Analiza wyników egzaminu gimnazjalnego 2016 r. Test historia/wiedza o społeczeństwie Arkusz standardowy zawierał 25 zadań zamkniętych, w tym 20 zadań z historii i 5 zadań z wiedzy o społeczeństwie. Dominowały zadania wyboru wielokrotnego, w których uczeń wybierał jedną z podanych odpowiedzi. Były także zadania, które miały inną formę, np. typu prawda-fałsz oraz na dobieranie. Nr zad. wymaganie ogólne 1. 2. 3 4 Sprawdzana umiejętność wynikająca z podstawy programowej: wymaganie szczegółowe 2. Cywilizacje Bliskiego Wschodu. Uczeń: 1) lokalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje starożytnej Mezopotamii [ ]. 4. Cywilizacja grecka. Uczeń: 1) wyjaśnia wpływ środowiska geograficznego na gospodarkę [ ] starożytnej Grecji. 6. Dziedzictwo antyku. Uczeń: 1) charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej antycznego świata w różnych dziedzinach: [ ] architekturze, sztuce [ ]. 5. Cywilizacja rzymska. Uczeń: 1) umiejscawia w czasie i charakteryzuje system sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Rzymie republikańskim [ ]. 9. Początki cywilizacji zachodniego chrześcijaństwa. Uczeń: 1) umiejscawia w czasie Przedmiot którego zadanie dotyczyło Współczynnik łatwości zadania H 1.1 0,37- T 1.2 0,59- UT Procent uczniów dla których zadanie okazało się: łatwe 37% 59% trudne 63% 41% Wniosek Uczniowie mieli problem z rozpoznaniem cywilizacji Starożytnego Wschodu na podstawie informacji zawartych w tekście źródłowym lub nie potrafili umiejscowić ich na mapie. H 0,94- BŁ 94% 6% Gimnazjaliści bez problemu rozpoznali na fotografii teatr grecki. H 0,44- T 44% 56% Uczniowie mieli problem z rozpoznaniem systemu sprawowania władzy w starożytnym Rzymie. H 0,22- T 22% 78% Gimnazjaliści mieli ogromny problem z umiejscowieniem Hiszpanii i Pirenejów na mapie Zalecenie i wskazówka do pracy Ćwiczyć umiejętność umiejscawiania w czasie i przestrzeni cywilizacji Bliskiego Wschodu, Grecji i Rzymu. Utrwalać wiedzę uczniów o najważniejszych osiągnięciach kultury materialnej antycznego świata. Nadal utrwalać wiedzę uczniów na temat systemów sprawowania władzy w starożytnym Rzymie. Ćwiczyć umiejętność umiejscawiania na mapie, kontynentów, ważniejszych
i przestrzeni monarchię Karola Wielkiego [ ] konturowej Europy. krain geograficznych, rzek, pasm górskich, państw. 5 I. Chronologia III. Tworzenie narracji historycznej 14. Polska dzielnicowa i zjednoczona. Uczeń: 1) sytuuje w czasie i przestrzeni Polskę okresu rozbicia dzielnicowego; 2) opisuje postanowienia statutu Bolesława Krzywoustego. H 5.5 0,48- T 5.2 0,57- UT 5.3 48% 57% 77% 52% 43% 23% Trzecioklasiści mieli problem ze wskazaniem autora statutu, który zapoczątkował rozbicie dzielnicowe, w większości potrafili usytuować to wydarzenie w czasie, dobrze poradzili sobie z lokalizacją dzielnicy senioralnej na mapie. Utrwalać umiejętność datowania najważniejszych wydarzeń w historii Polski oraz ćwiczyć umiejętność sytuowania ich w na mapie. 0,77- Ł 6 14. Polska dzielnicowa i zjednoczona. Uczeń: 5) ocenia dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej (system obronny, urbanizacja kraju [ ]). H 0,44-T 44% 56% Uczniowie mieli problem z rozpoznaniem w tekście dokonań Kazimierza Wielkiego. Powtarzać i utrwalać wiedzę na temat dokonań Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej. 7 I. Chronologia 15. Polska w dobie unii z Litwą. Uczeń: 2) porządkuje i sytuuje w czasie najważniejsze wydarzenia związane z relacjami polsko- -krzyżackimi w epoce Jagiellonów. H 0,14- BT 14% 86% Gimnazjaliści mieli ogromny problem z uporządkowaniem i usytuowaniem w czasie najważniejszych wydarzeń związanych z relacjami polsko- -krzyżackimi w epoce Jagiellonów. Utrwalać umiejętność datowania najważniejszych wydarzeń w historii Polski. 8 I. Chronologia 9 I. Chronologia 16. Wielkie odkrycia geograficzne. Uczeń: 2) ocenia wpływ odkryć geograficznych na życie społeczno-gospodarcze i kulturowe [ ] Nowego Świata. 11. Społeczeństwo średniowiecznej Europy. Uczeń: H 0,70- Ł 70% 30% Uczniowie nie mieli problemu z interpretacją tekstu źródłowego związanego ze skutkami odkryć geograficznych. Nadal ćwiczyć analizę i interpretację tekstów źródłowych. H 0,88- Ł 88% 12% Trzecioklasiści doskonale Nadal ćwiczyć umiejętność
