CHARAKTERYSTYKA GLEB. Marek Degórski

Podobne dokumenty
Marek Degórski, Ewa Roo-Zielińska

Księgarnia PWN: Renata Bednarek, Helena Dziadowiec, Urszula Pokojska, Zbigniew Prusinkiewicz Badania ekologiczno-gleboznawcze

PROCESY GLEBOTWÓRCZE EUROPY ŚRODKOWEJ

GRZEGORZ KUSZA * Wstęp

GLEBOZNAWSTWO = pedologia - nauka o glebach

Geneza, właściwości i przestrzenne zróżnicowanie gleb w Polsce

Przewodnik do æwiczeñ z gleboznawstwa. dla studentów I roku geografii

ZAWARTOŚĆ SIARKI W GLEBACH WYTWORZONYCH Z PIASKOWCÓW NA TERENIE PARKU NARODOWEGO GÓR STOŁOWYCH

ODPORNOŚĆ NA DEGRADACJĘ GLEB LEŚNYCH MIASTA LUBLINA

Geomorfologia. Tomasz Kalicki. Instytut Geografii Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego Zakład ad Geomorfologii i Kształtowania

Frakcje i grupy granulometryczne- stosowane podziały

Zróżnicowanie przestrzenne

AKTUALIZACJA ZALECEŃ NAWOZOWYCH DLA SZKÓŁEK LEŚNYCH

ZAPAS WĘGLA ORGANICZNEGO ORAZ WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE GLEB W KOMPLEKSIE LEŚNYM DĄBROWY KROTOSZYŃSKIE 5

GLEBY BORÓW SOSNOWYCH ŚWIEŻYCH LEUCOBRYO-PINETUM AND PEUCEDANO-PINETUM NA OBSZARZE NIŻU POLSKI

Wzorzec sylabusa. wykłady: 15, ćwiczenia laboratoryjne: 30. Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS Obciążenie studenta

Hodowanie sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) na glebach drobnoziarnistych jest nieracjonalne

AKTYWNOŚĆ DEHYDROGENAZ I INWERTAZY W GLEBIE RDZAWEJ LEŚNEJ W OKOLICY ZAKŁADÓW AZOTOWYCH ANWIL WE WŁOCŁAWKU

INFORMATOR dla studentów kierunku ROLNICTWO, I rok przedmiot: Gleboznawstwo. Program wykładów

SKUTKI SUSZY W GLEBIE

WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I CHEMICZNE NIEKTÓRYCH GLEB SŁOWIŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO W LATACH

Typologia Siedlisk Leśnych wykłady i ćwiczenia

OCHRONA I REKULTYWACJA GLEB PROCESY GLEBOWE INŻYNIERIA ŚRODOWISKA WBAIS, UZ

EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM

Jarosław Waroszewski*, Cezary Kabała*, Justyna Drozdowska*

KARTA KURSU. Gleboznawstwo z geografią gleb. Kod Punktacja ECTS* 2

Problemy oznaczania pierwiastków w osadach i glebie Marcin Niemiec, Jacek Antonkiewicz, Małgorzata Koncewicz-Baran, Jerzy Wieczorek

Gleboznawcza klasyfikacja gruntów na terenie powiatu jeleniogórskiego w roku 1957 Dariusz Gregolioski

EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH

ODDZIAŁYWANIE GĘSTOŚCI I SKŁADU GLEBY NA OCENĘ STANU JEJ ZAGĘSZCZENIA

GLEBA I JEJ FUNKCJE. Jacek Niedźwiecki. Puławy, 2016

Właściwości chemiczne i fizykochemiczne gleb zanieczyszczonych substancjami ropopochodnymi na terenie lotniska w Brzegu. Wstęp

WYKORZYSTANIE FUNKCJI ROZMYTYCH I ANALIZ WIELOKRYTERIALNYCH DO OPRACOWANIA CYFROWYCH MAP GLEBOWOROLNICZYCH

Henryk Janukowicz. Wstęp

Opinia geotechniczna dla koncepcji zagospodarowania terenu na działkach nr 1908/4 i 1908/5 w Ustce SPIS TREŚCI

Nasilenie i efekty procesów erozyjnych

WYMAGANIA PROGRAMOWE - HODOWLA LASU - KLASA 1

PROCESY BIOGEOCHEMICZNE NA LĄDACH

WYMAGANIA PROGRAMOWE - HODOWLA LASU - KLASA 1

Powierzchniowa warstwa litosfery to pedosfera, czyli gleba. Jest ona kluczową częścią ekosystemów lądowych. Znajdują się tu mineralne składniki

