INSTRUKCJA MONTAŻU I EKSPLOATACJI ZBIORNIKÓW HYDROFOROWYCH O POJEMNOŚCI 100, 200, 300 l ZBA.4, ZBA.5, ZBA.6 wg rys. ZBA.0.2B.2 ZBW.5 wg rys. ZBW5.0.2B.1 ZBW.5 (leżący) wg rys. ZBW5.0.2B.2 ZBA_ZBW - 4C Wydanie 1/03
1. Budowa. Zbiorniki ciśnieniowe typu ZBA, ZBW wykonane są z blachy stalowej niskowęglowej w całości spawanej. Zbiornik ZBA występuje w wersji pionowej a zbiornik ZBW zarówno w wersji pionowej jak i poziomej. W zbiorniku ZBA w części walcowej utwierdzona jest w złączkach kolanowych rurka wodowskazu, określająca poziom wody w zbiorniku. Otwór wyczystkowy znajduje się w dnie zbiornika. W pokrywie zamykającej otwór wyczystkowy wspawana jest rura dolotowo - wylotowa, do której instaluje się układ zasilający w wodę, jak i instalację odbiorczą od zbiornika. W górnej części zbiornika znajduje się otwór G2 zaślepiony korkiem gwintowym, w którym osadzono manometr. Zbiornik wewnątrz pokryty jest powłoką ochronną cynkową lub z emalii ceramicznej. Wewnątrz zbiornika typu ZBW znajduje się membrana workowa z gumy, osadzona z jednej strony na otworze wyczystkowym, oraz w drugiej dennicy w otworze G2. Śruba G w pokrywce górnej posiada wewnętrzny otwór łączący przestrzeń wewnętrzną membrany z osadzonym w otworze manometrem. Na dennicy zbiornika zamontowany jest zawór, którym napełnia się przestrzeń między zbiornikiem a membraną elastyczną gazem - azotem lub powietrzem spełniającym rolę poduszki gazowej, która utrzymuje wymagany zakres ciśnień, w czasie jego eksploatacji. Zbiornik zabezpieczony jest przed korozją powłoką malarską zewnątrz i wewnątrz. 2. Dane techniczne. 2.1. Zastosowanie Zasilanie w wodę budynków mieszkalnych i gospodarczych z własnego ujęcia wody, z płytkich warstw wodonośnych ze studni ocembrowanych, wierconych, stawów lub zbiorników, w zestawach hydroforowych. Dodatkowo zbiorniki typu ZBW mogą współpracować z pompami głębinowymi. Można je również stosować przy poborze z sieci wodociągowej jako drugi stopień zasilania, gdy w sieci jest zbyt niskie ciśnienie. Przez zastosowanie membrany elastycznej został rozdzielony układ wodno-gazowy - nie ma więc potrzeby ciągłego uzupełniania gazu w czasie jego eksploatacji. 2.2 Charakterystyka zbiorników. Wielkości charakterystyczne poszczególnych typów przedstawia tabela 1 Typ zbiornika Nr rys. Pojemn. [l] Ciśnienie oblicz p o [MPa] Ciśnienie próbne p r [MPa] Grubość płaszcza/dennicy Temp. oblicz. [ 0 C] g p g d masa [kg] ZBA.4 100 38 ZBA.5 ZBA.0.2B.2 200 52 ZBA.6 300 0,9 1,29 20 2,5 3,0 62 ZBW.5 ZBW5.0.2B.1 200 55 ZBW.5 (leżący) ZBW5.0.2B.2 200 55
3.0 Montaż i instalacja. Dotyczy zbiornika ZBW: 3.1. Zbiornik napełniony jest przez producenta gazem - azotem lub powietrzem o ciśnieniu ~ 0,2 MPa. Przed włączeniem urządzenia zasilającego należy poprzez zawór (wentyl) sprawdzić i ustali ciśnienie gazu w zbiorniku do ciśnienia załączania pomniejszonego o 0,02 MPa. Np. dla nastawy załączania łącznika ciśnieniowego 0,2 MPa, ciśnienie w zbiorniku winno wynosić 0,18 MPa. Dotyczy zbiorników typu ZBA i ZBW 3.2. Zbiornik winien być instalowany do układu zasilania, którego max. ciśnienie możliwe do uzyskania, nie przekroczy w zbiorniku ciśnienia obliczeniowego danego typu zbiornika. 3.3. Wymóg ten określony w pkt 1.4. warunków WUDT-UC-90/ZS/04 dopuszcza przy jego spełnieniu instalowanie z urządzeń zabezpieczających przed nadmiernym ciśnieniem tylko łącznika ciśnieniowego bez zaworu bezpieczeństwa. 3.4. Każdy inny układ zasilania zbiornika, podlega rejestracji oraz odbiorowi przez właściwy terenowo Urząd Dozoru Technicznego u użytkownika. 