ZETOR Niniejsza instrukcja obsługi umożliwi zaznajomienie się z obsługą i konserwacją nowego ciągnika. Pomimo tego, że wielu z Was posiada już bogate

Podobne dokumenty
Ciągnik rolniczy ZETOR Proxima 90

J A Z D A. Zaciskanie ręczne

TOYOTA YARIS OTWIERANIE I ZABEZPIECZANIE POKRYWY SILNIKA

SPRAWDZANIE STANU TECHNICZNEGO. SAMOCHODU CIĘŻAROWEGO MAN 12240

Instrukcja obsługi stanowi podstawowe wyposażenie maszyny.

ZASTOSOWANIE. - Profesjonalne sadownictwo - Uprawy specjalistyczne. standard 1280mm (przy ogumieniu 360/70 R 24 tył)

OŚWIETLENIE SAMOCHODU TOYOTA YARIS

Instrukcja obsługi stanowi podstawowe wyposażenie maszyny.

ZETOR Niniejsza instrukcja obsługi ciągników Zetor Forterra umożliwi zaznajomienie się z obsługą i konserwacją nowego ciągnika. Pomimo tego, że wielu

Uproszczona instrukcja DAF FA LF55. Widok ogólny

Instrukcja obsługi stanowi podstawowe wyposażenie maszyny. Na wyrób został wydany certyfikat. nr..., z okresem ważności od

Instrukcja obsługi stanowi podstawowe wyposażenie maszyny.

Opcjonalne sygnały wyjściowe (UF 356) Opcjonalne sygnały wyjściowe. Sygnał o odwróconej biegunowości

SPRAWDZANIE STANU TECHNICZNEGO. MOTOCYKL YAMAHA XJ6N PRZEZNACZENIE EGZAMIN NA PRAWO JAZDY KAT. A

Silniki AJM ARL ATD AUY

Silnik AFB AKN. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań)

YZ Wskazówka: pola wskazań, które nie są pokazywane lub mają podwójne zastosowanie nie są wymienione w poszczególnych grupach wskazań!

Instrukcja obsługi. KLIMATYZATOR ResfriAgro

KLIMATYZATOR POSTOJOWY INSTRUKCJA OBSŁUGI

Rozmieszczenie przyrządów sterowania i wyposażenia pojazdu szkoleniowego SUZUKI SWIFT COMFORT 1.2 (wersja )

Instrukcja obsługi stanowi podstawowe wyposażenie maszyny.

Forterra HSX - komunikaty o błędzie

AGREGAT PRĄDOTWÓRCZY APS-4600 PRZED UŻYCIEM NARZĘDZIA DOKŁADNIE ZAPOZNAJ SIĘ Z INSTRUKCJĄ.

Wymontowywanie skrzyni biegów. Ogólne. Specyfikacje. Narzędzia. Dotyczy skrzyń biegów GA750/751/752 i GA851/852 z wariantami

Instrukcja obsługi stanowi podstawowe wyposażenie maszyny.

Instrukcja obsługi stanowi podstawowe wyposażenie maszyny.

Silniki AGP AGR AHF ALH AQM ASV

Silnik AHU. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C. Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań)

SPRAWDZANIE STANU TECHNICZNEGO AUTOBUSU AUTOSAN A10-10T.07.01

ZETOR Niniejsza instrukcja obsługi ciągników Zetor Forterra umożliwi zaznajomienie się z obsługą i konserwacją nowego ciągnika. Pomimo tego, że wielu

ZETOR Niniejsza instrukcja obsługi umożliwi zaznajomienie się z obsługą i konserwacją nowego ciągnika. Pomimo tego, że wielu z Was posiada już bogate

Instrukcja obsługi. Gazowy kocioł grzewczy Logano GE434 / Logano plus GB /2000 PL Instrukcja dla użytkownika

URZĄDZENIE ROZRUCHOWE BAT 251. Instrukcja obsługi

Środki ostrożności. Zagrożenia. Środki ostrożności podczas pracy przy wszystkich pojazdach. Szczególne środki ostrożności dla pojazdów z zawieszeniem

Sprawdzanie i uzupełnianie poziomu płynu

Daflf220 +jg2 Konar. WORD Szczecin 2016

FIAT PUNTO II Instalacja elektryczna (wersja robocza)

Silnik AKU. Jałowy bieg (ciepły silnik, temperatura płynu chłodzącego nie niższa niż 80 C). Numer 0 (dziesiętne wartości wskazań)

Odczytywanie bloku wartości mierzonych Audi A6 1998> - multitronic 01J od modelu roku 1998

Instrukcja obsługi KLIMATYZATORÓW

Wymontowywanie skrzyni biegów. Ogólne. Narzędzia. Opis czynności serwisowych i naprawczych. Dotyczy skrzyń biegów GA866 i GA867/R

Włączanie przystawki odbioru mocy EK. Działanie

ZETOR Niniejsza instrukcja obsługi ciągników Zetor Forterra umożliwi zaznajomienie się z obsługą i konserwacją nowego ciągnika. Pomimo tego, że wielu

URZĄDZENIE ROZRUCHOWE BAT 250. Instrukcja obsługi

ve Wyświetlacz LCD

Wymontowanie silnika. Ogólne. Narzędzia. Opis czynności serwisowych i naprawczych. Czynności przygotowawcze

Przygotowanie do jazdy:

Instrukcja obsługi stanowi podstawowe wyposażenie maszyny.

OTWIERANIE OTWIERANIE I URUCHAMIANIE SAMOCHODU ZA POMOCĄ KLUCZA Z PILOTEM ZDALNEGO STEROWANIA

Odczyt bloku wartości mierzonych. Audi A6 2005> Skrzynia biegów multitronic 0AN od modelu roku 2006

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA CIĄGNIK ROLNICZY

Praca z pojazdami o napędzie hybrydowym. Informacje ogólne na temat pojazdów o napędzie hybrydowym i układów hybrydowych

81C BEZPIECZNIKI. Skrzynka bezpieczników i przekaźników kabiny: Identyfikacja F G H I J K L M N O 81C-1

INFORMACJE PRZYDATNE PRZY UBIEGANIU SIĘ O PRAWO JAZDY NA KATEGORIE B

35 KM, 4x4, kg

Sterowanie przystawkami odbioru mocy. Informacje ogólne

Odczyt bloku wartości mierzonych. Audi Q > Automatyczna skrzynia biegów 0AT od modelu roku 2005

BEZPIECZEŃSTWO. Fig 1.

Wymiana paska rozrządu Škoda Superb 2.0

Wg procedury uproszczonej-poniżej bez zastosowania upzp załącznik nr 1. Pieczęć wykonawcy:... (czytelna nazwa i adres wykonawcy) O F E R T A

Hoftrac. Parametry techniczne FSD 1880 kabina

Włączenie automatycznego biegu neutralnego. Informacje ogólne

Urządzenie do odpowietrzania hamulców. Art. Nr

Mikrosilnik bezszczotkowy Forte 200 alpha

MODELE. Max. moc. Model KM

Przegląd auta przed zakupem - Lista kontrolna

SPRAWDŹ ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA

ZETOR Niniejsza instrukcja obsługi ciągników Zetor Forterra HSX umożliwi zaznajomienie się z obsługą i konserwacją nowego ciągnika.

ZASADY BEZPIECZEŃSTWA: MECHANICZNA STEROWANA SKRZYNIA BIEGÓW TYPU MCP

Instrukcja obsługi PL

1 / T5 T5.95 Standardowe wyposażenie modelu

Kozienicka Gospodarka Komunalna Sp. z o. o Kozienice ul. Przemysłowa 15 NIP ; REGON

Sterowanie prędkością obrotową silnika podczas wywrotu

ZETOR SZANOWNY NABYWCO!

INSTRUKCJA OBSŁUGI KLAWIATUR STERUJĄCYCH WNĘTRZEM. Wersja r. Strona 1 z 21

Sterownik Pracy Wentylatora Fx21

Audi A > - automatyczna skrzynia biegów 09L Audi A4 Cabriolet 2003> - automatyczna skrzynia biegów 09L

Audi A6 2,4 l, silnik benzynowy (130 kw, 6-cylindrowy), kod literowy BDW

Materiały szkoleniowe samochody elektryczne

Załącznik do formularza ofertowego nr 1 do SIWZ ZP I. Minimalne parametry techniczne wymagane przez Zamawiającego. 1.

Specyfikacja techniczna dla agregatu pompowego dużej wydajności

AKUMULATOROWA WIERTARKO- WKRĘTARKA

Audi A8 od 2003 > Automatyczna skrzynia biegów 09L od modelu roku 2003

3RS SZYNOWO-DROGOWY WÓZEK MANEWROWY

Wymontowywanie tablicy rozdzielczej

Numery identyfikacyjne i zakup części zamiennych Bezpieczeństwo przede wszystkim! Sprawdzenie skutera przed jazdą Rozdział 1 Obsługa codzienna

00: Informacje o produkcie dla służb ratowniczych. pl-pl. Samochód ciężarowy Serie P, G, R i S. Wydanie 1. Scania CV AB 2016, Sweden

Ogólne informacje o układzie pneumatycznym

Instrukcja oryginalna. Zestaw holowniczy CX T. Dodatek do serii instrukcji obsługi wózka PL - 02/2012

Wymontowanie chłodnicy. Ogólne. Narzędzia. Dotyczy pojazdów z kabinami G i R oraz z przednią częścią ramy o szerokości 1140 mm. OSTRZEŻENIE!

