1 Przedmiotowy system oceniania z przyrody w Szkole Podstawowej nr10 w Zduńskiej Woli I. PODSTAWY PRAWNE Przedmiotowy system oceniania zgodny jest z: Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 kwietnia 1999 roku w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych. Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania Programem nauczania przyrody dla klas IV-VI autorstwa M. Kłyś, E. Sulejczak, numer w dopuszczenia DKW-4014-165/99. Programem nauczania przyrody w klasach 4-6 szkoły podstawowej Tajemnice przyrody Jolanty Golanko od roku szkolnego 2012/2013 w klasie IV. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów przez nauczyciela przyrody ma na celu nie tylko badanie efektywności kształcenia. Do celów oceniania uczniów w edukacji przyrodniczej należą przede wszystkim: 1. Wspieranie, poprzez Motywowanie uczniów do lepszej nauki i pracy nad sobą Stymulowanie i mobilizowanie uczniów do myślenia o swojej przyszłości oraz do podejmowania starań podnoszących jakość edukacji przyrodniczej Stworzenie uczniom okazji i szansy osiągnięcia sukcesów edukacyjnych w zakresie przyrody oraz dowartościowanie ich Pomoc uczniom w planowaniu własnego rozwoju Różnicowanie, wyróżnianie i nagradzanie uczniów 2. Prognozowanie, poprzez Zdobywanie informacji o efektywności nauczania przyrody i pracy nauczyciela Przewidywanie przyszłych osiągnięć ucznia, wykrywanie potencjalnych umiejętności
2 3. Diagnoza, poprzez Poinformowanie uczniów o poziomie ich osiągnięć edukacyjnych i postępów w nauce Zdiagnozowanie potrzeb edukacyjnych uczniów, tj. określenie ich zainteresowań poznawczych i potrzeb w zakresie uczenia się przyrody oraz przyczyn trudności w uczeniu się tego przedmiotu Określenie stopnia osiągnięcia standardów wymagań Dostarczenie rodzicom i opiekunom uczniów oraz nauczycielom informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach uczniów 4. Ewaluacja, poprzez Uzyskiwanie informacji o jakości i poziomie osiągnięć oraz pracy edukacyjnej uczniów Umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy edukacyjnej. II. CELE KSZTAŁCENIA Podstawa programowa drugiego etapu kształcenia w szkole podstawowej określa następujące priorytetowe cele edukacyjne: W ramach edukacji przyrodniczej: Zainteresowanie światem, jego różnorodnością, bogactwem i pięknem. Rozumienie zależności istniejących w środowisku przyrodniczym. Zdobywanie umiejętności obserwacji zjawisk przyrodniczych i dokonywania ich opisu. Poznanie współzależności człowieka i środowiska. Poznanie zachowań sprzyjających bezpieczeństwu ludzi i przyrody. Wyrobienie poczucia odpowiedzialności za środowisko. W ramach edukacji ekologicznej: Dostrzeganie zmian zachodzących w otaczającym środowisku oraz ich wartościowanie. Rozwijanie wrażliwości na problemy środowiska.
3 W ramach edukacji prozdrowotnej: Kształtowanie umiejętności dbania o swoje zdrowie i bezpieczeństwo. III. OBSZARY AKTYWNOŚCI PODLEGAJĄCE OCENIE Przedmiotowemu systemowi oceniania podlegają następujące formy pracy: 1. lekcyjnej: testy (zapowiedziane) sprawdziany (bez zapowiedzi) odpowiedzi ustne prace domowe zeszyt przedmiotowy/ zeszyt ćwiczeń przygotowanie do lekcji aktywność praca w zespole / grupie 2. pozalekcyjnej: konkursy szkolne, międzyszkolne, okręgowe i wojewódzkie olimpiady przedmiotowe wystawa prac praca w ramach koła zainteresowań opieka nad hodowlami prowadzonymi w szkole inne formy pracy pozalekcyjnej ( np. udział w programach edukacyjnych i projektach) Standardy wymagań programowych. Standardy wymagań znajdują się w opublikowanych poradnikach metodycznych wydawnictwa Nowa Era. Wymagania wykraczające (W) warunki otrzymania oceny celującej Uczeń: wnosi twórczy wkład w wykonanie zadań przydzielonych grupie
4 korzysta z dodatkowych źródeł informacji ( np. literatura popularnonaukowa, Internet, programy komputerowe, własne obserwacje) wnosi twórczy wkład w przebieg zajęć bierze udział w pracy kół zainteresowań o tematyce przyrodniczej, programach i projektach opiekuje się hodowlami szkolnymi odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych ( szkolnych, gminnych, wojewódzkich) IV. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Wymagania na ocenę celującą: - posiada wiedzę znacznie wykraczającą poza obowiązkowe wymagania programowe - samodzielnie i twórczo rozwija własne zainteresowania przyrodnicze - dodatkowa wiedza jest wynikiem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń. - nie tylko potrafi korzystać z różnych źródeł informacji wskazanych przez nauczyciela, ale również potrafi samodzielnie zdobywać wiadomości - potrafi nie tylko poprawnie rozumować kategoriami ściśle przyrodniczymi ( przyczyny-skutki), ale również umie powiązać problematykę przyrodniczą z zagadnieniami poznanymi w czasie lekcji na innych przedmiotach - potrafi udowodnić swoje zdanie używając odpowiedniej argumentacji. - autentycznie zainteresowany tym, co dzieje się podczas zajęć lekcyjnych - podejmuje się z własnej woli realizacji różnych zadań, wykazując inicjatywę i pomysłowość. Wymagania na ocenę bardzo dobrą: - opanował pełny zakres wiedzy określony programem nauczania - zna i rozumie wszystkie pojęcia wprowadzone na lekcjach, potrafi posługiwać się nimi w różnych sytuacjach poznawczych.
