SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY. Czternaste sprawozdanie na temat relokacji i przesiedleń

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia r. COM(2017) 405 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY EUROPEJSKIEJ I RADY Czternaste sprawozdanie na temat relokacji i przesiedleń PL PL

2 1 Wprowadzenie W czternastym sprawozdaniu w sprawie relokacji i przesiedleń przedstawione zostały pilne działania, które należy podjąć, aby w najbliższych miesiącach relokować wszystkie kwalifikujące się osoby przebywające obecnie we Włoszech i w Grecji oraz aby osiągnąć cele w zakresie przesiedleń. W czerwcu 2017 r. odnotowano kolejną rekordowo wysoką liczbę relokacji. Dokonano relokacji ponad 2 tys. osób z Grecji i prawie 1 tys. osób z Włoch. Jednak w lipcu tempo relokacji zaczęło spadać (ok relokacji z Grecji i 600 z Włoch). Łącznie do dnia 24 lipca 2017 r. relokowano ponad osób ( z Grecji oraz z Włoch). Obecne tempo relokacji nie wystarcza do złagodzenia rosnącej presji migracyjnej na Włochy. Od początku roku na włoskie wybrzeże dotarło ponad migrantów. Jest to o 6% więcej, niż w analogicznym okresie 2016 r. Aby sprostać tej nadzwyczajnej sytuacji, Komisja przedstawiła plan działania 1 w celu wsparcia Włoch, zmniejszenia presji wzdłuż szlaku śródziemnomorskiego i zwiększenia solidarności. Na nieformalnym szczycie Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych w dniu 6 lipca 2017 r. ministrowie z zadowoleniem przyjęli ten plan działania. Osiągnęli oni porozumienie na temat potrzeby przyspieszenia wspólnych prac nad wdrożeniem serii priorytetowych działań i, w szczególności, zobowiązali się do podjęcia wszelkich działań zapewniających relokację wszystkich kwalifikujących się osób z Włoch 2. We Włoszech nadal przebywa znaczna liczba migrantów kwalifikujących się do relokacji. Liczba przybywających osób posiadających obywatelstwo Erytrei, czyli główne obywatelstwo uprawniające do relokacji we Włoszech, utrzymuje się w 2017 r. raczej na umiarkowanym poziomie. Jednak od początku roku 2017 do Włoch przybyło ponad Erytrejczyków, oprócz osób, które przeprawiły się tam w 2016 r. Ponieważ obecne tempo relokacji jest nadal niewystarczające, aby objąć wszystkie kwalifikujące się osoby, kluczowe znaczenie ma wywiązanie się przez państwa członkowskie z ich zobowiązań prawnych i znaczne przyspieszenie operacji relokacji z Włoch. Jeśli chodzi o Grecję, należy utrzymać dobre tempo osiągnięte w czerwcu, aby zrealizować priorytetowy cel polegający na relokowaniu wszystkich kwalifikujących się osób przebywających obecnie w Grecji do września 2017 r. Do dnia 24 lipca br osób zostało zarejestrowanych do relokacji, a co najmniej osób nadal musi zostać relokowanych. Państwa członkowskie powinny kontynuować comiesięczne składanie deklaracji, skrócić czas udzielania odpowiedzi i przyspieszyć przemieszczenia, aby zapewnić faktyczną skuteczną relokację wszystkich migrantów. Stale postępuje wdrażanie konkluzji Rady z lipca 2015 r. 3, w których przewidziano przesiedlenie osób, chociaż kilka państw członkowskich posiadających znaczne zobowiązania wypełniło je i obecnie skupia się na przesiedleniach na podstawie oświadczenia UE-Turcja. Państwa członkowskie, które jeszcze nie dokonały przesiedleń lub też są dalekie od osiągnięcia zakładanych celów, powinny natychmiast zwiększyć swoje wysiłki SEC(2017) 339, przyjęty dnia 4 lipca

3 2 Relokacja Od listopada 2016 r. tempo relokacji wykazuje stałą tendencję wzrostową - dokonywanych jest ponad relokacji miesięcznie. Większość państw członkowskich regularnie składa deklaracje i dokonuje relokacji Jednak niezbędne są dodatkowe wysiłki ze strony wszystkich państw członkowskich, aby zapewnić relokację wszystkich kwalifikujących się osób z Włoch i Grecji. Ponieważ niektóre państwa członkowskie wypełniły swoje zobowiązania w zakresie relokacji lub są bliskie tego celu, skuteczna realizacja programu relokacji wymaga zwiększenia deklaracji przez pozostałe państwa członkowskie oraz wypełnienia przez wszystkie państwa członkowskie swoich zobowiązań. Węgry i Polska pozostają jedynymi państwami członkowskimi, które nie dokonały ani jednej relokacji, a Polska nie przedstawiła żadnej deklaracji od dnia 16 grudnia 2015 r. Także Republika Czeska nie złożyła nowych deklaracji od maja 2016 r. i nie przeprowadziła żadnych relokacji od sierpnia 2016 r. Państwa te powinny natychmiast rozpocząć składanie deklaracji i relokacje. Również Austria nie przeprowadziła jeszcze żadnej relokacji, ale niedawno złożyła trzy deklaracje w maju, czerwcu i lipcu, dotyczące relokacji każdorazowo 50 osób z Włoch. Oczekiwane jest jak najszybsze wypełnienie pierwszej deklaracji i skuteczna relokacja. 