10 3) charakteryzuje funkcje gospodarcze [ ] miast. 16. Wielkie odkrycia geograficzne. Uczeń: 2) ocenia wpływ odkryć geograficznych na życie społeczno-gospodarcze [ ] Europy [ ]. 19. Polska i Litwa w czasach ostatnich Jagiellonów. Uczeń: 2) przedstawia okoliczności zawarcia unii realnej pomiędzy Polską a Litwą i jej główne postanowienia [ ] poradzili sobie z pozyskaniem informacji z drzewa genealogicznego oraz analizą danych zawartych w wykresie. H 0,51- UT 51% 49% Połowa uczniów prawidłowo wskazała, że płaskorzeźba i tekst źródłowy upamiętniają zawarcie unii realnej pomiędzy Polską a Litwą. wyszukiwania informacji zawartych w drzewach genealogicznych, wykresach, tabelach, map. Utrwalać daty związane z najważniejszymi wydarzeniami w historii Polski. Nadal ćwiczyć umiejętność wyszukiwania informacji zawartych w tekstach źródłowych i źródłach ikonograficznych. 11 20. Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Uczeń: 1) wymienia instytucje ustrojowe demokracji szlacheckiej [ ]. H 0,44- T 44% 56% Uczniowie mieli problem z rozpoznaniem reprezentantów stanów sejmujących na sejmie walnym. Nadal ćwiczyć analizę i interpretację tekstów źródłowych oraz źródeł ikonograficznych. 12 24. Rzeczpospolita Obojga Narodów w XVIII w. Uczeń: 3) [ ] dostrzega przejawy ożywienia w gospodarce i kulturze czasów saskich. H 0,24-T 24% 76% Gimnazjaliści mieli ogromny problem z umiejscowieniem w czasie oraz charakterystyką czasów saskich na ziemiach polskich. Nadal ćwiczyć umiejętność analizy i interpretacji tekstów źródłowych, źródeł ikonograficznych oraz utrwalać wiedze na temat zagadnień związanych z najważniejszymi zjawiskami, wydarzeniami w historii Polski. 13 I. Chronologia 27. Walka o utrzymanie niepodległości w ostatnich latach XVIII w. Uczeń: 1) sytuuje w czasie I, II i III rozbiór Rzeczypospolitej i H 0,40- T 40% 60% Uczniowie mieli problem z analizą i interpretacją danych zawartych na mapie i tabeli lub z usytuowaniem w czasie Nadal ćwiczyć umiejętność analizy danych z drzew genealogicznych, wykresów, tabel, map oraz utrwalać
wskazuje na mapie zmiany terytorialne po każdym rozbiorze. rozbiorów Polski. umiejętność umiejscawiania w czasie najważniejszych wydarzeń w historii Polski. 14 I. Chronologia 15 29. Epoka napoleońska. Uczeń: 1) opisuje zmiany w Europie w okresie napoleońskim w zakresie stosunków [ ] politycznych; 2) wyjaśnia okoliczności utworzenia [ ] Księstwa Warszawskiego [ ]. 30. Europa po kongresie wiedeńskim. Uczeń: 1) przedstawia zasady i postanowienia kongresu wiedeńskiego [ ] 30. Europa po kongresie wiedeńskim. Uczeń: 1) przedstawia zasady i postanowienia kongresu wiedeńskiego [ ]. H 0,38- T 38% 62% Trzecioklasiści mieli problem z uporządkowaniem w kolejności chronologicznej wydarzeń z historii powszechnej. H 0,42- T 42% 58% Gimnazjaliści w cytowanym fragmencie aktu nie rozpoznali sojuszu zwanego Świętym Przymierzem. Utrwalać umiejętność umiejscawiania w kolejności chronologicznej najważniejszych wydarzeń w historii Polski. Utrwalać wiedzę na temat zasad i postanowień kongresu wiedeńskiego. 16 30. Europa po kongresie wiedeńskim. Uczeń: 2) wyjaśnia główne założenia idei liberalizmu [ ] w Europie w I połowie XIX w. H 0,44- T 44% 56% Uczniowie mieli problem z rozpoznaniem w cytowanym tekście głównych założeń ideologii liberalnej. Utrwalać wiedzę uczniów na temat cech ideologii liberalnej, konserwatywnej. 17 I. Chronologia 34. Społeczeństwo dawnej Rzeczypospolitej w okresie powstań narodowych. Uczeń: 1) sytuuje w czasie i przestrzeni powstanie listopadowe i powstanie styczniowe. 35. Życie pod zaborami. Uczeń: 3) porównuje warunki życia społeczeństwa w trzech zaborach w II połowie XIX w. [ ]. H 17.1 0,64- UT 17.2 0,38- T 64% 38% 36% 62% Trzecioklasiści mieli problem z uporządkowaniem w kolejności chronologicznej wydarzeń z historii Polski. Utrwalać znajomość dat związanych z najważniejszymi wydarzeniami w historii Polski.
