PRACA DYPLOMOWA INśYNIERSKA ANIMACJA INTERNETOWEJ WYMIANY ZASOBÓW CYFROWYCH WIEDZY OSOBOWEJ

W Y ś S Z A S Z K O Ł A I N F O R M A T Y K I W Y D Z I A Ł Z A M I E J S C O W Y W E W Ł O C Ł A W K U K I E R U N E K I N F O R M A T Y K A PRACA DYPLOMOWA INśYNIERSKA ANIMACJA INTERNETOWEJ WYMIANY ZASOBÓW CYFROWYCH WIEDZY OSOBOWEJ Imię i Nazwisko: Danuta Manuszkiewicz Studia: Zaoczne Specjalność: Grafika komputerowa Nr albumu: 12186 Promotor: Prof. Zbigniew Kierzkowski Rok akademicki 2007/2008

Spis treści 1. Wprowadzenie 5 1.1. Problematyka cyfryzacji i wizualizacji dokumentów źródłowych. 7 1.2. Cel i zakres pracy. 10 1.3. Techniki informatyczne. 12 2. Wirtualna organizacja działań 14 2.1. Środowisko organizacji wirtualnych. 14 2.2. Zasadnicze cechy wirtualnej organizacji. 15 2.3. Systemy gromadzenia zasobów i koordynacji wymiany informacji. 16 3. Cyfryzacja i wizualizacja wiedzy osobowej 18 3.1. Hierarchia struktur danych i wiedzy. 21 3.2. Wiedza osobowa. 22 3.3. Kompetencje informacyjne. 22 3.4. Serwisy Informacyjne. 24 3.5. Digitalizacja. 26 3.6. Wizualizacja wiedzy osobowej. 27 4. Wirtualny system wiedzy osobowej 28 4.1. Technologia Flash. 28 4.2. Opis wykorzystanego programu. 29 4.3. Działanie wirtualnej wiedzy osobowej. 33 5. Zakończenie 37 6. Literatura 41 7. Załączniki 43 Z.1. Streszczenie 43 Z.2. CYFRYZACJA DOKUMENTÓW ŹRÓDŁOWYCH I SIECIOWA WYMIANA INFORMACJI 45 Z.3. Dyplom z Polkowic 46 Z.4. Płyta CD 46 Z.5. Wydruk z programu plagiat. 46 3

4

"Społeczeństwo informacyjne moŝemy zdefiniować jako społeczeństwo, w którym informacja jest kluczowym elementem społeczno-ekonomicznej działalności i zmian". M. Casey 1. Wprowadzenie Postęp techniki informatycznej, telekomunikacyjnej i tzw. multimediów sprawia, Ŝe środowisko, w jakim Ŝyjemy, podlega ogromnym zmianom. To nowa rewolucja, która z ery industrialnej przenosi nas wszystkich do nowego etapu rozwoju cywilizacji: społeczeństwa informacyjnego. Sieci szybkiej transmisji danych umoŝliwiają przekazywanie juŝ nie tylko danych liczbowych, ale równieŝ obrazów, zapisów dźwiękowych, a nawet zapisów wideo. Wchodzimy w okres, w którym informacja staje się podstawą dla sprawnego funkcjonowania firm, administracji wszystkich szczebli oraz Ŝycia jednostek. Informacja - przetworzona do jak najbardziej dogodnej dla uŝytkownika postaci, dostarczona w miejsce, gdzie jest właśnie potrzebna i w czasie, w którym jest potrzebna 1.Społeczeństwo informacyjne to społeczeństwo mediów, będących elementem szerszego, zintegrowanego sektora telekomunikacyjno-informatycznego, oraz otwartego, światowego systemu mediów, cechującego się nieskrępowanym przez granice przepływem treści komunikowania. Wymaga to rozwoju produkcji audiowizualnej i cyfrowej dla realizowania celów dostępu do wiedzy, systemu gromadzenia i przekazywania dokumentów źródłowych oraz systemów sieciowego przechowywania danych i komputerowej wymiany informacji (rys.1). 1 A.J. Piotrowski: W duŝym skrócie o Społeczeństwie Informacyjnym. 5

Z narodzinami społeczeństwa informacyjnego wiąŝe się substrat techniczny, analogowość vs cyfryzacja, animacja i wizualizacja, konwergencja przemysłów informacyjnych, telefonia mobilna, nowe media, radiofonia i telewizja cyfrowa, ewolucja Internetu. ICT (Information and Communications Technologies- ICT)sprzyjają powstawaniu gospodarczych i społecznych "sieci", obejmujących jednostki i całe społeczności. Siłą tych sieci jest tworzenie powiązań pomiędzy róŝnorakimi grupami społecznymi poprzez umoŝliwianie pozyskiwania i wymiany informacji oraz wiedzy, co ma kluczowe znaczenie dla ich społeczno-gospodarczego rozwoju. Korzyści z ICT odnoszą równieŝ ludzie biznesu, którzy uŝywają ich do promocji swoich firm w skali krajowej, regionalnej i globalnej. ICT zapewniają takŝe moŝliwość bardziej efektywnego świadczenia podstawowych usług medycznych i edukacyjnych, poniewaŝ ludzie mogą z nich korzystać ze swego miejsca zamieszkania. Rys. 1. Sieciowa organizacja przechowywania i komputerowej wymiany zasobów cyfrowych 6

1.1. Problematyka cyfryzacji i wizualizacji dokumentów źródłowych. Projektowanie systemów informatycznych wpisuje się w tradycyjna piramidę danych, informacji i wiedzy (rys.2). Dane są to tylko nieprzetworzone fakty, liczby, zakodowane zdarzenia. Dopiero ich odpowiednia analiza i przetworzenie czyni z nich uŝyteczne informacje. Rys. 2. Hierarchia wiedzy Brdulak J. Informacje powstałe w ten sposób mogą być juŝ wykorzystane do podejmowania decyzji, jednak nie powiększają jeszcze zasobów wiedzy. W "hierarchii wiedzy" danymi są fakty, obrazy, dźwięki. JeŜeli dodamy do nich ich interpretację oraz znaczenie to otrzymamy informacje. Informacje są to przefiltrowane i podsumowane dane, które mogą być zamienione we wzory. Aby otrzymać wiedzę naleŝy do informacji dodać działanie i zastosowanie 2. Wirtualne środowisko informacji (WSI) pojmowane jest jako budowa wzajemnej sieciowej cyrkulacji róŝnorodnych cyfrowych zasobów, składających się na kreowaniu odpowiednich kategorii wiedzy przedmiotowej. Zachodzi, bowiem odwzorowywanie wiedzy o dziedzinie przedmiotowej w postaci danych, 2 Jakub J. Brdulak Systemy informatyczne w zarządzaniu wiedzą. 7