2.1 Grecja: znaczne przyspieszenie przemieszczeń w czerwcu, jednak niezbędne są dalsze wysiłki w celu relokowania wszystkich kwalifikujących się osób Jak wskazano we wcześniejszym sprawozdaniu, Grecja zakończyła rejestrację ( złożenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej ) wszystkich osób, które były objęte procedurą wstępnej rejestracji, w tym osób kwalifikujących się do relokacji. Na dzień 24 lipca w ramach programu relokacji wnioski złożyło łącznie osób; osoby zostały już 3

4 relokowane, a nadal oczekuje na relokację 4. Chociaż przed dniem 26 września 2017 r. może jeszcze dojść do zarejestrowania większej liczby wnioskodawców, a pewna niewielka liczba może zostać wykluczona z programu relokacji, oczekuje się, że łączna liczba osób zarejestrowanych do relokacji pozostanie stała. W szczególności szacuje się, że osób, które początkowo zostały skierowane do procedury dublińskiej, może zostać z powrotem przekazanych do programu relokacji, co zwiększy liczbę osób potencjalnie oczekujących na relokację do Z tego względu istotne znaczenie ma kontynuowanie przez państwa członkowskie składania comiesięcznych deklaracji. Tempo relokacji: potrzeba przyspieszenia tempa odpowiedzi, zwiększenia zdolności recepcyjnych i skutecznego wdrożenia procesu planowania Jak już wskazano w poprzednim sprawozdaniu, Malta dokonała już relokacji całego swojego przydziału 5. W trakcie obecnego okresu sprawozdawczego Łotwa również dokonała relokacji całego przydziału oprócz jednej osoby, a Norwegia wypełniła swoje zobowiązania. Po realizacji przemieszczeń relokacyjnych zaplanowanych na lipiec i sierpień, Finlandia, Litwa i Luksemburg osiągną ponad 80% swojego przydziału, a Szwecja, która rozpoczęła operacje relokacji dopiero w czerwcu, osiągnie prawie 60% swojego przydziału. Komisja z zadowoleniem przyjmuje zapowiadane zwiększenie comiesięcznych deklaracji przez Hiszpanię. Pomimo ogłoszenia przez Austrię zamiaru rozpoczęcia relokacji z Grecji, państwo to musi najpierw złożyć formalną deklarację. W czerwcu tempo relokacji wzrosło do przemieszeń, co jest najwyższym dotychczasowym wynikiem w jednym miesiącu. Był to efekt skoordynowanych wysiłków wszystkich zainteresowanych stron zgodnie z uzgodnionymi dokumentami programowymi greckie służby azylowe zwiększyły tempo przekazywania powiadomień; Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) zapewnił przemieszczenia z różnych części Grecji do Aten oraz zakwaterowanie w Atenach; Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) wspierał przygotowanie akt wnioskodawców i dalsze działania; Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (IOM) zorganizowała kontrole stanu zdrowia, przedwyjazdowe sesje informacyjne i loty; a państwa członkowskie relokacji wykazały elastyczność zwłaszcza w sytuacjach, gdy relokacje musiały zostać przełożone ze względów zdrowotnych. Jednak pomimo planu prac uzgodnionego z państwami członkowskimi, niemożliwe było utrzymanie tego tempa i oczekuje się, że w lipcu relokowanych zostanie jedynie około osób, głównie z następujących powodów: Długi czas udzielania odpowiedzi przez niektóre państwa członkowskie relokacji oraz ograniczona zdolność przetwarzania: niektóre państwa (szczególnie Estonia i Szwajcaria) mają ponad trzymiesięczne opóźnienia w udzielaniu odpowiedzi kandydatów do relokacji zostało odrzuconych przez państwa członkowskie relokacji, zostało skierowanych do procedury dublińskiej lub krajowej procedury w Grecji, a bardzo mała liczba osób spośród nich zmarła zarejestrowanych wnioskodawców nie zostało ostatecznie zaproponowanych państwom członkowskim przez grecką służbę azylową, ponieważ zostali oni w dużej mierze skierowani do procedury dublińskiej lub uznani z innych powodów za niekwalifikujących się do relokacji, podczas gdy niektóre wnioski nie zostały jeszcze przekazane państwom członkowskim. Z wyjątkiem szczególnego przydziału relokacji dla pozostałych osób. 4

