ELEKTRZAWRY, AUTMATYKA, ARMATURA GAZWA 43-41 Pogwizdów k/cieszyna, ul. Szkolna 3; tel. (0-33) 56-5-70, 56-3-94; fax (0-33) 56-5-6 www.flamagaz.com.pl, e-mail: firma@flamagaz.com.pl Zawór elektromagnetyczny typ ZECA IS 9001 FM 510000 do paliw gazowych (gazu) paliw p³ynnych (oleje napedowe) powietrza, wody i innych nieagresywnych gazów i p³ynów 1450 Przed przyst¹pieniem do instalacji zaworu nale y zapoznaæ siê z niniejsz¹ dokumentacj¹. Przyst¹piæ do prac monta owych po ca³kowitym zrozumieniu jej treœci. Niniejsze zawory musz¹ byæ instalowane zgodnie z aktualnie obowi¹zuj¹cymi przepisami. INSTRUKCJA BS UGI wydanie 1/006
Spis treœci 1. Charakterystyka zaworu...str..... Zastosowanie... 3. Dane techniczne... 4. Budowa i dzia³anie... 4 5. Pod³¹czenie elektryczne... 5 6. Wymiana cewki... 5 7. Instalacja - wymagania monta owe... 6. Wyposa enie dodatkowe... 7 9. Kontrola okresowa i konserwacja... 7 10. Magazynowanie... 7. Wymiary gabarytowe... 1. Charakterystyka zaworu Elektromagnetyczny zawór typu ZEC jest automatycznym zaworem odcinaj¹cym przeznaczonym do zabezpieczania, odcinania i odblokowywania dop³ywu medium do urz¹dzeñ, z którymi wspó³pracuje. Zawór zosta³ zaprojektowany jako otwarty jeœli cewka zaworu zasilana jest energi¹ elektryczn¹ i automatycznie zamykany przy zaniku (braku) tego zasilania. W³aœciwoœci zaworu ZEC: / -drogowy, grzybkowy, bezpoœredniego dzia³ania jednostopniowy, jednokierunkowy budowy zwyk³ej w stanie bezpr¹dowym zamkniêty (NC) o sta³ym przep³ywie do prawid³owej pracy nie wymaga minimalnego ciœnienia ró nicowego maksymalna ró nica ciœnieñ P max jaka mo e wystêpowaæ na zaworze zale y od œrednicy nominalnej zaworu (patrz dane techniczne - TABELA 1) spe³nia wymagania normy PN-EN 161 spe³nia wymagania zasadnicze zawarte w Dyrektywach UE: - 90/396/EWG (gazowa) - 73/3/EWG (niskonapiêciowa) - 9/36/EWG (kompatybilnoœci elektromagnetycznej). Zastosowanie do wszelkiego rodzaju instalacji i urz¹dzeñ zasilanych paliwami gazowymi (gazem), paliwami p³ynnymi (oleje napêdowe) do zasilania ma³ych kot³ów grzewczych w uk³adach zasilania palników zapalaj¹cych palniki podstawowe w uk³adach sterowania pneumatycznego w uk³adach sterowania hydraulicznego w obiegach wodnych itp.