występujących w programach. Oprócz danych pozyskiwanych z dokumentów powstałych juŝ w postaci cyfrowej i tych danych, które są juŝ tworzone w WSI, a pochodzą z dokumentów dynamicznych wirtualnych, korzysta się coraz częściej z róŝnorodnych scyfryzowanych dokumentów źródłowych, z których tworzone są kolejne elektroniczne zasoby, określane przez nas mianem wiedzy przedmiotowej (WP). Wiedza przedmiotowa WP, to reprezentacja cyfrowa dokumentów źródłowych i sposobów dostępu do tych zasobów. Pojęcie WP jest, więc pojęciem funkcjonalnym, obejmującym procesową organizację gromadzenia i dostępu do informacji prymarnej w postaci cyfrowej, w przedmiotowo zorientowanych róŝnorodnych strukturach (sieciach) wzajemnej wymiany danych dla pozyskiwania (reprezentacji) wiedzy przedmiotowej. Rozumie się przez to funkcjonalne własności interpretacji danych D dla reprezentacji wiedzy wykorzystywanej i generowanej przez procesy myślowo-decyzyjne człowieka (odpowiadające stanom jego umysłu). Określając, zatem pojęcie wiedzy przedmiotowej WP zauwaŝamy, Ŝe WP nie jest tylko pojęciem technologicznym (w rozumieniu usług I&CT w systemach gromadzenia i przekazywania zasobów cyfrowych), lecz takŝe związane jest ze stanem umysłu (człowieka) w procesach interpretacji dokumentów źródłowych D 3. Komputerowe pliki dokumentów źródłowych WP stają się cyfrowymi zasobami WSI w wyniku ich wytwarzania w procesie digitalizacji oraz przekazywania za mediacją usługowego rozproszonego środowiska sieciowego do Multimedialnych Centrów Informacyjnych (MCI), działających w oparciu o infrastrukturę komunikacji semi bezpośredniej otwartej (KsBO), gdzie gromadzone są w struktury ułatwiające ich udostępnianie. Podmiotowy udział ludzi w digitalizacji dokumentów źródłowych WP w ramach wirtualnej organizacji działań (WOD) polega na tworzeniu zasobów danych cyfrowych i agregowaniu ich w schematy, tworzone jako struktury dostępu do informacji źródłowej. Stąd wynika potrzeba budowy róŝnorodnych wirtualnych sieci danych i wiedzy przedmiotowej (e-sd&wp), bazujących na infrastrukturze KsBO-MCI. MoŜemy mówić o danych źródłowych w ujęciu róŝnych kategorii schematów WP: wiedzy osobowej WO, wiedzy zespołowej tematycznej WZT, informacyjnego. 3 Z. Kierzkowski Technologia współdziałania i etyka informacji w strukturach społeczeństwa 8

wiedzy wirtualnej organizacji WWO, wiedzy społeczeństwa informacyjnego WSI i w tym kontekście o budowie róŝnych struktur e-sd&wp: e-sd&wo, e-sd&wzt, e-sd&wwo, e-sd&wsi. Takie podejście jest moŝliwe dzięki własnościom strukturalnym tych sieci, czyli organizacji sieciowego gromadzenia zasobów oraz własnościom operacyjnym, czyli umoŝliwieniu dostępu do cyfrowych zasobów zdygitalizowanych dokumentów źródłowych i komputerowej wymiany informacji. Rys. 3. Schemat budowy wirtualnych sieci danych i WP w strukturach KsBO-MCI. Źródło: [Jarosławski 2007] Struktura sieci e-sd&wp zmusza do współpracy wielu nowych specjalistów, których umiejętności, wchodzące w zakres ich kompetencji informacyjnych, przyczyniają się do kształtowania nowych ukierunkowanych profili zawodowych: dygitariuszy, akcesoriuszy i kongnitywistów. I tak, digitariusz odpowiedzialny jest za prace środowiska medialnego kreowania zasobów, jak równieŝ za dokumentacje w postaci cyfrowej i sieciowe przekazywanie plików komputerowych. Występująca w tej pracy wiedza przedmiotowa WP charakteryzuje reprezentację cyfrową dokumentów źródłowych w klasyfikacji przedmiotowej i sposób dostępu do tychŝe zasobów. Pojęcie WP jest pojęciem obejmującym procesową organizację gromadzenia i dostępu do informacji w postaci cyfrowej zorientowanych w róŝnorodnych strukturach wzajemnej wymiany danych dla pozyskania wiedzy przedmiotowej. 9

Rys.4. Nowe profile zawodowe w budowie e-sd&wp. 1.2. Cel i zakres pracy. Celem tej pracy jest realizacja problematyki cyfryzacji i wizualizacji w budowie sieciowego przechowywania danych i komputerowej wymiany informacji. Skoncentrowałam się przede wszystkim na tworzeniu portfolio 4, klucza dostępu do wiedzy przedmiotowej a w szczególności wiedzy osobowej, wizytówki medialnej - CD Business Card. Prezentacje multimedialne są wyjątkowo atrakcyjną formą przekazu informacji odznaczającymi się wysokim stopniem rozwiązań technologicznych. Są nowoczesną i bardzo pozytywnie odbieraną formą komunikacji między przedsiębiorstwami, ludźmi, podmiotami rynkowymi. Wizytówka multimedialna daje nieograniczone moŝliwości przekazu audiowizualnego, zawiera formy prezentacji danych - zdjęcia, animacje, filmy, muzykę, tekst, grafikę itd. 4 portfolio (portfolio) dokumentacja twórczości lub wizerunku kandydata, wymagana zazwyczaj przy ubieganiu się o stanowisko pracy związane z działalnością artystyczną i projektową, w mediach, w reklamie, modzie itp. Dotyczy plastyków, fotografów, ale takŝe ich modeli (modelek) i aktorów. (aktorek). 10

Przeznaczenia takich multimedialnych aplikacji są niezliczone i róŝnią się w zaleŝności od profilu działalności osoby. Wizualizacji nie naleŝy jednak traktować wyłącznie jako jednej z technik przekazywania informacji za pomocą tradycyjnej grafiki czy wizytówki medialnej, lecz takŝe jako mechanizm eksploracji zestawów danych i struktur w celu poznania ich istoty i zbadania alternatywnych wariantów rozwiązania problemu. W tym drugim znaczeniu określa się ją jako wizualną analizę danych (visual data analysis,). Jest to budowanie abstrakcyjnych metafor wizualnych, które w połączeniu z ludzką wiedzą i zdolnością do interakcyjnego wnioskowania umoŝliwiają zarówno rozpoznawanie znanych juŝ, jak i odkrywanie jeszcze nieznanych prawidłowości w obrębie rozległej, dynamicznie się zmieniającej przestrzeni informacyjnej. Wizualizacja jest, zatem aktywnością poznawczą, posługującą się graficzną (abstrakcyjną) reprezentacją danych do konstruowania logicznego odwzorowania (realnej) rzeczywistości. Wiele definicji uznaję, iŝ wizualizacja to zarówno sam akt tworzenia graficznej reprezentacji danych, jaki i proces logicznej analizy jej treści 5. 5 Krzysztof Narojczyk, Komputerowa wizualizacja danych historycznych, w: Megabajty dziejów. Informatyka w badaniach, popularyzacji i dydaktyce historii, pod red. Rafała T. Prinke, Poznań 2007, s. 79-95. 11

Rys.5. Kształtowanie kompetencji Wiedza przedmiotowa oznacza reprezentację cyfrową dokumentów źródłowych w klasyfikacji przedmiotowej i sposób dostępu do tychŝe zasobów. Zasoby danych cyfrowych D (informacji źródłowej), gromadzone w postaci plików komputerowych oraz schematy róŝnorodnych kategorii wiedzy przedmiotowej WP, schematy tworzone jako struktury dostępu do informacji źródłowej, stają się zasobami globalizowanego wirtualnego środowiska informacji, jego własności strukturalne i operacyjne naleŝą do głównych czynników rozwoju usług technologii informacyjnych i komunikacyjnych I&CT, a takŝe technologii społeczeństwa informacyjnego IST. 1.3. Techniki informatyczne. Współcześnie do najwaŝniejszych technik informatycznych zalicza się: Łatwo edytowany dokument elektroniczny, Oprogramowanie i techniki edytorskie, 12

