1. Pieniądz jako kategoria ekonomiczna

Transkrypt

1 1. Pieniądz jako kategoria ekonomiczna Uczeń powinien: Cele lekcji 1. a) Wiadomości wyjaśnić pojęcia: autarkia, tezauryzacja, parytet złota, rynek, komercjalizacja przedsiębiorstw, fiskalizm, akcja, obligacja, bank, budżet, podatek, inflacja, giełda, znać giełdy światowe i centra finansowe oraz główne instytucje gospodarcze świata. Uczeń potrafi: 2. b) Umiejętności dostrzec aktualne problemy rynku finansowego w Polsce i w świecie, rozróżniać podstawowe papiery wartościowe, zanalizować politykę banku centralnego w Polsce, opisać zjawiska pieniężne, scharakteryzować funkcjonowanie rynku pieniężnego w świecie i w Polsce, układać informacje według określonego kryterium, korzystać z danych statystycznych, tekstów popularnonaukowych, informacji podawanych przez media w celu opisu zjawisk gospodarczych, dokonywać oceny przydatności różnych źródeł wykorzystywanych do analizy omawianych zjawisk, dostrzegać aspekty problemów przedstawionych z różnych punktów widzenia, wymieniać działania zmierzające do rozwiązania problemów gospodarczych Metoda i forma pracy Poster tematyczny, pogadanka, praca w grupach Środki dydaktyczne Poster tematyczny, podręcznik, ksero artykułów prasowych, tabel statystycznych i innych informacji związanych z tematem lekcji Przebieg lekcji 1. a) Faza przygotowawcza Nauczyciel z uczniami powtarza podstawowe wiadomości na temat zagadnień ekonomicznych (inflacja, bankowość, dochód narodowy). Odwołuje się do wiedzy uczniów na temat instytucji gospodarczych w świecie i w Polsce oraz wyjaśnia pojęcia: autarkia,

2 tezauryzacja, parytet złota, rynek, komercjalizacja przedsiębiorstw, fiskalizm, akcja, obligacja, bank, budżet, podatek, inflacja, giełda. 2. b) Faza realizacyjna Uczniowie uczestniczą w prezentacji posterów tematycznych przygotowanych przez zespoły uczniowskie, które w oparciu o zgromadzone materiały referują szczegółowe zagadnienia, wykonują notatki. Grupy otrzymują materiały ćwiczeniowe, wyszukują zagadnienia szczegółowe, grupują je zgodnie z przyjętymi kryteriami, np. popyt i podaż, charakterystyka systemu bankowego w Polsce, zjawiska pieniężne, giełda, papiery wartościowe, itp. Ustalają sposoby rozwiązania konkretnych problemów gospodarczych świata (inflacja i deflacja). Odwołując się do wiedzy uzyskanej z posterów tematycznych oraz z analizowanych materiałów, określają, jakie instytucje zajmują się obrotem pieniężnym w świecie, które instytucje gospodarcze udzielają pożyczek krajom członkowskim, jak funkcjonuje rynek pieniężny w świecie, gdzie znajdują się giełdy światowe i centra finansowe. 3. c) Faza podsumowująca Poszczególne grupy uczniów prezentują wyniki swoich prac i robią notatki. Ustalają, jak funkcjonuje Narodowy Bank Polski i Rada Polityki Pieniężnej. Określają, co zawiera budżet państwa i co wpływa na dochód narodowy. Na koniec zajęć uczniowie otrzymują test sprawdzający celem wypełnienia go jako pracy domowej (załącznik 1) Bibliografia 1. Dornbusch R., Begg D., Fisher S., Ekonomia, t.1-2, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Regulowana gospodarka rynkowa. Materiały do studiowania polityki gospodarczej, red. U. Kalina Prasznic, Oficyna Ekonomiczna, Kraków Samuelson P. A., Nordhaus W. D., Ekonomia, t.1-2, PWN, Warszawa Wiedza o społeczeństwie, red. M. Bankowicz, M. Grzybowski, J. Stelmach, T. Woś, T. Włudyka, PWN, Warszawa Załączniki załącznik a) Karta pracy ucznia Uzupełnij zadania. Wskaż prawidłowe odpowiedzi: 1. Autarkia to: a) niezależność polityczna b) odrębność kulturowa c) samowystarczalność gospodarcza 2. Gospodarki światowe odeszły od parytetu złota w:

