1. Doktryny polityczne charakterystyka

1. Doktryny polityczne charakterystyka 1. 1. Cele lekcji 1. a) Wiadomości Uczeń zna pojęcia: ideologia, doktryna polityczna, program polityczny, agraryzm, anarchizm, chadecja, ekologizm, faszyzm, feminizm, liberalizm, komunizm, konserwatyzm, nacjonalizm, pacyfizm, rasizm, socjaldemokracja, Uczeń potrafi: 2. b) Umiejętności rozumieć zależności (podając przykłady) pomiędzy ideologią, doktryną a programem partii politycznych. układać informacje według określonego kryterium, korzystać z tekstów popularnonaukowych, informacji podawanych przez media w celu opisu doktryn politycznych i zjawisk ideologicznych, dokonywać oceny przydatności różnych źródeł wykorzystywanych do omawiania analizowanych doktryn politycznych, dostrzegać aspekty problemów interpretacyjnych przedstawionych z różnych punktów widzenia, wskazać i zilustrować zagrożenia dla demokracji płynące ze strony zwolenników określonych ideologii. 2. 2. Metoda i forma pracy Prezentacja multimedialna, pogadanka, praca w grupach. 3. 3. Środki dydaktyczne Prezentacja multimedialna, podręcznik, ksero tekstów filozoficznych i politologicznych, tabel problemowych i innych informacji związanych z tematem lekcji. 4. 4. Przebieg lekcji 1. a) Faza przygotowawcza Nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów na temat podstawowych doktryn politycznych, a następnie wyjaśnia pojęcia: ideologia, doktryna polityczna, program polityczny, agraryzm, anarchizm, chadecja, ekologizm, faszyzm, feminizm, liberalizm, komunizm, konserwatyzm, nacjonalizm, pacyfizm, rasizm, socjaldemokracja. 2. b) Faza realizacyjna Uczniowie śledzą tok prezentacji multimedialnej Przegląd wybranych doktryn politycznych, wykonują notatki. Następnie uczniowie otrzymują materiały ćwiczeniowe przygotowane

przez nauczyciela, wyszukują informacje na postawione przez nauczyciela pytania odnośnie specyfiki poglądów poszczególnych myślicieli, formujących założenia konkretnych doktryn politycznych, grupują te poglądy w szczegółowe działy tematyczne, np. stosunek do mniejszości etnicznych, sposób organizacji społeczeństwa, założenia funkcjonowania najwyższych władz państwowych, itp. Odwołując się do wiedzy uzyskanej z prezentacji multimedialnej, określają czas popularności poszczególnych doktryn politycznych i miejsce występowania partii politycznych realizujących w swoich programach założenia określonych doktryn politycznych. 3. c) Faza podsumowująca Poszczególne grupy uczniów prezentują wyniki swoich prac i robią notatki. Uczniowie ustalają, które z omawianych doktryn są dominujące w świecie polityki i dlaczego. Określają, które doktryny zagrażają demokracji i dlaczego. Na koniec zajęć uczniowie otrzymują test sprawdzający celem wypełnienia go jako pracy domowej (załącznik 1). 5. 5. Bibliografia 1. Historia doktryn politycznych i prawnych, red. K. Chojnicka, H. Olszewski, Wydawnictwo Ars Boni et Aequi, Poznań 2005, 2. Sobolewska-Myślik K., Partie i systemy partyjne na świecie, PWN, Warszawa 2004, 3. Sylwestrzak K., Historia doktryn politycznych i prawnych, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005. 4. Wiedza o społeczeństwie, red. M. Bankowicz, M. Grzybowski, J. Stelmach, T. Woś, T. Włudyka, PWN, Warszawa 2001. 6. 6. Załączniki załącznik 1. 1. a) Karta pracy ucznia 1. Podaj nazwę doktryny: a) ideologia uznająca chłopów za główną siłę społeczno polityczną... b) teoria głosząca zniesienie państwa i wszelkiej władzy... c) ideologia głosząca konieczność politycznego i społecznego wyzwolenia kobiet... d) doktryna uznająca za najważniejszą sprawę zaprowadzenie bezklasowego społeczeństwa... e) ideologia, która uwypukla wagę i znaczenie tradycji w życiu społecznym... f) teoria, która dobro narodu uważa za najwyższą wartość... g) ruch społeczno polityczny, który stawia sobie za cel propagowanie pokoju i potępia wszelkie wojny...

