PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 1. Adres jednostki: NAZWA JEDNOSTKI: Adres: Katedra i Klinika Dermatologii Uniwersytet Medycznyw Poznaniu ul. Przybyszewskiego 49 60 355 Poznań Tel. /Fax tel. ( 061 ) 869 12 85 ; fax. ( 061 ) 869 15 72 Strona WWW E-mail dermask2@amp.edu.pl 2. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. med. Wojciech Silny 3. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I: Nazwisko dr med. Karolina Olek-Hrab Tel. kontaktowy: 618691811 Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce) od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00-13.30 Poradnia Fizykoterapii Kliniki Dermatologii ul. Przybyszewskiego 49 Poznań E-mail:k_hrab@go2.pl Osoba zastępująca dr med. Małgorzata Mackiewicz-Wysocka Kontakt mmackwys@amp.edu.pl, 4. Organizacja zajęć REGULAMIN ZAJĘĆ Ćwiczenia odbywają się w 3 tygodniowych blokach, jednocześnie dla 2 grup studenckich w I semestrze dla studentów V roku Wydziału Lekarskiego I. Ćwiczenia w łącznej liczbie 15 dni od poniedziałku do piątku odbywają się na oddziałach klinicznych oraz w przychodniach przyklinicznychcodziennie od godziny 8.00 do godziny 12.00 w 5 lub 6 osobowych podgrupach wg osobno zaplanowanego dla każdego bloku programu, który ustalony jest ze starostą grupy w tygodniu poprzedzającym blok
ćwiczeń ( wywieszony na tablicach Kliniki i sali wykładowej im. Rydygiera ) Wykłady odbywają się w semestrze zimowym w poniedziałki od godziny 12.00 do godziny 13.30 w sali wykładowej im. Rydygiera wg. planu wywieszonego w gablotach Kliniki i sali wykładowej. Wykłady dla grup studenckich aktualnie odbywających ćwiczenia są obowiązkowe. Spis obowiązujących lub polecanych skryptów i podręczników jest wywieszony na tablicach Kliniki i sali wykładowej im. Rydygiera Student ma prawo do jednej nieobecności w czasie całego 3 tygodniowego bloku zajęć, w razie większej liczby nieobecności zobowiązany jest do odrobienia wszystkich nieobecności w Poradni Dermatologicznej w godzinach między 8.00-12.00 W czasie zajęć na terenie Kliniki obowiązuje noszenie fartucha lekarskiego. PROGRAM ZAJĘĆ 5. Program nauczania Wymagania wstępne Znajomość budowy i funkcji skóry oraz semiotyki dermatologicznej Przygotowanie do zajęć: Studenci są zobowiązani do aktywnego uczestniczenia w ćwiczeniach i seminariach. Na ćwiczeniach przygotowują wystąpienia proponowane przez asystenta prowadzącego zajęcia, na seminariach obowiązuje wiedza teoretyczna z danego tematu. Wymagania końcowe Budowa (anatomia, histologia i fizjologia) skóry, podstawowe cechy dermatoz: obraz makroskopowy i mikroskopowy wykwitów skórnych i ich różnicowanie (semiotyka). Epidemiologia chorób skóry. Choroby bakteryjne (w tym borelioza) i pasożytnicze, etiologia i patogeneza, leczenie i profilaktyka. Gruźlica skóry - zjawiska odpornościowe, klasyfikacja, postacie kliniczne, diagnostyk różnicowa, leczenie, profilaktyka. Podstawy alergologii - choroby alergiczne skóry (atopowe zapalenie skóry, pokrzywka, wyprysk),podstawy diagnostyki chorób alergicznych, współczesne metody leczenia w tym profilaktyka. Klinika i etiopatogeneza najważniejszych dermatoz zawodowych. 2
Znajomość najważniejszych odczynów polekowych (wstrząs anafilaktyczny, zespół Lyella, osutki polekowe) - ich patomechanizm, obraz kliniczny, rokowanie, leczenie. Grzybice dotyczące struktur skeratynizowanych; zakażenia drożdżakowe skóry i błon śluzowych; profilaktyka, współczesne metody terapii. Rola wirusów w etiologii i patogenezie schorzeń skóry, z uwzględnieniem wirusów onkogennych. Łuszczyca jako problem społeczny - etiopatogeneza, postacie kliniczne, współczesne metody leczenia. Rola zjawisk immunologicznych i autoimmunologicznych w chorobach skóry. Klinika chorób pęcherzowych skóry, etiopatogeneza, interpretacja badań immunologicznych aktualne metody leczenia. Choroby tkanki łącznej: etiopatogeneza, postacie kliniczne, klasyfikacje, metody diagnostyczne, leczenie. Rola światła w etiologii i patogenezie chorób skóry: odczyny fotoalergiczne i fototoksyczne, fotodermatozy