5 - sprawnie korzysta ze wszystkich wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji - potrafi korzystać ze wskazówek nauczyciela, dotrzeć do dodatkowych źródeł informacji - samodzielnie rozwiązuje problemy i zadania postawione przez nauczyciela, posługując się zdobytymi umiejętnościami - potrafi poprawnie rozumować w kategoriach przyczynowo skutkowych wykorzystując wiedzę przewidzianą programem nie tylko z zakresu przyrody, ale również z pokrewnych przedmiotów - formuje i przedstawia na forum klasowym własne opinie, bierze czynny udział w dyskusjach - wykazuje się aktywną postawą w klasie, poproszony nigdy nie odmawia wykonania dodatkowych zadań, aktywnie uczestniczy w rozwiązywaniu zadań realizowanych przez grupę, często wykazuje własną inicjatywę. Wymagania na ocenę dobrą: - zna i rozumie większość zagadnień poruszanych na lekcji - zna i rozumie większość pojęć - rozumie treść faktów przyrodniczych oraz ich przyczyny i skutki - dobrze opanował wiedzą wymaganą programem choć od czasu do czasu popełnia błędy - posiada kompetencje określone dla poziomu wymagań podstawowych, a ponadto: Potrafi samodzielnie opracować na piśmie zagadnienia przyrodnicze wskazane przez nauczyciela, korzystając z różnych źródeł, Potrafi pod kierunkiem nauczyciela analizować teksty źródłowe i porównać dostrzeżone w nich zjawiska, Dobrze posługuje się mapą geograficzną potrafi odczytać zawarte w niej informacje i posługiwać się legendą mapy. - wykonuje polecenia nauczyciela
6 - aktywny na lekcji, choć nie jest pomysłodawcą, realizuje chętnie cudze pomysły - pomaga innym, nigdy nie przeszkadza w pracy. Wymagania na ocenę dostateczną: - opanował wiadomości określone programem nauczania przyrody w danej klasie na poziomie nie przekraczającym wymagań zawartych w minimum programowym - zna i rozumie podstawowe pojęcia - w opracowaniach pisemnych popełnia błędy merytoryczne, które potrafi z reguły samodzielnie poprawić po uwagach nauczyciela - posiada kompetencje określone dla poziomu wymagań koniecznych, a ponadto: Dysponuje podstawowymi umiejętnościami umożliwiającymi uzupełnienie braków i luk w wiedzy niezbędnej do dalszego kształcenia, Potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji przyrodniczej, Potrafi wykonać proste zadania pisemne oparte na podręczniku lub innych źródeł wiedzy. - w czasie lekcji wykazuje się aktywnością sporadyczną pracuje bez zapału, ale nie przeszkadza innym. Wymagania na ocenę dopuszczającą: - uczeń dysponuje niepełną, fragmentaryczną wiedzą określoną programem - przy pomocy nauczyciela potrafi wyjaśnić znaczenie prostych pojęć - w minimalnym stopniu opanowuje zagadnienia omawiane na lekcjach - poważne braki w obszarze wiedzy przyrodniczej może usunąć w dłuższym okresie czasu - przy pomocy nauczyciela lub kolegów potrafi wykonać proste polecenia, wymagające zastosowania podstawowych umiejętności wymaganych w procesie uczenia się przyrody
7 - rozumie prosty tekst źródłowy. - jest biernym uczestnikiem zajęć, ale nie przeszkadza w ich prowadzeniu - włącza się do pracy pod nadzorem nauczyciela. Ocena niedostateczna: - braki w wiedzy są na tyle duże, iż nie rokują one nadziei na ich usunięcie, nawet w dłuższym okresie czasu i przy pomocy nauczyciela - wyraźny brak zainteresowania przedmiotem - nie zna podstawowych pojęć przyrodniczych - nie opanował w stopniu minimalnym zagadnień poruszanych na lekcji - nawet przy pomocy nauczyciela nie potrafi wykonać prostych poleceń wymagających zastosowania treści i faktów przyrodniczych, elementarnych pojęć i prostych umiejętności - nie potrafi powtórzyć nawet fragmentów opracowanych na lekcji. - swoją postawą uniemożliwia pracę innym - nie wykonuje zadań postawionych przez nauczyciela lub realizowanych przez grupę. V. SKALA OCEN Oceny bieżące i klasyfikacyjne ( półroczne i końcoworoczne) ustala się w stopniach wg następującej skali: Ocena celująca (cel.) 6 Ocena bardzo dobra (bdb) 5 Ocena dobra (db) 4 Ocena dostateczna (dst) 3 Ocena dopuszczająca (dop) 2 Ocena niedostateczna (ndst) 1 Do wymienionej skali dopuszcza się stosowanie znaków: + (plus) i (minus) dotyczy ocen bieżących. Każdy uczeń powinien otrzymać w ciągu semestru minimum cztery oceny cząstkowe.