Bloki wartości mierzonych sterownika -J361-, silnik AEH, AKL

Ładowanie akumulatorów kwasowo- ołowiowych

INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA CHŁODNICE POWIETRZA

Odczyt bloku wartości mierzonych. Audi A6 2005> - Automatyczna skrzynia biegów 09L. od modelu roku 2005

J5 HTM Instrukcja

Tabela nr 4 kryteria wykonania zadań egzaminacyjnych na placu manewrowym

NPR85 P Série Bleu

Instrukcja obsługi Diagnostyka

Automatyczne włączenie przystawki odbioru mocy napędzanej od skrzyni biegów

Wylot płynu chłodzącego do ogrzewania zewnętrznych elementów

Transkrypt:

ZETOR Niniejsza instrukcja obsługi umożliwi zaznajomienie się z obsługą i konserwacją nowego ciągnika. Pomimo tego, że wielu z Was posiada już bogate doświadczenia w eksploatacji innych ciągników, prosimy o dokładne zapoznanie się z niniejszą instrukcją. Można w niej znaleźć wiele nowych informacji i uzyskać doskonały przegląd sposobów, w jakie ciągnik można w różnych sytuacjach jak najlepiej eksploatować. Przy przestrzeganiu zawartych w niej zasad obsługi, konserwacji i bezpieczeństwa jazdy nowy ciągnik będzie niezawodnym i wieloletnim partnerem. Wiele zadowolenia z tysięcy przepracowanych godzin życzy producent ciągnika. ZETOR Brno 3

Dane techniczne dotyczące konstrukcji, wyposażenia, materiału, wyglądu zewnętrznego są obowiązujące w chwili druku instrukcji. Producent zastrzega sobie prawo do wprowadzenia zmian. 4

Instrukcja obsługi ciągnika zawiera opis i czynności obsługi technicznej ciągnika w wykonaniu standardowym oraz z wyposażeniem, w które ciągnik może być wyposażony na żądanie klienta. Wyposażenie nie będące częścią standardowego (fabrycznego) wyposażenia ciągnika nie może być przedmiotem reklamacji. Książka gwarancyjna nie jest częścią instrukcji obsługi. Klient otrzyma książkę gwarancyjną przy zakupie nowego ciągnika. OBSAH Strona Ciągniki Major... 6 Umieszczenie numerów fabrycznych ciągnik z kabiną... 7 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa użytkownika... 9 Codzienna obsługa techniczna... 14 Zapoznanie się z ciągnikiem... 19 Jazda ciągnikiem... 39 Docieranie ciągnika... 57 Wykorzystanie w transporcie... 61 Napęd maszyn rolniczych... 65 Układ hydrauliczny... 71 Układy zawieszenia... 85 Zmiana rozstawu kół... 91 Dodatkowe obciążniki... 97 Instalacja elektryczna... 101 Obsługa techniczna ciągnika... 109 Wskazówki dotyczące obsługi technicznej... 121 Regulacja... 137 Główne parametry techniczne... 141 Skorowidz... 153 5

CIĄGNIKI MAJOR CIĄGNIKI MAJOR Typ moc silnika (kw) ciągnika EC 24 2000/25/EC Major 80 53 56,3 NM13N080 6

UMIESZCZENIE NUMERÓW FABRYCZNYCH CIĄGNIK Z KABINĄ NM13N081 7

UMIESZCZENIE NUMERÓW FABRYCZNYCH Przy zamawianiu części zamiennych i przy wszystkich kontaktach pisemnych i osobistych należy posługiwać się danymi na temat ciągnika, które prosimy zanotować w poniższych ramkach. Typ ciągnika Major 80 Numer fabryczny ciągnika Numer fabryczny silnika Oznaczenie w prawo, w lewo, z przodu, z tyłu oznacza w kierunku jazdy ciągnika. Producent zastrzega sobie prawo wprowadzania zmian konstrukcyjnych i wyposażenia wynikających z postępu technicznego. 8 NM13N082

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWNIKA Szczególną uwagę należy poświęcać częściom instrukcji obsługi, które są oznaczone poniższymi symbolami. Symbol znajduje się obok wszystkich istotnych ostrzeżeń dotyczących bezpieczeństwa pracy podczas eksploatacji ciągnika. W takich przypadkach należy postępować zgodnie z ostrzeżeniami i zachowywać szczególną ostrożność! O tych ostrzeżeniach należy informować współpracowników i pozostałych użytkowników. Rozdziały oznaczone niniejszym symbolem należy dokładnie przestudiować przed rozpoczęciem obsługi technicznej, wykonywaniem napraw i regulacją ciągnika. Symbol znajduje się obok wszystkich istotnych ostrzeżeń dotyczących obsługi, regulacji i napraw rozrusznika. W takich przypadkach należy postępować zgodnie z ostrzeżeniami i zachowywać szczególną ostrożność! Tym symbolem zostały oznaczone części Instrukcji obsługi dotyczące ochrony środowiska. Tym symbolem oznaczono wyposażenie ciągnika montowane w zakładzie produkcyjnym na życzenie klienta. OGÓLNE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PRACY 1.Ciągnik może użytkować wyłącznie wyszkolony pracownik posiadający ważne prawo jazdy kategorii ciągnikowej, który dokładnie zapoznał się z zasadami eksploatacji i bezpieczeństwa pracy. 2.Oprócz ostrzeżeń dotyczących bezpieczeństwa, zawartych w niniejszej Instrukcji obsługi, należy bezwzględnie przestrzegać ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa pracy oraz przepisy ruchu drogowego kraju, w którym ciągnik jest użytkowany. PRAWIDŁOWA ODZIEŻ 3.Podczas użytkowania ciągnika nie należy nosić luźnej, nie dopiętej odzieży, długie włosy należy spiąć. 4.Podczas wykonywania wszelkiego rodzaju prac należy używać odpowiednich (zalecanych) środków ochrony osobistej (obuwie robocze, rękawice itp). 9 URUCHAMIANIE SILNIKA 5.Uruchamianie silnika poprzez jazdę ze zbocza jest w przypadku tego ciągnika niedozwolone. 6.Uruchamianie silnika na tzw. zaciąg przy użyciu drugiego ciągnika jest dozwolone jedynie za pomocą dyszla holującego. 7.Silnik należy uruchamiać tylko ze stanowiska pracy kierowcy przy dźwigni zmiany biegów w położeniu neutralnym, i ze wciśniętym pedale sprzęgła. Przy uruchamianiu silnika przez zwarcie styków rozrusznika występuje ryzyko porażenia prądem elektrycznym ze skutkiem śmiertelnym. 8.Kluczyk w stacyjce musi się znajdować w położeniu "I". 9.W przypadku podgrzewania silnika przy pomocy grzałki elektrycznej wtyczkę sznura elektrycznego należy podłączyć w pierwszej kolejności do gniazdka grzałki a dopiero później do gniazdka sieci elektrycznej. Po zakończeniu podgrzewania w pierwszej kolejności należy odłączyć przewód od sieci elektrycznej.

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWNIKA JAZDA CIĄGNIKIEM 10.Węże hydrostatycznego układu kierowniczego, układu chłodzenia i układu paliwowego należy systematycznie sprawdzać i w przypadku stwierdzenia objawów uszkodzenia dokonać ich wymiany. Jako objawy uszkodzenia węża można wymienić: - pęknięcia powierzchniowe węża, obluzowanie połączeń węża (co można stwierdzić przez łatwe ściągnięcie przewodu z króćca) oraz uszkodzenie mechaniczne węża. Węże, które mają zaznaczony okres żywotności, należy wymienić po upływie tego okresu. 11.Podczas jazdy po drogach publicznych z przyczepami i narzędziami pedały hamulca roboczego muszą być bezwzględnie połączone zapadką blokującą. 12.Układ hamulcowy i kierowniczy muszą być zawsze w nienagannym stanie. 13.Jazda z góry bez włączonego biegu jest zabroniona! 14.Szczególną ostrożność należy zachowywać podczas jazdy na zboczach, terenach błotnistych, piaszczystych, zlodowaciałych i wyboistych. 15.Zabrania się użytkowania ciągnika na zboczach o kącie pochylenia większym niż 12 w przypadku ciągników z przednią osią napędową 1. 16.Proszę przestrzegać dopuszczalnej masy całkowitej zespołu, której wielkość podana jest na tabliczce znamionowej ciągnika, ewentualnie na błotniku koła tylnego. 17.Podczas jazdy w zakręcie nie należy używać blokady mechanizmu różnicowego. 18.Zabrania się wsiadania i wysiadania z jadącego ciągnika. 19.Podczas jazdy z maszynami zawieszonymi na tylnym układzie zawieszenia należy zwracać uwagę na to, aby obciążenie osi kierowanej nie spadło poniżej 18-20% rzeczywistej masy zespołu. TRANSPORT OSÓB, OBSŁUGA 20.W ciągniku można transportować tylko taką ilość osób, jaka jest podana w dowodzie rejestracyjnym. 21.Zabrania się przebywania między ciągnikiem i maszyną zawieszoną na TUZ osób nieupoważnionych do pracy przy maszynie (narzędziu). 22.Zabrania się ruszania ciągnikiem bez upewnienia się, czy w strefie jazdy nie znajdują się osoby postronne lub inna przeszkoda. 10 23.Maksymalna dopuszczalna prędkość zestawu (ciągnik + przyczepa lub naczepa) z hamulcami powietrznymi wynosi 30 km.h -1. HOLOWANIE, PCHANIE 24.Do wyciągnięcia ugrzęźniętego ciągnika należy używać drążka holowniczego lub liny. Używanie łańcuchów jest zabronione! W przypadku zerwania łańcucha grozi śmiertelne niebezpieczeństwo! 25.Przebywanie w pobliżu liny holowniczej podczas wyciągania ciągnika jest niebezpieczne. 26.Przymocowany do ramy przedniej zaczep przedni służy wyłącznie do holowania ciągnika, tj. bez przyczepy lub innego urządzenia dodatkowego. 27.Podczas pchania ciągnikiem innych pojazdów (pociągów, przyczep itd.) zabronione jest stosowanie luźno włożonych, nie zamocowanych belek lub drążków między ciągnikiem a pchanym przedmiotem. WYJŚCIE Z CIĄGNIKA 28.Ciągnika nie wolno parkować z zawieszonym narzędziem w górnym położeniu.

