KOMISJA EUROPEJSKA Strasburg, dnia 12.4.2016 r. COM(2016) 222 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Drugie sprawozdanie w sprawie relokacji i przesiedlenia PL PL
1 Wprowadzenie W dniu 16 marca 2016 r. Komisja przyjęła pierwsze sprawozdanie podsumowujące w sprawie relokacji i przesiedlenia 1, w którym przedstawiono zidentyfikowane wyzwania i doświadczenia nabyte w pierwszych miesiącach realizacji tych programów oraz przedstawiono zalecenia i działania krótkoterminowe w celu poprawy ich wdrażania. Od dnia 16 marca 2016 r. do Grecji przybyło 9 928 osób 2. Po zamknięciu granicy między Grecją i byłą jugosłowiańską republiką Macedonii, w Grecji przebywa między 50 000 a 56 000 osób 3 i zgodnie z początkowymi szacunkami UNHCR 4, 65 % do 70 % z nich posiada obywatelstwo uprawniające do relokacji. Ponadto we Włoszech odnotowuje się dobrze znane sezonowe zmiany przepływów migracyjnych; obecnie przepływy te znów się zwiększają. Od połowy marca do Włoch przybyło ponad 8 564 migrantów 5. W dniu 18 marca 2016 r. Unia Europejska i Turcja uzgodniły podjęcie kroków w celu położenia kresu nielegalnej imigracji z Turcji do UE i uzgodniły szereg działań zmierzających do tego celu. W oświadczeniu UE-Turcja 6 przewidziano, że wszystkie osoby, które przybyły do Grecji nielegalnie po dniu 20 marca mogą zostać odesłane do Turcji oraz określono podstawę działania mechanizmu 1:1, zgodnie z którym każdemu odesłaniu Syryjczyka z wysp greckich do Turcji będzie towarzyszyć przesiedlenie innego Syryjczyka z Turcji. Ogólnie rzecz biorąc, postępy odnotowane od czasu pierwszego sprawozdania w sprawie relokacji i przesiedleń są niezadowalające. W odniesieniu do relokacji, Komisja ustanowiła cel zakładający przeniesienie co najmniej 6 000 osób do momentu opublikowania drugiego sprawozdania. Cel ten nie został osiągnięty. Jedynie 208 dodatkowych osób zostało relokowanych podczas okresu sprawozdawczego, a działania w zakresie relokacji zostały podjęte jedynie przez kilka państw członkowskich i państw stowarzyszonych. Realizacja zobowiązań w zakresie relokacji jest nadal priorytetem w celu odciążenia Grecji i Włoch. Jeżeli chodzi o przesiedlenia, do tej pory objęto nimi jedynie 5 677 osób z uzgodnionej liczby 22 504. Od dnia 4 kwietnia 7, w którym to dniu rozpoczęto stosowanie porozumienia określonego w oświadczeniu UE-Turcja, w krótkim czasie z Turcji do UE przesiedlono 79 osób w ramach mechanizmu 1:1. W wyniku działania tego mechanizmu jeszcze bardziej priorytetowe znaczenie nadano przyspieszaniu i zwiększaniu zakresu działań przesiedleńczych. 1 COM(2016)165 final 2 Źródło Frontex, liczba zgłoszona przez Grecję zgodnie z dziennym sprawozdaniem Bałkanów Zachodnich. 3 Źródło Frontex. 4 UNHCR opracowuje obecnie bardziej precyzyjne szacunki. Zgodnie z informacjami znajdującymi się na stronie portalu informacyjnego UNHCR około 65 % osób, które przybyły do Grecji od początku 2016 r. stanowią Syryjczycy i Irakijczycy. Zatem uznano, że do momentu otrzymania oficjalnych danych zgodnie z ogólnymi szacunkami odsetek osób kwalifikujących się do relokacji wynosi 65 %. http://data.unhcr.org/mediterranean/country.php?id=83. 5 Liczba osób przybyłych do Włoch (łączna liczba migrantów, obejmująca grupy nie tylko w hotspotach) we wspomnianym okresie (okres zbierania danych: 16.03 09.04.2016 r.) i zgłoszona za pomocą aplikacji do informowania o wspólnych działaniach (JORA-Joint Operations Reporting Application) w ramach wspólnej operacji Tryton w 2016 r. (ostatecznie zatwierdzone akcje na dzień 11.04.2016 r.).. 6 http://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2016/03/18-eu-turkey-statement/. 7 SN 38/16, 18.3.2016 r. 2