Multimedia: -rzeczywistość wirtualna (virtual reality), -oprogramowanie prezentacyjne, -telekomunikacja, wideokonferencje. Sieci komputerowe: -wideokonferencje, -internet, FTP (protokół przesyłania plików). Rys.6. Dokument elektroniczny. 13

2. Wirtualna organizacja działań Stanowienie społeczeństwa informacyjnego oraz rozwoju IST kształtują róŝne czynniki. NaleŜą do nich elementy technologii wirtualnej organizacji działań WOD oraz kultura i odpowiedzialność w ustalaniu zasad postępowania ekonomicznego przedsiębiorstw we współdziałaniu i wiarygodnych zachowań ludzi we współpracy. Kształtowanie środowiska usług komputerowych i komunikacyjnych w strukturach organizacji działań rozwijającego się społeczeństwa informacyjnego. Składowymi IST są: globalizacja informacyjna działań, a więc rozwój infrastruktury i usług I&CT, będące wynikiem: (1) wirtualnej organizacji działań kooperacyjnych, (2) wzajemnej wymiany danych D i wiedzy przedmiotowej WP, globalizacja gospodarki, a więc przemiany sposobu współdziałania przedsiębiorstw, będące wynikiem: (3) integralności współdziałania przedsiębiorstw w społeczeństwie, (4) pojawiania się elastycznych, uczących się struktur organizacji wirtualnych, przemiany polityczne, wynikające z nowych sposobów pracy ludzi, będące wynikiem podmiotowego udziału ludzi w organizacji działań i spójności w ich zachowaniach, przemiany społeczne, wynikające z wirtualnego sposobu organizowania społeczeństwa, nabywającego zdolności do uczenia się we wszystkich jego strukturach: całości społeczeństwa, uczących się przedsiębiorstwach, tradycyjnych systemach edukacji nauczania. 2.1. Środowisko organizacji wirtualnych. Środowiskiem kreowania organizacji wirtualnych jest infosfera komunikowania bezpośredniego. W komunikowaniu bezpośrednim mamy do czynienia z infosferą medialną złoŝoną z logosfery (słowo tekst, dźwięk), ikonosfery (obraz, animacja obraz ruchomy), usług telematycznych (przekazywanie wiadomości, wideokonferencje, wszystko to, co wiąŝe się 14

z obserwowanym rozwojem struktur WWW). Składowymi infosfery komunikowania bezpośredniego są, z jednej strony infrastruktura informacyjno-komputerowa wspomagania i integracji działań, z drugiej infrastruktura komunikacyjna kooperacji organizacji i współdziałania ludzi. Pojęcie komunikowania bezpośredniego rozumiane jest tak jak w pracach dotyczących mass mediów i pedagogiki mass mediów. Inseminacji organizacji wirtualnej wtórują dwa zjawiska: rozwój komunikacji elektronicznej w sieciach rozległych i multimediów czyli digitalizacja obrazu tekstu, dźwięku, moŝliwość magazynowania i projekcja informacji bez utraty wartości w tym procesie. Tradycyjne komputery, interakcyjne środowisko medialne ISM staje się otoczeniem tworzenia, gromadzenia i przekształcania zasobów w postaci elektronicznej (plikowej). Wzbogacenie ISM o usługi sieciowej wymiany prowadzi do multimedialnych systemów informacyjnych MSI, zorientowanych na tworzenie, wymianę i koordynację obiegu informacji w postaci elektronicznej 6. Wirtualne sieci danych i wiedzy przedmiotowej to połączone ze sobą multimedialne centra informacyjne laboratoria WOD. 2.2. Zasadnicze cechy wirtualnej organizacji. zorientowanie na klienta, dlatego organizacje wyróŝniają się spontanicznością, elastycznością oraz gotowością do zmian, dostrzegają i wykorzystują szanse ekonomicznych dąŝenie do jednoznacznie określonych celów; menedŝerowie sterują pracownikami przez uzgadnianie jasnych celów, wypracowują misje i filozofię przedsiębiorstwa zintegrowane zarządzanie (stabilizacja i harmonia przez ciągłe generowanie zmian ); pracownicy i zespoły wpływają na zarządzanie (a szczególnie na działalność operacyjną) ludzie jako waŝny element majątku firmy; organizacja wirtualna opiera się na kluczowych uzdolnieniach pracowników, a kaŝdy z nich jest specjalistą 6 Kierzkowski Z. (red.), Inteligentne metody komputerowe dla nauki, technologii i gospodarki, 15

w swej dziedzinie, dzięki czemu mówić druŝynie marzeń, bądź palecie światowych umiejętności organizacja wirtualna oparta jest na zaufaniu (brak zaufania moŝe spowodować przeoczenie szans rynkowych) bazuje na wiedzy menedŝerskiej, organizacja samoucząca się (wiedza wewnętrzna i zewnętrzna) pobudzanie innowacyjności i indywidualnej przedsiębiorczości dbałość o częste informacje i komunikaty oraz o styl zarządzania Organizacje wirtualne są szansą dla rozwoju małych firm. Dzięki sieciom komputerowym mogą działać nie tylko na rynkach lokalnych, ale i na światowym. Małe firmy są o wiele bardziej elastyczne ze względu na mały stopień zbiurokratyzowania. 2.3. Systemy gromadzenia zasobów i koordynacji wymiany informacji. WyróŜniamy trzy zadania budowy infrastruktury centrów informacyjnych o narastającym poziomie wzajemnej komunikacji między współpracującymi centrami i syntezie mechanizmów zarządzania plikami, informacją, kompetencjami. a) tworzenie wspólnych zasobów danych D, Wyszukiwanie Publikowanie śądanie wykonywania usługi Oddziaływanie wzajemne (interakcja) w ramach funkcji a Przetwarzanie Ŝądania - Dostawca usług 16

b) wspólne tworzenie zasobów D Opis (prezentacja) usług Wyszukiwanie Publikowanie śądanie wykonywania usługi Oddziaływanie wzajemne (interakcja) w ramach funkcji b z zagnieŝdŝeniem funkcji a Przetwarzanie Ŝądania - Dostawca usług c) wzajemna wymiana zasobów D i WP Opis (prezentacja) usług Wyszukiwanie Publikowanie śądanie wykonywania usługi Oddziaływanie wzajemne (interakcja) realizowane z wzajemnie zagnieŝdŝonymi funkcjami c, b i a Przetwarzanie Ŝądania - Dostawca usług Rys.7. Usługowo zorientowane systemy komunikacyjno-wykonawcze gromadzenia i przekazywania zasobów danych Źródło: [Tarłowski2007] W zadaniu a centrum tworzenia wspólnych zasobów i zarządzania plikami komunikacja wzajemna zorientowana jest na łatwą i szybką edycję przekazywanych treści. W zadaniu b centrów z agregacją zasobów i zarządzania informacją komunikacja rozszerzona jest o usługi komputerowej wymiany informacji pomiędzy autonomicznymi centrami. W zadaniu c interaktywnej komunikacji bezpośredniej w infrastrukturze współpracujących centrów uwzględnia się dodatkowo zagadnienia koordynacji wymiany zasobów, wspierającej złoŝone procedury w procesowej organizacji działań. 17