PODSTAWY KLASYFIKACJI GLEB GLEBOWE KLASYFIKACJE UŻYTKOWE W POLSCE

MAPY KLASYFIKACYJNE Opracowanie: Bożena Lemkowska

ROCZNIKI GLEBOZNAW CZE TOM LXI NR 1 WARSZAWA 2010: KATARZYNA KOŁODZIEJCZYK, DOROTA KAWALKO

Wilgotność gleby podczas zabiegów agrotechnicznych

Tytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi

Laboratoryjne badania gruntów i gleb / Elżbieta Myślińska. Wyd. 3. Warszawa, Spis treści. Przedmowa 13

Systematyka gleb Polski

TELEDETEKCJA. Jan Piekarczyk

Kielce, sierpień 2007 r.

Ćwiczenie 9. Oznaczanie potrzeb wapnowania gleb Wprowadzenie. Odczyn gleby jest jednym z podstawowych wskaźników jej Ŝyzności.

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA

Spis treści 1 WSTĘP 4 2 OPIS ZASTOSOWANYCH METOD BADAWCZYCH 5 3 WYNIKI PRAC TERENOWYCH I BADAŃ LABORATORYJNYCH 7 4 PODSUMOWANIE I WNIOSKI 11

Właściwości gleb oraz stan siedliska w lasach drugiego pokolenia na gruntach porolnych Marek Ksepko, Przemysław Bielecki

Dokumentacja geotechniczna

Jacek Wolski. Pomiary zasobów leŝącego martwego drewna w lasach czterech wybranych Leśnych Kompleksów Promocyjnych

SKRÓCONY OPIS PROGRAMU NA ROK 2019

GLEBA zewnętrzna, zwietrzała powierzchnia skorupy ziemskiej, o głębokości średniej do 1,5 metra, zawierająca wodę, związki organiczne i

W następującej części pokazanych zostało sześć rodzajów profili gleb oraz przykłady krajobrazu w każdej z lokacji.

WARUNKI GLEBOWE ZBIOROWISKA WILGOTNEJ BUCZYNY NIŻOWEJ ZE SZCZYREM NA TLE ŻYZNYCH BUCZYN NIŻOWYCH

Jak poprawnie wykonać ogólne i szczegółowe badania stanu środowiska w terenie?

BADANIA GEOTECHNICZNE podłoŝa gruntowego kanalizacji w Rogoźniku, ul. Trzcionki

Ars Vitae. PRACOWNIA PROJEKTOWA Anna Dorota Władyczka Plac Solny 6/7a m. 13, Wrocław, tel. (0-71) tel./fax: (0-71)

Ekspertyza geologiczna

Spis treści - autorzy

Przewodnik do ćwiczeń terenowych z Gleboznawstwa Przewodnik do ćwiczeń terenowych z Gleboznawstwa

CHARAKTERYSTYKA PRÓCHNIC GLEB W REJONIE PUSZCZY JAWOROWEJ W GÓRACH BIALSKICH*

Podział gruntów ze względu na uziarnienie.

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Przewidywana dynamika stanu hydrotopów puszcz (północnego) Podlasia związana ze zmianami klimatu

DOKUMENTACJA GEOTECHNICZNA

NAPRĘśENIE PIERWOTNE W PODŁOśU GRUNTOWYM

M ETALE CIĘŻKIE W GLEBACH LEŚNYCH W ZDŁUŻ DROGI W YLOTOW EJ BYDGOSZCZ-INOW ROCŁAW

Dorota Kalembasa, Krzysztof Pakuła, Dawid Jaremko

Ćwiczenie 15. Wykonanie odkrywki i opis profilu glebowego Wprowadzenie.

WPŁYW UŻYTKOWANIA GLEB NA AKUMULACJĘ I JAKOŚĆ ZWIĄZKÓW PRÓCHNICZNYCH


Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates

ZRÓŻNICOWANIE POKRYWY GLEBOWEJ OPOLSZCZYZNY

Professional Reflection-Oriented Focus on Inquiry-based Learning and Education through Science

PROFILOWA ZMIENNOŚĆ CAŁKOWITEJ ZAWARTOŚCI STRONTU W GLEBACH WYBRANYCH EKOSYSTEMÓW LEŚNYCH

Określenie wpływu dodatku bentonitu na polepszenie właściwości geotechnicznych osadów dennych Zbiornika Rzeszowskiego.