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWNIKA 29. Przed wyjściem z ciągnika nie zapomnij o zahamowaniu ciągnika hamulcem postojowym (włącz bieg główny), wyjmij kluczyk ze stacyjki i zamknij kabinę. 30.W przypadku ciągnika wyposażonego w rewers włącz dźwignię rewersu do pozycji dla jazdy do przodu. 31.Do wysiadania z ciągnika zaleca się korzystanie z lewych drzwi kabiny. Przed otwarciem drzwi należy się rozejrzeć, czy ciągnik nie jest wyprzedzany przez inny pojazd zagrażający bezpiecznemu wyjściu z kabiny. 32.Podczas wysiadania należy korzystać ze schodków kabiny i przytrzymywać się uchwytów. Należy zachowywać większą ostrożność w przestrzeni dźwigni zmiany biegów i dźwigni ręcznej regulacji dawki paliwa. 33.W przypadku opuszczania ciągnika przy pracującym silniku należy zaciągnąć ręczny hamulec postojowy. TYLKO PRZY WYŁĄCZONYM SILNIKU 34.Wszelkie czynności obsługowe związane z uzupełnianiem paliwa, czyszczeniem, smarowaniem i regulacjami ciągnika lub zagregowanych maszyn poza czynnościami związanymi ze sprawdzaniem działania układu hamulcowego, hydraulicznego oraz ładowania akumulatora muszą być przeprowadzane przy wyłączonym silniku i zatrzymanych ruchomych częściach ciągnika. Silnik należy również wyłączyć przed wymontowaniem maski silnika. Silnik ciągnika może być uruchomiony tylko w budynku lub pomieszczeniach, które posiadają dobrą wentylację, ponieważ spaliny są niebezpieczne dla zdrowia. ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PRZECIWPOŻAROWEGO 35.Uzupełnianie paliwa należy wykonywać najlepiej po zakończeniu pracy i przy wyłączonym silniku. 36.W okresie letnim nie należy dopełniać paliwa po samą górę zbiornika. Rozlane paliwo należy natychmiast wytrzeć. 37.Zabrania się dolewania paliwa w pobliżu otwartego ognia, podczas uzupełniania paliwa nie wolno również palić. 38.Podczas sprawdzania poziomu elektrolitu w akumulatorze zabrania się palenia papierosów i używania otwartego ognia. 39. W środowisku o zwiększonym niebezpieczeństwie wybuchu pożaru (stodoły, stogi słomy lub siana) należy bezwzględnie przestrzegać przepisów dotyczących bezpieczeństwa przeciwpożarowego. 40.Jeżeli ciągnik jest wyposażony w gaśnicę, musi być stale gotowa do użycia. 11 OCHRONA ZDROWIA I ŚRODOWISKA NATURALNEGO 41. Ciągniki nie są wyposażone w specjalne filtry powietrza zasysanego do kabiny. Dla tego nie są przeznaczone do pracy z aerozolami i innymi szkodliwymi dla zdrowia substancjami. 42. Nafty, oleje napędowe, oleje mineralne oraz inne produkty naftowe stosowane podczas eksploatacji i przy obsłudze technicznej ciągnika przy bezpośrednim kontakcie z naskórkiem mogą spowodować różne schorzenia skóry oraz wywołać podrażnienie śluzówki, oczu, układu trawiennego i górnych dróg oddechowych. Niektóre z nich, w przypadku spożycia, mogą spowodować zatrucie układowe. 43. Osoby mające bezpośredni kontakt z produktami naftowymi muszą bezwzględnie przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, stosować odpowiednie środki ochrony osobistej oraz pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach.

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWNIKA OCHRONA ZDROWIA PRZY PRACY Z PRODUKTAMI NAFTOWYMI 44. Po zakończeniu pracy lub przed jedzeniem należy dokładnie umyć ręce przy pomocy niedrażniącego środka do mycia i natrzeć je maścią reparacyjną lub kremem. 45. Podczas podłączania i odłączania szybkozłącz obwodów hydraulicznych resztki oleju pozostałego w gnieździe lub wtyczce szybkozłącza należy usunąć przy pomocy dowolnej szmatki. UTYLIZACJA ODPADÓW Podczas utylizacji ciągnika lub jego części (w tym płynów eksploatacyjnych) po zakończeniu ich żywotności każda osoba ma obowiązek przestrzegania stosownych postanowień aktualnie obowiązujących przepisów ustaw oraz rozporządzeń do tych ustaw kraju, w którym ciągnik jest użytkowany. Na podstawie ustawy o odpadach ostatni sprzedawca ciągnika ma obowiązek poinformowania użytkownika w czasie sprzedaży o sposobie zapewnienia odbioru niektórych zużytych części ciągnika. Chodzi o oleje i inne płyny eksploatacyjne, akumulatory i opony. CODZIENNA OBSŁUGA TECHNICZNA 46. Należy wykonywać codziennie lub nie później niż po każdych 8-10 przepracowanych motogodzinach. KABINA BEZPIECZEŃSTWA 47. Kabinę bezpieczeństwa należy bezwzględnie wymienić w przypadku uszkodzenia ramy ochronnej kabiny na skutek korozji, awarii lub uszkodzenia w inny sposób. KLIMATYZACJA 48. Zabrania się demontowania, obracania lub jakiejkolwiek innej manipulacji złączami śrubowymi systemu klimatyzacyjnego. Zagraża to nagłym wyciekiem substancji chłodzącej, co może doprowadzić do gwałtownego miejscowego ochłodzenia. W razie dotknięcia lub zamarznięcia elementu w ręce może dojść do poważnego uszkodzenia niektórych tkanek. 49. Układ klimatyzacji wyposażony jest w szybkozłącza, które w razie potrzeby umożliwiają oddzielenie kabiny od kadłuba ciągnika bez wylania płynu chłodzącego. Naprawy układu klimatyzacji należy zlecić specjalistycznemu serwisowi. 12 INSTALACJA ELEKTRYCZNA 50. W instalacji elektrycznej ciągnika nie wolno wprowadzać żadnych dodatkowych zmian (podłączanie dalszych odbiorników elektrycznych) z powodu niebezpieczeństwa jej przeciążenia! 51. Wartości instalacji elektrycznej: Napięcie znamionowe 12 V = minus na masie biegun (-) Używanie wózków rozruchowych lub źródeł pomocniczych o innym napięciu lub biegunowości może spowodować poważne usterki ciągnika. 52. Podczas manipulowania akumulatorem należy przestrzegać środków ostrożności i zapobiec zwarciom. W przypadku ciągników wyposażonych w odłącznik akumulatora, odłącznik podczas manipulacji z akumulatorem odłącz.

WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA UŻYTKOWNIKA 53. Ciągników nie można użytkować z odłączonym akumulatorem, mogłaby nastąpić poważna usterka ciągnika. PRACA W AGRESYWNYM CHEMICZNIE ŚRODOWISKU 54.W przypadku pracy ciągnika w agresywnym chemicznie środowisku (np. praca z opryskiwaniem, nawozami sztucznymi, w środowisku o większym stężeniu soli itp.), należy ciągnik każdorazowo po zakończeniu pracy dokładnie oczyścić lub zneutralizować i oczyścić zgodnie ze wskazówkami producenta agresywnej chemicznie substancji. 13

CODZIENNA OBSŁUGA TECHNICZNA Należy wykonywać codziennie lub nie później niż po każdych 8-10 przepracowanych motogodzinach (patrz rozdział Obsługa techniczna ciągnika). 14 NM13N083

CODZIENNA OBSŁUGA TECHNICZNA SZCZELNOŚĆ UKŁADU PALIWOWEGO Sprawdzić szczelność układu paliwowego, w tym korek spustowy zbiornika paliwa. Nieszczelności bezzwłocznie usunąć. NM13N084 E6g G751b POZIOM OLEJU W SILNIKU Miarka oleju znajduje się po prawej stronie silnika. Po wykręceniu i wyjęciu miarki należy sprawdzić ilość oleju w silniku oraz szczelność połączeń układu smarowania silnika. Poziom oleju należy utrzymywać między kreskami miarki. UKŁAD CHŁODZENIA Sprawdzić szczelność połączeń układu chłodzenia silnika oraz ilość płynu chłodzącego w zbiorniczku wyrównawczym. Zbiorniczek wyrównawczy dostępny jest po podniesieniu przedniej maski. Brakującą ilość należy uzupełnić do górnej kreski poziomu MAX. Minimalny dopuszczalny poziom płynu chłodzącego określa kreska MIN. Nadciśnieniowy korek chłodnicy odkręcać dopiero po ochłodzeniu płynu chłodzącego! Ryzyko oparzenia! 15

CODZIENNA OBSŁUGA TECHNICZNA NM13N085 HAMULCE PNEUMATYCZNE PRZYCZEPY Sprawdzić szczelność układu pneumatycznego hamulców oraz sprawność hamulców ciągnika z przyczepą. G751b HYDROSTATYCZNY UKŁAD KIEROWNICZY Sprawdzić miarką kontrolną poziom oleju w zbiorniczku hydrostatycznego układu kierowniczego. Zbiorniczek hydrostatycznego układu kierowniczego jest dostępny po otwarciu przedniej maski ciągnika. W razie potrzeby olej uzupełnić po kreskę miarki kontrolnej, która określa jego właściwą ilość. Sprawdzić stan wszystkich węży hydraulicznego obwodu układu kierowniczego, czy nie są uszkodzone lub nie przenika olej. Sprawdzić dokręcenie śrub i nakrętek drążków i dźwigni kierowniczych. 16

CODZIENNA OBSŁUGA TECHNICZNA OPONY I KOŁA Sprawdzić ciśnienie powietrza w oponach przednich i tylnych. Ciśnienie dostosować odpowiednio do charakteru wykonywanej pracy. Sprawdzić, ewentualnie dokręcić śruby kół przednich i tylnych (połączenie obręcz / tarcza i tarcza / wał koła). Jazda z nie dokręconymi śrubami kół jest zabroniona! NM13N086 G710b NM13N063 FILTR POWIETRZA Obsługę techniczną filtra należy wykonać po zasygnalizowaniu wskaźnika zanieczyszczenia. Wskaźnik jest dostępny podniesieniu maski ciągnika. Znajduje się w pobliżu kolana kolektora ssącego. Zanieczyszczenie jest sygnalizowane mechanicznie czerwonym polem, które po zatkaniu wkładek filtra pojawi się bezpośrednio na wskaźniku zanieczyszczenia. UKŁADY ZAWIESZENIA Sprawdzić stan techniczny wszystkich układów zawieszenia oraz zaczepu ciągnika i przyczepy. 17

CODZIENNA OBSŁUGA TECHNICZNA C113 PO PRACY Z MASZYNAMI ZAWIESZONYMI NA PRZEDNIM UKŁADZIE ZAWIESZENIA Po pracy z maszynami zawieszonymi na przednim układzie zawieszenia: - sprawdzić szczelność połączeń zewnętrznego obwodu hydraulicznego sterowania przednim trzypunktowym układem zawieszenia Zanieczyszczenie chłodnic: 1.odchylić maskę 2.poluzować i wysunąć skraplacz układu klimatyzacji w lewą stronę ciągnika 3.przy pomocy sprężonego powietrza oczyścić przednie ściany chłodnicy silnika (skraplacza układu klimatyzacji) (powietrze wdmuchiwać w kierunku od silnika) 4.z przestrzeni pod maską usunąć resztki zanieczyszczeń (aby nie zostały ponownie zassane) NM13N087 KRÓTKA PRÓBA FUNKCJONALNA Po uruchomieniu silnika sprawdzić, czy zgasła lampka kontrolna sygnalizacji usterki hydrostatycznego układu kierowniczego, układu smarowniczego silnika oraz lampka kontrolna ładowania akumulatora. Sprawdzić działanie oraz szczelność obwodów hydraulicznych układu kierowniczego. 18

Użytkownik ciągnika ma obowiązek wcześniejszego zaznajomienia się z zalecanymi procedurami i wskazówkami dotyczącymi bezpiecznej eksploatacji ciągnika. Podczas eksploatacji jest już za późno! ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM Strona Kabina bezpieczeństwa... 21 Otwieranie drzwi z zewnątrz... 21 Otwieranie drzwi od wewnątrz... 21 Okno tylne... 22 Okno tylne dolne... 22 Okno boczne... 23 Luk dachowy... 23 Siedzenie kierowcy... 24 Kierownica z regulacją kąta nachylenia... 24 Panel włączników w dachu kabiny... 24 Włączniki i sterowniki na tablicy przyrządów... 25 Przełącznik kierunkowskazów... 25 Przełącznik świateł głównych... 25 Włącznik przedniej wycieraczki i spryskiwacza szyby przedniej... 26 Kluczyk stacyjki w pozycji (0)... 27 Kluczyk stacyjki w pozycji (I)... 27 Kluczyk stacyjki w pozycji (II)... 27 Ogrzewanie kabiny... 28 Dmuchawy ogrzewania kabiny... 28 Klimatyzacja kabiny... 28 Tablica przyrządów... 31 Dźwignia ręcznej regulacji dawki paliwa... 32 Sterownik unieruchomienia silnika u... 32 Sterowanie hydrauliki... 32 Sterowanie dodatkowym rozdzielaczem hydraulicznym... 33 Pedały... 33 Blokada mechanismu różnicowego... 33 Dźwignia włączania rewersu... 34 Dźwignia włączania biegów... 34 Dźwignia zmiany biegów drogowych i polowych... 34 Dźwignia hamulca ręcznego i wyłączania sprzęgła wału odbioru mocy... 35 Dźwignia włączania przedniego mostu napędowego... 35 19

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM Dźwignia włączania napędu tylnego wału odbioru mocy... 36 Dźwignia zmiany prędkości obrotowej wału odbioru mocy 540 i 1000 obr./min... 36 Odłącznik akumulatora... 37 Zbiornik paliwa... 37 Korek spustowy zbiornika paliwa... 37 20

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM KABINA BEZPIECZEŃSTWA Do wsiadania i wysiadania z kabiny należy zazwyczaj używać lewej strony ciągnika. Podczas wsiadania i wysiadania z kabiny należy korzystać ze schodków i przytrzymywać się uchwytów. Należy przestrzegać zasad ostrożności w przestrzeni dźwigni zmiany biegów i dźwigni ręcznej regulacji paliwa. NM13N088 NM13N025 NM13N026 OTWIERANIE DRZWI Z ZEWNĄTRZ Lewe drzwi kabiny posiadają zamek, który można zamykać z zewnątrz. Prawe drzwi kabiny posiadają od zewnątrz jedynie przycisk. Po otwarciu zamka drzwi należy otworzyć wciskając przycisk zamka i pociągając za uchwyt. 21 OTWIERANIE DRZWI OD WEWNĄTRZ Naciśnięcie przycisku (1) umożliwia otwarcie drzwi kabiny od wewnątrz. Dźwigienka (2) na prawych drzwiach służy do zabezpieczenia zamka prawych drzwi. Zamek drzwi jest zabezpieczony przez przesunięcie dźwigienki (2) w kierunku strzałki. Odblokowanie wykonuje się przez przesunięcie dźwigienki (2) w kierunku przeciwnym do kierunku, wskazanego strzałką. Drzwi w pozycji otwartej są przytrzymywane przy pomocy teleskopu gazowego. Nie zalecamy jazdy z otwartymi drzwiami z powodu ryzyka ich uszkodzenia.

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM NM13N027 OKNO TYLNE Okno tylne posiada uchwyt, w położeniu otwartym jest przytrzymywane przy pomocy teleskopów gazowych. Przez naciśnięcie dźwigienki (1) w dół odblokowana zostanie zapadka tylnego okna a następnie, naciskając na uchwyt tylnego okna, tylne okno otworzymy. W trakcie zamykania tylnego okna zapadka po przyciągnięciu okna za uchwyt wskoczy na miejsce automatycznie. Podczas jazdy po wyboistym terenie zalecamy zablokowanie okna w położeniu zamkniętym niebezpieczeństwo pęknięcia szyby. Przed rozpoczęciem pracy z maszynami zawieszonymi na tylnym TUZ ciągnika należy się upewnić, czy nie istnieje ryzyko kolizji zawieszonego narzędzia przy maksymalnym podniesieniu tylnego TUZ z otwartym oknem tylnym. W przypadku niebezpieczeństwa kolizji zalecana jest praca z zamkniętym oknem. NM13N028 OKNO TYLNE DOLNE W celu otwarcia tylnego dolnego okna należy przesunąć dźwigienkę (1) w kierunku strzałki. Okno zamykamy w odwrotny sposób, zapadka okna wskoczy na miejsce automatycznie. 22

