ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2011 Seria: TRANSPORT z. 71 Nr kol. 1836 Andrzej URBAS, Piotr CZECH, Jacek BARCIK ANALIZA WPŁYWU WPROWADZENIA ZARZĄDZANIA INFORMATYCZNEGO MAGAZYNEM NA PROCES MAGAZYNOWANIA W FIRMIE ZWS SILESIA Streszczenie. W artykule rzedstawiono analizę efektów wrowadzenia inforatycznego systeu zarządzania agazyne wyrobów gotowych w firie ZWS Silesia. Przerowadzone ziany iały wływ na orawę wskaźników rocesów agazynowania, a także na ozio obsługi i zadowolenia klientów. THE ANALYSIS OF THE INFLUENCE OF INFORMATION TECHNOLOGY MANAGEMENT INTRODUCTION ON THE STORING PROCESS IN ZWS SILESIA COMPANY Suary. The article resents the analysis of the effects of the introduction of inforation technology anageent in a ready-ade roducts storehouse in ZWS Silesia coany. The changes ade in the coany had iroved the indicators of the storing rocesses as well as the level of services and the satisfaction of the custoers. 1. WPROWADZENIE We wsółczesnych, dynaicznie rozwijających się rzedsiębiorstwach istotną rolę odgrywa robleatyka zarządzania za oocą różnych technik inforatycznych. Proble dobrania odowiedniej techniki (rograu inforatycznego) do zarządzania agazyne stawia takie rzedsiębiorstwo rzed dokonanie wyboru oiędzy otrzebai firy, ożliwościai (głównie finansowyi) a rzeczywistyi korzyściai, wynikającyi z wrowadzenia takiego systeu. Przediote badań rzedstawiony w artykule jest analiza wrowadzenia inforatycznego systeu zarządzania i jego wływ na orawę wskaźników agazynowania i dystrybucji wyrobów gotowych w firie ZWS Silesia w Gliwicach. ZWS Silesia jest częścią światowego koncernu ROCA wiodącego roducenta wyrobów sanitarnych w Polsce. Na olski rynku fira jest obecna od 1999 roku. Patrząc na historię funkcjonowania firy, to rzez 7 lat w firie funkcjonował agazyn wyrobów gotowych o owierzchni 2500 2, w który wszystkie rocesy agazynowe były sterowane ręcznie. Decyzją zarządu, wynikającą ze zwiększenia srzedaży w 2006 roku, wrowadzono w agazynie wyrobów gotowych standardowy inforatyczny syste zarządzania. Jego
82 A. Urbas, P. Czech, J. Barcik wrowadzenie wiązało się z rozbudową firy i stworzenie nowego agazynu wysokiego składowania dla wyrobów gotowych, o owierzchni 7000 2. Przedsiębiorstwo, które wrowadza właściwie zarojektowany syste inforatyczny, a szansę na leszą lokatę w walce konkurencyjnej na rynku. Oczekiwania firy o wrowadzeniu systeu skoncentrowały się na orawie wskaźników agazynowania, która owinna włynąć na oszczędności firy, a także orawić zadowolenie klientów w związku z leszą jakością otrzyywanych dostaw. 2. ANALIZA PORÓWNAWCZA PROCESU MAGAZYNOWANIA PRZED I PO WPROWADZENIU ZARZĄDZANIA INFORMATYCZNEGO MAGAZYNEM Jedny z odstawowych kryteriów oceniania systeu logistycznego jest srawdzenie, jaką infrastrukturą logistyczną dysonują członkowie tego systeu [5]. Infrastruktura logistyczna dzieli się na [5, 7]: - agazynową, - transortu wewnętrznego, - transortu zewnętrznego, - oakowaniową, - inforatyczną. Magazyn jest częścią systeu logistycznego, w który towary są: rzyjowane, rzechowywane tyczasowo i rzekazywane do kolejnych ogniw systeu logistycznego [1]. Logistyka agazynowa jest bardzo ocno osadzona w realiach funkcjonowania rzedsiębiorstwa. Musi ona uwzględniać istniejącą organizację rzestrzeni agazynowania, która jest dosyć często rozroszona do różnych rzyadkowych iejsc składowania ateriałów (n. na otwarty lacu, od naiote, od wiatą czy w innych aktualnie dostęnych oieszczeniach) [6]. Rozwój rzedsiębiorstwa owoduje zwiększenie oziou srzedaży, co owocuje wzroste rodukcji, ale