Kujawsko-Pomorski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ROŚLIN ROLNICZYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH w województwie kujawsko pomorskim Owies jary WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE KUJAWSKO-POMORSKA IZBA ROLNICZA STACJA DOŚWIADCZALNA OCENY ODMIAN W CHRZĄSTOWIE Chrząstowo, styczeń 2017
Przewodniczący Kujawsko-Pomorskiego Zespołu Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego prof. dr hab. Franciszek Rudnicki Dyrektor SDOO w Chrząstowie mgr inż. Beata Kaliska Stacja Koordynująca PDO w woj. kujawsko-pomorskim Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Chrząstowie 89-100 Nakło n. Notecią tel/fax 52 385-23-45; tel. 52 385-32-28; 52 385-20-52 e-mail : sdoo.chrzastowo@coboru.pl www.chrzastowo.coboru.pl Opracowała: dr inż. Małgorzata Woropaj-Janczak Redakcja merytoryczna: mgr inż. Beata Kaliska Wydawca: SDOO w Chrząstowie Publikacja chroniona prawem wydawcy; każda reprodukcja całości lub jej części wymaga zgody wydawcy 1
Owies jary Uwagi ogólne W roku w województwie kujawsko-pomorskim przeprowadzono 3 doświadczenia z owsem zlokalizowane w SDOO Chrząstowo, DANKO HR Zakład Nasienno Rolny Sobiejuchy i ZDOO Głodowo. W Krajowym rejestrze w roku znajdowało się 27 odmian owsa zwyczajnego i 5 odmian owsa nagiego. W doświadczeniach badano 11 odmian, w tym 2 owsa nagiego. Doświadczenia przeprowadzono prawidłowo, a ich wyniki wykorzystano w opracowaniu. Od roku 2010 opracowanie poszerzone jest o wyniki doświadczenia wykonanego w ZDOO Nowa Wieś Ujska (województwo wielkopolskie). Były to doświadczenia jednoczynnikowe, trzypowtórzeniowe. Wyniki doświadczeń W roku średni plon owsa zwyczajnego wyniósł 62.7 dt/ha i był wyższy niż w 2015 roku. W roku najwyżej plonowała badana trzy lata odmiana Komfort. Najniższe plony uzyskała odmiana Krezus. Badane pierwszy rok odmiany Elegant i Romulus plonowały przeciętnie. Odmiany owsa nagiego uzyskują plony przeważnie o około 30% niższe od odmian owsa zwyczajnego. Z odmian nagich wyższej plonowała Nagus. Z chorób w największym nasileniu wystąpiła helmintosporioza, którą najbardziej porażone były odmiany Komfort i Bongo. Najbardziej podatna na rdzę wieńcową była odmiana Komfort, a na mączniaka prawdziwego Arden. 3
Tabela 1 Owies jary. Odmiany badane. Rok zbioru: Lp. Odmiana Rok wpisania do Krajowego rejestru Rok włączenia do LOZ Kod kraju pochodzenia Adres hodowcy 1 Krezus 2005 PL owies zwyczajny 2 Bingo 2009 2010 PL 3 Arden 2010 2013 PL 4 Komfort 2013 PL 5 Harnaś 2014 PL 6 Nawigator 2015 PL 7 Paskal 2015 PL 8 Elegant PL 9 Romulus PL 10 Nagus 2011 2013 PL 11 Amant 2014 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27 64-000 Kościan Małopolska Hodowla Roślin Spółka z o.o. ul. Zbożowa 4 30-002 Kraków owies nagi DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27 64-000 Kościan DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27 64-000 Kościan 4
Tabela 2 Owies jary. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość Chrząstowo Głodowo Sobiejuchy Nowa Wieś Ujska Powiat nakielski lipnowski żniński pilski Kompleks rolniczej przydatności gleby 2 4 5 4 Klasa bonitacyjna gleby III a IV a IV a IV a ph gleby w KCl 6.5 6.5 6.7 6.2 Przedplon burak cukrowy pszenżyto ozime pszenica jara łubin wąskolistny Data siewu (dzień, m-c, rok) 31.03. 25.03. 24.03. 24.03. Obsada nasion 1/ (szt./m 2 ) 450 450 500 450 Data zbioru (dzień, m-c, rok) 08.08. 31.07. 10.08. 