W drugim sprawozdaniu w sprawie relokacji i przesiedleń przedstawiono aktualną sytuację i oceniono działania podjęte w okresie od 16 marca 2016 r. do 11 kwietnia (okres sprawozdawczy) na rzecz realizacji zaleceń sformułowanych w celu przyspieszenia realizacji programów relokacji i przesiedlenia. Komisja będzie nadal przedkładać comiesięczne sprawozdania na temat wdrażania zobowiązań dotyczących relokacji i przesiedleń. 2 Relokacja 2.1 Działania podejmowane przez państwa członkowskie relokacji W okresie od 16 marca do 11 kwietnia relokowano zaledwie 208 dodatkowych osób; z czego 46 z Grecji (do Estonii, Portugalii i Finlandii) i 162 z Włoch (do Portugalii, Francji, Finlandii i Rumunii), dzięki czemu całkowita liczba relokowanych osób wzrosła do 1 145 (615 relokowanych z Grecji i 530 z Włoch). Do 16 kwietnia 42 osoby mają zostać objęte procedurą relokacji z Grecji do Finlandii, Łotwy, Rumunii i Bułgarii 8, 42 osoby z Włoch do Rumunii i Finlandii 9. Irlandia, Estonia, Luksemburg i Republika Czeska niedawno przyjęły wnioski Grecji dotyczące relokacji; w najbliższym czasie zostaną zorganizowane loty transferowe 10. Ponadto Francja, Niderlandy i Portugalia przetwarzają dużą liczbę wniosków o relokację złożonych przez Grecję, w odniesieniu do których przewidywany transfer ma zostać przeprowadzony przed końcem kwietnia 11. Działania zmierzające do rozwiązania kwestii ograniczonej liczby zobowiązań: siedem państw członkowskich (Belgia, Francja, Estonia, Łotwa, Litwa, Malta i Rumunia) przedstawiło 793 nowych wskazań gotowości do szybkiej relokacji wnioskodawców ubiegających się o ochronę międzynarodową ( formalne zobowiązania ). Łączna liczba formalnych zobowiązań podjętych przez państwa członkowskie relokacji wynosi 4 516 (1 573 odnosi się do Włoch, a 2 943 do Grecji); stanowi to 2,82 % łącznej liczby uprawnionych. Austria 12, Chorwacja, Węgry i Słowacja nadal nie złożyły żadnego zobowiązania. Republika Czeska, Polska i Słowenia jeszcze nie wypełniły złożonych zobowiązań. W dniu 22 marca zawarto dwustronne porozumienie 13 między Norwegią a Włochami, natomiast porozumienie dwustronne ze Szwajcarią zostało zawarte w dniu 24 lutego. Włochy przedstawiły już Szwajcarii pierwsze wnioski o relokację. Norwegia i Szwajcaria złożyły zobowiązanie do 8 5 osób do Finlandii, 15 do Łotwy, 20 do Bułgarii, 2 do Rumunii. 9 29 do Rumunii oraz 13 do Finlandii. Ponadto na 18 kwietnia zaplanowano pierwszą relokację z Włoch na Łotwę (8 osób). 10 Irlandia przyjęła 26 wniosków o relokację z Grecji, Estonia 15, Luksemburg 37, a Czechy 7 takich wniosków; 11 Francja przyjęła ich 110-120 (przemieszczenia dotyczące 123 osób zaplanowane na 19 20 kwietnia), Holandia 96, a Portugalia 229. 12 Austria korzysta z tymczasowego zawieszenia relokacji do 30 % przypisanych jej wnioskodawców na mocy decyzji Rady (UE) 2015/1601. W rezultacie Austria ma możliwość odroczenia relokacji 1 065 osób o jeden rok. Austria powinna jednak uczestniczyć w relokacji (i składać deklaracje dotyczące zobowiązań) w odniesieniu do pozostałych przydziałów. 13 Artykuł 11 decyzji Rady: Przy pomocy Komisji zarówno Włochy, jak i Grecja mogą zawierać umowy dwustronne z, odpowiednio, Islandią, Liechtensteinem, Norwegią i Szwajcarią dotyczące relokacji wnioskodawców z terytorium Włoch i Grecji na terytoria tych państw. W umowach tych uwzględnia się w należyty sposób główne elementy niniejszej decyzji, w szczególności dotyczące procedury relokacji oraz praw i obowiązków wnioskodawców. 3