5 w niektórych sprawach. Czasami opóźnienia te wynikają z braku wystarczających zdolności administracyjnych w państwie członkowskim relokacji do przetwarzania wniosków o relokację w tempie odpowiadającym comiesięcznym deklaracjom, zwłaszcza w zakresie przeprowadzania kontroli przez krajowe służby bezpieczeństwa. Czasami opóźnienia wynikają z czasochłonnych procedur krajowych państwa członkowskiego relokacji. Niektóre państwa przeprowadzające równocześnie przesiedlenia i relokacje napotykają na ograniczenia w zdolnościach przetwarzania; Ograniczone zdolności recepcyjne: chociaż Irlandia, Finlandia oraz Portugalia podjęły działania w celu rozwiązania napotkanych trudności, spośród tych trzech państw tylko Finlandia była w stanie utrzymać niezbędne regularne tempo przemieszczeń. Te problemy z relokacją obciążają grecki system recepcyjny w części kontynentalnej, który musi sprostać zwiększonym obciążeniom w związku z dużą liczbą kandydatów do relokacji wciąż przebywających w kraju oraz osób ubiegających się o azyl w zwykłej procedurze, w tym osób przemieszczonych z wysp w ramach zwykłej procedury azylowej. Aby móc skutecznie wdrożyć program relokacji, wszystkie państwa członkowskie powinny wykazywać konstruktywne podejście na każdym etapie procedury relokacji. Komisja jest gotowa wspierać je w tym procesie. Małoletni bez opieki: obserwowane są dalsze postępy Na dzień 21 lipca relokowano 390 małoletnich bez opieki z łącznej liczby 581 małoletnich bez opieki kwalifikujących się do relokacji. Niektóre państwa członkowskie (Belgia, Niemcy, Irlandia, Niderlandy, Hiszpania) nadal oferują miejsca dla tej kategorii osób wymagających szczególnego traktowania, a Komisja przyjmuje to z zadowoleniem. Jednak istotne jest, aby wszystkie państwa członkowskie akceptowały wnioski o relokację dotyczące tej szczególnej grupy. Zachęca się państwa członkowskie, aby w dalszym ciągu oferowały w miarę potrzeb 6 miejsca do relokacji zarejestrowanych małoletnich odłączonych od rodziny. Czy małoletni powinien zostać relokowany zależy przede wszystkim od oceny najlepszych interesów dziecka. Następnie podejmuje się decyzję, do którego państwa członkowskiego ma nastąpić relokacja. Nadmiernie restrykcyjne zasady dotyczące udowodnienia więzów rodzinnych, jak np. przepisy stosowane przez Niemcy, nakładają nadmierne obciążenia na władze greckie, tym bardziej że żadne takie wymogi nie są zawarte w decyzji Rady w sprawie relokacji. Potrzebne są pilne działania: Wszystkie państwa członkowskie powinny kontynuować składanie comiesięcznych deklaracji przynajmniej na dotychczasowym poziomie, aby zapewnić odpowiednio dużą pulę miejsc pozwalającą na szybką relokację, gdy tylko osoba zostaje uznana za kwalifikującą się do relokacji i zarejestrowana zgodnie z przyjętymi procedurami i praktykami. 6 Chociaż obecnie nie są w zasadzie potrzebne dodatkowe miejsca, liczba potrzebnych deklaracji może wzrosnąć, jeżeli niektóre z wniosków o relokację małoletnich bez opieki wysłanych do innych państw członkowskich w ramach systemu dublińskiego zostaną odrzucone. 5

6 Na obecnym ostatnim etapie wdrażania programu państwa członkowskie powinny zwiększyć wysiłki na rzecz zapewniania sprawnego przebiegu procedury i unikania opóźnień w przekazywaniu osób do państwa relokacji, a w razie takiej potrzeby powinny również pracować nad rozwiązaniem problemu przestojów logistycznych. Austria powinna podjąć dalsze działania po swoim oświadczeniu i niezwłocznie rozpocząć składanie deklaracji oraz przeprowadzanie relokacji z Grecji. Państwa udzielające ostatecznych odpowiedzi z opóźnieniem (w szczególności Estonia i Szwajcaria) powinny przestrzegać terminów uzgodnionych w protokole w sprawie relokacji. Niemcy powinny również wykazać elastyczność