleniu patentu ogłoszono: 31.05.1995 WUP 05/95 (73) Uprawniony z patentu: Instytut Agrofizyki Polskiej Akademii Nauk, Lublin, PL 72) Twórcy wynalazku: Grzegorz Szwed, Lublin, PL Alfred Siwek, Lublin, PL Krystyna Szwed-Urbaś, Lublin, PL (74) Pełnomocnik: Kalita Lucjan, Kancelaria Patentowa PL 166410 B1 1. Młocarnia do pojedynczych kłosów, składa- (57) jąca się z: zespołu młócącego wyposażonego w zespół napędowy, zespołu separacji nasion, oddzielacza plew i masy słomiastej oraz wentylatora ssącego, znamienna tym, że zespół młócący składa się z pionowo usytuowanego bębna (1) zamkniętego od góry płytą (2), w którego cylindrycznym wnętrzu znajduje się wirnik (3) posiadający w górnej części co najmniej jeden kołek (4) a w ściance (5) bębna (1) jest osadzony co najmniej jeden kołek nieruchomy (6), natomiast w dolnej części wirnik (3) posiada co najmniej dwie elastyczne płetwy (7), zaś zespół separacji nasion składa się z osadzonej na dolnym obrzeżu bębna (1 ) komory (8) posiadającej w bocznej ściance króciec (9) a od dołu zamkniętej dnem siatkowym (10), natomiast oddzielacz plew i masy słomiastej składa się ze zbiornika (1 1 ) z osadzoną nań komorą separacyjną (12) posiadającą osadzony od góry przewód rurowy (13) a w bocznej ścianie osadzony króciec boczny (14), przy czym króciec (9) komory (8) połączony jest przewodem (15) z przewodem rurowym (13) komory separacyjnej (12) a króciec boczny (14) tej komory podłączony jest do wentylatora ssącego (16). Fig.1
Młocamia do pojedynczych kłosów Zastrzeżenia patentowe 1. Młocamia do pojedynczych kłosów, składająca się z: zespołu młócącego wyposażonego w zespół napędowy, zespołu separacji nasion, oddzielacza plew i masy słomiastej oraz wentylatora ssącego, znamienna tym, że zespół młócący składa się z pionowo usytuowanego bębna (1) zamkniętego od góry płytą (2), w którego cylindrycznym wnętrzu znajduje się wirnik (3) posiadający w górnej części co najmniej jeden kołek (4) a w ściance (5) bębna (1) jest osadzony co najmniej jeden kołek nieruchomy (6), natomiast w dolnej części wirnik (3) posiada co najmniej dwie elastyczne płetwy (7), zaś zespół separacji nasion składa się z osadzonej na dolnym obrzeżu bębna (1) komory (8) posiadającej w bocznej ściance króciec (9) a od dołu zamkniętej dnem siatkowym (10), natomiast oddzielacz plew i masy słomiastej składa się ze zbiornika (11) z osadzoną nań komorą separacyjną (12) posiadającą osadzony od góry przewód rurowy (13) a w bocznej ścianie osadzony króciec boczny (14), przy czym króciec (9) komory (8) połączony jest przewodem (15) z przewodem rurowym (13) komory separacyjnej (12) a króciec boczny (14) tej komory podłączony jest do wentylatora ssącego (16). 2. Młocamia według zastrz. 1, znamienna tym, że na wewnętrznej powierzchni ścianki (5) bębna (1) jest co najmniej jeden rowek śrubowy (17) o zwoju opadającym przy skręcie zgodnym z kierunkiem obrotów wirnika (3) oraz co najmniej jeden rowek (18) przecinający rowek śrubowy (17). 3. Młocarnia według zastrz. 2, znamienna tym, że w płycie (2), zamykającej bęben (1) od góry znajduje się lejek zasypowy (19) a ponadto co najmniej jeden otwór (20) przymykany zasłoną (21). 4. Młocamia według zastrz. 3, znamienna tym, że w komorze (8) zespołu separacji nasion znajduje się skośnie usytuowana klapka (22) umieszczona nad króćcem (9). Przedmiotem wynalazku jest młocarnia do pojedynczych kłosów. Podczas prowadzenia prac badawczych często zachodzi potrzeba dokonania omłotu pojedynczego kłosa zboża. Czynność tę, ze względu na brak małych, laboratoryjnych młocami, wykonuje się ręcznie. Trudno byłoby bowiem dokonać omłotu na dużej młocami, gdyż nawet po dokładnym wymłóceniu istniałaby obawa, że niektóre ziarna zagubiły się w szczelinach ram sit i innych elementów maszyny. Prowadziłoby to do uzyskania błędnych wyników badawczych. Ogólnie do młócenia zbóż stosowane są młocamie składające się z zespołu młócącego i zespołów separacji: słomy, plew i innych resztek znajdujących się w skoszonym zbożu a także zanieczyszczeń, grud ziemi, nasion innych roślin - zwłaszcza chwastów, od nasion młóconego zboża. Zespół młócący utworzony jest z klepiska, w którym osadzone są kołki oraz wału na którego pobocznicy również znajdują się kołki. Porcje zboża dostające się na klepisko zostają, wskutek wzajemnego działania nieruchomych i wirujących kołków, wymłócone, po czym cała masa dostaje się do zespołów separacji. Zespoły te utworzone są z szeregu odpowiednio dobranych sit osadzonych na wytrząsaczach oraz dmuchawy, która ułatwia oddzielenie cięższych nasion od lżejszych plew i słomy. Tak zbudowane młocarnie występujące jako samodzielne maszyny, które dokonują omłotu skoszonego uprzednio zboża, jak i będące częścią kombajnu zbożowego, w pełni spełniają swoje zadanie. Nie nadają się one jednakże do młócenia pojedynczych kłosów. Ręczne zaś młócenie jest uciążliwe zarówno ze względu na trudność dokładnego wykruszenia kłosu i odseparowania nasion a także z powodu zaśmiecenia miejsca, w którym dokonuje się tej czynności. Istotą wynalazku jest młocamia do pojedynczych kłosów składająca się z: zespołu młócącego, zespołu separacji nasion, oddzielacza plew i masy słomiastej oraz wentylatora ssącego,
166410 3 charakteryzująca się tym, że zespół młócący składa się z pionowo usytuowanego bębna zamkniętego od góry płytą w którego cylindrycznym wnętrzu znajduje się wimik posiadający w górnej części co najmniej jeden kołek współpracujący z kołkiem nieruchomym osadzonym w ściance bębna, natomiast w dolnej części posiadający co najmniej dwie elastyczne płetwy. Płetwy te w czasie obrotów wirnika, wskutek działania siły odśrodkowej, niemal ocierają swoimi krawędziami o wewnętrzną powierzchnię bębna przez co dokładnie rozkruszają znajdujący się kłos, lub jego części. Zespół separacji nasion składa się z osadzonej na dolnym obrzeżu bębna komory posiadającej w bocznej ściance króciec, nad którym znajduje się skośnie usytuowana klapka, a od dołu zammkniętej dnem siatkowym. Oddzielacz plew i masy słomiastej składa się ze zbiornika z osadzoną nań komorą separacyjną posiadającą osadzony od góry przewód rurowy a w bocznej ścianie, króciec boczny. Króciec komory zespołu separacji połączony jest przewodem z przewodem rurowym komory separacyjnej oddzielacza plew a króciec boczny tej komory podłączony jest do wentylatora ssącego. Na wewnętrznej, roboczej, powierzchni ścianki bębna znajduje się co najmniej jeden rowek śrubowy o zwoju opadającym przy skręcie zgodnym z kierunkiem obrotów wirnika oraz co najmniej jeden rowek przecinający rowek śrubowy. W płycie zamykającej bęben od góry znajduje się lejek zasypowy a ponadto co najmniej jeden otwór przymykany zasłoną. Młocarnia według wynalazku umożliwia dokładne wymłócenie, podanego do lejka zasypowego, kłosu, zebranie nasion w podstawionym pod dno siatkowe naczyniu, zebranie plew i innych cząstek masy słomiastej do zbiornika. Zastosowanie elastycznych płetw w wirniku daje gwarancję dokładnego wymłócenia a równocześnie pewność, że nasiona podczas młócenia nie zostaną pokruszone, zaś zastosowanie otworów w płycie zamykającej bęben z możliwością zasłaniania ich umożliwia ustalenie, odpowiedniego dla danego zboża, wielkości strumienia powietrza zasysanego przez wentylator. Przedmiot wynalazku uwidoczniony jest w przykładzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1przedstawia schematycznie młocamię, fig. 2 przedstawia szczegół A oznaczony na fig. 1, fig. 3 przedstawia przekrój poprzeczny przez bęben i wirnik wzdłuż linii B-B oznaczonej na fig. 1, fig. 4 przedstawia fragment wewnętrznej powierzchni ścianki bębna, fig. 5 - częściowy widok z góry w kierunku strzałki K oznaczonej na fig. 1, fig. 6 - przekrój częściowy wzdłuż linii C-C oznaczonej na fig. 5, a fig. 7 - widok czołowy na dno siatkowe. Młocarnia składa się: z zespołu młócącego wyposażonego w zespół napędowy, zespołu