2. Rozpoznaj rodzaj doktryny: a) kwestionuje aktualny porządek polityczny i społeczny, dąży do przywrócenia dawnych form ustrojowych... b) głosi pogląd, że wszyscy ludzie są równi z natury, w związku z tym państwo i jego organy winny stać na straży powszechnej równości... c) przedstawiają postulat ewolucyjnych zmian społecznych i politycznych z wykorzystaniem procedur obowiązujących w danym społeczeństwie... 3. Jakiej doktryny był twórcą lub reprezentantem: a) Vilfredo Pareto b) Julius Evola c) Georges Sorel d) Michaił Bakunin e) Milan Hodża f) Ernest Haeckel g) Edmund Burke h) Milton Friedman i) Roman Dmowski j) Leon XIII k) Mahatma Gandhi l) Joseph Arthur de Gobineau 4. Wskaż prawidłową odpowiedź: a) Pojęcie ideologii nie odnosi się do: wartości społecznie akceptowalne idei politycznych zwyczajów wizji organizacji życia zbiorowego b) Zafałszowaną świadomością polityczną nazywał Karol Marks: doktryny polityczne

ideologie polityczne programy polityczne c) Rozróżnienia pomiędzy ideologią a utopią dokonał: Raymond Aron Thomas Moore Karl Mannheim d) Doktrynerstwo to: ideologia naukowa bezkrytyczne i bezrefleksyjne trzymanie się wskazań doktryny bez uwzględniania zmian społecznych metodyczna refleksja nad różnymi aspektami polityki e) Ruralizm to ideologia: agrarna nacjonalistyczna utopijna f) Do zasad chrześcijańskiej demokracji nie zaliczamy: solidarności pomocniczości wspólnotowości wolności g) Hasło Wszystko w ramach państwa rzucił: Benito Mussolini Julius Evola Friedrich Nietzsche h) Przeskok z królestwa konieczności do królestwa wolności odbywa się w: liberalizmie komunizmie nacjonalizmie

i) Słowa Władza polityczna wyrasta z luf karabinów powiedział: Adolf Hitler Lew Trocki Mao Tse tung j) Do filarów konserwatywnego społeczeństwa nie należy: ekonomia religia tradycja rodzina k) Do ideologów liberalizmu socjalnego nie należał: Milton Friedman Gunnar Myrdal John Kenneth Galbraith l) Ideologię państwa bez przemocy głosił: Jan XXIII Mahatma Gandhi John Stuart Mill m) Ideologię państwa dobrobytu stworzył: Herbert Marcuse Friedrich August von Hayek John Maynard Keynes n) Czołowym ideologiem niemieckiego rasizmu był: Joseph Arthur de Gobineau Houston Stewart Chamberlain Alfred Rosenberg o) Syndykalizm nie rozwinął się w: Stanach Zjednoczonych

Rosji Radzieckiej Włoszech 2. b) Notatki dla nauczyciela Karta odpowiedzi 1. a) agraryzm b) anarchizm c) feminizm d) komunizm e) konserwatyzm f) nacjonalizm g) pacyfizm 2. a) reakcyjne b) egalitarne c) reformistyczne 3. 4. a) Vilfredo Pareto elitaryzm b) Julius Evola neofaszyzm c) Georges Sorel syndykalizm d) Michaił Bakunin anarchizm kolektywistyczny e) Milan Hodża agraryzm f) Ernest Haeckel ekologizm g) Edmund Burke konserwatyzm h) Milton Friedman liberalizm i) Roman Dmowski nacjonalizm j) Leon XIII katolicka nauka społeczna k) Mahatma Gandhi pacyfizm l) Joseph Arthur de Gobineau rasizm a) Pojęcie ideologii nie odnosi się do: wartości społecznie akceptowalne

idee polityczne zwyczaje wizje organizacji życia zbiorowego b) Zafałszowaną świadomością polityczną nazywał Karol Marks: doktryny polityczne ideologie polityczne programy polityczne c) Rozróżnienia pomiędzy ideologią a utopią dokonał: Raymond Aron Thomas Moore Karl Mannheim d) Doktrynerstwo to: ideologia naukowa bezkrytyczne i bezrefleksyjne trzymanie się wskazań doktryny bez uwzględniania zmian społecznych metodyczna refleksja nad różnymi aspektami polityki e) Ruralizm to ideologia: agrarna nacjonalistyczna utopijna f) Do zasad chrześcijańskiej demokracji nie zaliczamy: solidarności pomocniczości wspólnotowości wolności g) Hasło Wszystko w ramach państwa rzucił: Benito Mussolini Julius Evola

Friedrich Nietzsche h) Przeskok z królestwa konieczności do królestwa wolności odbywa się w: liberalizmie komunizmie nacjonalizmie i) Słowa Władza polityczna wyrasta z luf karabinów powiedział: Adolf Hitler Lew Trocki Mao Tse Tung j) Do filarów konserwatywnego społeczeństwa nie należy: ekonomia religia tradycja rodzina k) Do ideologów liberalizmu socjalnego nie należał: Milton Friedman Gunnar Myrdal John Kenneth Galbraith l) Ideologię państwa bez przemocy głosił: Jan XXIII Mahatma Gandhi John Stuart Mill m) Ideologię państwa dobrobytu stworzył: Herbert Marcuse Friedrich August von Hayek John Maynard Keynes n) Czołowym ideologiem niemieckiego rasizmu był:

Joseph Arthur de Gobineau Houston Stewart Chamberlain Alfred Rosenberg o) Syndykalizm nie rozwinął się w: Stanach Zjednoczonych Rosji Radzieckiej Włoszech 7. 7. Czas trwania lekcji 45 minut ewentualnie 2 x 45 minut 8. 8. Uwagi do scenariusza Scenariusz może być realizowany podczas zajęć fakultatywnych dla grupy uczniów przygotowujących się do egzaminu maturalnego.