jeśli chodzi o udowadnianie więzów rodzinnych. Irlandia i Portugalia powinny podjąć natychmiastowe środki w celu zwiększenia zdolności recepcyjnych oraz umożliwić relokację we wszystkich zaległych sprawach do września 2017 r. 2.2 Włochy: aby sprostać obecnej presji migracyjnej potrzebne są wzmożone wysiłki ze strony wszystkich zainteresowanych podmiotów W maju i czerwcu tempo relokacji z Włoch osiągnęło stabilną wartość osób miesięcznie, jednak w lipcu liczba ta znowu spadła. Przewiduje się, że jedynie 600 wnioskodawców zostanie relokowanych w tym miesiącu. Biorąc pod uwagę obecne ogólne obciążenie włoskiej infrastruktury migracyjnej, niezbędne jest kontynuowanie tendencji wzrostowej z ostatnich miesięcy i dalsze przyspieszenie tempa relokacji z Włoch. Plan działania Komisji dla Włoch obejmuje środki, które w opinii Komisji muszą zostać pilnie przyjęte, aby w pełni wywiązać się z istniejących zobowiązań w zakresie relokacji. Identyfikacja, rejestracja i centralizacja wnioskodawców: niedawne postępy muszą zostać przyspieszone Sprawą najwyższej wagi jest, aby Włochy pilnie zidentyfikowały i zarejestrowały do celów relokacji wszystkich kwalifikujących się wnioskodawców, którzy przybyli do tego kraju w 2016 r. oraz w pierwszej połowie 2017 r. Chociaż Włochy zarejestrowały dotychczas około osób do celów relokacji (z czego zostało już relokowanych), a dodatkowych osób oczekuje na rejestrację, w samym 2016 r. do Włoch przybyło ponad Erytrejczyków, a w 2017 r. do chwili obecnej przybyło ich ponad Jak wskazano w planie działania, EASO jest gotowe wspierać Włochy w procesie rejestracji kandydatów i przetwarzania wniosków. W tym celu EASO rozpoczęło kampanię w mediach społecznościowych, a w szczególności utworzyło infolinię EASO dotyczącą relokacji, która obecnie otrzymuje 200 zapytań tygodniowo. Jednak aby kampania informacyjna była skuteczna, istotne jest, aby Włochy bez opóźnień przekazywały EASO niezbędne informacje w celu szerokiego rozpowszechnienia ulotek i bannerów, oraz upowszechniły wiedzę na temat programu relokacji w lokalnych prefekturach/kwesturach oraz ośrodkach recepcyjnych, w tym poprzez zapewnienie, aby potencjalni kandydaci znajdujący się obecnie poza formalnym włoskim systemem recepcyjnym zostali szybko zarejestrowani i włączeni do programu relokacji. Ponadto EASO jest gotowe zwiększyć liczbę swoich mobilnych zespołów oraz ich aktywną obecność, aby dotrzeć do wszystkich potencjalnych kwalifikujących się wnioskodawców, którzy nie zostali jeszcze zarejestrowani, i ułatwić im rejestrację w systemie relokacji. 6

7 Aby usprawnić tempo rejestracji do celów relokacji nowo przybyłych osób oraz poprawić skuteczność procedur, istotne znaczenie ma również zgrupowanie przez Włochy kwalifikujących się wnioskodawców w kilku wyspecjalizowanych centrach relokacji. W tym celu Komisja z zadowoleniem przyjmuje niedawno podjęte kroki, zwłaszcza przemieszczenie kwalifikujących się wnioskodawców do ośrodków w Rzymie na czas ostatnich etapów procedury relokacji, a także rozesłany przez ministerstwo spraw wewnętrznych okólnik wzywający do zgrupowania kwalifikujących się kandydatów w kilku centrach. Środki te powinny teraz zostać w pełni wdrożone i dalej rozszerzone, zarówno wobec nowo przybyłych kwalifikujących się wnioskodawców, jak i wobec tych, którzy zostali już rozlokowani na całym terytorium Włoch. Aby zapewnić wparcie dla tych środków, Komisja niedawno przyznała Włochom 15,33 mln EUR na pomoc w sytuacjach nadzwyczajnych w ramach Funduszu Azylu, Migracji i Integracji na zapewnienie zakwaterowania, wyżywienia, opieki zdrowotnej oraz mediacji językowej i kulturowej w trzech wyspecjalizowanych centrach relokacji. Tempo relokacji: należy dążyć do większych postępów Po tendencji rosnącej, liczba deklaracji złożonych w czerwcu i lipcu spadła. Luksemburg oraz Francja od ponad trzech miesięcy nie złożyły żadnych nowych deklaracji dotyczących relokacji z Włoch. Z drugiej strony Komisja z zadowoleniem przyjmuje niedawną deklarację złożoną przez Słowację, co obecnie powinno niezwłocznie przełożyć się na konkretne relokacje. Komisja przyjmuje również z