relokacji 900 azylantów z Włoch. Uzgodnienia między Norwegią a Grecją i między Szwajcarią i Grecją są obecnie finalizowane. Działania zmierzające do skrócenia czasu udzielania odpowiedzi na wnioski o relokację: w większości państw członkowskich przetwarzanie wniosków o relokację trwa zbyt długo. Luksemburg, Francja, Finlandia i Portugalia podjęły istotne wysiłki zmierzające do skrócenia czasu udzielania odpowiedzi na wnioski, w tym procedury poświadczenia bezpieczeństwa, aby osiągnąć ustanowiony przez Komisję w pierwszym sprawozdaniu w sprawie relokacji i przesiedlenia docelowy dwutygodniowy czas udzielania odpowiedzi na wnioski. Wszystkie państwa członkowskie powinny zagwarantować osiągnięcie docelowego dwutygodniowego czasu reakcji. Działania zmierzające do sprostania wyzwaniom związanym z relokacją wnioskodawców wymagających szczególnej troski, w tym małoletnich bez opieki: od początku realizacji programu relokacji przeniesiono 250 małoletnich (234 z Grecji i 16 z Włoch), a 4 z nich należących do kategorii małoletni bez opieki przeniesiono do Finlandii 14. Kolejnych 10. małoletnich bez opieki zostanie relokowanych do Finlandii w dniu 11 kwietnia. Belgia odpowiedziała na wezwanie Komisji dotyczące zwiększenia liczby miejsc dla małoletnich bez opieki i w ramach swojego pierwszego zobowiązania w odniesieniu do Grecji dotyczącego relokacji 100 wnioskodawców, zaoferowała 10 miejsc dla tej kategorii wnioskodawców wymagających szczególnej troski. Działania zmierzające do zwiększenia akceptacji i zaufania do mechanizmu wśród migrantów oraz unikanie przypadków wycofywania się z procesu relokacji: 14 państw członkowskich (Belgia, Cypr, Finlandia, Francja, Niemcy, Irlandia, Litwa, Malta, Niderlandy, Polska, Portugalia, Rumunia, Hiszpania i Szwecja) oraz Szwajcaria przesłały informacje przed wyjazdem. Działania zmierzające do wzmocnienia zdolności EASO na potrzeby wspierania Włoch i Grecji: odpowiedź na poszczególne ogłoszenia o naborze ekspertów opublikowane przez EASO w styczniu, lutym i marcu na potrzeby oddelegowania ekspertów do Włoch była w dużym stopniu pozytywna i wszyscy mianowani eksperci zostali oddelegowani. W odpowiedzi na poszczególne ogłoszenia o naborze ekspertów do oddelegowania opublikowane 10 grudnia, 4 marca i 9 marca na potrzeby oddelegowania do Grecji minimum 30, 39 i 57 ekspertów, do oddelegowania zgłosiło się odpowiednio 40, 30 i 26 osób. Obecnie 34 osób z EASO rozmieszczono w Grecji w ramach procesu oddelegowania. EASO opublikował dodatkowe ogłoszenie 6 kwietnia, zwracając się o nabór 42 ekspertów w okresie od połowy kwietnia do połowy czerwca 15. 14 Nie ma dostępnych informacji dotyczących innych kategorii wnioskodawców wymagających szczególnej troski. 