3. Cyfryzacja i wizualizacja wiedzy osobowej Wszelka informacja w społeczeństwie istnieje zawsze w ramach określonego procesu informacyjnego. Przez proces informacyjny powinno rozumieć się proces technologiczny realizujący, co najmniej jedną z następujących funkcji: generowanie informacji gromadzenie informacji przechowywanie informacji przekazywanie informacji przetwarzanie informacji udostępnianie informacji interpretacja informacji wykorzystanie informacji 7 Rys.8. Model wielowarstwowy dostępu do danych 7 Oleński1999 s. 9 18

Wytwarzanie informacji to realizowanie informacji. Następujący przebieg polega na utworzeniu cyfrowej wersji dokumentu. Dokonuje się tego za pomocą dostępnych programów komputerowych np. edytorów tekstu lub programów do grafiki komputerowej lub cyfryzację, w trakcie, której dokument papierowy skanujemy i otrzymujemy go w wersji cyfrowej. Gromadzenie informacji, zbieranie wiadomości to wdroŝenie tych danych do systemu. Pod pojęciem przechowywania informacji kryje się zapisanie dokumentu, danych w zbiorach danej instytucji. Przekazywanie informacji wiąŝe się z transferem informacji pomiędzy instytucjami, odbiorcami. Przetwarzanie informacji to dokonanie zmian w dokumencie źródłowym, w trakcie, którego powstaje nowy dokument. Udostępnianie informacji jest procesem, podczas którego upowszechniana jest wiadomość. Ostatnie dwa procesy wiąŝą się juŝ z odbiorcą informacji niŝ z jej deweloperem, twórcą jak to ma miejsce w przypadku powyŝszych faz. Interpretacja informacji polega na translacji na język zrozumiały dla odbiorcy. Wykorzystanie informacji to uŝytkowanie, praktyczne korzystanie z informacji. W Multimedialnych Centrach Informacyjnych mamy do czynienia ze specjalizacją funkcjonalną procesów, gdzie procesy składają się zazwyczaj tylko z jednej funkcji tj. procesy specjalizują się w realizacji jednej funkcji. 1. Typowanie dokumentów źródłowych a. Zapisanie oryginalnej ankiety WO w katalogu osobowym; b. Określenie zasobów, które powinny być ucyfrowione; c. Określenie dokładnych danych do obróbki (jakość skanowania, kolor, inne); d. Zapisanie ustaleń na dysk dostępny w wewnętrznej sieci. 2. Skanowanie i archiwizacja a. Skanowanie w pracowni wg ustaleń z punktu 1.b, ewentualne uwagi o wyniku skanowania przesyła się do redaktora; b. przetwarzanie wyniku skanowania programami dołączonymi do skanera (korekta obrazu, kadrowanie, itp.). c. zapisanie pliku pod standardowa nazwą (np. sygnatury); d. nadawanie sygnatur dla nośnika archiwalnej, oryginalnej wersji cyfrowej dokumentu; opis fizyczny archiwalnej wersji cyfrowej 19

(format plików, typ nośnika i data zapisu, rozdzielczość, szczegółowość koloru, itp.) e. zapisanie gotowych plików do dalszego przetwarzania na lokalnym dysku. 3. Przetwarzanie plików powstałych w procesie skanowania a. uzyskiwanie poŝądanego formatu plików (np. djvu, html, pdf) zaplanowanych w procesie typowania i przygotowania, OCR dla niektórych obiektów; b. zapisanie plików do dalszych działań redaktora; 4. Publikacja na platformie cyfrowej a. łączenie obiektu z opisem; b. zapisywanie plików do wskazanej lokalizacji w docelowej bazie; c. uzupełnianie opisu o ewentualne metadane wersji archiwalnej. 5. Opracowanie opisu bibliograficznego a. zapisanie opcjonalnie przetworzonej ankiety w katalogu osobowym; b. przygotowanie opisu biograficznego; c. opracowanie struktury wiedzy osoby ankietowanej; d. przygotowanie struktury biografii; e. określenie powiązań dokumentów; f. wprowadzanie ewentualnych korekt. 6. Utworzenie interfejsu a. Wybór reprezentacji WO; b. Wprowadzenie danych biograficznych i innych danych stałych np. danych kontaktowych; c. Wprowadzenie listy dorobku np. naukowego; d. Załączenie określonych publikacji w wersji cyfrowej e. Określenie zasad dostępu; f. Wygenerowanie haseł g. Zapisanie całości w miejscu docelowym 8. 8 Z.Siepka 20

3.1. Hierarchia struktur danych i wiedzy. Jak wspominałam we wstępie mojej pracy w otoczeniu systemów informatycznych dokumenty źródłowe przedstawiają niejednolite kategorie wiedzy przedmiotowej, gromadzonej i przekazywanej w środowisku informacyjnym, głównie wiedzy osobowej, zespołowej, o środowisku narzędziowym IT, o rozwiązaniach stosowania infrastruktury IT. Procesowa organizacja gromadzenia i dostępu do informacji w postaci cyfrowych źródeł, w przedmiotowo zorientowanych róŝnych strukturach wzajemnej wymiany danych dla pozyskiwania zasobu wiadomości. Widoczne jest wzajemnie powiązanie róŝnych kategorii WP. Rys.9. Środowisko wirtualnych sieci zasobów danych D i wiedzy przedmiotowej WP: e- SD&WP Dokumenty informacji źródłowej, gromadzone w postaci plików komputerowych, danych cyfrowych D oraz schematy róŝnorodnych kategorii wiedzy przedmiotowej 21

WP, schematy tworzone jako struktury dostępu do informacji źródłowej, stają się zasobami pojawiającego się wirtualnego środowiska informacji. Wiedza przedmiotowa WP, to reprezentacja cyfrowa dokumentów źródłowych i sposobów dostępu do tych zasobów. Pojęcie WP jest, więc pojęciem funkcjonalnym. Rozumie się przez to funkcjonalne własności interpretacji danych D dla reprezentacji wiedzy wykorzystywanej i generowanej przez procesy myślowodecyzyjne człowieka (odpowiadające stanom jego umysłu). W budowie systemów informatycznych, które kształtują kategorie tzw. wirtualnego środowiska informacji danych źródłowych w róŝnych kategoriach schematów WP wyodrębnia się: wiedzę osobową - WO wiedzę zespołową tematyczna - WZT wiedzę wirtualnych organizacji - WWO wiedzę społeczeństwa informacyjnego WSI W budowie róŝnych struktur e-sd&wp, tj. struktur e-sd&wo, e-sd&wzt, e-sd&wwo, e-sd&wsi. 3.2. Wiedza osobowa. W strukturach e-sd & WO wymiany danych i wiedzy osobowej głównym ogniwem jest digitalizacja WO, czyli cyfryzacja dokumentów dorobku danej osoby lub jej dorobku: tworzenia dokumentów w postaci plików dostępnych w trybie odczytu, tworzenia dokumentów w postaci plików dostępnych w trybie odczytu przeznaczonych do przetwarzania, reprezentacji dokumentów w postaci cyfrowej, dostępnych w trybie informowania internetowego o moŝliwości ich pozyskania. tworzenie internetowych serwisów informacyjnych. 3.3. Kompetencje informacyjne. Pod wpływem wymagań stawianych w toku tworzenia wirtualnych sposobów organizowania, pojawiają się coraz to nowe funkcjonalne struktury czynności 22