14.08. Nawożenie mineralne N (kg/ha) 70 105 76 90 P 2 O 5 (kg/ha) 31 30 50 70 K 2 O (kg/ha) 52 80 70 105 Środki ochrony roślin Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Mustang Forte 195 SE - 0,8 l Chwastox Trio 540 SL - 1,5 l Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Fury 100 EW - 0,1 l Fury 100 EW - 0,1 l Granstar Ultra SX 50 SG - 40 g + Chwastox Turbo 340 SL - 1 l Decis Mega 50 EW - 0,15 l Danadim 400 EC - 0,5 l Helm Tribi 75 WG - 18 g + Atpolan 80 EC - 1,5 l Karate Zeon 050 CS - 0,1 l 1/ - jednakowa dla wszystkich odmian, zależna od kompleksu rolniczej przydatności gleby: 1, 2, 4, 10-450 szt./m 2 ; pozostałe - 500 szt./m 2 5
Tabela 3 Owies jary. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: Lp. Cecha Chrząstowo Głodowo Sobiejuchy Nowa Wieś Ujska 1 Termin wiechowania (dzień, m-c) 05.06 03.06 07.06 04.06 2 Termin dojrzałości woskowej (dzień, m-c) 13.07 03.07 27.07 12.07 3 Wysokość roślin (cm) 98 71 90 83 4 Wyleganie roślin w fazie dojrzałości mlecznej (skala 9 o ) 8.5 9.0 9.0 9.0 5 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 4.2 9.0 8.6 9.0 Porażenie roślin przez choroby: (skala 9 o ) 6 - rdza wieńcowa 8.2 9.0 7.3 9.0 7 - helmintosporioza 7.1 8.4 6.7 7.3 8 - mączniak prawdziwy 7.3 9.0 9.0 9.0 9 Masa 1000 ziaren (g) 36.2 37.6 33.2 33.1 10 Udział łuski u odmian oplewionych (%) 25.0 24.4 23.1 25.0 11 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 11.3 10.7 13.6 10.0 12 Plon ziarna (dt/ha) 70.2 45.2 85.0 50.6 wyniki średnie z wszystkich odmian skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny 6
Tabela 4 Owies jary. Plon ziarna w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: Lp. Odmiana Chrząstowo Głodowo Sobiejuchy Nowa Wieś Ujska wzorzec, dt/ha 70.2 45.2 85.0 50.6 owies zwyczajny 1 Krezus 99 96 98 75 2 Bingo 94 102 98 105 3 Arden 93 100 100 104 4 Komfort 108 102 100 108 5 Harnaś 98 95 102 92 6 Nawigator 100 96 104 107 7 Paskal 105 94 105 103 8 Elegant 102 102 92 107 9 Romulus 100 112 101 99 owies nagi 10 Nagus 73 82 71 66 11 Amant 70 58 77 70 wzorzec - wszystkie badane odmiany owsa zwyczajnego Tabela 5 Owies jary. Plon ziarna (% wzorca). Lata zbioru:, 2015, 2014 Lp. Odmiana 2015 2014 2015- wzorzec, dt/ha 62.7 56.5 73.1 59.6 64.1 owies zwyczajny 1 Krezus 93 95 101 94 97 2 Bingo 99 104 106 101 103 3 Arden 99 101 97 100 99 4 Komfort 104 105 98 104 102 5 Harnaś 98 99 104 99 100 6 Nawigator 102 102 102 7 Paskal 103 99 101 8 Elegant 100 9 Romulus 102 owies nagi 10 Nagus 73 79 74 76 75 11 Amant 71 72 74 71 72 Liczba doświadczeń 4 4 4 8 12 wzorzec - wszystkie badane odmiany owsa zwyczajnego 7
Tabela 6 Owies jary. Ważniejsze cechy rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru:, 2015, 2014 Lp. Odmiana Liczba lat badań Rdza wieńcowa Helmintosporioza skala 9 o Mączniak prawdziwy Wyleganie przed zbiorem wzorzec - wszystkie badane odmiany wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń, w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) wzorzec 7.8 8.3 7.0 6.9 7.3 7.3 6.4 7.5 86 88 35.0 35.4 owies zwyczajny 1 Krezus 3 0.1-0.1 0.0-0.3-0.3-0.5 0.6 0.5-2 -2-0.3 0.6 2 Bingo 3 0.2 0.4-0.4 0.1 0.4 0.6 0.3 0.3 0 0 4.2 6.2 3 Arden 3-0.1 0.3 0.3 0.0-0.6-0.6-0.4-0.2 1 2 0.1-0.8 4 Komfort 3-1.1-0.8-0.5 0.0 0.4 0.1 0.6 0.3-5 -3 0.5 1.4 5 Harnaś 3 0.1 0.0-0.1 0.1 0.0-0.4-0.1 0.1-2 -2 1.6 1.5 6 Nawigator 2 0.7 0.0 0.0 0.1 0.2 1 3.4 7 Paskal 2-0.3-0.1 0.4 0.1 0.1-1 1.0 8 Elegant 1-0.1-0.1 0.0 0.1 2 1.9 9 Romulus 1-0.1 0.3-0.3-0.4 2 3.5 owies nagi 10 Nagus 3-0.1-0.1 0.2-0.1 0.0 0.6-0.1-0.9 6 5-9.0-8.6 11 Amant 3 0.7 0.6 0.4 0.3 0.0-0.1-0.7-0.7-3 -2-7.2-6.6 Liczba doświadczeń 2 5 3 5 1 4 2 3 4 12 4 12 2015-8