3. Dane techniczne klasa zaworu... A grupa...... 1 zakresy œrednic... Rp 1/ Rp 1/ medium... maksymalne ciœnienie pracy... P MAX = bar ciœnienie ró nicowe minimalne...... P = 0 bar paliwa gazowe (gaz ziemny, propan-butan), paliwa p³ynne (oleje napêdowe), powietrze woda olej, nieagresywne ciecze i gazy maksymalne...... P max - patrz TABELA 1 bezpieczne ciœnienie statyczne... P S = 1 bar wspó³czynnik przep³ywu..... Kv - patrz TABELA 1 czas otwarcia...... 10 30 ms maksymalna czêstotliwoœæ ³¹czeñ...... 00 1/min lepkoœæ medium...... 37 mm /s (cst); 5 E temperatura otoczenia...... -0 C 60 C medium... -10 C 10 C przy³¹cze rurowe gwintowe...... Rp - wew. gwint walcowy (wg normy PN-IS 7-1) materia³ korpusu..... mosi¹dz elementy wewnêtrzne..... mosi¹dz, stal nierdzewna lub ocynkowana, materia³ uszczelnieñ... kauczuk nitrylowy NBR pozycja zabudowy... dowolna - zalecana cewk¹ do góry Parametry elektryczne napiêcia steruj¹ce zmienne AC(50Hz)... 1V, 4V 0V, 30V sta³e DC...... 1V, 4V pobór mocy... 13W 7W (w zale noœci od typu) klasa bezpieczeñstwa... I (uziemienie) rodzaj pracy... S1 ci¹g³a (100%) przy³¹cze elektryczne... z³¹cze elektryczmiejskne trójstykowe stopieñ ochrony (PN-EN 60 59)... IP54 min TABELA 1 Typ zaworu DN Rp ZECA-3 ZECA-6 ZECA-10 ZECA-15 3 6 10 15 1/ 1/4 3/ 1/ Ciœn. ró nicowe P [bar] P min 0 0 0 0 P max 1 0,3 * - wspó³czynnik przep³ywu mierzony dla wody przy P = 1 bar P MAX [bar] P S [bar] 1 1 1 1 Kv* 3 [m /h] 0, 0,54 1,3 3, 3
4. Budowa i dzia³anie Zawór elektromagnetyczny ZECA jest zaworem grzybkowym bezpoœredniego dzia³ania. W zaworach tego typu rdzeñ ruchomy (9) elektromagnesu po³¹czony mechanicznie z grzybkiem () zaworu stanowi zawierad³o*, które bezpoœrednio otwiera lub zamyka otwór przep³ywowy w zale noœci od obecnoœci lub braku napiêcia zasilaj¹cego cewkê (7). Dzieje siê to bez udzia³u ciœnienia ró nicowego P panuj¹cego na zaworze. os³ona (1) nakrêtka mocuj¹ca cewkê (5) gniazdo wtyczkowe () pierœcieñ uszczelniaj¹cy (6) cewka (7) sprê yna dociskowa () rdzeñ ruchomy (9) pierœcienie uszczelniaj¹ce (10) grzybek () pokrywa (3) uszczelka grzybka (1) korpus (4) P A gniazdo zaworu (13) W stanie beznapiêciowym, kiedy pr¹d przez cewkê nie p³ynie, sprê yna () dociska grzybek ) z uszczelk¹ 1) do gniazda zaworu (13) i zamyka przep³yw medium przez zawór - zawór pozostaje zamkniêty Z chwil¹ podania napiêcia na cewkê p³yn¹cy przez ni¹ pr¹d indukuje pole magnetyczne. Powstaje w ten sposób si³a wci¹gaj¹ca rdzeñ (9), która pokonuj¹c si³ê nacisku sprê yny dociskowej () oraz si³ê pochodz¹c¹ od ciœnienia wejœciowego P napieraj¹cego na grzybek () podnosi zawierad³o do pozycji otwarcia i otwiera zawór. Zamkniêcie zaworu nastêpuje pod wp³ywem sprê yny dociskowej () - po zaniku pr¹du w cewce (7). Zawory te pracuj¹ prawid³owo od zerowego ciœnienia ró nicowego (P min=0). Ich ograniczeniem konstrukcyjnym jest wielkoœæ maksymalnej ró nicy ciœnieñ P, która max powoduj¹c dodatkowe doszczelnienie zaworu po jego zamkniêciu, utrudnia proces otwierania zaworu przez elektromagnes. Maksymalne ciœnienie ró nicowe pracy P zale y od si³y udÿwigu elektromagnesu i max œrednicy nominalnej zaworu (otworu przep³ywowego) - patrz Tabela 1. Szczelnoœæ zewnêtrzn¹ zapewniaj¹ pierœcienie uszczelniaj¹ce (10). (*) - zawierad³o: ruchoma czêœæ zaworu odcinaj¹ca przep³yw gazu 4