jednocześnie robleai ze zagazynowanie wyrobów gotowych. Przedsiębiorstwo owinno wobec tego robleu odjąć wiele działań, aby usrawnić i oanować rocesy logistyczne, wystęujące w związku ze zwiększenie liczby zaasów agazynowych. Jedyny rozwiązanie jest wrowadzenie dobrego systeu zarządzania gosodarką agazynową [2]. Magazynowanie bezośrednio wiąże się z: cykle zarządzania agazyne, etodai agazynowania, zastosowany wyosażenie i srzęte, otrzebai zatrudnienia siły roboczej oraz budżetowanie i kalkulacją kosztów [4]. Zdecydowanie łatwiej zalanować, wykonać i kontrolować ten zesół czynności, gdy agazyn jest wsierany rzez odowiedni syste inforatyczny. Jednostki oakowaniowe są wówczas rejestrowane w kouterowej bazie danych dzięki oznaczeniu identyfikatorowy, znajdujący się na danej forie oakowaniowej [3]. Nowoczesny agazyn owinien być tak zarojektowany, aby był zarządzany za oocą odowiednich rozwiązań inforatycznych. Ujęcie tych rozwiązań we wczesnej fazie rojektowania agazynu a wływ na jego odowiednie zagosodarowanie. Powinno się w ty celu wykorzystywać nowoczesne technologie zarządzania gosodarka agazynową WMS (ang. Warehouse Manageent Syste) [2]. Prawidłowo zarojektowany agazynowy syste inforatyczny owinien uwzględniać ożliwość realizowania wszystkich oeracji i czynności, które wystęują w rocesie agazynowania. Ty say syste ten nie owinien służyć tylko i wyłącznie generowaniu
Analiza wływu wrowadzenia zarządzania inforatycznego agazyne... 83 i obsłudze wszelakiego rodzaju dokuentów agazynowych, dokuentujących ziany stanu agazynu (n. faktur, aragonów, rzesunięć iędzyagazynowych, dokuentów wydania i rzyjęcia do agazynu) czy też różnych zestawień tabelarycznych, oartych na inforacji zawartej w bazie danych (n. zastawień srzedaży za dany okres, zestawień zakuów u danego odbiorcy). Realizowanie rawidłowych rocesów agazynowych jest ożliwe wyłącznie w rzyadku ich odowiednich oiarów i ocen. Do tych celów służy wiele ierników i wskaźników logistycznych. W cały rocesie logistyczny globalnego rzeływu łańcucha dostaw ożna wyróżnić kilka gru wskaźników logistycznych odsysteu logistycznego; są to: zaoatrzenie, rodukcja, dystrybucja, transort, gosodarka agazynowa, obsługa zaówień klienta [2]. Wływ wrowadzenia zarządzania inforatycznego agazyne na działalność firy ZWS Silesia zostanie rzedstawiony na odstawie wybranych wskaźników. 1. Wskaźnik wydajności racy racowników agazynowych (tab. 1). Wskaźnik wydajności racy racowników agazynu Tabela 1 agazynowego ( O ) w badany okresie (w aletach aniulowanych) Średnia liczba racowników ( Z ) w dany roku Foruła obliczeniowa Wskaźnik wydajności racy racowników agazynowych ) (al./rac.) M ( w 111824 134317 145675 141848 118987 9 8,5 8,5 7,5 8 O M w Z 12 424,89 15 802 17 138,24 18 913,07 14 873,38 Na odstawie tab. 1 widać wyraźnie, że w roku rzed wrowadzenie systeu zarządzania inforatycznego agazyne wskaźnik był dużo niższy niż w roku wrowadzenia tego systeu. Nastęnie systeatycznie z roku na rok wskaźnik ten rósł, jedynie w 2009 roku uległ on wyraźneu obniżeniu. Sowodowane to było wyogai rynku, olegającyi na zwiększeniu liczby klientów, co skutkowało coraz większy rozdrobnienie asortyentu wysyłanego do klientów i zniejszenie iniu logistycznego dla tychże klientów. To z kolei rowadziło do wysyłania alet do większej liczby klientów i liczba sztuk na alecie ulegała z roku na rok oniejszeniu. W 2008roku wskaźnik osiągnął aksiu, co oznacza, że w ty roku każdy agazynier w najkrótszy czasie aniulował średnią aletą w agazynie (aniulacja olega na: rzyjęciu, składowaniu bądź wydawaniu alety).