zadowoleniem zapowiadane większe comiesięczne deklaracje ze strony Hiszpanii, oraz ogłoszone przez Niemcy przyspieszenie tempa przemieszczeń. Jak wspomniano wcześniej, składanie deklaracji ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia odpowiedniej puli miejsc, która pozwoliłaby Włochom na szybkie reagowanie w obliczu zwiększonego napływu kwalifikujących się wnioskodawców oraz przeprowadzanie szybkich relokacji. Przyczyni się to również do uniknięcia ewentualnych nieuregulowanych przepływów tych wnioskodawców. Aby system działał właściwie, niezbędne jest również przestrzeganie przez państwa członkowskie terminów uzgodnionych w protokole w sprawie relokacji, zwłaszcza terminu 10 dni na odpowiedź w sprawie przekazanego wniosku o relokację. W tym kontekście w Belgii, Niemczech, Francji oraz Luksemburgu nawarstwiają się opóźnienia i niektóre wnioski o relokację czekają na odpowiedź od zeszłego roku. Państwa członkowskie powinny ściśle współpracować z Włochami w przypadku powstawania wątpliwości co do obywatelstwa wnioskodawcy. Niektóre państwa członkowskie nadal stosują nieuzasadnione restrykcyjne preferencje (np. Francja przyjmuje tylko rodziny/samotne kobiety z dziećmi z obywatelstwem Erytrei), które są niemal niemożliwe do spełnienia przez Włochy. W przypadku państw członkowskich deklarujących comiesięcznie dużą liczbę relokacji programowanie z wyprzedzeniem, wzorowane na modelu szwedzkim, przyspieszyłoby proces relokacji, jak pokazał przykład Grecji. Państwa członkowskie powinny wykazać się elastycznością w zakresie logistyki dotyczącej przemieszczeń oraz podczas uzgadniania terminów lotów. Komisja z zadowoleniem przyjmuje dwustronne porozumienia osiągnięte pomiędzy Włochami a Austrią oraz Litwą dotyczące dodatkowych przesłuchań w ramach kontroli bezpieczeństwa. Komisja oczekuje teraz szybkiego wdrożenia relokacji przez Austrię i z zadowoleniem przyjmuje relokację pierwszych 10 wnioskodawców na Litwę. Ponadto Komisja oczekuje, że w następstwie zaproszenia wystosowanego przez Włochy, podobne dwustronne porozumienia zostaną zawarte z Estonią, Irlandią oraz innymi 7

8 zainteresowanymi państwami członkowskimi oraz że relokacja do tych państw członkowskich rozpoczną się natychmiast. Rozpoczęły się relokacje małoletnich bez opieki, ale wciąż potrzebne są większe wysiłki Chociaż tylko jeden małoletni bez opieki został przemieszczony w okresie sprawozdawczym, osiągnięto postępy w zakresie procedury umożliwiającej relokację tej kategorii wnioskodawców, którzy wymagają szczególnego traktowania. 10 nowych osób jest obecnie w trakcie oczekiwania na przemieszczenie przed końcem lipca, podczas gdy kolejnych 25 spraw oczekuje na zatwierdzenie, a 38 wniosków zostało już przesłanych. Trwa analiza kilku dodatkowych spraw. Aktywne zaangażowanie władz publicznych, zarówno na szczeblu centralnym, jak i na poziomie lokalnym, miało kluczowe znaczenie dla tych postępów. W szczególności włoskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych skierowało do sądów notę w sprawie relokacji i procedury dublińskiej. Oczekuje się, że w krótkim czasie rozesłane zostaną dodatkowe wyjaśnienia. Ponadto Ministerstwo Pracy wspiera ten proces poprzez udostępnienie informacji o kwalifikujących się małoletnich w ośrodkach recepcyjnych. Zespół Komisji we Włoszech wspiera koordynację na centralnym szczeblu administracyjnym, podczas gdy EASO i IOM odgrywają kluczową rolę w dostarczeniu informacji oraz udzielaniu wsparcia technicznego. Pochodzący z Erytrei małoletni bez opieki to druga pod względem liczebności grupa najczęściej podejmująca ucieczkę. W celu zaoferowania wszystkim kwalifikującym się małoletnim bez opieki możliwości bezpiecznego przemieszczenia się do innego państwa członkowskiego poprzez relokację, władze lokalne powinny kierować wszystkich kwalifikujących się małoletnich bez opieki do kilku wyspecjalizowanych ośrodków. Równocześnie istotne jest, aby państwa członkowskie traktowały wnioski dotyczące osób wymagających szczególnego traktowania oraz małoletnich bez opieki jako priorytetowe. Należy unikać selekcjonowania kandydatów według określonych