5. Przy³¹cze elektryczne gniazdo wtyczkowe 1 przy³¹cze cewki 1 DC; (AC) DC AC 1 1 1 max 3x1,5 PE N (Mp) L (P) mo liwe s¹ 4 pozycje po³o enia (co90 ) gniazda wtyczkowego () wzglêdem coko³u (przy³¹cza) cewka elektromagnesu skonstruowana jest na napiêcie sta³e cewki na napiêcie zmienne maj¹ na sta³e wbudowany prostownik i s¹ oznaczone na korpusie dodatkow¹ liter¹ "U" przed cyfrowym kodem Uwaga! W wykonaniach sprzed 00 roku prostownik znajdowa³ siê w gnieÿdzie wtyczkowym (). Cewka w nowym wykonaniu (oznaczona liter¹ "U") wraz z gniazdem wtyczkowym bez prostownika jest w pe³ni zamienna za cewkê bez litery "U" (starsze wykonania) i gniazdo wtyczkowe z prostownikiem. polaryzacja y³ w przewodzie zasilaj¹cym jest obojêtna (oprócz przewodu PE). Jednak e norma PN-EN 161 jednoznacznie przypisuje ko³kom stykowym przy³¹cza odpowiednio potencja³y PE, L, N przewodu zasilaj¹cego (jak na powy szym rysunku) maksymalny przekrój y³ przewodu, który mo na wprowadziæ do gniazda wtyczkowego wynosi 3x1,5 mm w przypadku koniecznoœci zastosowania przewodu o wiêkszym przekroju nale y zastosowaæ poœrednicz¹c¹ puszkê zaciskow¹ o stopniu ochrony IP54 lub wy szym 6. Wymiana cewki wy³¹czyæ napiêcie steruj¹ce i zabezpieczyæ stan wy³¹czenia od³¹czyæ gniazdo wtyczkowe () od przy³¹cza cewki (7) zdj¹æ os³onê (1) œruby mocuj¹cej cewkê odkrêciæ nakrêtkê (5) mocuj¹c¹ cewkê wymieniæ cewkê na now¹ sprawdzaj¹c jej typ i napiêcie na tabliczce znamionowej na powrót: zakrêciæ nakrêtkê mocuj¹c¹, za³o yæ os³onê, pod³¹czyæ gniazdo wtyczkowe Uwaga: Istnieje mo liwoœæ zmiany po³o enia cewki wokó³ jej osi. W tym celu nale y: zdj¹æ os³onê (1) poluzowaæ nakrêtkê (5) mocuj¹c¹ cewkê zmieniæ po³o enie cewki z powrotem doci¹gn¹æ nakrêtkê (5) mocuj¹c¹ cewkê 5
7. Instalacja - wymagania monta owe zawór mo e instalowaæ osoba posiadaj¹ca stosowne kwalifikacje i wymagane w tym zakresie uprawnienia przed przyst¹pieniem do prac monta owych nale y odczytaæ dane z tabliczki znamionowej zaworu oraz cewki i sprawdziæ, czy odpowiadaj¹ one parametrom wymaganym w miejscu instalacji (wielkoœci ciœnienia, napiêcia, nominalnej œrednicy, itp.) monta musi byæ prowadzony profesjonalnie z wykorzystaniem odpowiednich narzêdzi nigdy nie podejmowaæ czynnoœci roboczych, gdy w instalacji utrzymuje siê ciœnienie gazu lub gdy do cewki jest lub mo e byæ doprowadzone napiêcie montowaæ do instalacji gazowej zgodnie ze strza³k¹ przep³ywu gazu na zaworze pozycja zabudowy zaworu - dowolna; zalecana - cewk¹ do góry. zawory posiadaj¹ w dolnej czêœci korpusu dwa otwory M4, które mo na wykorzystaæ do mocowania zaworu do przystosowanej do tego konstrukcji otwory M4 do mocowania zaworu widok z do³u zaworu bezpoœredni kontakt zaworu z murami, œcianami, pod³o em, itp. jest niedopuszczalny; nale y zachowaæ minimalny odstêp - oko³o 1 cm nale y zwróciæ uwagê na to, aby po zainstalowaniu zaworu pozosta³o wystarczaj¹co du o miejsca (pole manewrowe), które jest potrzebne do ewentualnej wymiany cewki - patrz pkt w celu u³atwienia zabudowy z zaworu mo na zdj¹æ cewkê (patrz pkt 6) zapewniæ w³aœciw¹ sztywnoœæ instalacji w miejscu montowania zaworu tak, by nie by³ on nara ony na naprê enia gn¹ce wynikaj¹ce z braku wspó³osiowoœci ruroci¹gu na wlocie i wylocie zaworu zapewniæ zabudowê gwarantuj¹c¹ eliminowanie drgañ. adna czêœæ zaworu nie mo e byæ u ywana w charakterze "dÿwigni" u³atwiaj¹cej monta maksymalne momenty ( skrêcaj¹cy T MAX i zginaj¹cy M MAX ) nie mog¹ przekroczyæ podanych ni ej wartoœci: T MAX M MAX M MAX T MAX M MAX DN Rp [Nm] t 10s [Nm] t 10s 3 6 10 15 1/ 1/4 3/ 1/ 15 15 35 50 15 15 35 70 6