Profilaktyka i leczenie. Choroby związane z nieprawidłowym rogowaceniem. Zaburzenia barwnikowe skóry wrodzone i nabyte. Skóra a narządy wewnętrzne - schorzenia skóry współistniejące z chorobami innych narządów, rewelatory nowotworów. Choroby łojotokowe skóry - postacie kliniczne i leczenie. - Choroby naczyniowe skóry, ziarniniaki i zmiany odczynowe, zapalenie tkanki podskórnej obraz kliniczny i leczenie. Owrzodzenia podudzi jako problem leczniczy i społeczny. Choroby w obrębie błon śluzowych - podstawy diagnostyki i różnicowania. Znamiona i nowotwory naczyniowe, pochodzenia naskórkowego i łącznotkankowego. Znamiona melanocytowe i czerniak złośliwy - klinika, diagnostyka różnicowa, leczenie i profilaktyka. Stany przednowotworowe i raki skóry, zespoły paraneoplastyczne - klasyfikacja, postacie kliniczne, metody leczenia. Chłoniaki złośliwe skóry - klasyfikacja, diagnostyka i leczenie. Wybrane choroby paznokci i włosów - diagnostyka różnicowa, leczenie, profilaktyka. Zasady leczenia zewnętrznego chorób skóry: postacie leków do stosowania zewnętrznego,niepożądane działania miejscowe kortykosterydów. Zasady lecznictwa ogólnego w, dermatologii: antybiotykoterapia, leczenie kortykosterydami, immunosupresja, wskazania do stosowania retinoidów, sulfonów, arechiny. Podstawy kosmetologii lekarskiej. - Fizykoterapia dermatologiczna: rodzaje i zasady stosowania światłolecznictwa, metody skojarzone, krioterapia, laseroterapia, rentgenoterapia, leczenie klimatyczne. Wymagane wiadomości z zakresu chorób przenoszonych drogą płciową: etiopatogeneza i klinika wszystkich okresów kiły nabytej, wrodzonej w tym kiły układu nerwowego i układu krążenia. zjawiska odpornościowe w przebiegu zakażenia kiłowego, ocena odczynów serologicznych klasycznych i krętkowych, ocena wyników badania płynu mózgowo-rdzeniowego. 3
leczenie kiły, w tym kiły układu nerwowego i sercowo-naczyniowego, znajomość powikłań poleczeniu, zasady kontroli po leczeniu kiły, zakres badań wielospecjalistycznych w kile późnej, profilaktyka kity wrodzonej i postępowanie z dziećmi urodzonymi przez matki chore na kiłę. zasady postępowania epidemiologicznego i działań profilaktycznych mających na celu zwalczanie chorób przenoszonych drogą płciową, umiejętność postępowania w odniesieniu do partnerów osób chorych. - etiopatogeneza, obraz kliniczny ostrej i przewlekłej rzeżączki oraz powikłania u kobiet, mężczyzn i dzieci, diagnostyka laboratoryjna, leczenie. etiopatogeneza, obrazy kliniczne, postępowanie terapeutyczne i epidemiologiczne w przypadkach nierzeżączkowych stanów zapalnych dolnych odcinków narządu moczowo-płciowego u mężczyzn i kobiet. patogeneza i przebieg kliniczny AIDS, zasady leczenia zakażeń HIV i AIDS, epidemiologia i profilaktyka zakażeń HIV. drogi przenoszenia zakażeń retrowirusem HIV, czynniki usposabiające, HIV a inne choroby przenoszone drogą płciową, przebieg zakażenia z uwzględnieniem podziału na okresy wg CDC i WHO, infekcje towarzyszące zakażeniu HIV i najczęściej pojawiające się zmiany skórne. obraz kliniczny kłykcin kończystych - leczenie i profilaktyka. patogeneza, epidemiologia, objawy kliniczne i leczenie opryszczki narządów płciowych. podstawowe badania laboratoryjne w zakresie diagnostyki mikrobiologicznej i serologicznej chorób przenoszonych drogą płciową Wymagane umiejętności praktyczne różnicowanie podstawowych wykwitów skórnych. nacięcie ropnia. usunięcie brodawki. znajomość zasad wykonania testów naskórkowych, prób śródskórnych i skaryfikacyjnych oraz interpretacja wyników. pobranie materiału do badań bakteriologicznych i mikologicznych umiejętność pobierania materiału do badań diagnostycznych chorób przenoszonych drogą płciową. 6. Cele i treści merytoryczne przedmiotu Celem zajęć z dermatologii i wenerologii jest przygotowanie studenta wydziału lekarskiego poprzez przekazanie mu wiadomości teoretycznych i umiejętności praktycznych odpowiadających standardom przyjętym w Unii Europejskiej w zakresie chorób skóry i przenoszonych drogą płciową do wypełniania roli lekarza rodzinnego. 7. Tematy wykładów: 1. Skóra jako narząd. ( Prof. dr hab. Wojciech Silny ) 4