8 VI. KRYTERIA OCENIANIA Postępy ucznia ocenia się w następujących kategoriach: 1) zachowań i postaw 2) umiejętności 3) wiadomości Uczniowie, którzy posiadają orzeczenie z Poradni Pedagogiczno Psychologicznej oceniani są według kryteriów dostosowanych do ich możliwości. VII. SPOSOBY POPRAWY UZYSKIWANYCH WYNIKÓW Uczeń ma prawo do poprawy uzyskanych przez siebie wyników ( zwłaszcza prac pisemnych, sprawdzianów). W przypadku otrzymania ze sprawdzianu oceny niedostatecznej/dopuszczającej uczeń może poprawić ją w ciągu 2 tygodni (w formie ponownego sprawdzianu pisemnego ) lub na życzenie ucznia ( w szczególności uczniowie z orzeczoną dysleksją) w formie ustnej. W przypadku choroby lub zdarzeń losowych, termin może być przedłużony indywidualnie na prośbę ucznia lub rodzica. Test poprawkowy uczeń może pisać z danego działu tylko jeden raz. Pozostałe oceny, z uwagi na ich mniejszą wagę, powinny być poprawiane na bieżąco poprzez zdobywanie kolejnych lepszych ocen cząstkowych za te formy pracy. VIII. SPOSOBY PRZEKAZYWANIA INFORMACJI ZWROTNEJ STRONOM ZAINTERESOWANYM WYNIKAMI UCZNIA Uczniowie oraz rodzice są na bieżąco informowani o postępach w nauce. W tym celu uczeń jest zobowiązany do systematycznego prowadzenia w swoim zeszycie przedmiotowym tabeli MOJE POSTĘPY W POZNAWANIU PRZYRODY w której nauczyciel wpisuje oceny ucznia, lub wpis taki robi pod tematem bieżącym. Rodzice powinni na bieżąco kontrolować postępy dziecka oraz potwierdzać to poprzez złożenie podpisu w przeznaczonej do tego celu rubryce tabeli, lub przy ocenie wpisanej przez nauczyciela. Na prośbę ucznia jego ocena może być utajniona przed klasą.
9 Ustna informacje na temat wyników w nauce rodzice mogą uzyskiwać na dyżurze nauczyciela oraz na zebraniach informacyjnych organizowanych przez wychowawców klas. IX. NARZĘDZIA SPRAWDZANIA Narzędzia i środki stosowane przy ocenianiu uczniów to: Zadania domowe Kartkówka obejmuje zakres materiału ostatnich dwóch lekcji i może wystąpić na każdej lekcji bez zapowiedzi (czas 10 minut) Sprawdzian może wystąpić jeden w ciągu dnia, zapowiedziany z tygodniowym wyprzedzeniem i wpisany do dziennika, może mieć formę testu ( czas trwania od 20 do 45 minut) obejmuje treści połowy bądź całego działu Odpowiedzi ustne Wytwory uczniowskie (np. albumy, plakaty, modele) Brak przygotowania do zajęć, brak zeszytu czy pracy domowej jest traktowana jako aktywność negatywna i zaznaczana w dzienniku za pomocą minusów (kropek) trzy minusy (kropki) to ocena niedostateczna. Aktywność pozytywna ( odpowiedzi na pytania problemowe, przygotowanie pomocy do lekcji itp.) zaznaczana jest za pomocą plusów trzy plusy to ocena bardzo dobra Nieprzygotowanie musi być przez ucznia zgłoszone przed rozpoczęciem lekcji przyrody. Uczeń w semestrze może być 2 razy nieprzygotowany. Uczeń, który opuścił więcej niż 50 % lekcji nie może być klasyfikowany z przedmiotu. Ocenianie prac pisemnych z przyrody odbywa się według skali: 30% - ocena dopuszczająca 50% - ocena dostateczna 70% - ocena dobra 90% - bardzo dobra + zadanie dodatkowe na ocenę celującą
10