preferencji, które nie są zgodne z decyzją Komisji (np. Niemcy wymagają, aby małoletni bez opieki mieli więzy z państwem członkowskim relokacji). Odrzucenie wniosku może nastąpić tylko z powodów przewidzianych w decyzjach Rady. Jeżeli dotąd tego nie zrobiono, państwa członkowskie powinny przekazać władzom włoskimi informacje na temat infrastruktury recepcyjnej i azylowej przewidzianej dla małoletnich bez opieki, którzy mają zostać relokowani. Potrzebne są pilne działania: Włochy powinny traktować priorytetowo przyspieszenie rejestracji wnioskodawców kwalifikujących się do relokacji, ułatwić EASO prowadzenie kampanii informacyjnej i kontynuować wysiłki mające na celu scentralizowanie procedury relokacji. Wszystkie państwa członkowskie powinny zwiększyć swoje deklaracje i składać je co miesiąc, szybciej akceptować wnioskodawców proponowanych przez Włochy do relokacji, zwiększyć swoją zdolność do rozpatrywania wniosków, szybciej odpowiadać na wnioski strony włoskiej, unikać selekcjonowania wnioskodawców według ściśle określonych preferencji oraz ograniczyć wymagania powodujące opóźnienia w procedurach przemieszczeń. Ponadto państwa członkowskie z dużym 8

9 przydziałem powinny stosować programowanie z wyprzedzeniem oraz elastycznie podchodzić do logistyki dotyczącej przemieszczeń. Luksemburg oraz Francja powinny znów zacząć składać deklaracje. Belgia, Niemcy, Francja oraz Luksemburg powinny odpowiedzieć na zaległe wnioski o relokację oraz przestrzegać terminów uzgodnionych w protokole w sprawie relokacji. Państwa członkowskie powinny priorytetowo traktować wnioski dotyczące wnioskodawców wymagających szczególnego traktowania, w szczególności małoletnich bez opieki, i w dalszym ciągu oferować w swoich deklaracjach miejsca dla takich osób. 3 Przesiedlenia Ponieważ kilka państw członkowskich mających duże przydziały relokacyjne wypełniło swoje zobowiązania na podstawie konkluzji z 20 lipca 2015 r. lub są bardzo bliskie ich wypełnienia, większość wysiłków skupia się obecnie na wdrożeniu oświadczenia UE-Turcja z dnia 18 marca 2016 r. Pomimo to odnotowuje się dalsze postępy w realizacji konkluzji dokonano już ponad dwóch trzecich uzgodnionych przesiedleń (z łącznej liczby ). Od dnia 9 czerwca 2017 r. w ramach programu przesiedlono 760 osób. Większość przesiedleń odbywa się obecnie z Turcji, chociaż kontynuowane są również przesiedlenia z innych państw, głównie Jordanii i Libanu. Według danych na dzień 24 lipca 2017 r. przesiedlono osób do 22 państw (Belgia, Republika Czeska, Dania, Niemcy, Estonia, Francja, Islandia, Irlandia, Włochy, Łotwa, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Niderlandy, Norwegia, Austria, Portugalia, Hiszpania, Finlandia, Szwecja, Szwajcaria i Zjednoczone Królestwo). Siedem państw członkowskich (Estonia, Finlandia, Irlandia, Niderlandy, Niemcy, Szwecja oraz Zjednoczone Królestwo), a także trzy państwa stowarzyszone (Islandia, Liechtenstein i Szwajcaria) wypełniły już swoje deklaracje. W przesiedleniach uczestniczy wprawdzie więcej państw członkowskich niż w poprzednich latach, ale dziewięć państw członkowskich nie dokonało jeszcze żadnych przesiedleń w ramach tego programu 7. Państwa członkowskie mające duże zaległości w realizacji podjętych zobowiązań prawdopodobnie nie będą w stanie się z nich ostatecznie wywiązać. Wdrażanie konkluzji z dnia 20 lipca 2015 r. obejmuje również działania państw członkowskich na rzecz przesiedlania Syryjczyków z Turcji na mocy oświadczenia UE Turcja. Od dnia 4 kwietnia 2016 r. z Turcji przesiedlono Syryjczyków w ramach tej części oświadczenia UE Turcja, która dotyczy przesiedleń. Od ostatniego okresu sprawozdawczego przesiedlono w ramach tego mechanizmu Syryjczyków, a pozostała liczba wszystkich deklaracji wynosi obecnie Dotychczas w ramach oświadczenia UE Turcja miały miejsce przesiedlenia do Austrii, Belgii, Estonii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Niemiec, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Niderlandów, Portugalii, Rumunii, Szwecji i Włoch. Od dnia 4 kwietnia 2016 r. Norwegia przesiedliła z Turcji dodatkowo 601 Syryjczyków. 7 Grupa tych państw członkowskich obejmuje Rumunię, mimo że Rumunia rozpoczęła już przesiedlanie Syryjczyków z Turcji na mocy oświadczenia UE Turcja. 9