Twórcza szkoła dla twórczego ucznia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

SPIS TREŚCI. 1.Wstęp 2.Charakterystyka terenu prac 3.Warunki gruntowe i wodne w podłożu 4.Uwagi końcowe. Załączniki tekstowe

Katarzyna Szopka*, Anna Karczewska*, Cezary Kabała*, Paweł Jezierski*, Adam Bogacz*

Sukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi

CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW WYSTĘPOWANIA I MORFOLOGIA GLEB Z ORSZTYNEM NA OBSZARZE PARKU KRAJOBRAZOWEGO LASY JANOWSKIE

Title: Przewodnik do ćwiczeń z gleboznawstwa : dla studentów I roku geografii

Opinia geotechniczna. dla projektowanej budowy Parku Wodnego w Częstochowie przy ul. Dekabrystów. Sp. z o.o.

Wyniki badań laboratoryjnych wybranych parametrów geotechnicznych dla gruntów spoistych z tematu:

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby

GEOTECHNICZNE WARUNKI POSADOWIENIA

IV. wzór opisu modułu kształcenia/przedmiotu (sylabus). Opis modułu kształcenia / przedmiotu (sylabus)

UBOŻENIE GLEB TORFOWO-MURSZOWYCH W SKŁADNIKI ZASADOWE CZYNNIKIEM WPŁYWAJĄCYM NA WZROST STĘŻENIA RWO W WODZIE GRUNTOWEJ

ZDOLNOŚĆ BUFOROWA I ZAWARTOŚĆ MATERII ORGANICZNEJ GLEB OBSZARU ŹRÓDLISK POTOKU WODNA W CHRZANOWIE

w związku z projektowaną budową przydomowych oczyszczalni ścieków

C O N S T R U C T I O N

Beata Łabaz*, Adam Bogacz* gleb postawowych występujących na terenie Obniżenia Milicko-Głogowskiego

II.3.3. GLEBY GLEBY OBSZARÓW ROLNYCH

Transkrypt:

CHARAKTERYSTYKA GLEB Marek Degórski Celem badań glebowych była diagnoza taksonomiczna gleb oraz próchnicy nadkładowej zgodna z Systematyką Gleb Polski (1989), jak równieŝ charakterystyka właściwości fizycznych i chemicznych analizowanych pedonów. Uzyskane wyniki wykorzystano do oceny potencjału siedliskowego badanych LKP i jego wpływu na kształtowanie się procesów. METODY y diagnostyczne, jak i poziomy genetyczne gleb określono na podstawie kryteriów morfologicznych oraz wstępnych analiz chemicznych. Barwę poziomów ch oznaczono na podstawie skali Munsella. W terenie wykonano równieŝ analizę odczynu gleby oraz przewodnictwa go zarówno w podstawowym profilu, jak i 5 lub 10 profilach połoŝonych na linii topotransektu lub w kwadracie charakteryzującym się heterogenicznością warunków edaficzno-roślinnych badanych ekosystemów. Oznaczeń dokonano w roztworze wodnym, z uŝyciem -metru i konduktometru firmy HACH. W trakcie badań terenowych pobrano równieŝ próby materiału glebowego z kaŝdego poziomu genetycznego gleb, który następnie wykorzystano do oznaczenia następujących właściwości gleb: - uziarnienia metodą sit oraz areometryczną Bouyoucosa w modyfikacji Casagrande a i Prószyńskiego; podział materiału na frakcje i grupy granulometryczne podano według ustaleń Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego; - gęstości objętościowej (Go) w próbkach o nienaruszonej strukturze pobranych do stalowych pierścieni o objętości 100 cm 3 z poziomów mineralnych i 10 cm 3 z poziomów organicznych; - zawartości węgla organicznego (C to ) w poziomach ektopróchnicy metodą Altena, w poziomach mineralnych zmodyfikowaną metodą Tiurina; - gęstości objętościowej węgla organicznego (D C ) i zapasu węgla (M C ) zgodnie z metodyką Liski, Westman (1995), gdzie D C = C org x Go z uwzględnieniem poprawki na zawartość frakcji szkieletowej (>1mm), zaś M C = 1m 2 D C kaŝdego poziomu genetycznego. Uzyskane wyniki dla pedonów na których prowadzono pomiary zapasów martwego drewna porównano z innymi wynikami badań gleboznawczych, jakie prowadzono przez Biuro 1