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM NM13N029 OKNO BOCZNE W celu otwarcia okna bocznego należy dźwigienkę (1) przesunąć do tyłu a następnie w stronę okna w kierunku strzałki. Okno boczne zamykamy w odwrotny sposób. NM13N030 LUK DACHOWY Luk otwieramy po przekręceniu dźwigienki mocującej (1) w kierunku strzałki i wciśnięciu dźwigienki mocującej do góry. Luk dachowy zamykamy w odwrotny sposób. Po otwarciu luku dachowego zwiększa się wysokość całkowita ciągnika. Dlatego luk należy zamykać na czas podjeżdżania lub parkowania w miejscach o mniejszej wysokości. 23

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM SIEDZENIE KIEROWCY 1 - Element regulacji pochylenia oparcia (przez przekręcanie sterownika ustawia się kąt pochylenia oparcia). 2 - Dźwignia wzdłużnej regulacji siedzenia (dźwignię odepchniemy od siedzenia, siedzenie ustawimy w kierunku podłużnym, dźwignię poluzujemy). 3 - Element regulacji amortyzacji siedzenia w zależności od masy kierowcy (regulacja odbywa się przez przekręcanie, kierunek według piktogramu na miechu siedzenia) 4 - Element regulacji wysokości siedzenia (regulacja odbywa się przez przekręcanie, kierunek według piktogramu na miechu siedzenia) C126 NM13N031 NM13N032 KIEROWNICA Z REGULACJĄ KĄTA NACHYLENIA Dźwignię (1) poluzujemy przez obracanie w kierunku strzałki, ustawimy kąt nachylenia kierownicy i dźwignię (1) zabezpieczymy przez dokręcenie w kierunku przeciwnym do kierunku zaznaczonego strzałką. Po naciśnięciu przycisku (2) można dźwignię (1) ustawić w odpowiedniej pozycji. 24 PANEL WŁĄCZNIKÓW W DACHU KABINY 1 - Włącznik klimatyzacji 2 - Włącznik światła ostrzegawczego 3 - Włącznik tylnej wycieraczki 4 - Włącznik tylnych świateł roboczych na dachu kabiny 5 - Włącznik przednich świateł roboczych na dachu kabiny

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM WŁĄCZNIKI I STEROWNIKI NA TABLICY PRZYRZĄDÓW 1 - Przełącznik świateł kierunkowskazów 2 - Przełącznik świateł głównych 3 - Włącznik świateł awaryjnych 4 - Włącznik świateł głównych 5 - Włącznik ogrzewania 6 - Stacyjka 7 - Sterownik zaworu ogrzewania 8 - Włącznik przedniej wycieraczki i spryskiwacza szyby przedniej 9 - Sterownik unieruchamiania silnika NM13N033 NM13N034 NM13N035 PRZEŁĄCZNIK KIERUNKOWSKAZÓW Kierunkowskazy włącza się przez ustawienie przełącznika (1) w pozycji (a) lub (b) a - światła kierunkowskazów prawe b - światła kierunkowskazów lewe PRZEŁĄCZNIK ŚWIATEŁ GŁÓWNYCH Do przełączania świateł głównych służy przełącznik (2) po włączeniu głównych świateł v masce ciągnika przy pomocy przełącznika (4). a - światła pozycyjne b - światła mijania c - światła drogowe Przez wciśnięcie przełącznika (2) w kierunku kierownicy włączymy sygnał dźwiękowy. 25

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM NM13N036 WŁĄCZNIK PRZEDNIEJ WYCIERACZKI I SPRYSKIWACZA SZYBY PRZEDNIEJ Do włączania przedniej wycieraczki i spryskiwacza służy włącznik (8). a - wyłączone b - przednia wycieraczka włączona Spryskiwacz szyby przedniej włącza się przez wciśnięcie dźwigienki (8) w kierunku kierownicy. 26

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM KLUCZYK STACYJKI W POZYCJI (0) Zasilanie wszystkich urządzeń elektrycznych przez stacyjkę jest wyłączone. Kluczyk można wyjąć. S43 S44 S45 KLUCZYK STACYJKI W POZYCJI (I) Włączone zasilanie wszystkich urządzeń elektrycznych, z wyjątkiem rozrusznika. Kluczyk znajduje się w tej pozycji podczas pracy silnika. KLUCZYK STACYJKI W POZYCJI (II) W tym położeniu włączony jest rozrusznik oraz zasilanie wszystkich urządzeń elektrycznych oprócz wycieraczek, spryskiwacza, wentylatora kabiny i klimatyzacji. Po uruchomieniu silnika kluczyk automatycznie powróci do pozycji I. 27

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM OGRZEWANIE KABINY Ogrzewanie znajduje się w panelu tablicy przyrządów. Do włączania ogrzewania służy włącznik (5). Włącznik (5) jest dwupołożeniowy a - po przełączeniu włącznika do pierwszej pozycji moc wentylatora ogrzewania jest niższa, b - po przełączeniu włącznika do drugiej pozycji moc wentylatora ogrzewania jest wyższa Do regulowania temperatury wydmuchiwanego powietrza służy sterownik zaworu ogrzewania (7). Przez przekręcanie sterownika (7) w kierunku strzałki zwiększa się temperaturę wydmuchiwanego powietrza, w kierunku przeciwnym zmniejsza. NM13N037 NM13N038 NM13N039 DMUCHAWY OGRZEWANIA KABINY Dmuchawy ogrzewania umieszczono na górnej (A) i czołowej (B) stronie panelu tablicy przyrządów. Dmuchawę górną (A) otwiera się przez obracanie kółkiem (1) w kierunku strzałki. Obracanie w odwrotnym kierunku zamyka dmuchawę. Dmuchawy dolne (B) otwiera się przez przesunięcie dźwigienek (2) w kierunku strzałek. Przesunięcie dźwigienek w odwrotnym kierunku zamyka dmuchawy. 28 KLIMATYZACJA KABINY Klimatyzacją kabiny steruje się przy użyciu trzypołożeniowego włącznika (1), umieszczonego na panelu włączników na dachu kabiny (A). Moc klimatyzacji zwiększa się przez przełączanie włącznika (1) w kierunku strzałki. Dmuchawy klimatyzacji (2) umieszczono w dachu kabiny (B). W czasie pracy klimatyzacji, należy dmuchawy (2) ustawić pod odpowiednim kątem, aby powietrze nie dmuchało bezpośrednio w osoby w kabinie (ryzyko schorzenia wskutek intensywnego schłodzenia części ciała).

UWAGI 29

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM C151c 30

TABLICA PRZYRZĄDÓW OPIS PRZYRZĄDÓW A - paliwomierz B - obrotomierz C - liczniki motogodzin D - termometr płynu chłodzącego ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM LAMPKI KONTROLNE 1. Żarzenie wstępne silnika (żółta). Sygnalizuje pracę urządzenia do ułatwienia startowania silnika. 2. Lampka kontrolna wyłączenia sprzęgła wału odbioru mocy (czerwona). 3. Paliwo (pomarańczowa). Pali się, gdy w zbiorniku znajduje się 1/6-1/10 z całkowitej ilości paliwa. 4. Światła drogowe (niebieska). Pali się przy włączonych światłach drogowych. 5. Hamulec ręczny (czerwona). Pali się przy zaciągniętej dźwigni hamulca ręcznego. 6. Rezerwa. 7. Ładowanie akumulatora (czerwona) Przy pracującym silniku pali się w przypadku usterki układu ładowania akumulatora. Jeżeli silnik jest wyłączony, musi się palić. 8. Smarowanie (czerwona). Pali się w przypadku spadku ciśnienia oleju w układzie smarowania silnika poniżej 120 do 60 kpa. Jeżeli silnik jest wyłączony, musi się palić. 9. Lampka kontrolna świateł kierunkowskazów ciągnika (zielona). 10.Lampka kontrolna świateł kierunkowskazów 1 przyczepy (zielona). 11.Lampka kontrolna świateł kierunkowskazów 2 przyczepy (zielona). 12.Lampka kontrolna sygnalizacji niskiego ciśnienia powietrza. Pali się przy spadku ciśnienia powietrza dla hamulców pneumatycznych przyczepy poniżej wartości krytycznej tj. 450 kpa. 13.Lampka kontrolna sygnalizacji usterki w hydrostatycznym układzie kierowniczym (czerwona). Przy pracującym silniku pali się w przypadku usterki hydrostatycznego układu kierowniczego. Jeżeli silnik jest wyłączony, musi się palić. 14.Ostrzegawcza lampka kontrolna (czerwona). Pali się w czasie pracy silnika w przypadku usterki ładowania akumulatora lub smarowania silnika. Pali się przy zaciągniętej dźwigni hamulca postojowego. 15.Symbole określają prędkość obrotową silnika, przy której zostaje osiągnięta znamionowa prędkość obrotowa tylnego wału odbioru mocy w zależności od wybranych obrotów tylnego wału odbioru mocy. 31

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM DŹWIGNIA RĘCZNEJ REGULACJI DAWKI PALIWA a - bieg jałowy b - maksymalna dawka Dźwignia umożliwia regulację prędkości obrotowej silnika w obrębie całego zakresu od (a) do (b). NM13N041 C127 NM13N040 STEROWNIK UNIERUCHOMIENIA SILNIKA U Pociągnięcie za sterownik powoduje natychmiastowe unieruchomienie silnika. Aby zablokować sterownik, należy przekręcić go w położeniu wyciągniętym. Po unieruchomieniu silnika sterownik należy ustawić w położeniu wyjściowym. Gdy sterownik znajduje się w położeniu wyciągniętym, silnika nie można uruchomić. STEROWANIE HYDRAULIKI Panel sterowania hydrauliki z dźwigniami (A) jest umieszczony na prawym, tylnym błotniku. Sterowniki hydrauliki (B) są umieszczone przed siedzeniem kierowcy. 32

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM STEROWANIE DODATKOWYM ROZDZIELACZEM HYDRAULICZNYM Sterowanie dodatkowym rozdzielaczem hydraulicznym (2) znajduje się na górnej części prawego błotnika. NM13N042 C127 NM13N043 PEDAŁY 1. pedał sprzęgła jezdnego 2. pedały hamulca nożnego połączone zapadką 3. pedał nożnej regulacji dawki paliwa 33 BLOKADA MECHANISMU RÓŻNICOWEGO Blokadą steruje się przy pomocy pedału umieszczonego po prawej stronie siedzenia kierowcy. Włączenie następuje po wciśnięciu pedału, w czasie naciśnięcia pedału blokada jest włączona, po zwolnieniu pedału blokady pedał wraca do pierwotnej pozycji i blokada zostaje rozłączona. Podczas jazdy na zakręcie nie należy używać blokady mechanizmu różnicowego. Blokadę mechanizmu różnicowego należy włączać przy niskich prędkościach obrotowych silnika.