3.5. Zbiornik powinien by ustawiony w miejscu nie narażonym na bezpośrednie działanie czynników atmosferycznych, przy czym max temperatura otoczenia nie powinna przekraczać 40 0 C, a min. temperatura nie może spadać poniżej 0 o C. 3.6. Zamontowanie zbiornika powinno zapewniać dogodne dojście umożliwiające jego obsługę oraz łatwość odczytania parametrów roboczych i danych z tabliczki znamionowej oraz z manometru. 3.7. Układ zasilający po wypoziomowaniu należy zamocować za pomoc śrub kotwicznych, które w początkowym okresie eksploatacji należy dokręcać aż do chwili sztywnego zamocowania. 3.8. Instalację zasilającą na odcinku zbiornik - pompa połączyć na krótkim odcinku przewodem elastycznym dla wyeliminowania drgań i zmniejszenia hałasu przenoszonego na zbiornik i układ odbiorczy. 3.9. Wskazane jest dokonanie montażu i uruchomienia zgodnie z instrukcją przez fachowca. 4. Użytkowanie i konserwacja. W celu zapewnienia właściwej pracy zbiorników ciśnieniowych z membraną workową należy przestrzegać następujących zasad: 4.1. Zbiorniki zostały zaprojektowane do pracy na odpowiednie ciśnienie i przekroczenie go jest niedopuszczalne. Warunek ten zostanie zapewniony przez wyposażenie zbiorników w odpowiednie typy pomp zalecane przez producenta HYDRO - VACUUM, oraz właściwe nastawienie łącznika ciśnieniowego. 4.2. Po upływie dwuletniej eksploatacji, a następnie co rok, użytkownik winien usunąć osad ze zbiornika, dokładnie go oczyścić i przeprowadzić przegląd. 4.3. Przy każdym przeglądzie zbiornika jak i instalacji należy: - sprawdzić, czy zbiornik wraz z instalacją nie posiada uszkodzeń np. [pęknięć, wgniotów, przecieków, odprysków powłoki ochronnej, itp.; - wyjąć membranę workową i sprawdzić jej stan techniczny (dotyczy ZBW) - sprawdzić, czy zbiornik wraz z całym układem jest przymocowany w sposób trwały do podłoża.
W przypadku stwierdzenia uszkodzeń lub niewłaściwą pracę zbiornika, należy go wyłączyć z eksploatacji i odwrotnie przystąpić do usunięcia usterek. 4.4. Przystępując do demontażu zbiornika lub części składowych urządzeń należy: - wyłączyć zasilanie zbiornika przez pompę, odłączając podłączenie do instalacji elektrycznej, w tym łącznika ciśnieniowego, - odkręcić kurki poboru i spuści wodę obniżając ciśnienie do zaniku wypływu wody, Dotyczy zbiornika z membraną workową typ ZBW - wykręcić z zaworu powietrznego w górnej dennicy wkładkę zaworu wypuszczając ze zbiornika znajdujący się gaz Dotyczy obydwu typów - ZBA i ZBW - przy spadku ciśnienia na manometrze do zera, odkręcić powoli nakrętki śrub mocujących pokrywę wyczystki o kilka zwoi, aż do uzyskania wypływu wody. Nakrętki śrub odkręcać przemiennie nie powodując całkowitego ich odkręcenia. - po stwierdzeniu całkowitego spadku ciśnienia do zera można dopiero przystąpić do odkręcenia nakrętek ze śrub, oraz do całkowitego lub częściowego demontażu zbiornika. 4.5. Żywotność zbiornika przy zachowaniu właściwej obsługi i konserwacji przewiduje się na 15 lat. 4.6. Wszelkiego rodzaju przeróbki i naprawy zbiornika mogą mieć miejsce tylko po otrzymaniu zgody właściwego terenowo Inspektoratu Dozoru Technicznego. 4.7. Również o każdej awarii, niebezpiecznym uszkodzeniu oraz wypadkach związanych z eksploatacją zbiornika, użytkownik powinien powiadomić właściwy terenowo Oddział Urzędu Dozoru Technicznego. 5. Rodzaje zakłóceń oraz sposoby ich usuwania. 