3 a) 1951 b) 1961 c) Tezauryzacja to: a) deprecjacja b) gwałtowny spadek wartości akcji c) gromadzenie rezerw finansowych 4. Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych to: a) sprzedaż b) dotowanie przez państwo w celu zwiększenia rentowności c) przekształcenie w jednoosobowe spółki skarbu państwa 5. W wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok może określić: a) tymczasowe rozporządzenie Rady Ministrów b) ustawa o prowizorium budżetowym c) uchwała Rady Ministrów 6. Dokument stwierdzający dług instytucji, która go emituje to: a) akcja b) obligacja c) świadectwo depozytowe 7. Za wartość polskiego pieniądza odpowiada: a) Narodowy Bank Polski b) Sejm c) Rada Ministrów 8. Budżet RP określa: a) rozporządzenie b) zarządzenie c) ustawa 9. Podatek to:

4 a) zwrotne i przymusowe świadczenie na rzecz państwa b) bezzwrotne, przymusowe i odpłatne świadczenie na rzecz państwa c) bezzwrotne, przymusowe i nieodpłatne świadczenie na rzecz państwa 10. Budżet nie uchwalony i nie kontrolowany przez parlament to tzw. budżet: a) administracyjny b) prowizoryczny c) prezydencki 11. Termin fiskalizm oznacza: a) tendencję do nadmiernego opodatkowania ludności b) tendencję do nadmiernego drukowania pieniędzy c) bogacenie się społeczeństwa d) bogacenie się państwa kosztem społeczeństwa 12. Obecnie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych wynoszą: a) 19, 30, 43% b) 19, 30, 40% c) 20, 30, 43% d) 20, 30, 40% 13. Państwowy dług publiczny nie może przekroczyć wartości rocznego produktu krajowego brutto w wysokości: a) 2/3 b) 3/5 c) 1/3 d) 1/4 14. Organami NBP są: a) prezes NBP b) zarząd NBP c) Rada Polityki Pieniężnej d) Premier e) Prezydent 15. Prezes NBP jest powoływany przez... na wniosek... na

5 lat... Obecnie funkcję tę pełni Osoby wchodzące w skład Rady Polityki Pieniężnej są powoływane w równej liczbie przez: a) Premiera b) Prezydenta c) Sejm d) Senat e) Zgromadzenie Narodowe f) Prezesa NBP 17. Wyspecjalizowaną agendą ONZ, która zapewnia długoterminowe pożyczki o preferencyjnym oprocentowaniu najbardziej potrzebującym krajom członkowskim oraz przedsiębiorstwom publicznym (po otrzymaniu gwarancji rządowych) w zamian za pewne działania polityczne, jakie jak walka z korupcją, rozwój demokracji i rozwój sektora prywatnego, jest Kwestiami stabilizacji systemu ekonomicznego na świecie zajmuje się agenda ONZ Instytucją odpowiedzialną za nadzorowanie systemów bankowych w krajach Unii Europejskiej, zbieranie danych statystycznych potrzebnych dla prowadzenia polityki monetarnej, funkcjonowanie systemów płatniczych, współpracę w zakresie regulacji rynków finansowych, jest... Ma on swoją siedzibę w... Na czele tej organizacji po charyzmatycznym Holenderze Wimie Duisenbergu stanął w 2003 roku Francuz Największym bankiem komercyjnym w Polsce, świadczącym usługi dla masowego klienta, jest... Pierwszym bankiem internetowym w Polsce, posiadającym obecnie ponad 1 mln użytkowników, jest b) Notatki dla nauczyciela Karta odpowiedzi 1. Autarkia to: a) niezależność polityczna b) odrębność kulturowa c) samowystarczalność gospodarcza 2. Gospodarki światowe odeszły od parytetu złota w:

6 a) 1951 b) 1961 c) Tezauryzacja to: a) deprecjacja b) gwałtowny spadek wartości akcji c) gromadzenie rezerw finansowych 4. Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych to: a) sprzedaż b) dotowanie przez państwo w celu zwiększenia rentowności c) przekształcenie w jednoosobowe spółki skarbu państwa 5. W wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki państwa w okresie krótszym niż rok może określić: a) tymczasowe rozporządzenie Rady Ministrów b) ustawa o prowizorium budżetowym c) uchwała Rady Ministrów 6. Dokument stwierdzający dług instytucji, która go emituje to: a) akcja b) obligacja c) świadectwo depozytowe 7. Za wartość polskiego pieniądza odpowiada: a) Narodowy Bank Polski b) Sejm c) Rada Ministrów 8. Budżet RP określa: a) rozporządzenie b) zarządzenie c) ustawa 9. Podatek to:

7 a) zwrotne i przymusowe świadczenie na rzecz państwa b) bezzwrotne, przymusowe i odpłatne świadczenie na rzecz państwa c) bezzwrotne, przymusowe i nieodpłatne świadczenie na rzecz państwa 10. Budżet nie uchwalony i nie kontrolowany przez parlament to tzw. budżet: a) administracyjny b) prowizoryczny c) prezydencki 11. Termin fiskalizm oznacza: a) tendencję do nadmiernego opodatkowania ludności b) tendencję do nadmiernego drukowania pieniędzy c) bogacenie się społeczeństwa d) bogacenie się państwa kosztem społeczeństwa 12. Obecnie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych wynoszą: a) 19, 30, 43% b) 19, 30, 40% c) 20, 30, 43% d) 20, 30, 40% 13. Państwowy dług publiczny nie może przekroczyć wartości rocznego produktu krajowego brutto w wysokości: a) 2/3 b) 3/5 c) 1/3 d) 1/4 14. Organami NBP są: a) prezes NBP b) zarząd NBP c) Rada Polityki Pieniężnej d) Premier e) Prezydent 15. Prezes NBP jest powoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta na lat 6. Obecnie

8 funkcję tę pełni Leszek Balcerowicz. 16. Osoby wchodzące w skład Rady Polityki Pieniężnej są powoływane w równej liczbie przez: a) Premiera b) Prezydenta c) Sejm d) Senat e) Zgromadzenie Narodowe f) Prezesa NBP 17. Wyspecjalizowaną agendą ONZ, która zapewnia długoterminowe pożyczki o preferencyjnym oprocentowaniu najbardziej potrzebującym krajom członkowskim oraz przedsiębiorstwom publicznym (po otrzymaniu gwarancji rządowych) w zamian za pewne działania polityczne, jakie jak walka z korupcją, rozwój demokracji i rozwój sektora prywatnego, jest Bank Światowy. 18. Kwestiami stabilizacji systemu ekonomicznego na świecie zajmuje się agenda ONZ Międzynarodowy Fundusz Walutowy Instytucją odpowiedzialną za nadzorowanie systemów bankowych w krajach Unii Europejskiej, zbieranie danych statystycznych potrzebnych dla prowadzenia polityki monetarnej, funkcjonowanie systemów płatniczych, współpracę w zakresie regulacji rynków finansowych, jest Europejski Bank Centralny. Ma on swoją siedzibę we Frankfurcie nad Menem. Na czele tej organizacji po charyzmatycznym Holenderze Wimie Duisenbergu stanął w 2003 roku Francuz Jean Claude Trichet. 20. Największym bankiem komercyjnym w Polsce, świadczącym usługi dla masowego klienta, jest PKO BP. Pierwszym bankiem internetowym w Polsce, posiadającym obecnie ponad 1 mln użytkowników, jest mbank Czas trwania lekcji 45 minut ewentualnie 2 x 45 minut Uwagi do scenariusza Scenariusz może być realizowany podczas zajęć fakultatywnych dla grupy uczniów przygotowujących się do egzaminu maturalnego.

9