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM DŹWIGNIA WŁĄCZANIA REWERSU Dźwignia włączania rewersu (1) służy do zmiany kierunku jazdy ciągnika. F - jazda do przodu; dźwignia w przednim położeniu N - bieg neutralny R - jazda do tyłu; dźwignia w tylnym położeniu Zmianę przełożeń należy wykonywać podczas postoju ciągnika i przy naciśniętym pedale sprzęgła. NM13N044 NM13N045 NM13N046 DŹWIGNIA WŁĄCZANIA BIEGÓW Dźwignia włączania biegów służy do zmiany przełożeń skrzyni biegów. Zmianę przełożeń należy wykonywać podczas postoju ciągnika. DŹWIGNIA ZMIANY BIEGÓW DROGOWYCH I POLOWYCH Dźwignia zmiany biegów drogowych i polowych służy do włączania biegów drogowych i polowych. H M N L biegi drogowe prędkości średnie bieg neutralny biegi polowe Zmianę przełożeń należy wykonywać podczas postoju ciągnika. 34

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM NM13N047 DŹWIGNIA HAMULCA RĘCZNEGO I WYŁĄCZANIA SPRZĘGŁA WAŁU ODBIORU MOCY Dźwignie hamulca ręcznego i wyłączania sprzęgła wału odbioru mocy znajdują się po lewej stronie siedzenia kierowcy. 1. dźwignia ręcznego wyłączania sprzęgła wału odbioru mocy 2. dźwignia hamulca ręcznego NM13N048 DŹWIGNIA WŁĄCZANIA PRZEDNIEGO MOSTU NAPĘDOWEGO Do włączania przedniego mostu napędowego służy dźwignia (1) umieszczona po lewej stronie siedzenia kierowcy. a - przedni most napędowy wyłączony b - przedni most napędowy włączony Przedni most napędowy należy włączać podczas postoju ciągnika. Przedni most napędowy należy włączać przy poślizgu kół tylnych, w celu zwiększenia siły uciągu ciągnika. Jazda ciągnikiem po drogach lub twardym terenie z włączonym przednim mostem napędowym jest dozwolona do prędkości maks. 15km/h. Jazda z włączonym przednim mostem napędowym powoduje nadmierne zużycie opon kół przednich. 35

ZAPOZNANIE Z CIĄGNIKIEM Páka zapínání NM13N004 DŹWIGNIA WŁĄCZANIA NAPĘDU TYLNEGO WAŁU ODBIORU MOCY Włączenie tylnego wału odbioru mocy wykonuje się przy pomocy dźwigni (1) umieszczonej po lewej stronie siedzenia kierowcy. a - obroty zależne napędu wału odbioru mocy za pośrednictwem skrzyni biegów - ilość i kierunek obrotów zależy od włączonego biegu n - b - położenie neutralne obroty niezależne napędu wału odbioru mocy - ilość obrotów zależy od obrotów silnika Włączenie wykonuje się przy nieruchomym ciągniku oraz zaciśniętej dźwigni sprzęgła ręcznego. 36 NM13N005 DŹWIGNIA ZMIANY PRĘDKOŚCI OBROTOWEJ WAŁU ODBIORU MOCY 540 I 1000 OBR./MIN Wybór 540 lub 1 000 obrotów tylnego wału odbioru mocy wykonuje się przy pomocy dźwigni (1) umieszczonej na zewnątrz ciągnika nad tylnym wałem odbioru mocy. a - 1 000 obr./min -1 b - 540 obr./min -1 Włączenie wykonuje się w pozycji dźwigni włączania napędu wału odbioru mocy w położeniu neutralnym (n). Prędkość obrotową wału odbioru mocy oraz typ końcówki należy dobierać stosownie do przepisanych prędkości obrotowych zagregowanej maszyny.

ZAPOZNANIE SIĘ Z CIĄGNIKIEM NM13N049 ODŁĄCZNIK AKUMULATORA Odłącznik akumulatora (1) znajduje się po prawej stronie ciągnika przed kabiną. a - akumulator podłączony b - akumulator odłączony W przypadku długotrwałego odstawienia, napraw, usterki lub awarii akumulator należy natychmiast odłączyć przy pomocy odłącznika akumulatora. NM13N089 ZBIORNIK PALIWA Zbiornik paliwa znajduje się po lewej stronie ciągnika. W ciągniku montowany jest zbiornik z tworzywa sztucznego o pojemności 80 litrów. Stawanie na zbiorniku paliwa jest zabronione! KOREK SPUSTOWY ZBIORNIKA PALIWA Otwór służący do spuszczania zanieczyszczeń ze zbiornika paliwa znajduje się w dnie zbiornika. 37

UWAGI 38

Przed pierwszą jazdą nowym ciągnikiem należy zapoznać się ze schematem zmiany biegów i wypróbować działanie poszczególnych położeń dźwigni zmiany biegów przy unieruchomionym silniku. W normalnej eksploatacji przed wyruszeniem należy sprawdzić, czy stan techniczny ciągnika spełnia warunki bezpiecznej pracy JAZDA CIĄGNIKIEM Strona Przed rozruchem silnika... 40 Uruchamianie silnika... 40 Próba ponownego rozruchu... 41 Sygnalizacja usterek układu świec żarowych... 41 Manipulacja rozrusznikiem... 42 Bezpośrednio po rozruchu... 43 Rozgrzewanie silnika... 43 Grzałka płynu chłodzącego... 44 Rozruch silnika przy wykorzystaniu grzałki płynu chłodzącego... 44 Ruszanie z miejsca... 46 Zmiana biegów drogowych i polowych... 47 Włączanie biegów głównych... 47 Wybór kierunku jazdy - Dźwignia włączania rewersu... 47 Zmiana biegu z niższego na wyższy... 48 Zmiana biegu z wyższego na niższy... 48 Jazda pod górę... 49 Jazda z góry... 49 Blokada mechanizmu różnicowego... 50 Sterowanie przednim mostem napędowym... 50 Jazda z włączonym przednim mostem napędowym... 50 Pedały hamulców nożnych... 51 Hamulce pneumatyczne przyczep i naczep... 51 Sygnalizacja ostrzegawcza spadku ciśnienia powietrza... 52 Hamulce jednowężowe dla naczepy... 53 Zatrzymanie ciągnika - hamulec ręczny... 54 Unieruchomienie silnika... 54 Wyjście z ciągnika... 54 Sygnalizacja ostrzegawcza usterki hydrostatycznego układu kierowniczego... 55 Ważne ostrzeżenie... 55 39

JAZDA CIĄGNIKIEM PRZED ROZRUCHEM SILNIKA Przed rozruchem silnika należy upewnić się: 1. czy ciągnik jest należycie zahamowany 2. czy dźwignia włączania napędu wału odbioru mocy znajduje się w położeniu neutralnym 3. czy główna dźwignia zmiany biegów znajduje się w położeniu neutralnym Jeżeli pedał sprzęgła nie jest wciśnięty, silnika nie można uruchomić nie jest zwarty wyłącznik zabezpieczenia przed niepożądanym rozruchem. Uwaga: Przed samym rozruchem zalecamy wytworzyć ciśnienie w układzie paliwowym przez kilkukrotne uniesienie ręcznej pompy paliwowej. URUCHAMIANIE SILNIKA 1. Zasuniemy kluczyk do stacyjki - pozycja 0. 2. Naciśniemy pedał sprzęgła (dojdzie do włączenia zabezpieczenia przed niepożądanym rozruchem). 3. Dźwignię rewersowania przesuniemy w położenie neutralne (dojdzie do włączenia zabezpieczenia przed niepożądanym rozruchem.). 4. Pociągniemy za dźwignię ręcznego sprzęgła (dojdzie do włączenia zabezpieczenia przed niepożądanym rozruchem) 5. Dźwignię ręcznej regulacji paliwa ustawimy w położenie biegu jałowego. 6. Przełączymy kluczyk stacyjki z pozycji 0 do pozycji I. Zapali się kontrolka 40 NM13N051 żarzenia termostartu. Poczekamy dopóki kontrolka żarzenia zgaśnie (czas zależy od temperatury płynu chłodzącego). W przypadku, że kontrolka żarzenie zamiast rozświecenia tylko miga wystąpiła usterka w układzie żarzenia (roz. Sygnalizacja usterek systemu żarzenia). Sygnalizowaną usterkę zlecimy do usunięcia w specjalistyczny serwisie. 7. Natychmiast po zgaśnięciu kontrolki (max. 5s) przekręcimy kluczem z pozycji I w pozycję II (start). 8. Po uruchomieniu silnika natychmiast kluczyk zwolnimy, automatycznie wróci w pozycję I. Nie uruchamiamy powyżej 15s.