intelektualnych ludzi, które moŝemy nazywać kompetencjami informacyjnymi. Umiejętności wchodzące w zakres kompetencji informacyjnych wynikają z natury informacji i logiki współdziałania przedsiębiorstw i współpracy ludzi. Widać, bowiem, Ŝe: z natury informacji wynika, Ŝe wypowiedz równieŝ elektroniczna słuŝy do przekazywania informacji; potrzebne są umiejętności analizowania informacji oraz jej przepływu, wypowiedzi opisujące sytuację, wzajemnie zaleŝne, reprezentowane są przez zasoby ; potrzebne jest przez analizowanie uŝyteczności zasobów i ich identyfikatorów, uprawnień dotyczących korzystania z zasobów wiarygodności itd., z logiki współdziałania przedsiębiorstw i współpracy ludzi wynika, Ŝe zmienia się oblicze naszych społeczeństw ; potrzebne jest analizowanie procesów w róŝnorodnych strukturach WOD, wirtualnych sposobów organizowania. Pierwszy rodzaj kompetencji to kompetencje informacyjne statystyczne, polegające na umiejętnościach dostępu do zasobów danych cyfrowych i rozumienia ich interpretacji jako informacyjne, występujące w schematach WP: WO i WSI, a więc informacji wykorzystywanej w róŝnorodnych strukturach społeczeństwa informacyjnego. Korzysta się z usług globalizowanego środowiska informacyjnego, do których zaliczamy, z jednej strony, dostęp do zasobów cyfrowych i zarządzanie systemów społecznych, wykorzystywanych w organizacji społeczeństwa informacyjnego jako całej całości. Drugi rodzaj kompetencji, to kompetencje informacyjne dynamiczne, polegające na umiejętnościach dostępu do informacji i kreowaniu wiedzy, odwzorowywanej w schematach WP: WZT i WWO. Korzysta się z umiejętności wspólnego tworzenia zasobów cyfrowych i ich pozyskiwania w obszarach tematycznych WP, w tworzeniu schematów WZT. Ponadto uwzględnia się kształtowanie prowadzące do korzystania z usług wzajemnej wymiany danych, łączonej z procesami wymiany, interaktywnej WP. Potrzebne jest to w tworzeniu schematów WWO, wykorzystywanych we wspomaganiu wspólnego (kooperacyjnego) rozwiązywania wielozadaniowych problemów w obrębie struktur wirtualnej organizacji przedsiębiorstw. Umiejętności wchodzące w zakres kompetencji informacyjnych coraz częściej obecnie przedmiot pracy specjalistów o nowych profilach zawodowych to głównie 23

digitalizacja dokumentów, tj. tworzenie dokumentów w postaci cyfrowej i sieciowe gromadzenie plików komputerowych zarządzanie plikami, agregacja zasobów danych i projektowanie systemów dostępu do informacji z wykorzystaniem usług komputerowej wymiany informacjizarządzanie informacją strukturalizacja zasobów danych D i personalizacja informatyki w kreowanych schematach WP i zarządzanie wiedzą, kreowanie wirtualnych organizacji współdziałania przedsiębiorstw i współpracy ludzi i koordynacja przepływu informacji zarządzanie kompetencjami. Kompetencje informacyjne odpowiedzialne są za organizację sprawnych systemów gromadzenia i dostępu do informacji, powiązań komunikacyjno-informacyjnych, tworzenie mechanizmów zarządzania informacją (zarządzanie gromadzeniem w przestrzeniach adresowych kooperacyjnych domen i w przestrzeniach integrowanych zasobów), prezentację informacji pozyskiwanej z centrów informacyjnych, a takŝe na utrzymywanie kooperacyjnego środowiska informacyjnego, w strukturach wielowarstwowych architektur sprzętów i programowych, korzystających za współczesnych metod i technik oraz aplikacji internetowych. 3.4. Serwisy Informacyjne. Tworzenie Internetowych Serwisów Informacyjnych jest bardzo trudnym zadaniem. Istnieje wiele podejść rozwiązań opartych na duŝej liczbie istniejących i coraz nowszych technologii. Odchodzi się od podejścia obiektowego na rzecz podejścia komponentowego. Podejście to wyróŝnia się moŝliwością powtórnego uŝycia komponentów w nowym projekcie. 24

Rys.10. Funkcje Systemu Informacyjnego. Systemy informatyczne opierające się o architekturę składają się z trzech podstawowych warstw: Model, który zawiera komponenty reprezentujące dane, na których operują aplikacje oraz komponenty oferujące metody dostępu do tych danych, Widok, na który składają się komponenty wizualizacji (prezentacji) danych dla uŝytkownika. Pobierają dane od komponentów modelu a następnie wyświetlają je na ekranie uŝytkownika, Sterownik, do którego naleŝą komponenty przechwytujące Ŝądania uŝytkowników a następnie przekazują sterowanie do komponentów prezentacji. Internetowe Serwisy tworzą wtedy architekturę złoŝoną z trzech warstw: - danych, - biznesowych - prezentacji 25

Rys. 11. Architektura ISI z podziałem na warstwy. Warstwa danych to swego rodzaju baza danych lub zestaw podzielonych na katalogi plików. Za logikę budowanej aplikacji oraz dostęp do danych odpowiada warstwa biznesowa. Warstwa prezentacji odpowiada za sposób wizualizacji danych. Budowę centrum rozpoczyna się tworząc jego rdzeń następnie system gromadzenia i strukturalizacji zasobów oraz prezentacje danych. 3.5. Digitalizacja. Nadrzędnym celem digitalizacji jest wytworzenie zasobu w postaci cyfrowego odpowiednika fizykalnego dokumentu źródłowego zgodnie z jego przeznaczeniem za pomocą dostępnych metod i narzędzi IT (Information Technology). SłuŜy to osiągnięciu pozostałych celów: ochrony oryginału ewidencji zasobów archiwizacji zasobów udostępniania zasobów 26

Digitalizacja jest technologią, ułatwiającą korzystanie z róŝnorodnych dokumentów oraz zabezpiecza cenne zbiory w archiwach i bibliotekach. Słowo digitalizacja jest znane i bardzo często uŝywane w otoczeniach archiwistów i bibliotekarzy jako nowoczesne metody zarządzania dokumentami. W rzeczywistości przebieg, którego dotyczy jest jednym z faz prac, jakie naleŝy poczynić, aby dany dokument mógł być umiejętnie udostępniany w postaci cyfrowej np. na płytach CD lub w Internecie. Przebieg wyprodukowania zapisu cyfrowego, będącego kopią (reprodukcją) cennych zbiorów, w mediacji, których ma być udostępniany, moŝna podzielić: Przygotowanie materiałów do digitalizacji. Digitalizacja. Obróbka plików. Porządkowanie i zapisanie plików na nośnikach. Przechowywanie i udostępnianie. 3.6. Wizualizacja wiedzy osobowej. Wizualizacja wiedzy osobowej odbywa się za pomocą personifikacji komputerowej odnoszącej się do danej kategorii, oraz stworzeniu graficznej prezentacji. Wizualizacja wiedzy odbywa za pomocą wybranych schematów, do których zaliczamy między innymi diagramy: przypadków uŝycia, aktywności, stanów, sekwencji. Pozwalają one na przedstawienie zaleŝności budowanego systemu. Dodatkowo architektura projektowanej aplikacji uwzględnia zaleŝności występujące pomiędzy zewnętrzną a wewnętrzną perspektywą modelowanego procesu. Przejrzyście przedstawione zostają punkty kluczowe, co jest bardzo istotne z punktu widzenia uŝytkowników powstałej struktury. Celem wizualizacji w architekturach MCI staje się dystrybucja informacji multimedialnej. Środowisko pośredniczące jest interfejsem między zasobami a odbiorcami wiadomości o treściach uŝytkowych. Przekazywane dane przekształcane są do postaci medialnej, tj. do postaci tekstów, obrazów, animacji. Wizualizacja moŝe podlegać częstym modyfikacjom, zwraca się uwagę na róŝnorodne formy czytelnego przekazywania informacji. 27