w instalacji gazowej przed zaworem nale y zastosowaæ filtr chroni¹cy skutecznie przed zanieczyszczeniami mechanicznymi, którego maksymalny rozmiar otworów nie powinien przekraczaæ 0, mm wskazane jest przedmuchanie instalacji sprê onym powietrzem bezpoœrednio przed monta em zaworu w czasie monta u zaworów do instalacji: zwróciæ szczególn¹ uwagê na zachowanie czystoœci wewnêtrznej instalacji dok³adnie oczyœciæ rury z nagarów, opi³ków, itp. zapewniæ monta bez naprê eñ chroniæ zawór przed zanieczyszczeniem a szczególnie przed przenikaniem do jego wnêtrza nadmiaru materia³u stosowanego do uszczelniania po³¹czeñ gwintowych w celu zapewnienia szczelnoœci po³¹czeñ nale y stosowaæ odpowiednie œrodki uszczelniaj¹ce gwint monta zakoñczyæ prób¹ szczelnoœci zewnêtrznej w obrêbie zaworu i przy³¹cza oraz próbami funkcjonalnymi maj¹cymi na celu sprawdzenie poprawnoœci dzia³ania zaworu próbê szczelnoœci instalacji gazowej ³¹cznie z zaworem ZECA mo na przeprowadziæ ciœnieniem nie przekraczaj¹cym wartoœci P S = 1 bar zawór zabezpieczyæ przed silnym zakurzeniem i przed zalaniem wod¹ zapewniæ w³aœciw¹ temperaturê pracy w czasie eksploatacji zawór nie mo e byæ nara ony na dzia³anie si³ dylatacyjnych i dynamicznych styk ochronny w gnieÿdzie wtyczkowym musi byæ pod³¹czony do instalacji elektrycznej zgodnie z lokalnie stosowanym systemem ochrony przeciwpora eniowej nie wolno podawaæ napiêcia na cewkê, je eli jest ona zdemontowana z zaworu. Wyposa enie dodatkowe - na yczenie zamawiaj¹cego wykonania dla innych wartoœci napiêæ steruj¹cych uszczelnienia wykonane z innego materia³u (FPM, EPDM) wtyczka z wizualnym wskaÿnikiem obecnoœci napiêcia 9. Kontrola okresowa i konserwacja Podczas normalnej eksploatacji zawór nie wymaga podejmowania adnych czynnoœci obs³ugowych. Nale y jedynie dbaæ o okresowe usuwanie nagromadzonego kurzu. Co pewien okres czasu (zale ny od rodzaju medium, jego zanieczyszczenia oraz lokalnych warunków pracy) zawór nale y czêœciowo zdemontowaæ w celu wyczyszczenia jego wewnêtrznych czêœci. Wykonanie tych czynnoœci nale y powierzyæ osobie posiadaj¹cej stosowne uprawnienia. Ponowne przekazanie zaworu do eksploatacji powinno byæ poprzedzone sprawdzeniem jego szczelnoœci wg ogólnie obowi¹zuj¹cych zasad. 10. Magazynowanie Zawory powinny byæ sk³adowane w pomieszczeniu suchym, bez wibracji w warunkach wolnych od zapyleñ, oraz gazów i oparów r¹cych. Temperatura w pomieszczeniu nie powinna byæ ni sza ni +5 C. 7
. Wymiary gabarytowe (mm), Masa (kg) P Pg H C Rp Rp B A L M4 F E Typ DN Rp A B (1) C E F H L P Pg Masa ZECA-3 ZECA-6 ZECA-10 ZECA-15 3 1/ 7 13 16 54 44 6 1/4 5 15 5 19 54 50 10 3/ 9 19 30 4 54 5 15 1/ 1 13 146 36 6 54 70 6 6 6 6 0,6 0,7 0, 1,1 (1) - wymiar zwi¹zany z demonta em cewki ELEKTRZAWRY, AUTMATYKA, ARMATURA GAZWA 43-41 Pogwizdów k/cieszyna, ul. Szkolna 3, tel. (0-33)56-570, 56-394; fax (0-33) 56-56 www.flamagaz.com.pl, e-mail: firma@flamagaz.com.pl