JAZDA CIĄGNIKIEM NM13N091 PRÓBA PONOWNEGO ROZRUCHU Kluczyk ustawić z powrotem w pozycji 0, odczekać przez 30 sekund i ponowić próbę rozruchu. Można wykonać maksymalnie 6 cykli rozruchu (jeden cykl to 15 sekund rozruch i 30 sekund przerwa). Kolejną próbę rozruchu silnika można wykonać dopiero po ochłodzeniu się rozrusznika do temperatury otoczenia. Nie pomagać rozrusznikiem zatrzymującemu się ciągnikowi. Występuje niebezpieczeństwo uszkodzenia rozrusznika. 41 NM13N092 SYGNALIZACJA USTEREK UKŁADU ŚWIEC ŻAROWYCH Usterka układu świec żarowych jest sygnalizowana miganiem lampki kontrolnej świec żarowych. - Jeżeli przy unieruchomionym silniku lampka kontrolna świec żarowych miga 1 raz na sekundę, żarzenie odbędzie się w trybie awaryjnym jak przy niskich temperaturach bez względu na temperaturę płynu chłodzącego. - Jeżeli przy unieruchomionym silniku lampka kontrolna świec żarowych miga 2 razy na sekundę, żarzenie jest wyłączone (układ nie działa). - Jeżeli lampka kontrolna świec żarowych ciągle miga przy uruchomionym silniku, wówczas wystąpiła usterka regulatora świec żarowych, a żarzenie nie zostało zakończone. Usterkę należy bezzwłocznie usunąć, gdyż grozi to rozładowaniem akumulatora.

JAZDA CIĄGNIKIEM NM13N093 MANIPULACJA ROZRUSZNIKIEM Zabrania się przeprowadzania próby rozruchu poprzez zwieranie zacisków rozrusznika! Obowiązuje zasada uruchamiania silnika tylko z siedzenia kierowcy! Przy jakiejkolwiek manipulacji lub naprawie rozrusznika należy bezwzględnie odłączyć zacisk ujemny akumulatora a wszystkie dźwignie zmiany biegów, w tym dźwignię włączania wału odbioru mocy ustawić w położeniu neutralnym! Zaciski rozrusznika są osłonięte nakrywką. 42

JAZDA CIĄGNIKIEM NM13N099 BEZPOŚREDNIO PO ROZRUCHU Po rozruchu ustawić prędkość obrotową na poziomie 800-1000 min-1, silnik musi pracować bez obciążenia przez około 2 minuty. W tym czasie należy wykonać kontrolę smarowania, ładowania akumulatora (lampki kontrolne powinny zgasnąć) i pozostałych funkcji zapewniających należytą pracę silnika. Czas pracy silnika bez obciążenia winien być przestrzegany zwłaszcza w okresie zimowym. NM13N098 ROZGRZEWANIE SILNIKA Dalsze rozgrzewanie silnika należy wykonywać już podczas jazdy. Rozgrzewanie silnika w postaci zbyt długiego ruchu na biegu jałowym lub gwałtownego zwiększania prędkości obrotowej jest szkodliwe dla silnika. Jeżeli temperatura płynu chłodzącego nie osiągnęła 45 C, prędkość obrotowa silnika nie powinna być większa niż 2000 min-1. 43

JAZDA CIĄGNIKIEM C209 GRZAŁKA PŁYNU CHŁODZĄCEGO Montowana po prawej stronie bloku silnika. moc 1000 W napięcie 220 V G210a ROZRUCH SILNIKA PRZY WYKORZYSTANIU GRZAŁKI PŁYNU CHŁODZĄCEGO Przy niskich temperaturach zewnętrznych rozruch silnika ułatwia ogrzanie płynu chłodzącego. Instalacja elektryczna i jej zabezpieczenie przed niebezpiecznym dotykiem musi być wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami. 1. Wtyczkę należy włożyć w pierwszej kolejności do gniazdka grzałki. 2. Następnie drugą wtyczkę przewodu należy podłączyć do sieci elektrycznej o napięciu 220 V. Producent zaleca używanie grzałki ze względu na jej pozytywny wpływ na zmniejszenie zużycia silnika podczas rozruchu w niskiej temperaturze. Czas podgrzewania zależy od temperatury otoczenia (wystarczy 1-2 godziny przed planowanym uruchamianiem). Po zakończeniu podgrzewania w pierwszej kolejności należy odłączyć przewód od sieci elektrycznej i dopiero później wyciągnąć wtyczkę z gniazdka grzałki! 44

JAZDA CIĄGNIKIEM Niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym! Należy zapewnić należyte pouczenie osób obsługujących ciągnik, jak również okresowe przeglądy grzałki płynu chłodzącego, w tym sprawdzanie przewodu elektrycznego zgodnie z aktualnie obowiązującymi normami kraju, w którym ciągnik jest użytkowany, przynajmniej przed każdym okresem zimowym. 45

JAZDA CIĄGNIKIEM NM13N094 RUSZANIE Z MIEJSCA 1. Wcisnąć pedał sprzęgła. 2. Główną dźwignię zmiany biegów ustawić w położenie neutralne. 3. Uruchomić silnik (rozruch). 4. Wybrać biegi drogowe lub polowe. 5. Dźwignię rewersu ustawić zgodnie z wymaganym kierunkiem jazdy ciągnika (do przodu lub do tyłu). 6. Włączyć odpowiedni bieg umożliwiający łagodne ruszenie z miejsca. 7. Zwiększyć nieco prędkość obrotową silnika. 8. Przygotować hamulec ręczny do odhamowania. 9. Zwolnić pedał sprzęgła do punktu, w którym nastąpi przenoszenie napędu i przy jednoczesnym zwiększaniu prędkości obrotowej silnika kontynuować płynne zwalnianie pedału sprzęgła. 10. Hamulec ręczny odhamować do końca. 11. Ruszać płynnie i powoli. Gwałtowne ruszanie z miejsca może spowodować przeciążenie układu napędowego, wzrost zużycia paliwa, nadmierne zużycie opon oraz uszkodzenie ładunku. Pierwszego biegu do ruszania z miejsca należy używać tylko przy jeździe z ciężką przyczepą pod górę oraz w trudnym terenie. 46

JAZDA CIĄGNIKIEM ZMIANA BIEGÓW DROGOWYCH I POLOWYCH Dźwignia włączania biegów drogowych i połowych służy do włączania grup prędkości. H M N L biegi drogowe bieg średni bieg neutralny biegi polowe Begi włącza się na nieruchomym ciągniku i z naciśniętym pedałem sprzęgła. NM13N046 NM13N045 NM13N044 WŁĄCZANIE BIEGÓW GŁÓWNYCH Dźwignia włączania biegów głównych służy do zmiany biegu skrzyni biegów. Zmianę biegów wykonuje się przy naciśniętym pedale sprzęgła. Za pomocą głównej dźwigni zmiany biegów zmienia się jedynie biegi, kierunek jazdy jest wybierany przy pomocy dźwigni włączania rewersu WYBÓR KIERUNKU JAZDY - DŹWIGNIA WŁĄCZANIA REWERSU Dźwignia włączania rewersu (1) służy do zmiany kierunku jazdy ciągnika. F - jazda do przodu; dźwignia w położeniu przednim N - bieg neutralny R - jazda do tyłu; dźwignia w położeniu tylnym Begi włącza się na nieruchomym ciągniku i z naciśniętym pedałem sprzęgła. 47

JAZDA CIĄGNIKIEM NM13N052 ZMIANA BIEGU Z NIŻSZEGO NA WYŻSZY Wcisnąć pedał sprzęgła (sprzęgło wyłączone). Jednocześnie zwolnić pedał nożnej regulacji dawki paliwa i włączyć odpowiedni wyższy bieg. Płynnie zwalniać pedał sprzęgła (sprzęgło zaczyna sprzęgać) i jednocześnie zwiększać prędkość obrotową silnika. Uwaga: W celu zwiększenia żywotności synchronów można zmieniać biegi z wyższego na niższy z tzw. podwójnym naciśnięciem sprzęgła. NM13N058 ZMIANA BIEGU Z WYŻSZEGO NA NIŻSZY Wcisnąć pedał sprzęgła i przesunąć dźwignię zmiany biegów przez położenie neutralne na niższy bieg. Uwaga: W celu zwiększenia żywotności synchronów można zmieniać biegi z niższego na wyższy z tzw. podwójnym naciśnięciem pedału gazu. 48

