INSTALACJE ELEKTRYCZNE Wrocław 2013 Podział IE - zestaw połączonych ze sobą i zharmonizowanych w działaniu urządzeń i aparatów, umożliwiających funkcjonowanie maszyn, urządzeń, systemów i układów zasilanych elektrycznie. - elektroenergetyczne nn i wn; - instalacje i urządzenia sygnalizacji, sterowania, pomiarów i monitorowania; - instalacje telefoniczne i komputerowe; - instalacje elektroniczne alarmowe, przeciwpożarowe i ochrony mienia; - instalacje uziemiające i przeciwprzepięciowe; - instalacje wewnętrznej i zewnętrznej ochrony odgromowej. 1
Podział Ze względu na rodzaj zasilanych odbiorników Oświetleniowe Siłowe Ze względu na miejsce występowania Nieprzemysłowe Przemysłowe Inne Wymagania Instalacje i urządzenia elektryczne powinny zapewniać: ciągłą dostawę energii elektrycznej o odpowiednich parametrach technicznych, stosownie do potrzeb użytkowych, bezpieczeństwo użytkowania, a przede wszystkim ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, przepięciami łączeniowymi i atmosferycznymi, powstaniem pożaru, wybuchem i innymi szkodami, ochronę środowiska przed skażeniem i emitowaniem niedopuszczalnego poziomu drgań, hałasu oraz oddziaływaniem pola elektromagnetycznego, spełnienie wymagań przepisów dotyczących projektowania i budowy instalacji i urządzeń elektrycznych oraz Polskich Norm. 2
Wymagania zasilanie awaryjne Budynek, w którym zanik napięcia w elektrycznej sieci zasilającej może spowodować zagrożenie życia ludzi, poważne zagrożenie środowiska a także znaczne straty materialne, należy zasilać, co najmniej z dwóch niezależnych, samoczynnie załączających się źródeł energii elektrycznej oraz wyposażać w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne). W budynku wysokościowym jednym ze źródeł zasilania powinien być agregat prądotwórczy. Wymagania oświetlenie bezpieczeństwa W pomieszczeniach, w których nawet krótkotrwałe wyłączenie oświetlenia podstawowego może spowodować następstwa ww należy stosować oświetlenie bezpieczeństwa, przy czym czas działania tego oświetlenia powinien być dostosowany do warunków występujących w pomieszczeniu i wynosić nie mniej niż 1 godzinę. 3
Wymagania oświetlenie ewakuacyjne widowni kin, teatrów i filharmonii oraz innych sal widowiskowych, audytoriów, sal konferencyjnych, lokali rozrywkowych oraz sal sportowych przeznaczonych dla ponad 200 osób, wystawowych w muzeach, w garażach oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym o powierzchni ponad 1.000 m 2, w budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego powierzchni ponad 2.000 m 2, Wymagania oświetlenie ewakuacyjne na drogach ewakuacyjnych pomieszczeń ww, oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym, w szpitalach i innych budynkach przeznaczonych przede wszystkim do pobytu ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się, w budynkach wysokich i wysokościowych użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego. Oświetlenie ewakuacyjne powinno działać, przez co najmniej 2 godziny od zaniku oświetlenia podstawowego. 4
Wymagania oświetlenie przeszkodowe W pomieszczeniu, które jest użytkowane przy zgaszonym oświetleniu podstawowym, należy stosować oświetlenie przeszkodowe, zasilane napięciem bezpiecznym, służące uwidocznieniu przeszkód wynikających z układu budynku, drogi komunikacyjnej lub sposobu jego użytkowania, a także podświetlane znaki wskazujące kierunki ewakuacji. Elementy składowe. 5
Złącze Złącze instalacji elektrycznej umożliwia odłączenie od sieci zasilającej obiekt budynek. Usytuowane jest w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpływami atmosferycznymi, a także ingerencją osób niepowołanych. Złącze Przyłącze jest to linia elektroenergetyczna łącząca złącze (odbiorcę) z siecią zasilającą. Złącze jest urządzeniem służącym do wykonania połączenia przyłącza z instalacją odbiorczą bezpośrednio lub za pośrednictwem wewnętrznych linii zasilających. W złączu znajduje się główne zabezpieczenie elektryczne obiektu. Drzwiczki złącza powinny być przystosowane do zamykania na klucz i plombowania. Za złączem, które zasila dwie lub więcej wlz, należy instalować główną rozdzielnicę z zabezpieczeniem każdej wlz. Zazwyczaj złącze zlokalizowane jest w zamykanej skrzynce lub szafce we wnęce, usytuowanej w ścianie zewnętrznej lub na klatce schodowej budynku. W przypadku wolnostojących budynków złącze w postaci wolno stojącej szafki może być usytuowane w linii ogrodzenia działki 6
