GROCH SIEWNY WYNIKI DOŚWIADCZEŃ Groch siewny ma duże znaczenie w grupie roślin bobowatych, jako roślina jadalna i pastewna. Odgrywa bardzo ważną rolę w płodozmianie, jako roślina przerywająca częste następstwo zbóż po sobie. Jest cenną rośliną fitosanitarną a krótki okres wegetacji sprawia, że jest bardzo dobrym przedplonem dla gatunków ozimych wymagających wczesnego siewu np. rzepak. Odmiany grochu można podzielić na uprawiane na suche nasiona lub na zielonkę oraz odmiany warzywne. Odmiany rolnicze różnią się m.in. wymaganiami glebowymi i przeznaczeniem. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe mają wyższe wymagania glebowe i powinny być uprawiane na glebach kompleksów pszennych i żytnich bardzo dobrych będących w dobrej kulturze. Obecnie KR liczy 21 odmian grochu z tego 13 to odmiany ogólnoużytkowe. W grupie odmian ogólnoużytkowych są wyłącznie formy wąsolistne. W grupie odmian pastewnych funkcjonują formy wąsolistne i liściaste, zarówno wysokie jak i średniowysokie. W roku 2016 założono jedno doświadczenie z grochem siewnym w ZDOO w Kawęczynie. W badaniach uczestniczyło 14 odmian grochu. Warunki pogodowe były sprzyjające dla wzrostu i rozwoju roślin. Plony jakie uzyskano w tym roku w Kawęczynie były dość wysokie, wyższe od plonów uzyskanych w kraju ale zdecydowanie niższe w stosunku do roku ubiegłego. Najlepiej plonującymi odmianami w tym roku okazały się: Arwena, Boruta, oraz nowa odmiana Starski, również dobrze plonowały Lasso i Mecenas. Porażenie przez choroby było niewielkie.
Tabela 1. GROCH SIEWNY. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe oraz pastewne. Rok zbioru: 2016 Rok wpisania Adres jednostki zachowującej odmianę a w przypadku Lp. Odmiana do KRO w Polsce odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 2 3 4 1 EZOP* 2004 2 TARCHALSKA* 2004 3 LASSO* 2008 Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o.grupa IHAR, ul. Główna 20, PL- 99-307 Strzelce 4 BATUTA* 2009 5 MENTOR* 2011 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, PL-63-740 Kobylin 6 AKORD* 2012 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul Kasztanowa 5, PL-63-004 Tulce 7 MECENAS* 2012 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o.grupa IHAR, Smolice 146, PL-63-740 Kobylin 8 AUDIT 2014 Limagrain Central Europe Societe Europeenne Spółka Europejska Oddział w Polsce Ul. Piotra Wawrzyniaka 2PL-62-052 Komorniki 9 ARWENA 2015 10 STARSKI* 2016 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul Kasztanowa 5, PL-63-004 Tulce 11 TURNIA* # 2011 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul Kasztanowa 5, PL-63-004 Tulce 12 HUBAL # 2005 13 MILWA * # 2005 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, PL-63-740 Kobylin 14 MODEL* # 2011 Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146, PL-63-740 Kobylin * - odmiana chroniona krajowym wyłącznym prawem hodowcy # - odmiana pastewna
Tabela 2. GROCH SIEWNY. Warunki polowe doświadczenia. Rok zbioru 2016. Miejscowość Kawęczyn Powiat Sochaczew Kompleks rolniczej przydatności gleby 4 Klasa bonitacyjna gleby III a PH gleby w KCl 6,43 Przedplon pszenica jara Data siewu ( dzień, m-c, rok ) 04.04 Obsada (szt /m 2 ) 110 Data zbioru ( dzień, m-c, rok ) 11.07 Nawożenie mineralne N ( kg / ha ) 20 P2O5 ( kg / ha ) 45 K2O ( kg / ha ) 90 Nitragina zastosowana doglebowo Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna ( nazwa ) Vitavax 200FS Herbicyd ( nazwa, dawka ) Linurex 500SL+Command 480 EC -0,9l+ 0,25 l Basagran 480 SL 3l/ha Tabela 3. GROCH SIEWNY. Wyniki ogólne doświadczenia. Rok zbioru 2016. Lp. Cecha Kawęczyn 1 Pełnia wschodów ( data: dzień, m-c ) 17.04 2 Ocena wschodów ( skala 9 0 ) 8,9 3 Początek kwitnienia dzień, m-c ) 30.05 4 Ocena stanu ogólnego ( skala 9 0 ) 8,5 5 Wyleganie w fazie początku ( skala 9 0 ) 9,0 kwitnienia 6 Koniec kwitnienia ( dzień, m-c ) 19.06 7 Wyleganie w fazie końca kwitnienia ( skala 9 0 ) 9,0 8 Wysokość roślin ( cm ) 78 9 Wyleganie przed zbiorem (skala 9 0 ) 7,4 10 Porażenie przez fuzariozę ( skala 9 0 ) 9,0 11 Porażenie przez mączniaka ( skala 9 0 ) 8,7 rzekomego 12 Dojrzałość techniczna ( dzień, m-c ) 09.07 13 Pękanie strąków ( skala 9 0 ) 9,0 14 Równomierność dojrzewania ( skala 9 0 ) 8,0 15 Masa 1000 nasion ( g ) 240,3 16 Wilgotność nasion podczas zbioru ( % ) 15,4 17 Plon nasion ( dt / ha ) 48,9 Skala 9 0 : 9 oznacza stan najkorzystniejszy, 1 stan najmniej korzystny Tabela 4. GROCH SIEWNY. Plon nasion odmian w Kawęczynie ( % wzorca ) na tle średnich krajowych. Lata zbioru:2016, 2015, 2014
