Forum Bankowe Uwarunkowania ekonomiczne i regulacyjne sektora bankowego Iwona Kozera, Partner EY 15 marca 2017
2000 2001 2002 2003 200 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 201 2015 2016 Uwarunkowania ekonomiczne sektora bankowego Dynamika i struktura PKB w Polsce Konsumpcja pozostaje najbardziej stabilnym motorem wzrostu PKB Polski i jest wspierana korzystną sytuacją na rynku pracy. Liczba osób pracujących w Polsce jest rekordowo wysoka a stopa bezrobocia pozostaje w trendzie spadkowym. Za kreację zatrudnienia odpowiadają głównie firmy duże i przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym. Struktura wzrostu PKB Polski Podstawowe wskaźniki na rynku pracy w Polsce 12 10 8 6 % r/r, pp eksport netto zmiana zapasów inwestycje konsumpcja prywatna i zbiorowa PKB 19 18 17 mln stopa zatrudnienia (prawa oś) liczba osób aktywnych liczba osób pracujących 58% 57% 56% 16 55% 2 15 5% 0 1 53% -2-13 52% -6 12 51% Źródło: GUS, Eurostat 2
Rumunia Słowacja Łotwa Irlandia Malta Luksemburg Litwa Polska Bułgaria Estonia Szwecja Czechy Cypr Węgry Grecja Chorwacja Hiszpania Słowenia Holandia Wlk. Brytania Dania Francja Niemcy Belgia Finlandia Austria Portugalia Włochy,6% 16,9% 19,9% Uwarunkowania ekonomiczne sektora bankowego Perspektywy wzrostu gospodarczego Międzynarodowe instytucje podkreślają, że fundamenty polskiej gospodarki pozostają silne. Polska jest jednym z niewielu krajów UE, które nigdy nie zostały objęte tzw. procedurą nierównowagi makroekonomicznej. Mimo rewizji w dół prognoz PKB Polski na lata 2016-2017 w ostatnich miesiącach oczekiwany skumulowany wzrost gospodarczy w Polsce w latach 2016-2020 pozostaje jednym z najwyższych w Unii Europejskiej. Prognozy wzrostu PKB Polski Prognozowany skumulowany wzrost PKB w krajach UE w latach 2016-2020,0% 25% 3,5% 20% 3,0% 2,5% 2,0% 15% 10% średnia w krajach UE 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% dane rzeczywiste MFW Komisja Europejska NBP OECD Bank Światowy MF EBOR Wstępny szacunek GUS 2013 201 2015 2016 2017 2018 2019 2020 5% 0% Źródło: GUS, NBP, Ministerstwo Finansów, wybrane instytucje międzynarodowe. 3
Uwarunkowania ekonomiczne sektora bankowego Inflacja i stopy procentowe Od lat inflacja w Polsce pozostaje poniżej celu NBP (2,5%). W dużej mierze było to spowodowane czynnikami zewnętrznymi. NBP prognozuje utrzymywanie się inflacji poniżej celu w horyzoncie projekcji (tj. do końca 2019 r.). Stopy procentowe NBP najprawdopodobniej pozostaną bez zmian w 2017 r., natomiast w 2018 r., w kontekście ryzyka dalszego obniżania się realnych stóp procentowych, mogą mieć miejsce pierwsze podwyżki. Inflacja i realne stopy procentowe w Polsce* Dynamika należności banków od sektora niefinansowego 7 6 5 % r/r, % inflacja CPI realna stopa WIBOR 3M prognoza 25 20 % r/r należności ogółem należności od gospodarstw domowych 15 należności od przedsiębiorstw 3 2 10 1 5 0-1 -2 Cel inflacyjny NBP i przedział dopuszczalnych odchyleń 0-5 Źródło: GUS, Narodowy Bank Polski. *Bieżąca nominalna stopa WIBOR 3M minus inflacja (lub oczekiwana inflacja) za 12 miesięcy. Oczekiwana inflacja bazuje na projekcji NBP prezentowanej w Raporcie o Inflacji.
Uwarunkowania regulacyjne sektora bankowego Kluczowe zmiany regulacyjne i ich wpływ na sektor bankowy Obszary zmian Zmiany regulacyjne Oczekiwany wpływ zmian w Polsce Współpraca międzynarodowa Jednolity mechanizm nadzoru, ramy restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji Pośredni wpływ na krajowy sektor bankowy Ryzyko systemowe, stabilność rynków finansowych Wzrost roli i zakresu regulacji ostrożnościowych Fintech i Regtech Bufor ryzyka systemowego, rozwiązania dot. kredytów FX MREL CRD V/CRR II, Bazylea IV, Zmiany w zakresie stosowania metod zaawansowanych Zmiany wynikające z PSD2 Usuwanie barier regulacyjnych do rozwoju innowacji Wzrost obciążeń kapitałowych Wzrost wymogów kapitałowych Struktura bilansu (pasywa) Wzrost wymogów kapitałowych Wzmocnienie wymogów płynnościowych Wpływ na model biznesowy i technologiczny Wzrost konkurencji na rynku finansowym Większa przejrzystość i ujawnienia Przejrzystość przed- i potransakcyjna (MiFID II, EMIR) IFRS 9 Wzrost wymogów raportowych Wzrost poziomu odpisów presja na kapitał Ochrona konsumenta MiFID II i Rozporządzenie PRIIPs IDD dystrybucja ubezpieczeń Ochrona danych osobowych Presja przychodowa Zmiana modelu biznesowego Conduct risk 5
Uwarunkowania regulacyjne sektora bankowego Kalendarium planowanych zmian Zmiany norm ostrożnościowych wynikające z Bazylei IV: Ryzyko kredytowe zmiany do metody standardowej i ograniczenie zastosowania metody IRB, floory nadzorcze Reforma metod kalkulacji wymogu z tytułu ryzyka operacyjnego odwrót od metod zaawansowanych 2020 2019 Zmiany pakietu CRD/CRR (2019-2020): Wskaźnik stabilnego finansowania netto - NSFR Współczynnik dźwigni Ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym Ryzyko rynkowe FRTB 3 Nowe zasady szacowania odpisów z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych (IFRS 9) MiFID II PSD2 2 Zmiany w zakresie ochrony danych osobowych (RODO) 2018 2017 Rekomendacje wykorzystania instrumentów nadzoru makroostrożnościowego (bufor ryzyka systemowego; wyższa waga ryzyka dla kredytów hipotecznych w walutach) Plany naprawy i przymusowej restrukturyzacji, MREL 1 6
Uwarunkowania regulacyjne sektora bankowego Kluczowe czynniki sukcesu wdrożenia zmian regulacyjnych Zaangażowanie kierownictwa Wczesna identyfikacja zmian Identyfikacja zakresu wpływu Podejście multidyscyplinarne Komunikacja z nadzorem Zmiany w systemach 7