15 W dniu 5 października 2015 r. EASO ogłosił ogólne ogłoszenie o naborze 374 ekspertów do oddelegowania; jednak w odpowiedzi otrzymał jedynie 201 kandydatur na obsadzenie tych stanowisk. Kolejne szczegółowe ogłoszenia stanowiły działania następcze względem wspomnianego ogólnego ogłoszenia o naborze ekspertów; określono w nich szczególne wymagania w odniesieniu do profilu ekspertów i do określonych okresów. Najnowsze najnowsze ogłoszenie o naborze ekspertów do oddelegowania (ogólna liczba początkowo wynosiła 400 stanowisk, następnie zwiększono ją do 472 stanowisk) jest szczególnym ogłoszeniem opublikowanym w następstwie konkluzji Rady Europejskiej z posiedzenia w dniach 17 i 18 marca na potrzeby obsadzenia stanowisk eksperckich związanych z zadaniami dotyczącymi dopuszczalności wniosków będącymi następstwem oświadczenia UE-Turcja. 4
2.2 Działania podjęte przez Grecję i Włochy, w tym wnioski z planów działania Grecja Działania zmierzające do zagwarantowania pełnej operacyjności hotspotów: obecnie działają wszystkie hotspoty z wyjątkiem jednego na wyspie Kos. Charakter pracy w hotspotach uległ znacznej zmianie po przyjęciu oświadczenia UE-Turcja; przekazywanie w hotspotach informacji dotyczących programu relokacji zostało obecnie zawieszone w odniesieniu do migrantów, którzy przybyli po 20 marca. Działania służące poprawie zdolności greckiej służby azylowej w zakresie rejestracji : w dniu 3 kwietnia Grecja przyjęła przepisy, które m.in. stanowią transpozycję przekształconej dyrektywy w sprawie procedur azylowych 16. Zwiększają one uprawnienia służby azylowej i organu odwoławczego oraz dostosowują podstawę prawną funkcjonowania tych służb. W ramach nowych przepisów przekształcono Służbę ds. Pierwszego Przyjęcia na Służbę ds. Przyjęcia i Kontroli oraz utworzono nowe organy zarządzania odpowiednimi funduszami UE i realizacji programów krajowych. Ustawa zawiera również przepisy mające na celu ułatwienie wdrożenia procedury niedopuszczalności składania wniosków przez osoby ubiegające się o azyl przybywające z Turcji i umożliwia udzielanie pomocy przez ekspertów EASO oraz tłumaczy ustnych w krajowej procedurze azylowej. Działania zmierzające do poprawy koordynacji: protokół relokacji, którego celem jest wyjaśnienie obowiązków i określenie ram czasowych dla poszczególnych etapów procedury relokacji został omówiony z wszystkimi odpowiednimi partnerami i zmodyfikowany tak, by uwzględnić również rozwój sytuacji w Grecji. Zmieniony protokół zostanie przyjęty prawdopodobnie w tygodniu rozpoczynającym się 11 kwietnia. Działania zmierzające do poprawy zdolności w zakresie przyjmowania w Grecji: obecnie całkowita zdolność przyjmowania migrantów w Grecji wynosi 41 360 miejsc. W ramach swojego programu wynajmu 17 UNHCR zapewni dodatkowe miejsca przyjęcia w obozach, mieszkaniach i hotelach jako cześć działań ukierunkowanych na zwiększenie zarówno liczby takich miejsc, jak i centralizacji miejsc zakwaterowania dla wnioskodawców o relokację. UNHCR rozpoczęło już budowę specjalnego obozu dla wnioskodawców objętych procedurą relokacji w Lagadikia, w okolicy Salonik. Obóz, które ma być gotowy w tygodniu rozpoczynającym się 11 kwietnia, będzie dysponował 1 400 miejscami; oczekuje się, że jego uruchomienie znacznie ułatwi proces relokacji na obszarze Salonik. Greckie władze i UNHCR prowadzą obecnie rozmowy dotyczące udostępnienia większej liczby terenów przeznaczonych na budowę obozów dla wnioskodawców, którzy mają zostać relokowani, zwłaszcza w regionie Attyki. Działania zmierzające do sprostania wyzwaniom związanym z relokacją wnioskodawców wymagających szczególnej troski, w tym małoletnich bez opieki: organizacje pozarządowe wspierają prokuraturę przez zapewnianie usług adwokatów, którzy podejmują się reprezentowania małoletnich bez opieki na wyspach. Trwają dyskusje między właściwymi zainteresowanymi podmiotami zmierzające do zagwarantowania podobnych usług na obszarze Aten i Salonik. 