4. Wirtualny system wiedzy osobowej 4.1. Technologia Flash. Flash MX, firmy Macromedia, pozwala wykonać interaktywne, multimedialne, oparte na garfice wektorowej strony WWW. Stosuje własny format danych, do odczytania, którego niezbędne jest posiadanie przeglądarki w wtyczkę Flash. Odwieczna grafika opierała się na zapamiętywaniu koloru i pojedynczych pikseli, wykorzystana we Flashu MX grafika wektorowa stosuje do konstrukcji wzorów formuł matematycznych. Największa zmianą w nowej edycji Flasha jest oddanie w ręce programistów technologii tzw. komponentów (Flash components), które moŝna stosować wielokrotnie jako elementy animacji. Komponentem moŝe przy tym być zarówno standardowy element interfejsu uŝytkownika, jak i np. mechanizm sterujący odtwarzaniem osadzonego wewnątrz pliku Flasha strumienia audio/wideo. Kolejną rewolucją w programie jest opcja Import to Library, która zostawia bezpośrednio w pliku Flasha zawartość plików w popularnych formatach - MPG, DV, MOV lub AVI. Flash stał się bardzo popularna technologią w sieci. Globalnie generując, ładnie wyglądająca strona to strona z animacją Flash. Flashowe animowane topy stron, reklamy, banery i buttony. Flash to bardzo ogromne narzędzie o o duŝych moŝliwosciach wizualnych posiadające język programowania (Action Script). Dzięki Action Script komunikujemy się z bazą MySQL (poprzez PHP), oraz korzystamy z dóbr xml'a oraz z wielu róznych technologii. Obszar roboczy aplikacji zoptymalizowany został pod kątem łatwiejszego dostępu do poszczególnych opcji aplikacji. Dzięki zastosowaniu znanego juŝ z Dreamweavera Inspektora Właściwości, moŝemy w łatwy sposób zmieniać parametry pojedynczych komponentów. Kolejne udoskonalenia dotyczą listwy czasowej (timeline) i obejmują potencjalność grupowania poszczególnych warstw w foldery oraz edytor klatek animacji jednocześnie. Dodanie obsługi specyfikacji Unicode oraz początek nowych opcji formatowania tekstu poprawiły komfort jego 28

edycji. Poprawiono takŝe gospodarowanie kolorem - opcje mieszania odcieni oraz wypełnienia obiektów przeniesiono do jednego okna dialogowego - Color Mixer. Dzięki opcji narzędzia (Accessibility) kontrolujemy autoryzację dostępu do animacji. Wiele zadowalających udostępnień wprowadzono równieŝ w zakresie tworzenia skryptów sterujących zachowaniem poszczególnych elementów animacji. MoŜliwości wbudowanego w aplikację edytora języka ActionScript wzbogacono mechanizmami kolorowania składni, generowania kontekstowych podpowiedzi oraz rozbudowaną obsługą kontroli błędów składni. Samą składnię ActionScriptu rozszerzono m.in. o zdolność dynamicznego ładowania zestawu zmiennych w formacie XML oraz wstawiania w obręb animacji pauz o określonej długości. Program, ewoluuje w naturalny sposób, przekształcając się ze względnie zrozumiałego w obsłudze narzędzia do kreowania sieciowych animacji w rozbudowane, zintegrowane środowisko projektowo-programistyczne. Imponuje elastyczność twórców aplikacji - z jednej strony konsekwencja we wdraŝaniu własnych, autorskich rozwiązań, z drugiej zaś - integracja programu z dominującymi na rynku standardami (XML, Java). W efekcie powstał program wyjątkowy i w pełni przystosowany do metamorfoz zachodzących na rynku 9. 4.2. Opis wykorzystanego programu. Wiadomo, Ŝe format swf cieszy się duŝym sukcesem i na jego podstawie konstruuje się grafiki reklamowe i serwisy WWW. Umiejętność stworzenia multimedialno-interaktywnej witryny opartej w całości na szczególnie wyznaczonej flashowej prezentacji, nie jest procesem łatwym. Program A4Desk to kreator animacji swf,. Program to reprezentant rodziny WYSIWYG. NaleŜy zaimportować szablon do programu i posługując się wbudowanymi poleceniami, moŝemy zmieniać w szablonie teksty, dopisywać zakładki, wklejać grafikę, zdjęcia, animacje swf, dźwiękowe podkłady- pliki mp3 i doskonalić kolory. 9 http://www.chip.pl/arts/archiwum/kti/ktiar_23368.html 29

Rys.12. Tworzenie nowego schematu Z poziomu okna powitalnego wybieramy tworzenie nowego projektu, w którym określamy czy chcemy przygotować nowy projekt strony, belki nawigacyjnej, czy dokończyć rozpoczęty wcześniej projekt. Po wybraniu schematu (rys.12), na którym chcemy się oprzeć przechodzimy do konfiguracji tematu. Na początek zmieniamy ilość i opisy elementów menu. W tym celu naleŝy wcisnąć przycisk menu titles i wpisać odpowiadające nam nazwy, jeŝeli któreś pole zostawimy puste to odpowiadająca mu belka zniknie z widoku projektu w tym miejscu zauwaŝamy, Ŝe przy projektowaniu menu moŝemy posłuŝyć się Tag HTML, dzięki czemu moŝemy zmieniać czcionkę opisu. Wart wspomnienia jest fakt, iŝ edytor idealnie współpracuje ze środkowoeuropejskim trybem kodowania znaków. 30

Rys.13. Konfiguracja menu titles Po uzupełnieniu poszczególnych pól powinniśmy bezwzględnie uzupełnić opis projektu, nadać mu tytuł, informacje o firmie, osobie, logo. Tutaj teŝ wybieramy grafikę, obrazy i dźwięk (rys.14). Rys.14. Dodawanie grafiki, dźwięku. 31

Po uzupełnieniu wszystkich zakładek przechodzimy do zapisania projektu na dysku, po czym wysyłamy na serwer z pomocą wbudowanego klienta FTP, jeŝeli chcącemu zarządzać stroną jako wizytówka CD, zaznaczamy, aby aplikacja przygotowała dla nas takŝe plik Autora.inf umoŝliwiający natychmiastowe odtwarzanie płyty po włoŝeniu jej do napędu. Rys.15. Zapisywanie projektu. 32

4.3. Działanie wirtualnej wiedzy osobowej. Aby korzystać z wizytówki cyfrowej umieszczonej na nośniku optycznym naleŝy mieć dostęp do komputera wyposaŝonego w stację CD-ROM lub DVD-ROM. Po włoŝeniu nośnika do napędu samoczynnie zostanie uruchomiony interfejs. Na pełnym ekranie pojawi się okno powitalne (rys.16). Rys.16. Okno powitalne Portfolio Niepotrzebna jest Ŝadna przeglądarka, poniewaŝ system dysponuje własną. Na górze widoczne są cztery zakładki: Dane Osobowe Biogram Dorobek Naukowy Kontakt 33

MoŜemy teraz przejść do interesującego nas punktu i zapoznać się z otrzymaną treścią. Po kliknięciu na Dane Osobowe wyświetli nam się ogólny opis osoby. Za pomocą suwaka przechodzimy w dół odczytując kolejne informacje (rys. 17),. uzyskane stopnie naukowe i specjalności. Rys.17. Dane Osobowe Następnym elementem jest Biogram. Zawartość tej strony przedstawia graficzne ujęcie zagadnień poruszanych w swojej pracy naukowej i badawczej. Jest on podzielony na kilka podpunktów (rys. 18), charakterystykę osiągnięć naukowych i technicznych, dorobku dydaktycznego, dorobku w kształceniu kadry, udział w organizacji nauki i działalności organizacyjnej. 34