10 Państwa członkowskie, które dokonują przesiedleń w ramach oświadczenia UE Turcja, przygotowują kolejne działania, w tym wizyty w Turcji w celu przeprowadzenia wywiadów z kandydatami do przesiedlenia. Zgodnie z zaleceniami z poprzednich sprawozdań, Bułgaria poinformowała obecnie, że jest gotowa do przeprowadzenia przesiedlenia 40 Syryjczyków. Delegatura UE w Ankarze nadal podkreśla wobec Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR), jak ważne jest wysyłanie nowych wniosków kandydatów również do tych państw członkowskich, które zadeklarowały mniejszą liczbę miejsc. Jeżeli chodzi o państwa członkowskie, które nie dokonały jeszcze przesiedleń z Turcji 8, Malta w lipcu przeprowadziła wizytę selekcyjną w Turcji, a Cypr zwrócił się oficjalnie do UNHCR, wyrażając gotowość do przesiedlenia 5 osób na mocy oświadczenia UE Turcja. Republika Czeska zwróciła akta, które otrzymała od UNHCR latem ubiegłego roku, ponieważ nie planuje obecnie żadnych przesiedleń z Turcji. Równolegle z wdrażaniem obecnych zobowiązań w zakresie przesiedleń z Turcji postępują negocjacje z uczestniczącymi państwami i Turcją w sprawie standardowych procedur operacyjnych w ramach programu dobrowolnego przyjmowania ze względów humanitarnych; strony dążą do ich jak najszybszego uzgodnienia. W celu zapewnienia stałego wsparcia finansowego UE dla przesiedleń Komisja podczas 8. forum ds. przesiedleń i relokacji w dniu 4 lipca zaprosiła państwa członkowskie do przedłożenia do dnia 15 września 2017 r. nowych deklaracji dotyczących przesiedleń obejmujących rok Ta operacja finansowania jest częścią systematycznego składania deklaracji, co umożliwia państwom członkowskim korzystanie z wsparcia finansowego UE na potrzeby podejmowanych przez nie wysiłków w zakresie przesiedlenia. Stanowi to kontynuację skoordynowanego na poziomie unijnym podejścia do przesiedleń i toruje drogę do przyszłego unijnego programu przesiedleń. Priorytetem pozostają przesiedlenia z Turcji Syryjczyków oraz innych obywateli państw trzecich, którzy zostali przymusowo wysiedleni w wyniku konfliktu w Syrii. Równocześnie, biorąc pod uwagę inne aspekty pomocy humanitarnej, ochrony i zarządzania migracjami, państwa członkowskie są zachęcane do dalszych przesiedleń osób potrzebujących ochrony międzynarodowej z Libanu i Jordanii, jak również z Afryki Północnej i Rogu Afryki. Zgodnie z planem działania z 4 lipca oraz w celu ratowania życia, zmniejszenia presji migracyjnej na Libię oraz zapewnienia alternatyw dla nieuregulowanych przepływów migracyjnych do UE, państwa członkowskie zostały konkretnie poproszone o skupienie się na przesiedleniu przynajmniej w ograniczonym zakresie osób wymagających szczególnego traktowania z Libii, Egiptu, Nigru, Etiopii i Sudanu. Obecnie całkowita kwota przeznaczona na przesiedlenia w 2018 r. wynosi 377,5 mln EUR, co wystarczyłoby na sfinansowanie przesiedlenia przynajmniej osób potrzebujących ochrony międzynarodowej. Zalecenia: Państwa członkowskie, które nie dokonały jeszcze przesiedleń w ramach bieżących programów na poziomie UE (Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Grecja, Malta, Polska, Słowacja i Słowenia) oraz państwa, które nie odnotowały żadnych postępów i są 8 Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Dania, Grecja, Irlandia, Malta, Polska, Republika Czeska, Słowacja, Słowenia, Węgry oraz Zjednoczone Królestwo. 10

11 nadal dalekie od osiągnięcia zakładanych celów (Republika Czeska, Dania i Portugalia) powinny niezwłocznie zwiększyć wysiłki, aby wypełnić swoje zobowiązania zgodnie z konkluzjami Rady z dnia 20 lipca 2015 r. Wzywa się państwa członkowskie do dalszego zwiększenia ogólnych wysiłków podejmowanych przez ostatnie dwa lata oraz przekazania Komisji do dnia 15 września 2017 r. ambitnych deklaracji dotyczących przesiedleń w 2018 r. 4 Dalsze działania Jak podkreślili europejscy szefowie państw i rządów na szczycie Rady Europejskiej w dniach czerwca 2017 r. oraz niedawno ministrowie sprawiedliwości i spraw wewnętrznych na