5.1 Nieszczelność zbiornika w obszarze korka dennicy G2, na śrubie G oraz zamocowania manometru można usunąć na pracującym zbiorniku, przez dokręcenie powyższych elementów. Jeśli w dalszym ciągu będzie występowała nieszczelność, należy postąpić zgodnie z pkt 4.4, zdemontować, usunąć usterkę i powtórnie zamontować. Dotyczy zbiornika z membraną workową typ ZBW 5.2. Jeśli nieszczelność wystąpi na pokrywie wyczystki pod kołnierzem membrany, należy sprawdzić, czy śruby mocujące pokrywę są dokręcone prawidłowo. W przypadku dalszego przecieku należy bezwzględnie postąpić zgodnie z pkt 4.4 sprawdzić kołnierz membrany oraz powierzchnie kryzy i pokrywy stykające się z kołnierzem, usunąć usterki i powtórnie zamontować. 5.3. Zbyt częste włączanie się układu napędowego (pompy) przy niewielkim poborze wody. Sprawdzić szczelność zaworu (wentyla) w obszarze mocowania z dennicą jak i wkładką zaworu wodą mydlaną. Po stwierdzeniu nieszczelności należy odłączyć od sieci zasilającej pompę z łącznikiem ciśnieniowym, oraz kurkiem poboru, opróżnić całkowicie zbiornik z wody. Po usunięciu usterki
(doszczelnienie zaworu lub wymianę wkładki) napełnić zbiornik gazem - azotem lub powietrzem do wartości określonej w pkt. 4.1. Dotyczy zbiornika typu ZBA 5.4. Jeśli nieszczelność wystąpi na pokrywie wyczystki pod uszczelkę należy sprawdzić, czy śruby mocujące pokrywę są dokręcone prawidłowo. W przypadku dalszego przecieku należy bezwzględnie postąpić zgodnie z pkt 5.4 wymieniając niesprawną uszczelkę. Dotyczy obydwu typów - ZBA i ZBW 5.5. Inne usterki związane z pompą i instalacją, określa dokumentacja techniczno- ruchowa zainstalowanych urządzeń. 6. Zalecenia BHP. 6.1. Przed włączeniem zbiornika do układu zasilania i instalacji hydraulicznej należy dokładnie zapoznać się z jego Instrukcją montażu i eksploatacji i stosowa dokładnie do wymagań w nich zawartych, dotyczących ustawienia, podłączenia, obsługi i remontów - celem zapewnienia bezpieczeństwa i ekonomicznej eksploatacji. 6.2. Wszelkie prace związane z czynnościami jak w pkt 7.1 winny przeprowadzać osoby posiadające uprawnienia do ich wykonywania (zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami). 6.3. Zabrania się eksploatować zbiornik na ciśnienie wyższe ni określono w charakterystyce zbiornika (patrz tbl. 1). 6.4. Zabrania się używać do napełniania zbiornika gazu z butli ze sprężonym powietrzem. 6.5. W szczególności należy zwracać uwagę na poprawne, zgodne z Instrukcją obsługi zbiornika i urządzeń współpracujących: - ustawienie zbiornika, - podłączenie do urządzeń współpracujących, w tym do instalacji elektrycznej (prace te może wykonywa osoba posiadająca uprawnienia SEP do 1 kv), - napełnienie zbiornika gazem (powietrzem) - dotyczy ZBW, - podłączenie przewodów rurowych, - przeglądy okresowe, konserwacje oraz usuwanie osadu ze zbiornika. Uwaga: z uwagi na możliwość powstania awaryjnych przecieków wywołanych niestarannym montażem instalacji, wykonaniem uszczelnień, korozji itp. i związanych z tym strat materialnych, zbiorniki hydroforowe należy montować w pomieszczeniach wyposażonych w kratkę ściekową i lub w razie braku takiej możliwości w urządzenia zabezpieczające przed nadmiernie długim czasem działania pompy, ewentualnie urządzeniem alarmowym ostrzegającym przed wyciekiem. 6.6. O uszkodzeniach elementów ciśnieniowych zbiornika i ewentualnych wypadkach związanych z eksploatacją należy powiadomić właściwy terenowo Oddział Dozoru Technicznego. 6.7. Naprawa zbiornika metodą spawania wymaga uprzedniej zgody właściwego terenowo Oddziału Dozoru Technicznego.