JAZDA CIĄGNIKIEM NM13N095 JAZDA POD GÓRĘ Zmianę biegu z wyższego na niższy przy jeździe pod górę należy przeprowadzić odpowiednio wcześnie, aby nie nastąpił spadek prędkości obrotowej silnika poniżej 800 min- Nie należy dopuścić do zatrzymania się silnika w wyniku przeciążenia. NM13N096 JAZDA Z GÓRY Nie wolno zjeżdżać w dół bez włączonego biegu. Podczas długiego zjazdu należy włączać niższe biegi, odpowiednio do stromości terenu. Niższy bieg należy włączyć na miarę możliwości jeszcze przed rozpoczęciem zjazdu. Uwaga: Bieg, na którym można bezpieczne wyjechać pod górkę, umożliwia również bezpieczne z niej zjeżdżanie. 49

JAZDA CIĄGNIKIEM BLOKADA MECHANIZMU RÓŻNICOWEGO Blokadą mechanizmu różnicowego steruje się przy użyciu pedału umieszczonego po prawej stronie siedzenia kierowcy. Włączenie blokady mechanizmu różnicowego wykonamy przez naciśnięcie pedału, przez czas, w którym pedał jest naciśnięty blokada jest włączona, po poluzowaniu pedału blokady pedał wraca do pierwotnej pozycji i blokada mechanizmu różnicowego zostaje odłączona. Podczas jazdy na zakręcie nie należy używać blokady mechanizmu różnicowego. Blokadę mechanizmu różnicowego należy włączać przy niskich obrotach silnika i nieruchomym ciągniku. NM13N043 NM13N048 C220 STEROWANIE PRZEDNIM MOSTEM NAPĘDOWYM Do włączania przedniego mostu napędowego służy dźwignia (1) umieszczona po lewej stronie siedzenia kierowcy. a - przedni most napędowy wyłączony b - przedni most napędowy włączony Przedni most napędowy należy włączać na nieruchomym ciągniku. 50 JAZDA Z WŁĄCZONYM PRZEDNIM MOSTEM NAPĘDOWYM Przedni most napędowy należy włączać przy poślizgu kół tylnych, w celu zwiększenia siły uciągu ciągnika. Na drodze a twardym terenie jazda z włączonym przednim mostem napędowym powoduje nadmierne zużycie opon przednich. Jazda ze stale włączonym przednim mostem napędowym jest dopuszczalna w sytuacji, gdy z przodu ciągnika jest zawieszona maszyna lub narzędzie rolnicze. Warunek ten znajduje się w instrukcji obsługi danej maszyny. Maksymalna dopuszczalna prędkość takich zespołów wynosi 15 km.h-1.

JAZDA CIĄGNIKIEM NM13N112 PEDAŁY HAMULCÓW NOŻNYCH Hamulce nożne to hamulce tarczowe, mokre, sterowane mechanicznie, dwupedałowe. Podczas jazdy po drodze publicznej oba pedały muszą być połączone zapadką. A - Standardowe pedały z zapadką B - Pedały z zapadką dla hamulców pneumatycznych przyczepy Podczas jazdy po drodze publicznej oba pedały muszą być połączone zapadką. Rozłączonych pedałów do hamowania prawego lub lewego koła należy używać tylko podczas prac terenowych lub polowych. NM13N097 HAMULCE PNEUMATYCZNE PRZYCZEP I NACZEP Sterowanie hamulcami pneumatycznymi przyczep (naczep) oraz sterowanie hamulcami ciągnika jest tak dopasowane, aby efekt hamowania obu pojazdów był zsynchronizowany. Podczas jazdy z zaczepioną przyczepą lub naczepą pedały hamulca nożnego muszą być połączone i zabezpieczone zapadką! W przypadku hamowania jednym pedałem hamulców nie działają hamulce pneumatyczne przyczepy Uwaga: W przypadku jazdy z ostrej górki z przyczepą lub naczepą wyposażoną w hamulce pneumatyczne należy hamować hamulcem nożnym od początku zjazdu! 51

JAZDA CIĄGNIKIEM NM13N075 SYGNALIZACJA OSTRZEGAWCZA SPADKU CIŚNIENIA POWIETRZA Obniżenie ciśnienia powietrza poniżej 450 kpa jest sygnalizowane zapaleniem się czerwonej lampki kontrolnej na tablicy przyrządów. W przypadku spadku ciśnienia w układzie pneumatycznym poniżej 450 kpa (zapali się lampka kontrolna) ciągnik z hamowaną przyczepą lub naczepą nie może kontynuować jazdy do momentu podwyższenia ciśnienia po wietrza. 52

JAZDA CIĄGNIKIEM HAMULCE JEDNOWĘŻOWE DLA NACZEPY Gniazdo sprzęgu hamulców jednowężowych (1) jest umieszczona na tylnym panelu szybkozłączek. Gniazdo sprzęgu po odczepieniu lub bez zaczepionej przyczepy (naczepy) należy zamykać klapkami. Ciśnienie robocze jest poprzez zawór sterujący ustawione na wartość 600 ± 20 kpa. W przypadku zaczepienia przyczepy (naczepy) o maksymalnej masie dopuszczalnej zatwierdzonej dla danego typu ciągnika maksymalna dopuszczalna prędkość zespołu pojazdów wynosi 30 km.h-1! Maksymalna dopuszczalna prędkość zespołu jest określona przez maksymalną dopuszczalną prędkość wolniejszego pojazdu zespołu. 53

JAZDA CIĄGNIKIEM ZATRZYMANIE CIĄGNIKA - HAMULEC RĘCZNY W normalnych warunkach ciągnik należy zatrzymywać powoli. Na moment przed zatrzymaniem należy: 1. Wcisnąć pedał sprzęgła. 2. Główną dźwignię zmiany biegów ustawić w położenie neutralne. 3. Po każdym zatrzymaniu ciągnik należy zabezpieczyć przed samowolnym ruszeniem z miejsca, używając hamulca ręcznego. Zaciągnięcie hamulca ręcznego jest sygnalizowane zapaleniem się lampki kontrolnej na tablicy przyrządów. NM13N060 NM13N061 NM13N062 UNIERUCHOMIENIE SILNIKA Po pracy ciągnika, gdy silnik pracował z pełnym obciążeniem, należy zapewnić jego schłodzenie. 1. Przed unieruchomieniem silnika należy zredukować prędkość obrotową do poziomu 800-1000 min- 1, silnik musi pracować bez obciążenia przez około 5 minut. 2. Ustawić dźwignię ręcznej regulacji dawki paliwa w położenie MIN. 3. Pociągnąć za sterownik unieruchomienia silnika (stopping device) i przekręcić go, po unieruchomieniu silnika sterownik wsunąć z powrotem 4. Po zatrzymaniu się silnika kluczyk można przekręcić z pozycji "I" do pozycji "0" 54 WYJŚCIE Z CIĄGNIKA Przed wyjściem z ciągnika wyposażonego w kabinę bezpieczeństwa należy pamiętać o wyjęciu kluczyka ze stacyjki w pozycji 0 (tylko przy unieruchomionym silniku musi palić się lampka kontrolna ładowania akumulatora) i zamknąć kabinę. (kluczyka w pozycji I oraz II nie można wyjąć.) Ciągnik musi być zabezpieczony przed samowolnym ruszeniem z miejsca: 1. wyłączony silnik 2. włączony I bieg 3. zahamowany hamulcem ręcznym Jeżeli ciągnik stoi na zboczu należy dodatkowo włożyć kliny pod koła.

JAZDA CIĄGNIKIEM C231 SYGNALIZACJA OSTRZEGAWCZA USTERKI HYDROSTATYCZNEGO UKŁADU KIEROWNICZEGO Usterka pompy hydrostatycznego układu kierowniczego, w przypadku spadku ciśnienia oleju poniżej 120 kpa za pompą, sygnalizowana jest zapaleniem się odpowiedniego symbolu na tablicy przyrządów. Uwaga: Podczas rozruchu silnika lub przy niskiej prędkości obrotowej silnika lampka kontrolna może migać. Jeżeli lampka kontrolna gaśnie po rozruchu lub zwiększeniu prędkości obrotowej silnika, układ jest w porządku. NM13N087 WAŻNE OSTRZEŻENIE Jeżeli w trakcie pracy ciągnika zapali się lampka kontrolna smarowania, ładowania akumulatora lub sygnalizacji usterki hydrostatycznego układu kierowniczego, ciągnik należy natychmiast zatrzymać, wyłączyć silnik i skontaktować się ze specjalistycznym serwisem. Można się w ten sposób ustrzec poważnej usterki lub awarii ciągnika. 55

UWAGI 56

DOCIERANIE CIĄGNIKA Strona Ogólne zasady docierania nowego ciągnika w okresie do pierwszych 100 mtg provozu... 58 W okresie pierwszych 10 mtg... 58 Po przepracowaniu 100 mtg... 59 Przed pierwszą jazdą z nowym ciągnikiem należy się zapoznać ze schematem zmiany biegów i wypróbować poszczególne położenia dźwigni zmiany biegów przy unieruchomionym silniku. W normalnych warunkach pracy, zanim wyruszysz, przekonaj się, czy stan techniczny odpowiada warunkom bezpiecznej pracy. 57