Rys.18. Biogram NajwaŜniejszą częścią wirtualnej wizytówki jest opis dorobku naukowego (rys. 19). Po naciśnięciu napisu Podręczniki, Monografie, Artykuły, Publikacje przechodzimy na stronę internetową, na której znajduje się cały dorobek naukowy Profesora Zbigniewa Kierzkowskiego, która stworzona została przez studenta Piotra Wycichowskiego, naleŝącego do projektu Sieciowa organizacja przechowywania zasobów cyfrowych i komputerowej wymiany informacji pod kompetencją Hipertekstowe przechowywanie dokumentów źródłowych. 35

Rys.19. Dorobek Naukowy Ostatnia, informacyjna część portfolio to Kontakt (rys. 20). W tym miejscu zgromadzone są dane adresowe osoby. Aktywnym elementem jest e-mail, po kliknięciu, którego otworzy się systemowy klient pocztowy i moŝna będzie wysłać wiadomość. 36

Rys.20. Kontakt 5. Zakończenie W tworzeniu cyfryzacji i wizualizacji dokumentów źródłowych widoczna jest konsolidacja róŝnorodnych kompetencji informacyjnych, w szczególności digitariusza, kognitywisty oraz projektanta interfejsu. Autor tej pracy podjął działania przeznaczone dla kaŝdego ze specjalistów opisując ich zadania i tworząc wirtualny system dostępu do zgromadzonych zasobów dorobku naukowego. 37

Rys.21. Schemat kompetencji. Źródło: [Iwański 2008] W pracy skupiono się na wiedzy osobowej, w odniesieniu do sposobów jej reprezentacji i strukturalizacji. Przedstawiono takŝe procesy, jakie moŝna wyróŝnić w pracach nad utworzeniem wirtualnej struktury danych i wiedzy osobowej. Praca zawiera równieŝ obraz technik implementacji systemów komunikacyjnowykonawczych gromadzenia i przekazywania dokumentów źródłowych wiedzy przedmiotowej. Stworzony Wirtualny System Informacji Osobowej jest oceną moŝliwości implementacji przedstawionych modeli na przykładzie tworzenia i przekazywania zasobów dokumentów źródłowych WO oraz strukturalizacji i reprezentacji gromadzonych danych, informacji i wnikającej z nich wiedzy. Tworzenie zasobów i zarządzania plikami w strukturach sieciowych ze szczególnym uwzględnieniem serwisów przekazywania wiadomości i zasobów, to jeden z głównych celów pracy polegający na analizie moŝliwości korzystania z internetowych usług komunikacyjnych w przekazywaniu zasobów między współdziałającymi partnerami (organizacjami, ludźmi).budowa struktur e-sd&wp 38

jest, wieloaspektowa, dlatego teŝ w tej pracy przedstawiono tylko część zagadnień związanych z tworzeniem tych struktur. NaleŜałoby skupić się na szczegółowym opracowaniu kaŝdego procesu z opisem konkretnych zadań i osób odpowiedzialnych za ich wykonywanie. Warto zastanowić się nad konkretnymi lokalizacjami ucyfrowionych danych i stworzyć procedury oraz schematy przetwarzania dokumentów do postaci cyfrowej. 39

40

6. Literatura [Andrzejewski 2005] Andrzejewski T., Siepka Z., Tocz Ł., Zouaidia M.: UŜytkowanie rozproszonych struktur Eksperymentalnych Centrów Informacyjnych, Praca zespołowa inŝynierska, Poznań 2005 [CentrumWiedzy] Centrum wiedzy wortal wiedzy o ekonomii i zarządzaniu AGH; http://www.centrumwiedzy.edu.pl/ [Brdulak] Systemy informatyczne w zarządzaniu wiedzą [EBIB] Elektroniczna Biblioteka platforma cyfrowa SBP; http://ebib.oss.wroc.pl [Jarosławski 2007] Jarosławski D., Manuszkiewicz R., Sulkowski M.: Digitalizacja dokumentów źródłowych wiedzy przedmiotowej, Projekt zespołowy inŝynierski, Poznań 2007 [Kierzkowski 1995] Kierzkowski Z., Komputerowa wymiana informacji, SORUS, Poznań 1995 [Kierzkowski 2002] Kierzkowski Z., Technologie społeczeństwa informacyjnego, Biuletyn WyŜszej Szkoły Informatyki w Łodzi, nr 3(13)2002 [Kierzkowski 2003] Kierzkowski Z., Kluska-Nawarecka S., Sielicki A. (red.), Wymiana informacji i interaktywne komunikowanie medialne, Polskie Towarzystwo Informacji Naukowej, SORUS, Poznań 2003 [Kierzkowski 2004] Kierzkowski Z. (red.), Inteligentne metody komputerowe dla nauki, technologii i gospodarki, Polski Komitet Narodowy ds. Współpracy z CODATA/ICSU przy Prezydium PAN, Warszawa Poznań, SORUS, Poznań 2004 [Kierzkowski 2006b] Kierzkowski Z., Kształtowanie kompetencji informacyjnych i rozwój technologii społeczeństwa informacyjnego, Zeszyt Naukowy OWSIiZ, 2/2006, str. 142-153 [Kierzkowski 2006a] Kierzkowski Z.: InŜynieria współdziałania organizacji i współpracy ludzi w społeczeństwie informacyjnym, Wydawnictwo OWSIIZ, Olsztyn 2006 [Kozioł 2005] Kozioł A.: Zasady działania Biblioteki Szkolnej - Multimedialnego Centrum Informacji, Warszawa 2005 41

[Narojczyk] Krzysztof Narojczyk, Komputerowa wizualizacja danych historycznych, w: Megabajty dziejów. Informatyka w badaniach, popularyzacji i dydaktyce historii, pod red. Rafała T. Prinke, Poznań 2007, s. 79-95. [Oleński 1999] [Olesiński 2006] [Pankowski] [Piotrowski ] Oleński J. (red.): Procesy i systemy informacyjne w środowisku wirtualnym, Studia Informatyki Gospodarczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1999 Olesiński Ł.: Budowa systemów komunikacyjno-wykonawczych zarządzania plikami w infrastrukturze internetowych centrów informacyjnych, Praca magisterska, Łódź 2006 Pankowski T.: własna strona internetowa, http://www.put.poznan.pl/~pankowsk Piotrowski A.J.: W duŝym skrócie o Społeczeństwie Informacyjnym. [Pokojska] Pokojska M.: Sam portal nie wystarczy, CFO, http://cfo.cxo.pl/artykuly/52653.html [Siepka] Budowa wirtualnej sieci danych i wiedzy przedmiotowej [Siepka 2006] Siepka Z.: Nauczanie metodą projektów w liceum ogólnokształcącym, Praca dyplomowa, Konin 2006 [Zaliwski 2000] Zaliwski A.: Korporacyjne bazy wiedzy, PWE, Warszawa 2000 42