swoim nieformalnym posiedzeniu w Tallinie w dniu 6 lipca, pełne wdrożenie obecnego nadzwyczajnego programu relokacji pozostaje priorytetem, zwłaszcza w obliczu obecnej sytuacji na szlaku środkowośródziemnomorskim. Biorąc pod uwagę obecną liczbę migrantów we Włoszech i Grecji, relokacja do września 2017 r. wszystkich kwalifikujących się osób przebywających obecnie we Włoszech i Grecji jest możliwa i wykonalna. Pozostaje to naszym wspólnym celem, w którego osiągnięcie każde państwo członkowskie powinno wnieść sprawiedliwy i proporcjonalny wkład. Niedawne szybsze tempo relokacji pokazuje, że solidarność jest możliwa, jeżeli wszystkie państwa członkowskie, w tym Grecja, Włochy, agencje UE oraz inne zainteresowane strony w terenie blisko współdziałają z myślą o osiągnięciu wspólnego celu w duchu szczerej współpracy. Aby osiągnąć ten cel, państwa członkowskie powinny zatem podjąć dodatkowe wysiłki i wdrożyć konieczne działania wskazane w niniejszym sprawozdaniu. Komisja będzie w dalszym ciągu wspierać państwa członkowskie w koordynacji tych zwiększonych wysiłków. Decyzje Rady mają zastosowanie do wszystkich kwalifikujących się osób przybywających na terytorium Włoch i Grecji do dnia 26 września 2017 r. Dlatego osoby, które przybyły przed tą datą i wypełniły wszystkie wymogi zawarte w decyzjach Rady, kwalifikują się do relokacji i powinny zostać przemieszczone do innych państw członkowskich w rozsądnym terminie. Istotne jest, aby państwa członkowskie przyspieszyły relokacje zarówno z Włoch jak i z Grecji w celu uniknięcia opóźnień na tym końcowym etapie oraz aby złożyły wystarczające deklaracje w celu ustanowienia odpowiednio szerokiej puli miejsc do relokacji wszystkich kwalifikujących się kandydatów przebywających obecnie w obu państwach, w tym kandydatów, którzy prawdopodobnie przybędą do Włoch i Grecji przed upływem dat określonych w decyzjach Rady dotyczących relokacji. Po dniu 26 września 2017 r. Włochy i Grecja powinny być w stanie przesyłać wnioski o relokację dotyczące pozostałych kwalifikujących się kandydatów do państw członkowskich, które nie wykorzystały jeszcze w pełni swojego przydziału. Komisja będzie kontynuowała zapewnianie wsparcia finansowego ustanowionego w decyzjach Rady. Komisja liczy na wsparcie wszystkich państw członkowskich w zapewnieniu relokacji wszystkich kwalifikujących się kandydatów. Ponadto w ostatnich miesiącach Komisja przypominała też wielokrotnie wszystkim państwom członkowskim o prawnych zobowiązaniach spoczywających na nich na mocy decyzji Rady i wezwała państwa członkowskie, które nie dokonały jeszcze żadnej relokacji lub nie złożyły deklaracji dotyczących relokacji z Włoch i Grecji, aby niezwłocznie podjęły stosowne działania. Niestety pomimo wielokrotnych wezwań Węgry i Polska nadal nie dokonały 11

12 żadnych relokacji, a Republika Czeska relokowała jedynie kilka osób i nie złożyła żadnych nowych deklaracji od ponad roku. W związku z tym Komisja podjęła w dniu 14 czerwca 2017 r. decyzję o wszczęciu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom przeciw tym trzem państwom członkowskim. W nawiązaniu do ich odpowiedzi na wezwanie do usunięcia uchybienia oraz w obliczu braku jakichkolwiek działań, Komisja podjęła w dniu 26 lipca 2017 r. decyzję o podjęciu kolejnych kroków i przyjęła uzasadnione opinie. Równocześnie państwa członkowskie powinny wzmóc wysiłki w celu wywiązania się ze swoich zobowiązań w zakresie przesiedleń; w szczególności dotyczy to tych państw, które jeszcze nie dokonały żadnych przesiedleń oraz tych, które nadal nie osiągnęły swojej wartości docelowej. Wszystkie zainteresowane strony powinny skupić się na pełnym wdrożeniu obecnego programu relokacji i przesiedleń w sytuacjach nadzwyczajnych, a równocześnie, zgodnie z konkluzjami przyjętymi na nieformalnym posiedzeniu ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych z dnia 6 lipca, istnieje priorytetowa potrzeba kontynuowania prac nad pakietem wniosków ustawodawczych dotyczących reformy wspólnego europejskiego systemu azylowego, w tym reformy rozporządzenia dublińskiego w oparciu o zasady solidarności i odpowiedzialności. 12