16 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/32/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej, Dz.U. L 180 z 29.6.2013, s. 60. 17 UNHCR dysponuje obecnie 3 600 miejscami noclegowymi w ramach swojego programu wynajmu. 5
Włochy Działania zmierzające do zagwarantowania pełnej operacyjności hotspotów: w dniu 31 marca 2016 r. Włochy przedłożyły Komisji Europejskiej zmieniony plan działania. Obecnie działają hotspoty w Pozzallo, w Trapani, Tarencie i na Lampedusie. W zmienionym planie działania Włochy wskazały, że wkrótce zostanie otwarty dodatkowy hotspot, którego działanie jest istotne ze względu na konieczność zagwarantowania prawidłowego zarządzania przepływami przybywających migrantów podczas okresów ich szczególnego nasilenia, do których prawdopodobnie dojdzie w lecie. Ponadto na ukończeniu jest tworzenie mobilnych posterunków hotspot. Władze włoskie przyjęły również standardowe procedury operacyjne w odniesieniu do hotspotów. Działania zmierzające do poprawy koordynacji: oddano do użytku nową siedzibę regionalnej grupy zadaniowej UE (EURTF) w Katanii, w związku z czym przeniesiono tam wszystkie operacje. Oficjalne otwarcie nowej siedziby EURTF planowane jest na 29 kwietnia. Działania zmierzające do poprawy zdolności przyjmowania i obsługi we Włoszech: w związku z nadchodzącymi miesiącami letnimi władze włoskie przedstawiły nowy plan dotyczący przyjęć/plan awaryjny. Całkowita włoska zdolność przyjmowania wynosi obecnie 111 081 miejsc w całym kraju; przed końcem roku planowane jest zwiększenie zdolności pierwszego poziomu przyjmowania o 3 498 dodatkowych miejsc oraz 10 000 dodatkowych miejsc w przypadku drugiego poziomu. Od 1 stycznia do 26 lutego 2016 r. złożono 14 754 wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej, a liczba związanych z nimi decyzji wyniosła 14 139, co oznacza wzrost o odpowiednio 37,53 % i 145,72 % w porównaniu z tym samym okresem poprzedniego roku. Działania zmierzające do sprostania wyzwaniom związanym z relokacją wnioskodawców wymagających szczególnej troski oraz małoletnich bez opieki: odbywają się spotkania z Ministerstwem Sprawiedliwości i Ministerstwem Spraw Wewnętrznych w sprawie procedur umożliwiających relokację małoletnich bez opieki, jednak do tej pory nie przyjęto ostatecznej procedury w tym zakresie. 2.3 Działania Komisji i agencji UE Komisja Europejska W dniu 17 marca Komisja wraz z państwami członkowskimi, EASO oraz UNHCR i IOM zorganizowała 5. forum ds. przesiedleń i relokacji, w celu przedstawienia i omówienia wyzwań i zaleceń określonych w pierwszym sprawozdaniu w sprawie relokacji i przesiedlenia. Komisja nadal organizuje regularne spotkania przynajmniej raz w miesiącu z urzędnikami łącznikowymi oddelegowanymi odpowiednio do Włoch i Grecji w celu przyspieszenia procesu relokacji. EASO Działania zmierzające do przyspieszenia procesu relokacji: w ramach działań EASO na rzecz wsparcia greckiej służby azylowej, w dniu 15 marca 2016 r. w Atenach EASO rozpoczął projekt pilotażowy w zakresie rejestracji, a następnie w dniu 21 marca 2016 r. kolejny taki projekt w Salonikach, gdzie eksperci EASO wspierają grecką służbę azylową w 6
