Elastyczny sposób studiowania zalety i problemy. Mobilność krajowa i zagraniczna. Janusz Ryczkowski Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Gdańsk, 14.04.2011 1
dr hab. Janusz Ryczkowski, prof. nadzw. UMCS Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Prodziekan Wydziału Chemii ds. Współpracy z Zagranicą (2005-2008 i 2008-2012) janusz.ryczkowski@umcs.eu Członek Polskiego Zespołu Ekspertów Bolońskich, Uczelniany Koordynator PB i ECTS, W ramach sieci European Chemistry Thematic Network Association, w kadencji 2006-2008 i 2008-2010, członek Eurobachelor and Euromaster Label Committee, nauczyciel akademicki. 2
Mobilność prelegenta 3
Doświadczenia związane z mobilnością nieformalne - szkoła średnia Elbląg (I LO), - studia UMK w Toruniu, - miejsce pracy Wydział Chemii UMCS w Lublinie. formalne - roczny staŝ w Węgierskiej Akademii Nauk w Budapeszcie, - czteromiesięczny pobyt w ENSCL (Francja), - TS: Irlandia (Limerick), Francja (Lille), Portugalia (Porto), Finlandia (Immatra), Dania (Aalborg). 4
W Gdańsku swą siedzibę ma 14 szkół wyŝszych: P o l i t e c h n i k a G d a ń s k a, Uniwersytet Gdański, Gdański Uniwersytet Medyczny, Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu, Akademia Sztuk Pięknych, Akademia Muzyczna, Ateneum Szkoła WyŜsza, Gdańskie Seminarium Duchowne, Gdańska WyŜsza Szkoła Administracji, Gdańska WyŜsza Szkoła Humanistyczna, WyŜsza Szkoła Bankowa, WyŜsza Szkoła Społeczno-Ekonomiczna, WyŜsza Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku, WyŜsza Szkoła Zarządzania, Polsko-Japońska WyŜsza Szkoła Technik Komputerowych Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny PJWSTK w Gdańsku. 5
Jan Heweliusz (1611-1687) member of the Royal Society 28 stycznia 2011 r. minęło 400-lecie urodzin. Astronom i konstruktor instrumentów naukowych (np. wynalazca peryskopu). Był równieŝ browarnikiem i radnym miasta Gdańska oraz astronomem królewskim królów Władysława IV i Jana III Sobieskiego, dotowany był takŝe przez króla Francji Ludwika XIV. W latach 1632 1643 podróŝował do Szwajcarii, Londynu i ParyŜa. 6
Mapa księŝyca autorstwa Jana Heweliusza z dzieła Selenographia. 7
Nicolaus Copernicus (1473-1543) De revolutionibus orbium coelestium - On the Revolutions of the Heavenly Spheres 8
1088 9
Deklaracja Bolońska, podpisana 19 czerwca 1999 roku przez ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyŝsze w 29 krajach europejskich, zapoczątkowała proces istotnych zmian w systemach edukacji poszczególnych państw. Proces ten, nazywany często Procesem Bolońskim, zmierzał do utworzenia, do 2010 roku w wyniku uzgodnienia pewnych ogólnych zasad organizacji kształcenia Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa WyŜszego (European Higher Education Area). 10
Uproszczony schemat realizacji celów Procesu Bolońskiego. 11
12
Internacjonalizacja w Procesie Bolońskim FORMA: Wprowadzenie studiów trójstopniowych, wprowadzenie systemu ECTS, łatwo czytelne i porównywalne stopnie (dyplomy), wprowadzenie europejskiej ramowej struktury kwalifikacji. TREŚĆ: Propagowanie europejskiego wymiaru w szkolnictwie wyŝszym, rozwój studiów interdyscyplinarnych, rozwój kształcenia przez całe Ŝycie, wspieranie mobilności studentów i pracowników. JAKOŚĆ: Współdziałanie w zakresie zapewniania jakości kształcenia, wprowadzenie europejskiego systemu akredytacji (np. EuroBachelor i EuroMaster). PROMOCJA: Propagowanie atrakcyjności Europejskiego Obszaru Szkolnictwa WyŜszego poza Europą (zainteresowanie wśród krajów poza europejskich). 13