Urządzania Lasów i Geodezji Leśnej w czasie przygotowywania Operatu Siedliskowego (BULiGL 1988). TYPOLOGIA GLEB Powierzchnia badawcza w LKP Bory Lubuskie Próchnica nadkładowa: drosomor Gleba: bielicowa Klasycznie wykształcona gleba bielicowa o profilu O AEes Ees Bhfe - C. Odczyn kwaśny, bardzo dobrze wykształcony poziom diagnostyczny spodic. Tab. 1. Właściwości gleby bielicowej LKP Bory Lubuskie gleby O 7-0 7,5 YR 2/3 4,23 139,8 AEes 0-18 7,5 YR 3/1 3,94 46,9 Ees 19-49 7,5 YR 5/2 4,12 9,3 Bhfe 50-74 5 YR 6/1 4,62 58,8 C > 75 10 YR 5/6 4,90 40,7 Tab. 2. Heterogeniczność właściwości gleb (odczynu - i przewodnictwa go - K) wzdłuŝ topotransektu, określona dla poziomu organicznego (O), próchniczno-eluwialnego (AEes) i eluwialnego (Ees) w czerwcu 2001 roku Nr O AEes Ees K K K 1 4,42 139,5 4,08 28,8 4,12 16,7 2 4,69 131,0 3,73 25,1 4,13 18,1 3 4,20 125,2 3,93 25,7 4,50 9,0 4 4,36 125,3 3,87 46,9 4,42 14,7 5 4,10 129,9 4,03 29,1 4,17 16,6 2

Powierzchnia badawcza w LKP Bory Tucholskie Próchnica nadkładowa: drosomoder-mor Gleba: rdzawa właściwa Gleba o budowie profilu O AE BfeBv Bv - C. MiąŜszość poziomu organicznego wynosi od 6 do 8 cm. W całym profilu odczyn kwaśny. Pod poziom próchniczno-eluwialnym połoŝony jest rdzawoszary poziom BfeBv, który łagodnie przechodzi w poziom rdzawy Bv o wyraźnych cechach poziomu diagnostycznego sideric. Tab. 3. Właściwości gleby LKP Bory Tucholskie Gleby O 8-0 7,5 YR 2/3 4,08 54,1 AE 0 4 10 YR 4/2 4,21 40,9 BfeBv 4-23 10 YR 5/6 4,38 66,7 Bv 23 45 10 YR 6/6 4,73 23,9 C > 45 10 YR 5/4 5,41 10,5 Tab. 4. Heterogeniczność właściwości gleb (odczynu - i przewodnictwa go - K) wzdłuŝ topotransektu, określona dla poziomu organicznego (O), próchniczno-eluwialnego (AE), iluwialnordzawego (BfeBv) i rdzawego (Bv) w czerwcu 2001 roku. Nr O AE BfeBv Bv K K K K 1 4,35 39,6 4,44 31,1 4,92 42,3 4,98 62,6 2 4,62 30,1 4,29 53,3 4,51 60,7 4,78 48,5 3 4,17 33,0 4,70 38,7 4,77 45,3 4,73 43,0 4 3,69 22,4 3,94 58,5 4,22 51,0 4,56 49,4 5 4,08 22,4 4,59 510, 5,03 44,8 5,11 44,0 3

Powierzchnia badawcza w LKP Puszcza Białowieska, 742 b Próchnica nadkładowa: drosomor Gleba: bielicowa Klasycznie wykształcona gleba bielicowa o profilu O AEes Ees Bhfe - C. Odczyn kwaśny, bardzo dobrze wykształcony poziom diagnostyczny spodic. Tab. 5. Właściwości gleby LKP Puszcza Białowieska 742 b gleby O 5 0 7,5 YR 2/3 4,74 44,6 Ah 0 6 7,5 YR 1/3 4,16 15,6 Ees 6 13 10 YR 2/4 4,32 11,2 Bhfe 13 28 7,5 YR 4/4 4,81 32,4 Bfe 28 46 10 YR 6/4 5,35 11,4 C > 46 10 YR 6/7 5,63 10,3 Tab. 6. Heterogeniczność właściwości gleb (odczynu - i przewodnictwa go - K) wzdłuŝ topotransektu, określona dla poziomu organicznego (O), próchnicznego (Ah), iluwialnego (Ees) w czerwcu 2001 roku. Nr O Ah Ees K K K 1 5,20 42,3 4,81 19,2 5,18 15,8 2 4,98 35,3 4,46 10,3 4,97 9,4 3 4,61 24,0 4,60 12,6 4,80 14,5 4 4,85 27,9 4,77 10,8 4,87 10,9 5 4,85 24,4 4,63 13,4 4,79 10,8 Powierzchnia badawcza w LKP Puszcza Białowieska, 493 Ag Próchnica nadkładowa: drosomoder-mor Gleba: bielicowo-rdzawa Gleba bielicowo-rdzawa o budowie profilu O AE BfeBv Bv - BvC - C. MiąŜszość poziomu organicznego wynosi od 6 do 8 cm. W całym profilu odczyn kwaśny. Pod poziom 4