7. Załączniki Z.1. Streszczenie Celem tej pracy jest realizacja problematyki cyfryzacji i wizualizacji w budowie sieciowego przechowywania danych i komputerowej wymiany informacji. RozwaŜa się cyfryzacje dokumentów źródłowych zorientowanych na przekazywanie korzystając z klucza dostępu do informacji przedmiotowej w strukturach sieciowych. Wiedza przedmiotowa oznacza reprezentację cyfrową dokumentów źródłowych w klasyfikacji przedmiotowej i sposób dostępu do tychŝe zasobów. Zasoby danych cyfrowych D (informacji źródłowej), gromadzone w postaci plików komputerowych oraz schematy róŝnorodnych kategorii wiedzy przedmiotowej WP, schematy tworzone jako struktury dostępu do informacji źródłowej, stają się zasobami, globalizowanego wirtualnego środowiska informacji, jego własności strukturalne i operacyjne naleŝą do głównych czynników rozwoju usług technologii informacyjnych i komunikacyjnych I&CT, a takŝe technologii społeczeństwa informacyjnego IST. Aby wykorzystać nowe technologie do rozpowszechniania wiedzy konieczny było powołanie nowych kompetencji w celu uszeregowania wiedzy stąd powstały trzy procesy organizacyjne: cyfryzacja, archiwizacja i komunikacja. CYFRYZACJA, czyli tworzenie dokumentów w postaci plików komputerowych zorientowanych na ich przekazywanie we współdziałaniu, udostępnianych w trzech trybach dostępu do zasobów cyfrowych: odczyt, odczyt i przetwarzanie oraz informowanie. ARCHIWIZACJA treści, czyli budowa struktur KSBO-MCI w tym stanowisk serwerów i stacji roboczych, w których przechowuje się zasoby cyfrowe. 43

KOMUNIKACJA i serwisy informacyjne, których główną funkcją jest tworzenie systemów sieciowego przetwarzania i komputerowej informacji oraz pozyskiwanie informacji prymarnej (plików komputerowych) Czynniki te wspierają tworzenie schematów wiedzy przedmiotowej. Nadrzędnym celem digitalizacji cyfryzacji jest wytworzenie zasobu w postaci cyfrowego odpowiednika fizykalnego dokumentu źródłowego zgodnie z jego przeznaczeniem za pomocą dostępnych metod i narzędzi IT (Information Technology). SłuŜy to osiągnięciu pozostałych celów: ochrony oryginału ewidencji zasobów archiwizacji zasobów udostępniania zasobów Wizualizacja wiedzy osobowej odbywa się za pomocą personifikacji komputerowej odnoszącej się do danej kategorii, oraz stworzeniu graficznej prezentacji. Celem wizualizacji w architekturach MCI staje się dystrybucja informacji multimedialnej. Środowisko pośredniczące jest interfejsem między zasobami a odbiorcami wiadomości o treściach uŝytkowych. Przekazywane dane przekształcane są do postaci medialnej, tj. do postaci tekstów, obrazów, animacji. Wizualizacja moŝe podlegać częstym modyfikacjom, zwraca się uwagę na róŝnorodne formy czytelnego przekazywania informacji. W tworzeniu cyfryzacji i wizualizacji dokumentów źródłowych widoczna jest konsolidacja róŝnorodnych kompetencji informacyjnych, w szczególności digitariusza, kognitywisty oraz akcesoriusza. Praca zawiera obraz technik implementacji systemów komunikacyjnowykonawczych gromadzenia i przekazywania dokumentów źródłowych wiedzy przedmiotowej. Stworzony Wirtualny System Informacji Osobowej jest oceną moŝliwości implementacji przedstawionych modeli na przykładzie tworzenia i przekazywania zasobów dokumentów źródłowych WO oraz strukturalizacji i reprezentacji gromadzonych danych, informacji i wnikającej z nich wiedzy. 44

Z.2. CYFRYZACJA DOKUMENTÓW ŹRÓDŁOWYCH I SIECIOWA WYMIANA INFORMACJI Dariusz Jarosławski (Poznań), Łukasz Iwański (Poznań), Danuta Manuszkiewicz (Łódź-Włocławek) - opieka:zbigniew Talaga z udziałem Moeza N Sir Międzyuczelniane Studenckie Koło Naukowe WOD: Politechnika Poznańska, WyŜsza Szkoła Informatyki w Łodzi, Instytut Fizyki Molekularnej PAN, Międzyszkolne współdziałanie: Koło, Polkowice, Poznań Cyfryzacja dokumentów źródłowych jest złoŝonym procesem, którego nadrzędnym celem jest wytworzenie odpowiednika fizykalnego źródła wiedzy w postaci zasobu cyfrowego zgodnie z jego przeznaczeniem za pomocą dostępnych metod i narzędzi IT. SłuŜy to osiągnięciu pozostałych wytycznych, a więc ochrony oryginału oraz ewidencji, archiwizacji i udostępniania dokumentów w zdigitalizowanej postaci. Zachodzi tu złoŝenie procesów próbkowania, wraz ze sprzęŝoną z nimi konwersją sygnału analogowego do wartości binarnych, co ma miejsce w trakcie kwantyzacji danych. Efektem końcowym nie są jednak same dane binarne, ale plik komputerowy obejmujący, oprócz cyfrowej reprezentacji dokumentu, takŝe elementy stanowiące jego wewnętrzną strukturę, które jako logicznie spójna i nierozerwalna całość zostają zapisane na wybranym nośniku danych. Tak powstałe pliki stają się zasobami wirtualnej przestrzeni informacyjnej społeczeństwa robotników wiedzy w wyniku ich dalszego przekazywania za pośrednictwem usługowego rozproszonego środowiska sieciowego do multimedialnych centrów informacyjnych, działających w oparciu o infrastrukturę komunikacji semi-bezpośredniej otwartej (KsBO-MCI), gdzie gromadzone są w schematy, tworzone jako struktury dostępu do informacji źródłowej. Zwraca się szczególną uwagę na zoptymalizowaną konfigurację środowiska narzędziowo-programowego digitalizacji oraz właściwą parametryzację konwersji analogowo-cyfrowej i ewentualnych przekształceń postaci medialnej pod kątem wymagań uŝytkowych. Środowisko to powinno umoŝliwić nie tylko wytworzenie cyfrowego zasobu, ale równieŝ jego przetestowanie pod kątem zgodności z róŝnymi platformami oraz zachowanie w postaci dającej gwarancję późniejszego odtworzenia oraz dalszego rozwijania. Paradoksalnie, aby zapewnić trwałość i uŝyteczność ucyfrowionych danych, potrzebne są dodatkowo strategie migracji oraz emulacji technologii ze względu na szybkie starzenie się sprzętu komputerowego oraz oprogramowania. W ramach interoperacyjności informacyjno-technicznej oraz uregulowań (m.in. prawnych) ustalanych na podstawie reguł gromadzenia i wymiany zasobów pomiędzy kooperującymi systemami informacyjnymi, duŝy nacisk kładziony jest na standaryzację całego procesu z zastosowaniem zaleceń praktycznych, które powstały jako masa krytyczna doświadczeń podczas tworzenia i organizowania cyfrowych kolekcji danych. Większość szeroko zakrojonych inicjatyw, które wciąŝ wymagają podjęcia skoordynowanych działań, skupia się obecnie wokół bibliotek, banków danych dla nauki i technologii, archiwów i muzeów, gdyŝ to one są odpowiedzialne za przechowywanie i udostępnianie dorobku naukowego, kulturowego czy dokumentalnego ludzkości. Nie moŝna teŝ zapomnieć o przedsiębiorstwach i innych organizacjach (m.in. szkolnictwie, słuŝbie zdrowia itd.), gdzie przetwarzanie i szybki 45