procesie rejestracji kandydatów do relokacji. 6 kwietnia 2016 r. projekt pilotażowy został również uruchomiony w kolejnej, trzeciej lokalizacji w Alexandropouli. Ponadto EASO prowadzi obecnie rozmowy z władzami greckimi w sprawie wdrożenia procesu rejestracji wstępnej w celu poprawy dostępu do programu relokacji osób ubiegających się o ochronę, kwalifikujących się do relokacji. UNHCR prowadzi również rozmowy z grecką służbą azylową w związku ze świadczeniem podobnych usług. EASO prowadzi też posterunki mobilne we Włoszech; urząd zorganizował również pierwsze pilotażowe spotkanie ze społeczeństwem obywatelskim na Sycylii w dniach 15-16 marca 2016 r. w celu zapewnienia lepszej koordynacji z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Działania zmierzające do zwiększenia akceptacji i zaufania do mechanizmu wśród migrantów oraz unikanie przypadków wycofywania się z procesu relokacji: EASO wdrożył wiele zaleceń zawartych w pierwszym sprawozdaniu w sprawie relokacji i przesiedleń w odniesieniu do działań informacyjnych. EASO prowadzi stronę na Facebooku dotyczącą programu relokacji UE w języku angielskim i arabskim; na stronie udostępniane są informacje dla osób zainteresowanych relokacją oraz opisywane przypadki udanych relokacji. Oprócz istniejącej już ogólnej broszury na temat relokacji, EASO przygotował dwie inne broszury; jedną skierowaną do osób relokowanych z Grecji i drugą skierowaną do osób relokowanych z Włoch. EASO opracował również pakiet ogólnych informacji o podstawowych usługach dla wnioskodawców, którzy mają zostać relokowani z Włoch i Grecji. Urząd przygotowuje obecnie pakiet komunikatów dotyczących relokacji skierowany do dzieci i aplikację na urządzenia mobilne, odzwierciedlającą treść broszur informacyjnych dotyczących relokacji z Włoch i Grecji. EASO finalizuje również prace nad narzędziem służącym do najlepszego zabezpieczenia interesów dziecka do celów relokacji i współpracuje z władzami Włoch i Grecji w celu dostosowania go do kontekstu krajowego. 3 Przesiedlenia Na podstawie informacji otrzymanych od uczestniczących państw do 11 kwietnia 2016 r. w ramach programu przesiedleń z dnia 20 lipca 2015 r. przesiedlono 5 677 osób 18 do 15 państw (Austria, Belgia, Republika Czeska, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Islandia, Irlandia, Włochy, Liechtenstein, Niderlandy, Norwegia, Szwajcaria i Zjednoczone Królestwo). Większość państw uczestniczących w programie wskazała, że podejmowane przez nie działania w zakresie przesiedleń ukierunkowane są głównie, choć nie wyłącznie, na Syryjczyków przebywających w Jordanii, Libanie i Turcji. Chociaż w ramach konkluzji z dnia 20 lipca 2015 r. państwa członkowskie uzgodniły raczej szerokie spektrum regionów priorytetowych do przesiedleń, oczekuje się, że w następstwie oświadczenia EU-Turcja z dnia 18 marca 2016 r. 19 większość z około 16 800 pozostałych miejsc do przesiedlenia w ramach tego programu powinno dotyczyć Turcji. 18 Dokument Rady 11130/15 Konkluzje przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie przesiedlenia za pomocą wielostronnych i krajowych systemów 20 000 osób w sposób oczywisty wymagających ochrony międzynarodowej. 19 http://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2016/03/18-eu-turkey-statement/. 7