próchniczno-eluwialnym połoŝony jest rdzawoszary poziom BfeBv, który łagodnie przechodzi w poziom rdzawy Bv o wyraźnych cechach poziomu diagnostycznego sideric. Tab. 7. Właściwości gleby LKP Puszcza Białowieska 493 Ag Gleby O 8-0 7,5 YR 2/3 4,53 89,5 AE 0 16 10 YR 4/2 4,73 72,9 BfeBv 17-28 10 YR 5/6 4,91 93,5 Bv 29 47 10 YR 6/6 5,69 57,5 BvC 45-76 10 YR 5/4 5,60 60,5 C > 76 10 YR 5/3 5,72 34,5 Powierzchnia badawcza w LKP Puszcza Białowieska, 520 Bh Próchnica nadkładowa: drosomoder-mor Gleba: bielicowo-rdzawa Gleba bielicowo-rdzawa o budowie profilu O AE BfeBv Bv - BvC - C. MiąŜszość poziomu organicznego wynosi od 6 do 8 cm. W całym profilu odczyn kwaśny. Pod poziom próchniczno-eluwialnym połoŝony jest rdzawoszary poziom BfeBv, który łagodnie przechodzi w poziom rdzawy Bv o wyraźnych cechach poziomu diagnostycznego sideric. Tab. 8. Właściwości gleby LKP Puszcza Białowieska 520 Bh Gleby O 5-0 7,5 YR 2/3 4,44 79,5 AE 0 8 10 YR 4/1 4,45 25,9 BfeBv 9-16 10 YR 5/4 5,24 23,5 Bv 17 64 10 YR 6/4 5,28 21,5 C > 64 10 YR 5/4 6,11 25,5 5

Powierzchnia badawcza w LKP Puszcza Białowieska, 521 Aa Próchnica nadkładowa: drosomoder-mor Gleba: bielicowo-rdzawa Gleba bielicowo-rdzawa o budowie profilu O AE BfeBv Bv - BvC - C. MiąŜszość poziomu organicznego wynosi od 6 do 8 cm. W całym profilu odczyn kwaśny. Pod poziom próchniczno-eluwialnym połoŝony jest rdzawoszary poziom BfeBv, który łagodnie przechodzi w poziom rdzawy Bv o wyraźnych cechach poziomu diagnostycznego sideric. Tab. 9. Właściwości gleby LKP Puszcza Białowieska 521 Aa Gleby O 7-0 7,5 YR 2/3 4,34 24,1 AE 0 11 10 YR 4/2 4,61 15,9 BfeBv 12 28 10 YR 5/5 4,54 16,5 Bv 29 64 10 YR 5/3 5,64 14,5 C > 64 10 YR 5/4 5,73 11,5 WŁAŚCIWOŚCI BADANYCH GLEB Po ograniczeniu analiz do ekosystemów borów, badanymi pedonami pozostały tylko gleby bielicoziemne w trzech jednostkach typologicznych: bielicowych, bielicowo-rdzawych i rdzawych właściwych. Dominującym typem próchnicy jest drosomor lub drosomodermor. Wszystkie z badanych gleb charakteryzują się kwaśnym odczynem, a w przekroju pionowym wartość wskaźnika wzrasta wraz z głębokością. W poziomie skały macierzystej jego odczyn jest lekko kwaśny. Utwory litologiczne z których wykształcone zostały badane pedony to piaski pochodzenia glacjofluwialnego lub teŝ powstałe w wyniku rozmycia moreny dennej. Utwory piaszczyste są dobrze wysortowane, a frakcję dominującą w ich składzie granulometrycznym stanowią piaski drobno- i średnioziarniste. Z uwagi na grupę mechaniczną są to piaski luźne, z zawartością frakcji części spławialnych poniŝej 5%. Z uwagi na skład granulometryczny i głębokie zaleganie wód gruntowych, na wszystkich badanych powierzchniach występuje w badanych glebach przemywny typ gospodarki wodnej. ZróŜnicowanie warunków wilgotnościowych na badanych powierzchniach ma zatem charakter lokalny i nawiązuje do 6