84 A. Urbas, P. Czech, J. Barcik 2. Wskaźnik intensywności racy racowników agazynowych (tab. 2). Wskaźnik intensywności racy racowników agazynu Tabela 2 agazynowego ( O ) w badany okresie (w aletach aniulowanych) Liczba godzin rzeracowanych rzez racowników agazynowych ( T ) w dany roku Foruła obliczeniowa Wskaźnik intensywności racy racowników agazynowych ( M i ) (al./godz.) 111 824 134 317 145 675 141 848 118 987 18 825 16 616 17 495 16 923 15 852 O M i T 5,94 8,08 8,33 8,38 7,51 Analiza wskaźnika intensywności racy racowników agazynowych okazuje, że tak jak w analizie wskaźnika wydajności racy racowników agazynowych o wrowadzeniu systeu zarządzania inforatycznego agazyne ulega on wyraźnej orawie, jedynie sytuacja rynku w roku 2009 sowodowała nieznaczny sadek jego wartości. Należy jednak zauważyć, że odnotowany sadek jest niejszy niż dla wskaźnika wydajności racy racowników agazynowych. Jest to sowodowane leszy wykorzystanie czasu racy agazynierów rzez leszą organizację racy w weekendy (n. wolny dzień za racę w sobotę) oraz lesze rozłożenie ciężaru rac agazynowych na oszczególne ziany. 3. Wskaźnik bezbłędnych dostaw (tab. 3). Wskaźnik ten dotyczy tylko oełnianych z winy agazynu błędów w rzygotowaniu dostaw. W 2005 roku kształtował się on na dobry ozioie i wynosił około 99,1 to znaczy, że na 1000 wysyłek 991 było rawidłowych. Po wrowadzeniu w 2006 roku systeu inforatycznego zarządzania agazyne wskaźnik ten uległ orawie, by w kolejnych latach utrzyywać się na bardzo wysoki ozioie. Niższy ozio wskaźnika oiędzy 2006 rokie a nastęnyi latai wynika z błędów sowodowanych wrowadzanie i funkcjonowanie systeu zarządzania inforatycznego agazyne w oczątkowej fazie wdrożenia.
Analiza wływu wrowadzenia zarządzania inforatycznego agazyne... 85 Tabela 3 Procentowy wskaźnik bezbłędnych dostaw w stosunku do ogółu wykonanych dostaw Liczba bezbłędnych dostaw ( Z ) bd Dostawy ogółe ( Z wd ) 11 678 13 855 27 531 29 413 33 316 11 788 13 925 27 591 29 491 33 378 Foruła obliczeniowa bd M 100 Procentowy wskaźnik bezbłędnych dostaw w stosunku do ogółu wykonanych dostaw ( M bd ) bd Z Z 99,07 99,50 99,78 99,74 99,81 wd 4. Wskaźnik stanu zaasów agazynowych (tab. 4). Wskaźnik stanu zaasów agazynu Tabela 4 Wielkość zaasu agazynowego ( Z ) na oczątku danego roku (w aletach aniulowanych) agazynowego wg rzychodu ( O ) w dany roku (w aletach aniulowanych) agazynowego wg rozchodu ( O ) r w dany roku (w aletach aniulowanych) 7 988 8 595 7 998 7 852 7 756 54 483 67 419 74 061 70 821 58 431 57 341 66 898 71 614 71 027 60 556 Foruła obliczeniowa M Z O O z r Wskaźnik stanu zaasów agazynowych ( M z ) 5130 9116 10445 7646 5631
86 A. Urbas, P. Czech, J. Barcik Wskaźnik stanu zaasów agazynowych w oszczególnych latach ulegał największy wahanio ze wszystkich badanych wskaźników. Jego wzrost w 2006 i na oczątku 2007 roku był sowodowany zwiększenie owierzchni agazynowej o uruchoieniu nowego systeu, a także wrowadzenie wielu nowych serii artykułów, co włynęło na znaczne zwiększenie stanów agazynowych. Doiero w 2007 roku zaczęto się rzyglądać nieokojąco rosnący stano zaasów i odjęto działania, które iały na celu ich zinializowanie w oszczególnych referencjach artykułów. Zdecydowano również o wyrzedaży starych serii i artykułów słabo lub nierotujących. Działania te rzyniosły skutek w latach 2008 i 2009 roku. Były one wsierane rzez coiesięczny onitoring stanów agazynowych, który był rowadzony nie tylko na odstawie rograu kouterowego handlowego srzedaży, ale również na odstawie dodatkowych ocji dostęnych w inforatyczny systeie zarządzania. 