18 I. Chronologia III. Tworzenie narracji historycznej 35. Życie pod zaborami. Uczeń: 3) porównuje warunki życia społeczeństwa w trzech zaborach w II połowie XIX w., uwzględniając możliwości [ ] rozwoju narodowego. H 18.1 0,85- Ł 18.2 0,83- Ł 18.3 85% 83% 31% 15% 17% 69% Gimnazjaliści potrafili rozpoznać warunki życia Polaków pod zaborem austriackim. Problem sprawiło im umiejscowienie w czasie autonomii galicyjskiej. Utrwalać wiedzę uczniów na temat warunków życia społeczeństwa w trzech zaborach w II połowie XIX w., uwzględniając możliwości [ ] rozwoju narodowego. 0,31- T 19 35. Życie pod zaborami. Uczeń: 4) przedstawia główne nurty życia politycznego pod zaborami w końcu XIX w. H 0,50- UT 50% 50% Uczniowie rozpoznali na plakacie logo organu partii robotniczych na ziemiach polskich. Utrwalać wiedzę uczniów na temat głównych nurtów życia politycznego pod zaborami w końcu XIX w. 20 37. I wojna światowa i jej skutki. Uczeń: 1) wymienia główne przyczyny narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX w. [ ]. H 0,46- T 46% 54% Gimnazjaliści mieli problem ze wskazaniem jednej z przyczyn wybuchu wojny światowej opisanej w tekście i na ilustracji. Utrwalać wiedzę dotyczącą głównych przyczyn narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX w. 21 V. Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. 22 IV. Znajomość zasad i procedur demokracji. 14. Władza wykonawcza. Uczeń: 1) wskazuje najważniejsze zadania prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i wyszukuje w środkach masowego przekazu informacje o działaniach urzędującego prezydenta. 23. Problemy współczesnego świata. Uczeń: 5) ocenia sytuację imigrantów i uchodźców we współczesnym świecie. W 21.1 0,16- BT 21.2 0,77- Ł 16% 77% 84% 23% Trzecioklasiści potrafili przyporządkować sytuacje opisane w tabeli właściwym uprawnieniom Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej W 0,40- T 40% 60% Uczniowie mieli problem z analizą tekstu źródłowego dotyczącego statusu uchodźcy Utrwalać wiadomości na temat kompetencji Prezydenta RP. Ćwiczyć umiejętność analizy i interpretacji dokumentów, aktów prawnych, tekstów
według konwencji genewskiej. publicystycznych itp. 23 V. Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. 15. Władza sądownicza. Uczeń: 1) przedstawia [ ] zasady, wedle których działają sądy ([ ] dwuinstancyjność) [ ]. W 0,57- UT 57% 43% Gimnazjaliści wskazali przykłady zastosowania zasady dwuinstancyjności w polskim sądownictwie. Nadal utrwalać wiedzę na temat zasad ustroju RP. 24. I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. 20. Integracja europejska. Uczeń: 1) przedstawia [ ] etapy integracji europejskiej W 0,40- T 40% 60% Większość uczniów miała problem z prawidłowym przedstawieniem etapów integracji państw Unii Europejskiej. Utrwalać wiedzę uczniów na temat etapów integracji europejskiej. 25 VI. Rozumienie zasad gospodarki rynkowej. 26. Gospodarstwo domowe. Uczeń: 4) wyjaśnia, jakie prawa mają konsumenci i jak mogą ich dochodzić. W 0,90- BŁ 90% 10% Uczniowie doskonale poradzili sobie z interpretacją tekstu ustawy oraz wyników badania Instytutu Badawczego. Nadal ćwiczyć umiejętność analizy i interpretacji danych zawartych w tabelach, diagramach, wykresach, tekstach źródłowych. WSPÓŁCZYNNIK ŁATWOŚCI ZADANIA OBLICZANY WEDŁUG WZORU Wartość wskaźnika Interpretacja łatwości 0,00 0,19 Bardzo trudny 0,20 0,49 Trudny 0,50 0,69 Umiarkowanie trudny 0,70 0,89 Łatwy 0,90 1,00 Bardzo łatwy
Wnioski ogólne: Uczniowie nie mieli trudności z: analizą i interpretacją niektórych tekstów źródłowych, analizą i interpretacją źródeł ikonograficznych, analizą i interpretacją drzewa genealogicznego, wykresów itp. Uczniowie najwięcej trudności mieli z: umiejętnością chronologicznego uporządkowania i sytuowania wydarzeń z historii Polski, umiejętnością umiejscawiania w przestrzeni wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych, ze wskazaniem zadań Prezydenta RP jako zwierzchnika sił zbrojnych. Analizę wyników sporządzili: Marta Grzonkowska Kopera Wojciech Coblewski