Jak ogłoszono w oświadczeniu UE Turcja z dnia 18 marca 2016 r., ustanowiono mechanizm zastępowania nielegalnych i niebezpiecznych przepraw migrantów z Turcji na wyspy greckie legalną drogą przesiedleń z Turcji do UE. UE i Turcja uzgodniły, że każdej readmisji Syryjczyka do Turcji związanej z nielegalnym przybyciem na wyspy greckie towarzyszyć będzie przesiedlenie innego Syryjczyka z Turcji do UE. Wspomniany mechanizm 1:1 ma na celu zastąpienie nielegalnych przepływów migrantów podróżujących w niebezpiecznych warunkach po Morzu Egejskim przez uporządkowany i zgodny z prawem proces przesiedleń. Od dnia 4 kwietnia 2016 r., czyli od momentu rozpoczęcia stosowania mechanizmu 1:1, 37 Syryjczyków przesiedlono do Niemiec, 11 do Finlandii, a 31 do Niderlandów. Komisja pracuje razem z państwami członkowskimi i władzami tureckimi nad wprowadzeniem szybkich standardowych procedur operacyjnych w zakresie wdrażania programu przesiedleń związanego z mechanizmem 1:1 uzgodnionym z Turcją. EASO oraz UNHCR są włączone do działań w ramach tej procedury. Oczekuje się, że ostateczne zatwierdzenie standardowych procedur operacyjnych przez UE i Turcję odbędzie się sprawnie. Udostępnienie 54 000 miejsc z ramach systemu relokacji przeznaczonych dla migrantów wykorzystujących legalne drogi wjazdu do UE W dniu 21 marca 2016 r. Komisja przedstawiła wniosek 20 mający na celu udostępnienie dodatkowych miejsc do przesiedleń lub innych form legalnego przyjęcia migrantów z Turcji w drodze zmiany decyzji Rady (UE) 2015/1601 z dnia 22 września w celu relokacji osób ubiegających się o ochronę międzynarodową z Włoch i Grecji. W ramach tej zmiany zaproponowano udostępnienie 54 000 miejsc pierwotnie przeznaczonych na relokację w celu przyjęcia Syryjczyków z Turcji w ramach przesiedlania, przyjmowania ze względów humanitarnych lub innych legalnych dróg, takich jak wizy humanitarne, stypendia, łączenie rodzin itd. Wspomniane 54 000 miejsc udostępnionych do celów legalnego przyjęcia stanowi obecnie nieprzydzieloną rezerwę do relokacji na podstawie obowiązującej decyzji Rady. Państwa członkowskie byłyby w stanie odjąć od liczby wnioskodawców, którzy mają zostać relokowani, liczbę Syryjczyków legalnie przyjętych na ich terytorium z Turcji w ramach krajowych lub wielostronnych programów przesiedleń. Liczby te stanowiłyby uzupełnienie zobowiązań podjętych w ramach konkluzji dotyczących przesiedleń z dnia 20 lipca 2015 r. Negocjacje w sprawie proponowanej zmiany rozpoczęły się w Radzie i strony dążą do ich zakończenia w możliwie najkrótszym terminie. W stronę ustrukturyzowanego systemu przesiedleń UE W dniu 6 kwietnia Komisja zorganizowała 6. forum ds. przesiedleń i relokacji w celu przeprowadzenia konsultacji się z państwami członkowskimi, państwami stowarzyszonymi na podstawie rozporządzenia dublińskiego, a także z UNHCR i IOM na temat przyszłego wniosku dotycząego ustrukturyzowanego systemu przesiedleń UE, nad którym prace ogłoszono w komunikacie Komisji przyjętym w tym samym dniu 21. 20 COM(2016) 171 final. 21 COM(2016) 197 final. 8