[...] Mobilność Bergen 19-20.05.2005 Uznajemy, iŝ mobilność studentów oraz kadry uczelni pozostaje jednym z kluczowych celów Procesu Bolońskiego we wszystkich uczestniczących państwach. Zdając sobie sprawę z wielu wciąŝ nierozwiązanych problemów, ponawiamy swoje zobowiązanie do odpowiedniego ułatwienia korzystania ze stypendiów i kredytów, z myślą o tym, aby mobilność w ramach EOSW stała się faktem. Będziemy podejmować jeszcze większe starania na rzecz likwidacji przeszkód w mobilności poprzez zapewnienie większego dostępu do wiz i pozwoleń na pracę oraz przez promowanie udziału w programach mobilności. Zachęcamy instytucje oraz studentów do jak najpełniejszego uczestnictwa w programach mobilności i opowiadamy się za pełnym uznawaniem okresów studiów odbytych za granicą w ramach takich programów. 14
Obecnie w polskim szkolnictwie wyŝszym funkcjonują następujące kierunki studiów prowadzone wyłącznie jako jednolite studia magisterskie: aktorstwo, analityka medyczna, farmacja, kierunek lekarski, kierunek lekarsko-dentystyczny, konserwacja i restauracja dzieł sztuki, prawo, prawo kanoniczne, psychologia, realizacja obrazu filmowego, telewizyjnego i fotografia, weterynaria. Ponadto jako jednolite studia magisterskie mogą (ale nie muszą) być prowadzone studia na kierunkach teologia oraz reŝyseria. 15
Nauka na studiach I stopnia (dawniej: studia licencjackie albo studia inŝynierskie) wymaga uprzedniego ukończenia szkoły średniej oraz zdania matury, trwa najczęściej sześć semestrów, czyli 3 lata i kończy się obroną pracy dyplomowej. Ukończenie tych studiów pozwala kontynuować naukę na studiach II stopnia. Nauka na studiach II stopnia (dawniej: studia uzupełniające magisterskie) wymaga uprzedniego ukończenia studiów I stopnia, trwa trzy lub cztery semestry i kończy się obroną pracy magisterskiej. Ukończenie studiów II stopnia pozwala kontynuować naukę na studiach doktoranckich (studia III stopnia). 16
Trójstopniowy system kształcenia Korzyści: umoŝliwienie zakończenia kształcenia po I o i podjęcie pracy, moŝliwość kształcenia na studiach podyplomowych po I o, uelastycznienie studiów, sprzyja mobilności studentów pomiędzy uczelniami i kierunkami studiów, zwiększenie dostępności do studiów, 17
Trójstopniowy system kształcenia Problemy: stypendia naukowe, ograniczenie mobilności na I i III o, brak ofert pracy dla absolwentów I o, 18
19
20
Nowe treści, inne spojrzenie na ten sam problem, wspólne badania i inicjatywy dydaktyczne, aktywny udział w inicjatywach europejskich, nawiązywanie współpracy z lokalnymi podmiotami gospodarczymi. Przykłady: kataliza preparatyka katalizatorów (układy bimetaliczne, węgliki), powiązanie treści zasadniczych z innymi (np. relacje chemia-literatura, sztuka, etc.), europejskie programy ramowe, ECTN (Eurobachelor, Euromaster, Eurodoctorate), listy intencyjne i umowy 21
22
Chemia Analityka chemiczna, Chemia środków bioaktywnych i kosmetyków, Chemia materiałowa (nanotechnologie), Chemia i ochrona dóbr kultury (konserwatorstwo), Wszelkie inne inicjatywy pozostające w ścisłej korelacji ze standardami kształcenia, ale poszerzające horyzonty wiedzy i otwarte na rynek pracy. 23