2. Choroby pęcherzowe skóry i błon śluzowych. (Dr hab. Marian Dmochowski) 3. Choroby przenoszone drogą płciową. Zmiany skórne w zakażeniach wirusem HIV. ( Prof. dr hab. Ryszard Żaba ) 4. Diagnostyka stanów przednowotworowych i nowotworowych skóry ( Dr hab. Monika Bowszyc Dmochowska ) 5. Choroby tkanki łącznej. ( Dr med. Aleksandra Dańczak Pazdrowska ) 6. Atopowe zapalenie skóry. ( Prof. dr hab. Magdalena Czarnecka-Operacz ) 7. Łuszczyca i przyłuszczyce. ( Prof. dr hab. Wojciech Silny ) 8. Tematy seminariów:. 9. Tematy ćwiczeń: ĆWICZENIA: AMBULATORIUM Studenci podzieleni na podgrupy rotują się codziennie w ramach następujących poradni i pracowni: 1. Pracownia Kosmetologii 2. Pracownia Fizykoterapii i Krioterapii 3. Pracownia Alergologiczna 4. Poradnia Przykliniczna I 5. Poradnia Przykliniczna II ĆWICZENIA: ODDZIAŁ MĘSKI 8.00 9.00 Lecznictwo dermatologiczne najczęstszych dermatoz w aspekcie POZ. 9.00 10.15 Demonstracja i omówienie przypadków klinicznych wg. podanego powyżej harmonogramu. PON. Zasady lecznictwa dermatologicznego zewnętrznego (postacie leków, podstawowe leki recepturowe i gotowe) WT. Leczenie najczęstszych infekcyjnych chorób skóry ( zakażenia bakteryjne, wirusowe, grzybicze ) Kortykosteroidy i ich miejsce w lecznictwie dermatologicznym ogólnym i zewnętrznym (mechanizm działania, objawy uboczne, wskazania, przeciwwskazania) ŚR. Leczenie dermatoz o podłożu alergicznym ogólne i miejscowe ( wyprysk, 5
pokrzywka, AZS ) Pozostałe leki ogólne i ich zastosowanie w leczeniu chorób skóry wskazania do stosowania i ich działania niepożądane (antybiotyki, leki immunosupresyjne, leki przeciwhistaminowe, retinoidy, leki przeciwmalaryczne) CZW. Łuszczyce : leczenie ogólne i miejscowe, światlolecznictwo w zależności od odmiany klinicznej. Niefarmakologiczne metody terapeutyczne w chorobach skóry (światłolecznictwo, krioterapia, rentgenoterapia, laseroterapia, leczenie chirurgiczne). PT. Leczenie chorób o podłożu łojokotowym ( trądzik, trądzik różowaty, pospolity ). ĆWICZENIA: ODDZIAŁ KOBIECY 8.00 9.00 Choroby przenoszone drogą płciową wg podanego poniżej harmonogramu 9.00 10.15 Demonstracja przypadków klinicznych PON. Spektrum chorób przenoszonych drogą płciową (definicja, podstawowe jednostki chorobowe, specyfika dyscypliny, zasady postępowania w przypadku tych chorób) WT. Rzeżączka (obraz kliniczny, diagnostyka, leczenie, powikłania) ŚR. Nierzeżączkowe zapalenie dolnego odcinka dróg moczowo-płciowych (patogeneza, przebieg kliniczny, diagnostyka, leczenie) CZW. Zakażenia wirusowe przenoszone na drodze kontaktów płciowych (HIV, HSV, HPV) PT. Pozostałe choroby przenoszone drogą płciową (pasożytnicze, grzybicze, pierwotniakowe) 10. Zasady i forma oceny wyników nauczania i zaliczenia zajęć oraz przedmiotu: Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest odrobienie zajęć oraz zdanie egzaminu, w formie ustnej, który obejmować będzie zakres problematyki podanej w programie. 11. Materiały dydaktyczne, literatura obowiązująca i uzupełniająca: a) Jabłońska S.: Chorzelski T. Choroby skóry, PZWL, Warszawa, 2001. b) Dermatologia Rasnera podręcznik i atlas, tłumaczenie i opracowanie: Sliny W. Urban & Partner, Wrocław, 1994. c) Wąsik F.: Atlas chorób skóry, Volumed, Wrocław, 1993 d) Lecewicz-Toruń B.: Atlas dermatologii Gary White'a, tłumaczenie i opracowanie: Lecewicz-Toruń B., CZELEJ, Lublin, 1997. e) Mroczkowski T.: Choroby przenoszone drogą płciową dla studentów i lekarzy, PZWL,Warszawa, 1998. 6
f) Mygind N., Dahl R., Pedersen S., Thestrup-Pedersen K.: Alergologia, tłumaczenie i opracowanie: Kruszewski J., Silny W.,Urban & Partner. Wrocław, 1998. g) Baran E.: Zarys mikologii lekarskiej, Volumed, Wrocław, 1998. 12. Studenckie koło naukowe Opiekun koła Dr med. Agnieszka Osmola-Mańkowska Adiunkt Tematyka Światłolecznictwo w dermatologii Miejsce spotkań Klinika Dermatologii Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Ul. Przybyszewskiego 49 Poznań 7