Dyskusje koncentrowały się na określeniu elementów, które mogłyby stanowić część przyszłej strategii UE w zakresie przesiedleń, a także na wspólnych procedurach i zbiorowych ustaleniach, których przyjęcie można byłoby rozważyć, sposobach zagwarantowania sprawiedliwego podziału płynącej z przesiedlania odpowiedzialności między poszczególne państwa członkowskie, intensyfikacji działań przesiedleńczych UE jako całości oraz roli podmiotów takich jak UNHCR, IOM i EASO. Konferencja UNHCR na temat globalnego podziału odpowiedzialności za pośrednictwem mechanizmów przyjmowania uchodźców syryjskich Komisarz Avramopoulos wziął udział w posiedzeniu wysokiego szczebla poświęconemu globalnemu podziałowi odpowiedzialności za pośrednictwem mechanizmów przyjmowania uchodźców syryjskich, które zostało zorganizowane przez UNHCR w dniu 30 marca. Przy tej okazji Komisja potwierdziła zobowiązanie UE do wspierania wysiłków międzynarodowych w odpowiedzi na globalne kryzysy związane z przesiedleniami, zachęcając jednocześnie wszystkich członków społeczności międzynarodowej do wzmożenia wysiłków w tej dziedzinie. Według UNHCR, konferencja przyniosła umiarkowane rezultaty; w jej ramach zobowiązano się do osiągnięcia pułapu około 185 000 miejsc do celów przesiedlenia i innych legalnych form przyjmowania syryjskich uchodźców; przed konferencją ilość zadeklarowanych miejsc dla uchodźców wynosiła 178 000. W związku z tym wydarzenie to jest uważane za kolejny krok przed szczytem mającym na celu zajęcie się problemem dużych przepływów uchodźców i migrantów, który odbędzie się podczas Zgromadzenia Ogólnego ONZ we wrześniu 2016 r.; oczekuje się, że w trakcie tego wydarzenia państwa biorące udział w przesiedleniach podejmą dalsze konkretne i istotne zobowiązania. 4 Perspektywy Na podstawie najnowszych dostępnych informacji, od 35 000 do 40 000 osób przebywających w Grecji będzie kwalifikować się do relokacji; również we Włoszech obserwuje się nasilenie przepływów migracyjnych. Państwa członkowskie relokacji muszą wypełnić w całości swoje zobowiązania wynikające z decyzji Rady w sprawie relokacji w celu złagodzenia presji na państwa członkowskie pierwszej linii. Komisja wzywa zatem państwa członkowskie relokacji do znacznego zwiększenia wysiłków w zakresie reagowania na pilną sytuację humanitarną w Grecji i zapobiegania pogarszaniu się sytuacji we Włoszech. W konkluzjach Rady Europejskiej systematycznie wzywa się do przyspieszenia procesu relokacji. Wezwaniom szefów państw lub rządów powinny towarzyszyć zdecydowane działania podjęte przez właściwe służby krajowe w terenie. Komisja stwierdziła w swoim pierwszym sprawozdaniu w sprawie relokacji i przesiedleń, że do dnia 16 kwietnia powinno odbyć się co najmniej 6 000 przeniesień, a do dnia 16 maja kolejne 20 000. Komisja nadal uważa, że cel ten można osiągnąć, jeżeli wszystkie zainteresowane strony, w szczególności państwa członkowskie relokacji, wykażą gotowość do przeprowadzenia relokacji oraz podejmą szybko wspólne działania. 9
Komisja będzie nadal monitorować realizację zaleceń i celów zawartych w pierwszym sprawozdaniu w sprawie relokacji i przesiedleń oraz zastrzega sobie prawo do podjęcia działań w sytuacji, gdy państwa członkowskie nie wywiązują się ze swoich zobowiązań. Jednocześnie państwa członkowskie muszą wywiązać się ze swoich zobowiązań w zakresie przesiedleń. W szczególności konieczne jest udzielenie terminowego wsparcia na potrzeby realizacji umowy UE-Turcja. W dniu 20 kwietnia Komisja przedstawi sprawozdanie z realizacji niniejszej umowy, w tym działań przesiedleńczych prowadzonych w jej ramach. 10