7.Wykonania konstrukcyjne i sposób oznaczania wyrobu. a a a 1 b c c d e e 1 e 1 e 2 h i i i k kosmetyka zawsze 000 kompletność wykonanie konstrukcyjne wykonanie materiałowe typowymiar typowielkość odmiana wyrobu grupa klasyfikacyjna wyrobu Oznaczenie zbiornika składa się z indeksu 16 cyfrowego aaa 1 - ZBA - zamknięty wolnostojący hydroforowy ZBW - zamknięty wolnostojący z membraną workową b - 4 -pojemność 100l - 5 200l - 6 300l cc - średnica zewnętrzna - zawsze 55 [cm] d - wykonanie materiałowe: 1- zbiornik cynkowany ogniowo 2- zbiornik malowany wewnątrz i zewnątrz 3- zbiornik emaliowany wewnątrz i zewnątrz 4- zbiornik emaliowany wewnątrz, zewnętrznie gruntowany emalią i malowany e - temperatura pracy - 1 (0 o C<t o<40 o C) e 1e 1-01 - zbiornik pionowy z odprowadzeniem cieczy w dolnej części - 05 - zbiornik poziomy z odprowadzeniem cieczy z boku e 2 - znak rezerwowy -0 h - kompletność dostaw: 1 - bez wyposażenia dodatkowego 2 - manometr (dotyczy tylko e 1e 1=01 ) iii- zawsze 000 k - kosmetyka : 0 - ocynkowany 1 - czerwony 2 - niebieski Przykład oznaczenia: ZBA6.55.1.1010.000.2.0 - zbiornik hydroforowy wolnostojący poj. 300l, cynkowany ogniowo, pionowy z wyprowadzeniem cieczy w dolnej części z manometrem 8. Dokumentacja towarzysząca zbiornikowi: 1. Instrukcja montażu i eksploatacji zbiorników hydroforowych. 2. Deklaracja zgodności WE 3. Gwarancja.
Wykaz części zbiornika typu ZBW5 (stojący) Poz. Nazwa części Ilość sztuk Nr rys./norma 1 Zbiornik - zespół 1 08.5.004.9 2 Membrana workowa 1 08.5.601.p 3 Pokrywa wyczystki - zespół 1 08.4.002.8 4 Zamknięcie otw. G2 - podz. 1 08.4.005.7 5 Przeciwnakrętka OC ½ P4 1 PN-76/H-74392 6 Krążek dociskowy 1 08.4.911.1 7 Zawór skręc. do dętek SP8-M-B-B 1 PN-85/C-94300/097 8 Manometr M60-R 0,6MPa 2,5 m 0,45 1 70.32.21.p 9 Podkładka manometru 2 55.5.801.p 10 11 Śruba dwustr. M12x30-4.6-B- Fe/Zn8 6 Nakrętka M12-4-B-Fe/Zn8 6 PN-90/M-82125 PN-86/M-82144
Wykaz części zbiornika typu ZBW.5 (leżący) Poz. Nazwa częśc Ilość szt. 1 Zbiornik -zespół 1 08.5.005.9 2 Membrana workowa 1 08.5.601.p 3 Pokrywa wyczystki - zespół 1 08.4.002.8 4 Zamknięcie otw. G2 - podzespół 1 08.4.005.7 5 Przeciwnakrętka OC ½ P4 1 PN-76/H-74392 6 Krążek dociskowy 1 08.4.917.p 7 Zawór skręc. do dętek SP8-M-B-B 1 PN-85/C-94300/09 8 Śruba dwustr. M12x30-4.6-B-Fe/Zn8 6 PN-90/M-82125 9 Nakrętka M12-4-B-Fe/Zn8 6 PN-86/M-82144
Wykaz części zbiornika typu ZBA.4; ZBA.5; ZBA.6 Poz. Nazwa części ZBA4. ZBA5 ZBA6 Rys./Norma 1 Zbiornik - zespół cykow. - 1 1 08.4.001.9 emaliow. - 4 1 08.4.003.9 2 Zbiornik - zespół cykow. - 1 1 08.5.001.9 emaliow. - 4 1 08.5.003.9 3 Zbiornik - zespół cykow. - 1 1 08.6.001.9 emaliow. - 4 1 08.6.003.9 4 Korek oc 2 T9 - specj. 1 1 1 55.5.606.p 5 Kolanko G 1 / 2 2 2 2 6 Nakrętka spec. G 1 / 2 2 2 2 7 Podkładka 2 2 2 8 Uszczelka wodowskazu 2 2 2 9 Rurka wodowskazu 1 66.03.05.p 10 Rurka wodowskazu 1 66.03.06.p 11 Rurka wodowskazu 1 66.03.08.p 12 Uszczelka pokrywy 1 1 1 08.4.503.1 13 Pokrywa - podzespół 1 1 1 08.4.004.7 14 Śruba dwustr. M12x30 Fe/Zn8 6 6 6 PN-90/M-82125 15 Nakrętka M12-4-B-Fe/Zn8 6 6 6 PN-86/M-82144 16 Manometr M60-R (0-0,6 MPa) 1 1 1 70.32.21.p 17 Podkładka manometru 1 1 1 55.5.801.p