Złącze rodzaje a) pojedyncze końcowe, b) pojedyncze przelotowe, c) pojedyncze przelotowe umożliwiające sekcjonowanie sieci, d) podwójne z sekcjonowaniem sieci, e) podwójne dwuprzelotowe z zasilaniem rezerwowym. Rozdzielnica główna Rozdzielnicę główną stosuje się, gdy z jednego złącza zasilane są co najmniej dwie wewnętrzne linie zasilające. Rozdzielnicę główną umieszcza się zwykle w pobliżu złącza. W budynkach jednorodzinnych są one usytuowane najczęściej we wnękach ściennych, w budynkach wielorodzinnych i użyteczności publicznej - w wolno stojącym przejściowym zestawie skrzynek. Jeżeli instalacje odbiorcze są zasilane bezpośrednio z rozdzielnicy głównej, to może ona zawierać liczniki energii obwodów odbiorczych. W budynkach wielorodzinnych, w których występują pomieszczenia techniczne i gospodarcze oraz pomieszczenia komunikacji ogólnej, integralną część rozdzielnicy głównej stanowi rozdzielnica administracyjna. 7
Rozdzielnica główna WLZ Wewnętrzne linie zasilające (WLZ) powinny być prowadzone wewnątrz budynków w miejscach łatwo dostępnych. Prowadzi się je zwykle w rurkach elektroinstalacyjnych razem z innymi instalacjami (telefonicznymi, domofonowymi, oświetlenia klatki schodowej itp.). W budynkach wielorodzinnych i użyteczności publicznej, w których występuje duża liczba mieszkań lub lokali użytkowych przewody WLZ są prowadzone poza lokalami mieszkalnymi i użytkowymi, w wydzielonych kanałach lub szybach instalacyjnych, w których prowadzone są również inne instalacje. Wykonuje się je najczęściej przy zastosowaniu zunifikowanych kanałów piętrowych typu ZELP- 90 (zespół elektrycznych linii pionowych) lub innych. W budynkach do pięciu kondygnacji najczęściej stosuje się jedną wewnętrzną linię zasilającą na każdej klatce. WLZ są wykonywane przewodami z żyłami o przekroju zależnym od obciążenia, jednak nie mniejszym niż 4 mm 2. 8
Instalacja odbiorcza. Instalacje odbiorcze powinny być podzielone na określoną liczbę obwodów w celu zapewnienia niezawodnej pracy odbiorników, ograniczenia negatywnych skutków oraz niedogodności w przypadku uszkodzeń, ułatwienia bezpiecznego sprawdzania i konserwacji instalacji. Instalacje elektryczne odbiorcze powinny mieć wyodrębnione obwody: - oświetlenia, - gniazd wtyczkowych ogólnego przeznaczenia, - odbiorników o mocy od 2 kw (pralki, kuchnie elektryczne i rożny, zmywarki do naczyń, urządzenia grzewcze i klimatyzacyjne, przepływowe podgrzewacze wody, zbiornikowe podgrzewacze wody o znacznych mocach i pojemnościach). Instalacja odbiorcza. 9
Układy sieci zasilających Przewód PEN o przekroju nie mniejszy niż 10mm 2 Cu lub 16 mm 2 Al.!!!! Układy sieci zasilających 10
Układy sieci zasilających Układy sieci zasilających 11
Układy sieci zasilających Układy sieci zasilających Sposób połączenia sieci z ziemią przyjęto oznaczać za pomocą 2-4 literowego kodu gdzie: - pierwsza litera (T lub I) określa związek między układem sieci a ziemią, - druga litera (N lub T) określa związek między częściami przewodzącymi nie pozostającymi w warunkach normalnej pracy pod napięciem a ziemią, - trzecia i czwarta litera (C lub/oraz S) określają układ przewodów neutralnych i ochronnych. T ziemia, N neutralny, I izolowany, C łączony, S rozdzielony. 12
Klasy ochronności Przyłączanie odbiorników Urządzenia elektryczne o klasie ochronności I należy stosować pod warunkiem przyłączenia części przewodzących dostępnych do przewodu ochronnego PE przy zastosowaniu samoczynnego wyłączenia zasilania jako środka ochrony przed dotykiem pośrednim (ochrony przy uszkodzeniu). Powoduje to konieczność powszechnego stosowania gniazd ze stykiem ochronnym i doprowadzania przewodu ochronnego PE do wypustów oświetleniowych. 13
Przyłączanie odbiorników Przyłączanie odbiorników 14