róŝnic mikrosiedliskowych. RóŜnice te mogą wpływać na tempo i aktywność innych procesów ekologicznych zachodzących w badanych ekosystemach. Badane pedony charakteryzują się równieŝ małym wysyceniem kompleksu sorpcyjnego gleb kationami o charakterze zasadowym (BULiGL 1998, Degórski 2002). ZAWARTOŚĆ I ZAPAS WĘGLA ORGANICZNEGO W analizowanych glebach zarówno bielicowych i bielicowo-rdzawych materia organiczna zakumulowana jest głównie w podpoziomach poziomu organicznego oraz w poziomach próchnicznych. Ilość węgla organicznego (C to ) w podpoziomach poziomu organicznego maleje wraz ze wzrostem stopnia humifikacji materiału organicznego, od podpoziomu surowinowego (49,1-52,4%) do epihumusowego (18,4-21,3 %). W mineralnej części profili glebowych (solum) zawartość węgla organicznego maleje wraz z głębokością, z wyjątkiem poziomu diagnostycznego spodic w glebach bielicowych. Szczególnie w podpoziomie wzbogacania (Bh), z iluwialną akumulacją materii organicznej następuje istotny wzrost C to w stosunku do sąsiednich poziomów ch. W glebach bielicowo-rdzawych nie odnotowano wzrostu zawartości C to w poziomie diagnostycznym syderic, wręcz przeciwnie, jego zawartość w poziomach BfeBv i Bv jest znacznie mniejsza i wynosi średnio od 0,5% do 1 % Jedną z funkcji martwego drewna w ekosystemach jest akumulacja materii organicznej oraz jej wpływ na zapasy węgla organicznego i jego mineralizację. W niniejszych badaniach zapasy węgla organicznego (MC), określone dla pedonów o powierzchni 1 m 2 zawierających poziom organiczny i poziomy mineralne do głębokości 100 cm, charakteryzują się bardzo znacznymi róŝnicami. Ilość węgla zakumulowana w tych pedonach wynosi średnio w przypadku gleb bielicowych 12,7 kg, zaś w glebach bielicowo-rdzawych 11,2 kg. Przyczyną większych zapasów węgla organicznego w glebach bielicowych jest zapewne mniejsza troficzność i mniejsza aktywność biologiczna ich środowiska glebowego, w porównaniu z glebami bielicowordzawymi. Niemałe znaczenie ma równieŝ słabsze przemieszczanie się związków próchnicznych w głąb profili, w porównaniu z glebami bielicowymi, w których w poziomie diagnostycznym spodic notuje się bardzo istotny wzrost zawartości węgla organicznego. Przeliczając otrzymane wyniki zapasów węgla organicznego na jeden hektar moŝna stwierdzić, Ŝe zapasy te do głębokości 1 m części mineralnej gleby wynoszą w badanych pedonach od 103 do 128 ton. NajwyŜszą wartość stwierdzono w glebie bielicowej powierzchni LKP Bory Lubuskie, najniŝszą zaś w glebie powierzchni LKP BiałowieŜa 520 Bh. Zapasy węgla określone dla poszczególnych pedonów przedstawia ryc. 1. 7

14 12 10 8 t.ha-1 6 4 2 0 Bory Lubuskie, 223h Bory Tucholskie, 66i Puszcza Białowieska, 742b Puszcza Białowieska, 483Ag Puszcza Białowieska, 520Bh Puszcza Białowieska, 521 Aa O M Ryc. 1. Zapasy węgla organicznego w pedonach do 1 m głębokości na kolejnych powierzchniach badawczych (O poziomy organiczne, M poziomy mineralne). LITERATURA BULiGL, 1998, Leśny Kompleks Promocyjny Puszcza Białowieska. Opis ogólny. Tom 1, Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Oddział w Białymstoku, Białystok. Degórski M., 2002, Przestrzenna zmienność właściwości gleb bielicoziemnych środkowej i północnej Europy a geograficzne zróŝnicowanie czynników pedogenicznych, Prace Geogr., 182, Warszawa, 189 s. Liski J., Westman C., 1995, Density of organic carbion in soil at coniferous forest sites in southern Finland, Biogeochemistry, 29, s. 183-197. Systematyka Gleb Polski, 1989, PTG, Roczn. Gleb., 40 (3/4), 150 s. 8