WaŜne elementy Wspomaganie przekazywania wiedzy technikami komputerowymi. Dostosowywanie i wykorzystywanie zajęć w językach obcych. 24
Uatrakcyjnianie formy zajęć (wykłady, aktywne seminaria, prace grupowe, zmiany w sposobie zaliczeń plakaty, prezentacje, projekty, wystąpienia w języku obcym Uczestnictwo w lokalnych inicjatywach środowiskowych (np. dzień chemika, spotkania kół naukowych). 25
Przykładowe 3 powody mobilności studenckiej: Wzbogacenie programu studiów (ERASMUS, MOST), Zdobycie doświadczenia zawodowego (staŝe zawodowe), Ciekawość Ŝycia na gorąco (rozwój osobowy, poznawanie innych kultur, etc.). 26
- język w kraju partnera zagranicznego, nieodpowiedni dobór instytucji partnerskich, zła selekcja studentów w instytucjach macierzystych 27
ECTS EUROPJSKI SYSTEM TRANSFERU I AKUMULACJI PUNKTÓW POROZUMIENIE O PROGRAMIE ZAJĘĆ ROK AKADEMICKI: 2011/2012 KIERUNEK STUDIÓW:... UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ Niniejszym poświadczamy, Ŝe proponowany program zajęć został zatwierdzony. Podpis Koordynatora Wydziałowego... Data:... Podpis Koordynatora Uczelnianego... Data:... UNIWERSYTET MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ Niniejszym poświadczamy, Ŝe proponowany program zajęć został zatwierdzony. Podpis Koordynatora Uczelnianego... Data:... Podpis Prodziekana ds. Studenckich... Data:... 28
PYTANIA / PROBLEMY / WĄTPLIWOŚCI 1) Brak podpisu dziekana na "Porozumieniu o programie zajęć" sprawia, Ŝe porozumienie to nie ma Ŝadnego znaczenia dla osób prowadzących zajęcia na wydziale. 2) Przedmioty zamieszczane w "Porozumieniu o programie zajęć" nie są konsultowane z Dziekanem. 3) Studenci muszą zaliczać często wszystkie przedmioty na uczelni macierzystej, mimo iŝ zaliczają wybrane przez siebie (i zaakceptowane przez koordynatora) przedmioty na uczelni goszczącej; muszą zdać w jednym semestrze dwie sesje egzaminacyjne - w kraju i zagranicą. 4) Europejski System Transferu i Akumulacji Punktów nie funkcjonuje prawidłowo: a) punkty przypisywane są do poszczególnych przedmiotów tak, aby ich suma w semestrze wynosiła 30 bez uwzględniania nakładu pracy studenta (o ilości punktów decyduje ranga przedmiotu i ranga prowadzącego zajęcia), b) mimo ze student zagranicą zaliczył wybrane przedmioty i zdobył 30 punktów ECTS, to musi zaliczać jeszcze przedmioty u siebie na wydziale. 29
30
31
32
np. Dream Foundation 33
34
35
36
ZałoŜenia wstępne: zdolny młody człowiek, z dobrą znajomością języka angielskiego i niemieckiego; wszelkie moŝliwe ułatwienia w uczelni macierzystej. I o 1 rok uczelnia macierzysta. 2 rok pierwszy semestr program MOST, drugi semestr program Erasmus. 3 rok DAAD + praca dyplomowa. II o 1 rok pierwszy semestr uczelnia macierzysta, drugi semestr fundusz Wyszehradzki. 2 rok FSS (działanie I mobilność studentów i pracowników) + praca magisterska. III o 1 rok uczelnia macierzysta. 2 rok staŝ w ramach programu Erasmus. 3 rok - FSS (działanie III stypendia indywidualne). 4 rok wyjazd w ramach umowy dwustronnej + obrona pracy doktorskiej. 37
Mobilność szansą na rozwój kariery naukowej, zawodowej, a takŝe stworzenie i ugruntowanie dobrego/skutecznego punktu wyjścia na rynku pracy. 38
Osiągane korzyści są niewspółmierne w stosunku do ewentualnych problemów!!! 39
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!!! 40