3. PODSUMOWANIE Sytuacja na rynku stawia firo wyagania ciągłego udoskonalania swoich wyrobów, oszerzania asortyentu, działań arketingowych oraz owoduje coraz wyższe wyagania klientów firy co do obsługi logistycznej. Żeby wyjść narzeciw oczekiwanio klientów, w celu oleszenia usług w zakresie logistyki w firie ZWS Silesia został wybudowany nowoczesny agazyn, w który wrowadzono syste inforatycznego zarządzania. Wdrożenie tego systeu sowodowało orawę wielu wsółczynników w zakresie logistyki, a także wyierne korzyści dla firy oraz jej klientów. Powiększenie owierzchni agazynu dało ożliwości składowania większej ilości asortyentów i większego oziou zaasów inialnych dla referencji, w których okresowo były robley z dostęnością roduktu. Wrowadzenie systeu zarządzania inforatycznego agazyne sowodowało nastęujące korzyści dla firy ZWS Silesia: - leszą organizację wewnętrzną, olegającą na uorządkowaniu rocesów logistycznych, które odbywają się w sosób systeatyczny, - otyalizację racy ersonelu agazynu, co widać w analizowanych wsółczynnikach, tj. we wskaźnikach wydajności racy oraz intensywności racy racowników agazynowych, - orawienie wizerunku firy, rzejawiające się w zniejszeniu błędów w wysyłkach do klientów, co widać w analizie wskaźnika bezbłędnych dostaw w stosunku do ogółu wykonanych dostaw, - odniesienie kwalifikacji racowników agazynu, szczególnie agazynierów (kwalifikacje w zakresie obsługi koutera), - oszczędności związane z otyalizacją czasu racy agazynu oraz ze stane zaasów agazynowych, co widać w analizie wskaźnika stanu zaasów agazynowych. Należy aiętać, że firy, które nie inwestują w nowoczesne rozwiązania, nie ają szans utrzyania się na rynku.
Analiza wływu wrowadzenia zarządzania inforatycznego agazyne... 87 Bibliografia 1. Coyle J., Bardi E., Langley C.: Zarządzanie logistyczne, PWE. Warszawa 2002. 2. Kaczarek M., Korzeniowski A., Skowroński Z., Weselik A.: Zarządzanie gosodarką agazynową. PWE, Warszawa 1997. 3. Korzeń Z.: Logistyczne systey transortu bliskiego i agazynowania. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 1998. 4. Majewski J.: Inforatyka w agazynie. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2006. 5. Markusik S.: Infrastruktura logistyczna w transorcie. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2011. 6. Nieczyk A.: Zaasy i agazynowanie. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2007. 7. Twaróg J.: Mierniki i wskaźniki logistyczne. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2003. 8. Wojciechowski Ł., Wojciechowski A., Kosatka T.: Infrastruktura agazynowa i transortowa. Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań 2009. Recenzent: Dr hab. Rajund Michalski, rof. nzw. Śląskiej Wyższej Szkoły Zarządzania