separacji nasion, oddzielacza plew i masy słomiastej oraz wentylatora ssącego. Zespół młócący składa się z: bębna 1 zamkniętego u góry płytą 2, ułożyskowanego w tej płycie 2 wirnika 3 oraz osadzonego także w płycie 2 lejka zasypowego 19. W górnej części wirnik 3 posiada osadzony poprzecznie jeden kołek 4, który wirując rozkrusza młócony kłos wysuwający się z lejka zasypowego 19 umieszczonego nad osadzonym w ściance 5 bębna 1 kołkiem nieruchomym 6. Wzajemne położenie dolnej krawędzi lejka zasypowego 19 i kołka 4 określone wielkością szczeliny 1oraz kołka 4 i kołka nieruchomego 6 określone wielkością szczeliny t jest regulowane i ustalane dla odpowiedniego zboża. Przy młóceniu pszenżyta obydwie te szczeliny ustala się na 5 mm. Kołki 4 i 6 wykonane są ze śrub, których nagwintowane powierzchnie zwiększają efektywność młócenia. W dolnej części wirnik 3 posiada trzy płetwy gumowe 7. Płetwy te zamocowane są do wirnika 3, który w tej części ukształtowany jest w formie ostrosłupa o przekroju sześciokąta foremnego. Uzyskuje się przez to położenie każdej płetwy takie, że pod wpływem siły odśrodkowej, w czasie wirowania, jej zewnętrzna krawędź dotyka do wewnętrznej powierzchni bębna 1. Na wewnętrznej powierzchni ścianki 5 bębna 1 jest jeden rowek śrubowy 17 o wymiarach 5 x 4 mm i skoku 20 mm. Skok linii śrubowej, przy oznaczonym na fig. 3 kierunku obrotów wirnika 3, jest lewy, co powoduje że młócona masa przemieszcza się w dół. Na powierzchni ścianki 5 bębna 1są także cztery rowki 18 o wymiarach 2 x 2 mm usytuowane symetrycznie wzdłuż tworzących cylindrycznego wnętrza bębna 1. Rowki te, przecinające rowek śrubowy 17 stanowią próg zakłócający gładkie przemieszczanie się młóconej masy co jeszcze bardziej zwiększa skuteczność młócenia. Płyta 2 wraz z obudową 23 stanowią konstrukcję wsporczą młocarni. W płycie 2 zamocowany jest silnik elektryczny 24 zespołu napędowego posiadającego przekładnię pasową 25 o przełożeniu 2:1. Zastosowany silnik elektryczny posiada moc 150 W i obroty 1400 x min.-1. Do płyty 2 przymocowane są dwa wsporniki 26 podpierające
4 166 410 wałek 27 z pokrętłem 28 i przetyczką 29 przesuwającą umieszczoną między wspornikami 26 zasłonę 21. Pokręcając pokrętłem 28 przysłania się wykonane w płycie 2 otwory 20 dokonując tym samym regulacji wielkości strumienia powietrza zasysanego od góry. Zespół separacji nasion składa się z osadzonej na dolnym obrzeżu bębna 1 cylindrycznej komory 8 zamkniętej od dołu dnem siatkowym 10. Wymiary oczka w siatce wynoszą 6 x 6 mm. W bocznej ściance komory 8 osadzony jest skośnie, ku górze, króciec 9, pod którym znajduje się również skośnie usytuowana klapka 22. Wymłócona masa zsuwając się z klapki 22 zostaje rozdzielona: nasiona opadają na dno siatkowe 10 i dalej do podstawionego naczynia 30 a plewy i masa słomiasta w strumieniu powietrza - zasysanego także od dołu przez dno siatkowe 10, przemieszczają się przewodem 15 założonym na króciec 9 do oddzielacza plew i masy słomiastej. Oddzielacz plew i masy słomiastej składa się ze zbiornika 11 z osadzoną nań komorą separacyjną 12. Na zbiornik 11 zastosowany jest trzylitrowy słój Weck a, którego stabilność pionową zapewnia podstawa 31. Komora separacyjna 12 posiada osadzony od góry przewód rurowy 13, którego górny, zewnętrzny koniec stanowi króciec, do którego podłącza się przewód 15, zaś w dolnej części, wewnątrz komory, przewód ten wysunięty jest do dołu, tak, że jego dolna krawędź jest poniżej króćca bocznego 14 osadzonego w bocznej ścianie komory 12. Takie wzajemne usytuowanie króćca bocznego 14 i przewodu rurowego 13 powoduje, że plewy i masa słomiasta opadają do zbiornika 11 a czyste powietrze zasysane jest do wentylatora ssącego 16 podłączonego przewodem do króćca bocznego 14. Na wentylator ssący 16 zastosowany jest odkurzacz domowy. Fig. 2 F i g. 3
166 410 Fig. 4 Fig. 5 Fig. 6 Fig. 7_
166 410 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 1,00 zł.