Kawęczyn Średnia krajowa Typ Lp. Odmiana ulistnieni a 2016 2015 2014 2016 2015 2014 Wzorzec w dt/ha 48,9 58,5 59,7 41,5 50,6 60,6 Odmiany ogólnoużytkowe 1 Ezop SL 102 92 98 101 92 98 2 Tarchalska SL 102 100 105 103 101 103 3 Lasso SL 106 98 104 98 104 103 4 Batuta SL 104 109 103 110 102 109 5 Mentor SL 95 102 96 93 101 100 6 Akord SL 94 103 94 98 101 94 7 Mecenas SL 104 99 104 98 102 101 8 Audit SL 94 97 103 104 98 104 9 Arwena SL 107 100-104 105 (103) 10 Starski SL 106 - - 101 (103) (100) Odmiany pastewne 11 Turnia SL 98 104 97 104 99 93 12 Hubal LPP 89 97-98 97 83 13 Milwa SL 104 95-97 98 73 14 Model SL 93 84-91 96 81 Wzorzec w roku 2016 średnia z czternastu zarejestrowanych odmian średniowysokich; wzorzec w roku 2015 Akord, Arwena, Audit, Batuta, Ezop, Mecenas, Mentor, Milwa, Tarchalska, Turnia; wzorzec w roku 2014 - Akord, Audit, Ezop, Mecenas, Mentor, Tarchalska SL- wąsy czepne zamiast listków, LPP - odmiana liściasta Średnia krajowa wg Wstępne wyniki plonowania odmian. Rośliny bobowate grubonasienne, Słupia Wielka wrzesień 2016r
Tabela 5. GROCH SIEWNY. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby ( odchylenia od wzorca ). Lata zbioru: 2016, 2014-2016 Liczba lat badań Lp. Odmiana Mączniak rzekomy 2016 2014-2016 Wzorzec, ( skala 9 0 ) 8,7 8,7 1 Ezop 3 0,3 0,2 2 Tarchalska 3-0,2-0,2 3 Lasso 3 0,1 0,1 4 Batuta 3 0,3 0,3 5 Mentor 3 0,3 0,2 6 Akord 3 0,1 0,0 7 Mecenas 3 0,1 0,0 8 Audit 3 0,3 0,1 9 Arwena 2 0,1-10 Starski 1-0,2-11 Turnia 3 0,1 0,0 12 Hubal 2 0,3-13 Milwa 2-0,4-14 Model 2-0,5 - Wzorzec: wszystkie badane odmiany Tabela 6. GROCH SIEWNY. Odmiany jadalne i ogólnoużytkowe oraz pastewne. Ważniejsze cechy użytkowe ( odchylenia od wzorca ). Lata zbioru: 2016, 2014-2016 Lp. Odmiana Liczba Wyleganie przed Wysokość roślin Masa 1000 nasion lat zbiorem ( cm ) (g ) badań 2016 2014-2016 2016 2014-2016 2016 2014-2016 Wzorzec 7,4 6,4 78,0 87,4 240,3 229,5 51 Ezop 3-0,9-0,3 5,0 2,7 32,7 30,1 2 Tarchalska 3-0,1 0,03 3,5-0,1 21,8 11,8 3 Lasso 3-0,9-0,8 1,5 3,3-2,6-1,9 4 Batuta 3 0,4-0,3 10,5 6,1 8,2 5,3 5 Mentor 3-1,4-0,1-0,2 4,8-31,5-28,8 6 Akord 3 0,9 0,2-10,2-6,0 6,2 3,0 7 Mecenas 3 0,6 1,5-10,7-2,5-22,0-7,0 8 Audit 3-0,4 0,3 2,5 6,6 14,5 4,0 9 Arwena 2 1,1 - -10,7 - -8,5-10 Starski 1 0,6-1,0 - -1,6-11 Turnia 3 0,1-1,6 2,5 0,0-15,6-21,4 12 Hubal 2-2,4-2,8-13,7-13 Milwa 2 1,1 - -6,0 - -2,5-14 Model 2 0,6-8,5 - -13,3 - Liczba doświadczeń 1 3 1 3 1 3 Wzorzec: wszystkie badane odmian.
GROCH SIEWNY CHARAKTERYSTYKA ODMIAN BĘDĄCYCH W BADANIACH PIERWSZY RAZ W ROKU 2016. ( sporządzona na podstawie List Opisowych Odmian ) 1. STARSKI Odmiana ogólnoużytkowa, wąsolistna, o białych kwiatach, przeznaczona do uprawy na suche nasiona do wykorzystania na paszę i konsumpcję. Plon nasion dość duży, stabilny w latach badań. Plon białka duży. Termin kwitnienia i dojrzewania średni, okres kwitnienia średni. Rośliny średniej wysokości. Odporność na wyleganie w okresie kwitnienia duża, a przed zbiorem dość duża do średniej. Dość odporna na mączniaka rzekomego i prawdziwego, fuzaryjne więdnięcie i zgorzelową plamistość grochu. Równomierność dojrzewania średnia. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Nasiona barwy żółtej, o średniej masie 1000 nasion, i o średniej zawartości białka ogólnego. Zawartość włókna surowego dość mała. Nasiona dobrze rozgotowujące się. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksów pszennych. Optymalna obsada roślin około 110 szt./m 2.